Qızılbaşların tarixi bakı 1995

Qızılbaşlar tarixi [Tarix–i Qezelbaşan]. Tərcümə və şərhlər: M. Ə. Məhəmmədi; Redaktor: V. Qardaşlı. Bakı: “Azərbaycan” nəşriyyatı, 1993, 48 s.

Azərbaycan

Bakı öz tarixinə görə qədim şəhər olduğundan, burada müxtəlif dövrlərə aid çoxlu sayda tarixi və memarlıq abidələri vardır.

Bakı şəhərinin mərkəzində sahəsi 22 ha. olan “İçəri Şəhər” yerləşir. “İçəri Şəhər”də 50-dən çox müxtəlif dövrləri əhatə edən tarixi və memarlıq abidələri vardır. Bu günə qədər qorunub saxlanmış abidələrə Şirvanşahlar Sarayını, Qız Qalasını, Sınıq Qalanı misal göstərmək olar.

Azərbaycan memarlıq incilərindən biri olan Şirvanşahlar Sarayı XV əsrin əvvəllərində salınmış, buraya kompleks, saray, divanxana, şirvanşahlar türbəsi, minarəli saray məscidi, hamam, Seyid Yəhya Bakuvi türbəsi və sonralar ucaldılmış “Şərq” divanxanası abidələri daxildir. Kompleksin ilk tikililəri 1441-ci ilə, son “Şərq” divanxananın tikintisi isə 1558-ci ilə memar Əmirşaha aid olduğu qeyd edilir.

Azərbaycan memarlığının unikal abidəsi olan “Qız Qalası” İçəri şəhərin cənub-şərq hissəsində ucaldılmış və bu abidə iki mərhələdə tikilib. Abidənin 13,7 m hündürlüyünə qədər olan aşağı hissəsi bir çox alimlərin hesab etdiyi kimi eramızdan əvvəl VII-VI əsrlərə aid edilir. Qalanın hündürlüyü 29,7 m, diametri isə 16,5 metrdir. Divarlarının qalınlığı aşağı hissədə 5 m, yuxarı yaruslarında isə 4 metrdir. Qala 8 yarusdan ibarətdir, daxilində su qatlarına qədər çapılmış 21 metr dərinliyində olan quyu vardır.

Od məbədi olan “Atəşgah” Bakının 30 kilometrliyində, Abşeron yarımadasının Suraxanı qəsəbəsinin cənub-şərq hissəsində yerləşir. “Atəşgah” XVII-XVIII əsrlərdə təbii qazların çıxdığı əbədi sönməz alovların yerində inşa edilmiş od məbədidir. Məbədin ən erkən tikilisi olan tövlə eramızın 1713-cü ilinə aiddir, mərkəzi məbəd-səcdəgahı isə 1810-cu ildə tacir Kançanaqaranın vəsaiti ilə tikilmişdir.

Bakının ən qədim və zəngin tarixi abidələrindən biri də dünyada qayaüstü təsvirlərlə tanınmış Qobustandır. Qobustanda Böyükdaş, Kiçikdaş, Cingirdağ, Sonqardağ və Şıxqaya dağlarında daş dövrün və Azərbaycan xalqının ulu keçmişinin şahidləri olan çoxlu qayaüstü təsvir, düşərgə, yaşayış məskəni, qəbir abidələri və sair vardır. Böyükdaş ərazisində mezolitdən orta əsrlərə qədər bütün dövrlərin abidələrinə rast gəlmək olar.

Bakının Mərdəkan qəsəbəsində qədim tarixə malik iki qala mövcuddur. Bunlardan biri dördkünc olub, XII əsrdə Şirvanşah Mənçəhrin oğlu Axsitan tərəfindən tikilmiş və bu qala Axsitanın düşmən üzərindəki parlaq qələbəsi şərəfinə ucaldılmışdır. Qalanın hündürlüyü 22 metr, qalınlığı aşağıdan 2.10 metr, yuxarıdan isə 1.60 metrdir. İçəridən qala 5 yarusa bölünür.

2-ci qala dairəvidir, yerlilər bu qalanı Şıx qalası adlandırırlar. Qalanın hündürlüyü 12.5 metrdir, içərisi 3 yarusdan ibarətdir. Qalanın üstündəki yazıdan məlum olur ki, o, 1232-ci ildə memar Əbdülməcid Məsud oğlu tərəfindən tikilmişdir.

