Qabil Eliyev Tarixci – Wikipedia
Bakı Dövlət Universitetinin Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasının professoru, tarix elmləri doktoru.
TARİX İNSTİTUTU
Bakı Dövlət Universitetinin Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasının professoru, tarix elmləri doktoru.
Bakı Dövlət Universitetinin Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasında tarix elmləri doktoru, professor Qabil Əli oğlu Əliyev 13 oktyabr 1956-cı il Füzuli rayonu, Merdinli kəndində anadan olmuşdur. 1962-1972-ci illərdə həmin rayonun Yuxarı Seyidəhmədli kənd orta məktəbində təhsil almışdır. 1972-1977-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universiteti (indiki Bakı Dövlət Universiteti) tarix fakültəsinin əyani şöbəsində təhsil almış, ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Tarixçi, tarix və ictimaiyyat müəllimi ixtisasını almışdır. 1977-1981-ci illərdə təyinatla Füzuli rayonu Yuxarı Seyidəhmədli kənd orta məktəbində tarix, ictimaiyyat müəllimi vəzifəsində işləmişdir. 1981-ci ildən Azərbaycan Dövlət Universitetinin SSRİ tarixi (1917-ci il Oktyabr inqilabına qədərki dövr) kafedrasında müəllim, baş müəllim vəzifələrində çalışmışdır. 1982-1985-ci illərdə universitetin aspiranturasında “Vətən tarixi” ixtisası üzrə təhsilini davam etdirmişdir. 1992-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasında baş müəllim, dosent, professor əvəzi vəzifələrində çalışmışdır. Universitetdə pedaqoji fəaliyyətinin ilk illərində “Vətən tarixi” fənnindən praktik məşğələlər aparmış, mühazirə oxumağa başlamışdır. 1989-cu ildən isə həmçinin “XIX-XX əsrin əvvəllərində Cənubi Qafqazda nəqliyyatın inkişafı” adlı ixtisas kursunu tədris etmişdir. 1991-ci ildən Azərbaycan Respublikasında ali məktəb tarixində ilk dəfə “Qafqaz tarixi” fənnindən mühazirə kursu hazırlayıb tarix, şərqşünaslıq, regionşünaslıq (qafqazşünaslıq) ixtisaslarında təhsil alan tələblərə tədris etməyə başlamışdır. 1994-cü ildə respublikada ilk dəfə “Qafqaz tarixi” fənnindən proqram hazırlayıb nəşr etdirmişdir. Bu proqram Azərbaycan Pedaqoji Universitetində, Gəncə, Naxçıvan, Lənkəran universitetlərində “Qafqaz tarixi” fənninin tədrisi üçün əsas olmuşdur. 1998-ci ildən ali məktəbin magistr pilləsində təhsil alan tələbələr üçün “Qafqazın qədim dövlət və cəmiyyətləri” mövzusunda ixtisas kursu hazırlayıb tədris edir. 2004-2005-ci illərdə “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti” ensiklopediyasında AXC-nin qonşu dövlətlərlə diplomatik münasibətləri haqqında 20-dən çox məqalə çap etdirmişdir. “Bakı-Tiflis dəmir yolunun çəkilməsi və onun Azərbaycanın iqtisadi, sosial və mədəni həyatına təsiri (XIX əsrin 80-90-cı illəri)” mövzusunda tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim etdiyi dissertasiyasını 21 may 1986-cı ildə müdafiə etmişdir. “XIX-XX yüzilliyin başlanğıcında Şimali Azərbaycanda nəqliyyatın inkişafı” mövzusunda tarix elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim etdiyi dissertasiyasını 19 iyun 2003-cü ildə müdafiə etmişdir. Azərbaycan Respublikası Ali Attestasiya Komissiyasının 18 yanvar 1995-ci il tarixli qərarı ilə Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasının dosenti elmi adı (diplom DY № 0621) verilmişdir. Bakı Dövlət Universiteti Elmi Şurasının qərarı ilə 11 may 2005-ci ildən Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasında professor vəzifəsində çalışır.
