Riyaziyyat ders saatlari
1.2.7.Vurma və bölmə əməllərinin komponentləri və nəticələri arasındakı əlaqələrdən hesablamalarda istifadə edir.
Riyaziyyat kafedrası
Kafedra “Ali riyaziyyat” kafedrası kimi Mingəçevir Politexnik İnstitutunda 1991-95-ci tədris ilinə qədər qeyri-ixtisas kafedrası kimi fəaliyyət göstərmiş 1995-96-cı tədris ilindən isə ixtisas kafedrası kimi fəaliyyətini davam etdirmişdir. Belə ki, həmin tədris ilindən kafedraya İİ 02.15 “İqtisadi informasiya və avtomatik idarəetmə sistemləri” ixtisası verilmiş və ona görə də institutda “İqtisadiyyat və idarəetmə” və “Elektroenergetika və mexanika” fakültələrini əhatə edən 8 ixtisas üzrə keçirilən və aşağıda adları qeyd olunan, “İqtisadi informasiya və AİS” ixtisası üzrə bütün ixtisas fənləri daxil olmaqla 31 fənn tədris olunmuşdur.
Fəaliyyəti dövründə kafedrada 2 dosent, 2 f.r.e.n., baş müəllim, 3 baş müəllim, 5 assistent, 2 müəllim və 1 laboratoriya müdiri olmaqla 15 əməkdaş olmuşdur.
1996-2002-ci tədris illərində kafedraya f.r.e.n. Q.T.Kələşov rəhbərlik etmişdir. 2002-2003-cü tədris ilindən isə kafedraya f.r.e.n. dosent S.M.Mustafayev rəhbərlik edir.
2002-2003-cü tədris ilindən kafedrada 10 nəfər müəllim, 1 nəfər baş laborant fəaliyyətə başlamışdır. Onlardan 2 nəfər dosent, 2 nəfər f.r.e.n. baş müəllim, 3 nəfər baş müəllim, 3 nəfər müəllim, 1 nəfər baş laborant vəzifəsində çalışmışdır.
2004-2005-ci tədris ilindən etibarən “Riyaziyyat və informatika” kafedrası ixtisas kafedrası kimi fəaliyyət göstərirmişdir. Kafedraya TE100200 “İnformatika” ixtisası verilmiş, ona görə də kafedra yenidən ixtisas kafedrası kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.
2010-2011-ci tədris ilindən etibarən Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin “Ali ixtisas təhsilinin Dövlət standartına uyğun olaraq ixtisasın (proqramın) sifri və adı: 050509 Kompüter elmləri” olduğuna görə kafedranın adı “Riyaziyyat və kompüter elmləri” adlandırılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1059 saylı 11.09.2008-ci il tarixli əmri ilə müvəqqəti əsasnaməyə uyğun olaraq 2011-2012-ci tədris ilindən kafedrada tədris kredit sistemilə aparılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamı ilə Mingəçevir Politexnik İnstitutunun bazasında Mingəçevir Dövlət Universitetinin yaradılması ilə əlaqədar olaraq, yenidən formalaşan “Riyaziyyat və kompyuter elmləri”, sonradan isə “Riyaziyyat” kafedrası kimi, universitetin rektorunun müvafiq əmri ilə “Pedaqoji” fakültənin tərkibində fəaliyyətini davam etdirir.
Universitetin rektorunun müvafiq əmri ilə 2016-cı ildən etibarən “İnformasiya texnologiyaları” kafedrası ilə birləşərək “Riyaziyyat” kafedrası özündə aşağıdakı ixtisaslarla əhatə olunmuşdur:
– Riyaziyyat və informatika müəllimliyi
– İnformasiya texnologiyaları və sistemləri mühəndisliyi
2018-ci ilin sentyabr ayından universitetin rektorunun müvafiq əmri ilə “Riyaziyyat” kafedrasının tərkibindən “İnformasiya texnologiyaları” ixtisası ayrılmış və yeni kafedra kimi fəaliyyətə başlamışdır.
Kafedra hazırda özündə aşağıdakı ixtisaslarla əhatə olunmuşdur:
Bakalavr səviyyəsi üzrə:
050106 Riyaziyyat müəllimliyi
050105 Riyaziyyat və informatika müəllimliyi
Magistr səviyyəsi üzrə:
060105 Riyaziyyat müəllimliyi
060113 İnformatika müəllimliyi
Hazırda kafedrada 22 professor-müəllim və 2 laborant fəaliyyət göstərir. Onlardan 6 nəfər dosent, 6 nəfər baş müəllim, 10 nəfər müəllim və 2 nəfər laborantdır. Kafedrada hazırda bakalavr səviyyəsi üzrə 36, magistratura səviyyəsi üzrə 19 fənn tədris olunur.
Kafedrada 2021-2025-ci illər üçün “Riyaziyyat və tətbiqi riyaziyyatın tədrisinin təkmilləşdirilməsi”, “İnformatikanın tədrisi metodikası və metodologiyasının təkmilləşdirmək”elmi-tədqiqat işinin problemlərinin araşdırılması planlaşdırılmışdır.
İxtisas haqqında
Hazırda kafedranın tabeliyində bakalavr səviyyəsi üzrə 050105 “Riyaziyyat və informatika müəllimliyi” və 050106 “Riyaziyyat müəllimliyi” ixtisasları fəaliyyət göstərir.
Kafedrada bakalavr səviyyəsi ilə yanaşı 2016/2017-ci tədris ilindən magistr səviyyəsində 060105 “Riyaziyyat müəllimliyi” və 060113 “İnformatika müəllimliyi”, ixtisasları üzrə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 12 yanvar 2009-cu il tarixli 08 saylı qərarı ilə təsdiq edilmiş qeyd olunan ixtisaslar fəaliyyət göstərir.
Hər bir xalqın təhsilə olan ehtiyacının formalaşmasında ən vacib amil yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasıdır. Bu gün, sabah və gələcəkdə, istər ölkə daxilində, istərsədə xaricdə ixtisasına mükəmməl yiyələnmiş kadrlara ehtiyac var. Müasir dövrdə ən çox istifadə edilən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları ilə davranmaqdan ötrü mütləq Riyaziyyat və informatika biliklərinə yiyələnmək lazımdır. Bizim Mingəçevir Dövlət Universiteti lazımi ümummədəni və peşə kompetensiyalarına yiyələnən mütəxəssis hazırlığına tam şərait yaradır.
Universitetdə texnologiya kabinetləri, komputrer mərkəzi, zəngin kitabxana “Riyaziyyat müəllimliyi” və “Riyaziyyat və informatika müəllimliyi” ixtisasları üzrə kazırlanan kadrlara yüksək biliklər verməyə zəmin yaradır. Universitetimizin yüksək ixtisaslı professor – müəllim heyəti tərəfindən ölkəmizdə həyata keçirilən islahatların önündə getməyə hazır kadrlar yetişdirmək üçün hər cür imkanlar yaradılır.
Kafedra müdiri
Əməkdaşlar
Tədris olunan fənlər
060113 “İnformatika müəllimliyi” ixtisası üzrə (magistratura səviyyəsi)
üzrə tədris edilən fənlər
- İnformatikanın tədrisi metodikasının elmi əsasları
- Kompyüter riyaziyyatının tədrisi metodikası
- İnformatika dərsliklərinin və proqramlarının formalaşdırılması metodikası
- İnformatika fənninin kurikulumuna dair bəzi məsələlər
060105 “Riyaziyyat müəllimliyi” ixtisası üzrə (magistratura səviyyəsi)
üzrə tədris edilən fənlər
- Riyaziyyatın tədrisi metodikasının müasir problemləri
- Riyaziyyatın tədrisi metodikasının tarixi və metodologiyası
- Məktəb riyaziyyat kursunun elmi əsasları
- Riyaziyyat təliminin pedaqoji və psixoloji əsasları
- Məktəb riyaziyyatı məsələlərinin həlli metodikası
- Riyaziyyatın tədrisində yaradıcı təfəkkürün formalaşdırılması
- Məktəb riyaziyyat kursunda riyazi strukturun elementlərinin tədrisi metodikası
- Məktəb riyaziyat kursunda ali riyaziyyat elementlərinin tədrisi metodikası
- Məktəb riyaziyyat kursunda triqonometrik tənliklər və bərabərsizliklərin həlli metodikası
- Məktəb riyaziyyat kursunda tənlik və bərabərsizliklərin öyrənilməsi
- Həcmlərin öyrənilməsi metodikası
050114 “Riyaziyyat müəllimliyi” ixtisası üzrə (bakalavriat səviyyəsi)
üzrə tədris edilən fənlər
- Riyazi analiz 1
- Riyazi analiz 2
- Riyazi analiz 3
- Riyazi analiz 4
- Cəbr 1
- Cəbr 2
- Analitik həndəsə 1
- Analitik həndəsə 2
- Elementar riyaziyyat 1
- Elementar riyaziyyat 2
- Adi diferensial tənliklər
- Riyaziyyatın tədrisi metodikası
- Diskret riyaziyyat və məntiq elementləri
- Hesablama riyaziyyatı
- Proyektiv həndəsə və qurma məsələləri
- Həqiqi dəyişənli funksiyalar nəzəriyyəsi
- Kompleks dəyişənli funksiyalar nəzəriyyəsi
- Riyazi fizika tənlikləri
- Çoxhədlilər cəbri
- Riyaziyyatın tədrisi metodikası 2
- Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri
- Funksional analiz
- Trionometrik funksiyalar, tənliklər və bərabərsizliklər
- Riyaziyyat təlimində interaktiv üsulun tətbiqi
050115 “Riyaziyyat və informatika müəllimliyi” ixtisası üzrə (bakalavriat səviyyəsi) üzrə tədris edilən fənlər
- Riyazi analiz 1
- Riyazi analiz 2
- Riyazi analiz 3
- Riyazi analiz 4
- Cəbr 1
- Cəbr 2
- Analitik həndəsə 1
- Analitik həndəsə 2
- Proyektiv həndəsə və qurma məsələləri
- Diskret riyaziyyat və məntiq elementləri
- Elementar riyaziyyat 1
- Elementar riyaziyyat 2
- Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika
- Həqiqi dəyişənli funksiyalar nəzəriyyəsi
- Müstəvi üzərində qurma üsulları
- Çoxhədlilər cəbri
- Kompleks dəyişənli funksiyalar nəzəriyyəsi
- Trionometrik çevirmələr, tənliklər və bərabərsizliklər
- Hesablama riyaziyyatı
- Funksional analiz
- Müstəvi üzərində həndəsi çevirmələr və onların tətbiqləri
- S/fənn: xətti proqramlaşdırma məsələləri
- Riyaziyyatdan çətinlik dərəcəsi yüksək olan məsələlərin həlli
- Orta məktəbdə müqayisələr nəzəriyyəsinin tətbiqləri
- Riyaziyyatın tədrisi metodikası
- Trionometrik funksiyalar, tənliklər və bərabərsizliklər
Laboratoriyalar
İnformatika laboratoriyasından istifadə olunur.
