Psixologiya tarixi’
Professor M.Ə.Həmzəyevin Respublikamızda psixologiya elminin inkişafında xidmətləri yüksək olmuşdur. O, Respublikamızda pedaqoji psixologiya və psixolinqvistika sahəsində fundamental tədqiqatları ilə tanınır. Məktəbdə psixoloji xidmətin həyata keçirilməsində ilk addımı atanlardan biri olmuşdur. Respublikamızın onun hüdudlarından kənarda da psixologiya elmini təmsil edən psixoloqlardan biridir. Həyatı Həmzəyev Muxtar Əliş oğlu 12 fevral 1929-cu il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonunun Əhmədli kəndində… Ətraflı
Psixologiya haqida tushuncha — fanning predmeti, tarmoqlari, vazifalari
Psixologiya (qad.yunon ψυχή — «ruh, qalb, ong, xarakter» va λόγος — «ta’limot») — odam va odamlardan iborat guruhlarning psixikasi va psixik faoliyatining funktsiyasi, rivojlanishi va yuzaga kelishi qonuniyatlarini o’rganadigan fan. Psixologiya tushunchasi murakkab bo’lib, u o’zida gumanitar va tabiiy fanlar yondashuvlarini birlashtiradi.
Psixologiya fani quyidagi bo’limlarni o’z ichiga oladi:
- Fundamental psixologiya — ruhiy faoliyatning qonunlari, dalillar va mexanizmlarni aniqlaydi;
- Amaliy psixologiya — fundamental psixologiya ma’lumotlariga tayanib o’rganadi;
- Amaliyotli psixologiya — psixologik bilimlarni amaliyotda qo’llash bilan shug’ullanadi.
Psixologiya tibbiyotning ruhiy buzilishlarni aniqlash va davolash bilan shug’ullanadigan psixiatriya va ruhiyat orqali organizmga terapevtik ta’sir o’tkazish yordamida kishilarni emotsional, shaxsiy va ijtimoiy tabiatli muammolardan xalos etish bilan shug’ullanadigan psixoterapiya bo’limi bilan chambarchas bog’langan.
- 1 Psixologiya predmeti
- 2 Psixologiya ob’yekti
- 3 Psixologiya vazifalari
- 4 Psixologiya usullari (metodlari)
- 5 Psixologiya tarmoqlari
- 6 Psixologiyaning fanlar tizimidagi o’rni
- 6.1 Psixologiya va zamonaviy fanlarning o’zaro bog’liqligi
Psixologiya predmeti
Psixologiya fanining predmeti tarix davomida va turli xil psixologiya yo’nalishlari nuqtai nazaridan turlicha tushuniladi. Zamonaviy psixologiya uchun psixologiya predmetini izlash hali ham dolzarbligicha qolmoqda.
- Ruh (XVIII asrning boshiga qadar barcha tadqiqotchilar);
- Ong fenomeni (ingliz empirik assotsianists psixologiyasi — D. Xartli, Djon Styuart Mill, Aleksandr Ben, Gerbert Spencer);
- Sub’yektning bevosita tajribasi (strukturizm — Wilgelm Wundt);
- Moslashuvchanlik (funktsionalizm — Uilyam Jeyms);
- Ruhiy faoliyatning kelib chiqishi (psixofiziologiya — Ivan Mixaylovich Sechhenov);
- Xulq (bixeviorizm — Jon Uotson);
- Ongsiz ravishda (chuqur psixologiya: psixoanaliz — Zigmund Freyd, individual psixologiya — Alfred Adler, analitik psixologiya — Karl Gustav Yung);
- Obrazlarni qayta ishlash jarayoni va ushbu jarayonlarning natijalari (geshtalt-psixologiya — Maks Vertgeymer);
- Inson mavjudligi muammolari (gumansitik, jumladan, ekzistentsial psixologiya — Abraxam Maslou, Karl Rodjers, Viktor Frankl, Rollo Mey, ontopsixologiya — Antonio Menegetti va pozitiv psixologiya — Martin Seligman);
- «Miya» axborot tizimi tomonidan axborotni qayta ishlash jarayonlari, insonning o’rganish qobiliyatlari (kognitiv psixologiya — Jorj Miller, Gerbert Saymon, Allen Nyuell, Noam Xomski, Devid Grin, Jon Swits va boshqalar);
- V. A. Mazilovning fikricha, insonning ichki dunyosini ilmiy psixologiya predmeti deb hisoblash maqsadga muvofiq.
