Psixoloji məsləhətlər ✅

İnsan qəribə varlıqdır. Özü haqqında çox şeyi bilmədiyi halda başqa həyatlarla maraqlanır. İnsan psixologiyası inanılmaz dərin bir dəhlizdir. Dərinə endikcə fərqli və bir birindən maraqlı məlumatlar almaq olur. Alimlər hər gün insan psixologiyasını aydınlatmağa və dərin bilgilər tapmağa davam edir.

Cəfər İbrahimov “Pedaqoji psixologiyadan mühazirələr” PDF

Pedaqoji psixologiya təlim və tərbiyə prosesinin təsiri nəticəsində şəxsiyyətin dəyişməsinin psixoloji mexanizmlərini öyrənən elm sahəsidir. Bu elm sahəsi təlim və tərbiyə prosesinin bu və ya digər mərhələsində şagird şəxsiyyətinin inkişaf qanunauyğunluqlarını öyrənir.

Psixologiya elminin digər sahələrində olduğu kimi pedaqoji psixologiyanın da obyekti insandır. Ancaq elmləri bir- birindən tədqiq etdikləri obyektə görə deyil, predmetinə görə fərqləndirirlər. Bu isə onların bir – birindən ayrılmasına və müstəqil fərd kimi fəaliyyət göstərməsinə zəmin yaradır.

Pedaqoji psixologiyanın öz predmetini dəqiqləşdirməsində pedaqogika, ümumi psixologiya, yaş psixologiyası və başqa elmlərin müəyyən problemləri ortaya çıxır. Bu ondan irəli gəlir ki, istər ümumi psixologiyanın, yaş psixologiyasının istərsə də pedaqogikanın və pedaqoji psixologtiyanın öz predmetinə yanaşmada müəyyən identiklik (oxşarlıq) özünü göstərir. Belə ki, pedaqogika təlim və tərbiyənin mahiyyətini, onun qanunauyğunluqlarını,inkişafın perspektivlərini və meyllərini öyrənir.Təlim və tərbiyə prosesinin nəzəri və texnoloji əsaslarını, prinsiplərini, məzmun və formasını, eləcə də təlim metodlarının işlənib hazırlanması yollarını müəyyənləşdirir.

Pedaqoji psixologiyadan fərqli olaraq ümumi psixologiya təlim və tərbiyənin yaş xüsusiyyətlərini, təlimin fərdi qanunauyğunluqlarını, şəxsiyyətin inkişafının istiqamətlərini və mexanizmlərini ayırd edir, təlim və tərbiyənin üsul və vasitələrinin müəyyənləşdirilməsində baza rolunu oynayır. Belə olan halda pedaqoji psixologiya bir tərəfdən təhsil prosesi haqqında başqa elmlər tərəfindən əldə olunmuş nəzəri və tətbiqi biliklərə əsaslanır, digər tərəfdən isə təhsil prosesinin öyrənilməsində özünün xüsusi istiqamətlərinə istinad edir. Pedaqoji psixologiyanın istinaqd etdiyi belə bir istiqamətin spesifik cəhəti onunla bağlıdır ki, təlim prosesinə sosial – mədəni təcrübənin mənimsənilməsində və ötürülməsində təşkil olunmuş fəaliyyət növü kimi baxılır, bu proses şəxsiyyətin sosializasiyası və inkişafında kompleks mühit kimi çıxış edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, pedaqoji psixologiyanın predmetinin öyrənilməsində identik yanaşmalar olsa da, bir sıra hallarda onların fikirləri haçalaçır.

Pedaqoji psixologiyanın predmetinin öyrənilməsinə geniş aspektdən yanaşsaq onun predmetinin müəyyənləşdirilməsində aşağıdakı istiqamətlərin olduğunu görə bilərik.

