Rasim Əliquliyev: “Biz internetin ideologiyasını bilmirdik”

Riyaziyyat

5.
В182
Ə57
Əliquliyev R. Kriptoqrafiyanın əsasları /Rasim
Əliquliyev, Y.N.İmamverdiyev.-B.:
İnformasiya
texnologiyaları, 2006.- 700 s.
Kitabda kriptoqrafik alqoritmlər və protokollar, onların
təhlükəsizliyinin əsasına qoyulmuş riyazi məsələlər,
həmçinin kriptoqrafik sistemlərin qurulması metodları
nəzərdən keçirilir. Vəsaitdə müasir kriptosistemlərin
öyrənilməsi üçün riyaziyyatın ədədlər nəzəriyyəsi, cəbr,
cəbri həndəsə, çətinlik nəzəriyyəsi və digər sahələrdən
zəruri məlumatlar var.

6.
В183
Ə65
Əliyev A. Riyazi proqramlaşdırma /Alxan Əliyev; Red.
Y.İ.Hacızalov; Azərbaycan Respublikası
Təhsil
Problemləri İnstitutu; Azərbaycan Dövlət İqtisad
Universiteti.- B.: İqtisad Universiteti, 2004.- 302 s.
Kitabda “Riyazi proqramlaşdırma” fənninin ayrı-ayrı
mövzularının öyrənilməsi üzrə nəzəri əsaslar verilir,
onların ən vacib müddəaları şərh olunur və
mənimsənilməsi ardıcıllığı göstərilir.

7.
В1
G93
Gülməmmədov V.Y. Abituriyentlər üçün riyaziyyat
/V.Y.Gülməmmədov; Elmi red. N.B.Kərimov; Rəyçilər
R.C.İmanov, N.N.Nəsibov.- B.: Avropa, 2006.- 904 s.
Bu vəsait TQDK-nın riyaziyyat fənnindən təqdim etdiyi
proqram əsasında hazırlanmışdır.
Vəsait abituriyentlər, orta məktəb müəllimləri, kollec
tələbələri, orta məktəb şagirdləri, Avropa dövlətlərindəki
ali məktəblərin bakalavr təhsil pilləsində oxumaq istəyən
şagird və tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur.
потенциальные источники загрязнения на различных
стадиях эксплуатации месторождений.
5

AZƏrbaycan pespublikasi məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ

Yeni Kitablar: Biblioqrafik göstərici /Tərtib edənlər
L.Talıbova və b.; Baş red. K.Tahirov. M.F.Axundov adına
Azərb. Milli Kitabxanası.- B., 2007.- II buraxılış.- 308 s.

©
M.F.Axundov ad. Azərb.Milli Kitabxanası, 2007

Göstərici haqqında

M.F.Axundov adına Milli Kitabxana 2006-cı ildən
“Yeni kitablar” adlı annotasiyalı biblioqrafik göstərici
nəşr etməyə başlamışdır. Vəsaiti hazırlamaqda məqsəd
oxucu və mütəxəssisləri Milli Kitabxanaya daxil olan
yeni ədəbiyyatla tanış etməkdir.
Gələcəkdə isə oxuculara yeni ədəbiyyat haqqında
operativ məlumat vermək üçün vəsaiti rüblük olaraq
hazırlamaq və çap etmək nəzərdə tutulmuşdur.

Milli Kitabxananın hazırladığı “Yeni kitablar”
annotasiyalı biblioqrafik göstəricinin bu buraxılışında
2006-cı ilin iyulundan, dekabr ayınadək Kitabxanaya
daxil olmuş 1042 adda ədəbiyyat öz əksini tapmışdır.
Bölmələrin daxilində əvvəlcə Azərbaycan dilində, sonra
rus və xarici dillərdə materiallar əlifba sırası ilə
düzülmüşdür.

Göstəricidən istifadəni asanlaşdırmaq məqsədi ilə
müəlliflərin və sərlövhələrin əlifba göstəricisi də
verilmişdir.

Nəşrlərlə bağlı arzu və rəylərini əvvəlcədən Milli
Kitabxanaya bildirən mütəxəssislərə öz təşəkkürümüzü
bildiririk.