Psixologiya ob’yekti
Psixologiya fanining ob’yekti — turli ruhiy fenomen tashuvchilarning jamlanmasi bo’lib, ularning asosiylari xulq-atvor, faoliyat, katta va kichik ijtimoiy guruhlardagi odamlar o’rtasidagi munosabatlari hisoblanadi.
Psixologiya vazifalari
- Psixik hodisalarning mohiyatini tushunishni o’rganish;
- Ularni boshqarishni o’rganish;
- Olingan bilimlardan amaliyotning turli sohalari samaradorligini oshirish uchun foydalanish;
- Psixologik xizmat amaliyotining nazariy asosi bo’lish.
Psixologiya usullari (metodlari)
- Ma’lumot to’plash usullari (o’z-o’zini kuzatish, kuzatish, faoliyat natijalarini o’rganish, hujjatlarni o’rganish, so’rovnomalar usuli, testlar usuli, tadqiqotlar, biografik usul);
- Ma’lumotlarga ishlov berish usullari (statistik tahlil, boshqa matematik usullar);
- Psixologik ta’sir ko’rsatish usullari (muhokamalar, treninglar, shakllantiruvchi tadqiqotlar, ishontirish, ongiga singdirish, relaksatsiya va boshqalar);
- Elektronensefalografiya, tomografiya, magnitoensefalografiya va inson tanasidan o’ta oladigan 700-900 nanometr uzunlikdagi to’lqinli infraqizil spektroskopiya asosida miya va alohida neyronlar elektrofiziologiyasi.
Psixologiya tarmoqlari
Zamonaviy psixologiya — bu ko’p tarmoqli fan hisoblanadi. Psixologiya tarmoqlari nisbatan mustaqil rivojlanayotgan yo’nalishlardir. Ular shartli ravishda fundamental (umumiy) va amaliy (maxsus)ga ajratiladi.
Psixologiyaning fundamental yo’nalishlari ruhiy hodisalarni o’rganishda umumiy ahamiyatga ega. Bu psixologiyaning barcha sohalarini birlashtiradigan va ularning rivojlanishi uchun asos bo’lib xizmat qiladigan bazisdir . Fundamental tarmoqlar odatda «umumiy psixologiya» deb ataladi. Umumiy psixologiya ko’rib chiqadigan asosiy tushunchalar quyidagilardir:
- O’rganish jarayonlari (hislar, tuyg’ular, e’tibor, g’oyalar, xotiralar, tasavvurlar, xotira, hayol, idrok etish, nutq, hissiyotlar, erkinlik, reflekslar);
- Psixik xususiyatlar (qobiliyatlar, ilhomlanish, temperament, xarakter);
- Psixik holatlar.
Umumiy psixologiyaning fundamental tarmoq sifatida paydo bo’lishi 1940-yilda «Umumiy psixologiya asoslari» nomli fundamental ishni yaratgan S. L. Rubinshteyn nomi bilan bog’lanadi.
Psixologiyaning amaliy ahamiyatga ega bo’lgan tarmoqlari amaliy deb nomlanadi. Bunday tarmoqlarga, masalan, pedagogik psixologiya, rivojlanish psixologiyasi, differentsial psixologiya, ijtimoiy psixologiya, klinik psixologiya, huquqiy psixologiya, sport psixologiyasi va boshqalar kiradi.
Psixologiyaning fanlar tizimidagi o’rni
Psixologiyaning o’rni ikki xil an’analar bilan bog’liq. Birinchisi, tabiiy fan intizomi bo’lish, ikkinchisi kundalik psixologiya o’rnini egallash istagi. V V. Petuxov va V V. Stolinning ta’kidlashicha, har ikkala maqsad ham erishib bo’lmaydi.
Kundalik psixologiya bilan taqqoslaganda, ilmiy psixologiya psixik hayotni o’rganish uchun kontseptual va metodik apparatiga ega maxsus intizomni ifodalaydi. Shu bilan birga, psixologiya uning o’rganish ob’yekti o’z holatlarini ichki aks ettirishga qodirligi dalili bilan bog’liq xususiyatlarga ham ega. Ilmiy va kundalik psixologiya bir-biridan tubdan farq qiladi, biroq o’zaro bog’liqligini saqlab qolgan holda.
