Lüm qorxusunu necə aradan qaldırmaq olar
Xatirimə bir uşaq gəldi, onun atası müvəqqəti olaraq səfərdə idi. Atasına telefon vasitəsi ilə belə bir sevgi məktubu ünvanlamışdı: “Sən mənim canımsan, sən mənim çikolatımsan, sən mənim ürəyimsən….”. Bu uşağın atasına olan bağlılığı göstərir və uşaqlar üçün bu nə qədər əhəmiyyətli olduğunu sübut edir. Bəli, siz uşağa əminli bir şərait yaratsaz, ona həqiqətən “mən sənin valideynin, mən sənə görə məsuliyyət daşıyıram, sən mənə əmanət olaraq verilmisən və sən sevgi və qayğı almağa haqqın var” mesajını gün ərzində öz davranış və xoş rəftarınızla göstərsəz, o sizə öz qəlbini verəcək, böyüyəndən sonra isə qəlbini açıb sizinlə dost olmağa da çalışacaq.
Uşaq qorxularını necə çözməli?
Çox vaxt biz nə edəcəyimizi bilmirik və bir adət halı olaraq “Qorxma, balam”, “Ağlama, qorxulu heç nə yoxdur” ifadələrini istifadə edirik. Özünüzü uşağınızın yerinə təsəvvür edin. Siz həyəcan və qorxu hisslərini keçirdirsiniz və anlayış əvəzinə sizə hisslərinizi göstərməmək və dəf etmək tövsiyə olunur. Əgər uşaq bunu bacarsa idi, o, sizə müraciət etməzdi. “Qorxma!” sözünü deyərək siz uşağın hisslərinə əhəmiyyət vermirsiz. Qorxular müxtəlif əsaslı ola bilər. Ola bilsin ki, uşaq dənizdə batmaq qorxusu yaşayıb və bundan sonra onda suya girmək qorxusu yaranıb. Bəli, burda biz bu qorxunun səbəbini anlaya bilərik. Elə hallar da olur ki, uşaqların qorxuları əsassız olur və biz bu halda nə edəcəyimizi bilmirik. Bu halda qorxu bir aysberqə bənzəyir . Biz onun su üzərində olan hissəsini görüb, altındakı səbəbyaradan hissə isə gözdən qaçırılır.
Uşaqlarımızın səbəbsiz qorxuları nədən yaranır?
Uşaqlarınıza diqqət verin, qorxuları haqqında onlar nə zaman danışırlar? Adətən, ailədə ikinci uşağın doğulması ilə bağlı birinci uşaqlar çətin günlər keçirir. Ananın diqqətini və sevgisini balaca körpə alır. Uşaqlar diqqət verir ki, körpə həmən ağlayan kimi, ana onun yanına qaçır. Onlar bu adəti ananın diqqətini və sevgisini qaytarmaq üçün istifadə etməyə başlayırlar. Ona görə, əksər hallarda, analar böyük uşaqların özlərini körpə kimi apardığını müşahidə edir. Amma, çox təəssüflər olsun ki, uşaqların bu hərəkətləri anaları oyatmır və uşağın davranışının səbəbləri başa düşülmür.
Hər bir uşaq üçün ana ilə qarşılıqlı münasibət, sevgi, istilik bağları, ülfət çox vacibdir, sanki bir körpü kimidir. Necə ki, hamiləlik zamanı ananı övladı ilə birləşdirən göbək bağı var idisə, doğuşdan sonra onu əvəz edən ana qayğısı olur və əgər uşaq bu ülfəti, yəni qarşılıqlı münasibəti itirirsə, bu o deməkdir ki, o qayğısız qalıb və onun həyatı üçün təhlükə yaranıbdır. Bu ülfətin itirilməsi onlarda qorxu hisslərinin yaranmasına səbəb olur. Çünki bu vaxta qədər, hər şey yaxşı idi, ana uşağa qayğı göstərirdi, uşaq özünü əmin-amanlıqda hiss edirdi. İndi isə ana onu sanki unudub. Sevgi əvəzinə o danlanır, anlayış əvəzinə “qorxma!”, “hər şey yaxşıdı!”, “bəsdir ağladın!”, “özünü uşaq kimi aparma”, “sən artıq böyümüsən” və s. ifadələri eşidilir.
6-7 yaşına kimi uşaqların iradəsi çox zəif olur, eyni zamanda rasional düşüncəyə malik olmayan uşaqlar öz hisslərinin, emosiyalarının təsiri altına çox düşürlər. Təsəvvür edin, siz liftdə tək qalmısız və ya meşədə. İndi isə, təsəvvür edinki, siz tək deyilsiz, yanınızda sizə yaxın, doğma olan kimsə var. Təbii ki, tək qalmaq daha qorxuludur. Ona görə biz axşamlar uşaqları yatızdırmaqda çətinlik çəkirik. Yuxu onlar üçün ayrılıqdır. Biz yuxunu başqa cür görürük. Bizim üçün yuxu çətin gündən sonra bir istirahətdir. Amma uşaqlar bunu elə görmür. Ona görə yuxu zamanı gələn kimi gah su istəyirəm, gah acmışam (baxmayaraq ki, təzəlikcə yemək yemişdilər), gah “mən rəsmimi bitirmədim” kimi bəhanələr gətirilir. Bəli, bu hərəkətlər bizi qıcıqlandırsada, onların əsas səbəbini anlayıb, uşaqlara “indi yatmasan qonşunu çağıracam”, “yatmasan sabah parka aparmayacam” və ya “tez gözlərini yum, yoxsa indi səni döyəcəm” ifadələrinin yerinə, səbr ilə “sən tək yatmaqdan qorxursan?”, “mən sənin yanındayam”, “mən səni çox sevirəm”, “sən mənim üçün çox dəyərlisən” və digər bu cür ifadələrdən istifadə etmək gərəkdir.
