Pythonda proqramlaşdırma

Proqramda birdən çox səhv olsa belə, Python yalnız bir səhv göstərir. Bu, sazlamanı asanlaşdırır.

Python niyə gələcəyin proqramlaşdırma dili hesab olunur?

Netflix, Google, Uber, Spotify, Apple və Microsoft kimi böyük şirkətlərin ortaq cəhəti nədir? Bu nəhəng şirkətlərin hər biri “Python proqramlaşdırma dilinin gələcəyi nədir?” sualının cavabının çox parlaq olduğuna inanır. 2022-ci ildə ilk buraxılışının 31 illiyini qeyd edən Python müasir dünyada ən çox seçilən və istifadə olunan proqramlaşdırma dillərindən biri hesab olunur. Bunun da ən böyük səbəbələrindən biri də odur ki, Python 21-ci əsrdə heyrətamiz və davamlı inkişaf tendensiyası göstərir. Bu da onun proqramlaşdırma dillərinin inkişafı üzrə reytinqdə sabit irəliləyişini göstərir. Python-un inkişaf sürəti, əlbəttə ki, təsadüfi və asanlıqla əldə olunan bir şey deyil. Python proqramlaşdırma dili proqramların hazırlanması, veb proqramların hazırlanması, oyunların hazırlanması, elmi hesablamalar, sistem idarəçiliyi və s. üçün ən yaxşı şəkildə istifadə olunur. Həmçinin Python “Machine Learning” və “Artificial Intelligence” kimi indinin və gələcəyin qabaqcıl texnologiyalarında da böyük rol oynayır. Python-un bir çox texnologiya sahələrində böyük rol oynaması ağıllara nəhəng şirkətlərin cavabının inanaraq çox parlaq olduğu sualı gətirir: “Python-un gələcəyi, həqiqətən, çox parlaqdırmı?” Gəlin, bir yerdə Python-un bugününə və gələcəyinə nəzər yetirək.

Python niyə gələcəyin proqramlaşdırma dili hesab olunur?

1. Sintaksisi rahat oxunur, öyrənilir və yazılır.

Bir çox insanın Python-a başlamasına ən əsas səbəblərdən biri olan sintaksinin rahat oxunması və yazılması Python-u digər proqramlaşdırma dillərindən ayıran ən böyük üstünlüklərindən biridir. Bu üstünlük də insanların Python proqramlaşdırma dilinin çox asan olduğunu düşündürür. Amma bu önyarğı müəyyən müddət keçdikdən sonra insanları bir də düşünməyə sövq edir 🙂

2. Open-source olması.

Python-un hər yerdə istifadə olunmasının səbəbi onun açıq mənbəli, yəni open-source olmasıdır. Open-source olaraq, bir çox insan Python dünyasına öz yeni və faydalı kitabxanalarını əlavə edərək töhfə verir.

3. Tərcüməçi(Interpreter) əsaslıdır.

Python tərcümə edilmiş bir dildir, yəni Python kodu birbaşa sətir-sətir yerinə yetirir. Hər hansı bir səhv olarsa, o, sonrakı icranı dayandırır və baş vermiş xətanı geri bildirir.

Proqramda birdən çox səhv olsa belə, Python yalnız bir səhv göstərir. Bu, sazlamanı asanlaşdırır.

4. Çarpaz Platforma Dili (Cross-Platform Language):

Python müxtəlif əməliyyat sistemlərini dəstəkləyən əlamətdar bir dildir. Ubuntu, Linux, Windows və s. bu proqramlaşdırma aləti tərəfindən tam dəstəklənir. Bu o deməkdir ki, python tərtibatçılarınız Mac-da kod yazsalar, Windows-da mükəmməl işləyəcəklər.

5. Dinamikdir.

Biz kodu işə salana qədər Python dəyişənin növünü bilmir. İcra zamanı məlumat növünü avtomatik təyin edir. Proqramçının dəyişənləri və onların məlumat növlərini daxil etməməsindən narahat olmasına ehtiyac yoxdur.