Psixologiya tabiiy va gumanitar fanlar bilan ham bog’liqlikka ega. Psixologiya va tabiiy fanlar o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik insonning biologik tabiatiga asoslangan. Biroq insonning o’ziga xos xususiyati yana shundaki, u ijtimoiy mavjudot bo’lib, uning psixik fenomenlari ko’p jihatdan ijtimoiy shartlar bilan belgilanadi. Shu sababli bu fan gumanitar fanlar bilan ham bog’liq. Psixologiyaning o’ziga xos xususiyati — bu ob’yekt va sub’yektning mos kelishi, ya’ni o’rganish instrumenti sifatida refleksiyadan foydalanish talabi.
Psixologiya va zamonaviy fanlarning o’zaro bog’liqligi
Falsafa
Psixologiya masalalari uzoq vaqt davomida falsafa doirasida ko’rib chiqilgan. Faqat XIX asrning o’rtalarida psixologiya mustaqil fanga aylandi. Ammo falsafadan ajralib chiqgan bo’lsada, u bilan yaqin bog’liqligi saqlanib qolgan. Hozirgi vaqtda falsafa bilan birgalikda o’rganilayotgan ilmiy muammolar mavjud. Ushbu muammolarga shaxs tushunchalari, hayot maqsadlari, mafkura, siyosiy qarashlar, axloqiy qadriyatlar va boshqalar kiradi.
Psixologiya gipotezalarni tekshirish uchun eksperimental usullardan foydalanadi. Biroq, eksperiment usullar bilan hal etilmaydigan masalalar ham mavjud. Bunday hollarda psixologlar falsafaga murojaat qilishlari mumkin. Falsafiy-psixologik muammolar orasida inson ongining mohiyati va kelib chiqishi, inson fikrlashining yuksak shakllari tabiati, jamiyatning insonga va insonning jamiyatdagi ta’siri kabilar mavjud.
Sotsiologiya
Psixologiya ijtimoiy fanlar bilan chambarchas bog’liq. U sotsiologiya bilan ko’plab o’xshashliklarga ega. Sotsiologiya ijtimoiy psixologiyadan shaxsni va inson munosabatlarini o’rganish usullarini oladi. Psixologiya ilmiy ma’lumot to’plashning an’anaviy ravishda sotsiologik deb hisoblanadigan tadqiqot va so’rovlar kabi usullaridan keng foydalanadi. Psixologiya va sotsiologiya bir-biridan oladigan turli konsepsiyalar mavjud. Psixologlar va sotsiologlar milliy psixologiya, siyosat psixologiyasi, sotsializatsiya va ijtimoiy o’rnatmalar muammolarini birgalikda hal qiladilar.
Tarix
Tarixiy fanlar ham psixologiya uchun muhimdir. Psixologiyada tarixiy usuldan foydalanish psixik fenomenlarning elementar shakldan murakkab shakllarga filo- va ontogenetik rivojlanishini o’rganishdan iborat. Tarix va psixologiya yaqinligining asosi — zamonaviy inson insoniyat taraqqiyotining mahsuli ekanligi tushunchasidir. Psixologik hodisalarning tarixiy rivojlanishi masalalari ham evolyutsion psixologiya tomonidan o’rganiladi.
Biologik fanlari
Psixologiya biologik ilmlar, jumladan, tibbiyot bilan chambarchas bog’liq. Psixologiyada ushbu fanlarning yutuqlaridan foydalanish psixologik hodisalar va ruhiy jarayonlar fiziologik jihatdan belgilanishiga asoslanadi.
Ruhiy va somatik salomatlikning o’zaro bir-biriga ta’siri haqida aniq ma’lumotlar mavjud. Ruhiy holat fiziologik holatga ta’sir ko’rsatadi. Psixikaning o’ziga xos xususiyatlari muayyan kasalliklarning rivojlanishiga hissa qo’shishi mumkin (masalan, psixosomatik). Qayta bog’liqligi esa ko’pgina kasalliklar aqliy holatga ta’sir ko’rsatishi bilan tushuntiriladi.
Psixologiya ayniqsa nevrologiya va psixiatriya bilan yaqindan bog’liq. Psixologiyaga katta hissa qo’shgan olimlar aksariyati asl mutaxassisligi bo’yicha nevrolog va psixiatrlar edi. Aynan asab tizimi va ruhiy kasalliklarni o’rganish psixikaning tuzilishi va faoliyatining asosiy xususiyatlarini va normal holatida yashirin qoladigan yoki aniqlash qiyin bo’lgan asab tizimining tuzilishi va faoliyati bilan aloqalarini aniqlashga yordam berdi.
