Psixologiya ə.s bayramov

Kərimov Vahid Məcid oğl u. Fəlsəfədə və təbiətşünaslıqda varlıq və materiya problemi [Mətn]: [Monoqrafiya] /V. Kərimov; Elmi red.: Ə. B. Məmmədov.- B.: Təhsil NPM, 2003.-488 s.

Psixologiya ə.s bayramov

Fəlsəfə elmləri. Psixologiya

114 psixoloji test [Mətn] tərtibatçılar F.İ.Bayramov, D.R.Hüseynova, A.S.Namazova.- B.: Adiloğlu, 2011.- 295, [1] s.

Abbasov Akif Nurağa oğlu. Milli əxlaq və ailə etikası [Mətn]: orta ixtisas məktəbləri üçün dərslik /A.N.Abbasov; elmi red. Ə.Əlizadə, Ə.Ağayev; rəyçilər V.Xəlilov [və b.].- Bakı: Mütərcim, 2010.- 317, [3] s.

Abbasov Akif Nurağa oğlu. Milli əxlaq və ailə etikası [Mətn]: orta ixtisas məktəbləri üçün dərslik /A.N.Abbasov; elmi red. Ə.Əlizadə, Ə.Ağayev.- B.: Mütərcim, 2015.- 320, [4] s.: portr., 21 sm.

Abbasov Aydın Cabbar oğlu. Milli dövlətçilik məfkurəsi və layiqlik: Genezis və təkamül /Aydın Abbasov; Elmi red.: Şahrəddin Məmmədov.- B.: Bakı Universiteti, 2002. – 251 s.

Abbasov Namiq. Təsəvvüf fəlsəfəsi [Mətn] N.Abbasov, R.Həsənov; elmi red. Ə.Tağıyev; rəyçi. A.Sadıxov, İ.Hüseynov, R.Qurbanov.- B.: [s. n.] 2012.- 235, [1] s.

Abdulla Mahirə. Əbədiyyət.An. Fəlsəfi esselər.- Bakı : Apostroff” , 2012.- 156[4] s.

Abdullaoğlu Rövşən. (Abdullayev Rövşən Abdulla oğlu) Çətin olsa da, həyat davam edir [Mətn]: psixologiya və həyat fəlsəfəsi silsiləsindən /R.Abdullaoğlu; red.Ş.İxtiyaroğlu.- B.: Qədim Qala, 2013.- 271, [1] s. şək.

Ağayar Şükürov -60 Fəlsəfəyə həsr olunmuş ömür [Mətn] /Ağayar Şükürov; Elmi red.: S.Hüseynov; Tərt.: R.Əkbər, A.Əvəz oğlu.- B.: Mütərcim, 2006,256 s. fotoşək., portr

Ağayev Müstəqil Mirbağır oğlu. XX əsr Azərbaycan ictimai və fəlsəfi fikrində din problemi [Mətn]: Monoqrafiya /M.Ağayev; elmi red. H.Hüseynov.- B.: Nurlan, 2008.- 167, [1] s.

Axundova N.F. Təşkilati davranış [Mətn]: dərs vəsaiti /N.F.Axundova; elmi red. K.A.Şahbazov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, ADİU.- Bakı: [İqtisad Universiteti], 2014.- 132, [1] s. şək., cədv

Ailə həyatının etika və psixologiyası [Mətn]: ümumtəhsil məktəbinin yuxarı sinifləri üçün proqram /AZSSR Maarif Nazirliyi, Proqram-metodika İdarəsi; hazırlayan. A.Abbasov, Ə.Əlizadə.- Bakı: [s.n.], 1987.- 50, [1] s.

Ailə həyatının etika və psixologiyası [Mətn]: ümumtəhsil məktəbinin IX-X sinif şagirdləri üçün proqram AzSSR Maarif Nazirliyi; tərt. ed. O.Vəliyev; elmi red. Ə.Əlizadə.- B.: [s. n.] 1982.-32 s.

Allahyarova Tahirə Bəkir qızı. Sinergetika-I.Sinergetik ontologiya: Təbiətin vəhdətdə özünütəşkili [Mətn] /T.B.Allahyarova; Elmi red.: H.İmanov.- B.: Elm, 2005.- 376 s .

Aristotel. Nikomax etikası [Mətn] /Aristotel; Tərcümə edən. F. Təbibi; Elmi red. Q. Əliyev; Red. N. Zeynalov, E. Zeynalov. B.: Qanun, 2007. -340 s.

Aristotel. Poetika [Mətn] / Aristotel; tərc. ed., ön söz və şərhlərin müəl. A. Aslanov.- B.: Şərq-Qərb, 2006.-120 s.

Aristotel. Ritorika [Mətn]: Birinci kitab, ikinci kitab, üçüncü kitab /Aristotel; Tərcüməçilər.Q. Abbasova, B.Cəfərova.- B.: [Turan], 2008.- 263 s.

Aristotel. Siyasət. Böyük etika [Mətn] /Aristotel; Tərcümə edən: F.Təbibi; Red. N.Zeynalov.- B.: XXI Yeni Nəşrlər Evi, 2006.- 432 s.

Aslanlı Mobil İsmayıl oğlu. Azərbaycan ədəbi və ictimai-pedaqoji fikrində fiziki tərbiyə məsələləri [Mətn]: [monoqrafiya] /M.İ.Aslanlı; elmi red. H.Əhmədov.- Bakı: Azərnəşr, 2008.- 423, [1] s.

Aslanov Novruz Davud oğlu. Xeyir və şər [Mətn]: [üç dildə] /Novruz Aslanov; Red.:Əsli Nəriman; İngilis dilinə tərcümə edəni: A.V.Əliyeva.- B.: 2005 .- 304 s.

Ata İnam. Kutsal öyrəti [Mətn]: Müqəddəs təlim: (Tərtib) /İnam ata; tərtibçi və pn önsözü Safruh; Türk Ulusunun ruhaniyyat Ocağı-İnam Atanın Mütləqə İnam Ocagı.-B.: Adiloğlu, 2010.-111, [1] s.

Ata İnam. On Kutsal Bitiq’in (Onluğun)Yan Bitiqləri [Mətn] : Mütləqə İnam Fəlsəfəsi və Ruhaniyyatı /Asif Ata; nəşrə haz. S. Atalı, N. Atalı 2-ci Yan Bitiq.- [Bakı] : Qanun , 2011. -359, [1] s.

Atalı Soylu. Faciə konsepsiyası [Mətn] : V.Şekspirin”Hamlet”i üstə /Soylu Atalı.-[Bakı]: [s.n.], [2004].- 9 s.

Atalı Soylu. İnsanlığın inam yolu [araşdırmalar, haraylar, izharlar] /S. Atalı ; nəşrə haz. G. Atalı, N. Atalı.-Bakı : Elm və təhsil , 2013..-378, [2] s.

Avesta [Mətn] /Fars dilindən tərcümə edən və çapa hazırlayan: İ.Şəms; Red.: M.Əsədova I kitab.- B.: Azərnəşr, 1995.- 103 s.

Azadlıq və tərəqqi [Mətn] /Tərtibatçı müəllif: C. Əhmədli; “İnam” Plüralizm Mərkəzi. B.: Azərbaycan, 1999. 28 s

Azay Adil. (Azayev Adil Çərkəz oğlu) Mən [Mətn]: Fəlsəfi traktat /Adil Azay; Çevirəni, nəşrə hazır. və red.: N. Əbdülrəhmanlı.- B.: Yurd, 1998.- 64 s.: portr., 17 sm.

Azərbaycan fəlsəfə tarixi [Mətn]: [4 cilddə] AMEA, Fəlsəfə, Sosiologiyavə Hüquq İn-tu; baş red. F.Q.Köçərli; Azərb. dilinətərc. məsulred. Z.Ə.Quluzadə, A.Ə.Hacıyeva. C. 1.- B.: Elm, 2014.- 455, [1] s.

Azərbaycan fəlsəfə tarixi [Mətn]: [4 cilddə] AMEA, Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İn-tu; baş red. F.Q.Köçərli; Azərb. dilinə tərc. red. Z.Ə.Quluzadə, K.Y.Bünyadzadə C. 2.- B.: Elm, 2014.- 683, [1] s.

Babayev Yaqub Məhərrəm oğlu. Təriqət ədəbiyyatı: sufizm, hürufizm [Mətn]: Ali məktəblərin filolji fakültələri üçün dərs vəsaiti /Y.Babayev; Elmi red. T.Novruzov; Rəyçilər. R.Hüseynov, M.Allahmanlı .- B.: Nurlan, 2007.- 128 s.

Babayev Yaqub Məhərrəm oğlu. Təriqət ədəbiyyatı: sufizm, hürufizm [Mətn] : [ali məktəblərin filoloji fakültələri üçün dərs vəsaiti] /Y. M. Babayev ; elmi red. E. Quliyev. Bakı: Elm və təhsil, 2011.- 158, [2] s., [2] v. fotoşək.: ill., portr., 20 sm.

Bağırov Əlisalam Məmi oğlu. Başlanğıcdan başlanğıca və ya ruhun keçdiyi yol [Mətn] /Ə. M. Bağırov ; red., [ön söz] F. Ağazadə. [Bakı]: [Qanun], [2015].- 238, [2] s.: ill., portr., 21 sm.

Bağırov Əlisalam Məmi oğlu. Əsil insan olmaq çətindir [Mətn] : [fəlsəfi düşüncələr] /Ə. Bağırov ; red. F. Ağazadə. [Bakı]: [Qanun], [2017].- 119, [1] s.: portr., 20 sm.

Bağırov Zaur Siyavuş oğlu. Fəlsəfə (sxemlərdə) [Mətn]: dərs vəsaiti bakalavr hazırlığı üçün /Z.Bağırov; elmi red.T.Ə.Rəsulov; rəyçilər Ə.Z.Abdullayev [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Resp. Prezidenti Yanında Dğvlət İdarəçilik Akad.- Bakı: Elm, 2009.- 205, [3] s. , cədv. ; 25 sm.

Baxşəliyev Ərəstun Təriş oğlu. XX əsrdə Azərbaycanda psixoloji fikrin inkişafı [Mətn]: Dərs vəsaiti /Ə.T.Baxşəliyev; Red. və rəyçi. Q.Əzimov; Rəyçi. H.Həsənov; N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti. I hissə.-B.: 1995.- 136 s.

Baxşəliyev Ərəstun Təriş oğlu. XX əsrdə Azərbaycanda psixoloji fikrin inkişafı [Mətn]: Dərs vəsaiti /Ə.T.Baxşəliyev; Red. Q.Əzimov; N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti II hissə.- Bakı: 1995.- 141 s. ; 20 sm.

Baxşəliyev Ərəstun Təriş oğlu. Azərbaycanda psixoloji fikrin təşəkkülü, inkişafı və müasir vəziyyəti [Mətn]: dərslik /Ə.T.Baxşəliyev; elmi red. Ə.Əlizadə.- B.: [Zərdabi LTD], 2008.- 527, [1] s.: ill., fotoşək., 21 sm.

Bayramov Əkbər Salman oğlu. Etnik psixologiya [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /Ə. Bayramov; elmi red. Ə. Əlizadə; rəyçilər. B. Əliyev, M. Həmzəyev.-Bakı : RENESSANS , 2001. -375 s. , şək. ; 20 sm.

Bayramov Əkbər Salman oğlu. Hüquq psixologiyası [Mətn] :ali məktəblər üçün dərslik /Ə.Bayramov, B.Əliyev; ümumi red. B.Əliyev; rəyçilər K.Əliyeva [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU.- B.: Təhsil, 2012.- 655, [1] s. cədv

Bayramov Əkbər Salman oğlu. Psixologiya [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərslik /Ə. S. Bayramov, Ə. Ə. Əlizadə; rəyçilər: M. Ə. Həmzəyev, İ. Ə. Seyidov, C. A. Təhmasib.-B.: Maarif, 1989.- 540 s.

B ayramov Əkbər Salman oğlu. Psixologiya [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /Ə.S.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə.- B.: Çinar-Çap, 2002.- 620 s.

Bayramov Əkbər Salman oğlu. Psixologiya [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərslik /Ə.S.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə.- B.: Çinar-Çap, 2006.- 620 s.

B ayramov Əkbər Salman oğlu. Psixologiya [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /Ə.S.Bayramov (red.), Ə.Ə.Əlizadə; rəyçilər. M.Ə.Həmzəyev, İ.Ə.Seyidov, C.A.Təhmasib.- B.: Çinar-Çap, 2009.-622, [2] s.

B ayramov Əkbər Salman oğlu. Sosial psixologiya [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /Ə.S.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə; rəyçi: B.H.Əliyev, R.F.İbrahimbəyova; ixtisas red. M.Ə.Həmzəyev.- B.: Qapp-Poliqraf, 2003.- 356 s.

Bədəlova Əsmər Sadıq qızı. Qloballaşma şəraitində böyüməkdə olan nəslin milli özünüdərk tərbiyəsi [Mətn] : [metodik vəsait] /Ə. S. Bədəlova ; red. R. L. Hüseynzadə ; [dizayn M. Hacıyev] Bakı: [s. n.], 2013.- 97, [1] s.: 20 sm.

Bəhmənli Vaqif. Vətənin İlhamı [Mətn]: ömürdən reportaj /V.Bəhmənli; layihənin rəhbəri və ön sözün müəl. Ə.Qarayev; red. U.Rəhimoğlu; naşir B.Axundov. Bib-ID. vtls000243458.- Bakı: Çağdaş As, 2011.- 310, [2] s.: portr., fotoşək Azf-266290

Bibi Robert. Əxlaqi dəyərlərə dair mühazirələr [Mətn] /Robert Bibi; Red.: Rafiq Əliyev; Tərcümə çilər: A.M. Məmmədov, Ramiz Mürsəlov. B.: İrşad, 2000. 140 s

Bioetika [Mətn]: sənədlər. terminlər. /AMEA, İnsanHüquqları İn-tu.; layihəninelmirəhbərivə tərt. A. Mustafayeva (ön söz əvəzi); red. A.Qurbanov; işçi qrup R.Sadıqzadə [vəb.]B.: Elm, 2009.- 335, [1] s.

Bioetika, elm və texnologiyaların etikası problemləri [Mətn]: məruzələr toplusu /Elmi red.: C.Ə.Əliyev, Ə.Əmiraslanov, A.Əfəndiyev və b.- B.: Elm, 2005.- 272 s.

Bon Güstav le. Sosializm psixologiyası [Mətn]: tam və dəqiq tərcümə /G. le Bon; tərc. ed. N.Əbdülrəhmanlı On ikinci Kitab.- B.: Zəkioğlu, 2011.- 414, [2] s .

Cavadov Nuru Ağahüseyn oğlu. Hisslərin inkişaf xüsusiyyətləri [Mətn] Nuru Ağahüseyn oğlu Cavadov; N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Yaş və Pedaqoji Psixologiya kafedrası; Elmi red.: Ə.T.Baxşəliyev.- B.: Elm, 1998.- 168 s.

Cavadov Rövşən Əli oğlu. Ekstremal şəraitlərdə psixoloji xidmət [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərslik /R.Ə.Cavadov, G.B.Tağıyeva; Elmi red.: M.V.Əliyev; Rəyçilər: Ə.S.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə.- B.: [ADPU], 2006.- 259 s.