Qurbanzadə A. Təbiətşünaslıq. Nəzəri-metodoloji
əsasları: Dərs vəsaiti /Ağazeynal Qurbanzadə,
Ə.Ə.Həmzəyev; Rəy. A.M.Şükürov, B.C.Ələsgərov,
A.M.Məhərrəmov.- B.: Nasir, 2006.- 416 s.
1.
Б
Q-89
Dərs vəsaitində təbiətşünaslıq elminin nəzəri-metodoloji
əsasları, formalaşmasının fəlsəfi, coğrafi, ekoloji elmi
istiqamətləri və problemləri müasir tələblər baxımından
təhlil edilmişdir.

Sirli kainatlı dünyamız /M.Nəsibov, Ə.Əliyev,
Ş.Məhərrəmov və b.; Naşir Q.İsabəyli.- B.: Şirvannəşr,
2006.- 552 s.
Bu kitabda son dərəcə maraqlı hadisələr, nadir canlı və
cansız fərdlər haqqında materiallar toplanmış, uzaq
məsafədən insanların bir-birini duyması, özünü bərpa
etmək, yad planetlilərlə görüş [və s.] öz əksini tapmışdır.

3.
Б

Рузавин
Г.И.
Концепции
современного
естествознания: Учеб. пособие для студентов вузов,
обучающихся
по
специальности
“Социальная
работа”.- М.: Гардарики, 2005.- 303 с.
В
книге
освещаются
важнейшие
концепции
естествознания. Особое внимание в книге обращается
на связь концепций естествознания с современным
научным мировоззрением и философией. Сложные
проблемы излагаются ясным и точным языком.

Хаустов А.П. Охрана окружающей среды при добыче
нефти /А.П. Хаустов, М.М. Редина; Акад. Нар. Хоз-ва
при Правительстве РФ.- М.: Дело, 2006.- 551 с.
В книге рассматриваются законодательные и
нормативные документы, экологические ограничения,
4

Riyaziyyat

5.
В182
Ə57
Əliquliyev R. Kriptoqrafiyanın əsasları /Rasim
Əliquliyev, Y.N.İmamverdiyev.-B.:
İnformasiya
texnologiyaları, 2006.- 700 s.
Kitabda kriptoqrafik alqoritmlər və protokollar, onların
təhlükəsizliyinin əsasına qoyulmuş riyazi məsələlər,
həmçinin kriptoqrafik sistemlərin qurulması metodları
nəzərdən keçirilir. Vəsaitdə müasir kriptosistemlərin
öyrənilməsi üçün riyaziyyatın ədədlər nəzəriyyəsi, cəbr,
cəbri həndəsə, çətinlik nəzəriyyəsi və digər sahələrdən
zəruri məlumatlar var.

6.
В183
Ə65
Əliyev A. Riyazi proqramlaşdırma /Alxan Əliyev; Red.
Y.İ.Hacızalov; Azərbaycan Respublikası
Təhsil
Problemləri İnstitutu; Azərbaycan Dövlət İqtisad
Universiteti.- B.: İqtisad Universiteti, 2004.- 302 s.
Kitabda “Riyazi proqramlaşdırma” fənninin ayrı-ayrı
mövzularının öyrənilməsi üzrə nəzəri əsaslar verilir,
onların ən vacib müddəaları şərh olunur və
mənimsənilməsi ardıcıllığı göstərilir.

7.
В1
G93
Gülməmmədov V.Y. Abituriyentlər üçün riyaziyyat
/V.Y.Gülməmmədov; Elmi red. N.B.Kərimov; Rəyçilər
R.C.İmanov, N.N.Nəsibov.- B.: Avropa, 2006.- 904 s.
Bu vəsait TQDK-nın riyaziyyat fənnindən təqdim etdiyi
proqram əsasında hazırlanmışdır.
Vəsait abituriyentlər, orta məktəb müəllimləri, kollec
tələbələri, orta məktəb şagirdləri, Avropa dövlətlərindəki
ali məktəblərin bakalavr təhsil pilləsində oxumaq istəyən
şagird və tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur.
потенциальные источники загрязнения на различных
стадиях эксплуатации месторождений.
5

8.
В183
H63
Həsənova Z. Bir girişli və bir çıxışlı sistemlərin optimal
sintez məsələlərinin həlli üsulları. Fizika-riyaziyyat
elm.nam. dər.: 05.13.18 /Zöhrə Həsənova; AMEA akad.
Ə.İ.Hüseynov adına Kibernetika İnstitutu.- B., 2006.- 20
s.