6. Kodların rahatlıqla daşınması.

C/C++ kimi bir çox dildə proqramı müxtəlif platformalarda işlətmək üçün kodunuzu dəyişdirməlisiniz. Bu Python isə tamamilə fərqlidir. Kodu hər hansısa platformada yazın və həmin kodu dəyişmədən müxtəlif platformalarda da rahatlıqla icra edin.

7. Dəstəkləyici İcma

Python dili illər əvvəl yaradılmışdır və buna görə də onun başlanğıc səviyyəsindən başlayaraq ekspert səviyyəsinə qədər hər növ tərtibatçıya dəstək verə biləcək yetkin bir icması var. Python proqramlaşdırma dilində kifayət qədər təlimatlar, dərs vəsaitləri və sənədlər mövcuddur ki, bu da tərtibatçılara dili daha sürətli və daha yaxşı başa düşməyə kömək edir. Dəstəkləyən icması sayəsində Python digər dillərlə müqayisədə sürətlə inkişaf edir.

Statistikalar Python haqqında nə deyir?

Son araşdırmalara görə, Python 456 faiz artım göstərdi. Olduqca yüksəkdir, elə deyilmi? Biznes baxımından – Netflix, IBM, Dropbox və yüzlərlə daha çoxu uğur açarı kimi Python-dan istifadə edir!

StackOverflow trendlərinə də nəzər yetirsək, Python-un reputasiyası üçün, həqiqətən də, möhtəşəm siqnalların olduğunu görərik. StackOverflow sorğularının demək olar ki, 1 faizi “python” etiketinə malikdir və bu da Python-un inkişafı kimi getdikcə artır. 1 faiz çox az görünsə də, StackOverflow-un necə böyük bir veb səhifə olduğunu və aylıq olaraq 100 milyondan çox insanın həmin səhifəni ziyarət edib və müraciət etməsini düşündükdə 1 faizin dəyəri çox böyük olur. Bəs Python-a bu qədər müraciətin səbəbi nədir?

Şübhəsiz ki, Python bir çox proqramlaşdırma dillərini üstələyərək bir çox sahələrdə güclü inkişaf prosesi göstərir. Bu inkişaf da həmin sahələrdə bir sıra perspektivlərin yaranmasına səbəb olur. Müxtəlif şirkətlər də istifadəçi təcrübələrini artırmaq üçün Python proqramlaşdırmaçılarından asılıdır. Çünki şirkətlər çoxlu uğurlara nail olmaq istəyirlər və bunun üçün də proqram tərtibatları üçün ən çox ehtiyac Python proqramlaşdırmaçılarıdır. Bəs Python şirkətlər üçün hansı sahələrdə kömək edə bilər?

• Python developer
• Senior software engineer
• Data scientist
• Software engineer
• DevOps engineer
• House software development

Son akademik və tədqiqat karyerasına görə, bir çox ölkələrdə sırf təcrübəli Python proqramlaşdırmaçıları üçün ən azı 100.000 iş olduğu qeyd edilmişdir. Python ilə əməkdaşlıq etdiyi deyilən Data Science sahəsinin bizi yeni bir kənara çıxaracaq gələcəyi var.

Ən son peşə araşdırmasına uyğun olaraq, bir çox ölkədə python proqram təminatı qurucuları üçün tamamilə əlavə ən az 40,000 iş yerinin olduğu qeyd edildi. Bildirilir ki, Python ilə əməkdaşlıq edilən Data texnologiyası möhtəşəm fəaliyyətə malikdir və gələcəyi bizi daha keyfiyyətli yeni bir dünyaya aparır.

Python və onun gələcəyi.

Artıq Python-un bir çox sahələrdə necə üstün olduğunu öyrəndik. Hal-hazırda olan bu üstünlüklər sadəcə bir başlanğıcdır. Çünki Python-un open-source olması, third-party kitabxanaları ilə işləməsi kimi üstünlükləri dünyanın hər bir nöqtəsindən yüzlərlə developer tərəfindən hazırlanmış yenilikləri qəbul edir və bu yeniliklər də bizi Metaverse dünyasına aparır. Python-un hal-hazırda gələcək üçün ən perspektivli tətbiq sahələri hansılardır?