Psixiatriya bilan kesishadigan muammolarni o’rganish uchun psixologiyaning quyidagi tarmoqlari ajratiladi:
- Patopsixologiya;
- Klinik psixologiya;
- Psixosomatika;
- Anomal rivojlanish psixologiyasi.
Neyrobiologiya, marakaziy asab tizimi fiziologiya va anatomiyasi bilan kesishadigan muammolar uchun:
- Neyropsixologiya;
- Psixofiziologiya.
Neyropsixologiya
Psixologiyada haqiqiy revolyutsiyani ham passiv ( fMRT ), ham faol (transkranial magnit stiumlyatsiya) noinvaziv tadqiq usullari paydo bo’lishi boshlab berdi. Ushbu usullar yordamida psixologlar birinchi marta oldin ob’yektiv ravishda o’rganish juda mushkul bo’lgan tafakkur, tush ko’rish, iroda erkinligi va hokazo kabi hodisalarni o’rganish imkoniyatiga ega bo’ldilar.
Boshqa fanlar
Psixologiya ko’plab boshqa fan va ilmiy bilim tarmoqlari bilan faol o’zaro bog’liqlikka ega. Bu o’zaro bog’liqlik, birinchi navbatda, psixologiya fanlari nuqtai nazaridan ob’yektiv borliq qonunlarini psixologiya predmeti pozitsiyasidan o’rganuvchi ilmiy bilimlarning kesishuvchi, amaliy sohalari bo’lgan psixologiya tarmoqlarini yaratishda namoyon bo’ladi. Masalan:
- psixologiyani antropologiya bilan bog’liqligi — psixologiyaning shaxs psixologiyasi kabi fundamental tarmoqg’i mavjuligi bilan bilan belgilanadi;
- pedagogika bilan — ta’lim psixologiyasi;
- defektologiya — maxsus psixologiya mavjudligi bilan;
- tilshunoslik psixologiya bilan o’zaro ta’sirlashib, psixolingvistikani yaratadi;
- huquqshunoslik bilan bog’liqligi psixologiyaning sud, jabrlanuvchi, jinoylatlarni tergov qilish psixologiyasi, kriminal psixologiya, patopsixologiya, tarmoqlarida yaqqol seziladi.
Psixologlar
Psixolog — psixologiya sohasida ilmiy, psixologik yordam yoki amaliy tadqiqotlar sifatida professional faoliyatni amalga oshiradigan psixologik ta’limga ega shaxs.
O’zini u yoki bu shaklda rasmiy psixolog deb atashga quyidagi shakl va darajalarda maxsus psixologik ta’lim olgan shaxslar huquqlidir:
- Mutaxassislik (5 yil to’liq, 6 yil sirtqi ta’lim, agar ikkinchi oliy ma’lumotligi bo’lsa, 3,5 yil ta’lim olish);
- Bakalavriat (4 yil kunduzgi yoki 5 yil sirtqi kurslarda);
- Magistratura dasturi (bakalavr yoki mutaxassisning malakasi mavjudligi shartida qo’shimcha 2 yillik qo’shimcha ta’lim);
- Kasbiy qayta tayyorlash (to’qqiz oylik kurslar).
‘Psixologiya tarixi’
Azərbaycanda psixologiya elminin inkişafında professor Bəxtiyar Əliyevin rolu.