Qorxu “aysberqinin” altındakı olan hissəni görməsəzdə, duymağa çalışın. Böyük uşaq, balaca uşaq anlayışı yoxdur. Onlar hamısı uşaqdır. Ülfət yalnız qarşılıqlı olmalıdır. Əgər münasibətlərdə boşlıqlar varsa, orda əminlik itir və həyəcan hissi yaranır. Maraqlısı budur ki, siz unutsaz da, uşaqlar unutmur. Onlar gəlib sizə “Ana, mən səni sevirəm”, “Ana, sən məni sevirsən?” (ülfəti təsdiqləmək üçün), “Ana, sən mənim canımsan” və s. kimi eyni müraciətlər ataya qarşıda ola bilər. Bu uşağa doğma olan inlanların münasibətlərindən asılıdır.
Xatirimə bir uşaq gəldi, onun atası müvəqqəti olaraq səfərdə idi. Atasına telefon vasitəsi ilə belə bir sevgi məktubu ünvanlamışdı: “Sən mənim canımsan, sən mənim çikolatımsan, sən mənim ürəyimsən….”. Bu uşağın atasına olan bağlılığı göstərir və uşaqlar üçün bu nə qədər əhəmiyyətli olduğunu sübut edir. Bəli, siz uşağa əminli bir şərait yaratsaz, ona həqiqətən “mən sənin valideynin, mən sənə görə məsuliyyət daşıyıram, sən mənə əmanət olaraq verilmisən və sən sevgi və qayğı almağa haqqın var” mesajını gün ərzində öz davranış və xoş rəftarınızla göstərsəz, o sizə öz qəlbini verəcək, böyüyəndən sonra isə qəlbini açıb sizinlə dost olmağa da çalışacaq.
Uşaqların qorxularını və həyacanlarını boş verməyin. Hər bir həyacan və qorxu sizə bir mesajdır. Onlara diqqətlə yanaşın. Uşaqlıqda onlara rəhmli olun ki, böyüyəndə sizə rəhimli olsunlar. Çünki qəlb həssasdır, xoş bir söz onu yumşaldır, kobud bir söz isə onun daşlaşmasına səbəb ola bilir. Yalnız sevən, qəlbi həlim uşağı tərbiyə etmək olar. Qorxuları dəf etmək istəyirsizsə, ilk növbədə münasibətlərinizi düzəldin, uşağa anlayış göstərin, onun əminlik hissini bərpa edin.
Ölüm qorxusunu necə aradan qaldırmaq olar
Thanatophobia və ya ölüm qorxusu, dünyada milyonlarla insana təsir etdi. Bəzi insanlar üçün bu qorxu narahatlıq və / və ya obsesif düşüncələrə səbəb ola bilər. Tatlarofobiya ölüm qorxusu ilə əlaqəli olsa da, istər öz ölümü, istər başqalarının qorxusu ilə əlaqəli olsa da, insanların ölməsi və ya ölməsi ilə əlaqəli qorxu nekrofobiya kimi tanınır və bu konsepsiya, tatlarofobiya anlayışından fərqlidir. Ancaq hər ikisi ölümlə əlaqəli bilinməyən cəhətlərdən qorxmaqla əlaqəlidir və bu qorxu ksenofobiya kimi tanınır. Bu termin, kiminsə biliklərindən və ya təxminlərindən kənar bir şeylə qarşılaşma ehtimalına da aid ola bilər. Bu kimi qorxular, xüsusən də həyatlarının tezliklə bitəcəyini düşünən insanlarda yarana bilər, çünki insan ölümlə yaxınlaşdıqca ölümün gətirdiyi şeylə bağlı qeyri-müəyyənlik arta bilər. Buna görə ölümlə əlaqəli məsələlər qarşısında sakit olmağınız üçün qorxularınızı başa düşməlisiniz və bu qorxuları dəf etmək üçün çalışmalısınız.
Addım
5-in 1-ci hissəsi: hiss etdiyiniz qorxu anlayışı
- Ölüm haqqında düşünməyə vadar edən məqamları yaz. Ölüm qorxusu ilə qarşılaşdığınız zaman müəyyən etməli olduğunuz ilk şey bunun həyatınıza necə və nə qədər təsir etməsidir. Çox vaxt hiss etdiyimiz qorxu və ya narahatlığa səbəb olan və ya təşviq edən ətrafdakıları dərhal anlamırıq. Buna görə də, bu qorxunu oyandıran konkret halların yazılması bu problemin həllində yararlı ola bilər.