Cərulla qızı Nigar. Qədim Şərqdə və Azərbaycanda şəxsiyyətin mənəvi tərbiyəsi [Mətn]: dərs vəsaiti /N.Cərulla qızı; [red. İ.Vəliyev; rəyçilər N.Mehdi, V.Məmmədova]Bakı: [s.n.], 2007. (üz qabığında 2008).- 247, [1] s.

Çələbiyev Nuralı Zərbalı oğlu. Təhsil sistemində psixoloji xidmət [Mətn]: nəzəriyyə və təcrübə: [dərs vəsaiti, 2 hissədə] /N.Z.Çələbiyev; rəyçi. R.İ.Əliyev, E.M.Quliyev, E.Ə.Mirzəyeva; elmi red. İ.H.Sultanova II hissə.-Bakı: [ADPU], 2009.- 329, [1] s.

Çiçikalov A. Lenin və Plexanov [Mətn]: dialektik materializm inkişafında Lenin etapı məsələsinə dair A.Çiçikalov; red. Kazımzadə.- B.: Azərnəşr, 1932.- 34 s. 20 sm.

Dədəyev Şükran Mirzəbala oğlu. Psixi enerji [Mətn] /Ş.Dədəyev; Red. V.Quliyev; Rəyçi. Ə.Bayramov.- B.: Azərbaycan, 1993.- 48 s.

Dədəyev Şükran Mirzəbala oğlu. Psixika [Mətn]: İnsan orqanizmində psixikanın müəyyənləşdirilməsi və öyrənilməsi.Yeni fundamental psixologiyanın əsasları /Ş.Dədəyev; Rəyçilər və ön söz. C.Bryus Overmyer, Maykl C. Stevens, M.Levintova.- B.: Qanun, 2007. -452 s.

Dədəyev Şükran. Psixologiya və fəlsəfə [Mətn] /Ş. Dədəyev.-B.: Qanun, 2008. -490 s.

Dialektik materalizmin öyrənilməsinə dair metodik göstərişlər [Mətn] /Ç.İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnstitutu. Fəlsəfə Kafedrası; hazırlayanlar. F.F.Ramazanov, Ə.A.Niyazov, X.H. Dadaşov; rəy verənlər. Q.İ.Hüseynov, A.C.Abbasov; məsul red. A.F.Sadıxov.- B.: [s.n], 1989.- 64,[2] s.

Dobelli Rolf. Məntiqli düşünmə sənəti [Mətn]: təfəkkürünüzdəki 52 qüsura yol verməsəydiniz həyatınız kökündən dəyişərdi R.Dobelli; alman dilindən tərc. ed. Ş.Yusubov.- B.: Qanun.- 2014.- 320 s.

Dürant Uill. Fəlsəfi hekayətlər [Mətn]: Dünya fəlsəfəsinin ən görkəmli nümayəndələrinin həyat və baxışları /Uill Dürant; İngilis dilindən tərc. A.Əsədov; Red. Q.Əzizxanlı.- B.: Zəkioğlu, 2006.- 578 s.: portr., ill., 22 sm.

Eksperimental psixologiya [Mətn] : 050121. Təhsildə sosial-psixoloji xidmət : pedaqoji universitet və institutlarda bakalavr hazırlığı üçün proqram /Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Dövlət Pedaqoji Un-ti ; tərt. ed. E. M. Quliyev ; red. N. T. Rzayeva. Bakı: [s. n.], 2015.- 29, [1] s.: cədv., 20 sm.

“Estetik təlimlər tarixi” fənni üzrə metodik göstərişlər [Mətn] /Azərbaycan SSR Xalq Təhsili Nazirliyi, M.A. Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu; tərt. ed. N.İ.Ələkbərova; rəy verənlər. B.O. Qurbanov, C.V. Mustafayev, N.M. Mehdiyev.- B.: [s.n.], 1989.- 69, [1] s.

Etibar İskəndər. Gənc ailə üçün yaddaş [Mətn] /İ. Etibar.- B.: MBM, 2009. -75 s.

Etologiya [Mətn] [tərt. ed. E.H.Sultanov, S.K.Cəfərova, Z.C.Vəliyeva; red. Q.T.Mustafayev]; Azərbaycan SSR Xalq Təhsili Nazirliyi, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutu.- B.: [s.l.] 1990.- 49, [1] s.

Eyyubov Anar. Diplomatiyanın əsasları [Elektron resurs]: dərs vəsaiti A.Eyyubov; red. R.M.Qurbanov; rəyçilər B.M.Abdullayev, Ə.İ.Abdullayev, Z.R.Bayramov; ADİU.- B.: [İqtisad Un-ti] 2010.- 85 s.

Əfəndiyev Asif Kazım oğlu. İnam və şübhə /A. K. Əfəndiyev ; red. A. Hüseynov.-Bakı : Yazıçı , 1988.-171, [5] s.

Əfəndiyev Asif Kazım oğlu. Müdriklik səlahiyyəti [Mətn] /A.K.Əfəndiyev.- Bakı: Gənclik, 1976.- 190, [2] s.

Əhədov Abdulla Fətulla oğlu. Qədim dünya fəlsəfəsi [Mətn]: (Dərs vəsaiti) /A.Əhədov; Red. H.İmanov; Azərbaycan İctimai-Siyasi Universiteti.- B.: “Azərbaycan Ensklopediyası” NPB, 1995. -200 s.

Əhmədov Hüseyn Mustafa oğlu. İdarəetmənin pedaqogika və psixologiyası: Dərs vəsaiti /H.M.Əhmədov, A.V.Həsənov, H.B.Bayramov; Elmi red.: M.Ə.Həmzəyev və b.; Azərbaycan Beynəlxalq Universiteti.- B.: Maarif, 2004.- 324 s.

Əhmədli Rafail Ayvaz oğlu. Azərbaycan dövlətçilik fəlsəfəsi [Mətn]: [monoqrafiya] /Rafail Əhmədli; elmi red. L.Mövsümova, M.Ağayev.- B.: Nurlan, 2008.- 360 s.

Əhmədli Rafail Ayvaz oğlu. Seyid Əzim Şirvaninin fəlsəfi görüşləri /R.Əhmədli; Elmi məsləhətçi: Z.Quluzadə; Elmi red.: İ.Rüstəmov, K.Bünyadzadə.- B.: Elm, 2005.- 196 s.

Əkbərov Nazim. Ailə və cəmiyyətdə əxlaq və davranış qaydaları [Mətn] : [I-II siniflər üçün”Həyat bilgisi” fənninə metodik vəsait] /N. Əkbərov ; red. Y. Kərimov ; dizayn İ. İbrahimoğlu ; rəssam Ö. Qələndər. B.: Bərəkət, 2009. 78, [1] s.: rəngli şək

Əlibəyzadə Elməddin Məmməd oğlu. “Avesta” Azərbaycan xalqının mənəvi mədəniyyət tarixidir /Elməddin Əlibəyzadə; Elmi red.: Şamil Əliyev; AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu.- B.: Yurd NPB, 2005.- 238 s.

Əliyev B.H. Hüquq psixologiyasinin tədqiqat metodları [Mətn]: dərs vəsaiti /B.H.Əliyev (elmi red.), A.F.Səməndərova; rəyçilər. L.M.Cabbarova, S.A.Allahyarova.- B.: Təhsil, 2008.- 156 s.

Əliyev Cavid Ramiz oğlu. Test psixologiyası [Mətn] C.Əliyev; elmi red. F.A.Rüstəmov, H.Ə.Əlizadə.- B.: Elm, və təhsil, 2011.- 79, [1] s.

Əliyev Kazım Oruc oğlu. İdmançının qələbə psixologiyası [Mətn] /K. Əliyev; elmi red. T. İsmayılov; məsləhətçi-red. B. Fərəcbəyli. B.: Ozan, 2008.- 199, [1] s., portr., cədv.

Əliyev Qoşqar Cəlal oğlu. Təbabət fəlsəfəsi /Qoşqar Əliyev; Elmi red.: M.S.Cabbarov; Rəyçilər: H.R. İmanov, Ə.M.Tağıyev.- B.: Araz, 2000.- 240 s.

Əliyev M.S. Psixologiya atlası [Mətn] /M.S.Əliyev; elmi red. E.M.Quliyev; Ön sözün müəl. Ə.Ə.Əlizadə.B.: Hərbi nəşriyyat, 2009.- 194 s.: şəkil., ill., 30 sm.

Əlizadə Aydın Arif oğlu. Antik fəlsəfə tarixi [Mətn] : ali məktəblərin tələbələri üçün dərs vəsaiti /A. A. Əlizadə ; elmi red. İ. Məmmədzadə ; məsul red. E. Səmədov ; AMEA, Fəlsəfə və Hüquq İn-tu. Bakı: [s.n.], 2016.- 287, [1] s.: portr., cədv., 22 sm.

Əlizadə Əbdül Əli oğlu. Ailə [Mətn] /Ə.Əlizadə, A.Abbasov; elmi red. A.Eminov.- Bakı: Maarif, 1989.- 309, [2] s. , fotoşək., şək. ; 22 sm.

Əlizadə Əbdül Əli oğlu. Ailə həyatının etika və psixologiyası [Mətn]: müəllim üçün vəsait Ə.Ə.Əlizadə, A.N.Abbasov; rəyçi. Ə.Ə.Ağayev, M.Ş.Əbdülov.- B.: Maarif, 1988.- 189, [3] s.

Əlizadə Əbdül Əli oğlu. Əsrin meqameylləri: psixopedaqoji problemlər [Mətn]: 3 cilddə: [Monoqrafiya] /Əbdül Əlizadə, Hikmət Əlizadə; Elmi red. R.İ.Əliyev, A.N.Abbasov, Y.M.Şiriyeva III cild.- B.: 2008.- 501 s.

Əlizadə Əbdül Əli oğlu. Müasir Azərbaycan məktəbinin psixoloji problemləri [Mətn] /Prof. Əbdül Əlizadə; Elmi red.: Zahid Qaralov; Məsul red.: İradə Akifqızı.- B.: Pedaqogika, 2004.- 432 s.

Əlizadə Əbdül Əli oğlu. Pedaqoji psixologiya [Mətn] /Ə.Ə.Əlizadə, H.Ə.Əlizadə; elmi red. U.M.Şiriyeva, C.Ə.Əlizadə; rəyçilər L.C.Əmrahlı, H.T.Rzayeva.- I kitab.- B.: [ADPU], 2010.- 319, [1] s.

Ə lizadə Əbdül Əli oğlu. Pedaqoji psixologiya [Mətn] /Ə.Ə.Əlizadə, H.Ə.Əlizadə; U.M.Şiriyeva, C.Ə. Əlizadə; rəyçilər L.C.Əmrahlı, H.T.Rzayeva, II kitab.- B.: [ADPU], 2010.- 288, [2] s.

Əlizadə Hüseyn. Estetika [Mətn] /Hüseyn Əlizadə; Red. E.Zamanova; AMEA Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutu.- B.: Elm, 2007.- 380 s.

Əmirov Eldar. Tarixin fəlsəfəsinə dair bəzi düşüncələr /Eldar Əmirov; Elmi red.: M.Əliyev.- Bakı: Təhsil, 2005.- 168 s.

Əmrahlı Limunət Şəfi qızı. Psixoloji xidmət [Mətn] /L.Ş.Əmrahlı; Rəyçi. Ə.Ə.Əlizadə, R.İ.Əliyev, C.Q. Alıyev; Elmi red. Y.Ş. Kərimov I kitab.- B.: 2007.- 284 s.

Əmrahlı Limunət Şəfi qızı. Məktəbə hazırlığın psixodiaqnostikası [Mətn] / L.Ş.Əmrahlı; Red.P.B.Əliyev; Azərbaycan RespublikasınınTəhsil Problemləri İnstitutu.- B.: Nərgiz, 2006.- 188 s.

Əmrahlı Limunət Şəfi qızı. Şəxsiyyət və cəmiyyət [Mətn]: Psixoloji etüdlər /L.Əmrahlı; Elmi red. N.Mehdi Bakı : MBM , 2007. 200 s.

Əsədov Adil İsgəndər oğlu. Anqlo-Amerikan fəlsəfədən etüdlər: anqlo-amerikan fəlsəfədə idealın və reallığın münasibətlərinə dair [Mətn]: /A.Əsədov; elmi red. İ.Məmmədzadə; AMEA, Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu.- B.: Təknur, 2008.- 51, [1] s.

Əsədov Adil İsgəndər oğlu. Gözəlliyin fəlsəfəsi: mahiyyət və onun cismani təcəssümü spiritualist istokratizm işığında [Mətn]: /A.Əsədov; elmi red. F.Köçərli;[ön söz. K.Talıbzadə]; AMEA Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatl İn-tu.- B.: Nurlan, 2005.- 498, [2] s.

Əsədov Adil İsgəndər oğlu. İdeal və reallıq arasında [Mətn]: estetik və ontoloji prinsiplərdə uyğunsuzluq və müvazinət məqamalarına dair fəlsəfi dialoq /A.İ.Əsədov; elmi red. F.Qasımzadə; AMEA, Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu.- B.: Elm, 2006.- 225, [1] s. portr

Əsədov Adil İsgəndər oğlu. Siyasətin fəlsəfəsi: Dövlət və onun inkişaf mərhələləri siyasi aristokratizmin təkamül dinamikası işığında /Adil Əsədov; Ön sözün müəllifi və rəyçi: F.Köçərli; Elmi red.: A.Şükürov.- Bakı: [Nafta-Press], 2001.- 307 səh. , 1 portr. ; 21 sm.

Əsədov Adil İsgəndər oğlu. Siyasətin fəlsəfəsi: mahiyyətin gerçəkləşdirilməsinə yönələn iradə və onun tarixi taleyi spiritualist aristokratizm fəlsəfəsi kontekstində [Mətn] /A.İ.Əsədov; ön sözün müəl. F.Köçərli; elmi red. İ.Məmmədzadə; AMEA, Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İn-tu V cild.- B.: Təknur, 2010.- 415, [1] s.

Əlizadə Əbdül Əli oğlu. Əsrin meqa meylləri: psixo pedaqoji problemlər [Mətn]: 3 cilddə: [Monoqrafiya] /Əbdül Əlizadə, Hikmət Əlizadə; Elmi red. R.İ.Əliyev, A.N.Abbasov, Y.M.Şiriyeva. I cild.- B.: 2008.- 480 s.

Əlizadə Əbdül Əli oğlu. Əsrin meqameylləri: psixopedaqoji problemlər [Mətn]: 3 cilddə: [Monoqrafiya] /Əbdül Əlizadə, Hikmət Əlizadə; Elmi red. R.İ.Əliyev, A.N.Abbasov, Y.M.Şiriyeva.- III cild.- B.: 2008.- 501 s.

Əsədov Adil İsgəndər oğlu. Kosmosentrizm qədim dünyagörüşün başlıca prinsipi kimi [Mətn]: Tədris-metodik vəsit /A. Əsədov; Beynəlxalq Pedaqoji Akademiya; Azərbaycan Fasiləsiz Təhsil Kompleksi “Futuroloq”; Açıq Universitet; Elmi red.: R.Əsədov.- B.: 1998.- 86 s.: portr., 21 sm.

Əsgərov Mayıl Binnət oğlu. Linqvo-psixoloji vəhdət nəzəriyyəsi [Mətn] /M. B. Əsgərov ; elmi red. Q. Ş. Kazımov. Bakı: Elm və təhsil, 2015.- 191, [1] s.: portr., ill., cədv., 20 sm.