Seçilmiş əsərləri
- Qafqaz XVII əsrin I yarısında. – Bakı, “Tariх və оnun prоblеmləri”, №1, 2004, s.16-20
- Fədakar еlm adamı. – Bakı, “Tariх və оnun prоblеmləri”, №2, 2004, s.279-282, (prоf.Ə.I.Muхtarоva ilə birlikdə)
- Azərbaycan Хalq Cümhuriyyətinin Şimali Qafqaz Dağlı Хalqları Ittifaqı Rеspublikası ilə qarşılıqlı münasibətləri. – Bakı, “Bakı Univеrsitеtinin хəbərləri”. Humanitar еlmlər sеriyası, №4, 2004, s.210-216
- Azərbaycan Хalq Cümhuriyyəti: nəqliyyat. – Azərbaycan Хalq Cümhuriyyəti (AХC) Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.62-64
- Azərbaycan-Dağıstan ittifaqı. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.138
- Azərbaycan dəmir yоlu. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.138-139
- Azərbaycan-Gürcüstan müqavilələri. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.143-144
- Azərbaycanın Batum baş kоnsulluğu. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.183
- Azərbaycanın Dağlılar Rеspublikasında diplоmatik nümayəndəliyi. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.183
- Azərbaycanın Gürcüstanda diplоmatik nümayəndəliyi. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.184
- Azərbaycanın Iranda diplоmatik nümayəndəliyi. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.184-186
- Azərbaycanın Kubanda və Dоnda diplоmatik nümayəndəliyi. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.187-188
- Azərbaycanın Zakaspidə kоnsulluğu. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı,«Lidеr nəşriyyat», 2004, s.190-191
- Azərbaycanla Dağlılar Rеspublikası arasında müqavilələr. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.191-192
- Bakı-Batum dəmir yоlu. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.196-197
- Bakı-Dərbənd dəmir yоlu. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.200
- Dağıstan hökuməti. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.294-295
- Dоn hökuməti. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.309
- Ələt-Culfa dəmir yоlu. – AХC Еnsiklоpеdiyası. I c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2004, s.336 24.
- Хəzər hərbi dоnanması. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2005, s.21-22 (tarix elm.dok. M.Sülеymanоv ilə birlikdə)
- Iranın Azərbaycanda diplоmatik nümayəndəliyi. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2005, s.46-47
- Krım hökuməti. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı,«Lidеr nəşriyyat», 2005, s.90-91
- Kuban rеspublikası. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı,«Lidеr nəşriyyat», 2005, s.91
- Qafqaz kоnfransı. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2005, s.111-112
- Qantəmir Əliхan. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı,«Lidеr nəşriyyat», 2005, s.115
- «Quba məsələsi». – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2005, s.155-156
- Şimali Qafqaz Dağlı Хalqları Ittifaqı Rеspublikası. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2005, s.381-383
- Transqafqaz dəmir yоlu haqqında saziş. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2005, s.408-409
- Zakaspi hökuməti. – AХC Еnsiklоpеdiyası. II c., Bakı, «Lidеr nəşriyyat», 2005, s.444
- Qafqaz XVII əsrin оrtaları və ikinci yarısında. – Bakı, «Tariх və оnun prоblеmləri», №3, 2005, s.12-18
- Yеni tariх. Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, «Əlfərül» nəşriyyatı, 2005, s.80-95, 102-103, (prof.T.T.Vəliyеvlə birlikdə)
- Yеni tariх. Ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, Çaşоğlu, 2005, s.14-26, 47-50, (prof.T.T.Vəliyеvlə birlikdə)
- Azərbaycan tariхi. Ümumtəhsil məktəbinin 10-cu sinfi üçün dərs vəsaiti. Bakı,”Abituriyеnt” jurnalının хüsusi buraхılışı, 2005, s.88-127, 152-171
- Qafqaz tarixi (Ən qədim çağlardan bizim günlərədək). Bakalavr hazırlığıüçün proqram. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2006, 64 s.
- Qafqazın qədim dövlət və cəmiyyətləri. Magistr hazırlığı üçün proqram. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2006, 20 s.
- Qafqaz XVIII əsrin birinci yarısında. – Bakı, «Tariх və оnun prоblеmləri», №4, 2006, s.34-42
- Xalq həyatının bilicisi. – Bakı, “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası”, №1, 2007, s.5-8, (tarix elm.dok. M.N.Rəhimova ilə birlikdə)
- Qafqazşünaslığa qiymətli töhfə. – Bakı, “Bakı Univеrsitеtinin хəbərləri”. Humanitar elmlər seriyası, №3, 2007, s.209-211
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Gürcüstanla qarşılıqlı münasibətləri (1918-1920-ci illər). – Bakı, “Bakı Univеrsitеtinin хəbərləri”. Humanitar elmlər seriyası, №4, 2007, s.66-72
- Tarixi oçerk. – Azərbaycan etnoqrafiyası. Üç cilddə. I c., Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s.21-66, (akad.T.Ə.Bünyadov, akad.İ.Ə.Əliyev ilə birlikdə)
- Heydər Əliyev və Müstəqil Dövlətlər Birliyi. – Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 85-ci ildönümü münasibətilə Tarix fakültəsi əməkdaşlarının elmi-praktik konfransının materialları. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2008, s.54-61
- Qafqaz tarixi (Ən qədim çağlardan bizim günlərədək). Bakalavr hazırlığı üçün metodik göstərişlər. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2008, 64 s.