Konfranslar, seminarlar, dəyirmi masala
Mingəçevir Təhsil şöbəsi və ümumtəhsil məktəblərinin müəllimlərinə yardım edilməsi məqsədilə riyaziyyat bölmələrinin tədrisi metodikasına həsr olunmuş konfrans.
Riyaziyyat
Mingəçevir Dövlət Universitetində riyaziyyat gecəsi təşkil olunub
Posted on 03.05.2022 15.06.2022
Riyaziyyat
MDU-da Respublika fənn olimpiadalarının şəhər mərhələsinin qaliblərinə məsləhət saatları təşkil edilib
Posted on 26.02.2022 06.05.2022
Riyaziyyat
MDU əməkdaşının monoqrafiyası beynəlxalq sərgidə qızıl medala layiq görülüb
Posted on 29.11.2021 06.05.2022
Riyaziyyat
Mingəçevir Dövlət Universitetində Lütfi Zadənin 100 illiyinə həsr olunan viktorina keçirilib
Posted on 25.11.2021 06.05.2022
Riyaziyyat
Mingəçevir Dövlət Universiteti və Bakı Dövlət Universiteti arasında “Ustad dərsləri” birgə layihəsi davam edir
Posted on 06.10.2021 06.05.2022
Riyaziyyat
Mingəçevir Dövlət Universitetinin gənc əməkdaşının növbəti məqaləsi nüfuzlu elmi jurnalda dərc olunub
Posted on 21.09.2021 06.05.2022
Elmi nəşrlər
-
Müəllimlərin adı, soyadı Məqalənin adı Jurnalın adı Mustafayev Sahib Mustafa «Али рийазиййатдан чалышмалар» Dərs vəsaiti, Минэячевир,2000 Сярщяд мясяляси цчцн лимит удулма принсипи вя Парсиал шяртляр Минэячевир Политехник Институтунун 10 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, Минэячевир 2002-жи ил Йарымсонсуз дцз хятт цчцн бир сярщяд мясялясинин щялли Минэячевир Политехник Институтунун 10 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, Минэячевир 2002-жи ил Об устойчивости решений многомерных интегральных уравнений Вольтера на полуоси «Су тясяррцфаты вя мцщяндис коммуникасийа системляри» факцлтясинин елми ясярляр топлусу. Аз.МИУ.,Бакы.2004-сц ил. «Диференсиал тянликляр» дярс вясаити Минэячевир,2004-жц ил. Об однозначной разрешимости одной краевой задачи для уравнения Гельмгольца. БДУ, Елми конфрансынын материаллары, (нойабр 2006) «Бязи игтисади динамик мясялялярин рийази моделляшмяси» Аз.Технолоэийа Университети «Елми хябярляр» Эянжя 2008 “Həqiqi əmsallı çoxhədlinin vuruqlara ayrılması” Аз.Технолоэийа Университети «Елми хябярляр» Эянcя 2010 Рийази физика тянликляри, dərs vəsaiti Бакы-2011, 214 сящ Proqramın hazırlanması texnologiyası: Layihələndirmə və testləşdirmə Минэячевир Политехник Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, 2011-жи ил Cəmiyyət və işsizlik(Cəmiyyətin işsizlik problemindən necə qurtulmaq olar?) Dövlət Regional Siyasətinin reallaşmasında Aran İqtisadi Rayonunun rolu: reallıqlar və perspekriv inkişaf. Respublika Elmi Konfrans materialları Минэячевир Политехник Институту, 2013. Azərbaycanda bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadənin perspektivləri “Heydər Əliyev və Azərbaycanda Energetikanin inkişafi“ mövzusunda keçirilən Respublika Elmi Konfransının materialları, Mingəçevir 2014-cü il, 66-68 О соударении клина с гибкой неоднородной нитью Аз.Технолоэийа Университети «Елми хябярляр»№21 Эянcя 2015 Sonsuz çubuqda istilikkeçirmə tənliyi üçün Koşi məsələsi “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015 “Rezultatdan istifadə etməklə çoxhədlinin köklərinin tapılması” “Milli-mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbliği məsələləri” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2016 Bərk cisimlə zərbədən qeyri-bircins çevik elastik sapın qırılmasının riyazi modeli Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları adlı III Respublika Elmi Konfransının materialları, Sumqayıt Dövlət Universiteti,15-16 dekabr 2016 `İşsizliyin riyazi modelinin qurulması haqqında Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. 2016 Məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda sadə riyazi təsəvvürlərin formalaşdırılması nəzəriyyəsi və metodikası Dərs vəsaiti, Mingəçevir 2018 Situasiya məsələləri şagirdlərin riyazi təhsilinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi resursu kimi Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar”movzusunda Respublika elmi konfransı”. 6-7 dekabr 2019 Riyaziyyat təlimində şagirdlərin vizual – qrafiki informasiyanı riyaziləşdirmə bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi “Regional inkişafın təmin olunmasında innovativ tendensiyalar: reallıqlar və müasir çagırışlar” Respublika Elmi Konfransı, MDU 11-12 dekabr 2020-ci il. Kələşov Qəhrəman Tapdıq Хрупкое разрушение клепаной панели, ослабленном бесконечным рядом прямолинейных трещин Механика разрушенния деформируемых тел и конструкции сб. АзТУ. Баку, 1992, с. 4-6 Укругопластичемкое разрушение тонкой пластины, усиленной периодической системой ребер жесткости из металического компазиционного материала. Механика разрушенния деформируемых тел и конструкции cб.Аз.ТУ. Баку, 1992, С 13-15 Контактная задача для клепанной пластины, ослабленной периодической системной трещин. Механика разрушенния деформируемых тел и конструкции cб. Аз.ТУ. Баку, 1992, С. 17-20 Сяртлик габырьалары иля эцжляндирилмиш вя кянарлары гаршылыглы тясирдя олан чатларын дюври системи иля зяифлядилмиш еластики лювщя цчцн ялагя мясяляси. МПИ-нин 5 иллийиня щяср олунмуш конфрансın материаллары. Минэячевир, 1996, səhifə 46-51. Хятти жябрин елементляри вя аналитик щяндяся Минэячевир, Сяда, 1998, 200 сящifə Али рийазиййат курсу üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 1998, 22 səhifə Информатика фянни üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 1999, 18 сящifə Nazik elastik lövhədə çatın böhran anına kimi inkişafının diaqramı Аз.ТУ елми ясярляри, Bakı, 1999, səhifə 139-142. Гийаби тящсил алан тялябяляр цчцн Али рийазиййат курсу цзря методик эюстяришляр. Минэячевир, Сяда, 1999, 64 сящifə Фортран ЫВ Минэячевир, Сяда, 1999, 70 сящifə Бакалавр пиллясиндя тящсил алан тялябялярин тяжрцбя кечмяляри цчцн цмуми програм вя методик эюстяриш. Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 1999, 15 сящifə Автомаитлашдырылмыш лайищяляндирмя системляринин ясаслары фянни üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2000, 18 сящifə Автоматлашдырылмыш лайищяляндирмя системляринин рийази вя лингвистик тяминаты фянни üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2000, 12 сящifə Информасийанын ишлянмясинин вя идаряетмянин автоматлашдырылмыш системляринин аппарат вя програм васитяляри фянни üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2000, 14 сящifə Информасийа емалынын телекоммуникасийа васитяляри фянни üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2000, 14 сящифя Али рийазиййатдан чалышмалар Минэячевир, Сяда, 2000, 400 сящifə Сащя вектор кими Минэячевир Политехник Институтунун 10 иллийиня щяср олунмуш елми практик конфрансın материаллары. Минэячевир, 2002, səhifə 53-57 Конденсаторда вакумун азалмасынын тящлили алгоритми Минэячевир Политехник Институтунун 10 иллийиня щяср олунмуш елми практик конфрансын материаллары. 2002, səhifə 59-62. Хятти програмлашдырма Минэячевир, Сяда, 2002, 205 сящифя Бязи иникасларын Йакобианы щаггында Азярбайжан мемарлыг вя иншаат университети. Су тясяррцфаты вя мцщяндис коммуникасийа системляри факцлтясинин елми ясярляр топлусу. № 7. Бакы, Елм-2003, səhifə 403-407. Диференсиал тянликляр Минэячевир, Сяда, 2004, 130 сящифя Birdəyişənli funksiyaların inteqral hesabı Mingəçevir, Сяда, 2009, 131 səhifə Riyaziyyat fənni üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2010, 28 səhifə Qüvvət sırasının yığılma intervalı və radiusu Минэячевир Политехниk Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш елми практик конфрансın mатериаллары. Минэячевир, 2011, səhifə 18-20. Elementar funksiyaların Makloren sırasına ayrılışı Mingəçevir Politexnik İnstitutunun 20 illiyinə həsr olunmuş elmi praktik konfransın materialları. Минэячевир, 2011, səhifə 21-22 Mцsbət hədli sıraların yığılması haqqında Koşi-Maklorenin inteqral əlaməti Azərbaycan Texnologiya Universiteti, Elmi xəbərlər. (19-20). Gəncə, 2011. səhifə 13-15. Sıralar Mingəçevir, Səda, 2012, 114 səhifə Riyaziyyat fənni üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2015, 24 səhifə Tam əmsallı n dərəcəli tənliklərin köklərinin axtarılması üsulları Mingəçevir Dövlət Universitetində keçirilən “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” mövzusunda Respublika elmi konfransının materialları. Минэячевир, 2015, səhifə 41-43 Riyaziyyatdan çətinlik dərəcəsi yüksək olan məsələlərin həlli fənni üzrə tədris proqramı Mingəçevir Dövlət Universitetinin Компцтер Тядрис Мяркязи, 2015, 14 səhifə. Orta məktəbdə Xətlərlə hüdudlanmış fiqurların sahələrinin və fırlanmadan alınan cisimlərin həcmlərinin hesablanmasına müəyyən inteqralın tətbiqləri Mingəçevir Dövlət Universitetində keçirilən ümummilli lider H.