Psixoloji məsləhətlər ✅

İnsan qəribə varlıqdır. Özü haqqında çox şeyi bilmədiyi halda başqa həyatlarla maraqlanır. İnsan psixologiyası inanılmaz dərin bir dəhlizdir. Dərinə endikcə fərqli və bir birindən maraqlı məlumatlar almaq olur. Alimlər hər gün insan psixologiyasını aydınlatmağa və dərin bilgilər tapmağa davam edir.

psixoloji meslehetler 2020

Bəzən həyatımızın çətin, sıxıntılı ya da nə edəcəyimizi bilmədiyimiz zamanlar olur. Və bu dönəmlərdə psixoloji məsləhətlərə çox ehtiyac duyuruq. Ya ətrafımızdakı insanların məsləhətlərindən faydalanırıq ya da ki psixoloqların. Məsələn ayrılıq acısı çəkəndə və yaxud bir yaxınımızı itirəndə. Dərin bir boşluğa düşəndə. Bu zamanlar özümüzlə tək qalıb və ya təcrübəli insanlardan psixoloji məsləhətlər almaq lazımdır. Aşağıda sizə psixoloqların verdiyi bir neçə məsləhətlər yazacam.

1.Düşüncənizi yazın.

İnsanın özünü ən yaxşı ifadə etməsi yolu öz içindəkiləri tökməsidir. Bunun üçün içinizdə keçən şeyləri yazın. İçinizdən keçənləri yazmaq, özünüzü yazılı olaraq ifadə etməniz səkinləşmənizə, əsəbinizin keçməsinə, və daha sağlıqlı düşünməyinizə səbəb olacaq.

2.Çox stresli olduğunuz zamanlar pozitiv tərəf tapmağa çalışın.

Streesli olduğunuz zaman yaxşi bir şey düşünün. Məsələn həmin vaxt elediyiniz işi bitirməyin sizin üçün nə qədər faydalı olacağını düşünüb özünüzü motivə edin.

3.Gəzintiyə çıxın.

Bəzi vaxtlar sizi sıxan, yoran şey nə olsa da biraz fiziksəl olaraq ordan uzaqlaşmağa çalışın. Biraz uzaqlaşıb hava almaq sizə yaxşı gələcək. Düzənli olaraq gəzintiyə çıxmanız,təmiz havada gəzməyiniz beyninizi sakitləşdirə və Streesli mübarizə etməyinizə kömək edər.

4.Neqativ düşüncələri yox saymayın.

Hərkəsin az və ya çox dərəcədə sahib olduğu neqativ düşüncələr həyatın bir parçası və həyatımızı məndiya dəyişdirən bir faktordur.

Bu düşüncələr sizi bitirməsin deyə onları yox saymayın. Mənfi düşüncələri qəbul edin amma onların sizin həyatınıza təsir etməyinə icazə verməyin.

5. Yaxınlarınızın siyahısını tutun.

Hamımızın həyatında yaxşı anladığımız, içimizi ona açdığımız, çətin anlarımızda məni o anlar dediyimiz insanlar var. Bu insanların siyahısını tutun. Və beləcə həyatda yalnız olmadığınızı hiss edərsiniz. Sizin üçün önəmli birilərinin olduğunu və sizin də biriləri üçün önəmli olduğunuzu hiss etmək sizə hər zaman yaxşi gələcək.

6.Mənfi bir düşüncəyə ilişib qalanda həyatınızdakı 2 şeyi xatırlayın.

İnsan mənfi düşüncələrlə tək qalanda, mənfi düşüncələrə ilişib qalanda həyatındakı şükür edilməli olan şeyləri çətin xatırlayır. Hərkəsin həyatında uğursuzluqlar vardır,hamımızın həyatında yaxşı və xoş olmayan hadisələr var. Ümidsizliyə düşəndə yenə də 5 dəqiqə ayırıb həyatınızda olan iki önəmli şeyi kağıza yazın.

Əmin olun ki bundan sonra yaxşı olacaq və şükür etməli olduğumuz şeylərində olduğunu xatırlamağımıza səbəb olacaq.