9.
В1
M51
Məmmədov-Xəyyami Q. Rusca-Azərbaycanca
riyaziyyat terminlərinin izahlı lüğəti /Qulu Xəyyami-
Məmmədov; Red. H.M.Həşimov.- B.: Nurlan, 2006.- 175
s.
Kitab alimin çoxillik elmi işlərinin nəticəsidir və rusca-
azərbaycanca izahlı riyaziyyat lüğəti sahəsində dərc
edilən ilk əsərdir. Lüğətdə 1072 termin və 175 şəkil
vardır.

10.
В183
R52
Rəhimov A. İdarəedici funksiyaların verilmiş
siniflərində optimal idarəetmə məsələlərinin tədqiqi və
ədədi həll üsullarının işlənməsi. Fizika-riyaziyyat
elm.nam.dər.: 05.13.18 /Anar Rəhimov; AMEA akademik
Ə.İ. Hüseynov ad. Kibernetika İnstitutu.- B., 2006.- 19 s.

11.
В12
Z-14
Zadə F. Qeyri-səlis məntiqin atası ilə həyatım və
səyahətlərim /Fey Zadə; Seriyanın məsul red. E.İsmayılov;
Rus. dil. çev. və çapa haz. Ü.Hüseynova; Red. M.
Axundova; Ön söz müəl. R.Əliyev; Qafqazın Strateji
Tədqiqatlar İnstitutu.- B.: Qafqaz, 2006.- 368 s.
Kitab fundamental nəzəriyyələrinə görə XX əsrin ən
görkəmli elm korifeylərindən olan, dünya miqyasında
tanınan həmyerlimiz, professor Lütfi Zadənin həyatından
bəhs edir.

12.
В 17
Алескеров Ф.Т. Бинарные отношения, графы и
коллективные решения: Учебник /Ф.Т.Алескеров,
6

Э.Л.Хабина, Д.А.Шварц.- М.: ГУ ВШЕ, 2006.- 298 с.
В учебном пособии излагаются современные
математические подходы к описанию дискретных
математических объектов, к построению и изучению
прикладных дискретных математических моделей,
адекватных пеалиям и потребностям социально-
экономической и общественно-политической жизни
современного общества
.

13.
В172

Г.В.Щипанов и теория инвариантности: Труды и
документы /Сост. З.М.Лезина, В.И.Лезин; Науч. ред.
Э.М.Солнечный.- М.: Физматлит, 2004.- 428 с.
Книга содержит уникальные документы и материалы,
рассказывающие о творчестве Г.В.Щипанова, о
полученных им результатах, о его трудной научной
судьбе, связанной с историей возникновения и
развития целого научного направления- теории
инвариантности.

14.
В130

Гасанов К.С. Нечеткая математика в моделях
управления:
Монография
/К.С.Гасанов;
Ред.
Ф.И.Курбанов.- Б.: Элм, 2006.- 406 с.
В книге предлагаются алгоритмы выполнения
арифметических
и
“дополнительных
арифметических” операций над нечеткими числами, а
также алгоритмы композиционного правила вывода.
Представлены методы решения нечетных уравнений.

15.
В161

Горин Е. Введение в теорию множеств и теорию
меры: Учеб. пособие /Евгений Горин; Рец.
В.П.Федорова, Р.М.Асланов; М-во Образования и
Науки РФ, Моск. Пед. Гос. Ун-т.- М.: Изд-во МПГУ,
2005.- 128 с.
Эта книга- промежуточный вариант курса лекций,
7

который автор под близкими наименованиями
многократно читал студентам. Текст организован так,
что
дает
возможность
при
минимальной
предварительной подготовке самостоятельно изучать
предмет.

16.
В161

Горин Е. Введение в теорию аналитических функций:
Учебное пособие /Евгений Горин; Рец. А.В. Латышев,
Р.М. Асланов; Московский Педагогический Гос. Ун-
т.- М.: МПГУ, 2005.- 328 c.
Основной текст дополняется сводкой некоторых
резулътатов из вещественного анализа, программой,
списком литературы, оглавлением и указателями.

