Q.k.gül meteorologiya v iqlimşünaslıq
İqlimşünaslıq iqlimdəki dəyişən meylləri elmi cəhətdən öyrənir. Dəyişən iqlim haqqında elmi bir araşdırma aparmaq üçün bir arada çalışan görkəmli elm adamlarının və ya klimatoloqların köməyinə ehtiyacı var. Klimatologiya, elmi araşdırmaya əsaslanaraq uzun müddətli iqlim haqqında da məlumat verir. Digər tərəfdən, meteorologiya, atmosfer hadisələrinə əsaslanaraq hava haqqında qısa müddətli bir hesabat verə bilər. Meteorologiyada atmosfer davranışının xüsusiyyəti böyük ölçüdə nəzərə alınır. Əks təqdirdə həm iqlim, həm də meteorologiya eyni xətlər üzərində işləyir. Elmi vasitələrin köməyi ilə işləmə tərzlərində çox da fərq yoxdur.
İstilik balansı
Yer səthində və atmosferada eyni zamanda istər qısa dalğalı (düz və səpələnən) və istərsə də uzun dalğalı (Yerin və atmosferanın şüalanması) radiasiya axınları müşahidə edilir. Deməli hər hansı bir anda yer səthində radiasiyanın gəliri və çıxarı vardır. [1]
İstilik balansı
Radiasiya balansı istilik balansının ən əsas üzvlərindən biri olub belə sadə düsturla idarə olunur:
B=LE+V+P
- B – radiasiya balansı
- LE – buxarlanmaya sərf olunan istilik,
- V – səth örtüyü ilə hava arasında istilik mübadiləsi,
- P – torpaqda istilik axınıdır
İstiliyin gəlir və çıxarına uyğun olaraq istilik balansı ünsürləri müsbət və ya mənfi kəmiyyətlərə malik ola bilər. Çoxillik nəticədə torpaqğın yuxarı təbəqələrinin və Dünya okeanının suyunun orta çoxillik temperaturası daimi hesab edilir. Ona görə də torpaqda və Dünya okeanında üfiqi və şaquli istilik mübadiləsi təcrübi olaraq sıfıra bərabər hesab edilir. Ümumiyyətlə bütün yer kürəsi üçün buxarlanmaya sərf olunan istiliyin illik miqdarı quru üçün 25, okean üçün 59 kkal/sm2-ə bərabərdir. Bu rəqəmlər quru və okeanın radiasiya balansının uyğun olaraq 51 və 82%-ni təşkil edir. Bu rəqəmlərdən aydın olur ki, il ərzində quru səthindən 41 sm, okeanların səthindən isə 100 sm su buxarlanır. [2]
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
YERİN İSTILİK BALANSI
İstinadlar
- ↑ Шихлинский Э.М. Радиационный баланс Азербайджана. Баку,1960.
- ↑ Q.K.Gül “Meteorologiya və iqlimşünaslıq” BAKI-1960
Avqust 12, 2021
Ən son məqalələr
Teymur Bədəlbəyli
Teymur Bəkirzadə
Teymur Bəxtiyari
Teymur Elçin
Teymur Göyçayev
Teymur Hacıyev
Teymur Hüseynov
Teymur Kərimov (şəhid)
Teymur Kərimli
Teymur Paşa xan
Ən çox oxunan
Odessa
Odessa Milli Politexnik Universiteti
Odessa Milli Rabitə Akademiyası
Odessa Opera və Balet Teatrı
Odessa Universiteti
istilik, balansı, mündəricat, radiasiya, balansı, həmçinin, xarici, keçidlər, istinadlarradiasiya, balansı, redaktəyer, səthində, atmosferada, eyni, zamanda, istər, qısa, dalğalı, düz, səpələnən, istərsə, uzun, dalğalı, yerin, atmosferanın, şüalanması, radiasi. Mundericat 1 Radiasiya balansi 2 Istilik balansi 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidler 5 IstinadlarRadiasiya balansi RedakteYer sethinde ve atmosferada eyni zamanda ister qisa dalgali duz ve sepelenen ve isterse de uzun dalgali Yerin ve atmosferanin sualanmasi radiasiya axinlari musahide edilir Demeli her hansi bir anda yer sethinde radiasiyanin geliri ve cixari vardir 1 Istilik