Terapist Kasi Hovard streesli zamanlarda sahib olduğunuz gözəl şeylərin siyahısını tutmağın stresi azaltdığını və insanı neqativ düşüncələrdən uzaqlaşdırdığını söyləyir.

7. Özünüzü gərgin hiss edəndə “ən pisi nə ola bilərki?” sualını verin.

Bəzi zamanlar narahatlıqlarımıza ilişib qalır, özümüzü stressə salırıq. Bu zaman özünüzə “Ən pisi nə ola bilər?” sualını verin. Bu sualdan sonra artıq ən pis ehtimal sizi qorxutmayacaq.

8.Yuxu rejiminizi pozmayın.

Yaxşı və düzənli yuxu ruh sağlığımız üçün ən önəmli faktordur. Buna görə də heç vaxt yuxu rejiminizi pozmayın.

9.Ağlamaq istəyəndə ağlayın.

Gülüşün ömrü uzatdığını və sağlamlığa xeyirli olduğunu bilirik. Həmçinin ağlamaq da insana xeyir edir. Düzdü bu qəribə səslənə bilər. Amma gərgin olduğumuz zaman biraz ağlamaq, göz yaşı həqiqətəndə sakitləşmətə kömək edir. Ağlamaq bir sakitləşdirici dərman kimi insanı sakitləşdirir. Ən təbii sakitləşdiricidir. Ona görə də insanlar ağladıqdan sonra yatmaq istəyirlər. Çünki bədən sakitləşib, halsızlaşıb. Bu psixoloji meslehetler arasında ən vacibidir.

Göz yaşı həm də vücudumuzu bəzi toksinlərdən təmizləyir. Ağlamaq bədənimizdəki kimyəvi maddələri xaricə çıxmasına kömək edir və gözlərimizi bakteriyalardan təmizləyir.

Psixolji Meslehetler 2020

Psixologiya metodlari, predmeti va vazifasi

Psixologiya (yunoncha — jon; yunoncha — bilim) — bu odamlar va hayvonlarning xulq-atvori va aqliy jarayonlarini psixologiya metodlari orqali o’rganadigan fan. Psixika — tirik mavjudotlarning obyektiv olam bilan o’zaro aloqalarining eng yuqori shakli bo’lib, ularning istaklarini ro’yobga chiqarish va u haqidagi ma’lumotlar asosida harakat qilish qobiliyatlarida namoyon bo’ladi. Psixika orqali inson atrofdagi olam qonunlarini aks ettiradi.

Foto: uman.oxford-med.com.ua

Fikrlash, xotira, idrok, tasavvur, hissiyotlar, hislar, moyillik, temperament — shu barchasi psixologiya tomonidan o’rganiladi. Ammo asosiy savol — insonni nima boshqaradi, uning o’ziga xos xatti-harakati, uning ichki dunyosi qanday jarayonlar bilan kechadi?

Psixologiya tomonidan hal qilinadigan masalalar doirasi juda keng

Psixologiya bo’limlari

Shunday qilib, zamonaviy psixologiyada ko’plab bo’limlar ajratilgan:

• umumiy psixologiya,
• yoshga bog’liq psixologiya,
• ijtimoiy psixologiya,
• din psixologiyasi,
• patopsixologiya,
• neyropsixologiya,
• oilaviy psixologiya,
• sport psixologiyasi
• va hokazo.

Boshqa fanlar va ilmiy bilim sohalari (genetika, logopediya, huquqshunoslik, antropologiya, psixiatriya va boshqalar) ham psixologiyaga kirib boradi. Klassik psixologiyani sharqona amaliyotlar bilan integratsiyasi ham amalga oshirilmoqda. O’ziga va atrofdagi dunyoga mos ravishda yashash uchun zamonaviy inson psixologiya asoslarini puxta egallashi kerak.