Ötən əsrin 70-ci illərində Amerika futuroloqları dünyada gedən prosesləri, elm və texnikanın sürətli inkişafını və sair faktları təhlil edərək belə qənaətə gəlirdilər ki, XXI əsr psixologiya əsri olacaqdır. Həyat sübut etdi ki, həmin futuroloqlar öz dediklərində yanılmayıblar. Dünyada baş verən hadisələri, qloballaşma, millətlərarası münasibətlərin dərinləşməsi, eləcə də konfliktlərin artması, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının geniş yayılması və s.… Ətraflı
- MüəllifModerator
- Yanvar 23, 2020
- Şərh yazın
Alfred Adler (1870-1937) “Hər şey fərdilikdən asılıdır”
Alfred Adler 7 fevral 1870-ci ildə Vyana şəhərində yəhudi əsilli taxıl satıcısı olan ailədə anadan olmub. Uşaq vaxtı raxit xəstəliyi keçirib və dörd yaşında yeriməyi öyrənib. Beş yaşında sətəlcəm olub və ölümdən qayıdıb. Uşaqlıq dövründən müxtəlif xəstəliklərdən əziyyət çəkdiyi üçün onda tibbə qarşı maraq yaranıb və həkim olmaq qərarına gəlib. Tibbi bitirdikdən sonra Adler, oftalmoloq… Ətraflı
Əkbər Bayramovun Azərbaycan Psixologiya Tarixində Rolu
Bayramov Əkbər Salman oğlu – psixologiya elmləri doktoru, əməkdar elm xadimi, professor. Həyatı 30 dekabr 1930-cu ildə Ağdam rayonunun Əlimədətli kəndində anadan olmuşdur. O, Əlimədətli kənd 7-illik məktəbini (1945), Ağdam Pedaqoji Texnikumunu (1945-1949) və Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinin məntiq-psixologiya şöbəsini (1949-1954) əla qiymətlərlə bitirmiş, Universitetin Böyük Elmi Şurasının qərarı ilə psixologiya ixtisası üzrə aspiranturaya… Ətraflı
Muxtar Həmzəyevin Azərbaycan Psixologiya Tarixində rolu
Professor M.Ə.Həmzəyevin Respublikamızda psixologiya elminin inkişafında xidmətləri yüksək olmuşdur. O, Respublikamızda pedaqoji psixologiya və psixolinqvistika sahəsində fundamental tədqiqatları ilə tanınır. Məktəbdə psixoloji xidmətin həyata keçirilməsində ilk addımı atanlardan biri olmuşdur. Respublikamızın onun hüdudlarından kənarda da psixologiya elmini təmsil edən psixoloqlardan biridir. Həyatı Həmzəyev Muxtar Əliş oğlu 12 fevral 1929-cu il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonunun Əhmədli kəndində… Ətraflı
Məmmədəli Məhərrəmovun Azərbaycan Psixologiya Tarixində rolu
M.C. Məhərrəmov (1909-1970) həm psixoloq kadrlarının hazırlanmasında, həm də psixologiya elminin inkişafında əvəzsiz xidmətlər göstərmişdir. O, 1931-1935-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun pedaqoji-psixoloji fakültəsini bitirmişdir. 1944-cüildə ADU-nun aspiranturasına daxil olmuş və ömrünün sonunadək orada çalışmışdır. O, 1955-ci ildə «Orta məktəbdə psixologiyanın tədrisi üsullarına dair», 1960 və 1961-ci illərdə «Psixologiya oçerkləri», 1968-ci ildə «Psixologiya» əsərlərini yazmışdır.… Ətraflı
Ə.Zəkuyevin Azərbaycan psixologiya tarixində rolu
Əhməd Kərədi Məhəmməd oğlu Zəkuyev 1888-ci ildə Dağıstanın Lak rayonunun Qumuç kəndində anadan olmuşdur. Fəlsəfə elmləri doktoru, filosof, professor Zəkuyevin Azərbaycanda yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasında böyük xidmətləri olmuşdur. Ə.K.Zəkuyev 1917-ci ildə Dağıstanda «İlçi» qəzetində redaktor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Daha sonra Türkiyədə oxumağa gedən alim, 1921-ci ildə ( İstanbul Universiteti, fəlsəfə fakultəsi ) təhsilini başa vurduqdan sonra Bakıya gəlmiş, 1922-1960-cı illərdə APİ-də dərs demişdir.… Ətraflı
Görkəmli pedaqoq-alim Əhməd Seyidovun həyatı və elmi yaradıcılığı