Əsgərov Şahlar Qaçay oğlu. Düşüncə tərzi [Mətn] /Ş.Q. Əsgərov B.: Azərbaycan, 2008. -336 s.

Əzimli Qulam E. Yaş və pedaqoji psixologiyanın müasir problemləri [Mətn]: Ali məktəblər üçün tədris vəsaiti /Q.E.Əzimli; Rəyçilər Ə.Ə.Əlizadə, Ə.T.Baxşəliyev; İxtisas red. Ə.S.Bayramov.- Bakı: 2006.- 530 s. , portr.; 22 sm.

Əzimli Qulam. Yaş və pedaqoji psixologiyanın müasir problemləri [Mətn]: Ali məktəblər üçün tədris vəsaiti /Q.E.Əzimli; Rəyçilər Ə.Ə.Əlizadə, Ə.T.Baxşəliyev; Ön sözün müəll. Ə.Bayramov.-B.: Nurlan, 2008.- 526 s.

Əzimov Qulam Eynulla oğlu. Psixi inkişaf və tərbiyənin müasir problemləri: Ali məktəblər üçün tədris vəsaiti /Q.E.Əzimov; İxtisas red.: Ə.S.Bayramov.- B.: 2004.- 338 s.

Faber Adel. Necə danışmalı ki, uşaqlar qulaq assınlar və necə dinləməli ki, uşaqlar danışsınlar [Mətn]: [Valideynlər! Uşaqlarınızla düzgün ünsiyyət üçün vasitə!] /A.Faber, E.Mazliş; rus dil. tərc. A.Qasımova; rəssam Kimberly Ann Coe.[Bakı]: [Qanun], [2014].255 s.: portr., ill., cədv., [1] əlfəçin.

Fəlsəfə [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərslik /F.F.Ramazanov və b.; Məsləhətçi və elmi red. F.Ramazanov.- B.: Azərbaycan, 1997.- 374 s.

Fəlsəfə ensiklopedik lüğəti [Mətn] /M.Ə.Babayev, Y.A.Qaraməmmədli, G.K.Qocayeva və b.; Baş red.: İ Vəliyev; Red.: İ.Ə.Rüstəmov, Ə.F.Abbasov və b.- B.: Azərbaycan Ensiklopediyası NPB, 1997.- 520 s.

Fəlsəfə və həyat: Elmi məqalələr toplusu /Redaksiya heyəti: Yusif Rüstəmov, Əbülhəsən Abbasov, Afaq Rüstəmova, Dilqəm İsmayılov Həlimə Məmmədova; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutu. “Sosial fəlsəfə” şöbəsiI buraxılış.- B.: Təknur, 2005, 244 s.

Fərhadoğlu Maqsud. Fəlsəfənin əsasları [Mətn]: dərslik /M. Fərhadoğlu; elmi red. Ə.Bayramov; rəyçi A. Şükürov, V. Paşayev.- B.: Nurlan, 2006.-400 s.

Fərhadoğlu Maqsud. Fəlsəfənin əsasları [Mətn]: Dərs vəsaiti /M.Fərhadoğlu; Elmi red. Ə.Bayramov, Q.Talıbov.- B.: Nurlan, 2002.- 392 s.

Fərhadoğlu Maqsud. Fəlsəfənin əsasları [Mətn]: [Dərs vəsaiti] /M.Fərhadoğlu; Elmi red.: Ə.R.Bayramov, Q.Talıbov.- B.: Maarif, 1998.- 440 s.

Freyd Z. Fromm E. Bir illüziyanın gələcəyi. Psixoanaliz və din. [Mətn]: Bakı Universiteti nəşriyyatı, B.: 2004.- 157 s.

Freyd Ziqmund. Yuxuların yozumu [Mətn] Z.Freyd; tərc. N.Qocabəyli; red. S.Şahbazov[Bakı] [Qanun] [2014].- 578 s.

Güstav le Bon. Kütlə psixologiyası [Mətn] /Güstav le Bon; tərc.-red. Q.Əzizxanlı; ön söz. Ə.Nicat Birinci kitab.- B.: Zəkioğlu, 2006.- 327 s.

Güvəndikli Əli. Allah-Kainat-İnsan Quran və dünyanın bütün sirləri açıldı : monoqrafiya /Ə. Güvəndikli ; red. Ə. Həsən.-Bakı : [s. n.] , 2012.- 36 s.

Hacıyev Zeynəddin Camal oğlu. Fəlsəfə [Mətn]: ali məktəblər üçündərslik Z.C.Hacıyev; elmired. H.Q.Məmmədov; rəyçi. Ə.B.Məmmədov, O.H.Hüseynli.- B.: Turan evi, 2012.- 485, [3] s.

Haqverdiyev Bayram Yusif oğlu. İdarəetmə psixologiyası [Mətn]: dərs vəsaiti: bakalavr pilləsi üçün /B.Y.Haqverdiyev; elmi red. T.Ə.Rəsulov; rəyçilər. M.V.Vəliyev, Ş.Y.Abdullayeva; Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası.- B.: Elm, 2008.- 301, [2] s.

Hegel Georq Vilhelm Fredrix. Məntiq elmi Georq Vilhelm Fredrix Hegel; çevirəni A.Tağıyev; elmi red. F.Qasımzadə 1-ci Cild.- B.: [s. n.] 2005.- 158 s.

Həmzəyev Muxtar Əliş oğlu. Pedaqoji psixologiya [Mətn]: Pedaqoji institut tələbələri üçün dərs vəsaiti /M.Ə. Həmzəyev; Rəyçi: Ə.Ə.Əlizadə, A.Ə.Quliyev.-B.: Maarif, 1991. -296 s.

Həsənli Oruc Qafar oğlu. Sosial psixopedaqogikada istedadlı uşaqlar problemi [Mətn]: (dərs vəsaiti) O.Q.Həsənli, K.H.Camalov; elmi məsləhətçı F.Sadıqov; rəyçi A.Abbasov [və b.]; red. N.Abdullazadə.- B.: Elm və təhsil, 2011.- 391, [1] s.

Həsənov Hüseynağa İsmayıl oğlu. Azərbaycanda fəlsəfi və ictimai-siyasi fikir [Mətn]: 1910-cu il mart-1917-ci illər /H.İ.Həsənov; red. N.M.Mikayılov; Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu.- Bakı: Elm, 1977.- 129, [3] s.

Həsənov Rəhim Rafiq oğlu. Georq Vilhelm Fridrix Hegelin ruh fəlsəfəsi [Mətn] /R. Həsənov ; elmi red. N. Mehdi .- Bakı : Təknur , 2011.- 167, [1] s.

Hill Napoleon. Düşün və varlan [Mətn]: [dərslik] /N.Hill; ruscadan tərc. K.Haqverdiyeva.- [Bakı]: [Qanun], [2014].- 483 s.

Hüseynqulu oğlu Soltan. Yaşamaq, yaşatmaq, yaratmaq [Mətn] /Axund Hacı Soltan Hüseynqulu oğlu; Red.: Hacı Nazim Məmməd oğlu, Hacı Aydın Kamil oğlu.- B.: OZAN, 1998.- 440 s.

Hüseynli Nazim. Ümumelmi anlayışlar: məntiqi-qnoseoloji təhlil [Mətn] /N.Hüseynli; Elmi red.: C.Əhmədli; Rəyçilər: Ə.Məmmədov, S.Daşdəmirov, M.İsrafilov.- B.: Diplomat, 1998.- 204 s.: 19 sm.

Hüseynov Heydər. XIX əsr Azərbaycan ictimai və fəlsəfi fikir tarixindən [Mətn] /H. Hüseynov; red. Q. Əzizxanlı İkinci kitab.- B.: Zəkioğlu, 2006.- 544 s.

Hüseynov Heydər. Azərbaycanda XIX əsr ictimai və fəlsəfi fikir tarixindən [Mətn] /H. Hüseynov; elmi red. Y. Rüstəmov; rus dilindən tərc. ed. A. Hacıyeva, Ş. Məmmədova, E. Zamanova və b..- B.: Şərq-Qərb, 2007.-400 s.

Hüseynov Həsən. Qərb-Şərq münasibətləri xristian və islam təfəkkürü baxımından [Mətn] /H.Hüseynov; T.Bəhərçi; Elmi red: M.Salahov; Red: O.Məmmədov (Qəbələli), X.Turabova; AMEA. Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutu.- B.: Təknur, 2005,442 s.

Hüseynov İlqar. Azərbaycan milli adət və ənənələrinin bədii-estetik mahiyyəti: [monoqrafiya] /İlqar Hüseynov; Red.: Nizaməddin Şəmsizadə; Rəs.: E. Nəzərov.- B.: Mars-Print, 2002.- 308 s.

Hüseynov Şahnəzər. Əhmədbəy Ağaoğlunun dünya görüşü [Mətn]Ş.Hüseynov; Elmi red.: C.Mustafayev.- B.: Azərnəşr, 1998.- 128 s. 1 portr

Xəlilov Səlahəddin Sədrəddin oğlu. Baxış bucağı [Mətn]: fəlsəfi publisistika /S.S.Xəlilov.- B.: Elm və təhsil, 2010.- 252, [4] s.

Xəlilov Səlahəddin Sədrəddin oğlu. Elmi-texniki tərəqqi: Bu gün və sabah [Mətn] /S.S.Xəlilov; elmi red. R.O.Qurbanov ; rəy ver. N.M.Məmmədov.- B.: Azərnəşr, 1988.- 134 , [2] s.

Xəlilov Səlahəddin Sədrəddin oğlu. Mənəviyyat fəlsəfəsi [Mətn]: /S.S.Xəlilov; Elmi red. və ön sözün müəllifi: R.Mehdiyev.- B.: Azərbaycan universiteti, 2007.- 520 s.

Xəlilov Səlahəddin Sədrəddin oğlu. Sivilizasiyalararası dialoq [Mətn] /S.Xəlilov.- Bakı: Adiloğlu, 2009.- 255, [1] s.

İbrahimov Əli İmanqulu oğlu. Y.V.Çəmənzəminlinin fəlsəfi və sosial-siyasi görüşləri [Mətn]: [monoqrafiya] /Ə. İ. İbrahimov; elmi red. Ə. Tağıyev; AMEA, Fəsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu, “Politologiya” şöbəsi.- B.: Elm və təhsil, 2009.- 249, [3] s., portr.

İbrahimov Səbuhi Məmmədəli oğlu. İsna Əşəri [Mətn]: 12 İmamilik /H.S.M.İbrahimov; Elmi məsləhətçilər: Z.Məmmədov, R.Aslanova; Elmi red.: M.Nağısoylu.- Bakı: 2007.- 128 s.

İmanov Həmid Rza oğlu. Fəlsəfənin əsasları [Mətn]: dərs vəsaiti /H. İmanov; elmi red. İ. Rüstəmov; rəyçi. Z. Hacıyev, Ə. Abbasov, Ə. Məmmədov.- B.: Turan evi, 2009. -438 s.

İmanov Həmid Rza oğlu. Fəlsəfənin əsasları [Mətn]: dərs vəsaiti H.R.İmanov; elmi red. İ.Rüstəmov.- B.: [Turan evi] 2010.- 441, [2] s.

İmranoğlu Rauf. Məntiq [Mətn] R.İmranoğlu; red. E.Şahmərdanlı; cildin dizaynı N.Allahverdiyev; burax. məs. N.Şahmərdanlı.- B.: Parlayan Günəş, 2011.- 463, [1] s.

İnam Ata. On kutsal bitiq: mütləqə inam fəlsəfəsi və ruhaniyyatı /İnam Ata (Asif Ata) Birinci Bitiq.-Bakı : Qanun , 2010.-322, [2] s.

İnam Ata. On kutsal bitiq. Mütləqləşmək-var olmaq: mütləqə inam fəlsəfəsi və ruhaniyyatı /İnam Ata; nəşrə hazır. Safruh, İ. Atalı, Y. Atalı ikinci bitiq.-Bakı : Qanun , 2010.-182, [2] s.

İnam Ata. On kutsal bitiq Görmək insaniliyi /İnam Ata ; nəşrə haz. Safruh, İ. Atalı, Y. Atalı üçüncü bitiq.-Bakı : Qanun , 2011.-359, [1] s.

İnam Ata. On kutsal bitiq Fəlsəfənin təməli /İnam Ata ; nəşrə haz. Safruh, İ. Atalı, Y. Atalı dördüncü bitiq.-Bakı : Qanun , 2012.-231, [1] s.

İnam Ata. On kutsal bitiq. Kutsal quruculuq /İnam Ata ; nəşrə haz. Safruh, İ. Atalı, Y. Atalı beşinci bitiq.-Bakı : Qanun , 2013.- 471, [1] s.

İnam Ata. Bədiiyyat [Mətn]: [6-cı Müqəddəs Kitab] /İnam Ata.- B.: Adiloğlu, 2006.- 52 s., portr.

İnam Ata (Asif Ata). On kutsal bitiq [Mətn] : mütləqə inam fəlsəfəsi və ruhaniyyatı /İnam Ata ; nəşrə haz. Safruh, İ. Atalı, Y. Atalı. 7-ci Bitiq Hüquqdan haqqa. Bakı: Qanun, 2015.- 111, [1] s.: portr., ill., 20 sm.

İnamın gəlişi [Mətn]: İnam Atanın (Asif Atanın) Mütləqə İnam Təliminin gerçəkləşmə addımları /Türkün (ilk) Ruhaniyyat Ocağı-İnam atanın (Asif atanın) Mütləqə İnam Ocağı.- B.: [Adiloğlu] Atakənd-28, 2007.- 60 s.

İncəsənətin sosial mənəvi- estetik mahiyyəti [Mətn]: elmi əsərlərin tematik məcmuəsi /AzSSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, S.M.Kirov adına ADU; red hey. A.M.Aslanov [və b.]Bakı: ADU, 1986.- 86, [2] s.

İsmaylov Dilqəm Yunis oğlu. Liberalizm /D. İsmayılov ; elmi red. F. M. Qurbanov.-Bakı : [Xəzər Universiteti] , 2013.- 246, [1] s.

İsmayılov Əmrəli. Heydər Əliyev və milli ləyaqət fəlsəfəsi [Mətn] /Ə.İsmayılov, Q.Əliyev; Elmi red.: Ş.A.Qasımlı.- B,: Təbib, 1998.- 151 s.: 1 portr., 20 sm.

İsmayılov Fərman Qəhrəman oğlu XX əsr Qərb fəlsəfəsi tarixi [Mətn]: ali məktəblər üçün dərs vəsaiti /F. İsmayılov; elmi red. F. F. Qasımzadə. I cild. B.: Təhsil, 1999. 416 s.

İsmayılov Fərman Qəhrəman oğlu. XX əsr Qərb fəlsəfəsi tarixi [Mətn]: ali məktəblər üçün dərs vəsaiti /F.İsmayılov; elmi red. F.F.Qasımzadə II cild.- B.: Təhsil, 2000.- 664 s.

İsmayılov Fərman Qəhrəman oğlu. Klassik psixoanalizin əsasları /Fərman İsmayılov Bakı : Azərbaycan Milli Ensiklopediyası NPB , 2003 348 səh.

İsmayılov Fərman Qəhrəman oğlu. Müasir Qərb fəlsəfəsi [Mətn] /F.İsmayılov; rəy verənlər. T.Rəsulov, Y.Rüstəmov.- B.: Azərnəşr, 1991.- 310 s.