balansi RedakteRadiasiya balansi istilik balansinin en esas uzvlerinden biri olub bele sade dusturla idare olunur B LE V P B radiasiya balansi LE buxarlanmaya serf olunan istilik V seth ortuyu ile hava arasinda istilik mubadilesi P torpaqda istilik axinidirIstiliyin gelir ve cixarina uygun olaraq istilik balansi unsurleri musbet ve ya menfi kemiyyetlere malik ola biler Coxillik neticede torpaqgin yuxari tebeqelerinin ve Dunya okeaninin suyunun orta coxillik temperaturasi daimi hesab edilir Ona gore de torpaqda ve Dunya okeaninda ufiqi ve saquli istilik mubadilesi tecrubi olaraq sifira beraber hesab edilir Umumiyyetle butun yer kuresi ucun buxarlanmaya serf olunan istiliyin illik miqdari quru ucun 25 okean ucun 59 kkal sm2 e beraberdir Bu reqemler quru ve okeanin radiasiya balansinin uygun olaraq 51 ve 82 ni teskil edir Bu reqemlerden aydin olur ki il erzinde quru sethinden 41 sm okeanlarin sethinden ise 100 sm su buxarlanir 2 Hemcinin bax RedakteRadiasiya balansi RadiasiyaXarici kecidler RedakteYERIN ISTILIK BALANSIIstinadlar Redakte Shihlinskij E M Radiacionnyj balans Azerbajdzhana Baku 1960 Q K Gul Meteorologiya ve iqlimsunasliq BAKI 1960Menbe https az wikipedia org w index php title Istilik balansi amp oldid 5612854, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
Meteorologiya və İqlimşünaslıq arasındakı fərq
Meteorologiya və İqlimşünaslıq eyni mənaya malik görünən iki termindir, amma qəti şəkildə desək iki termin arasında fərq var. İqlimşünaslıq iqlimin elmi tədqiqi ilə məşğul olur. Meteorologiya, xüsusilə hava proqnozlaşdırma vasitəsi olaraq atmosferdəki prosesləri və hadisələri öyrənir.
Bəzən Meteorologiya bir bölgənin atmosfer xüsusiyyətinə də aiddir. Qlobal istiləşmə mövzusunda çalışan iqlimşünaslıq şöbəsidir. Digər tərəfdən, meteorologiya şöbəsi, atmosferdə baş verən tendensiyalar haqqında məlumat vermək vəzifəsini yerinə yetirir. Bu, hava proqnozunu nəzərə alaraq edilir. İqlimşünaslıq ilkin olaraq qlobal əsasda iqlim dəyişikliyi meyllərindən bəhs edir. Bu, meteorologiya ilə iqlimşünaslıq arasındakı əsas fərqlərdən biridir.
Klimatologiya, süni iqlimi və ya qlobal istiləşməni hərtərəfli araşdırır və müşahidə edir. SST olaraq adlandırılan dəniz səthinin temperaturlarını alır. Qasırğa mövsümlərinin və siklonların gəlişi ilə bağlı məlumatları ötürə bilər. Digər tərəfdən Meteorologiya Departamenti, fərqli bölgələrin istiliyi ilə bağlı məlumat ötürür. Hər hansı bir bölgənin ən yüksək və ən aşağı temperaturları haqqında məlumat verə bilər.
İqlimşünaslıq iqlimdəki dəyişən meylləri elmi cəhətdən öyrənir. Dəyişən iqlim haqqında elmi bir araşdırma aparmaq üçün bir arada çalışan görkəmli elm adamlarının və ya klimatoloqların köməyinə ehtiyacı var. Klimatologiya, elmi araşdırmaya əsaslanaraq uzun müddətli iqlim haqqında da məlumat verir. Digər tərəfdən, meteorologiya, atmosfer hadisələrinə əsaslanaraq hava haqqında qısa müddətli bir hesabat verə bilər. Meteorologiyada atmosfer davranışının xüsusiyyəti böyük ölçüdə nəzərə alınır. Əks təqdirdə həm iqlim, həm də meteorologiya eyni xətlər üzərində işləyir. Elmi vasitələrin köməyi ilə işləmə tərzlərində çox da fərq yoxdur.