17.
B1

Красс М.С. Математика для экономических
специальностей: Учебник для студентов вузов,
обучающихся по экономическим специальностям
/М.С. Красс.- М.: Акад. Нар. Хоз-ва при
Правительстве Рос. Федерации: Дело, 2003.- 702 с.
В книге изложены основы математического анализа,
линейной алгебры, дифференциальных и разностных
уравнений, теории вероятностей и математической
статистики, экономико- математ. моделирования.

18.
В161

Математический анализ: Учебное пособие.- М.:
МПГУ, 2006.- Часть I.- 231 с.
Учебное пособие содержит материал первой части
базового курса математического анализа, изучаемого
студентами в течение первого семестра первого
курса.

19.
В161

Математический анализ: Учебное пособие.- Москва:
МПГУ, 2005.- Ч. II.- 298 с.
Учебное пособие содержит материал второй части
8

базового курса математического анализа, изучаемого
студентами в течение первого семестра первого курса.

20.
В181

Некоторые вопросы математики, информатики и
методики их преподавания: Сборник научных статей
/Гл. ред. В.Л.Матросов [и др.].- М.: Прометей, 2006.-
344 с.
Сборник научных статей по вопросам математики,
информатики
и
методики
их
преподавания
посвящается 100 летию со дня рождения Дмитрия
Абрамовича Райкова.

21.
В161

Некоторые
вопросы
теории
оптимального
управления:
Монография
/Р.М.Асланов,
В.Л.
Матросов, Л.Н. Матросова [и др.]; Под общ. ред.
В.Л.Матросова; М-во Образования и Науки РФ, Моск.
Пед. Гос. Ун-т.- М.: МПГУ, 2005.- 391 с.
Монография
предназначается
аспирантам
и
преподавателям вузов, научным работникам, а также
всем,
интересующимся
теорией
оптимального
управления.

22.
В161

Пискунов Н.С. Дифференциальные и интегральные
исчисления: Учебное пособие для студентов высших
технических учебных заведений /Н.С.Пискунов.- М.:
Интеграл-Пресс, 2005.- 544 с
Учебник составлен в соответствии с программой по
курсу математики для втузов в объеме 300-450 часов.
В каждый раздел включены достаточное количество
задач, примеров и упражнений, многие из которых
иллюстрируют
связь
математики
с
другими
дисциплинами.

23.
Письменный Д.Т. Конспект лекций по теории
9

В17

вероятностей,
математической
статистике
и
случайным процессам /Дмитрий Письменный.- М.:
Айрис-пресс, 2006.- 287 с.
Практически
все
современные
отрасли
естествознания используют статистические методы,
которые, в свою очередь, базируются на теории
вероятностей. Знания основ теории вероятностей,
случайных процессов и математической статистики
необходимы в настоящее время как инженеру
практически любого профиля, так и менеджеру и
маркетологу, поскольку серьезный анализ рынка
немыслим без владения статистическими методами.

24.
В161

Программа курса “Дифференциальные уравнения
и уравнения с частными производными” /Авторы
Р.М.Асланов, С.Ю.Калягин, В.Л.Матросов и др.;
Ответст. ред. Е.А.Горин; Рец. И.И.Баврин, А.И.
Нижников; Московский Пед. Гос. Ун-т.- М.:
Прометей, 2002.- 15с.
Программа рекомендована учебно-методическим
объединением по специальностям педагогического
образования в качестве программы для студентов
вузов, обучающихся по специальности «математика»
с дополнительной специальностью «информатика».

25.
В1
Musayev B. Teori ve çozumlu problemlerle Analiz- III
/Binali Musayev, K.Koca, N.Mustafayev.-Ankara: seçkin,
2006.- 421 s.

26.
В1
Musayev B. Teori ve çozumlu problemlerle Analiz- IV
Binali Musayev, K.Koca, N.Mustafayev.- Ankara: seçkin,
2006.- 467 s.

27.
Musayev B. Teori ve çozumlu problemlerle Analiz-
10

В1
I./Binali Musayev, K.Koca, N.Mustafayev.-Ankara:
seçkin, 2003.- 575 s.