Psixologiya elminin tarixinə nəzər salarkən onun bir sıra elmlərlə o cümlədən pedoqogika elmi ilə sıx qarşılıqlı əlaqəli şəkildə inkişaf etdiyini açıq görə bilərik. Psixologiya və pedaqogika elmləri arasında başlıca əlaqə həmin elmlərin predmetlərinin yaxınlığı ilə bağlıdır. Əvvala həmin elmlərin obyekti inkişaf etməkdə olan insandır (uşaq və yaşlı). Digər tərəfdən, psixologiya insan psixikasının inkişaf qanunlarını öyrənir.… Ətraflı
Fuad İbrahimbəyovun Azərbaycanda psixologiya elminin inkişağında rolu
Fuad İbrahimbəyli Azərbaycanda psixologiya elminin bir elm kimi qərarlaşmasında və inkişafında görkəmli rol oynamışdır. O, özünün elmi – pedaqoji fəaliyyətində psixologiya elminin inkişaf tələblərini nəzərə almağa çalışmışdır. Fuad bəy bu gün ali məktəblərimizdə çalışan, psixologiya kafedrasına rəhbərlik edən kadrların bütöv bir nəslinin bilavasitə müəllimi olmuşdur. O, yüksək ixtisaslı psixoloq kadrlar yetişdirilməsinə əsl atalıq qayğısı göstərmiş,… Ətraflı
- MüəllifModerator
- Dekabr 17, 2014
- Şərh yazın
Aleksandr Makovelskinin Azərbaycan psixologiya tarixində rolu
Aleksandr Makovelski – Azərbaycanda Elmi Psixologiya inkişafında əvəzsiz xidməti olan alim , 22 iyul 1884-cü ildə Qrodno şəhərində anadan olmuşdur. 16 dekabr 1969-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir. İxtisasca tarixçi-filosof idi. 04 Dekabr 1946-ci ildən SSRİ Elmlər Akademiyasının tarix və fəlsəfə bölməsinin müxbir üzvü (tarix-fəlsəfə üzrə) olmuşdur. 1949-cü ildən Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki olmuşdur. Fundamental… Ətraflı
- MüəllifModerator
- Dekabr 10, 2014
- Şərh yazın
İrvin Yalom
İrvin Yalom David, amerikalı psixoloq və psixiatr, psixologiya elmlər doktoru, Stenford universitetinin psixiatriya üzrə professoru, (ing. Irvin David Yalom) 1931-ci ildə 13 iyun ayinda Vaşinqtonda, Kolumbiya ştatında rus əsilli ailədə anadan olub. O psixoterapiya və psixoterapiya tarixi barədə bir çox kitabların müəllifidir. Onun kitablarından aşağıdakıları göstərmək olar: Nitşe ağlayanda (1992)Yalançı passient (1996)Eqzistensional psxiatriya (2000)Sevgidən müalicə… Ətraflı
- MüəllifModerator
- Oktyabr 17, 2014
- Şərh yazın
Psixologiya ə.ə
Hazırda cəmiyyətdə həm xroniki tükənmə sindromu, həm də depressiya halları artıb.
Uşaqlarınıza daha tez-tez söyləməli olduğunuz 7 vacib ifadə
Klinik psixologiya üzrə ekspert Şerri Kempell “Zəhərli qohumlar” kitabının müəllifidir. Müəllif kitabda sevdiklərinizlə münasibətlərdə öz emosional təhlükəsizliyinizə necə diqqət yetirəcəyinizi izah edir.
İnsan psixologiyasını necə gücləndirmək olar? – 4 təsirli üsul
Sağlamlıq problemləri, iş və ya təhsillə bağlı narahatlıqlar, emosional cəhətdən zərər verən hadisələr.
Cinsi məlumatlar uşaqlara necə aşılanmalıdır? – PSİXOLOQ RƏYİ
Uşaqlar bizim gələcəyimizdir və onların xoşbəxtliyi üçün hər bir valideyn əlindən gələni etməyə çalışır.
Psixoloq-seksoloq: Adam var ki toyundan bir gün qabaq gəlir ki, mənə kömək elə. – MÜSAHİBƏ
Xarici ölkələrdə cinsi tərbiyə deyilən bir anlayış var. Amma Azərbaycanda bu tərbiyə gənclərə aşılanmır.
Uşağınızın yalan danışdığını necə öyrənə bilərsiniz? – MÜTƏXƏSSİS AÇIQLADI
Hər bir valideyn övladını mələk kimi görür, amma uşaqlar da yalan danışır.
Sosial qorxu nədir? Sosial fobiya
Sosial fobiya insanın sosial vəziyyətlərə qarşı olan qorxu duyğusunun olmasıdır. Bu qorxu ilə yaşayan insanlar ətrafdakılar tərəfindən olan baxışlardan, söz-söhbətlərdən, qeybətlərdən qorxur və uzaq durmağa çalışırlar.
Yaxşı ata olmaq üçün nələr etməli?