Əliyevin anadan olmasının 93-cü il dönümünə həsr olunmuş “Milli-mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbliği məsələləri” mövzusunda Respublika elmi konfransının materialları. Минэячевир, 2016, səhifə 149-153 Rasional tənliklərin həlli Mingəçevir Dövlət Universitetində keçirilən “Qloballaşma və regional inteqrasiya” mövzusunda Respublika elmi konfransının materialları. Минэячевир, 2016, səhifə 251-254 Riyazi analiz fənni üzrə tədris proqramı Mingəçevir Dövlət Universitetinin Компцтер Тядрис Мяркязи, 2016, 24 səhifə Üstlü tənliklərin həll üsulları Mingəçevir Dövlət Universitetində keçirilən “Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar” Respublika elmi konfransının materialları. Минэячевир, 2019 Sistem tənliklərin həlli üsulları “Regional inkişafın təmin olunmasında innovativ tendensiyalar: reallıqlar və müasir çağırışlar” MDU-nun 11-12 dekabr 2020-ci ildə keçiriləcək konfransının materialları Rəsulov Mehman Bulud Определение деформированного состояния несущего каркаса зеркальной антенны радиотелескопа РТ-70 под действием собтсвенного веса Изв. АН Аз.ССР, Сер.физ.-техн. и мат. Наук, 1981, № 6, с. 116-123 Торможение роста периодической системы прямолинейных трещин с инородными включениями Матер, УΙ респ. Конф Молодых ученых по матем. и мех., посвящ. 40-летию По-беды АН Аз.ССР,Баку: Элм,1985, Ч.2,С.157-160. Оптимизация торможения роста периодических прямолинейных трещин с инородными периодическими упругими включениями Изв. АН Аз.ССР сер. ФТМН,1986, Т.7,№5 С.149-155. Определение оптималъноного натяга в двоякопериодической решетке с инородными включениями АН А.ССР Ин-т матема- еики механики-Баку, 1987,17с. Ι ил.-Библиогр.: 6 назв.-Рус.-Деп. В ВИНИТИ 02.04.87, № 2403-В87 Напряженно-деформированное состояние двоякопериодической решетки, ослабленной двоякопериодической системой прямолинейных трещин, при посадочных напряжениях АН А.ССР Ин-т математики механики-Баку, 1988,20с. 3 ил.-Библиогр.: 6 назв.-Рус.-Деп. В ВИНИТИ 01.03.88, № 1647-В88 Напряженно-деформированное состояние пластины, ослабленной периодической системой круговых отверстий и прямолинейных трещин, при посадочных напряжениях В сб.”некоторые вопросы математического моделирования” Баку Изд-во ЕЛМ,1988 с.189-199 Упругое равновесие пластины, ослабленной периодической системой круговых отверстий и прямолинейных трещин, при посадочных напряжениях Матер. lX респ.конф. молодых ученых по матем. и мех./АН Аз. ССР ИММ, Баку: ЕЛМ, 1989 с.264-265 Упругое равновесие пластины, ослабленной двоякопериодической системой круговых отверстий, при рабочих и посадочных напряжениях Матер. Х респ. Конф. Молодых ученых по математике и механике./АН Аз.ССР ИММ, Баку: ЭЛМ, 1991, С.204-205 Дюври дцзхятли чатлар системи иля зяифлядилмиш мцстявидя даиряви харижи материалын отурдулмасындан йаранан эярэинлик-деформасийа вязиййяти МПИ-нин 5 иллийиня щяср олунмуш елми-практики конфрансын материаллары. Минэячевир, 1996. Сящ. 28-32 Ейлер дцстурунун мцхтялиф цсулларла чыхарылышы Сан-Марино БЕА Академик Мяркязи Азярб. Филиалынын (Минэячевир ш.) илк бурахылышына щяср олунмуш елми конфрансын материаллары. Минэячевир, 1997. Сящ.140-143 Икили-дюври дцзхятли чатлар системи иля зяифлядилмиш мцстявидя даиряви харижи материалын отурдулмасындан йаранан эярэинлик-деформасийа вязиййяти Сан-Марино БЕА Академик Мяркязи Азярб. Филиалынын (Минэячевир ш.) илк бурахылышына щяср олунмуш елми конфрансын материаллары. Минэячевир, 1997. Сящ.144-148 Али рийазиййатдан чалышмалар Минэячевир,2000 Эмпирическая формула для расчета поверхностного натяжения жидких насышенных углеводородов с открытой цепью на границе с воздухом «Кимyа вя нефткимйасы» jурналы.2001. №3 сящ 51-52 Гейри- хятти тянлийин тякрарланан кюкляринин Нйутон цсулу иля тапылмасы Минэячевир Политехник Институтунун 10 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, Минэячевир 2002-жи ил, səh.66-73 Гцввянин оха нязярян моментинин тядрис методикасы Минэячевир Политехник Институтунун 10 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, Минэячевир 2002-cи ил, səh.90-93 «Хятти програмлашдырма» Минэячевир,2002 «Riyazi analiz» фянни Минэячевир,2004 Чохюлчцлц Евклит фязасынын симплексин цз щипермцстявиляри иля щиссяляря бюлцнмяси Азярбайжан Техники Университетинин Елми Ясярляри, 2004, №1 сящ 82-83 Ики мяжщуллу хятти програмлашдырма мясялясинин щялли цчцн алгоритм Екологийа вя Су Тясяррцфаты. Елми –Техники вя Итещсалат jурналы. 2004, №1 сящ 109-112 «Инфоrmатика» фянни Минэячевир,2008 “Həqiqi əmsallı çoxhədlinin vuruqlara ayrılması” Аз.Технолоэийа Университети «Елми хябярляр» Эянcя 2010, №17-18 сящ 109 Həqiqi əmsallı çoxhədlinin kompleks nöqtədə qiymətini hesablamaq üçün Hörner sxeminin ümumiləşməsi Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyinə həsr olunmuş Beynəlxalq Konfrans Gəncə, 2011 səh.110-112 Məntiq funksiyalarının hesabi şəkildə ifadə olunması Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyinə həsr olunmuş Beynəlxalq Konfrans Gəncə, 2011 səh.104-106 Qeyri-xətti tənliyin sadə və təkrar köklərinin tapılması Mingəçevir Politexnik İstitutunun 20 illiyinə həsr olunmuş Konfrans,2011 səh 38-40 Həqiqi əmsallı çoxhədlinin sadə və təkrar köklərinin tapılması üçün alqoritm Mingəçevir Politexnik İstitutunun 20 illiyinə həsr olunmuş Konfrans 2011 səh 41-42 Riyazi məntiq fənni üzrə Минэячевир,2011 Aran iqtisadi rayonu üzrə məktəblilərin təhsilində İKT-nin rolu. Dövlətin regional siyasətinin reallaşmasında Aran iqtisadi rayonunun rolu.: Reallıqlar və Perspektiv inkişaf Respublika Elmi-praktik konfransının materialları. (6-7 dekabr 2013-cü il) Mingəçevir 2013. səh 122-124 “Aran iqtisadi rayon üzrə məktəblilərin təhsılındə İKT-nin rolu” “Dövlətin regional siyasətinin reallaşmasında Aran iqtisadi rayonunun rolu: Reallıqlar və prespektiv inkişaf” adlı respublika elmi konfransının materialları, 2013 Verilmiş zaman intervalında en kəsikli naqildən keçən elektrik yükünün hesablanması zamanı Simpson (parabola) və düzbucaqlılar metodunun dəqiqliyinin müqayisə edilməsi H.Əliyev və Azərbaycanda energetikanın inkişafı. Respublika Elmi konfransınin materialları, 28-29 noyabr 2014-cü il, səh 83-87 “Cəbrı xəttı tənlıklər sistemının həllı üçün tətbıq olunan Kramer üsulunun EXCEL-də realızə olunma variantları” Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin “elmi məqalələr” toplusu, 2014, №1, səh.72-75 Leverye üsulu ilə xarakteristik çoxhədlinin əmsallarının EXCEL-də hesablanması Азярбайжан Технолоэийа Университетиnin “Elmi xəbərlər” № 21 Gəncə 2015, səh.5-6 Laqranj interpolyasiya çoxhədlisinin EXCEL-də qurulması Азярбайжан Технолоэийа Университетиnin “Elmi xəbərlər” № 21 Gəncə 2015, səh.14-15 Məxsusi ədədlərin qismən tapılması Азярбайжан Технолоэийа Университетиnin “Elmi xəbərlər” № 21 Gəncə 2015, səh.16-17 Həqiqi əmsallı çoxhədlinin sadə və təkrar köklərinin tapılması üçün alqoritm Азярбайжан Технолоэийа Университетиnin “Elmi xəbərlər” № 21 Gəncə 2015, səh.24-25 “İnformatika” fənni Mingəçevir 2015 “Analitik həndəsə” fənni Mingəçevir 2015 “Həqiqi və kompleks kökləri məlum olan çoxhədlinin qurulması” “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015, səh.84-86 Matrisin xarakteristik çoxhədlisinin tapılması üçün tətbiq olunan metodların əlaqələndirilməsi “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015, səh.82-84 Diri Baba türbəsi YUNESKO siyahısına layiq abidədir “Milli-mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbliği məsələləri” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2016, səh.68-70 Çoxhədlinin köklərinin məxsusi qiymət kimi tapılması “Milli-mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbliği məsələləri” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2016, səh.162-165 Eyni matrisdən istifadə etməklə çoxhədlinin hasilinin və müxtəlif tərtibli matrislərin xarakteristik çoxhədlisinin Excel cədvəl prosessorunda tapılması Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları adlı III Respublika Elmi Konfransının materialları, Sumqayıt Dövlət Universiteti,15-16 dekabr 2016, səh.63-64 Dərəcəni azaltma üsulu ilə çoxhədlinin vuruqlara ayrılması Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları adlı III Respublika Elmi Konfransının materialları, Sumqayıt Dövlət Universiteti,15-16 dekabr 2016, səh.133-134 “İnterpolyasiya üsulu ilə xarakteristik çoxhədlinin bölənlərinin EXCEL cədvəl prosessorunda tapılması” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. Mingəçevir 2016, səh.294-295 “Rekursiv üsulla xaraktreistik çoxhədlinin bölənlərinin EXCEL cədvəl prosessorunda tapılması” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. Mingəçevir 2016, səh.296-297 Laqranj interpolyasiya çoxhədlisinin yüksək tərtibli törəmələrinin determinantlarla ifadə olunması Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2018, səh.253 Təpələrindən keçən hipermüstəvilərin tənlikləri verilmiş simpleksin təpələrinin taplması Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 6-7 dekabr 2019, səh.586 Məxsusi ədədlərin paralel axtarılması “Regional inkişafın təmin olunmasında innovativ tendensiyalar: reallıqlar və müasir çagrışlar” mövzusunda Respublika Elmi Konfransı, MDU 11-12 dekabr 2020-ci il. Hümmətov Müsəllim Möhsüm Dərəcəni azaltma üsulu ilə çoxhədlinin vuruqlara ayrılması Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları adlı III Respublika Elmi Konfransının materialları, Sumqayıt Dövlət Universiteti,15-16 dekabr 2016, səh.133-134 “İnterpolyasiya üsulu ilə xarakteristik çoxhədlinin bölənlərinin EXCEL cədvəl prosessorunda tapılması” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. Mingəçevir 2016, səh.294-295 “Rekursiv üsulla xaraktreistik çoxhədlinin bölənlərinin EXCEL cədvəl prosessorunda tapılması” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. Mingəçevir 2016, səh.296-297 Xətti cəbr və analitik həndəsənin elementləri Bakı, Səda, 1978 Ali riyaziyyatdan çalışmalar Mingəçevir şəhər poliqrafiya müəssisəsi, 2000 Системы линейных уравнений над кольцами главных идеалов Mingəçevir Pİ-n-n 10-illiyinə həsr olunmuş elmi-praktik konfrans. Mingəçevir şəhər poliqrafiya müəssisəsi, 2002 Ibtidai siniflərin riyaziyyat kursunda sahə anlayışı Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri, 2007, №4 Bəzi Dedekind halqaları üzərində xətti tənliklər sistemi Pedaqoji Universitet xəbərləri, 2008, №4 Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika Mingəçevir şəhər poliqrafiya müəssisəsi, 2008 Parçada kəsilməz funksiyanın xassələrinin bərabərsizliklərin həllinə tətbiqi Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri, 2008, №4 Применение производной к решению некоторых задач повышенной трудности школьного курса математики Перспективы развития современной школы. Научно методический журнал. Воронежский государственный педагогический университет. “Мастеринг”, 2009, №2 Həndəsi fiqurların kombinasiyasına aid ekstremal məsələlərin həllinə törəmənin tətbiqi Pedaqoji Universitet xəbərləri, 2009, №2 Fiziki xarakterli bəzi məsələlərin həllinə törəmənin tətbiqi Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutunun Elmi Əsərləri, 2009, №2 Inteqral anlayışı fəndaxili və fənlərarası əlaqənin reallaşdırılması vasitəsi kimi Pedaqoji Universitet xəbərləri, 2009, №6 Məktəb riyaziyyat kursunda diferensial anlayışı və onun tətbiqləri Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutunun Elmi Əsərləri, 2009, №3-4 Применение производной к решению некоторых задач повышенной трудности школьного курса математики “Высшая школа Казахстана” Международное научно- педагогическое издание, 2012, №2 Məktəb riyaziyyat kursunda analizin əsas anlayışlarının mənimsənilməsindəki bəzi çətinliklərin psixoloj-məntiqi əsasları, onların aradan qaldırılmasının yolları və vasitələri Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin anadan olmasının 87-ci ildönümünə həsr olunmuş “Gənc tədqiqatçıların ümumrespublika konfransı, tezislər. Qafqaz Universiteti” 06-07 may2010-cu il Riyazi analizin bəzi mühüm anlayışlarının məktəb riyaziyyat məsələlərinin həllinə tətbiqi Pedaqoji Universitet xəbərləri, 2011, №2 Respublikamızda müəllim hazırlığının vəziyyətinə dair bəzi mülahizələr “Müəllim hazırlığının müasir problemləri” Beynəlxalq elmi konfransın materialları Parçada kəsilməz funksiyanın xassələrinin bərabərsizliklərin həllinə tətbiqi Doktorantların və gənc tədqiqatçıların ümumrespublika konfransının materialları Психолого-педагогические основы трудностей усвоение основных понятий математического анализа, пути способы их устранения Материалы XI международной научно-практической конференции. Теории и методика преподавание фундаментальных науки. Украины, Криворойский национальный университет. 11-12 апрель 2013 Təqribi hesablamalara törəmənin tətbiqi Pedaqoji Universitet xəbərləri, 2011, №5 Riyaziyyat-6 (məsləhətçi statusu ilə) “Şərq-Qərb” nəşriyyat evi. 2013-cü il Məktəb riyaziyyat kursunda funksiyanın kəsilməzlik və monotonluq xassəsinin bəzi tənliklərin həllinə tətbiqi Maddi nöqtələr sisteminin kütlə mərkəzi anlayışının bəzi həndəsə məsələlərinin həllinə tətbiqi Pedaqoji Universitet xəbərləri, 2015, №1 Məktəb riyaziyyat kursunda funksiyanın kəsilməzlik və monotonluq xassəsinin bəzi tənliklərin həllinə tətbiqi “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015 Həndəsi fiqurların kombinasiyasına aid ekstremal məsələlərin həllinə törəmənin tətbiqi “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”.. Mingəçevir Dövlət Universiteti 2016 Dirixle prinsiri Şəxssiyyət, cəmiyyət, dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar. Respublika elmi konfransının materialları. 6-7 dekabr 2019-cu il. Mingəçevir Dövlət Universiteti. Dirixle prinsiri Azərbaycan Respublikasının Təhsil institutu. Elmi əsərlər, №1, 2020 İsmayılova Məlahət Fərrux О регулярной размеши-мости одного класса операторно-диффе-ренциальных уравнений четвертого порядка эллиптического типа Бакинский Государственный Университет, Тезисы научной конференции, посвященной 70-летию члена корреспондента НАНА, заслуженного деятеля науки, доктора физико-математичес-ких наук, профессора Арифа Алигейдар оглы Бабаева, Баку, 2004, с.87 Чохюлчцлц евклид фязасынын симплексин цз щипермцстявиляри иля щиссяляря бюлцнмяси Азярбайжан Техники Университети, Елми ясярляр, ХЫЫЫ жилд, № 1, Бакы, 2004 , с. 82-83 Дифференсиал тянликляр (дярс вясаити) Азярбайжан Республикасы «Минэячевир Полиграфийа мцяссисяси» ММЖ, Минэячевир, 2004 On the solvaility of one class of fourth order elliptic type operator-differen-tial equations Азярбайжан Милли Елмляр Академийасы, Рийазиййат вя Механика Институтунун ясярляри, ХХЫЫЫ, Бакы, Елм, 2005, с.53-57 О разрешимости одного класса оперативно-дифференциальных уравнений эллиптического типа четвертого порядка АМЕА–нин мцхбир цзвц, профессор И.Т.Мяммядовун анадан олмасынын 50-иллийиня щяср олунмуш рийазиййат вя механика цзря Бейнялхалг конфрансын тезисляри, Бакы, 2005, с.99 О разрешимости одного класса операторно-дифферен-циальных уравнений в частных производных чет-вертого порядка в гильбер-товом пространстве. Бакы Дювлят Университетинин Хябярляри ъурналында № 4, 2006, с. 5-10 О существовпнии и единственности регулярно решения одного класса операторно – дифференциальных уравнений четвертого порядка Нахчыван Мцяллимляр Институту «Рийазиийат, механика вя информатиканын мцасир проблемляри» бейнялхалг симпозиумум тезисляри, Нахчыван, 2007, сящ. 47 О разрешимости одного класса операторно-дифферен-циальных уравнений четвертого порядка на весовых пространствах. Бакы Дювлят Университетинин Хябярляри ъурналында № 3, 2008, с.47-52 О некоторых оценках норм операторов промежуточных производных Бакы Дювлят Университети-нин 90 иллик йубилейиня щяср олунмуш бейнялхалг елми конфранс материаллары, 2009, s. 45-47 On solvabity of fourth order operator diferential equations of elliptic type on weight spaces Tibilisi International Centre of Mathematics and Informatics, Bulletin of TICMI, Volume 13, 2009, s.21-29 Об обобщенных решенииях некоторых операторно-диффе-ренцильных уравнений четвертого порядка Бакы Дювлят Университе-тинин Хябярляри ъурналында № 1, 2011, 52-58 О некоторых оценках типа промежуточных производных в весовых ространствах Минэячевир Политехник Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, 2011-жи ил Условия разрешимости одного класса операторно дифференциальных уравнений четвертого порядка в частных производных Бакы Дювлят Университетинин Хябярляри ъурналында № 3, 2012, səh 79-87 Азярбайжанда електрон юдямя системляри Dövlət Regional Siyasətinin reallaşmasında Aran İqtisadi Rayonunun rolu: reallıqlar və perspekriv inkişaf. Respublika Elmi Konfrans materialları Минэячевир Политехник Институту, 2013. Bir spektral məsələnin requlyarlaşmış izinin hesablanması Heydər Əliyev və Azərbaycanda energetikanın inkişafı, Respublika elmi konfransın materialları Минэячевир Политехник Институту, səh. 110-113.2014 Banax fəzalarında sürüşmə operatorları “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası”, Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015 “Məxsusi ədəd və məxsusi funksiyaların asimptotikası” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. 2016 Kompaktda təyin olunmuş kəsilməz funksiyaların Banax fəzasında izometrik sürüşmə operatorunun tipləri Respublika Elmi Konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qlobal Tendensiyalar və Müasir Azərbaycan movzusunda Respublika Elmi Konfransı”. 7-8 may 2018 “Müasir dünyada fundamental və tətbiqi tədqiqatlar” XXV Beynəlxalq Elmi və Praktik konfransın, Sankt-Peterburq 2019 Parçada kəsilməz funksiyalar fəzasının tədqiqi” Respublika Elmi Konfransın Mingəçevir Dövlət Universitetində “Şəxsiyyət, cəmiyyət, dövlət: qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar” mövzusunda Respublika Elmi Konfransı, 2019 Dörd tərtibli xüsusi törəməli operator-diferensial tənliklərin həll olunmasının tədqiqi 2019-cu ilin noyabr ayında Almaniyada olan LAMBERT Academıc Publishing adlı nəşriyyatda monoqrafiya “Yüksək tərtibli elliptik tip operator-diferensial tənliklərin bir sinfinin həll olunması haqqında” Respublika Elmi Konfransının “Regional inkişafın təmin olunmasında innovativ tendensiyalar: reallıqlar və müasir çagrışlar” mövzusunda Respublika Elmi Konfransı, 11-12 dekabr 2020 Hilbert fəzasında dördtərtibli xüsusi tötəməli operator-diferensial tənliklərin umümiləşmiş həll olunması haqqında Pereyaslav şəhərində İscience (Интернаука) jurnalında cap edilmişdir. 