Yarasalar necə və harada qışlayır
Bütün bunlar quşlardır. Quşların digər canlılardan fərqi ondadır ki, onların lələyi və dimdiyi var, insan əllləri və ya heyvan pəncəsi əvəzinə isə qanadları var. Məhz qanadları sayəsində quşların əksəriyyəti uça bilir (bəziləri isə uça bilmir, məsələn: dəvəquşu).Quşların daha bir fərqləndirici xüsusiyyəti onların çoxalma (artma) üsuludur. Quşlar yumurta qoyur, onu öz bədən istisi ilə isidir (qırt oturur) və bir neçə müddət sonra yumurtalardan balaca balalar çıxır.
ulubəyova solmaz
Gəzinti zamanı sən şübhəsiz ki balaca sərçələri, sakit göyərçinləri və bərkdən “qar-qar” edən qarğaları görmüsən.
Bütün bunlar quşlardır. Quşların digər canlılardan fərqi ondadır ki, onların lələyi və dimdiyi var, insan əllləri və ya heyvan pəncəsi əvəzinə isə qanadları var. Məhz qanadları sayəsində quşların əksəriyyəti uça bilir (bəziləri isə uça bilmir, məsələn: dəvəquşu).Quşların daha bir fərqləndirici xüsusiyyəti onların çoxalma (artma) üsuludur. Quşlar yumurta qoyur, onu öz bədən istisi ilə isidir (qırt oturur) və bir neçə müddət sonra yumurtalardan balaca balalar çıxır.
Bir çox quşlar – arıquşu, göyərçin, sağsağan, sərçə və qarğalar şəhərdə yaşamağa uyğunlaşıblar. Burada onlar özlərinə sığınacaq və qida tapa bilirlər. Çox vaxt insanlar quşlara kömək edir: göyərçin damı və sığırçın yuvası tikir, onlar üçün yem qabı düzəldirlər.
Meşədə bu və digər quşlar yaşayırlar.
Yayda meşədə gəzərkən ağac üzərinə xırda-xırda tıqqıltılar eşidirsənsə, deməli hardasa yaxınlıqda ağacdələn var. O, boş yerə tıqqıldatmır, ağacların qabığı altından həşəratları çıxararaq öz naharını əldə edir. Yayda o, çox vaxt ağac həşəratları ilə qidalanır, qışda isə həşəratları tapmaq mümkün olmadıqda, iynəyarpaqlı ağacların toxumları ilə kifayətlənirlər.
Meşədə “dəmirçixana” adlandırılan ağacdələn yuvalarına rast gəlmək olar. Belə yuvalar kötük və ovulub tökülən gövdələrdə yerləşir. Ağacdələnlər qoza və ya palıd qozalarını yuvalarına doldururlar ki, sonra onları asanlıqla ordan çıxara bilsinlər.
Bu quş öz adını çıxardığı “ku-ku” səsinə görə alıb. “Ququ quşu” heç vaxt balalarını özü çıxarmır. O, həmişə yumurtalarını başqa quşların yuvalarına atır.
Böyümüş bala ququ quşu digər bala quşları yuvadan atır, atılmış balaların valideynləri isə həmin bala ququ quşunu yedizdirməyə davam edirlər.
Bu görünüşcə görkəmsiz quşa bir çox yazıçı və şairlər öz əsərlərini həsr ediblər. Bütün oxuyan quşlar arasında bülbül haqlı olaraq ən şirin səsli “ifaçı” adına layiq görülmüşdür.
Şəkillərə bax: Quşlardan hansını tanıyırsan? Hansı quşlara rast gəlmisən və harada?
Quşların təbiətdə əhəmiyyət i . Quşlar həşəratlar və kiçik gəmiricilərlə qidalanmaqla onların sayının tənzimlənməsində iştirak edir. Onlar özləri də digər heyvanların qidasını təşkil edir. Bəzi tropik bitkilər çiçək nektarı ilə qidalanan quşlarla (kolibri) tozlandırılır. Quşlar həm də bitkilərin meyvə və toxumlarının yayılmasında iştirak edir. Bizim hər birimiz quşların qayğısına qalmalıyıq. Onların yuvasını da- ğıtmaq və kütləvi şəkildə ovlamaq olmaz. Quşları qorumaq üçün onların təbii yaşayış sahələrinin və yuvalama yerlİnsanlar q raq onlara həsəd aparmış və uçmaq üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə etmişlər. Lakin bu ideyalar texnikanın son nailiyyətləri nəticəsində mümkün olmuşdur. ədim zamanlardan səmaya qalxmaq saxlanılması vacibdir.