28.
В1
Musayev B. Teori ve çozumlu problemlerle Analiz-
II./Binali Musayev, K.Koca, N.Mustafayev.-Ankara:
seçkin, 2003.- 582 s.

29.
В1
Musayev B., Murat ALP. Funksiyonel analiz /Red.
Balcim.- Kutahya: Kasim, 2000.- 470 s.

30.
B1
Chauvat G., Chollet A., Bouteiller Y. Mathematiques
BTS /DUT: Algebreet geometrie.- Paris: Dunod, 2005.-
261 p.

31.
B1
Mathematiques: integration et probabilities 50% cours
+50% exos.- Paris: Dunod, 2005.- 405 p.

Fizika

32.
B31

Orucov V. Fizikanın öyrədilməsi ilə bağlı elmi fikirlərin
inkişafı /Vidadi Orucov; Təhsil Problemləri İn-tu; Elmi
məsl. və elmi red. Z.Qaralov.- B.: Nurlan, 2006.- 166 s.
Kitabda materiyanın sadə, ümumi və ən mürəkkəb
formalarını, onun xassələrini öyrənən təbiət elmlərinin ən
aparıcısı olan fizikanın dünyəvi təhsil sistemində
öyrənilməsi, ilahiyyat təlim- tərbiyə müəssisələrində
tədrisi məsələlərindən bəhs edir.

33.
В3
V-15
Vahabov İ. Fizika: Məlumat kitabı /İlyar Vahabov,
A.Vahidov, T.Vahidov; Red. A.Ə.Qılmanov.- B.: Təhsil,
2006.- 200 s.
Kitabda fiziki kəmiyyətlər, fizikadan anlayışlar və
qanunlar barədə yığcam izahat verilir.
11

34.
В311

Асланов Р. Уравнения математической физики: Курс
лекций: Учебное пособие для студентов вузов,
обучающихся по специальностям 030100 (050202)-
Информатика /Рамиз Асланов, В.Синчуков; Под общ.
ред. В.Л. Матросова; М-во Образования и Науки РФ,
Моск. Пед. Гос. Ун-т.- М.: МПГУ, 2005.- 185 с.
Предлагаемое учебное пособие содержит 9 лекций по
курсу «Уравнения математической физики», в рамках
которой
подробно
рассмотрены
основные
определения и задачи математической физики, методы
интегрирования уравнений с частными производными
первого и второго порядков, а также метод Фурье
решения краевых задач для волнового уравнения,
уравнения теплопроводности и задачи Дирихле для
круга.

Astronomiya

35.
В675
P21
Paşayev A. Radioaktiv və kosmik şüalar /Arif Paşayev,
Ç.M.Abbasov, Z.A.İbrahimov; Elmi red. M.K.Kərimov;
AMEA Radiasiya Elmləri İnstitutu, Azərbaycan “Hava
yolları” Dövlət Konserni; Milli Aviasiya Akademiyası.-
B.: Elm, 2006.- 244 s.
Kitabda radioaktivlik, radioaktiv maddələr, kosmik
şüalar, kosmik şüaların mənbələri, onların elmdə,
təbabətdə və sənayenin müxtəlif sahələrində tətqiqindən
[və s.] söhbət açılır.

36.
В652

Кули-заде Д.М. Фраунгоферов спектр Солнца
/Д.М.Кули-заде; Науч. ред. В.М. Григорьев.- Б.: Элм,
2006.- 348 с.
В монографии излагаются основные достижения в
области
фраунгоферового
спектра
Солнца.
12

Рассматривается история открытия фраунгоферового
спектра Солнца, смещения фраунгоферовых линий,
эффект края, вращения Солнца.

Kimya elmləri

37.
Г1
B16
Bağıyeva M. Er-Sn-Se (Te) üçlü sistemlərində fəza
tarazlığı və alınan materialların xassələrinin tədqiqi.
Kimya elm.nam.dər.: 02.00.01 /Məlahət Bağıyeva;
AMEA Kimya Problemləri İnstitutu.- B., 2006.- 22 s.

38.
Г
İ98
İzahlı
fəzavi kimya terminləri /M.S.Salahov,
A.A.Əfəndiyev, A.M.Məhərrəmov, R.S.Salahova; Red.
T.M.Mürsəlov.- B.: Elm, 2006.- 164 s.
Kitabda ilk dəfə olaraq Azərbaycan dilində mühüm fəzavi
kimya terminləri geniş verilmiş, onların rus və ingilis
dilində sinonimləri göstərilmişdir.