İsmayılov Fərman Qəhrəman oğlu. Seçilmiş əsərləri [Mətn]: 5 cilddə F.Q.İsmayılov; elmi red. C.Feyziyev V Cild [Frensis Bekon].- B.: [Oğuz Eli] 2011.- 596, [1] s.

İsmayılov Fərman Qəhrəman oğlu. Seçilmiş əsərləri [Mətn]: 5 cilddə F.Q.İsmayılov; elmi red. C.Feyziyev V Cild [Frensis Bekon].- B.: [Oğuz Eli] 2011.- 596, [1] s.

İsmayılov İbrahim İsa oğlu. Məhkəmə etikasının bəzi məsələləri [Mətn]: [Dərs vəsaiti] /Hacı İbrahim İsmayılov; Red. A.Qasımov; Rəyçilər. M.Məlikova; F.Səməndərov; A.Qasımov; Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti.- Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2007.- 265 s.

İsmayılov Nadir Vedan oğlu. Tibbi psixologiya və psixoterapiya: Dərslik /N.V.İsmayılov, F.N.İsmayılov; Elmi red.: Ə.Ə.Abasquliyeva.- B.: Maarif, 2002.- 376 s.

İsmayılov Nadir Vedan oğlu. Tibbi psixologiya və psixoterapiya [Mətn]: dərslik /Nadir İsmayılov, Fuad İsmayılov; elmi red. Ə.Ə.Abasquliyev; rəyçilər A.H.Sultanv, B.H.Əliyev.- B.: [Maarif], 2008.- 416 s.

İsmayılova Mehriban Cəlal qızı. Psixologiyanın tədrisi metodikası dərs vəsaiti /M.C.İsmayılova; elmi red. R.İ.Əliyev, N.T.Rzayeva; rəyçi. L.M.Qurbanova [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Müəllilmlər İn-tu.- Bakı: [s.n.], 2012.-446, [2] s. , sxem., cədv. ; 22 sm.

İsmayılova Mehriban Cəlal qızı. Ünsiyyət psixologiyası (məntiqi-struktur sxemlərdə və şərhlərdə): (dərs vəsaiti) / M.C.İsmayılova; ixtisas red. R.İ.Əliyev; rəyçi N.T.Rzayeva [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Müəllimlər İ-tu.- B.: [s.n.]; 2011.- 264, [1] s.

İsrafilov Mahir Mənsur. Məntiq [Mətn]: nəzəriyyə və praktika /M.M. İsrafilov; elmi red. H.R. İmanov; red. H. İsrafil; Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi.-B.: Turan evi, 2005. -379 s.

İsrafilov Mahir Mənsur oğlu. Məntiq sual və cavablarda [Mətn]: dərs vəsaiti /M.İsrafilov; elmi red. A.Y.Tağıyev; rəyçi Ə.B.Məmmədov, G.Y.Yusifova; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi.- B.: Adiloğlu, 2008.- 216, [2] s.

Kahraman Abdullah. Fiqh üsulu [Mətn] /A.Kahraman; tərc. M.Camalov; red. V.M.Məmmədəliyev, Ö.Aslan.- B.: Nurlar, 2007.- 272 s.

Kant İmmanuil. Proleqomenlər [Mətn]: /İ.Kant; rus dilindən çevirən. Y.Rəhimoğlu; layihənin red. Q.Əzizxanlı on birinci kitab.- B.: Zəkioğlu, 2010.- 183, [1] s.

Karnegi Deyl. Dostu necə qazanmalı və necə təsir göstərməli [Mətn] Deyl Karnegi; Tərcümə edən və ön sözün müəllifi: Həmid Vəliyev; Red. S.İsmayılova.- B.: İşıq, 1993.- 240 s.

Karnegi Deyl. Dost qazanmaq və adamlara təsir göstərmək sənəti [Mətn] /D.Karnegi; rus. tər. H.Vəliyev; red. İ.Muradova;önsöz. H.Vəliyev.- [Bakı]: [Qanun], [2014].- 311 s. portr

Kərimov Vahid Məcid oğl u. Fəlsəfədə və təbiətşünaslıqda varlıq və materiya problemi [Mətn]: [Monoqrafiya] /V. Kərimov; Elmi red.: Ə. B. Məmmədov.- B.: Təhsil NPM, 2003.-488 s.

Kolbanovski V. Materiya və şüur [Mətn]: Marksizm-leninizm əsasları kafedraları rəhbərlərinin Ümum İttifaq müşavirəsində oxunmuş leksiya /V.Kolbanovski; tərc. ed. O.Bağırov; red. Q.Abbasov, M.Mirzaev.- B.: Azərnəşr Siyasi ədəbiyyat şöbəsi, 1941.- 41, [1]

Köçərli Firudin Qasım oğlu. Üzeyir Hacıbəyovun ictimai-siyasi görüşləri [Mətn] F.Q.Köçərli; red. Ə.Mirəhmədov; AzSSR EA, Fəlsəfə bölməsi.- B.: AzSSR EA, 1965.- 90, [2] s.

Köçərli Firudin Qasım oğlu. Sovet ailəsi necə olmalıdır [Mətn] F.Q.Köçərli; red. H.Axundov.- B.: Azərnəşr, 1962.- 19, [1] s.

Kulişer-Buntselman N. Uşaqlara cəza verməməli [Mətn] / N.Kulişer-Buntselman; çevirəni. Ə.Salmanov.- B.: Azərnəşr, 1929.- 22 s.

Qarabağlı Əli. (Teyqubat oğlu Əliyev.) Xoşbəxtlik sorağında [Mətn] /Ə.Qarabağlı; red. A.İsabəyli.B.: Şirvannəşr, 2006.- 107, [1] s. portr

Qaralov Zahid İbrahim oğlu. Məhəmməd Nəsirəddin Tusi: elm, saf əxlaq dünyasına açılan qapı [Mətn] Z.Qaralov; məsul red. A.A.Abaszadə, G.Qaralova I cild.- B.: Hüquq ədəbiyyatı, 2009.- 391, [1] s.

Qaraməmmədli Yasin. Riskin idarə olunmasında insan amili -psixoloji faktorlar /Y.A.Qaraməmmədli, İ.E.Məmmədov; Elmi red.: B.T.Bəkirov.- B.: Çaşıoğlu, 2004.- 158 s.

Qasımlı Aydın Mədətoğlu. Dünyanın tacı türklər [Mətn] : tarixi, siyasi-ideoloji əsər.-Bakı 2006. 351 s.

Qasımlı Aydın Mədət oğlu. O və Biz.-Bakı Elm 2009.461 s.

Qədim yunan fəlsəfəsi antologiyası [Mətn] /Red.: Ə.S.Abasov, N.A.İmanov; Tərcüməçilər: F.X.Hacıyev, Ə.S.Şəkirzadə, N.A. İmanov.- B.: Yeni Nəsil AJB, 2005.- 174 s.

Qədim yunan fəlsəfəsi antologiyası /Red.: Ə. S. Abasov, N. A. İmanov; Rəyçi: Ə. F. Abbasov; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu.-B.: “Yeni Nəsil”AJB, 2002.-180 s.

Qədirov Ələddin Əhməd oğlu. Yaş psixologiyası: Ali pedaqoji məktəb tələbələri üçün dərs vəsaiti. /Ə.Qədirov; İxtisas red: �.Ə.Həmzəyev. – B.: Maarif, 2002.- 387 s.

Qədirov Ələddin Əhməd oğlu. Yaş psixologiyası: Pedaqoji ali məktəb tələbələri üçün dərs vəsait i /Ə.Ə.Qədirov, N.Ə.Xəlilov; İxtisas red.: M.Ə.Həmzəyev; Rəy verənlər: S.İ.Seyidov, K.Kərimov.- Gəncə, 1999.- 382 s.

Qəhrəmanov Nadir Fərrux oğlu. Dünyanın təbii mənzərəsi və fizika [Mətn] /N.Qəhrəmanov; Elmi red. Ə.B.Məmmədov; Rəyçilər. V.İ.Tahirov, R.İ.Bəşirov.- B.: Elm, 2007.- 248 s.

Qolosovker Yakov Emmanuiloviç. Mifin məntiqi [Mətn] /Y.E.Qolosovker; rus dilindən çevirən və son söz müəl. A.Talıbzadə; red. R.Bədəlov; Bakı Slavyan Un-ti.- Bakı: Kitab aləmi, 2006.- 316 s. ; 21 sm.

Qrasian Baltasar. Kamillik elmi [Mətn]: /B. Qrasian ; tərc. A. Rzayev, M. Əsədova; red. və ön söz müəl. Ə.Nicat.- B.: Qanun, 2001.- 110, [2] s.

Quliyev Edison Məmməd oğlu. Uşaq və yaş psixologiyası testlər 300 [Mətn] E.M.Quliyev.- B.: 2006.- 103 s.

Quliyev Gündüz Allahqulu oğlu. Məhəbbət psixologiyası [Mətn] /G. A. Quliyev; Red.: M. Nağısoylu.- B.: Adiloğlu, 2005.-456 s.

Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı. �� əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov (Baharlı): [Monoqrafiya] /X. Quliyeva; Bakı: Azərnəşr, 2003.- 160 s.: 19 sm.

Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı. Azərbaycan maarifçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər [Mətn]: XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri /X.Quliyeva; elmi red. İ.Məmmədzadə.- Bakı: Elm və təhsil, 2014.- 274, [6] s.

Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı. Azərbaycanda maarifçi estetika: XIX əsrin ikinci yarısı-XX əsrin əvvəlləri /Xatirə Quliyeva; Elmi red.: V.Həbiboglu.- Bakı: Elm, 2001.- 200 s.

Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı. Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər [Mətn] /�. Quliyeva; Elmi red. və ön sözün müəllifi: V. Həbiboğlu. Bakı: Azərnəşr, 2002.- 176 s.: fotoşək., 21 sm.

Qurbanov Füzuli Məhəmməd oğlu. Autopoyezisvəsinergetika: sosial təşəkkül metaforaları [Mətn] /F.Qurbanov; elmi red. H.Quliyev.- Bakı: Adiloğlu, 2007.- 484, [4] s.

Qurbanova Lamiyə Mehdi qızı. Ailənin psixoloji problemləri və həlli yolları /L.Qurbanova; elmi red. E.Şəfiyeva; Azərb. Resp., Təhsil Nazirliyi, Azərb. Müəllimlər İn-tu.- Bakı [Sumqayıt]: Bilik, 2012.- 239, [1] s. , portr., ill., cədv. ; 20 sm.

Qurbanzadə Ağazeynal Alı oğlu. İnsanşünaslıq [Mətn]: [monoqrafiya] /A. A. Qurbanzadə; elmi red. N. A. Babaxanov.- B.: Elm, 2009.- 159 s.

Mehdi Niyazi Musa oğlu. Azərbaycan bilinmələrindən sezilən nəsələr [Mətn]: nəsələrlə nəsnələr arasında /N.Mehdi; r�d. D.Mehdi.- B.: Q�nun, 2 003.- 172 s.

Mehdi Niyazi Musa oğlu. Fəfsəfə tarixində fəlsəfə. Nə və necə deyilənlər haqqında kitab [Mətn]: fəlsəfə üzrə dərs vəsaiti /N.Mehdi, D.Mehdi; elmi red. A.Talıbzadə; rəyçilər. R.Bədəlov, Ş.Məmmədov, Ə.Abbasov.- B.: Qanun, 2005.- 276 s.

Mehdi Niyazi Musa oğlu. Fəlsəfə tarixində fəlsəfə [Mətn] nə və necə deyilənlərhaqqındakitab: fəlsəfə üzrə dərsvəsaiti /N.Mehdi, D.Mehdi; rəyçilər. R.Bədəlov, Ş.Məmmədov, Ə.Abbasov; elmired. A.Talıbzadə.- Bakı: Qanun, 2010.- 275, [1] s.

Mehdi Tofiq. Dünya necədir, o necə işləyir? [Mətn] /T. Mehdi.- I Hissə II Hissə.-Bakı : Rasional cəmiyyət uğrunda İctimayi Birliyi , 2011.-114, 118 s.

Mehdi Tofiq. Dünya necədir, O necə işləyir?[Mətn] /T. Mehdi.- III Hissə IV Hissə.-Bakı : Rasional cəmiyyət uğrunda ictimai birliyin nəşri , 2011..-112, 160 s.

Mehdioğlu Azər İsa oğlu. İbn Xəldun və onun fəlsəfəsi /A.Mehdioğlu; Red.: M.Adilov.- B.: Nurlan, 2006,164 səh, 1 port

Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu. Fəlsəfə [Mətn]: ali məktəblər üçün dərs vəsaiti /[R. Mehdiyev]; layihənin rəhbəri. A.Aslanov; elmi red. B.Əliyev; red. D.İsmayılov; tərc. red. O.Məmmədov; rəyçi. Azərb. Resp. Prezidenti yan. Dövlət İdarəçilik Akad.- Bakı: Şərq-Qərb, 2010.- 359, [1] s.

M ehdizadə Zəkəriyyə Məmməd oğlu. Uşaq psixologiyası [Mətn] /Z. M. Mehdizadə; elmi red. E. Quliyev; V. İ. Lenin ad. Azərb. Dövlət Pedaqoji İn-tu I hissə.- B.: APİ, 1982.- 90 s.

Mehriban Əliyeva: tərəqqi və yüksəliş yolları ilə [Mətn]: 2 cilddə elmi red., ideya müəl. A.H.Naxçıvanlı; elmi məsl. K.R.Əliyeva.- Cild 1.- B.: [s. n.] 2014.- 405, [4] s.

Mehriban Əliyeva: tərəqqi və yüksəliş yolları ilə [Mətn]: 2 cilddə elmi red., ideya müəl. A.H.Naxçıvanlı; elmi məsl. K. R. Əliyeva.Cild 2.- B.: [s. n.] 2014.- 381, [4] s.

Mevlana Cəlaləddin-i Rumi [Mətn] Tərc. T. Axundova; [Ön söz müəl. A.Yarar.]B.: 2006.62 s. il

Məhiyəddin. Psixologiya [Mətn] /Məhiyəddin.- B.: Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı, 1923.- 88 s.

Məhərrəmov Məmmədəli Cavad oğlu. İzahlı psixoloji lüğət. [Mətn] Bakı Universiteti nəşriyyatı, B.: 1960.- 85 s.

Məhərrəmov Məmmədəli Cavad oğlu. Psixologiya oçerkləri [Mətn]: [Tədris vəsaiti]: [2 hissədə] /M.C.Məhərrəmov; AzSSR Nazirlər Sovetinin Ali və Orta İxtisas Təhsili Komitəsi; S.M.Kirov ad. Azərb. Döv. Un-ti; red. Ə.Bayramov I hissə.- B.: Azərb. Un-ti, 1960.- 168 s.

M əhərrəmov Məmmədəli Cavad oğlu. Psixologiya oçerkləri [Mətn]: [tədris vəsaiti]: [2 hissədə] /M.C.Məhərrəmov II hissə.- B.: Azərtədrisnəşr, 1961.- 194 s.

Məhərrəmova Arzu Arif qızı. Fərqli baxışlar, fərqli naxışlar [Mətn] /A.A.Məhərrəmova; [ön söz M.S.Qasımov, K.H.Qasımova; naşir C.Əliyev].- B.: [MBM], 2014.- 102, [2] s.: ill., portr., fotoşək., 21 sm.