Ata olmaq asan iş deyil. Atalıq evdəki uşaqlara yalnız bazarlıq etməkdən ibarət deyil.
Özünə inam hissini necə artırmalı?
Özünə inam əhəmiyyətli bir fərdi xüsusiyyətdir. İnam hissi bizə həyatla baş etməmizi və problemlərlə həqiqi bir şəkildə mübarizə aparmağımızı təmin edər və çətinliklərə dayanmamızı asanlaşdırır.
Oğlan uşağını necə tərbiyə edək?
Övladların düzgün tərbiyə edilməsi – valideynlərin ən mühüm vəzifəsidir. O zaman ki, körpə ailəyə qədəm basır, ata ilə ananın həyatı yeni mərhələyə başlayır.
Məşhur psixoloq xoşbəxtliyi tapmağın sirrini AÇDI
Psixoloq Pyotr Qaliqabarov “Doctor Peter” onlayn nəşrinə bədəndəki “xoşbəxtlik hormonlarını” öldürən səbəbləri açıqlayıb.
Ailədaxili münaqişələr nədən qaynaqlanır?
Bizim əsas işimiz ailə zəminində baş verən münaqişənin cinayətə çevrilmədən qarşısını almaqdır. Cinayət baş verdikdə onun nəticəsi ilə işləmək çox çətin olur.
Müharibə xəbərləri stresindən psixikanı necə qorumalı – Gündə 10 dəqiqədən çox olmaz
Hər gün müharibə, itki, pandemiya barədə xəbərləri oxuduqca özümüz də istəmədən sinis sistemimizi və beynimizi yükləyirik.
Mövsümi depressiya ilə necə mübarizə aparaq? – Psixoloqdan açıqlama
Rusiyalı klinik psixoloq, yazıçı və teleaparıcı Mixail Xors mövsümi depressiyanın mümkün səbəblərini və onunla mübarizə yollarını açıqlayıb.
Uşaqların psixoloji sağlam böyümələri üçün valideynlər necə davranmalıdırlar?
Övladınızı olduğu kimi qəbul edin. Uğurları, uğursuzluqları, bacardıqlar və bacara bilmədikləri üçün övladınızı dəyərləndirməyin.
Əsəbi uşaqlarla NECƏ DAVRANMALI?
Uşaqlarda hər şeyə əsəbiləşmə və qıcıqlanma valideynlərdən onlara irsən keçdiyi düşünülür.
Yaxşı olar ki, analar qızlarına məsləhət verərkən bu 5 ifadəni işlətməsinlər.
Valideynlərin tələffüz etdikləri sözləri əxz edir və öz yetkin həyatları boyu yadda saxlayır. Çox vaxt bu heç də xoşbəxtliyə gətirib çıxarmır.
Xəyanət edən kişilərin daha bir fiziki əlaməti açıqlandı
İngiltərədə cütlüklər arasında xəyanətlər mövzusunda araşdırma aparılıb.
Yalan danışan adamlarda bu xəstəlik yaranırmış — ŞOK FAKT
Bəzi insanlar var ki, yerli-yersiz yalanlar söyləyirlər. Hətta bunu gündəlik hala çevirirlər. Hər kəs bu insanları yalançı, fırıldaqçı kimi tanıyır.
Payız depressiyasından çıxmağın ən optimal yolu
İnsanın psixoloji vəziyyəti qidaların tərkibindəki faydalı amin turşularından asılıdır.
Hamilə qadınların ən çox qorxduqları nədir?
Hamiləlik zamanı qadınların nəinki, fizioloji, hətta, psixoloji vəziyyətlərində də dəyişikliklər meydana gəlir. Bu psixi dəyişikliklərin sırasında hamilə qadınların qorxuları da yer tutur.
Uşaqları məktəbə necə hazırlayaq? – Professordan TÖVSİYƏLƏR
Məktəbin başlanğıcı – həyatda keyfiyyətcə yeni bir dövr və uşağın orqanizminə bir növ psixoloji yükdür.
Övladlarınızın arasında fərq qoymayın
Böyük ailələrin ən böyük problemlərindən biri də budur ki, ailədə bərabərliyi və ədaləti qoruya bilsinlər.
Yeniyetmələrlə necə davranmalı? Psixoloqdan valideynlərə tövsiyələr
Yeniyetməlik dövrü valideynlər üçün ən narahat dövrlərdən biridir. Bəzi yeniyetmələrin valideynləri uşaqlarının aqressiv, kobud, bədbin, yalançı olmasından şikayətlənirlər.