1. Maşın öyrənməsi (Machine Learning) və Süni İntellekt(Artificial Intelligence)

Maşın öyrənməsi və süni intellekt hal-hazırda ən cəlbedici sahələrdən biridir. Python onun daxili kitabxanaları və alətləri ilə birlikdə həmin sahələrin tətbiqini asanlaşdırır. Bundan əlavə, o, sadə, qısa və oxunaqlı kod təklif edir ki, bu da tərtibatçıların mürəkkəb alqoritmlər yazmasını və çox yönlü axını təmin etməsini asanlaşdırır. Süni intellekt və maşın öyrənməsi proseslərini təkmilləşdirən daxili kitabxana və alətlərdən bəziləri bunlardır:

· Kompleks məlumatların təhlili üçün Numpy

· Maşın öyrənməsi üçün Keras

· Texniki hesablamalar üçün SciPy

· Məlumatların vizuallaşdırılması üçün Seaborn

2. Data Elmi (Data Science)

Data elmi məlumatların toplanması, məlumatların çeşidlənməsi, məlumatların təhlili və məlumatların vizuallaşdırılmasını əhatə edir. Python statistika və mürəkkəb riyazi hesablamaları həll etmək üçün heyrətamiz funksionallıq təmin edir. Quraşdırılmış kitabxanaların mövcudluğu məlumat elmləri mütəxəssislərinə rahatlıq təmin edir. Məlumat elmi prosesində asanlığı təmin edən məşhur kitabxanalardan bəziləri TensorFlow, Pandas və Socket öyrənmədir. Bu kitabxanalar məlumat modellərini incə tənzimləmək, məlumatların əvvəlcədən işlənməsi və mürəkkəb məlumat təhlilinin aparılması üçün ekosistem təmin edir.

3. Veb Proqramlaşdırma (Web Development)

Python-un ən heyrətamiz tətbiqlərindən biridir. Bunun səbəbi, Python-un tərtibatçılara asanlıq təmin edən Django, Flask, Bottle və s. Kimi geniş framework-lərlə çıxış etməsidir. Bundan əlavə, Python veb inkişaf prosesini tamamilə asanlaşdıran daxili kitabxanalara və alətlərə malikdir.

Proqramlaşdırma dillərinin populyarlığı artdıqca biz daha asan və faydalı yeniliklərə şahid olacıq. Python isə bu sahədə ən öndə gedən bir proqramlaşdırma dili olaraq güclü bir reputasiyaya sahib olduğunu sübut etmiş bir dildir. Sizin hansı sahəni seçdiyiniz önəmli deyil. Bu, Python Tərtibatçı, Proqram Mühəndisi, Məlumat Analitiki, Proqram Tərtibatçı və ya DevOps Mühəndisi də ola bilər. Bunlara əlavə olaraq, Məhsul Meneceri və ya Maşın Öyrənmə Mühəndisini də seçmək olar. Python-un gücü və parlaq gələcəyi bütün bu sahələri inkişaf etdirəcək.

Python-un kral olduğuna inanmaq üçün dillər arasında müharibə elan etməyə çalışmayın. Halbuki, tendensiyaların dəyişə biləcəyini başa düşmək çox vacibdir və hər kəs üçün müzakirə üçün yer var. Biz dataya əsaslanan bir dünyada yaşayırıq və həqiqətən Python-u daha 20 illik uğur və inkişaf üçün qururuq.

Pythonda proqramlaşdırma

Proqramlaşdırmağı öyrənmək istəyirsən? Proqramlaşdırma dilində proqramlaşdırmaya başlamaq qorxuducu görünə bilər və bunu öyrənmək üçün dərs götürməyin lazım olduğunu düşünə bilərsiniz. Bəzi proqramlaşdırma dilləri üçün belə olsa da, bir-iki gündə mənimsəyə biləcəyiniz bir neçə dil var. Python bu dillərdən biridir. Bir neçə dəqiqə ərzində işləyən bir Python proqramı yarada bilərsiniz. Nasıl olduğunu öyrənmək üçün oxuyun.