- Özünüzdən soruşmağa başlayın: “Bu vəziyyətdə qorxduğumu və ya narahat olduğum zaman ətrafımda nə baş verdi?” Bu əvvəlcə bu və ya digər səbəbdən cavablandırmaq çətin bir sual ola bilər. Ötən günləri bir daha düşünməyə çalışın və ölüm barədə düşünməyə səbəb olan vəziyyətlər və ya anlar haqqında xatırlaya biləcəyiniz qədər çox məlumat yazın. Fikir və ya qorxu yarandıqda nə etdiyinizi də açıq şəkildə bildirin.
- Ölüm qorxusu çox yaygındır. Bəşər tarixi boyu ölüm və ölüm bir çox insanın diqqətini cəlb edən və düşündürən şeylərdir. Ölüm və ya ölüm haqqında düşüncələrin ortaya çıxması bir neçə şeyə, o cümlədən yaşa, dinə, narahatlıq səviyyəsinə, kiminsə ölümü ilə bağlı yaşanan hadisələrə və s. Məsələn, həyatda müəyyən keçid mərhələlərində ölüm qorxusu daha çox olur. Ümumiyyətlə, bu qorxu 4-6, 10-12, 17-24 və 35-55 yaşlarında olan insanlarda daha çoxdur. Bəzi alimlər ölüm ehtimalı haqqında fəlsəfə söyləmişlər. Ekzistensialist filosof Jan-Pol Sartrın fikrincə, ölüm bir insan üçün qorxu mənbəyi ola bilər, daha doğrusu, ölüm “insana” xarici dünyadan “gələn və onu bir hissəsinə çevirən” bir şeydir. Beləliklə, ölüm prosesi insanın təsəvvür edə biləcəyi ən yad ölçüləri təmsil edir. Sartrın dediyi kimi, ölüm insan bədənini ruh aləminə, ruh bədənlə birləşmədən əvvəl orijinal dünyaya gətirmək potensialına malikdir.
- Bu əlaqələr (şeylər, hisslər və vəziyyətlər arasında) əvvəllər göstərilən nümunə ssenarilərindən çox incə və ya bəzən daha mürəkkəb ola bilər. Bununla birlikdə siyahı yazma bu əlaqələri tanımaq və anlamaq üçün əla bir yol ola bilər. Bu yolla, qorxu yarandığı anlarda duyğularınızı necə qorumaq və tənzimləmək barədə daha aydın bir görünüşə sahib ola bilərsiniz.
5-in 2-ci hissəsi: Nəzarətdən kənar olanı əldə etmək
- Nəzarət edə biləcəyiniz şeyə diqqət yetirin. Ölüm (xüsusilə də) düşünmək üçün qorxulu bir şey ola bilər, çünki insan həyatının və insan təsəvvür edə biləcəyi şeylərin hədlərini göstərir.Buna görə də, hələ idarə edə bilməyəcəyiniz şeyləri qəbul edərkən idarə edə biləcəyiniz şeylərə diqqət etməyi öyrənin.
- Məsələn, infarktdan ölməkdən qorxa bilərsiniz. Ailənizin tibbi tarixi, etnik və ya irqi və yaşı kimi ürək xəstəliyi ilə əlaqədar müəyyən amillər var. Bu şeylər barədə düşünsəniz, daha da narahat olacaqsınız. Bu şeylər barədə düşünmək əvəzinə, siqaret çəkməmək, müntəzəm məşq etməmək və sağlam bir pəhriz yemək kimi sağlam bir həyat tərzinə nəzarət edə biləcəyiniz şeylərə diqqət yetirsəniz daha yaxşı olar. Əslində infarkt keçirmə riskinin daha əvvəl qeyd olunan amillərdən daha çox qeyri-sağlam bir həyat tərzi ilə əlaqəli olmasıdır.
- Həyatınıza rəhbərlik edin. Həyatımızın istiqamətini düzəltmək istəyəndə tez-tez istədiyimizi olmayan şeylərdən məyusluq, kədər və narahatlıq hiss edirik. Yolunuzu çox çətinləşdirməməyi öyrənin. Əlbətdə həyatda hələ də planlar qura bilərsiniz. Həyat yolunuzu istiqamətləndirin və təşkil edin, amma yenə də gözlənilməzliyə hazırlayın.
- Bunun üçün yaxşı bir bənzətmə bir çayda axan su. Bəzən çay sahillərinin forması dəyişir, çay dönür və su yavaş və ya daha sürətli axır. Çayın axdığı yerə buraxın, çünki axırda çaydakı su yenə də axacaq.
- Təsirsiz düşüncə tərzini azaldın. Gələcəyi təxmin etməyə və ya təsəvvür etməyə çalışarkən özünüzdən soruşa bilərsiniz: “Bu nə olubsa?” Bu sual məhsuldar olmayan zehniyyəti təsvir edir və bu təfəkkür insanları gələcək fəlakətləri təsəvvür etməyə məcbur edir. Bu cür düşüncə, müəyyən bir şəkildə şeylər haqqında düşünməyə məcbur edir, bu da öz növbəsində sizin üçün mənfi hisslər yaradır. Bir hadisəni şərh etməyimiz hadisə ilə bağlı hisslər doğurur. Məsələn, işə gecikməyinizdən narahat olsanız, “geciksəm, müdirim tərəfindən töhmət alacağam və işimi itirəcəyəm” deyə düşünə bilərsiniz. Həqiqətən həyatınızdakı hər şey istədiyiniz kimi olmasını istəyirsinizsə, bu zehniyyət sizi çətinlik və stresə sala bilər.