Məmmədəliyeva Sevda Yusif qızı. Qloballaşma dövründə mədəniyyətin fəlsəfi aspektləri [Mətn] /S.Y.Məmmədəliyeva; tərc. ed. O.Qəbələli.- B.: Nurlar, 2006.- 224 s.

Məhəmmədov A. Bəhailik məsələnin əslini öyrənmək üçün /A.Məhəmmədov; Azərbaycan Dövlət Elmi Tədqiqat İnstitutu.- Bakı: Azərnəşr, 1931.- 48 s. ; 18sm.

Məhərrəmov Məmmədəli Cavad oğlu. İzahlı psixoloji lüğət M.Məhərrəmov; İxtisas red.: Ə.Ə. Əlizadə; Red.: B.Eyvazlı; Rəssamı: S.Şatikov.- B.: Azərnəşr, 1999.- 152 s.

Məmmədov Ağalar. Aşma [Mətn]: [toplu] A.Məmmədov; rəssam F.Həsənov; dizayner B.Əliyev[Bakı] [Qanun] [2012].- 351 s.

Məmmədov Arif Ümid oğlu. Gənclik dövründə şəxsiyyətin inkişafının psixoloji xüsusiyyətləri [Mətn] /Arif Məmmədov; Elmi red. M.Ş.Əbdülov; Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti.- B.: ADPU, 1992.- 114 s.

Məmmədov Arif Ümid oğlu. Təlimin psixoloji əsasları [Mətn] /A.Məmmədov; Elmi red. Ə.Ə.Əlizadə; Rəyçilər: M.Ə.Həmzəyev, M.Ş.Əbdülov, Ə.T.Baxşəliyev.- B.: Maarif, 1993.- 296 s.: 20 sm.

Məmmədov Cabbar Manaf oğlu. Diplomatik psixologiya [Elektron resurs]: siyasi, ideoloji və psixoloji diversiya və anti-diversiyaların metodları C.Məmmədov.- B.: Sabah, 2001.- 159 s.

Məmmədov Əziz Bəşir oğlu. Dialektik idrak və eksperimental metod [Mətn] /Ə.B.Məmmədov, T.Zahidov; Red. R.Mirqədirov.- B.: Azərnəşr, 1992.- 200 s.

Məmmədov Əziz Bəşir oğlu. Dialektik idrak və ümumelmi tədqiqat metodları [Mətn] /Ə. B. Məmmədov; Elmi red.: V. M. Kərimov.- B.: Azərnəşr, 1997.- 287 s.

Məmmədov Əziz Bəşir oğlu. İnsan haqqında fəlsəfi düşüncələr [Mətn] /Ə.Məmmədov, İ.İbrahimov; Rəyçilər: F.Ramazanov, V.Kərimov, X.Abdullayev; Red.: Ə.Əliyev.- Bakı: Renessans, 2000.- 180 s.

Məmmədov Nizami Mustafa oğlu. Mədəniyyət, ekologiya, təhsil [Mətn] /N.M.Məmmədov, S.Y.Məmmədəliyeva.- Bakı: Səda, 1999.- 72 s.

Məmmədov Z.İ. Estetik tərbiyə və şəxsiyyətin hərtərəfli inkişafı [Mətn ]Z.İ.Məmmədov; [red. A.M.Aslanov]; Azərb. SSR “Bilik Cəmiyyəti”.- Bakı: [s.n.], 1975.- 47, [1] s.

Məmmədov Zahid İsmayıl oğlu. Estetika və yeni insane tərbiyəsi [Mətn] /Z.İ.Məmmədov.- Bakı: Azərnəşr, 1978.- 107, [5] s.

Məmmədov Zakir Cabbar oğlu. Azərbaycan fəlsəfəsi tarix i [Mətn] /Z.Məmmədov.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 327 c.

Məmmədov Zakir Cabbar oğlu. Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi [Mətn] /Z. Məmmədov; Sponsor. N.M.Zülfüqarov.- B.: Bilik, İrşad mərkəzi, 1994.- 343 s.

Məmmədov Zakir Cabbar oğlu. Nizaminin fəlsəfi düşüncələri /Z.Məmmədov; Red.: A.M.Şükürov; Azərbaycan Elmlər Akademiyası Bəhmənyar adına Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu, “Elm” Redaksiya-Nəşriyyat və Poliqrafiya Mərkəzi Bakı : Elm , 2000 84 səh.

Məmmədov Zakir Cabbar oğlu. Siracəddin Urməvi [Mətn] Zakir Məmmədov; Azərbaycan SSR EA Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu.- B.: Elm, 1990.- 48 s.

Məmmədova Sədaqət. Mədəniyyətşınaslıq. Dərslik.- B.: Kooperasiya, 2001.- 202 s.

Məntiq Rasim. Mövcudiyyətin üç forması [Mətn] /R. Məntiq; Ön söz: R. Behrudi. B.: 1999. 20 s.: 1 portr

Miller Cin Beyker. Yeni qadın psixologiyasına doğru /C.B.Miller; BMT İnkişaf Proqramı; BMT Əhali Fondu; GİD Azerbaijan; Tərcümə edən: T.Mustafayev; Red.: R.İbrahimbəyova, D.Mustafayev.- B.: Səda, 2000.- 140 səh.: 21 sm.

Mirzə Fərhad. Kəlamlar [Mətn] /Hacı Fərhad Mirzə; Red.: T.Əhmədov, Ə.Sadıqov; Rəyçi: L.Qurbanlı.- B,: Şirvannəşr, 1998.- 137 s.: 1 portr., 21 sm.

Mirzəyev İlham Əlikram oğlu. Ailənin praktik psixologiyası [Mətn]: dərs vəsaiti /İ. Ə. Mirzəyev; elmi məsləhətçi. V. Abbasov; elmi red. İ. Novruzlu; elmi rəyçilər. G. Abdullazadə, S. Hüseynov.- B.: Adiloğlu, 2005. -312 s.

Mirzəyev İlham Əlikram oğlu. Ailənin sosial psixologiyası dərs vəsaiti /İ.Mirzəyev; elmi red. B.H.Əliyev; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi; AMEA.- Bakı: Çaşıoğlu, 2011.- 639, [1] s. , şək. ; 25 sm.

Mirzəyev İlham Əlikram oğlu. Liderlik zirvəsi. Siyasətin sosial psixologiyası [Mətn] /İ. Ə. Mirzəyev ; elmi red. B. Əliyev. [İstanbul]: [Doğu Kütüphanesi], 2010. 418 s., [4] v. fotoşək.: portr

Mikayılzadə Nijad Cəbrayıl oğlu. İdrak poeziyası [Mətn]: (Elçin İsgəndərzadə fenomeni) /N. Mikayılzadə; red. Dr. N. Şəmsizadə .-Bakı : Vektor Nəşrlər Evi , 2009. – 92, [2] s.

Mustafa Firuz. (Mustafayev Firuz Qədimalı oğlu.) Mədəniyyət və fəlsəfə [Mətn]: ötən yüzilliyin yazıları /F.Mustafa; red. �. Xəlil B.: Araz, 2005.- 100 s.: şək

Mustafayev Radif Heybət oğlu. Orta əsrlər müsəlman sivilizasiyasında bərabərlik problemi [Mətn] /R.Mustafayev; elmi red. C.T.Əhmədli.- B.: [Təknur], 2010.- 159, [1] s.

Mustafayeva Aytən. Bioetika və cəmiyyət [Mətn] :məqalələr toplusu /Aytən Mustafayeva; elmi red. R.F.Məmmədov; AMEA, İnsan Hüquqları İn-tu.- B.: [s. n.], 2006.- 57, [2] s.

Mustafayeva Leyla. Aristotel etikası [Mətn] /Leyla Mustafayeva; Red.: Cahangir Məmmədov; Rəyçi: Vahid Ömərli, Knyaz Aslan.- B.: Pedaqogika, 2006.- 144 s.

Müasir Etiket Ensiklopediyası: 1000 məsləhət /M.Seyidov; Red.: Z.Cəfərova.- B.: Gənclik, 2003.- 268 s.

Müasir idrak problemləri [Mətn] /baş red. Y.Rüstəmov; elmi red. H.Quliyev; red. F.Hacıyev; AMEA, Fəlsəfəvə Siyasi-HüquqiTədqiqatlar İn-tu.- B.: Elm, 2006.- 205, [1] s.

Müasir təhsilin psixoloji problemləri [Mətn] Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İn-tu; elmi red. A.Mehrabov; rəyçi A.N.Abbasov, N.T.Rzayeva.- B.: Mütərcim, 2012.- 301, [1] s.

Myasnitski. Mən ölmüşəm [Mətn]: Bir pərdəli, artıq dərəcədə şiddətli məzhəkədir. /Myasnitski; mütərcimi. A.Qasımov (Rağib); naşiri. bəradəran Orucov.- B.: [s.n.], 1912.- 35 s.

Nemətzadə Səbirə. Seyid İmadəddin Nəsiminin dünyagörüşü fəlsəfə tarixinin obyekti kimi [Mətn] /S. Nemətzadə (ön söz); elmi red. M. Zeynalov Bakı : Nurlan , 2008. 127, [1] s.

Nəbiyev Azad Mövlud oğlu. Folklorda fasiləsiz transfer və yuxu paradiqmaları [Mətn] /A. Nəbiyev ; ön söz müəl. və red. F. İsmayılov ; buraxılışa məsul Ş. Albalıyev.-Bakı : Elm və təhsil , 2011.-335, [1] s .

Nəcəfov Adil Yusif oğlu. İncəsənət və səhhət [Mətn]: /Adil Nəcəfov.- B.: Azərnəşr, 1989.- 143,[1] s.

Nəcəfov Əzizağa Bayram oğlu. Füzuli-şairin yaradıcılıq psixologiyası /Ə. B. Nəcəfov ; elmi məsləhətçi T. Kərimli ; elmi red. A. Bəylərova.-Bakı : Mütərcim , 2012.-137, [2] s.

Nəsibov Elşən Misir oğlu. “İnsan hüquqları” anlayışının dərk olunmasında fəlsəfi-məntiqi (formal (ənənəvi-klassik) və dialektik məntiq) metodlar [Mətn] /E. Nəsibov; elmi red. T. Qurbanov I kitab Dərketmənin ontoloji və qnoseoloji əsasları.- B.: Elm və Təhsil 2013.- 121, [1] s. portr., ill. 21 sm.

Nəsibov Elşən Misir oğlu. “İnsan hüquqları” anlayışının dərk olunmasında fəlsəfi-məntiqi (formal (ənənəvi-klassik) və dialektik məntiq) metodlar [Mətn] /E. M. Nəsibov; elmi red. T. Qurbanov Kitab 2. Dərketmənin ontoloji və qnoseoloji əsasları.- B.: Elm və təhsil 2014.- 183, [1] s. portr., qrafik 20 sm.

Nəsibov Elşən Misir oğlu. Düşüncələrim [Mətn] /E. M. Nəsibov; red. V. İsmayılov H. 2.- B.: [Elm və təhsil] 2014.- 166, [2] s. ill., portr. 21

Nəsibov Elşən Misir oğlu. Düşüncələrim [Mətn] /E. M. Nəsibov. H. 3 Təbiət və insan (əlaqələr sistemində). Bakı: [Elm və təhsil], 2016.- 181, [1] s.: portr., 20 sm.

Nəsibov Elşən Misir oğlu. İnkişaf və sülh ideyaları [Mətn] Kitab 4 /E. M. Nəsibov; elmi red. A. Əsgərzadə Və Təbiət haqqında düşüncələr. – B.: [Elm və Təhsil] 2014.- 251, [1] s. portr. 21

Nəzərova Adilə Həsən qızı. Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti /A. H. Nəzərova ; red. S. A. Sadıqova, İ. R. Məmmədzadə ; rəyçilər F. M. Qurbanov, İ. B. Kazımov, Y. M. Əliyev.- Bakı : Elm və təhsil , 2014.-221, [3] s.

Nuriyev Əli Xudu oğlu. İnsan və həyat fəlsəfəsi: Elmi, bədii-fəlsəfi traktatlar toplusu / Əli Nuriyev; Red.: M. İskəndərzadə; C.Qocayev; Rəyçilər: S.Cümşüdov; T.Rəsulov.- B.: Çaşıoğlu, 2005.- 264 səh.

Orta əsrlərin fəlsəfi və sosial-siyasi fikri [Mətn]: Qərbi Avropa və Azərbaycan /Ə. M. Tağıyev, N. M. İsayev, S. M. Nuriyev və b.; Elmi red.: V. Həbiboğlu, H. Dayızadə, AEA Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının Fəlsəfə kafedrası, Azərbaycan Texniki Universitetinin Fəlsəfə və Politologiya kafedrası.-B.: Çaşıoğlu, 1999.- 288 s.

Osho. Qadınların kitabı [Mətn]: [qadın gücü haqqında] Osho; ruscadan tərc. A.Əlizadə; red. K.Abıyeva.-[B.:] [Qanun] [2014].- 248 s.

Pedaqoji texnologiyalar [Mətn] /A. Mehrabov, Ə. Abbasov, Z. Zeynalov, R. Həsənov; Red.: R. Qəndilov; Rəyçilər: Ş. Mikayılov, R. Əliyev; Təhsil Problemləri İnstitutu.- B.: Mütərcim, 2006.- 372 s.

Platon. Dövlət [Mətn] /Çevirəni, qeydlər və şərhlərin müəll., ön söz.: A.Tağıyev; Elmi məsləhətçi: H.İmanov; Elmi red.: Q. Əliyev; Azərbaycan EA Bəhmənyar adına Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu, M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti Fəlsəfə Kafedrası.- B.: Təbib, 1999.- 358 s.

Plutarx. Siseron [Mətn] red. F.Naci; tərc. ed. Ş.Əbusəttar, Z.Əbusəttar, M.Məmmədova; ön söz. N.Cəfərov; tərtibatçı İ. Nəcəfov; rəssam F. Ələkbərov.- B.: Adiloğlu, 2006.- 248 s.

Psixologiya [Mətn]: pedaqoji institutuların tələbələri üçün tədris vəsaiti /Ə. Zəkuzadə, Ş. Ağayev, A.Abdullayev, M.Mustafayeva; red. Ə.Bayramov; AzSSR Nazirlər Sovetinin Ali və Orta İxtisas Təhsili Komitəsi, V.İ.Lenin ad. Azərb. Döv. Pedaqoji İn-tu I hissə.- B.: V.İ.Lenin ad. APİ, 960.- 208 s.

Psixologiya elminin müasir problemləri [Mətn] : 060209-Pedaqoji psixologiya, 060118-Təhsildə sosial-psixoloji xidmət : pedaqoji universitet və institutlarda magistr hazırlığı üçün proqram /Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Dövlət Pedaqoji Un-ti ; tərt. ed. E. M. Quliyev ; red. N. T. Rzayeva. Bakı: [s. n.], 2015.- 21 s.: cədv., 20 sm.

Rıhtım Mehmet. Seyid Yəhya Bakuvi və xəlvətilik [Mətn] /M.Rıhtım; elmi red. A.Musayeva, S.Şıxıyeva; red. F.Xəlilli, V.Səmədova.- B.: Qismət, 2005.- 264 s.

Rəhimov Ağarəhim Nüsrət oğlu. Ölüm və ölməzlik [Mətn] A.N. Rəhimov; Red.: A.Abbasov; Elmi red.: Ç.Həmzəyev; Bakı Ali Pedaqoji Qızlar Seminariyası.- B.: Elm, 1997.- 97 s.