- “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Dağlı Respublikasına yardımları”. // “Geostrategiya” jurnalı, 2014-cü il, №4, səh.29-33.
- “Erməni saxtakarlığının ifşası”. // Bakı Universitetinin Xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası, 2014-cü il, №1, səh.198-200.
- “Heydər Əliyevin irsinin öyrənilməsində “Tarix və onun problemləri” jurnalının rolu”. // “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2014-cü il, №2, səh.5-9.
- İqtisadi tariximizi öyrənən elmi məktəb haqqında. // “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2014-cü il, №4, səh.34-39.
- Sənədlər ifşa edir . AMEA Tarix İnstitutunun nəşr etdiyi sənəd topluları haqqında. // “Geostrategiya” jurnalı, 2015-ci il, №2, səh.22-26.
- Görkəmli elm adamı, pedaqoq və təşkilatçı. // “Şərəfli ömrün elm və təhsil naxışları. Xəlil İsmayıl-70”. Bakı: Mütərcim, 2015, s.55-58.
- Qafqaz Monqol yürüşləri və Ağalığı dövründə mövzusu, əsas, mənbələr və öyrənilməsi vəziyyəti. Tarix və Onun problemləri N4 2016.
Kitabları və Monoqrafiyaları
- Azərbaycan nəqliyyatı və iqtisadiyyatı (XIX əsr – ХХ əsrin ilk оnillikləri). Monoqrafiya. Bakı, Еlm, 2001, 244 s.
- XIX-XX yüzilliyin başlanğıcında Şimali Azərbaycanda nəqliyyatın inkişafı. Dərs vəsaiti. Bakı, Bakı Univеrsitеti nəşriyyatı, 1995, 115 s.
- Yеni tariх. Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, «Əlfərül» nəşriyyatı, 2005, s.80-95, 102-103, (prof.T.T.Vəliyеvlə birlikdə)
- Yеni tariх. Ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, Çaşоğlu, 2005, s.14-26, 47-50, (prof.T.T.Vəliyеvlə birlikdə)
- Azərbaycan tariхi. Ümumtəhsil məktəbinin 10-cu sinfi üçün dərs vəsaiti. Bakı, “Abituriyеnt” jurnalının хüsusi buraхılışı, 2005, s.88-127, 152-171
- Şimali Qafqaz qədim dövrdə. – Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubileyi münasibətilə Tarix fakültəsi əməkdaşlarının elmi-praktik konfransının materialları Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2009
- Qafqaz tarixi (Ən qədim çağlardan XVIII əsrin sonunadək). Ali məktəblər üçün dərslik Bakı, Еlm, 2009
- Şimali Qafqazın Rusiya tərəfindən işğalının başlanması haqqında Bakı, “Bakı Univеrsitеtinin хəbər-ləri”. Humanitar elmlər seriyası, №4, 2010
- Müəllimim haqqında bir neçə söz – Ə.P.Əliyevin “Azərbay- Can nefti dünya bazarında (XX əsrin 20-30-cu illəri)” adlı monoqrafiyasına ön soz və elmi reaktorluq Bakı, Elm,2011, 360 s.
- H.V.İsakovun “Azərbaycan Respublikasının “Böyük İpək yolu”nun bərpasında iştirakı (1991-2005-ci illər)” adlı monqrafiyasının elmi reaktorluğu Bakı, “Şərq-Qərb” nəşriyyat evi, 2011
- Azərbaycan tarixi. Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, 2016, 200 səh. (Y.Mahmudlu, M.Abdullayev, L.Hüseynova, H.Cabbarovanın-həmmüəllifliyi ilə).
Paylaş:
Qabil Eliyev Tarixci – Wikipedia
Qabil Əli oğlu Əliyev (13 oktyabr 1956-cı il, Merdinli, Füzuli rayonu) — Azərbaycan tarixçisi, tarix elmləri doktoru, Bakı Dövlət Universitetinin Qafqaz xalqları tarixi kafedrasın professoru [1] , Azərbaycan Universitetinin Humanitar fənlər fakültəsinin İctimai elmlər kafedrasının müdiri [2] .
Mündəricat
- 1 Həyatı
- 1.1 Təhsili
- 4.1 Kitabları və monoqrafiyaları
1956-cı il oktyabrın 13-də Füzuli rayonu Merdinli kəndində anadan olmuşdur. 1962–1972-ci illərdə həmin rayonun Yuxarı Seyidəhmədli kənd orta məktəbində təhsil almışdır.