Addımlamaq

5-dən 1-ci hissə: Pythonun quraşdırılması (Windows)

1. Windows üçün Python yükləyin. Windows üçün Python tərcüməçisini Python veb saytından pulsuz yükləyə bilərsiniz. Əməliyyat sisteminiz üçün düzgün versiyanı yüklədiyinizə əmin olun.
   • Ən son versiyanı yükləyin.
   • Python artıq OS X və Linux-a daxil edilmişdir. Python ilə əlaqəli bütün proqramları quraşdırmanıza ehtiyac yoxdur, ancaq həqiqətən yaxşı bir proqramlaşdırma dili söz işlemcisinə ehtiyacınız var.
   • Əksər Linux dağıtımları və OS X versiyaları hələ də Python 2.X istifadə edir. “Çap” ifadəsindəki dəyişikliklərin xüsusilə nəzərə çarpması ilə 2 və 3 arasında bir neçə kiçik fərq var. OS X və ya Linux-a daha yeni bir Python versiyasını yükləmək istəyirsinizsə, lazımi faylları Python veb saytından yükləyin.

• Yazın çap (“Salam, Dünya!”) və basın ↵ daxil edin . İndi Python komut istəməsi altında mətni görəcəksiniz.

5-in 2-ci hissəsi: Əsas anlayışları öyrənmək

• Python öyrənmək üçün ən asan dillərdən biridir və bir neçə dəqiqə ərzində sadə bir proqrama sahib ola bilərsiniz.

5-dən 3-cü hissə: Python Tərcüməçinin kalkulyator kimi istifadəsi

Bəzi əsas hesab funksiyalarını yerinə yetirmək, Python sintaksisini və rəqəmlərin və sətirlərin işlənmə qaydasını tanımağa kömək edir.

1. Tərcüməçiyə başla. Komut istemi və ya Terminalı açın. Yazın piton və basın ↵ daxil edin . Bu, Python tərcüməçisini işə salır və Python əmrini () açır.
   • Komut istəməsindən çalışdıra biləcəyiniz Python yüklü deyilsə, əvvəlcə tərcüməçini çalışdırmaq üçün Python qovluğuna getməlisiniz.
2. Bir neçə sadə hesab əməliyyatı. Bəzi sadə hesab əməliyyatları yerinə yetirmək üçün Python-dan asanlıqla istifadə edə bilərsiniz. Bu hesablama funksiyalarının bəzi nümunələri üçün aşağıdakı kodu nəzərdən keçirin. Qeyd: Python kodunda şərh etdiyinizi və tərcüməçi tərəfindən işlənmədiyinizi göstərir.
3. Güclərin hesablanması. İstifadə edin ** bir güc göstərmək üçün operator. Python çox sayda sürəti hesablaya bilir. Nümunələrlə aşağıdakı kodu nəzərdən keçirin.
4. Dəyişənlərin yaradılması və idarə olunması. Sadə cəbri funksiyalar üçün Python-da dəyişənlər təyin edə bilərsiniz. Bu, Python proqramlarında dəyişənlərin təyin edilməsi üçün əla bir girişdir. İlə dəyişənləri təyin edirsiniz = işarəsi. Nümunələrlə aşağıdakı kodu nəzərdən keçirin.
5. Tərcüməçini bağlayın. Tərcüməçidən istifadə etdikdən sonra ondan çıxa və basaraq əmr istəməsinə qayıda bilərsiniz Ctrl + Z (Windows) və ya Ctrl + D. (Linux / Mac) və sonra ↵ daxil edin . Siz də edə bilərsiniz çıxmaq () yazın, sonra basın ↵ daxil edin preslər.