- Təsirsiz düşüncə tərzini müsbət olanlarla əvəz edin. Bir daha düşünün və bu təfəkkürü dəyişdirin. Məsələn, özünə deyə bilərsən: “Gec gəlsəm müdirim əsəbləşəcək. Ancaq izah edə bilərəm ki, bu gün nəqliyyatın hərəkəti adi haldan daha ağırdır. Zəhmətkeşliyimin əvəzini çıxmaq üçün əlavə iş tələb etməyi də təklif edəcəyəm. “
- Bir şeydən narahat olmaq üçün xüsusi vaxt ayırın. Hər gün bir şey üçün narahat olaraq təxminən 5 dəqiqə vaxt sərf edin. Bunu hər gün eyni vaxtda edin. Ancaq yatmaqdan əvvəl gecə yatmamağa çalışın ki, yatmaq istəyərkən əsəbləşməyəsiniz. Narahat olacağınız bir şey varsa, o zaman düşünmək üçün qeyd edin.
- Sizi narahat edən düşüncələrə qarşı yenidən mübarizə aparın. Ölümlə əlaqəli bir narahatlığınız varsa, özünüzdən müəyyən günlərdə ölmə ehtimalı barədə soruşun. Məsələn, təyyarədəki qəzalarda ölənlərin sayına dair statistik məlumatları tapa bilərsiniz. Bu məlumatları bildikdən sonra, hiss etdiyiniz narahatlığın əslində baş verənlərlə müqayisədə çox olduğunu başa düşəcəksiniz.
- Başqalarının sizə necə təsir etdiyini düşünün. Başqa insanlar narahatlıq keçirəndə və sizin üzərinizə keçməyə başlayanda, eyni narahatlığı da hiss etməyə başlayacaqsınız. Bir dostunuzun xəstəlik haqqında mənfi düşündüyünü söyləyin. Mənfi düşüncələrinə görə istədiyi vaxt xəstələnirsinizsə, sizi narahat etməyə və qorxuya sala bilər. Buna görə də, mənfi düşüncələri sizi tez-tez narahat etməməsi üçün bu insanla keçirdiyiniz qarşılıqlı əlaqələri və ya vaxtınızı məhdudlaşdırmaq yaxşı bir fikirdir.
- Əvvəllər heç edilməmiş bir şey etməyə çalışın. Çox vaxt, yeni bildiyimiz və ya başa düşmədiyimiz şeylərdən qorxaraq yeni şeylərdən və vəziyyətlərdən qaçırıq. İdarə etmədiyiniz şeyləri buraxmağı özünüzə öyrədərkən əvvəllər etmək istəmədiyiniz işləri seçin və bu fəaliyyətlərə diqqət yetirməyə çalışın. İnternetdə bu fəaliyyətlər haqqında məlumat əldə etməyə başlayın. Bundan sonra, fəaliyyət göstərmiş və ya iştirak etmiş insanlarla danışa bilərsiniz. Özünüzü rahat hiss etməyə başladıqdan sonra uzun müddət fəaliyyət göstərmədən və ya fəaliyyət göstərmədən əvvəl yenidən (bir və ya iki dəfə) etmək istəmədiyinizi öyrənin.
- Həyatda yeni fəaliyyətlər göstərməyə çalışmaq, ölüm və ya ölüm lurking haqqında daima narahat olmaqdansa, həyatınızda xoşbəxtlik yaratmağa yönəltməyin əla bir yolu ola bilər.
- İştirak etdiyiniz yeni fəaliyyətlərdə iştirak edərkən özünüz haqqında, xüsusən nəyə qadir ola biləcəyiniz və idarə edə bilmədiyiniz şeylər haqqında daha çox məlumat əldə edə bilərsiniz.
- Ailəniz və dostlarınızla bir ölüm hazırlığı planı hazırlayın. Ölümdən bəhs edərkən, ehtimal ki, baş verən hər hansı bir prosesin (məsələn, cənazə mərasiminin) nəzarətinizdən kənarda qalacağını görəcəksiniz. Nə vaxt və harada öləcəyimizi dəqiq bilmirik. Bununla birlikdə, planlaşdırmanın bir hissəsi olaraq atıla biləcək addımlar var.
- Məsələn, bir komada olsanız, tibbi avadanlıqların köməyi ilə nə qədər sağ qalmaq istədiyinizi düşünün. Evdə ölmək və ya xəstəxanada mümkün qədər uzun müddət qalmaq istəməyiniz barədə də düşünün.
- Bu mövzuda ilk dəfə diqqət etdiyiniz biri ilə danışdığınız zaman özünüzü narahat hiss edəcəksiniz. Ancaq bir şey səhv olarsa və o zaman istədiyinizi ifadə edə bilməsəniz bu kimi söhbətlər sizə və yaxınlarınıza həqiqətən kömək edə bilər. Bu kimi müzakirələr ölümlə bağlı narahatlığınızı azaltmağa kömək edə bilər.