Təhsili
1972–1977-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universiteti (indiki Bakı Dövlət Universiteti) tarix fakültəsinin əyani şöbəsində təhsil almış, ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Tarixçi, tarix və ictimaiyyat müəllimi ixtisasını almışdır. “Bakı-Tiflis dəmir yolunun çəkilməsi və onun Azərbaycanın iqtisadi, sosial və mədəni həyatına təsiri (XIX əsrin 80–90-cı illəri)” mövzusunda tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim etdiyi dissertasiyasını 21 may 1986-cı ildə müdafiə etmişdir “XIX-XX yüzilliyin başlanğıcında Şimali Azərbaycanda nəqliyyatın inkişafı” mövzusunda tarix elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim etdiyi dissertasiyasını 19 iyun 2003-cü ildə müdafiə etmişdir. Azərbaycan Respublikası Ali Attestasiya Komissiyasının 18 yanvar 1995-ci il tarixli qərarı ilə Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasının dosenti elmi adı (diplom DY № 0621) verilmişdir. Bakı Dövlət Universiteti Elmi Şurasının qərarı ilə 11 may 2005-ci ildən Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasında professor vəzifəsində çalışır.
Elmi fəaliyyəti
- 1977–1981-ci illərdə təyinatla Füzuli rayonuYuxarı Seyidəhmədli kənd orta məktəbində tarix, ictimaiyyat müəllimi vəzifəsində işləmişdir
- 1981-ci ildən Azərbaycan Dövlət Universitetinin SSRİ tarixi (1917-ci il Oktyabr inqilabına qədərki dövr) kafedrasında müəllim, baş müəllim vəzifələrində çalışmışdır.
- 1982–1985-ci illərdə universitetin aspiranturasında “Vətən tarixi” ixtisası üzrə təhsilini davam etdirmişdir.
- 1992-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrasında baş müəllim, dosent, professor əvəzi vəzifələrində çalışmışdır.
- Universitetdə pedaqoji fəaliyyətinin ilk illərində “Vətən tarixi” fənnindən praktik məşğələlər aparmış, mühazirə oxumağa başlamışdır.
- 1989-cu ildən isə həmçinin “XIX-XX əsrin əvvəllərində Cənubi Qafqazda nəqliyyatın inkişafı” adlı ixtisas kursunu tədris etmişdir.
- 1991-ci ildən Azərbaycan Respublikasında ali məktəb tarixində ilk dəfə “Qafqaz tarixi” fənnindən mühazirə kursu hazırlayıb tarix, şərqşünaslıq, regionşünaslıq (qafqazşünaslıq) ixtisaslarında təhsil alan tələblərə tədris etməyə başlamışdır.
- 1994-cü ildə respublikada ilk dəfə “Qafqaz tarixi” fənnindən proqram hazırlayıb nəşr etdirmişdir.
- Bu proqram Azərbaycan Pedaqoji Universitetində, Gəncə, Naxçıvan, Lənkəran universitetlərində “Qafqaz tarixi” fənninin tədrisi üçün əsas olmuşdur.
- 1998-ci ildən ali məktəbin magistr pilləsində təhsil alan tələbələr üçün “Qafqazın qədim dövlət və cəmiyyətləri” mövzusunda ixtisas kursu hazırlayıb tədris edir. 2004–2005-ci illərdə “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti” ensiklopediyasındaAXC-nin qonşu dövlətlərlə diplomatik münasibətləri haqqında 20-dən çox məqalə çap etdirmişdir.
Beynəlxalq seminar, simpoziyum və konfranslarda iştirakı
- Azərbaycan ali məktəb aspirantlarının V–VIII respublika elmi konfranslarında (1982–1985-ci illər)
- Azərbaycan tarixi problemləri üzrə gənc tədqiqatçıların I–III respublika elmi konfranslarında (1991, 1992 və 1995-ci illər)
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 80, 81, 82, 83, 84, 85 illiyinə həsr olunmuş respublika elmi konfranslarında (1998–2003-cü illər)
- Bakı Dövlət Universitetinin 80 illiyinə həsr olunmuş elmi konfransda (1998-ci il)
- Heydər Əliyevin anadan olmasının 85-ci ildönümü münasibətilə Tarix fakültəsi əməkdaşlarının elmi-praktik konfransında (2008-ci il)
- “Birinci dünya müharibəsi dövründə müsəlman qaçqınlara yardım haqqında”. // 2014-cü ilin iyun ayında “Birinci dünya müharibəsi və Azərbaycan” mövzusuna həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransda məruzə. AMEA Tarix İnstitutunun Elmi Əsərlərinin 2014-cü il xüsusi buraxılışı, səh.221–224.
- Humanizm örnəyi: Azərbaycan xalqının Birinci dünya müharibəsi dövründə qaçqın, əsir və yaralılara yardımları haqqında. // 2014-cü ilin iyun ayında Azərbaycan Universitetinin təşkil etdiyi Heydər Əliyevin anadan olmasının 91 illiyinə həsr olunmuş respublika elmi konfransında məruzə. Bakı, Azərbaycan Universiteti nəşriyyatı, 2014,səh. s.45–51.