Məmməd Həsən-zadə D. Etilen-propilen, butadien-stirol,
poliizopren, butadien-nitril elastomer qarışıqlarının
funksional qruplu poliolefinlərlə modifikasiyası. Texnika
elm.nam.dər.: 02.00.06 /Dilarə Məmməd Həsən-zadə;
AMEA Kimya Problemləri İnstitutu.- B., 2006.- 29 s.
39.
Г7
М51

40.
Г73
Auvray L. Ecole polytechnique. Physique des
membrance et des polymers biologiques: majeure de
chimie du vivant /Loic Auvray.- France: Edition, 2005. –
247 p.

Geofizika

41.
Д217
H63
Həsənov A. Seysmologiyanın əsas elementləri: Dərs
vəsaiti /Arif Həsənov, T.Y.Məmmədli; Red.
Ə.Q.Novruzov; Rəy.
Ş.A.Balakişibəyli,
13

Ə.L.Məmmədov.- B.: Elm, 2006.- 172 s.
Kitaba zəlzələlərə aid əsas anlayışlar, onların baş vermə
səbəbləri, qeydiyyatı, həmçinin seysmikliyin araşdırılması
metodları daxil edilmişdir.

42.
Д23
Q-89
Qurbanzadə A. Meteorologiya və iqlimşünaslıq:
Metodik vəsait /Ağazeynal Qurbanzadə; Red.
S.A.Hüseynova; Rəy. A.M.Məhərrəmov,
K.Ş.Allahverdiyev; Azərbaycan Kooperasiya Un-ti.- B.:
Kooperasiya, 2006.- 56 s.
Tədris vəsaitində coğrafi təbəqənin ümumi meteoroloji və
iqlim problemi işıqlandırılır.

43.
Д221

Мехтиев
А.Ш.

Техногенное
загрязнение
Каспийского моря /А.Ш.Мехтиев, А.К.Гюль; Науч.
ред. Б.Будагов; Рец. А.Н.Косарев, Ф.Г.Дадашев; НАН
Аз-на.- Б.: Элм, 2006.- 180 с.
В книге приведены результаты наблюдений за
экологическим состоянием природной среды Каспия
в период подъема его уровня (1976-1995 гг.).

44.
Д217
Earthquake insurance in Turkey: history of the Turkish
catastrophe insurance pool /Eugene Gurenkoet.-
Washington: World Bank, 2006.- 116 p.

Geologiya

45.
Д31
A35
Ağayev A. Çökmə proseslərin geokimyası /Ağamehdi
Ağayev; Red. Ç.M. Xəlifəzadə; Azərbaycan Dövlət Neft
Akademiyası.- B.: Adiloğlu, 2006.- 136 s.
Müəllif bu kitabda çökmə proseslər zamanı baş verən
geokimyəvi dəyişikliklər, bu dəyişikliklərə pH və eH
faktorlarının təsiri, təbii kimyəvi reaksiyalarda energetik
parametrlərin rolu və digər bu kimi məsələləri
14

Rasim Əliquliyev: “Biz internetin ideologiyasını bilmirdik”

“İnformasiya texnologiyasının dünyada aparıcı olmasını yüksək qiymətləndirirəm”.

Oxu.Az xəbər verir ki, bunu “Effektiv kommunikasiya” mövzusunda təlim-seminarda İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun baş direktoru Rasim Əliquliyev deyib.

Onun sözlərinə görə, internet 1991-ci ildə ilk dəfə bu binadan çıxış edib:

“Biz onun ideologiyasını bilmirdik. Cəmiyyətdə bütün sferada termin olaraq yox idi”.

Rasim Əliquliyev nazirliyin tabeliyinə verilən bəzi institutların loqosunun dəyişdirilməməsi və veb-saytların yenilənməməsinin səbəblərini açıqlayıb. O qeyd edib ki, institutlarla bağlı əsasnamə təsdiq ediləndən və Elm və Ali Təhsil üzrə Dövlət Agentliyi yaradıldıqdan sonra veb-saytların buna uyğunlaşdırılmasına baxıla bilər: “Bundan başqa məsələnin həlli üçün maliyyə vəsaiti də lazımdır”.