Stresdən necə çıxmaq olar?
Stress orqanizmdə əsəb sisteminin normal vəziyyətdən kənara çıxması prosesidir. Stressin o qədər çox formaları var ki, buna tərif vermək çox çətindir.
Boşanma riskini artıran 10 təəccüblü səbəb
Araşdırmalar göstərir ki, böyük toyları olan və ya uşaqlıq sevgiləri ilə evlənən cütlüklərin boşanma riski daha yüksəkdir. SİA-nın Türkiyə mətbuatına istinadən verdiyi məlumata görə, ayrılıqların arxasında bu və digər gözlənilməz əlamətlər ola bilər.
Belə ailələrin övladları daha istedadlı olur
Biz bütün uşaqları xoşbəxt görmək istəyir və onlara yalnız hər şeyin ən yaxşısını diləyirik.
Həmsöhbətin yalan danışdığına dair 5 İŞARƏ
Niyə insanlar yalan danışırlar? Bəli, əlbəttə ki, hər zaman həqiqəti danışmağa çalışan insanlar var.
Kişilərin qadınlarda xoşlamadıqları 10 xüsusiyyət
1. Ekstremal saç düzümü
Kişilər qeyri-adi saç düzümlərindən heç xoşlanmırlar. Onların uzun, təbii saçlardan xoşları gəlir.
Kişi niyə xəyanət edir? 4 ən yayılmış SƏBƏB
Amerikalı psixoloq M.Gray Neuman “Kişilər niyə xəyanət edir” mövzusunda 200 kişi üzərində araşdırma aparıb. Onun tədqiqatında iştirak edən kişilərin hamısı evli olub və hamısının da xanımına xəyanət etdiyi məlum olub.
SON MƏLUMATLAR
Qanda şəkərin qalxma əlamətləri: ŞƏKƏR XƏSTƏLİYİNDƏ ÖNƏMLİ MƏQAMLAR
Pıtırqan kökündən hazırlanan 5 mükəmməl məlhəm
Zəli ilə BABASİLİN MÜALİCƏSİ
Bütün xəstəlikləri sağaldacaq MÖCÜZƏVİ ŞƏRBƏT
1 şəkərburaya görə 33 dəqiqə qaçmalıyıq: BAYRAM ŞİRNİYYATLARININ KALORİSİ
DİN evimizə kamera quraşdıracaq – BİZİ KİM İZLƏYƏCƏK?
Əzilmiş sarımsaq daha faydalıdır
Pensiya yaşı 70 yaşa qədər artırılsın – MİLLƏT VƏKİLİ …
Bədəni toksinlərdən təmizləyir, həzmə kömək edir: LİMONLU SUYUN FAYDALARI
İnsan ömrünün üçdə biri yuxuda keçir – TƏXMİNƏN 20 İL
Həkimdən HƏYƏCAN TƏBİLİ: “Bayramda qidalanma müxtəlif xəstəliklərin rastgəlinmə tezliyini artıra…
DİGƏR MARAQLI MÖVZULAR
Çox meyvə yemək bu orqanı sıradan çıxardır – Alimlərdən vacib…
Allergiyaya səbəb olan ən məşhur giləmeyvə .
Ayaqlarınız islanıbsa xəstələnməmək üçün bunları edin!
Gözəllik üçün düyü suyu
Yuxunun az olması uşaqlarda bu QORXULU XƏSTƏLİYİN riskini artırır
Hamilə qadınlar daha az çay içməlidir! Usaqda bu pozulmaya səbəb…
Beyni qocalmaqdan qorumağın 9 BƏSİT ÜSULU
Bu baş ağrısı dərmanı kişilərdə SONSUZLUQ və CİNSİ ZƏİFLİK yaradır
Quru meyvələrin faydası
Həyata marağınız itibsə.
Hansı qida hansı ruhi xəstəliyə faydalıdır?
Cinsi istəyi artıran dərmanlardan uzaq durun: bu qidalar hər yaşda…
HƏKİMLƏR
Xəyalə İsmayılova
Ellada Sarıyeva
Aynur Səfiyeva
Copyright © 2011-2023. Saglamolun.Az -Sağlamlıq saytı. Layihə və tərtibat: Buta design
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.