Rüstəmov İzzət Əşrəf oğlu. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda təbii-elmi və fəlsəfi fikrin vəhdəti [Mətn] /İ.Ə.Rüstəmov; Red. E.Məmmədyarova.- Bakı: Azərnəşr, 1992.- 120 s. , faksimile ; 21 sm.

Rüstəmov Yusif İman oğlu. Fəlsəfənin əsasları [Mətn]: mühazirə kursu /Yusif Rüstəmov; Elmi red.: F.Qasımzadə; AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutu, Azərbaycan Universiteti.- B.: Azərbaycan Universiteti, 2004.- 499 s.

Rüstəmov Yusif İman oğlu. Fəlsəfənin əsasları [Mətn]: (mühazirə kursu) /Y.Rüstəmov; Elmi red. F.Qasımzadə; AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutu, Azərbaycan Universiteti .- B . : Nurlar, 2007. – 504 s.

Rüstəmov Yusif İman oğlu. Sosial-siyasi və hüquqi təlimlər tarixi [Mətn] /Y.Rüstəmov; elmi red. A.Rzayev; rəyçilər F.Qasımzadə, N.Mikayılov, Ə.Əhmədov; red. R.Həsənova; AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu; Azərb. Un-ti.- B.: Azərbaycan Universiteti, 2007.- 423 s.

Rüstəmov Yusif İman oğlu. Tarix zaman daxilində insan reallığıdır (K. Yaspers) [Mətn] Y. Rüstəmov; elmi red. Ə.Abbasov; rəyç. Y.Əliyev; [AMEA., Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu] Bakı Təknur 2009.- 125, [1] s.

Rüstəmov Yusif İman oğlu. Türk fikir tarixi haqqında mülahizələr [Mətn] /Y.Rüstəmov; Elmi red.: N.Cəfərov; AMEA, Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutu; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi.- B.: Çaşıoğlu, 2005.- 140 s.

Rüstəmova Afaq Baloğlan qızı. Sosial linqvistikanın fəlsəfi problemləri [Mətn]: [Monoqrafiya] /Afaq Rüstəmova; Elmi red.: Ə.Abbasov.- B.: Adiloğlu, 2005.- 200 s.

Rzayev Baxış İmran oğlu. İdrak proseslərinin fəallaşdırılması yolları: [Metodik vəsait] /Baxış Rzayev; �lmi r�d.: Ə.Əlizadə.- B.: Şirvannəşr, 2003.- 200 s.

Rzayev Baxış İmran oğlu. Psixi proseslərin fəallaşdırılması yolları: [Metodoki vəsait] /Baxış Rzayev; Elmi red.: Ə.Əlizadə.- B.: Şirvannəşr, 2003.- 200 s.

Rzayev Məmməd Hüseyn oğlu. Fəlsəfə tarixi [Mətn]: dərslik /M.H.Rzayev; elmi red. H.R.İmanov; rəyçilər. Ə.M.Tağıyev, Z.C.Hacıyev; Azərb. Resp. Təhsil Nazirlyi, Naxçıvan Dövlət Un-ti.- Naxçıvan: Qeyrət, 2011.- 277, [1] s.

Rzayev Məmməd Hüseyn oğlu. Fəlsəfə tarixi [Mətn]: [dərslik] /M.H.Rzayev; elmi red. Ə.M.Tağıyev.- Bakı: MBM, 2015.- 301, [1] s.

Rzayev Məmməd Hüseyn oğlu. Fəlsəfədə dəyər kateqoriyası [Mətn]: [dərs vəsaiti] /M.H.Rzayev; elmi red. H.R.İmanov; rəyçilər. İ.B.Cəfərzadə , Z.C.Hacıyev.- B.: [s. n.], 2009.- 59, [1] s.

Rzayev Məmməd Hüseyn oğlu. Keçid dövrü və şəxsiyyət [Mətn]: Sosial fəlsəfi təhlil /Məmməd Rzayev; Elmi red.: H.R.İmanov; Rəyçilər: A.M.Şükürov, Ə.M.Tağıyev.- B.: Yurd, 2007.- 391 s.

Rzayev Məmməd Hüseyn oğlu. Müasir şəxsiyyət [Mətn]: sosial-fəlsəfi təhlil: [monoqrafiya] /M.Rzayev; elmired. Ə.M.Tağıyev.- Bakı: MBM, 2015.-534, [1] s.

Rzayev Məmməd Hüseyn oğlu. Şəxsiyyət: azadlıq və milli şüur [Mətn] /M.Rzayev; elmi red. H.R.İmanov; rəyçilər. İ.Ə.Rüstəmov, Z.C.Hacıyev.- B.: [s.n.], 2009.- 117, [1] s.

Rzayev Vahid Zeynal oğlu. Var olandan, var olmuşuq [Mətn] /V. Z. Rzayev ; red. V. Z. Rzaev. Bakı: [s. n.], 2015.- 220 s.: portr., 20 sm.

Safruh. Ata səcdəsində – Ruh yaddaşı [Mətn]: Safruhun yaradılması: (Mütləqə İnam Peyğəmbəri Asif Ata ilə ürəkləşmələr – yazışmalar) /Safruh; Bakı: Günəş, 2007.- 296 s.: 1portr. ill., 21 sm.

Safruh. Başlanğıc: [Gündəliklərdən seçmələr] /Safruh (Atalı).-Bakı : Azərbaycan Milli Ensiklopediyası NPB , 2003.-296 səh.

Safruh. İnamın gəlişi [Mətn] /S. Atalı, Y. Atalı.-Bakı : Qanun , 2010.-57, [1] s.

Safruh. Qu nəğmələri [Mətn] : [haraylar, içsəslər, gileylər. ] /Safruh, B.: Nərgiz, 2014. 155, [1] s.: portr., fotoşək., şək., 17 sm.

Səfərəliyeva Rəna. İşgüzar etika [Mətn]: Azərbaycan biznesmenləri üçün vəsait /R.Səfərəliyeva, S.Məmmədov, V.Qaziyev; red. F.Musayev.- B.: Yeni Nəsil, 2004.- 172 s.

Sizov Andrey. Uğurlu satış üçün 55 məsləhət [Mətn] /A.Sizov; [ruscadan tərc. A.Əliqızı; red.X.Kazımlı].[Bakı]: [Qanun], [2014].104 s. portr

Skirbekk Qunnar. Fəlsəfə tarixi [Mətn]: Müasir dünyanın fəlsəfəsi: [Ali məktəblərin tələbələri üçün dərs vəsaiti] /Qunnar Skirbekk, Nils Gilye; Rus dilindən tərcümə ed. A.Əsədov; Red. Q.Əzizxanlı.- B.: Zəkioğlu, 2007.- 752 s. cədv., ill

Skirbekk Qunnar. Fəlsəfə tarixi [Mətn]: Müasir dünyanın fəlsəfi qaynaqlarına bir baxış: [ali məktəblərin tələbələri üçün dərs vəsaiti] /Q.Skirbekk, N.Gilye; tərc. ed. A.Əsədov.- B,: Zəkioğlu, 2008.- 581, [3] s.: portr., 24 sm.

Sokrat. Təlimi-Sokrat [Mətn] /Sokrat; tərc. ed. F.Köçərli Bağçasaray : [s.n.] , 1891. -88 s.

Sosial psixologiya [Mətn]: dərs vəsaiti /Ə.S.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə, İ.Ə.Seyidov, C.A.Təhmasib; Azərb. SSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, S.M.Kirov ad. Azərbaycan Dövlət Un-ti.- B.:ADU, 1976.- 15 177, [3] s.

Şahhüseynova Sevinc Asif qızı. Etika [Mətn]: incəsənət təmayüllü ali məktəb tələbələri ücün dərslik /S.A.Şahhüseynova; red. H.Rzaquliyeva; rəyçilər N.Cərulla qızı [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi.- B.: [AzTU], 2009.- 159, [1] s.

Şamilov Bəhram Eyvaz oğlu. (Almaz Aleksandr Lak Çanlik) Leylilərə və Məcnunlara [Mətn] /B. Şamilov; B.: [s.n.], 2009.8 s.: 1 portr., 20 sm.

Şamilov Bəhram. (Almaz Aleksandr Lak Çanlik) Stress Relyativizm Psixoanaliz [Mətn] /B. Şamilov B.: [s.n], 2009.24 s.: 1 portr., 20 sm.

Şəfiyeva Elnarə İbrahim qızı. Klinik psixologiya: Dərs vəsaiti /E.Şəfiyeva; Elmi red.: Ə.S.Bayramov; Bakı Dövlət Universiteti.- B.: BDU, 2002.- 81 s.

Şəfiyeva Elnarə İbrahim qızı. Psixofiziologiya [Mətn]: Mühazirə mətnləri: Ali təhsilin bakalavr pilləsində “Psixologiya” ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr üçün dərs vəsaiti E.İ.Şəfiyeva, M.Ə.Həmzəyev; Elmi red.: Ə.Ə.Əlizadə; Rəyçilər: Ə.S.Bayramov, G.B.Tağıyeva; Təhsil Problemləri üzrə Respublika Elmi Metodik Mərkəzi, M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti, Bakı Ali Pedaqoji Qızlar Seminariyası.- B.: Səda, 1998.- 64 s.

Şəfizadə Baloğlan Cəmallədin oğlu. Zərdüşt, Avesta, Azərbaycan. [Mətn]: Maq sivilizasiyası /B.Şəfizadə; Sponsor: A.Əliyeva; Elmi red.: K.Talıbzadə, Y.Qarayev.- B.: Elm, 1996.- 324 s. + 9 v. cədvəl, sxem. 1 portr

Şəxsiyyət və fəaliyyətin psixologiyası [Mətn] : 050121-Təhsildə sosial-psixoloji xidmət : pedaqoji universitet və institutlarda bakalavr hazırlığı üçün proqram /Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Dövlət Pedaqoji Un-ti ; tərt. ed. E. M. Quliyev ; red. R. İ. Əliyev. Bakı: [s. n.], 2015.- 31, [1] s.: cədv., 20 sm.

Şəxsiyyətin inkişafının etnopsixoloji məsələləri [Mətn]: elmi əsərlərin tematik məcmuəsi /məsul red. Ə.S.Bayramov; Azərb. SSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti.- B.: ADU; 1985.- 139, [1] s.

Şəkixanova Mətanət Məmməd qızı. Sufizm fəlsəfəsinin “Kamil insan” konsepsiyası [Mətn] M. Şəkixanova; elmi red. İ.Rüstəmov; elmi məsləhətçi. Z.Quluzadə.- B.: [s.n.] 2007.- 157, [1] s.

Şərq fəlsəfəsi (IX-XII əsrlər) : [Mətn] /Tərtibçi: Z. C. Məmmədov; Red.: Ə. S. Abasov; Rəyçi: V. M. Məmmədəliyev; Tərcümə edənlər: Z. C. Məmmədov, T. B. Həsənov, Z. F. Qasımov, N. A. İmanov. B.: BDU, 1999. 303 s.: portr

Şopenhauer Artur. Dünya iradə və təsəvvür kimi /A.Şopenhauer; elmi red. İ.Məmmədzadə; red. Q.Camalov; tərc. ed. A.Əsədov I cild.- [Bakı]: [Təknur], 2011.- 367, [1] s.

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Şərq fəlsəfəsi və filosofları [Mətn] /A. Şükürov; elmi red. M. Cəlilov, A. Məmmədov; rəyçi. M. Qasımlı və b.-B.: Əbilov, Zeynalov və oğullar, 2005. -668 s.

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Kulturologiya [Mətn]: dərslik /A. Şükürov; Elmi red.: M. Qasımlı.- B.: Adiloğlu, 2003.- 273 s.

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Fəlsəfə [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /A.Şükürov; elmi redaktorlar. İ.Əliyev, Z.Hacıyev; rəyçilər. G.Abdullazadə, M.Cəlilov, T.Allahyarova; AMEA; Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi.- B.: Çıraq, 2008.- 490 [2] s.

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Fəlsəfə [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərslik /Ağayar Şükürov; AMEA; Elmi red.: İrşad Əliyev, Zeynəddin Hacıyev. B.: Adiloğlu, 2002.- 490 s

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Fəlsəfə [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərs vəsaiti /Ağayar Şükürov; Elmi red. İrşad Əliyev, Vəli Həbiboğlu; Rəy verən. G.Abdullazadə və b.- B.: Elm, 1997.- 384 s.

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Fəlsəfə – cəmiyyətdə onun yeri və rolu [Mətn]/Ağayar Şükürov; Elmi red.: V.Həbiboğlu; Sponsor: S.M.Mustafayev.- B.: [Təbib], 1996.- 88 s.

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Fəlsəfə və qloballaşma [Mətn] A.M.Şükürov; Elmi red.: İ.Əliyev.- B��ı: Adiloğlu, 2002.- 442 s.

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Qloballaşma, mif və tarix [Mətn] /A.Şükürov; Elmi red.: S.Hüseynov, AMEA Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutu; Rəyçi: Tağıyev, Ə.B.: [Təknur], 2005,273 s, 1 portr

Şükürov Ağayar Məhəmməd oğlu. Müstəqil dövrün fəlsəfəsi və filosofları [Mətn] /A.M.Şükürov; Elmi red. Ə.Tağıyev; Rəyçi. S.Hüseynov, M.Rzayev.- Bakı: [Səda], 2007.- 396 s.

Şükürov Aydın. Azərbaycan fəlsəfəsi [Mətn]: qədim dövr /A.M. Şükürov, G.A. Abdullazadə; Red. V.Həbiboğlu; Rəssam. F.Fərəcov.- Bakı: Azərnəşr , 1993. 93 s.

Talıbzadə Aydın Ağa Yunus oğlu. Min maska və bir mən.. yaxud islam mədəniyyətinin semiolojisi [Mətn] : [məqalələr toplusu] /A. A. Talıbzadə ; Azərb. Resp. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. B.: Təhsil, 2015.-372, [4] s.: 22 sm.

Tağıyev Əlikram. Qloballaşma və millilik fəlsəfi-siyasi reallıqlar kontekstində [Mətn] /Ə. Tağıyev; red. A. X. Mustafayev. B.: [Təknur], 2010. 146, [1] s

Tağıyev Əlikiram Mirhəsən oğlu. Fəlsəfə [Mətn]: [dərs vəsaiti] Ə.M.Tağıyev; red. M.C.Manafova; rəyçi S.M.Mustafayev [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Un-ti, Sosial-siyasi elmlər kafedrası.- B.: [Zərdabi LTD], 2012.- 382, [2] s.

Tağıyev Əlikram Mirhəsən oğlu. İlk həqiqi liberal və müasir siyasi fəlsəfənin atası: Con Lokk [Mətn]: [monoqrafiya] /Ə. Tağıyev D. İsmayilov; elmi red. Ə. S. Abasov.- B.: [s.n.], 2009.- 143, [1] s.

Tale duaları bəxt ulduzları [Mətn] /Tərtibçi-müəll. A. Rəcəbov; Red. M. Əfəndiyeva; Rəssam. F. Fərəcov.- B.: Azərnəşr, 1994.-144 s.

Teplov B.M . Psixologiya [Mətn]: Orta məktəb üçün /B.M.Teplov.- B.: Azərnəşr, 1952.- 280 s.