Yarasalar necə və harada qışlayır
Yarasalar, gecə uçuşu ilə böcək zərərvericilərini məhv edir, payızda orta zolaqda tamamilə yox olur.
Soyuq mövsümdən bir yem bazası olmadan xilas olmaq üçün bu qanadlı heyvanlar effektiv uyğunlaşmaq yaşayış şəraitinə. Yarasanın qışda qışladığı məlumdur.
Qış yuxusu və qış uçuşu
Soyuq havanın başlaması ilə hissə yarasalar cənub bölgələrinə köç edirçıxan istilik axtarışında yüzlərlə kilometr uçur.
Ancaq bir çox növ – yarasa, uzunqulaqlı yarasa, axşam yarasa – qış üçün qalmaq yayda ov etdikləri yerlərdə. Bu yarasalar qışda yatırlar.
Uyğun bir şey axtarırlar sığınacaq, çatlara çırpılır və ya pəncələri ilə divarlara və ya tavanlara etibarlı şəkildə yapışdırılır, aşağıya asılır və ümumi müddəti 6-8 ay olan uzun bir qış qış yuxusuna düşür.
Bəzi heyvanlar dərin asma animasiya vəziyyətindən çıxmadan üst-üstə 5,5 aya qədər tamamilə hərəkətsiz yata bilər.
İSTİFADƏ: Eyni zamanda, onların ürək dərəcəsi dəqiqədə 420-dən 15-16-ya qədər azalır və nəfəslərin sayı bir dəqiqə ərzində 96-dan 5-6-a qədər azalır. Bədən istiliyi 37-40 dən az qala sıfıra enir.
Minimum aktivliyin uzun dövrü yarasaların ömrünü 15-20 ilədək artırır və bəzi nümunələr rekord dərəcədə 30 il yaşayır.
Qışlama zamanı sığınacaqdakı temperatur xeyli aşağı düşərsə və ya yatan heyvanlar narahat olarsa, qış yuxusundan çıxa bilər və daha etibarlı bir sığınacağa keçin.
DİQQƏT: Uçuşlarla məcburi oyanışlar çox enerji alır və yenidən dayandırılmış animasiyaya düşən heyvanlar yaza qədər yaşaya bilməz.
Optimal qışlama yerləri
Bəs yarasalar harada qışlayır, yarasalar qışda yatır və harada yatırlar?
Qışdan uğurla çıxmaq üçün yarasaların etibarlı olması lazımdır layihəsiz sığınacaq 7-8 dərəcədən sıfıra qədər temperatur (lakin daha aşağı deyil) və nəmlik% 80 ilə 100 arasında.
Orta zolaqda zindanlarda belə bir qış mühiti yaradılır, mağaralar və zirzəmilər, mədənlər və qazıntılar, dərin quyuların günlük kabinələrində, çardaqlarda, köhnə ağacların oyuqlarında.
Çox vaxt heyvanlar bir neçə yüzə qədər fərdi koloniyalardakı qışlama sığınacaqlarına köçürlər. Böyük yarasalar icması qışı müharibədən, Brest qalasının qalalarında boş tərk edilmiş həb qutularında keçirir.
Uyğun bir yer tapmaq asan deyil, buna görə qanadlı məməlilər yalnız çardaq, mağara və ya zirzəminin özünü deyil, həm də yerləşdikləri ərazini də mükəmməl xatırlayırlar. Yarasalar ildən-ilə artıq uğurla qışlamağı bacardıqları yerə qayıdırlar.
Şəkil
Fotoya baxın: yarasalar necə qış yuxusundadır
Şəhərdə yarasa
Yarasaların təbii yaşayış mühitinə insan işğalı ilə əlaqədar olaraq, heyvanlar əvvəllər onlar üçün qeyri-adi olan şəhər binaları və tikililərinin sahəsini mənimsəyirlər.