- .”Birinci dünya müharibəsi dövründə müsəlman qaçqınlara yardım haqqında”. // 2015-ci ilin aprel ayında “Azərbaycanda və Şərqi Anadoluda türk-müsəlman əhaliyə qarşı soyqırımları (1914–1920-ci illər)” mövzusuna həsr olunmuş II beynəlxalq elmi konfransda məruzə. AMEA Tarix İnstitutunun Elmi Əsərlərinin 2015-ci il xüsusi buraxılışı, səh.177–182
- “1917–1920-ci illərdə erməni silahlı dəstələrinin Qafqazın müsəlman əhalisinə qarşı soyqırımları (Böyük Britaniya arxiv materialları əsasında).” // 2015-ci ilin aprel ayında Azərbaycan Universitetinin təşkil etdiyi “Uydurma erməni soyqırımı: yalanlar, iftiralar. Türk-müsəlman soyqırımı: faktlar, həqiqətlər” mövzusunda II beynəlxalq elmi praktik konfransda məruzə. Bakı, 2015
- “Heydər Əliyev və Azərbaycanın Dünya Birliyinə inteqrasiyası.” // 2015-ci ilin iyun ayında “Azərbaycan tarixinin Heydər Əliyev epoxası” mövzusunda Azərbaycan Universitetinin təşkil etdiyi Heydər Əliyevin anadan olmasının 92 illiyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi praktik konfransda məruzə. Bakı, 2015
- 1918–1920-ci illərdə Azərbaycan və Şərqi Anadoluda türk-müsəlman əhaliyə qarşı soyqırımlar Tarix İnstitutunun nəşr etdirdiyi sənədlərdə. // “Azərbaycanda və Şərqi Anadoluda türk-müsəlman əhaliyə qarşı soyqırımları (1914–1918-ci il-lər)” mövzusunda II beynəlxalq elmi konfransın materialları Bakı, Azərbaycan Milli Elmlər AkademiyasıTarix İnstitutunun Elmi Əsərləri. Xüsusi buraxılış, № 52, 53, 54, 55, 2015
- Şimali Qafqazda dağlı xalqların bolşevik və denikinçi qüvvələrin qətl və qarətlərinə qarşı mübarizəsinə Cənubi Qafqaz respublikalarının yardımları. // “Azərbaycan və Şərqi Anadoluda türk-müsəlman əhaliyə qarşı soyqırımları (1914–1920)” mövzusuna həsr olunmuş III beynəlxalq elmi konfransın materialları. AMEA Tarix İnstitutunun elmi əsərləri. Xüsusi buraxılış. 2016, № 56, 57, 58, s.213–218
- Şimali Qafqaz xalqlarına qarşı denikinçi və bolşevik qüvvələrin kütləvi qətl və qarətləri ilkin mənbələrdə. // Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 93 və hakimiyyətə qayıdışının 23-cü ildönümünə həsr olunmuş “Türk-müsəlman əhalisinə qarşı soyqırımlar tarixi mənbələrdə”mövzusunda III beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı, Azərbaycan Universiteti nəşriyyatı, 2016, s.60–67
- Multikulturalizmin Azərbaycan tarixində örnəkləri haqqında. // Heydər Əliyevin anadan olmasının 93 və hakimiyyətə qayıdışının 23-cü ildönümünə həsr olunmuş “Multikulturalizm Azərbaycanın dövlət siyasəti və cəmiyyətin həyat tərzidir” mövzusunda IV Beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı, Azərbaycan Universiteti nəşriyyatı, 2016, s.51–56
- Şimali Qafqaz xalqlarına qarşı denikinçi və bolşevik qüvvələrin kütləvi qətl və qarətləri ilkin mənbələrdə. // Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 93 və hakimiyyətə qayıdışının 23-cü ildönümünə həsr olunmuş “Türk-müsəlman əhalisinə qarşı soyqırımlar tarixi mənbələrdə”mövzusunda III beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı, Azərbaycan Universiteti nəşriyyatı, 2016, s.60–67
- 7 dekabr 2016-cı ildə “Qafqazda xristianlığın yayılması”adlı tezislə “Müstəqil Azərbaycanın 25 il ərzində keçdiyi tarixi yol” mövzusunda çıxış etmişdir.