5-in 3-cü hissəsi: Həyatı əks etdirir
- Eyni prosesin və ya dairənin bir hissəsi olaraq həyat və ölüm düşünün. Həyatınızın və ölümünüzün, digər insanların və ya varlıqların həyatları da daxil olmaqla eyni dövrün və ya həyat prosesinin bir hissəsi olduğunu başa düşməlisiniz. İkisi fərqli olsa da, həyat və ölüm həmişə eyni vaxtda baş verir. Məsələn, bədən hüceyrələrimiz həyat boyunca davamlı olaraq müxtəlif yollarla ölür və yenilənir. Bu hüceyrə ölümü və bərpası bədənimizin böyüməsinə və ətrafımızdakı mühitə uyğunlaşmasına kömək edir.
- Vücudunuzun kompleks bir ekosistemin bir hissəsi olduğunu bilin. Vücudlarımız, xüsusən də öldükdən sonra müxtəlif həyatlar üçün yaxşı bir ekosistem kimi fəaliyyət göstərəcəkdir. Yaşadığımız müddətdə həzm sistemimizdə sağlam bir bədənin qorunmasına kömək edən milyonlarla mikroorqanizm var, bunun üçün lazımi immunitet funksiyasını və hətta mürəkkəb idrak proseslərini dəstəkləyə bilər.
- Vücudunuzun daha böyük həyat sxemində oynadığı rolu tanıyın. Daha böyük bir makro səviyyədə, həyatımız yerli icmalar və icmalar yaratmaq üçün bir araya gəlir. Bu təşkilatın və ya cəmiyyətin fəaliyyət göstərməsi bədənin enerjisindən və bədənimizdə gördüyümüz hərəkətlərdən asılı olacaqdır.
- Həyatınız digər insanların həyatı ilə eyni mexanizm və materiallardan ibarətdir. Bunu anlamaq, getdiyiniz zaman ətrafınızdakı bir şəkil ilə rahat hiss etməyinizə kömək edə bilər.
- Açıq havada əylənməyə vaxt ayırın. Meditasiya edərkən təbiətdə gəzməyə çalışın. Alternativ olaraq, bir çox canlılar arasında (məsələn, ağaclar, göl biota və s.) Təbiətdə də bir müddət vaxt keçirə bilərsiniz. Bu cür fəaliyyətlər, həyatın və ya böyük dünyanın bir hissəsi olduğunu biləndə sakit olmağa kömək edə bilər.
- Sonrakı həyatınızı düşünün. Öldükdən sonra özünü yaxşı hiss edən bir yerə gedəcəyinizi düşünməyə çalışın. Bunu bir çox din öyrədir. Müəyyən bir dinə mənsub olsanız, dininin axirət həyatı haqqında öyrətdikləri sizə müəyyən bir sakitlik verə bilər.
5-in 4-cü hissəsi: Yaşayan həyat
- Yaşayın və həyatınızı ən yaxşı şəkildə keçirin. Ən sonda etməli olduğunuz ən yaxşı şey ölümdən daha az narahat olmaqdır. Bunun əvəzinə mümkün qədər çox gününüzü xoşbəxtliklə doldurun. Kiçik şeylərin sizi kədərləndirməsinə imkan verməyin. Çıxın, dostlarınızla oynayın və ya yeni bir idmanla məşğul olun. Ölüm haqqında mənfi düşüncələrdən yayındırmaq üçün lazım olanı edin. Yaşamaq həyatına yönəldin.
- Ölüm qorxusu olan bir çox insan hər gün qorxuları barədə düşünəcəkdir. Bu o deməkdir ki, həyatda etmək istədiyiniz çox şey var. Qorxu yaşasın və özünüzdən soruşun: “Bu gün baş verən ən son nədir?” Bilin ki, bu gün sizə hələ də yaşamaq imkanı verilir. Buna görə də, həyatınızı yaşayın.
- Dəyər verdiyiniz insanlarla vaxt keçirin. Sizi xoşbəxtlik gətirə biləcək insanlar ilə əhatə etdiyinizə və əksinə əmin olun. Başqaları ilə paylaşa bilsəniz, keçirdiyiniz vaxt mənalı və yaddaqalan olacaqdır.
- Məsələn, nəvələrinizin sizinlə xoşbəxt xatirələrini edə bilsəniz, xatirələriniz davam edəcəkdir.
- Bir təşəkkür jurnalını saxlayın. Təşəkkür jurnalı, təşəkkür etmək istədiyiniz şeyi yazmaq və yadda saxlamaq üçün bir yol ola bilər. Bu jurnalı saxlamaq həyatdakı yaxşı şeylərə diqqəti yönəltməyə kömək edə bilər. Həyatınızdakı yaxşı şeylər barədə düşünün və minnətdar olun.
- Hər neçə gündə bir anı və ya minnətdar olduğun bir şeyi yaz. Bu anı yaşayarkən əldə etdiyiniz xoşbəxtliyi qiymətləndirərkən dərin yazın.
- Özünə yaxşı bax. Mümkün qədər pis vəziyyətə düşməyinizə və özünüzə zərər verə biləcək işlər görməyinizə mane olur. Siqaret çəkmə, qeyri-qanuni narkotik və alkoqol istehlakı və sürücülük zamanı mobil telefondan istifadə etmək kimi zərərli fəaliyyətlərdən çəkinin. Sağlam bir həyat tərzi keçirməklə ölümə səbəb olan risk faktorları azalacaq.