Meteorologiya və iqlimşünaslıq. İqlim hadisələri
Meteorologiya atmosfer, onun tərkibi, quruluşu, xüsusiyyətləri və orada gedən fiziki və kimyəvi proseslərdir. Meteorologiyanın əsas vəzifəsi atmosferin vəziyyətini hazırda fiziki, ani vaxtda təsvir etmək və onun gələcəkdə onun proqnozunu verməkdən ibarətdir.
İqlimşünaslıq metereologiyanın bir bölməsidir və iqlimlərin formalaşmasının qanunauyğunluğunu Yer kürəsində onların paylanmasını, paylanmasına təsir göstərən amilləri, keçmişdə və gələcəcəkdə dəyişməsini öyrənir. İqlim xüsusi və lokal (yerli) mənasında çoxillik dövrdə bu və ya digər yerin coğrafi şəraitinə xas olan atmosfer şəraitinin məcmusudur. Bu anlayışda iqlim geniş mənada atmosfer, okean, biosfer, hidrosfer 1 neçə onilliklər dövründə keçdiyi vəziyyətin statistik məcmusudur. Belə başa düşülən tərzdə iqlim qlobal anlayışdır. Ümumuyyətlə insanı əhatə edən mühitin müəyyən bir fiziki coğrafi xüsusiyyəti sənaye obyektlərinin yerləşməsinə hava su yerüstü nəqliyyatın təşkilində həlledici rol oynayır.
Atmosfer – tərkibində aerozol hissəcikləri olan Yer kürəsinin qaz hissəsidir. Yerlə birlikdə fəzada hərəkət edərək eyni vaxtda yerin fırlanmasında iştirak edir. Hava sudan fərqli olaraq sıxılandır. Odur ki, yüksəklik artdıqca sıxlıq azalır və sərhədsiz fəzada tədricən yox olur. Atmosferin yarım kütləsi aşağı 5 km-də, ¾ hissəsi aşağı 10 km-də, 0,9 hissəsi aşağı 20 km-də cəmlənmişdir. Qütb parıltısı atmosferin 1000 km və ondan yuxarıda olmasına dəlalət edir. Ümumiyyətlə götürdükdə 20000 km yüksəklikdə havanın olması mümkündür. Atmosfer prosesləri əsas etibarı ilə 20-30 km-lik qatda öyrənilmişdir.
Hava – Atmosferdə müxtəlif fiziki proseslər baş verdiyindən onoun vəziyyəti fasiləsiz olaraq dəyişir. Yer səthində və aşağı 30-40 km yüksəklikdə, baxılan anda atmosferin fiziki vəziyyəti hava adlanır. Hava meteoroloji kəmiyyətlərlə və atmosfer hadisələri ilə səciyyələnir. Meteoroloji kəmiyyətlərə tempratur, təzyiq, havanın rütubəti, külək, buludluluq, atmosfer yağıntıları aiddir.
Bunu paylaş:
Bunu bəyən:
Bəyən Yüklənir.
Published by minfakt
AMİ Zaqatala filialının tarix-coğrafiya fakültəsində oxuyur. minfakt tərəfindən yazılmış bütün yazılara bax
Aprel 20, 2012
Cavab qoy Cavabı ləğv et
axtar
kateqoriya
- AMİ Zaqatala filialı
- Ana dili
- Ümumi
- Bürclər
- Cebr
- Coğrafiya
- Azərbaycan coğrafiyası
- Coğrafiyanın tədrisi metodikası
- Landşaftşünaslıq
- Materiklər coğrafiyası
- Meteorologiya
- Okeanların fiziki coğrafiyası
- Regionların soial-iqtisadi coğrafiyası
- Toponimika
- Yerşünaslıq
- İqtisadi coğrafiya
- Artistlər
- Bilirsinizmi .
- Mahnı sözləri
- Şəxsiyyətlər
- Arxeologiya
- Asiya tarixi
- Azərbaycan tarixi
- Konstitusiya
- Mənbəşünaslıq
- Qafqaz xalqlarının tarixi
- Türk xalqlarının tarixi
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.