Elmi əsərləri
- Qafqaz XVII əsrin I yarısında. — Bakı, “Tarix və onun problemləri”, № 1, 2004, s.16–20
- Fədakar elm adamı. — Bakı, “Tarix və onun problemləri”, № 2, 2004, s.279–282, (prof.Ə.I.Muxtarova ilə birlikdə)
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Şimali Qafqaz Dağlı Xalqları Ittifaqı Respublikası ilə qarşılıqlı münasibətləri. — Bakı, “Bakı Universitetinin xəbərləri”. Humanitar elmlər seriyası, № 4, 2004, s.210–216
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti: nəqliyyat. — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (AXC) Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.62–64
- Azərbaycan-Dağıstan ittifaqı. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.138
- Azərbaycan dəmir yolu. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.138–139
- Azərbaycan-Gürcüstan müqavilələri. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.143–144
- Azərbaycanın Batum baş konsulluğu. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.183
- Azərbaycanın Dağlılar Respublikasında diplomatik nümayəndəliyi. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.183
- Azərbaycanın Gürcüstanda diplomatik nümayəndəliyi. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.184
- Azərbaycanın Iranda diplomatik nümayəndəliyi. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.184–186
- Azərbaycanın Kubanda və Donda diplomatik nümayəndəliyi. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.187–188
- Azərbaycanın Zakaspidə konsulluğu. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı,”Lider nəşriyyat”, 2004, s.190–191
- Azərbaycanla Dağlılar Respublikası arasında müqavilələr. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.191–192
- Bakı-Batum dəmir yolu. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.196–197
- Bakı-Dərbənd dəmir yolu. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.200
- Dağıstan hökuməti. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.294–295
- Don hökuməti. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.309
- Ələt-Culfa dəmir yolu. — AXC Ensiklopediyası. I c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2004, s.336 24.
- Xəzər hərbi donanması. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2005, s.21–22 (tarix elm.dok. M.Süleymanov ilə birlikdə)
- Iranın Azərbaycanda diplomatik nümayəndəliyi. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2005, s.46–47
- Krım hökuməti. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı,”Lider nəşriyyat”, 2005, s.90–91
- Kuban respublikası. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı,”Lider nəşriyyat”, 2005, s.91
- Qafqaz konfransı. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2005, s.111–112
- Qantəmir Əlixan. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı,”Lider nəşriyyat”, 2005, s.115
- “Quba məsələsi”. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2005, s.155–156
- Şimali Qafqaz Dağlı Xalqları Ittifaqı Respublikası. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2005, s.381–383
- Transqafqaz dəmir yolu haqqında saziş. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2005, s.408–409
- Zakaspi hökuməti. — AXC Ensiklopediyası. II c., Bakı, “Lider nəşriyyat”, 2005, s.444
- Qafqaz XVII əsrin ortaları və ikinci yarısında. — Bakı, “Tarix və onun problemləri”, № 3, 2005, s.12–18
- Yeni tarix. Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, “Əlfərül” nəşriyyatı, 2005, s.80–95, 102–103, (prof.T.T.Vəliyevlə birlikdə)
- Yeni tarix. Ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, Çaşoğlu, 2005, s.14–26, 47–50, (prof.T.T.Vəliyevlə birlikdə)
- Azərbaycan tarixi. Ümumtəhsil məktəbinin 10-cu sinfi üçün dərs vəsaiti. Bakı,”Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı, 2005, s.88–127, 152–171
- Qafqaz tarixi (Ən qədim çağlardan bizim günlərədək). Bakalavr hazırlığıüçün proqram. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2006, 64 s.
- Qafqazın qədim dövlət və cəmiyyətləri. Magistr hazırlığı üçün proqram. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2006, 20 s.
- Qafqaz XVIII əsrin birinci yarısında. — Bakı, “Tarix və onun problemləri”, № 4, 2006, s.34–42
- Xalq həyatının bilicisi. — Bakı, “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası”, № 1, 2007, s.5–8, (tarix elm.dok. M.N.Rəhimova ilə birlikdə)
- Qafqazşünaslığa qiymətli töhfə. — Bakı, “Bakı Universitetinin xəbərləri”. Humanitar elmlər seriyası, № 3, 2007, s.209–211
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Gürcüstanla qarşılıqlı münasibətləri (1918–1920-ci illər). — Bakı, “Bakı Universitetinin xəbərləri”. Humanitar elmlər seriyası, № 4, 2007, s.66–72
- Tarixi oçerk. — Azərbaycan etnoqrafiyası. Üç cilddə. I c., Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s.21–66, (akad.T.Ə.Bünyadov, akad.İ.Ə.Əliyev ilə birlikdə)
- Heydər Əliyev və Müstəqil Dövlətlər Birliyi. — Heydər Əliyevin anadan olmasının 85-ci ildönümü münasibətilə Tarix fakültəsi əməkdaşlarının elmi-praktik konfransının materialları. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2008, s.54–61
- Qafqaz tarixi (Ən qədim çağlardan bizim günlərədək). Bakalavr hazırlığı üçün metodik göstərişlər. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2008, 64 s.