Qızılbaşların tarixi bakı 1995

These crawls are part of an effort to archive pages as they are created and archive the pages that they refer to. That way, as the pages that are referenced are changed or taken from the web, a link to the version that was live when the page was written will be preserved.

Then the Internet Archive hopes that references to these archived pages will be put in place of a link that would be otherwise be broken, or a companion link to allow people to see what was originally intended by a page’s authors.

The goal is to fix all broken links on the web. Crawls of supported “No More 404” sites.

Collection: Wikipedia Near Real Time (from IRC)

This is a collection of web page captures from links added to, or changed on, Wikipedia pages. The idea is to bring a reliability to Wikipedia outlinks so that if the pages referenced by Wikipedia articles are changed, or go away, a reader can permanently find what was originally referred to.

This is part of the Internet Archive’s attempt to rid the web of broken links.

Qızılbaşlar tarixi (1993)

Qızılbaşlar tarixi [Tarix–i Qezelbaşan]. Tərcümə və şərhlər: M. Ə. Məhəmmədi; Redaktor: V. Qardaşlı. Bakı: “Azərbaycan” nəşriyyatı, 1993, 48 s.

XVII əsrin əvvəllərində naməlum müəllif tərəfindən yazılmış bu əsər XV–XVI əsrlərdə Qaraqoyunlular, Ağqoyunlular və Səfəvilər dövründə Azərbaycanda və qonşu ölkələrdə baş verən tarixi hadisələri əks etdirir.
Müəllif müxtəlif qızılbaş tayfaları və bu tayfalardan çıxmış görkəmli şəxslər barədə məlumat verir ki, bu da qızılbaş hərəkatında hansı tayfaların iştirak etdiyini və bu iştirakın mühümlük dərəcəsini müəyyənləşdirməyə imkan yaradır. Bu baxımdan “Qızılbaşlar tarixi” tamamilə orjinal bir mənbədir. Əsər indiyə qədər Azərbaycan tarixşünaslığında tədqiqata cəlb olunmamışdır.
Tərcümə, əsərin Tehranda saxlanan yeganə əlyazması nüsxəsinin 1982–ci il nəşrindən edilmişdir.
Tərcümə zamanı əsərin cüzi bir hissəsi ixtisar edilmişdir.
Şərhlərin yazılmasında bir sıra tarixi mənbələrdən (“Tarix–i aləm aləmara–yi Əmini”, “Əhsən ət–təvarix”, “Şərəfnamə” və s.), elmi və məlumat xarakterli ədəbiyyatdan, o cümlədən Azərbaycan tarixçiləri Z. M. Bünyadovun, O. Ə. Əfəndiyevin, Ş. F. Fərzəliyevin tədqiqatlarından istifadə olunmuşdur.

Related posts:

• Ergün İsmailoğlu. Şah Safi döneminde Safevi Devleti (1629-1642). Yüksek lisans tezi (2022)
• Hüseynov E. İ. Azərbaycan Nadir şah Əfşarın hakimiyyəti dövründə (2013)
• Javid Huseynov. Rusların Hazar Denizi sahasına yayılması (1700-1750). Yüksek lisans tezi (2023)
• Akif Çelik. Tarih ve kültür açısından Derbend şehri (Fethinden Selçuklulara kadar). Yüksek lisans tezi (2016)
• Elnur İsmayılov. XIV-XVI. yüzyıllarda Şirvanşahlar Devleti (Derbendîler Hânedânı). Yüksek lisans tezi (2016)
• Mizgin Uruç. Şirvanşahlar (VI. yüzyıldan XI. yüzyıla kadar). Yüksek lisans tezi (2015)
• Ahmad Guliyev. Safavids in Venetian and European Sources (2022)
• Aykut Kar. Şah I. Abbas Dönemi (1587-1629) bilim faaliyetleri. Doktora tezi (2022)
• Renata Vázquez Santamaría. İspanyol Elçi Garcia de Silva y Figueroa’nın gözüyle Safevi Şah Abbas döneminde ziyafet merasimi ve kadınların durumu. Yüksek lisans tezi (2015)
• Şenay Yanar. Uluslararası ham ipek ticaretinde İran’ın Avrupa bağlantıları ve Culfa Ermenileri (Şah I. Abbas Dönemi). Doktora tezi (2014)