«Psixologiya — bu so’zlar bilan ifoda etilmaydigan hislarni so’zlarda ifoda qilishdir», deb yozgan Jon Golsuorti

Psixologiya metodlari:

Foto: woman-psy.com

• Introspektoriya — bu o’z aqliy jarayonlarini kuzatish, hech qanday vositalarni ishlatmasdan o’z ruhiy hayotini bilish.

• Kuzatish — jarayonning o’ziga xos xususiyatlarini jarayonning o’zida faol ishtirokisiz o’rganish.

• Eksperiment — bu ma’lum bir jarayonni tajribalar orqali o’rganish. Tajriba maxsus belgilangan sharoitlarda faoliyatni simulyatsiya qilish asosida qurilishi yoki odatdagi faoliyatga yaqin sharoitlarda o’tkazilishi mumkin.

• Rivojlanish tadqiqotlari — bir necha yillar davomida kuzatilgan bir xil bolalarning o’ziga xos xususiyatlarini o’rganish.

Ushbu maqolani ham o‘qing: Teridagi tuklarni yo‘qotish

Psixologiya metodlari — kelib chiqishi

Zamonaviy psixologiyaning kelib chiqishida Aristotel, Ibn Sino, Rudolf Goklenius birinchi bo’lib «psixologiya» tushunchasini ishlatgan. Zigmund Freydni esa hatto psixologiyaga aloqasi bo’lmagan odam ham eshitgan. Fan sifatida psixologiya 19-asrning ikkinchi yarmida falsafa va fiziologiyadan ajralib chiqqan holda paydo bo’ldi. Psixologiya psixikaning mexanizmlarini, ongsiz ravishda va shaxs tomonidan amalga oshirilishini o’rganadi.

Psixologiya nima uchun kerak

Inson o’zini bilish va yaqinlarini yaxshiroq tushunish uchun psixologiyaga murojaat qiladi. Ushbu bilim ularning harakatlarining haqiqiy motivlarini ko’rish va anglashga yordam beradi. Psixologiya ruh haqidagi fan deb ham ataladi, inson hayotning ma’lum bir lahzalarida o’ziga savollar berishni boshlaydi — «men kimman?», «Men qayerdaman?», «Nega men bu yerdaman?» Nima uchun odamga bu bilim va ong kerak? Psixologiya hayot yo’lida qolib ketmaslik, bir ariqqa keyinchalik qayta tushmaslik va yiqilgadan so’ng ko’tarilishga kuch topish va davom etishga yordam beradi.

Ushbu bilim sohasiga qiziqish hozirda tobora ortib bormoqda. Tanani mashq qilishda sportchilar psixologik bilimlarga ega bo’lishlari va uni kengaytirishlari shart. Maqsadlarimizga qarab harakat qilish, odamlar bilan munosabatlarni o’rnatish, qiyin vaziyatlarni yengish, biz ham psixologiyaga murojaat qilamiz. Psixologiya ta’lim va tarbiya, biznes va san’at sohalariga ham faol qo’shiladi.

Inson nafaqat ma’lum bilim, ko’nikma va malakalarning ombori, balki bu dunyo haqida o’z hislari, hissiyotlari, g’oyalariga ega bo’lgan shaxsdir.

Bugungi kunda psixologiyani bilish ishda ham, uyda ham ajralmas ko’nikma hisoblanadi. O’zini yoki ishlab chiqarilgan mahsulotni sotish uchun ma’lum psixologik bilim talab etiladi. Oilada farovonlikka ega bo’lish va nizolarni hal qilish uchun psixologiya haqida bilim ham zarur. Odamlarning xulq-atvorining motivlarini tushunish uchun ularning his-tuyg’ularini o’rganing, munosabatlarni o’rnatishni o’rganing, suhbatdoshga o’z fikrlaringizni yetkazing — bu yerda ham psixologik bilim yordamga keladi. Psixologiya inson paydo bo’lgan joydan boshlanadi va psixologiya asoslarini bilib, hayotdagi ko’plab xatolardan qochishingiz mumkin. Psixologiya bu yashash qobiliyati.