2020-ci ilin iyul ayında Bağırov Rizvan Yusif О применении метода Пикара к решению нелинейных интегральных уравнений с запаздывающим аргументом Деп. ВИНИТИ, №2187-81 УДК517.947 10 səh. Об ограниченных решениях интегро-дифференциальных уравнений нейтрального типа Деп. ВИНИТИ, №2187-81 УДК517.948 9 səh. О начальных задачах для интегро-дифференциальных уравнений с отклоняющимся аргументами Деп. ВИНИТИ, №3069-82 УДК517.968.7 20 səh. Об ограниченных решениях функционально-дифференциальных уравнений Деп. ВИНИТИ, №3070-82 УДК517.947 6 səh. О краевых задачах для интегро-дифференциальных уравнений в Гильбертовом пространстве с авторегулируемым отклонением аргумента Деп. ВИНИТИ, №4159-88 УДК517.929.7 38 səh. Orta məktəbdə həndəsə dərsləri səmərələliyinin artırılması yolları. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi-metodik şurasının 08.07.1997 ci il qərarı. ADP 1997. 48 səh. Краевая задача для системы интегро-дифференциальных уравнений нейтрального типа Pedaqoji Universitet xəbərləri. Təbiət elmləri seriyası N1-2 1997. 8 səh. Həndəsi anlayışların öyrədilməsində ümumiləşdirmə və konkretləşdirmə. Pedaqoji Universitet xəbərləri. Pedaqoji, psixoloji elmlər seriyası N3, 1998. 4 səh. Ümumtəhsil məktəblərinin V-IX sinifləri üçün riyaziyyat proqramı və yoxlama yazı işləri. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Elmi Metodik şurasının 15.05.2006 tarixli qərarı 2006. 95 səh. О применении метода Пикара к решению нелинейных интегральных уравнений с запаздывающим аргументом Деп. ВИНИТИ, №2187-81 УДК517.947 10 səh. Ümumtəhsil məktəblilərinin X-XI sinifləri üçün riyaziyyat proqramı və yoxlama yazı işləri. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Elmi Metodik şurasının 15.05.2006 ci il tarixli qərarı. 2007. 88 səh. V sinif şagirdləri üçün riyaziyyatdan diferensiasiyalı test tapşırıqları. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi metodik. 15.05.2006 qərarı. 2008. 77 səh. Funksional diferensial tənliklərin həllinin məhdudluğu haqqında. Pedaqoji Universitet xəbərləri.N3, 2009. 4 səh. Краевая задача линейных интегро-дифференциальных операторных уравнений с отклоняющимся аргументами Pedaqoji Universitet xəbərləri.N4, 2009. 8 səh. Riyaziyyatın ibtidai kursunun nəzəri əsasları Mingəçevir. 2011. 238 səh. Neytral tip inteqro-diferensial tənliklərin həllinin məhdudluğu haqqında. Pedaqoji Universitet xəbərləri. N4, 2013. 4 səh. О начальной задаче для одной системы интегрально-дифференциальных уравнений с запаздывающим аргументом Pedaqoji Universitet xəbərləri. N4, 2014. 4 səh. Pedaqoji fakültənin riyaziyyat kursunda “Funksiya və onun xassələri ” mövzusunun tədrisinə dair. Pedaqoji Universitet xəbərləri. N2, 2014. 3 səh. Pedaqoji fakültənin riyaziyyat kursunda “Nisbət və tənasüb” mövzusunun tədrisinə dair. Pedaqoji Universitet xəbərləri. N4, 2014. 4 səh. Parametrdən asılı bəzi məsələlərin həlli Respublika Elmi Konfransın Mingəçevir Dövlət Universitetində “Şəxsiyyət, cəmiyyət, dövlət: qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar” mövzusunda Respublika Elmi Konfransı, 2019 Hissə-hissə inteqrallamanın tədrisinə dair Aqrar Universitetinin 1 saylı Elmi jurnalı Məmmədov Məhəmməd Nazim «Али рийазиййат» Минэячевир Политехник Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 1998 Гийаби тящсил алан тялябяляр цчцн «Али рийазиййат» курсу üzrə metodik göstərişlər Азярбайжан Республикаси Мятбуат вя Информасийа Назирлийи Минэячевир шящяр полиграфийа мцяссисяси, 1999-жу ил, 1-68 Бакалавр пиллясиндя тящсил алан тялябяляр цчцн «Али рийазиййатдан чалышмалар» Азярбайжан Республикаси Мятбуат вя Информасийа Назирлийи Минэячевир шящяр полиграфийа мцяссисяси, 2000-жи ил, 1-375 «Йарымсонсуз дцз хятт цчцн бир сярщяд мясялясинин щялли» Минэячевир Политехник Институтунун 10 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, 2001-жи ил «Хятти програмлашдырма» Азярбайжан Республикаси Мятбуат вя Информасийа Назирлийи Минэячевир шящяр полиграфийа мцяссисяси, 2002-жи ил, 205 «Тятбиги рийазиййат» фянни Минэячевир Политехник Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2003-жц ил,8 Гийаби тящсил алан тялябяляр цчцн «Тятбиги рийазиййат» фянни Минэячевир Политехник Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2003-жц ил,15 «Диференсиал тянликляр» Минэячевир,2004-cц ил, сящ.130 Об одной модели гидроупругой задачи при поперечном ударе твёрдым телом по гибкой связи Азярбайжан Республикасы Тящсил Назирлийи Азярбайжан Технолоэийа Университети, Елми-хябярляр №5-6, Эянжя-2007 Решение задачи о поперечном ударе конусом по гибкой упругопластической мембране Азярбайжан Республикасы Тящсил Назирлийи Азярбайжан Технолоэийа Университети, Елми-хябярляр №7-8, Эянжя-2008 Гейри-сялис заман сыраларынын модификасийа олунмуш цсулла прогнозлашдырылмасы Азярбайжан Республикасы Тящсил Назирлийи Азярбайжан Технолоэийа Университети, Елми-хябярляр №9-10, Эянжя-2008 «Рийазиййат» фянни Минэячевир Политехник Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2009 «Бирдяйишянли функсийаларын интеграл щесабы» Минэячевир ш. Мятбяяси 2009-жу ил Верилянлярин пайланма сыхлыьы ясасында гейри-сялис заман сыраларынын прогнозлашдырылмасы Азярбайжан Технолоэийа Университети, Елми хябярляр ъурналы, №15-16, Эянжя-2010 сящ.13-21 Рийази физика тянликляри Бакы-2011 214сящ «О некоторых оценках типа промежуточных производных в весовых пространствах» Минэячевир Политехник Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, 2011-жи ил “Verilmiş zaman intervalında en kəsikli naqildən keçən elektrik yükünün hesablanması zamanı Simpson(parabola) düzbucaqlılar metodunun dəqiqliyinin müqayısə edilməsi” Heydər Əliyev və Azərbaycanda energetikanın inkişafı, Respublika elmi konfransın materialları Минэячевир Политехник Институту, 2014 Sonsuz çubuqda istilikkeçirmə tənliyi üçün Koşi məsələsi “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfransının materialları 2015 Rezultantdan istifadə etməklə çoxhədlinin köklərinin tapılması “Milli-mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbliği məsələləri” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfransının materialları 2016 “Məxsusi ədəd və məxsusi funksiyaların asimptotikası” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. 2016 Amortizasiya və amortizasiyanın xətti modeli Heydər Əliyevin 95-ci il dönümü və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunmuş Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan adlı Elmi Konfrans İqtisadi proseslərdə limitin analizi Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar movzusunda Respublika elmi konfransı”. 6-7 dekabr 2019 Məhsulun keyfiyyətinə nəzarətin statistik metodu adlı məqalə Respublika Elmi Konfransı Mingəçevir Dövlət Universiteti Regional inkişafın təmin olunmasında innovativ tendensiyalar: reallıqlar və müasir çagırışlar”, MDU 11-12 dekabr 2020-ci il. Əhmədov Vilayət Uğurlu «Бязи аналитик функсийалар сырасы щаггында» Азербайcан Мемарлыг вя Иншаат Университетинин Елми ясярляр топлусу 2003. Али рийазиййатдан чалышмалар Азярбыйжан Республикасы «Минэячевир Полиграфийа мцяссисяси» ММС. Минэячевир 2004. «Чохъюлчцлц Евклид фязанын симплексин цз щипермцстявиляри иля щиссяляря бюлцнмяси» Азярбайжан Техники Университетин Елми ясярляр топлусу 2004. «Чевик еластик пластик мембранйа конусла ениня зярбя щагда мясялянин щялли» Азярбайжан Технолоэийа Университети «Елми хябярляр» 7-8 2008 «Харижи мцщитин тязйигини нязяря алмагла чевик сапа бярк жисимля зярбя мясялясинин рийази модели » Азярбайжан Технолоэийа Университети: Республика Елми-Практик конфрансынын материаллары. Жилд-2 ил 2010 “Həqiqi əmsallı çoxhədlinin vuruqlara ayrılması” Аз.Технолоэийа Университети «Елми хябярляр» Эянcя 2010 “Həqiqi əmsallı çoxhədlinin sadə və təkrar köklərinini tapılması üçün alqoritm” Минэячевир Политехник Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, 2011-жи ил “Universal çoxluğu faiz dəyişməsi olan qeyri-səlis zaman sıralarının proqnozlaşdırılması” Минэячевир Политехник Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, 2011-жи ил “Aran iqtisadi rayon üzrə məktəblilərin təhsılındə İKT-nin rolu” “Dövlətin regional siyasətinin reallaşmasında Aran iqtisadi rayonunun rolu: Reallıqlar və prespektiv inkişaf” adlı respublika elmi konfransının materialları, 2013 “Cəbrı xəttı tənlıklər sistemının həllı üçün tətbıq olunan Kramer üsulunun EXCEL-də realızə olunma variantları” Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin “elmi məqalələr” toplusu, 2014 Həqiqi əmsallı çoxhədlinin sadə və təkrar köklərinin tapılması üçün alqoritm Азярбайжан Технолоэийа Университетиnin “Elmi xəbərlər” № 21 Gəncə 2015 “Həqiqi və kompleks kökləri məlum olan çoxhədlinin qurulması” “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Mingəçevir Dövlət Universiteti. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015 “Laqranj interpolyasiya çoxhədlisinin EXCEL-də qurulması” Азярбайжан Технолоэийа Университетиnin “Elmi xəbərlər” № 21 Gəncə 2015 “Rezultatdan istifadə etməklə çoxhədlinin köklərinin tapılması” “Milli-mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbliği məsələləri” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2016 “İnterpolyasiya üsulu ilə xarakteristik çoxhədlinin bölənlərinin EXCEL cədvəl prosessorunda tapılması” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. 