5-in 5-ci hissəsi: Dəstək axtarırıq
- Bir psixi sağlamlıq terapevtinin köməyinə ehtiyacınız olub olmadığını öyrənin. Əgər qorxunuz gündəlik fəaliyyətinizə müdaxilə edərsə və həyatdan zövq almağınıza mane olarsa, onda lisenziyalı bir terapevtdən kömək almalısınız. Məsələn, ölüm qorxusuna görə müəyyən fəaliyyətlərdən kənarda qala bilmirsinizsə və ya qalmasanız, başqalarından kömək almağın vaxtı gəldi. Bir terapevt köməyinə ehtiyacınız olan bəzi digər əlamətlər bunlardır:
- qorxu səbəb olduğu çarəsizlik, çaxnaşma və ya depressiya
- qəbul edilən qorxunun qeyri-təbii olduğunu hiss və ya düşüncələrin ortaya çıxması
- 6 aydan çoxdur bu qorxu ilə məşğul olmusunuz
- Sizə kömək edən terapevtdən nə gözlədiyinizi bilin və ya bilin. Bir terapevt qorxularınızı daha yaxşı başa düşməyə və onları azaltmağın və hətta onlarla məşğul olmağın yollarını tapmağa kömək edə bilər. Dərin qorxunu dəf etmək vaxt və səy tələb etdiyini xatırlamaq lazımdır. Nəhayət qorxusunuzu nəzarət altına almaq üçün proses bir müddət çəkə bilər. Buna baxmayaraq, bəzi insanlar tək 8-10 terapiya seansını izlədikdən sonra kəskin inkişaf göstərir. Terapevtinizin istifadə edə biləcəyi bir neçə strategiya var:
- Bilişsel davranış terapiyası: Ölümdən və ya ölümdən qorxursan, bu qorxunu gücləndirən bir düşüncə prosesi ola bilər. Bilişsel-davranış terapiyası, bu düşüncələrə qarşı çıxmağa və ya qarşı çıxmağa və bu düşüncələrlə əlaqəli hissləri müəyyənləşdirməyə təşviq edən terapevtlərin istifadə etdiyi bir üsuldur. Məsələn, “Təyyarəyə minə bilmirəm, çünki qorxduğum təyyarənin qəzaya uğraması və öləcəyimdən qorxuram” deyə düşündünüz. Terapevtiniz, əslində təyyarə ilə səyahət etmənin sürücülükdən daha etibarlı olduğunu izah edərək düşüncənin real olmadığını sübut etməyinizi tələb edəcək. Bundan sonra fikrinizi dəyişdirmək çətin olacaq, məsələn: “İnsanlar hər gün təyyarə ilə uçurlar və yaxşıdırlar” kimi. Bu vəziyyətdə də yaxşı olacağımdan əminəm. “
- Ekspozisiya terapiyası (ifşa terapiyası): Ölümdən qorxduğunuz zaman, bu qorxunu artıran vəziyyətlərdən, fəaliyyətlərdən və yerlərdən qaçınmağa meyllisiz. Bu terapiya sizi qorxu ilə qarşılaşmağa təşviq edəcəkdir. Bu terapiyada terapevt, qarşısını aldığınız bir vəziyyəti təsəvvür etməyinizi və ya vəziyyətə girməyinizi və ya iştirak etməyinizi xahiş edəcəkdir. Məsələn, həyatınıza başa gələ biləcək bir təyyarə qəzası qorxusundan təyyarə ilə səyahət etməkdən çəkinirsinizsə, terapevt sizdən bir təyyarədə olduğu kimi təsəvvür etməyinizi xahiş edəcək, sonra hiss etdiyinizi təsvir etməyinizi xahiş edəcəkdir. Bundan sonra o, həqiqətən təyyarəyə minməyinizə etiraz edə bilər.
- Narkotik: Qorxusunuz ki, dərin bir narahatlıq keçirməyinizə səbəb olarsa, terapevtiniz sizin üçün müəyyən dərmanlar təyin edə bilən bir psixiatr üçün müraciət məktubu hazırlaya bilər. Ancaq qorxu ilə əlaqəli narahatlığı müalicə etmək üçün dərman qəbul etməyiniz yalnız narahatlığı müvəqqəti azalda biləcəyini xatırlamaq lazımdır. Dərman qorxunun yaranmasına səbəb olan əsas problemi dayandıra bilməz.
- Ölüm və ya ölüm haqqında düşüncələrinizi və ya hisslərinizi başqaları ilə bölüşün. Birinizlə qorxu və ya narahatlıq barədə danışmaq yaxşı bir fikirdir. Danışdığınız adam eyni problemi və ya şeyi paylaşa bilər. Bundan əlavə, o, hiss etdiyi qorxu ilə əlaqəli streslərin öhdəsindən gəlmək üçün istifadə edilə biləcək üsullar barədə də təkliflər verə bilər.
- Həqiqətən etibar etdiyiniz birini tapın və onlara ölüm haqqında düşüncələrinizi və ya hisslərinizi və bu qorxu və ya narahatlığı nə qədər yaşadığınızı izah edin.