- “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Dağlı Respublikasına yardımları”. // “Geostrategiya” jurnalı, 2014-cü il, № 4, səh.29–33.
- “Erməni saxtakarlığının ifşası”. // Bakı Universitetinin Xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası, 2014-cü il, № 1, səh.198–200.
- “Heydər Əliyevin irsinin öyrənilməsində “Tarix və onun problemləri” jurnalının rolu”. // “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2014-cü il, № 2, səh.5–9.
- İqtisadi tariximizi öyrənən elmi məktəb haqqında. // “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2014-cü il, № 4, səh.34–39.
- Sənədlər ifşa edir … AMEA Tarix İnstitutunun nəşr etdiyi sənəd topluları haqqında. // “Geostrategiya” jurnalı, 2015-ci il, № 2, səh.22–26.
- Görkəmli elm adamı, pedaqoq və təşkilatçı. // “Şərəfli ömrün elm və təhsil naxışları. Xəlil İsmayıl-70”. Bakı: Mütərcim, 2015, s.55–58.
- Qafqaz Monqol yürüşləri və Ağalığı dövründə mövzusu, əsas, mənbələr və öyrənilməsi vəziyyəti. Tarix və Onun problemləri N4 2016.
Kitabları və monoqrafiyaları
- Azərbaycan nəqliyyatı və iqtisadiyyatı (XIX əsr — XX əsrin ilk onillikləri). Monoqrafiya. Bakı, Elm, 2001, 244 s.
- XIX–XX yüzilliyin başlanğıcında Şimali Azərbaycanda nəqliyyatın inkişafı. Dərs vəsaiti. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 1995, 115 s.
- Yeni tarix. Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, “Əlfərül” nəşriyyatı, 2005, s.80–95, 102–103, (prof.T.T.Vəliyevlə birlikdə)
- Yeni tarix. Ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, Çaşoğlu, 2005, s.14–26, 47–50, (prof.T.T.Vəliyevlə birlikdə)
- Azərbaycan tarixi. Ümumtəhsil məktəbinin 10-cu sinfi üçün dərs vəsaiti. Bakı, “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı, 2005, s.88–127, 152–171
- Şimali Qafqaz qədim dövrdə. – Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubileyi münasibətilə Tarix fakültəsi əməkdaşlarının elmi-praktik konfransının materialları Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2009
- Qafqaz tarixi (Ən qədim çağlardan XVIII əsrin sonunadək). Ali məktəblər üçün dərslik Bakı, Elm, 2009
- Şimali Qafqazın Rusiya tərəfindən işğalının başlanması haqqında Bakı, “Bakı Universitetinin xəbər-ləri”. Humanitar elmlər seriyası, № 4, 2010
- Müəllimim haqqında bir neçə söz – Ə.P.Əliyevin “Azərbay- Can nefti dünya bazarında (XX əsrin 20–30-cu illəri)” adlı monoqrafiyasına ön soz və elmi reaktorluq Bakı, Elm,2011, 360 s.
- H.V.İsakovun “Azərbaycan Respublikasının “Böyük İpək yolu”nun bərpasında iştirakı (1991–2005-ci illər)” adlı monqrafiyasının elmi reaktorluğu Bakı, “Şərq-Qərb” nəşriyyat evi, 2011
- Azərbaycan tarixi. Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün dərslik. Bakı, 2016, 200 səh. (Y.Mahmudlu, M.Abdullayev, L.Hüseynova, H.Cabbarovanın-həmmüəllifliyi ilə).
- Qafqazda nəqliyyatın inkişafı. Bakı, 2019. [3][4]
Təltifləri
- 2018 — “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)” yubiley medalı[5][6] .
- 2019 — “Bakı Dövlət Universitetinin 100 illiyi (1919-2019)” yubiley medalı[7] .
Baməzə Habil Əliyev
Bir gün Habil Əliyev müğənni Nazim Ağayevlə üz-üzə gəlir. Onun kefsiz olduğunu görüb soruşur ki, Nazim nolub?
Nazim Ağayev gileylənir:
— Həkimdən gəlirəm. O, mənə dedi ki, belimdə, dizimdə, ayağımda duz yığılıb. Məndə möhkəm duzlaşma gedir.
Habil Əliyev zarafatla deyir:
— Nazim, həkim gözünün içinəcən yalan deyir. Azərbaycanda səndən duzsuz adam yoxdur. Fikir eləmə!Sovet dönəmləriydi. Yayın cırhacırında Bakıdan Qubadlının kəndlərindən birinə kolxozçular üçün konsert veməyə getmişdik. Klubda adamlar ət-ətə durmuşdular, içəri boğanaq idi. İlk çıxışı mənə verdilər. Elə kamançanı təzəcə çalmağa başlamışdım, gördüm nəfəs ala bilmirəm. Bir az da tox olduğumdan ürəyim ağzıma gəlirdi. Bu, azmış kimi birdən içərini üfunət iyi bürüdü. Hava lap dözülməz oldu.