2016 Laqranj interpolyasiya çoxhədlisinin determinantlarla ifadəsi Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin “elmi əsərlər” toplusu, Gəncə,2017 Ümumiləşmiş funksiyaların tətbiqləri Mingəçevir Dövlət Universitetinin, Mühəndislik fakültəsi,elmi konfrans materialları, Mingəçevir 2017 Kompaktda təyin olunmuş kəsilməz funksiyaların Banax fəzasında izometrik sürüşmə operatorunun tipləri Heydər Əliyevin 95-ci ildönümü və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunmuş Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan adlı Elmi Konfrans, Mingəçevir, may 2018 Kompleks əmsallı çoxhədlilər Aqrar Universitetinin 1 saylı Elmi jurnalı Babuşov Sabir Nəriman “İkili dövrü düz xətlə çatlar sistemi ilə zəiflədilmiş müstəvidə dairəvı xarici materialın oturdulmasından yaranan gərginlik deformasiya vəziyyəti” Elmi konfrans San-MarinoBEA, AMİ Mingəçevir filialı. Mingəçevir-1997, səh 144-148 “Funksiyanın qabarıqlığı və bərabərsizliklərin isbatı” Elmi əsərlər”San-MarinoBEA, AM Mingəçevir filialı.Bakı-1999 səh 172-176 “Respublikamızda müəllim hazırlığınin vəziyyətinə dair bəzi mülahizələr” Beynəlxalq Elmi konfrans 28-29sentyabr .Bakı-2009 səh 310-311 “Təhsildə kompüterin rolu.Fasiləsiz pedaqoji təhsildə elektron təlim texnalogiyalarınin rolu” Respublika elmi metodiki konfrans Bakı-2011 səh34-36 Görkəmli alim Zahid Xəlilovun anadan olmasınin 100-illiyi. “Mingəçevir işıqları”-2012 səh 4 Məktəb riyaziyyat kursunda diferensial tənlik anlayışı və onun tətbiqləri Az.Resp.Təhsil pr. inst. Elmi əsərləri. Bakı-2009. №3 səh 145-149 “Loqarifmik tənlik və bərabərsizliklərin həlli zamanı buraxılan səhvlər və onların korreksiya edilməsi” “Fizika ,riyaziyyat və astranomiya tədrisi”№3, 2014 səh 46-51 “Funksiyanın ən böyük və ən kiçik qiymətlərinin tapılmasınin köməyi ilə ikidəyişənli tənliklərin həlli” “Fizika ,riyaziyyat və astranomiya tədrisi”№1, 2015 səh 26-31 Vektorların skalyar hasili haqqında Koşi-Bunyakovski bərabərsizliyinin çətinliyi yüksək olan bəzi çalışmaların həllinə tətbiqi “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Respublika Elmi konfransının materialları Mingəçevir Dövlət Universiteti 2015 noyabr səh 130-134 Riyaziyyat dərslərində şagirdlərin müstəqil işə hazırlanması Təhsil Problemləri İnstitutu Elmi Əsərləri N 1 2016 “Funksional analiz” fənninin proqramı Mingəçevir-2016 “Cəbr” fənninin proqramı “Riyaziyyat müəllimliyi” ixtisası üçün Mingəçevir-2016 “Cəbr” fənninin proqramı “Riyaziyyat və informatika müəllimliyi” ixtisası üçün Mingəçevir-2016 “Həndəsə” fənninin proqramı Mingəçevir-2016 “Bəzi tip istehsal məsələlərinin optimal həllinin tapılmasında analitik həndəsənin tətbiqi” Qloballaşma və regional inteqrasiya Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 2016 noyabr. səh 302-303 Ümumtəhsil məktəblərdə bəzi riyazi anlayışların formalaşdırılmasında məsələlərdən istifadə Universitetin Pedaqoji fakültəsi. Azərbaycanda Təhsil siyasətinin prioritetləri müasir yanaşmalar adlı konfrans, 2017 Pedaqoji təcrübə üçün proqram Pedaqoji fakültənin elmi şurası pr.2 /2015 Riyyaziyat dərslərində şagirdlərin məntiqi təfəkkürünün inkişaf etdirilməsi Heydər Əliyevin 95-ci il dönümü və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunmuş Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan adlı Elmi Konfrans Şagirdlərin sərbəst düşünmə qabiliyyətinin inkişafında həndəsə məsələlərinin rolu Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 6-7 dekabr 2019 Bəzi bərabərsizliklərin həndəsi məsələlərə tətbiqi Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 2020 Abdullayev Vaqif Şahismayıl Riyazi induksiya mütodundan istifadə etmədən bəzi cəm düsturlarının çıxarılışı və onların tətbiqi Elm, təhsil və həyat qəzeti Bakı 2012-ci il Bəzi kvadrat kök daxil olan ifadələrin qiymətlərinin səmərəli üsulla tapılması Bakı-2012 İensen bərabərsizliyi və onun olimpiada tipli çalışmalara tətbiqi. Təhsil problemləri istitutu Bakı-2013 Vektorların skalyar hasili haqqında Koşi-Bunyakovski bərabərsizliyinin çətinliyi olan bəzi çalışmaların həllinə tətbiqi MDU. Mingəçevir-2015 Riyaziyyat dərslərində şagirdlərin müstəqil işə hazırlanması. Təhsil problemləri istitutu. Bakı-2016 “Funksional analiz” fənninin proqramı Mingəçevir-2016 “Riyazi analiz kursundan məsələ və misallar” adlı dərs vəsaiti, kitabı. Mingəçevir Poliqrafiya Müəssisəsi MDU EŞ Protokol № 02,02.11.2017 Bərabərsizliklərin bəzi üsullarla isbatı haqqında Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 7-8 may 2018 İbtidai funksiyanın çətinliyi yüksəık olan bəzi çalışmaların həllinə tətbiqi Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 6-7 dekabr 2019 Bəzi bərabərsizliklərin həndəsi məsələlərə tətbiqi Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 2020 Kələşova Natəvan Həmdiyyə Чевик еластик-пластик сапа кцт пазла сяс сцрятиндян бюйцк реъимдя зярбя «Елми хябярляр» № 13-14 Азярбайжан Технолоэийа Университети 2009 Чевик гейри хятти еластик сапа кцт пазла сяс сцрятиндян бюйцк реъимдя зярбя «Йейинти, тохужулуг вя йцнэцл сянайе сащяляринин актуал проблемляри» мювзусунда елми практик конфранс, 2011 Qüvvət sırasının yığılma intervalı və radiusu Минэячевир Политехниk Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш елми практик конфрансın mатериаллары. Минэячевир, 2011, səhifə 18-20. Elementar funksiyaların Makleron sırasına ayrılışı Mingəçevir Politexnik İnstitutunun 20 illiyinə həsr olunmuş elmi praktik konfransın materialları. Минэячевир, 2011, səhifə 21-22 Mцsbət hədli sıraların yığılması haqqında Koşi-Makleronun inteqral əlaməti Azərbaycan Texnologiya Universiteti, Elmi xəbərlər. (19-20). Gəncə, 2011. səhifə 13-15. Sıralar Mingəçevir, Səda, 2012, 114 səhifə Riyaziyyat fənni üzrə tədris proqramı Мingəçevir Politexnik Институтунун Компцтер Тядрис Мяркязи, 2015, 24 səhifə Tam əmsallı n dərəcəli tənliklərin köklərinin axtarılması üsulları Mingəçevir Dövlət Universitetində keçirilən “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” mövzusunda Respublika elmi konfransının materialları. Минэячевир, 2015, səhifə 41-43 Banax fəzalarında sürüşmə operatorları “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası”, Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015 Riyaziyyatdan çətinlik dərəcəsi yüksək olan məsələlərin həlli fənni üzrə tədris proqramı Mingəçevir Dövlət Universitetinin Компцтер Тядрис Мяркязи, 2015, 14 səhifə. Rasional tənliklərin həlli Mingəçevir Dövlət Universitetində keçirilən “Qloballaşma və regional inteqrasiya” mövzusunda Respublika elmi konfransının materialları. Минэячевир, 2016, səhifə 251-254 Riyazi analiz fənni üzrə tədris proqramı Mingəçevir Dövlət Universitetinin Компцтер Тядрис Мяркязи, 2016, 24 səhifə Məmmədova Məhparə Səməd О некоторых оценках типа промежуточных производных в весовых пространствах Минэячевир Политехник Институтунун 20 иллийиня щяср олунмуш Елми-практик конфрансын материаллары, 2011-жи ил Bir spektral məsələnin requlyarlaşmış izinin hesablanması Heydər Əliyev və Azərbaycanda energetikanın inkişafı, Respublika elmi konfransın materialları Минэячевир Политехник Институту, səh. 110-113.2014 Азярбайжанда електрон юдямя системляри Dövlət Regional Siyasətinin reallaşmasında Aran İqtisadi Rayonunun rolu: reallıqlar və perspekriv inkişaf. Respublika Elmi Konfrans materialları Минэячевир Политехник Институту, 2013. “Cəbrı xəttı tənlıklər sistemının həllı üçün tətbıq olunan Kramer üsulunun EXCEL-də realızə olunma variantları” Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin “elmi məqalələr” toplusu, 2014 Leverye üsulu ilə xarakteristik çoxhədlinin əmsallarının EXCEL-də hesablanması Азярбайжан Технолоэийа Университетиnin “Elmi xəbərlər” № 21 Gəncə 2015 “Analitik həndəsə” fənninin tədris proqramı Mingəçevir Dövlət Universiteti, 2015 “Riyaziyyat” fənninin tədris proqramı Mingəçevir Dövlət Universiteti, 2015 “Həqiqi və kompleks kökləri məlum olan çoxhədlinin qurulması” “Davamlı inkişafın milli modeli və strategiyası” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfrans materialları 2015 Orta məktəbdə “Xətlərlə hüdudlanmış fiqurların sahələrinin və fırlanmadan alınan cisimlərin həcmlərinin hesablanması”na müəyyən inteqralın tətbiqləri “Milli-mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbliği məsələləri” Mingəçevir Dövlət Universitet. Respublika Elmi Konfransının materialları 2016,səh.153-155 “İnterpolyasiya üsulu ilə xarakteristik çoxhədlinin bölənlərinin EXCEL cədvəl prosessorunda tapılması” Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Qloballaşma və regional inteqrasiya movzusunda Respublika elmi konfransı”. Минэячевир, 2016 Laqranj interpolyasiya çoxhədlisinin determinantlarla ifadəsi Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin “elmi əsərlər” toplusu, Gəncə,2017 Ümumtəhsil məktəblərdə bəzi riyazi