Yarasalar şəhərdə harada qışlayır? Qış yerlərini tuturlar çoxmərtəbəli binaların çatlarında və tikişlərində, çardaqlara dırmaşmaq, balkon örtüklərinin altına, pəncərə çərçivələri arasında və kondisionerlərin çatlarında yığılmaq, izolyasiya edilmiş zirzəmilərdə və tərəvəz mağazalarında yerləşir.
Bir insanın yaxın olması yarasalar üçün xeyli təhlükə yaradır. Qışda narahat olduqda, dondururlar, yeni sığınacaq tapmağa çalışırlar və ya pişiklər və itlərin asan ovu olurlar.
Hər şeydən əvvəl şəhərdə qışda tapılan bir yarasa, içmək üçün su təmin edin. Sonra heyvanı soyuducuda uyğun bir yer taparaq bir qutuda və ya çantada yenidən qışlamaq üçün göndərə bilərsiniz.
Bəzi sevənlər heyvanı bol saxlayaraq evdə oyaq buraxırlar canlı böcək yemi yemək qurdları kimi (yarasalar təbiətdə nə yeyir?).
Baharda isə müvəqqəti əsirlər vəhşiyə buraxılmalıdır.
Yarasaların müəyyən bir binada qışlamaq üçün yerləşməsi bir növ “ekoloji keyfiyyət” işarəsi sayıla bilər, çünki bu heyvanlar yaşayış yerlərinin təbiiliyinə həssasdırlar və yerləşmə yerlərdə, çirklənmişdir zərərli kimyəvi maddələr.
Bununla birlikdə, şəhərdəki qışlayan heyvanların böyük koloniyalarına yaxınlığı müəyyən narahatlıqlar gətirir (yarasaların faydaları və zərərləri haqqında ətraflı məlumat üçün burada oxuyun).
Bu cür vəziyyətlərdə, payızda, yarasaların qışdakı şəhər sığınacaqlarının arzuolunmaz yerlərinə gəzdiyi zaman, xüsusi ultrasəs qoruyucuları .
Çox kütləvi qışlama koloniyalarının formalaşmadığı təsərrüfatlar və bağçılıq müəssisələri üçün qışda və yayda yarasalar xoş və faydalı qonşulardır.
Orta zolaqlı bölgələrin əksəriyyətində zərərli böcəklərin – qanadlı məməlilərin yorulmaz gecə ovçuları nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlərə aiddir. Ətraf mühitin çirklənməsinə həssasdırlar, saylarını çətinliklə qoruyurlar və eyni zamanda, qış soyuğundan xilas olmaq üçün unikal bir qabiliyyətə sahibdirlər.
Yarasalar narahat olmamalıdır qışlama yerlərində, çünki qış yuxusundan çıxma onlardan çox enerji alır və heyvanlar yeni bahar ov mövsümünə qədər yaşamır.
Faydalı video
Videoda onlar haqqında maraqlı faktlara baxın:
Quşlar Necə Ad Aldılar
Heyvanlar aləmində quşlar ən müxtəlif və çoxsaylı qrupu təmsil edir. Ornitoloqların təxmini hesablamalarına görə, Yer kürəsinin bir sakini başına təxminən 25 quş düşür. Və hər quşun müəyyən bir səbəbə görə verilmiş öz adı var. Quşlar necə ad aldılar
Təlimat
Addım 1
Quşların adlanması, mənşəyinin növündən asılı olaraq alimlər tərəfindən şərti olaraq bölünür. Bəzi quşlar səs, səslər, bəziləri rəng, lələk, bədən hissələrinin quruluş xüsusiyyətlərinə və ölçülərinə görə adlarını aldılar. Bir çox ad quşların davranışını və yaşayış yerlərini göstərir. Etimologiya quş adlarının mənşəyi tarixini qurmağa kömək edir; quş adlarının xalq təfsirinə dair bir çox nümunəsi də vardır.