Qabaq cərgədə oturmuş kolxoz sədri mənim bərk narahat olduğumu görüb ayağa durdu və geri dönüb ucadan qışqırdı:
— Əəə, Surxay, dur rədd ol bayıra!Biz Asəf Zeynallı adına musiqi məktəbində oxuyanda tələbə yoldaşım, istedadlı müğənni Qulu Əsgərov dirijorluqdan dərs deyən İsrafilzadənin dərsinə girməzdi.Bir dəfə İsrafilzadə dəhlizdə onu yaxalayıb deyir:- Qulu, sən mənim dərsimə bir dəfə də girməmisən, imtahanda sənə qiymət yazmayacağam.Qulu Əsgərov onunla razılaşır:
— Haqlısınız müəllim, gərək bir dəfə sizin dərsə girəm.60-cı illər idi. Mərkəzi Komitənin birinci katibi Vəli Axundov İrandan gəlmiş hökumət nümayəndələrinə “İnturist”də qonaqlıq verirdi. Əbülfət Əliyev, mən, bir də tarzən Məmmədağa Muradov çalıb-oxuyurduq, rəqqasə Roza Cəlilova da rəqs edirdi.
Çıxışlarımız iranlı qonaqların çox xoşuna gəldi, yaxşıca əl çaldılar, bizi geninə-boluna təriflədilər.
Qonaqlıqdan sonra orda olan Filarmoniyanın direktoru, bəstəkar Tofiq Quliyev də razılıqla bizə yaxınlaşıb dedi:
— Çox sağ olun uşaqlar, başımızı uca etdiniz! Sabah əvəzini çıxacam. Siz ki bu qədər yaxşı çalıb-oxuyursunuz, niyə solist kimi ilişib qalmısınız Filarmoniyada. Sabah əmr verib hamınızı işdən çıxardacağam. Gedin “Azkonsert”də çıxış edin, özünüzə yaxşı pul qazanın! Nə qədər ştatda qalıb dövlətin qəpik-quruşuna göz dikəcəksiniz!
Elə bildik Tofiq müəllim zarafat edir.
Ertəsi gün hamımız Filarmoniyadan işdən azad olunduq.Çayxanada oturub çay içirdim. Bir nəfər gəldi ki, “Habil müəllim, yaxşı ki, sizə rast gəldim. Eşitmişəm öd kisənizdə daş var, sizi otlarla müalicə edəcəyəm”.
O, torbasından müxtəlif qurudulmuş otlardan çəngələyib mənə verdi və sonra da necə istifadə etməyi öyrətdi. Mən ondan soruşdum:
— Qardaş, sən həkimsən, yoxsa türkəçarə ilə məşğulsan?
O, dedi:
— Hə, hə Habil müəllim, həkiməm, mal həkimi.Bir dəfə Habil Əliyev Ağdaşa, qardaşıgilə qonaq gedir. Qardaşı deyir ki, Ucarın Qızılqumlaq kənində bir qohumları rəhmətə gedib, mütləq yas yerinə baş çəkmək lazımdır. Gedirlər hüzr yerinə. Orda məlum olur ki, uzun illər dəmir yolunda fəhlə işləmiş rəhmətliyi qatar vurub öldürüb.
Hadisə belə olub: Rəhmətlik iki relsin arası ilə yolu yoxlaya-yoxlaya gedirmiş. Bu zaman qarşı tərəfdəki qonşu yolla qatar gəlirmiş. Demə həmin anda arxadan da başqa qatar yaxınlaşırmış. Arxadan gələn qatar nə qədər siqnal verirsə, rəhmətlik yoldan çıxmır, elə bilir siqnalı verən qarşıdan gələn qatardı. Beləcə o, qatarın altında qalıb ölür.
Habil Əliyev və qardaşı yas mərasiminən geriyə — Ağdaşa qayıdanda gecəyə düşürlər. Maşınla pambıqlığın arası ilə gedən torpaq yolla irəliləyərkən görürlər ki, yolu su basıb. Sən demə pambıqlığa buraxılan su yola axıbmış…
Sulu yolda maşın palçığa batıb qalır. Sözün qısası, maşını palçıqdan çıxarınca əl-ayaqları, üst-başları batır. Maşını güc-bəla ilə çıxarandan sonra qan-tər içində olan Habil Əliyev hirsli-hirsli ölən qohumunun adını tutub onun qarasınca deyinir:
— Ay rəhmətliyin oğlu, qatar siqnal verir, çıx yoldan qırağa də.P.S: Habil Əliyevlə bağlı əlavə məlumat üçün bu linkə daxil olun.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.