- Ziyarət edin ölüm kafesi (ölüm kafesi).Ölüm kafesi indiyədək İndoneziyada yoxdur, ancaq ABŞ və ya İngiltərədə yaşayırsınızsa, bu kafeni ziyarət edə bilərsiniz. Ölüm və ya ölümlə əlaqəli məsələlər ümumiyyətlə danışmaq çətindir. Buna görə də, bu mövzularda fikir mübadiləsi üçün bir yer olaraq düzgün qrup tapmaq vacibdir. Ölüm və ölüm problemlərini bölüşməyə imkan verən bir platforma olaraq ‘ölüm’ kafeləri var ölüm kafesi) ziyarət edə bilərsiniz. Bu kafedə xüsusi olaraq ölümlə əlaqəli mövzularda danışmaq istəyən insanlar ziyarət olunur. Əsasən, bu insanlar (kafe müdiri də daxil olmaqla) ölümlə nəticələnən qarışıqlıqları yaşayan insanlara kömək edən dəstək qruplarıdır. Bu qruplar birlikdə ölümlə qarşılaşmadan əvvəl yaşamağın ən yaxşı yolunu müəyyənləşdirirlər.
- Hələ ərazinizdə və ya şəhərinizdə ‘ölüm’ kafesi yoxdursa, özünüzü başlamağa çalışın. Bölgənizdə və ya şəhərinizdə ölümlə əlaqəli problemləri olan bir çox insanın bu müddət ərzində narahatlıqlarını bölüşmək imkanı tapmadığı mümkündür.
Göstərişlər
- Ölüm qorxusu bəzən narahatlıq depressiyasına, dərhal bir mütəxəssis tərəfindən müalicə edilməli olan bir ruhi vəziyyətə səbəb ola bilər.
- Birdən çox məsləhətçi ilə əlaqə qurmaqdan və ya görməkdən çəkinməyin. Düşünürsən ki, probleminizi dəstəkləyən və həllində kömək edə biləcək bir məsləhətçi tapmalısınız.
- Bu qorxunu dəf edə biləcəyiniz bir düşüncə və ya möhkəm bir inam inkişaf etdirin.
Daha qorxma
Bəzən hər kəs həyatda olan şeylərdən qorxur. İnsan beyni qorxu yaratmaqda böyük rol oynayır, lakin bu o demək deyil ki, siz daimi və hədsiz qorxu ilə yaşamalısınız.
hərəkət kurs
Metod 1 Qorxularınızı dərhal dəf edin
- Bir şey düzgündürsə, bununla bağlı bir şey edin (həkimlə görüş təyin edin və ya kimsə həqiqətən evinizə girərsə polisə zəng edin).
- Əgər çox qorxduğunuz üçün nəyin orijinal, nəyin olmadığına qərar verməkdə çətinlik çəkirsinizsə, kimsə ilə danışın: ailə üzvü, etibarlı dost, qonşu və ya qaynar xətt.
- Nəfəs almağınız nəinki sizi sakitləşdirəcək və kifayət qədər oksigen alacağınıza əmin olacaq, həm də nəfəs almağa konsentrə olmaq və bədəninizi rahatlaşdırmaq qorxularınızın səbəbi üzərində cəmləşə bilməyinizə mane olur.
- Qorxu o deməkdir ki, hipotalamusumuz (orta başın stress reaksiyalarını tənzimləyən hissəsi) simpatik sinir sistemimizi aktivləşdirir və biz gərginləşirik. Bir çox hormonlar da adrenal korteks vasitəsilə sistemimizdə ifraz olunur. Nəticədə, hipotalamusumuz stresli bir vəziyyətə düşəcək, baxmayaraq ki, biz yalnız bir ziyafətə getmək və bəzi yeni insanlarla tanış olmaqdan qorxsaq da.
- Sonra nəfəs alın və hipotalamusunuzu sakitləşdirəcəksiniz.
- Görünən qorxulu şeylərin çoxu ölüm qorxusu (potensial zərərli köstəbək), heç kimin sizi sevməyəcəyi qorxusu (ziyafətə getdiyiniz və yeni insanlarla tanış olduğunuz zaman) kimi əsas qorxulardan qaynaqlanır.
- Onları tanımaq sehrli şəkildə onları uzaqlaşdırmayacaq, ancaq qorxularınızı daha yaxşı ifadə etməyə kömək edəcək.
Metod 2 Uzun müddətdə qorxmayın
- Beyindəki müəyyən yollar bizdə qorxuya səbəb olan hadisələrlə yaradılır. Bu yollarla getmək bizim müəyyən nümunələrdə düşünməyimiz və onlara uyğun hərəkət etməyimiz deməkdir.
- Təbii ki, bu həm də o deməkdir ki, qorxu unudula bilər. Müəyyən tətiklərdən qaçaraq və ya onlara fərqli cavab verməklə beyninizi dəyişdirməlisiniz.
- Neyroplastiklik yaddaşların işlənməsi və öyrənmə prosesimizlə bağlıdır. “Desensibilizasiya” vasitəsilə insan beynində onları qorxudan şeylərdən qorxaraq reaksiya verən yolları dəyişə bilər. Əsasən, “desensitizasiya” bir insanın tədricən və idarə olunan mühitlərdə onları qorxudan vəziyyətə məruz qalmasıdır.