Teyqubadoğlu Əli. Müdrik sözlər və məsləhətlər /Ə.Teyqubadoğlu.- Bakı: Elm və təhsil, 2012.- 142, [2] s.

Tunalı İsmail. Fəlsəfə [Mətn] /İsmail Tunalı; Çevirən: E.Zamanova.- Bakı: Araz, 2004.- 165 s. + , 3 v. xəritə, portr. ; 23 sm.

Türkel Yadigar Sahibəli oğlu. İnsan, təbiət, cəmiyyət münasibətləri. Biososial və fəlsəfi aspeklər /Y.Türkel; Elmi red.: H.İmanov; Rəyçilər: Ə.Tağıyev, F.Ağayev; Red.: B.Əhmədov.- B�kı: İşıq, 1998.- 156 səh.: 20 sm.

Ulusel Rahid. S. Qloballaşma və harmoniya fəlsəfəsi [Mətn] / Rahid S.Ulusel; Elmi red.: A.M.Şükürov; AMEA. Fəlsəfə və siyasi-hüquqi tədqiqatlar institute.- B.: Elm; 2005.- 352 s.

Uşaq inkişafı metodikası [metodik vəsait] /Açıq Cəmiyyət İn-tu-Yardım Fondu; giriş sözü Ü.Mikayılova; müəl. Ü.Axundova [və b.]; red. X.Həsənova; layihənin direktoru L.İmanova.- [Bakı]: [Qanun], 2011.- 572, [4] s.

Uşaqlarda hafizənin inkişafının səmərəli yolları [Mətn]: metodik vəsait /Tərtib edən. Q.Q.Əzizov; Elmi red. İ.Ə.Məmmədov; Bakı Sənaye-Pedaqoji Texnikumu.- B.: Mütərcim, 2007.- 40 s.

Ümumi psixologiya /Red.: A.V.Petrovski; Tərcümə edənlər: Ə. Ə. Əlizadə, M. Ə. Həmzəyev, İ. Ə. Seyidov Bakı : Maarif , 1982 494 səh. , ill. ; 22 sm.

Valehov Cəsarət Fikrət oğlu. Milli təhsil müasir transformasiyalar prosesində [Mətn]: sosial-fəlsəfi təhlil: [monoqrafiya] /C.F.Valehov; elmi red. İ.Məmmədzadə.- B.: Təhsil, 2015.- 231, [1] s. portr., cədv

Vasilyev S.F. Dialektik materializm tələbələr üçün leksiyalar və vəsait /S.F.Vasilyev; Lenin adına Azərbaycan Dövlət Darülfünunu Pedaqoji və Hüquq Fakültəsi.- Bakı: s. n. , 1930.- 219 s.

Veysəlli Fəxrəddin Yadigar oğlu. Semiotika [Mətn] /F.Y.Veysəlli; elmi red. F.H.Zeynalov; rəyçilər. F.Ə.Aslanov, V.Qəmbərov; ön söz. F.Y.Veysəlli.- Bakı: Mütərcim, 2010.- 334, [2] s.

Vəliyev Mirələm Vəli oğlu. İnkişaf və yaş psixologiyası [Mətn]: universitetlərin psixologiya ixtisası üzrə təhsil alan tələbələri üçün dərs vəsaiti /M.V.Vəliyev, A.M.Mustafayev; elmi red. F.Q.Vahidov; rəy. İ.M.Bayramov, B.Y.Haqverdiyev.- B.: Elm, 2013.- 297, [1] s.

Vəliyev Dünyamalı Əmir oğlu. Özünə inam [Mətn]: karyera pilləkənləri ilə necə irəliləməli /D.Vəliyev; lahiyə rəhbəri S.Mustafayeva; Gənclər və İdman Nazirliyi; “Azad Həmfikirlər” Gənclərin Maarifləndirilməsi İctimaı Birliyi.- B.: Adiloğlu, 2010.- 183, [1] s.

Yanardağ Mayis. Bu da axırı. [Mətn] : Ya Rəbb, qaytar məni o illərə. /M. Yanardağ. Bakı: MM-S, 2017.- 259, [1] s., [4] v. fotoşək., faksimile: portr., 21 sm.

Yaradıcılıq psixologiyasının bəzi məsələləri [Mətn]: (Az.DİU-nin tələbələri üçün tədris-metodik vəsait) /Tərt. ed. A.H.Vəliyeva, R.Ə.Cavadov; Red. K.Əzimov; M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Universiteti I hissə.- B.: 1991.- 84 s.

Yaroslavski E. Din əleyhinə mübarizəni millətçilik əleyhinə mübarizə ilə rabitələşdirməli Şuralar İttifaqının Mübariz Allahsızlar İttifaqının Mərkəzi Şurasının III plenumunda etdiyi nitq /E.Yaroslavski; Azərbaycan Mübariz Allahsızlar İttifaqının Mərkəzi və Bakı Şurası.- Bakı: Azərnəşr, 1931.- 11, [1] s. ; 17 sm.

Yuxu yozumları. [Mətn] :Ensiklopediya. Tərtib edənlər, çevirənlər, redaktorları- Hidayət, Müzəffər Talıblı, Ön sözün müəllifləri-professor Əkbər Bayramov.- B.: Gənclik, 1992.-244 s.

Yusifli Mir Yəhya Mir Baba oğlu. Haqqa doğru: 40 hekayət [Mətn]; Dini tolerantlığa gedən yol /Mir Yəhya Yusifli ; red. H. Əsgərov ; [ön söz A. M. Qasımlı, A. Cabbaroğlu].- Bakı : Adiloğlu , 2011.- 175, [1] s.

Zamanova Elmira Emin qızı . Türk estetikası [Mətn]: tarixi və müasir inkişafı /Elmira Zamanova; Red.: Y. Rüstəmov; Rəyçi: R. Bədəlov.- B.: az, 2005.- 262 s.

Zeynaloğlu Camal. Həqiqət işığında /C. Zeynaloğlu ; red. Ş. Əliyeva.-Bakı : Şəms , 2012. -208 s.

Zeynaloğlu Camal. Təlim fəaliyyətinin psixoloji prosesi [Mətn] : metodik tövsiyələr /C. Zeynaloğlu ; elmi red. H. Kərimova. Bakı: Print-S, 2017.- 144 s.: 20 sm.

Zeynalov Məmmədəli Baba oğlu. Fəlsəfə tarixi: Qərb fəlsəfəsi [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərslik /M. Zeynalov; Elmi red. F.F. Qasımzadə; Rəyçilər: F.F. Ramazanov, Y.İ. Rüstəmov; M.Ə. Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti Fəlsəfə Tarixi və Mədəniyyətşünaslıq Kafedrası.- B.: Azərbaycan, 2000.- 544 s.

Zeynalov Məmmədəli Baba oğlu. Xarici ölkələrin fəlsəfə tarixi [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /M.Zeynalov; elmi red. N.Qocatürk; rəyçi. F.F.Qasımzadə, F.F.Ramazanov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU, Fəlsəfə tarixı və mədəniyyətsünaslıq kafedrası.- B.: Şərq-Qərb, 2009.- 647, [1] s.: portr., 22 sm.

Psixologiya elmi haqqında

1-ci sual. Müasir dövrdə insanı 200-dən artıq elm sahəsi öyrənir. Onlardan biri psixologiyadır.
Psixologiya elmi qədim tarixə malikdir. Psixoloji anlayışlar sistem şəklində ilk dəfə olaraq Aristotelin (eramızdan əvvəl ıv əsr) “Ruh haqqında” traktatında şərh olunmuşdur.
Traktatın adına diqqət edin: o, psixologiya deyil, “ruh haqqında” adlanır. Bu təsadüfi deyildir. Uzun müddət (XIX əsrin sonlarına qədər) psixologiya elmi fəlsəfəyə aid fənn hesab olunub. Avropa ədəbiyyatında mental (latın sözü olub psixi olan deməkdir) fəlsəfə, ruhiyyat, pnevmatalogiya (pnevma – yunan sözü olub nəfəs, ruh deməkdir) adlandırılmışlar. XVIII əsrin sonuna qədər psixologiya sözü nə ingilis, nə də fransız ədəbiyyatında işlənilməmişdir. Alman ədəbiyyatında isə psixologiya sözü ensiklopedist alim Xristian Volfun 1732-ci ildə “Empirik psixologiya” və 1734-cü ildə “Rasional psixologiya” kitabları nəşr olunandan sonra məlum olmuşdur. Azərbaycanda psixologiya termini XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində rus psixoloqlarınıın vasitəsilə işlənməyə başlanmışdır.
Psixologiya sözü iki yunan sözünün – “psyuxe” – ruh, ruhi aləm, “loqos” – bilik, öyrənmək, elm sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir, “psixika haqqında elm” deməkdir. Psixologiya termini evristik baxımdan elmin predmetini dəqiq ifadə edir: psixologiya psixika haqqında elmdir.
Psixologiya elminin predmeti mürəkkəb və çoxcəhətlidir. Psixologiya elmi həm də fəaliyyət və ünsiyyətin psixoloji problemlərini öyrənir. Psixika fəaliyyət və ünsiyyət prosesində müxtəlif formalarda təzahür edir.
Psixologiya beyində obyektiv aləmin subyektiv surəti kimi əmələ gələn psixikanın faktları, qanunauyğunluqları və mexanizmləri haqqında elmdir.

2-ci sual. Qədimdən psixika haqqında iki təlim – materialist və idealist təlim vardır. Psixologiyanın bir elm kimi inkişafı əsasən materialist təlimin inkişafı ilə bağlı olmuşdur.
Psixika obyektiv aləmin subyektiv inikasından ibarətdir.
İnikas nədir? İnikas materiyanın ən ümumi xassəsidir. İnikas dedikdə iki obyektin qarşılıqlı təsiri prosesi və onun nəticəsi nəzərdə tutulur. Bu zaman həmin obyektlərdən birində əmələ gələn dəyişikliklər o birini təsiri ilə şərtlənir və sonuncunun strukturuna uyğun olur.
İ.M.Seçenov sübut etdi ki, psixika reflekor (latınca reflexus – əks olunan deməkdir) xarakter daşıyır.
Akademik İ.P.Pavlov reflektor nəzəriyyəni geniş eksperimental tədqiqatlar əsasında yeni faktlarla zənginləşdirdi. Onun ali sinir fəaliyyəti haqqındakı təlimi reflektor nəzəriyyənin inkişafında xüsusi mərhələ təşkil edir.
Psixika haqqında elmi təsəvvürlərin formalaşmasında təbiətşünaslıq mühüm rol oynamışdır.
Müasir təsəvvürlərə görə psixi funksiyalar beyin sahələrinin birgə işi sayəsində həyata keçirilən funksional sistemlər (P.K.Anoxin) kimi fəaliyyət göstərir. Onun sistem təşkil edən mərkəzi amili işin nəticəsi və ya məqsədi ilə uzlaşırlar.

3-cü sual. Psixi hadisələri şərti olaraq üç böyük qrupa bölürlər:

• Psixi proseslər.
• Psixi hallar (və ya psixi halətlər, vəziyyətlər).
• Psixi xassələr (və ya xüsusiyyətlər).

Psixi proseslər psixologiya elminin əsas kateqoriyalarından biridir. İdrak proseslərinə (duyğu, qavrayış, diqqət, hafizə, təfəkkür, nitq və təxəyyül), iradi proseslərə və emosional proseslərə birlikdə psixi proseslər deyilir.
Başqa sözlə, psixi proseslər özləri də üç yarımqrupa bölünür: idrak prosesləri, hissi proseslər, iradi proseslər.
Psixi hadisələrin ikinci qrupunu təşkil edən psixi hallar və ya vəziyyətlər da müxtəlifdir. Şən əhval, affektlər, ehtiraslar, dalğınlıq, inamsızlıq, şübhə və s. psixi hallara misal ola bilər.
Psixi xassələr də psixologiya elmini kateqoriyaları içərisində mühüm yer tutur. Temperament, xarakter və qabiliyyətlər əsas psixi xassələrdir. İnsanın onun üçün səciyyəvi olan keyfiyyətlərini (ağlın tənqidiliyi və ya müstəqilliyini), emosional xassələrini (tez özündən çıxma, emosionallıq) və s. də psixi xassələrə aid edirlər.
Psixi proseslər, hallar və xassələr bir-birilə üzvi surətdə əlaqəlidirlər. Onlardan biri adətən o birisinin sasında əmələ gəlir. Psixi halətlər və ya vəziyyətlər ayrı-ayrı psixi proseslərin, məsələn, əhvallar, affektlər hisslərin, dalğınlıq diqqətin, iradənin, şübhə təfəkkürün təzahürü kimi özünü göstərir. Onlar isə möhkəmlənib bir adamı başqasından fərqləndirən psixi xassə kimi təzahür edə bilər.
“Proses”, “hal” və “xassə” nə deməkdir? Nə üçün duyğuları, qavrayışı, diqqəti, hafizəni, təfəkkürü, nitqi və təxəyyülü, iradəni və hissləri psixi proses adlandırırlar, Halbuki şübhəni və ya dalğınlığı psixi hallar, temperament, xarakter və ya qabiliyyətlərə psixi xassələr deyilir.
Proses latın sözü olub hər hansı bir hadisənin başlanması, gedişi və inkişafı mərhələlərini əks etdirir. Bu baxımdan bütün psixi hadisələr – istər psixi xassələr, istərsə də psixi hal və xassələr prosesual xarakter daşıyır. Məsələnin belə qoyuluşuna ilk dəfə diqqəti rus alimi İ.M.Seçenov cəlb etmişdir.
Müasir psixologiyada proses sözü əslində geniş və dar mənada işlənir. Geniş mənada psixi olan proses kimi nəzərdən keçirilir, bütün psixi hadisələr eyni dərəcədə proses kimi təhlil edilir.
Dar mənada isə psixi proses dedikdə duyğu, qavrayış, diqqət, hafizə, təfəkkür, nitq, təxəyyül, iradə və hisslər nəzərdə tutulur.
Psixi proses termini psixi faktın prosesuallığını, dinamikasını nəzərə çarpdırır.
Psixi halət termini psixi faktın nisbi davamlılığını bildirir.
Psixi xassə və ya psixi xüsusiyyət termini isə psixi faktın sabitliyini, onun şəxsiyyətin strukturunda möhkəmləndiyini və təkrar olunmasını ifadə edir.
Psixi proseslər, psixi hallar və psixi xassələrin hamısına birlikdə psixika və ya psixi hadisələr deyilir.