Addım 2
Şəfqətli “qaranquş” adı isti mövsümdə insanların yanında yaşayan kiçik bir quşa verildi (çox vaxt evlərin damlarının altında). N. M. tərəfindən redaktə edilmiş etimoloji lüğətdə. Shansky deyir ki, “qaranquş” ümumi Slavyan “son” sözünün azaldıcı bir türevidir, yəni “ora-bura uçmaq”. Elm adamları adın mənasını “weasel” ismi və ya köhnəlmiş “weasel” (sinəsində ağ ləkəli qara) ilə izah etməyə daha az meyllidirlər.
Addım 3
İlk baxışdan sərçin çevik, cəsarətli və xoruz xarakteri ilə adını aldığı görünür. “Oğrunu döy!” – xalq arasında yaranan məcazi, lakin yanlış yozumu təmsil edən bir cümlə. Adlandırmağın elmi izahı, “hırıltı”, “coo” sözlərinin, eyni zamanda zamanla dəyişən köhnə slavyan “gorobets” (cockmarked) sözlərinin onomatopoeik əsasları ilə müəyyən edilir. Başqa bir təfsir də var: ad “qapı” sözünün bir hissəsi olan qədim “oğru” dan gəlir. Dərhal darvazada oturan balaca boz bir quş sızıldayır.
Addım 4
Oriole digər quşlardan gec gəlir və əvvəllər yola düşür. Bu quşun düdüyü bir fleyta səslərinə bənzəyir. “Oriole” sözünün kökündə ümumi slavyanla əlaqəli adların ümumi mənası – “nəm” dur. Parlaq tüylü bu quş, sıx bitki örtüyündə gizlənərək “yağışı fit verir”.
Addım 5
Su hövzələrində yaşayan kopepod pelikanlarının böyük bir bədəni var, başın uzunluğundan bir neçə dəfə böyük bir balta kimi görünən bir gaga sahibdirlər. Fransız dilində bu sözün özü “balta” kimi yozulduğundan “pelikan” adının yaranmasına səbəb olan bu xüsusiyyət idi.
Addım 6
Xalq əfsanələri, ecazkar sənət əsərləri bir qu quşunun “adı” ilə nəcib bir quşun gözəlliyini qoruyur. Köhnə dövrlərdə gənc bir gözəlliyə “qu quşu” deyilirdi. Qu quşunun ən gözəl və əzəmətli quşlardan biri olduğunu heç kim inkar etməz: zərif əyri boyun, qar kimi ağ lələk və parlaq narıncı dimdik. Adı quşun xarici xüsusiyyətini əks etdirir: lələyin ağ rəngi. “Qu” sözü “quinoa” sözünün ümumi Slavyan kökündən, Latınca “albus” (ağ) sözündən gələn bir şəkilçi törəməsidir.
Addım 7
Qırmızı və qara zolaqlarla çarpazlanan boz lələk kiçik, göyərçin ölçüsündə bir quş fındığının adını verdi. Ad, ilkin olaraq rus dilindədir, “rəngarəng” sifətinin mənasını ehtiva edən “fındıq” sözündən əmələ gəlmişdir.
Addım 8
Rəngin parlaqlığı səbəbindən çox gözəl bir xırda qəhvəyi quş olan jay, “parlayan” kimi başa düşülməli bir ada sahibdir. Slavyan “parlamaq” feli ilə eyni kök olan “soya” sözündəndir.
Addım 9
“Bülbül” adının mənşəyi müxtəlif cür şərh olunur. Proto-Slavyan görünüşünü nəzərə alsaq, bu sözün əsası “solvъ”, yəni “sarımtıl boz” deməkdir. Quşun adını öz adından aldığına inanılır (xaricdəki qəhrəman Bülbül Budimiroviç, Rus eposu Bülbül quldur).
Addım 10
Bir çox quş adlarının görünüşü asanlıqla izah edilə bilər: “adlarının” mənası birbaşa quşlar üçün xarakterik olan onomatopoeia, hərəkətlər və yaşayış yerləri ilə bağlıdır. Məsələn, hər kəs sözdə guguk, cırcır, səndəl balığı, pika, wagtail, fındıqqıran, flycatcher, turtleneck və s.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.