- Qorxunuza səbəb olan fiziki stimullara və mühitlərə emosional reaksiyanızın qrafikini çəkin. Hörümçəklər sizi qorxudursa, məsələn, fiziki stimul hörümçəyin qavrayışıdır. Oradan emosional reaksiya qorxudur və bu, çaxnaşmaya səbəb ola bilər ki, bu da öz növbəsində cavabınızdan asılıdır. Qrafik hörümçək görünən zaman emosional reaksiya əvəzinə ayrı bir reaksiya inkişaf etdirməyə kömək edir.
- Qorxulu bir şeylə qarşılaşdığınız zaman bilin. Bundan sonra ya emosional reaksiya verə bilərsiniz (bu da öz növbəsində qorxu və narahatlıq üçün getdikcə daha çox tətiklər yaradacaq) və ya ayrı bir cavab seçə bilərsiniz.
- Mantralarla özünüzü məşq edin. Bir neçə mantra seçin və onları yazın ki, onları həmişə özünüzlə apara biləsiniz. Reaksiyanızı pozmaq üçün emosional yüklü bir reaksiyanız varsa, özünüz üçün təkrarlayın. Məsələn: “Mənim qədər pis deyil.” Və ya: “Nəticəni idarə edə bilmirəm, ona görə də buraxıram və yaxşı olacağına inanıram.”
- Fiziki cəhətdən sakitləşdirici bir şey edin. Əgər bacarırsansa, bir stəkan çay iç və bütün varlığını bir stəkan çaya – onun istisinə, stəkandan qalxan buxarına, iyinə cəmlə. Bədənin sakitləşdirilməsinə diqqət yetirmək diqqətin bir formasıdır və bu anda yaşadığınızı bildirir, yəni. qorxularınıza zidd olan yerdə.
- Sizi qorxudan şeylərlə məşğul olanda kiçik başlayın. Məsələn, hörümçəklərdən qorxursunuzsa, evinizdə kiçik hörümçəklərlə məşğul olmağa başlayın və yolunuzu daha böyük hörümçəklərə doğru aparın.
- Əgər hündürlükdən qorxursunuzsa, dərhal paraşütlə tullanmaq əvəzinə təhlükəsizlik tədbirləri ilə təchiz olunmuş daha yüksəklikdə gəzməyə cəhd edə bilərsiniz.
- Unutmayın ki, nə qədər çox şeydən çəkinsəniz, o, sizi bir o qədər qorxuya salacaq və bir o qədər də qorxu sizi iflic edəcək. Qorxmaqdan qaça bilmərik, çünki bu, fizioloji meylimizin bir hissəsidir, lakin bizi qorxudan şeylərə necə reaksiya verdiyimiz üzərində işləyə bilərik.Heç bir şey bizim təsəvvür etdiyimiz qədər qorxulu deyil.
- Dərmanlar da kömək edə bilər, lakin əmin olun ki, dərman qəbul etmək qorxularınızı dəf etməyə kömək etmək üçün nəzərdə tutulmuş ümumi proqramın bir hissəsidir. Məsləhət, beyninizi dəyişdirmək üçün proqramın zəruri hissəsidir.
Məsləhətlər
- Sakitləşin Xoşbəxt bir yer düşünün və özünüzə “Mən qorxmuram” deyin.
- Yatağa getdiyiniz zaman yanınızda rahatlıq verən bir şey olsun.
- Rəsm çəkmək bəzi insanlara bir müddət qorxudan sonra özlərinə nəzarəti bərpa etməyə kömək edir. Bu, qələm, rəqəmsal planşet kompüter və ya hətta kollaj yaratmaqla edilə bilər. Şeir və ya qısa hekayə yazmaq da yaxşı fikir ola bilər (lakin sadə saxlayın və onu qorxutmayın). Yaradıcı bir şey də narahatlığı dayandırmağa kömək edə bilər.
- İşlər həmişə göründüyü qədər pis olmur. Beyniniz hər şeyin əslində olduğundan daha pis olduğunu iddia edə bilər. Cəsarətli olun və bunun yaxşı olacağına inanın.
- Telefonunuz olsun. Bu, ən çox qorxduğunuz zaman kiməsə zəng edə biləcəyinizi bilməyin təhlükəsizliyini verir.
- evt tapın. Qorxularınızı üzə çıxarmağa kömək edəcək sübutlar.
- Dəhşətli filmləri sevirsinizsə, lakin gecə onları çəkə bilmirsinizsə, səhər tezdən onlara baxın və gün ərzində əyləncəli şeylər edin. Peçenye bişirdikdən, mahnı yazdıqdan, futbol oyununa getdikdən və bağçılıqdan sonra artıq “World War Z” ağlına gəlmir.
xəbərdarlıqlar
- Xüsusilə yatmazdan əvvəl qorxu və ya qorxu filmlərindən çəkinin. Bu, kabusların qarşısını alacaq.
- Daha tez yatın, çünki kifayət qədər yuxu narahatlığın daha da pisləşməsinin qarşısını ala bilər.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.