5-dən 4-cü hissə: Birinci proqram

1. Söz işlemcinizi açın. Proqramların yaradılması və qənaətinin əsasları ilə tanış olmaq üçün sürətlə bir test proqramı yarada, sonra tərcüməçi ilə işə sala bilərsiniz. Bu da tərcüməçinizin düzgün quraşdırılıb-quraşdırılmadığını yoxlamağa imkan verir.
2. “Çap” ifadəsi etmək. “Çap et” bir proqram işləyərkən terminalda məlumatları göstərmək üçün istifadə olunan Python-un əsas funksiyalarından biridir. Qeyd: “yazdırmaq” Python 2 ilə Python 3 arasındakı ən böyük fərqlərdən biridir. Python 2-də yalnız “yazdır” yazmaq və ardından göstərmək istədiklərinizi yazmaq idi. Python 3-də “çap” bir funksiyaya çevrildi, buna görə mötərizələr arasında göstərmək istədiklərinizlə birlikdə “print ()” yazmalısınız.
3. Bəyanat əlavə edin. Proqramlaşdırma dilini sınağın ən geniş yayılmış yollarından biri “Salam, Dünya!” Mətnini oxumaqdır. göstərmək. Bu mətni dırnaq işarələri ilə birlikdə “print ()” ifadəsinin içərisinə yerləşdirin:
   • Bir çox başqa dillərdən fərqli olaraq, bir sətrin sonunda nöqtəli vergül əlavə etmək lazım deyil ; yerləşdirmək. Buruq aşırma istifadə etmək də lazım deyil ( <> ) blokları kodla göstərmək üçün istifadə olunur. Bunun əvəzinə kod bloklarını göstərmək üçün girinti ilə işləyirsiniz.
4. Faylı yadda saxlayın. Söz prosessorunuzun əsas menyusundan Fayl vurun və Farklı Saxla seçin. Ad qutusunun altındakı açılır menyuda Python faylının növünü seçin. Notepad istifadə edirsinizsə (tövsiyə edilmir), “Bütün Dosyalar” ı seçin və fayl adının sonunda “.py” işarəsini qoyun.
   • Sənədi asanlıqla daxil ola biləcəyiniz yerdə saxladığınızdan əmin olun, çünki əmr sətrindən asanlıqla oraya çatmağı bacarmalısınız.
   • Əvvəlcə “hello.py” kimi qeyd edin.
5. Proqramı işə salın. Komut istemi və ya Terminalı açın və faylın saxlandığı yerə gedin. Oraya çatdıqda yazaraq proqramı çalışdırın salam.py və basın ↵ daxil edin . İndi komanda xəttinin altındakı mətni görməlisiniz.
   • Python’u necə qurduğunuza və hansı versiyaya bağlı olaraq, ehtiyacınız ola bilər python salam.py və ya python3 salam.py proqramı işə salmaq üçün yazmaq.
6. Mümkün qədər tez-tez test edin. Python’un ən yaxşı tərəflərindən biri də dərhal yeni proqramları test edə bilməkdir. Yaxşı təcrübə, redaktorunuzda işlədiyiniz anda komanda xəttini tərk etməkdir. Bir proqramı redaktorda saxladığınızda, proqramı əmr sətrindən birbaşa çalışdıra bilərsiniz, beləliklə dəyişiklikləri tez bir zamanda test edə bilərsiniz.