anlayışların formalaşdırılmasında məsələlərdən istifadə Universitetin Pedaqoji fakültəsi. Azərbaycanda Təhsil siyasətinin prioritetləri müasir yanaşmalar adlı konfrans, 2017 “Elementar riyaziyyat” fənninin tədris proqramı Mingəçevir Dövlət Universiteti, 2018 Riyyaziyat dərslərində şagirdlərin məntiqi təfəkkürünün inkişaf etdirilməsi Heydər Əliyevin 95-ci ildönümü və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunmuş Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan adlı Elmi Konfrans, may,2018 Hissə-hissə inteqrallamanın tədrisinə dair Aqrar Universitetinin 1 saylı Elmi jurnalı Allahverdiyeva Səriyyə İnqilab O некоторых свойствах коэффицентами İnformasiya texnologiyaları və tətbiqi proqramlar mövzusunda gənc tədqiqatçıların III respublika elmi konfransının materialları. Bakı Dövlət Universiteti. Bakı – may – 2004. Səh.67-68 “ O соотношениях между некоторыми коэффициентами многошагового метода типа Обрешкова” Тезисы научной конференции , посвященной 70-летию члена –корреспондента НАНА,заслуженного деятеля науки , доктора физико- математических наук , прфессора Арифа Алигейдар оглы Бабаева БГУ. 30.XI.04 – 01.XII.04 Баку. Səh.44-46 “ Об одной модификации многошагового метода “ Техналогии и методики в образовании Научно – Тнхнический журнал, 2011. №4 Воронеж 2011. Səh. 27-30 «Применение гибридного метода к решнию интeгро-диффернциалных уравнений типа Вольтерра Bakı Dövlət Universiteti Mexanika –Riyaziyyat fakultəsi. Azərbaycannın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin ahadan olmasınin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş “ Riyaziyyat və Mexanıkanın actual problemləri “ adlı Respublika elmi konfransının materialları. (07-08 may 2013 –cü il ). Bakı -2013. Səh. 181 “ Об одном применении модификации многошагового метода к решению интегрвльного уравнения Вольтерра второго рода “ Bakı Dövlət Universiteti.Görkəmli alim və ictimai xadim,AMEA –nın müxbir üzvü Dövlət mükafatı laureatı , Əməkdar elm vadimi , BDU – nun sabiq rektoru , fizika –riyaziyyat elmləri doktoru professor Yəhya Məmmədovun anadan olmasının 85 illik yubileyinə həsr olunmuş Beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı, 10 dekabr . 2015 –ci il. Səh. 210-213 Об одной краевой задаче для уравнения Буссинеска-Лява с нелокальными интегральными по времени условиями второго рода Azərbaycan Respublikasi Təhsil Nazirliyi, Sumqayit Dövlət Universiteti, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasi Riyaziyyat və mexanika Institutu . Sumqayıt Dövlət Universitetinin yaradılmasının 55 illiyinə həsr olunur.Riyaziyyatin nəzəri və tətbiqi problemləri Beynəlxalq Elmi Konfransin materiallari. 25-26 may 2017-ci il.Səh158-159 Линейные обратные задачи для гиперболического уравнения с нелокальным по времени условиям . Международной научно-технической конференции «Математическое и компьютерное моделирование естественно-научных и социальных проблем», г.Пенза. Korparativ informasiya sistemləri AKU-nun Elmi Metodiki Şurasının 28 fevral 2019-cu il 6 saylı protokolu, Elm və təhsil, Bakı – 2019 Методы обучения информатике в начальной школе Azərbaycan Respublikasi Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, Təhsildə İKT, Elmi metodiki jurnal, Bakı – 2019 Hesablama riyaziyyatı üzrə praktiki iş Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Elmi metodiki Şurasının 27 sentyabr 2019-cu il 1 saylı protokol, bakı – 2019 Aспекты организации взаимодействия пользователей единого информационного пространства предприятия East european scientific Journal. Volume 1 9(61),2020 part 1 An inverse boundary value problem for the boussinesq-love equation with nonlocal integral condition Turkic World Mathematical Society (TWMS) Journal of Pure and Applied Mathematics., V.11, N.2, 2020. Pp.226-237 İnformatika elminin formalaşması və inkişafi Riyaziyyatın fundamental problemləri və intellektual texnologiyaların təhsildə tətbiqi Respublika elmi konfransının materialları Bakı 2020 Nonlinear inverse boundary value problem for the boussinesq-love equation with integral conditions Proceedings of the 7 th International Conference on control and optimization with industrial applications Volume II 26-28 August, 2020 Babayev Rövşən Fərrux The embedding theorems in generalized Sobolev-Morrey type space Sumqayıt Dövlət Universitetinin yaradılmasının 55 illiyinə həsr olunmuş “Riyaziyyyatın nəzəri və tətbiqi problemləri beynəlxalq elmi konfransı, 2017” Səh 30 “Some properties of functions from generalized Sobolev-Morrey type spaces” Mathematica Aeterna. Bolqarıstan. Sofiya. №4, 2017 Məmmədova İradə Əli Bərabərsizliklərin bəzi üsullarla isbatı haqqında Heydər Əliyevin 95-ci il dönümü və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunmuş Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan adlı Elmi Konfrans İnformasiya və kommunikasiya texnlogiyalarının cəmiyyətdə və təhsildə əhəmiyyəti Heydər Əliyevin 95-ci il dönümü və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunmuş Qlobal tendensiyalar və müasir Azərbaycan adlı Elmi Konfrans Şagird nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsinin təhsildə əhəmiyyəti Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 6-7 dekabr 2019 Riyaziyyat dərslərində keyfiyyətin inkişaf etdirilməsinin əhəmiyyəti “Regional inkişafın təmin olunmasında innovativ tendensiyalar: reallıqlar və müasir çagırışlar” Respublika Elmi Konfransı, MDU 11-12 dekabr 2020-ci il. Ismayılova Sevda Camal Orta məktəb riyaziyyat kursunda məsələnin şərhinə görə tənlik tərtibi Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutu, Elmi əsərlər jurnalı Bakı, 2014 Məsələ həllində yol verilən metodik səhvlər Kurikulum elmi-metodik jurnalı, Oktyabr – dekabr 2015 V-IX siniflərdə Riyaziyyatın tədrisində yaranan problemlərin həlli yolları Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutu, Elmi əsərlər jurnalı, 2016 Fənlərarası əlaqələrin şagirdlərin riyazi təfəkkürünn inkişafında rolu Azərbaycan Respublikasının Bakı Qızlar İnstitutu, Elmi əsərlər jurnalı 2018 Студенттердин математикалык ой жугуртуусун онуктуруу окутуунун башкы максаттарынын бири болуп саналат Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана 2018 Tənlik tərtib etməklə məsələ həllində şagirdlərin yaradıcı fəaliyyətinin xüsusiyyətləri Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutu, Elmi əsərlər jurnalı 2018 Formation of independent problem compilation skills of the student Педагогика и психология в современном мире: Теоретические и практические исследования Avqust 2019 Təfəkkürün inkişafı problemlərinin araşdırılmasında riyaziyyatın rolu Qloballaşma və Regional İnteqrasiya – Respublika elmi konfransının materialları Mingəçevir Dövlət Universiteti 2016 Milli dəyərlərin aşılanmasında riyaziyyatın rolu Milli – mədəni irs və onun qloballaşma şəraitində təbıliği məsələləri Mingəçevir Dövlət Universiteti 2016 Методологические ошибки, допущенные при решении задач World Science, Proceedings of articles the international scientific conference Czech Republic, Karlovy Vary – Russia, 2016 The importance of solving the problem by equating in formation students mathematical thinking Riyaziyyat və mexanikanın müasir problemləri, akademik Akif Hacıyevin 80 illik yubileyinə həsr olunmuş Beynəlxalq konfrans Bakı 2017 Orucov Tofiq Sərvaz “Məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda sadə riyazi təsəvvürlərin formalaşdırılması nəzəriyyəsi və metodikası” Mingəçevir Dövlət Universitetinin 12.12.2018-ci il tarixli 182 № li əmri ilə dərs vəsaiti kimi təsdiq edilmişdir. Mingəçevir 2018 “Riyaziyyat dərslərində fənlərarası əlaqənin təmin edilməsi” Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri. Elmi metodik jurnal, 2011, №2 “Tərs funksiyanın proobraz vasitəsi ilə təyini, xassələri və tapılması üsulları” Fizika, Riyaziyyat və İnformatika tədrisi. Elmi metodiki məcmuə, 2012, №2, səh21-25 “Loqarifmik tənlik və bərabərsizliklərin həlli zamanı buraxılan səhvlər və onların korreksiya edilməsi” Fizika, Riyaziyyat və informatika tədrisi. Elmi metodik məcmuə 3(203) 2014 səh. 46- 51 “Funksiyanın ən böyük və ən kiçik qiymətinin tapılmasının köməyi ilə ikidəyişənli tənliklərin həlli”. Fizika, Riyaziyyat və informatika tədrisi. Elmi metodik məcmuə 1(205) 2015 səh. 26-31 “ Riyaziyyat dərslərində şagirdlərin riyazi – kommunikativ bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi” “ Kurikulum” 2015 № 2,XXX cild(vol) səh. 77-80 Situasiya məsələləri şagirdlərin riyazi təhsilinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi resursu kimi Respublika elmi konfransı. Mingəçevir Dövlət Universiteti “Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar”movzusunda Respublika elmi konfransı”. 6-7 dekabr 2019 Sadıqlı Günel İlqar Parametrdən asılı bəzi məsələlərin həlli Şəxsiyyət, cəmiyyət, Dövlət: Qarşılıqlı münasibətlərə müasir yanaşmalar Respublika elmi konfransının materialları.Mingəçevir Dövlət Universiteti 6-7 dekabr 2019
Kafedranın ixtisaslarına 2021-2022-ci tədris ili üçün abituriyentlərə müraciət edilib.