Qeyd edək ki, İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda baş tutan təlim-seminarı Elm və Təhsil Nazirliyi Medianın İnkişafı Agentliyi ilə birgə keçirir.

Nəzrin Vahid

Akademik Rasim Əliquliyev: “Təcili tədbirlər görülməlidir”” – ednews.net

You are using an outdated browser. Please upgrade your browser to improve your experience.

21 Mart, Çərşənbə axşamı
Günün xəbərləri

Xəbər xətti

21.03.2023

20.03.2023

19.03.2023

Ən çox oxunan xəbərlər

Akademik Rasim Əliquliyev: “Təcili tədbirlər görülməlidir””

10.03.2023 14:51 Фото: 9 Канал–> Cəmiyyət A- A A+

Bu gün Azərbaycanda həm kompüter elmləri, həm də dilçilik sahəsində ciddi tədqiqatlar aparılır, mühüm nailiyyətlər əldə olunur. Lakin dilçilik və kompüter elmləri arasında körpü yarada biləcək yüksəkixtisaslı kadrların olmaması ciddi problemlər yaradır. Hər iki elm sahəsinin alim və mütəxəssisləri Azərbaycan dilinin inkişafı istiqamətində səylərini birləşdirməli, mövcud problemlərin həlli üçün təcili addımlar atmalıdır. Çünki dilin qorunması və inkişafı təkcə milli mənəviyyat yox, həm də milli identiklik və təhlükəsizlik məsələsidir.

AMEA-nın vitse-prezidenti, İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun baş direktoru, akademik Rasim Əliquliyev “Azərbaycan dilinin İKT problemləri, İKT-nin Azərbaycan dili problemləri” adlı respublika elmi-praktiki konfransında çıxışı zamanı Azərbaycanın milli dil korpusunun yaradılmasının zəruriliyindən danışarkən bu fikirləri səsləndirib.

“Bu texnolinqvstik ideologiya insanlara kompüter, robot, dron və digər müasir qurğularla Azərbaycan dilində ünsiyyət qurmağa imkan verəcək. Söhbət nitqin tanınması və süni nitqin sintezindən, eləcə də təbii dilin qavranılması, anlaşılması və emalından gedir” – deyən akademik milli dil korpusunun yaradılmasının vacibliyini izah edib. Bu istiqamətdə fəaliyyət planının hazırlanmasının, təşkilati qurumların yaradılmasının, eyni zamanda maliyyə və qrant dəstəyinin göstərilməsinin məqsədəuyğun olduğunu diqqətə çatdırıb.

AMEA-nın vitse-prezidenti dövlət başçısı İlham Əliyevin Azərbaycan dilinin qorunması və inkişaf etdirilməsi ilə bağlı müvafiq qurumlarının qarşısına konkret, ciddi vəzifələr qoyduğunu xatırladaraq, bu vəzifələrin həyata keçirilməsində alim və ziyalılarımızı birgə fəaliyyət göstərməyə çağırıb.

Bütün texnoloji transformasiyalar kontekstində dilimizlə bağlı ciddi tədbirlərin görülməsinin zəruri olduğunu qeyd edən akademik bildirib ki, fundamental elm sahəsində çalışan alimlər dilçi alimlərlə birgə təbii dili emal etməyə imkan verən milli, korporativ və fərdi dil korpusları, müxtəlif təyinatlı tezlik lüğətləri hazırlamalıdırlar. İnternet mühitdə digər dillərin Azərbaycan dilini sıxışıdırmaması, dilimizin təhlükəsizliyinin qorunması və ona olan müxtəlif növ təhdidlərin qarşısının alınması üçün süni intellekt texnologiyalarından istifadə əsasında xüsusi linqvistik sistemlər və robotlar yaradılmalıdır.

Mətndə səhv varsa, onu qeyd edib Ctrl+Enter düyməsini basaraq bizə göndərin.

EurasiaDiary © Xəbərlərdən istifadə zamanı hiperlinklə istinad olunmalıdır. Bizi izləyin:
Twitter: @EurasiaAz
Facebook: EurasiaDiaryAzerbaycan
Telegram: @eurasia_diary