5-dən 5-ci hissə: Daha mürəkkəb proqramlar dizaynı

1. Standart bir axın nəzarət bəyanatı ilə təcrübə edin. Flow control ifadələri ilə müəyyən şərtlərə əsasən bir proqramın işinə nəzarət edə bilərsiniz. Bu ifadələr Python proqramlaşdırma mərkəzindədir və bunlardan giriş və şərtlərdən asılı olaraq fərqli işlər görən proqramlar yaratmaq üçün istifadə edə bilərsiniz. O isə açıqlama bunun üçün yaxşı bir nümunədir. Bu nümunədə bunu edə bilərsiniz isə Fibonacci ardıcıllığını 100-ə qədər hesablamaq üçün açıqlama:
   • Ardıcıllıq (while) qədər davam edir b ( <) 100-dən azdır.
   • Çıxış sonra olur
   • O son = “” əmri, hər bir dəyəri fərqli bir sətirdə göstərmək əvəzinə eyni sətirdə çıxışı göstərəcəkdir.
   • Bu sadə proqramda Python-da kompleks proqramlar yaratmaq üçün vacib olan bir sıra şeylər var:
     • Girintiyə diqqət yetirin. A : aşağıdakı sətirlərin girintili olacağını və kod blokunun bir hissəsini təşkil etdiyini göstərir. Yuxarıdakı nümunədə yaradın çap (b) və a, b = b, a + b bunun bir hissəsi isə blok. Düzgün girinti Python proqramı üçün vacibdir və unikaldır. Girinti düzgün deyilsə düzgün işləməyəcəkdir.
     • Eyni sətirdə birdən çox dəyişən müəyyən edilə bilər. Yuxarıdakı nümunədə hər ikisi də a kimi b birinci sətirdə müəyyən edilmişdir.
     • Bu proqramı birbaşa tərcüməçiyə daxil etsəniz, sonunda boş bir sətir əlavə etməlisiniz ki, tərcüməçi proqramın bitdiyini bilsin.
2. Proqramlar daxilində dizayn funksiyaları. Proqramda daha sonra zəng edə biləcəyiniz funksiyaları təyin edə bilərsiniz. Bu, daha böyük bir proqramın daxilində birdən çox funksiyadan istifadə etməyiniz lazım olduqda xüsusilə faydalıdır. Aşağıdakı misalda, Fibonacci ardıcıllığını çağırmaq üçün əvvəlcədən yazılmış kimi eyni funksiyanı yaradırsınız:
   • Bu verir
3. Daha mürəkkəb bir axın nəzarət proqramı qurun. Flow nəzarət hesabatları ilə proqramın işləmə qaydasını dəyişdirən xüsusi şərtləri göstərə bilərsiniz. Bu, istifadəçi girişi ilə məşğul olduqda xüsusilə vacibdir. Aşağıdakı misal istifadə edir əgər , elif (başqa halda) və başqa kiminsə yaşını şərh etmək üçün sadə bir proqram yaratmaq.
   • Bu proqram bir sıra fərqli tətbiqetmələr üçün əvəzolunmaz olan bir neçə digər vacib açıqlamaları təqdim edir:
     • giriş () – Bu, klaviatura ilə giriş istənəcəkdir. İstifadəçi mesajı dırnaq daxilində görəcəkdir. Bu nümunədə giriş () ilə əhatə olunmuşdur int () funksiyası, yəni bütün girişlərin tam (tam) kimi qəbul edildiyi deməkdir.
     • sıra () – Bu funksiyadan bir neçə fərqli şəkildə istifadə edilə bilər. Bu proqramda, bir aralığın 13 ilə 20 arasında düşdüyünü yoxlayır. Aralığın sonu hesablamaya daxil deyil.
4. Digər şərti ifadələri öyrənin. Əvvəlki nümunə daxil edilmiş yaşın şərtlə uyğun olub olmadığını müəyyən etmək üçün “az və ya bərabər” ( <=) işarəsini istifadə edir.Riyaziyyatda istifadə etdiyiniz eyni şərti ifadələrdən istifadə edə bilərsiniz, lakin onları yazmaq biraz fərqlidir:
5. Öyrənməyə davam edin. Bu, Python’u öyrənməyə gəldikdə yalnız başlanğıcdır. Öyrənilməsi ən asan dillərdən biri olsa da, dili daha dərindən araşdırmaq istəsən öyrənmək üçün çox şey var. Ən yaxşı yol proqram hazırlamağa davam etməkdir! Tərcüməçidə bir neçə proqram dizaynını tez bir zamanda yaza biləcəyinizi və dəyişikliklərinizi sınamaq, proqramı yenidən komanda xəttindən çalıştırmaq qədər sadə olduğunu unutmayın.
   • Python proqramlaşdırmasına dair “Yeni başlayanlar üçün Python”, “Python yemək kitabı” və “Python proqramlaşdırma: Kompüter elminə giriş” adlı bir neçə yaxşı kitab var.
   • Bir sıra onlayn mənbələr mövcuddur, lakin əsasən Python 2.X-ə diqqət yetirirlər. Daha sonra Python 3-də işləməsi üçün nümunələri dəyişdirməlisiniz.
   • Bir çox məktəbdə Python ilə bağlı dərslər verilir. Python çox vaxt giriş proqramlaşdırma dərslərində öyrədilir, çünki öyrənilməsi ən asan dillərdən biridir.

Göstərişlər

• Python daha sadə kompüter dillərindən biridir, lakin həqiqətən də yaxşı öyrənmək üçün fədakarlıq tələb olunur. Python riyazi modellərə çox diqqət ayırdığı üçün cəbr haqqında bir qədər məlumat sahibi olmağa kömək edir.