4-cü sual. Psixikanın əmələ gəlməsi materiyanın hərəkətinin bioloji formasının təşəkkülü ilə bağlıdır. Həyat təbiətin inkişafının keyfiyyətcə yeni mərhələsidir.
Psixikanın yaranması və inkişafının öyrənilməsi təbiət elmlərinin, o cümlədən psixologiyanın qarşısında duran mürəkkəb, mühüm vəzifələrdən olmuşdur.
Psixikanın filogenizdə inkişafı əksetdirmənin tropizm, instinktiv, həyatda qazanılan və intellektual davranış formalarında təzahür etmişdir. Elementar qıcıqlanma sadə, birhüceyrəli orqanizmlərdə özünü göstərir və onların mühüm təsirinə hərəkətlə cavab verirlər. Mühit canlı orqanizmə bioloji təsir göstərə bilir ki, bunun nəticəsində həmin orqanizmin protoplazmanın xassəsi dəyişir.
Bioloji amillərə özünəməxsus cavab vermək üsulları tropizmlər və ya taksiklər adlanır.
Tropizmlərin aşağıdakı növlərini fərqləndirirlər:
fototropzim – canlı orqanizmin işığın təsiri ilə hətəkətə etmə meyli;

termotropizm – işığın təsiri ilə hərəkətetmə meyli;

xemotropizm -müəyyən fiziki-kimyəvi mühiti seçmə meyli;

topotropizm – mexaniki qıcıqlandırıcıların təsirilə hərəkət etmə meyli və s.
Canlılarda psixikanın təşəkkül tapması onların mühitə uyğunlaşa bilməmələri ilə bağlı olan dəyişikliklərdən yaranır.
Bir çox canlıların davranışı instiktiv davranışdır və təbii tələbatdan doğur. Mühitin müəyyən şəraitinə, təsirinə qarşı mürəkkəb anadangəlmə reaksiya forması instinktlər adlanır.
İnstinktiv davranış müəyyən bir növün hamısı üçün xarakterik olan anadangəlmə davranışdır. Bir çox alimlər hesab edirlər ki, instinktlər dəyişməzdir və canlıların fərdi qaydada mühitə uyğunlaşması prosesində dəyişməz qalır.
Ali heyvanlarda instinktiv davranış forması ilə yanaşı dəyişkən formalı davranış – vərdişlər və intellektual hərəkətlər də mövcuddur. Vərdişlər inkişafın ən aşağı pilləsində belə özünü göstərir. Lakin açıq-aşkar ifadə olunan vərdişlər yalnız baş beyin qabığına malik olan heyvanlarda müşahidə edilir.
Ali heyvanlarda davranışın ən yüksək səviyyəsi intellektual davranışdır. İntellektual davranışın əsasını ayrı-ayrı cisimlər arasındakı mürəkkəb münasibətləri əks etdirmək təşkil edir. Lakin heyvanların intellektual və ya əqli davranışı təbii ki, insan ağlından fərqli keyfiyyətə malikdir.

5-ci sual. Psixologiya elmi öz inkişafının müxtəlif mərhələlərində keçmişdir. Bunlar aşağıdakılardan ibarətdir:
Elməqədərki birinci mərhələ. Qədim dövrdən başlayaraq bizim eradan əvvəlki VII-VI əsrlərə qədərki dövrü əhatə edir. Bu dövrdə ruh (psixika)haqqında təsəvvürlər çoxsaylı mif və əfsanələrdə, nağıl və ilkin dini inamlarda, totemlərdə öz əksini tapmışdır.
İlkin elmi təsəvvürlər (ikinci mərhələ). Bu dövr eramızdan əvvəl VII-VI əsrlərdən başlayaraq XVIII əsrin sonuna qədər olan dövrü əhatə edir. Bu dövrdə psixologiya elmi fəlsəfənin tərkibində inkişaf etmişdir. İkinci mərhələnin başa çatması ilə bağlı olaraq psixoloji ədəbiyyatda fikir və mövqelər fərqlidir. Kimi ilk psixologiya – asosionizmin yaranmasıyla (XVIII əsrin sonları), kimi də fəlsəfə və təbiət elmlərindən fərqli psixologiya terminlərinin yaranmasıyla (XIX əsrin ortaları) ikinci mərhələlərin başa çatdığını qəbul edir.
Psixologiyanın inkişafının mərhələlərə ayrılması digər elmlərdə olduğu kimi şərti xarakter daşıyır. Bəzən psixologiya elminin müstəqil elm sahəsi kimi yaranmasını V.Vundtun eksperimental psixologiya laboratoriyasının yaranması tarixindən götürmədiyi də təklif edənlər də var.
Psixologiya elminin inkişafının üçüncü mərhələsi Almaniyanın Leypsiq şəhərində V.Vundtun ilk eksperimental psixologiya laboratoriyasının yaratması ilə başlayır.Eksperimental psixologiya laboratoriyasının yaranması ilə psixologiya müstəqil, obyektiv və eksperimental elm sahəsinə çevrildi. Lakin V.Vundtun assosianist yanaşmanın əsasında qurduğu psixoloji model insanın ruhu aləmi, emosional haləti, şəxsiyyətin strukturu, yaradıcı fəallığı ilə bağlı yeni faktlar verə bilmədi.
XX əsrin II yarısında yeni psixologiya məktəbləri və istiqamətləri: humanist psixologiya, genetik psixologiya, koqnitiv psixologiya meydana çıxdı. Beləliklə, demək olar ki, XX əsrin 60-cı illərindən başlayaraq psixologiya elmi özünün yeni inkişaf mərhələsinə daxil oldu. Bu mərhələnin xarakterik xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, indi ayrılma, parçalanma yox, ayrı-ayrı məktəblərin, tədqiqat istiqamətlərinin birləşməsi prosesi gedir.

6-cı sual. Bütün dünyada olduğu kimi Azərbaycanda da psixoloji fikrin yaranması və inkişafını iki mərhələyə ayırmaq olar: elməqədərki və elmi psixologiyanın təşəkkülü və inkişafı. Əlbəttə onların arasında kəskin sədd qoymaq, sərhəd çəkmək də düzgün olmazdı. Onlar bir-birinin daxilində formalaşmış, biri digərinin inkişafına zəmin yaratmışdır.
Elməqədərki psixoloji fikirlərin yaranması tarixi çox qədimdən, eramızdan əvvəldən başlanır. O, bir tərəfdən Şərq fəlsəfi fikrindən, digər tərəfdən xalq yaradıcılığından bəhrələnmişdir. O bir tərəfdən həyatın özündən, ictimai-tarixi proseslərdən asılı olaraq inkişaf etmiş, digər tərəfdən baş verən proseslər psixoloji fikrə öz təsirini göstərmişdir.
Professor Ə.S.Bayramov və Ə.Ə.Əlizadə elməqədərki psixologiya və ya “güzəran psixologiyası” da adlandırırdılar. Onlar yazırlar: “Güzəran psixologiyasına aid biliklərin mənbəyini ictimai və şəxsi təcrübə təşkil edir. Hələ qədim zamanlardan başlayaraq bu biliklər nəsildən-nəslə verilmiş müxtəlif obrazlı ifadələrdə, atalar sözlərində, bayatılarda, nağıllarda, dastanlarda və s.də özünün əksini tapmışdır. Bizim hər birimiz bu bilikləri ətraf adamlardan eləcə də şifahi xalq ədəbiyyatı vasitəsilə mənimsəyirik. İnsanın şəxsi təcrübəsində həmin biliklər daha da dəqiqləşir, yeni məna çalarları kəsb edir.”
Onlar daha sonra yazırlar: “Güzəran psixologiyasına aid olan biliklərdə biz hətta müasir psixologiya üçün maraqlı olan müəyyən faktlara rast gəlirik. Lakin onların hamısı üçün bir cəhət səciyyəvidir – güzəran psixologiyasında faktlar ardıcıl şəkildə izah edilmir, sübut olunmur.”
İnsanlar lap qədimlərdən qarşılıqlı münasibətlərdə olduqları, ünsiyyətə girdikləri insanları öyrənməyə, anlamağa, dərk etməyə çalışmış, bunun üçün müşahidələr aparmışlar. Tədricən toplanan bilikləri ümumiləşdirilmiş, dildən-dilə, ağızdan-ağıza keçərək ümuminin hamının qəbul etdiyi fikirlər olmuşdur. Bunlar bayatılar, nağıllar, atalar sözləri, nəğmələr, laylalar, miflər, əfsanələr və s. şəklində lakonik dildə çatdırılmışdır. Demək olar ki, elmi psixologiyanın tədqiq etdiyi sahələr içərisində elə bir problem yoxdur ki, xalq yaradıcılığında ondan bəhs olunmasın, münasibət bildirilməsin. Psixoloji fikrin yaranması və inkişafının digər bir istiqaməti isə yazılı ədəbiyyat, filosof və yazıçıların, şairlərin yaradıcılığıdır. Bu mənada “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanı, Nizami, Tusi, Nəsimi, Fizuli, Axundov, S.Ə.Şirvani, Sabir, C.Məmmədquluzadə və digər mütəffəkirlərin yaradıcılığı Azərbaycan psixoloji fikrinin yaranması, inkişafı və formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynamışdır. Onların yaradıcılığı bir tərəfdən xalqın təfəkkür tərzinin inkişafına təkan vermiş, digər tərəfdən özündə həyat reallıqları əksini tapmışdır. Yəni Azərbaycan xalqının keçdiyi inkişaf yolunun mərhələlərini müəyyənləşdirməkdə bu əsərlər gözəl bir mənbədir.
Məlumdur ki, XIX əsrin ortalarında psixologiya elmi bir sıra nailiyyətlər əldə etmişdir. Onlardan ən başlıcası isə ondan ibarətdir ki, həmin dövrdə eksperimental üsullar psixologiya elminə nüfuz edirdi.

Azərbaycanda elmi psixologiya XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində inkişaf etməyə başladı. Azərbaycanda ilk psixologiya laboratoriyası 1926-cı ildə F.Ə.İbrahimbəyli tərəfindən yaradılmışdır. Hal-hazırda professor B.H.Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi altında Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində “Eksperimental psixologiya” elmi-tədqiqat laboratoriyası fəaliyyət göstərir. Müasir dövrdə Azərbaycan psixoloqları psixologiyanın müxtəlif sahələrini əhatə edən problemləri tədqiq etməklə məşğuldurlar. Bu baxımdan AMEA-nın müxbir üzvü, professor B.H.Əliyevin hüquq və məhkəmə psixologiyası sahəsində apardığı tədqiqatlar, professor Ə.S.Bayramovun etnik psixologiya sahəsində apardığı tədqiqatlar, professor Ə.Ə.Əlizadənin və professor M.Həmzəyevin pedaqoji psixologiya sahəsində apardığı tədqiqatlar, professor Ə.T.Baxşəliyevin Azərbaycanda psixoloji fikrin inkişafı ilə bağlı apardığı tədqiqatlar xüsusi əhəmiyyətə malikdir.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat:

• Bayraməv Ə.S. Əlizadə Ə.Ə. Psixologiya. Bakı: 2003
• Seyidov S.İ. Həmzəyev M.Ə. Psixologiya. Bakı:2007
• Немов Р.С . Психология. М: 2001
• Маклаков С.Я. Общая психология. М: 2006
• Геппенрейтер Ю. Введение в психологии. М: 1996

PSİXOLOGİYA ELMİ HAQQINDA

Psixologiya elmi qədim tarixə malikdir.Psixoloji anlayışlar ilk dəfə sistem şəklində Aristotelin “Ruh haqqında “traktatında şərh olunmuşdur. Traktatın psixologiya deyil ,”Ruh haqqında”adlandırılması təsadüfi deyil. 19-cu əsrin sonlarına qədər psixologiya elmi fəlsəfəyə, ilahiyyata aid edilmişdir. Avropa ədəbiyyatında bəzən onu mental (“mental”-latın sözü olub, psixi olan deməkdir) fəlsəfə, ruhiyyat, pnevmatologiya (pnevma-yunan sözü olub, nəfəs, ruh deməkdir) adlandırmışlar. Azərbaycanda isə psixologiya termini 19-cu əsrin sonu, 20-ci əsrin əvvəllərində rus psixoloqlarının əsərləri vasitəsilə işlənməyə baslanmışdır.

Psixologiya termini iki yunan sözündən “psyuxe”-ruh, ruhi aləm, “loqos”-bilik, elm sözlərindən əmələ gəlmişdir, “psixika haqqında elm” deməkdir.
İnsanı 200-dən artıq elm sahəsi öyrənir. Bu elmlərdən biri də psixologiyadır. Psixologiya elminin bu elmlərdən fərqi nədən ibarətdir? Bu sualı aydınlaşdırmaq üçün bu elmin obyektini və predmetini (mövzusunu) aydınlaşdırmaq lazımdır.
Elmin obyekti dedikdə, onun tədqiq etdiyi real gerçəklik nəzərdə tutulur. Bu baxımdan insanları və heyvanları öyrənən bütün elmlərin obyekti eynidir. Elmlər bir-birindən predmetlərinə görə fərqlənir.
Elmin predmeti dedikdə, onun öz obyektindən ayırd etdiyi, seçdiyi cəhətlərə hansı baxımdan, hansı nəzəri və ya praktik aspektdə yanaşması nəzərdə tutulur.
İnsanın psixoloji keyfiyyətlərinin məcmusu onu digər insanlardan fərqləndirir, onun fəaliyyətini təşkil edir. Psixologiya elmi insanların fərdi-psixoloji xüsusiyyətlərini və şəxsi keyfiyyətlərinin təşəkkülü və dəyişməsini öyrənir.
Əvvəldə də qeyd olunduğu kimi psixologiya psixika haqqında elmdir.

PSİXİKA NƏDİR?
Psixika obyektiv aləmin subyektiv inikasıdır (surətidir).
Bunu sadə bir misalla aydınlaşdıraq.Tutaq ki, bir insan saçını düzəltmək üçün güzgüyə baxmalıdır. Güzgü qarşısında dayananda güzgüdə onun əksi alınır. Bu, mexaniki inikasdır, lakin buna baxmayaraq inikas üçün səciyyəvi olan ən ümumi xüsusiyyətlər bu misalda aydın görünür.
1.Əgər insan olmasaydı onun güzgü qarşısında əksi alınardımı? Əks olunan, yəni insan-birincidir, əks edən, yəni güzgüdəki şəkil-ikincidir.
2.Əks edənlə əks olunan arasında səbəb asılılığı mövcuddur. Məsələn, insan sağa dönəndə şəkil də dəyişir.
3. Güzgüdəki şəkil həmin insana oxşayırmı? Bəli, oxşayır. Bu, o deməkdir ki, əks edənlə əks olunan arasında oxşarlıq mövcuddur. Onlardan biri digərinin surətidir, şəklidir, obrazıdır.
Görəsən, obyektiv aləm insanın da beynində güzgüdə olduğu kimi əks olunurmu? Nəzərdən keçirdiyimiz xüsusiyyətlər inikasın bütün formaları üçün səciyyəvidir. Lakin cansız təbiətdə, bitkilər aləmində, heyvanlarda və nəhayət, insanlarda inikas keyfiyyətcə müxtəlif formalarda özünü göstərir.
Cansız təbiətdə inikas passiv xarakter daşıyır; cansız aləmdə bir cismin təsiri ilə o biri cisimdə yaranan dəyişikliklərdən cisimlər özləri istifadə etmirlər. Canlı aləmdə isə onlardan artıq özünü hifzetmə, özünü tənzimetmə məqsədilə istifadə olunur. Sinir sisteminin yaranması və inkişafı ilə birlikdə sözün əsl mənasında psixi inikas əmələ gəlməyə və inkişaf ətməyə, orqanizmin ətraf mühitə bələdləşməsində və öz davranışını tənzim etməsində mühüm rol oynamağa başlayır.
Yəni psixika xüsusi surətdə təşəkkül etmiş materiyanın xassəsidir. Materiyanın mahiyyəti deyil, xassəsidir. Həm də hər cür materiyanın yox, xüsusi surətdə təşkil olunmuş, yəni üzvi materiyanın-beynin xassəsidir.
Deməli, beynin funksiyası olmaq etibarilə psixika inikasın xüsusi forması kimi meydana çıxır.

Mənbə: “Psixologiya” Ə .Bayramov, Ə.Əlizadə
Hazırladı: Psixoloq R_M