Kafedralar
- Energetika kafedrası
- Fizika və ekologiya kafedrası
- Humanitar fənlər kafedrası
- İqtisadiyyat kafedrası
- İnformasiya texnologiyaları kafedrası
- Pedaqogika və psixologiya kafedrası
- Mexanika kafedrası
- Riyaziyyat kafedrası
- Xarici dillər kafedrası
- Sənayenin təşkili və idarəetmə kafedrası
Riyaziyyat kafedrası
Kafedra haqqında
Kafedra “Ali riyaziyyat” kafedrası kimi Mingəçevir Politexnik İnstitutunda 1991-95-ci tədris ilinə qədər qeyri-ixtisas kafedrası kimi fəaliyyət göstərmiş 1995-96-cı tədris ilindən isə ixtisas kafedrası kimi fəaliyyətini davam etdirmişdir. Belə ki, həmin tədris ilindən kafedraya İİ 02.15 “İqtisadi informasiya və avtomatik idarəetmə sistemləri” ixtisası verilmiş və ona görə də institutda “İqtisadiyyat və idarəetmə” və “Elektroenergetika və mexanika” fakültələrini əhatə edən 8 ixtisas üzrə keçirilən və aşağıda adları qeyd olunan, “İqtisadi informasiya və AİS” ixtisası üzrə bütün ixtisas fənləri daxil olmaqla 31 fənn tədris olunmuşdur.
Fəaliyyəti dövründə kafedrada 2 dosent, 2 f.r.e.n., baş müəllim, 3 baş müəllim, 5 assistent, 2 müəllim və 1 laboratoriya müdiri olmaqla 15 əməkdaş olmuşdur.
1996-2002-ci tədris illərində kafedraya f.r.e.n. Q.T.Kələşov rəhbərlik etmişdir. 2002-2003-cü tədris ilindən isə kafedraya f.r.e.n. dosent S.M.Mustafayev rəhbərlik edir.
2002-2003-cü tədris ilindən kafedrada 10 nəfər müəllim, 1 nəfər baş laborant fəaliyyətə başlamışdır. Onlardan 2 nəfər dosent, 2 nəfər f.r.e.n. baş müəllim, 3 nəfər baş müəllim, 3 nəfər müəllim, 1 nəfər baş laborant vəzifəsində çalışmışdır.
2004-2005-ci tədris ilindən etibarən “Riyaziyyat və informatika” kafedrası ixtisas kafedrası kimi fəaliyyət göstərirmişdir. Kafedraya TE100200 “İnformatika” ixtisası verilmiş, ona görə də kafedra yenidən ixtisas kafedrası kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.
2010-2011-ci tədris ilindən etibarən Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin “Ali ixtisas təhsilinin Dövlət standartına uyğun olaraq ixtisasın (proqramın) sifri və adı: 050509 Kompüter elmləri” olduğuna görə kafedranın adı “Riyaziyyat və kompüter elmləri” adlandırılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1059 saylı 11.09.2008-ci il tarixli əmri ilə müvəqqəti əsasnaməyə uyğun olaraq 2011-2012-ci tədris ilindən kafedrada tədris kredit sistemilə aparılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamı ilə Mingəçevir Politexnik İnstitutunun bazasında Mingəçevir Dövlət Universitetinin yaradılması ilə əlaqədar olaraq, yenidən formalaşan “Riyaziyyat və kompyuter elmləri”, sonradan isə “Riyaziyyat” kafedrası kimi, universitetin rektorunun müvafiq əmri ilə “Pedaqoji” fakültənin tərkibində fəaliyyətini davam etdirir.
Universitetin rektorunun müvafiq əmri ilə 2016-cı ildən etibarən “İnformasiya texnologiyaları” kafedrası ilə birləşərək “Riyaziyyat” kafedrası özündə aşağıdakı ixtisaslarla əhatə olunmuşdur:
– Riyaziyyat və informatika müəllimliyi
– İnformasiya texnologiyaları və sistemləri mühəndisliyi
2018-ci ilin sentyabr ayından universitetin rektorunun müvafiq əmri ilə “Riyaziyyat” kafedrasının tərkibindən “İnformasiya texnologiyaları” ixtisası ayrılmış və yeni kafedra kimi fəaliyyətə başlamışdır.
Kafedra hazırda özündə aşağıdakı ixtisaslarla əhatə olunmuşdur:
Bakalavr səviyyəsi üzrə:
050106 Riyaziyyat müəllimliyi
050105 Riyaziyyat və informatika müəllimliyi
Magistr səviyyəsi üzrə:
060105 Riyaziyyat müəllimliyi
060113 İnformatika müəllimliyi
Hazırda kafedrada 22 professor-müəllim və 2 laborant fəaliyyət göstərir. Onlardan 6 nəfər dosent, 6 nəfər baş müəllim, 10 nəfər müəllim və 2 nəfər laborantdır. Kafedrada hazırda bakalavr səviyyəsi üzrə 36, magistratura səviyyəsi üzrə 19 fənn tədris olunur.
Kafedrada 2021-2025-ci illər üçün “Riyaziyyat və tətbiqi riyaziyyatın tədrisinin təkmilləşdirilməsi”, “İnformatikanın tədrisi metodikası və metodologiyasının təkmilləşdirmək”elmi-tədqiqat işinin problemlərinin araşdırılması planlaşdırılmışdır.
İxtisas haqqında
Hazırda kafedranın tabeliyində bakalavr səviyyəsi üzrə 050105 “Riyaziyyat və informatika müəllimliyi” və 050106 “Riyaziyyat müəllimliyi” ixtisasları fəaliyyət göstərir.
Kafedrada bakalavr səviyyəsi ilə yanaşı 2016/2017-ci tədris ilindən magistr səviyyəsində 060105 “Riyaziyyat müəllimliyi” və 060113 “İnformatika müəllimliyi”, ixtisasları üzrə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 12 yanvar 2009-cu il tarixli 08 saylı qərarı ilə təsdiq edilmiş qeyd olunan ixtisaslar fəaliyyət göstərir.
Hər bir xalqın təhsilə olan ehtiyacının formalaşmasında ən vacib amil yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasıdır. Bu gün, sabah və gələcəkdə, istər ölkə daxilində, istərsədə xaricdə ixtisasına mükəmməl yiyələnmiş kadrlara ehtiyac var. Müasir dövrdə ən çox istifadə edilən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları ilə davranmaqdan ötrü mütləq Riyaziyyat və informatika biliklərinə yiyələnmək lazımdır. Bizim Mingəçevir Dövlət Universiteti lazımi ümummədəni və peşə kompetensiyalarına yiyələnən mütəxəssis hazırlığına tam şərait yaradır.
Universitetdə texnologiya kabinetləri, komputrer mərkəzi, zəngin kitabxana “Riyaziyyat müəllimliyi” və “Riyaziyyat və informatika müəllimliyi” ixtisasları üzrə kazırlanan kadrlara yüksək biliklər verməyə zəmin yaradır. Universitetimizin yüksək ixtisaslı professor – müəllim heyəti tərəfindən ölkəmizdə həyata keçirilən islahatların önündə getməyə hazır kadrlar yetişdirmək üçün hər cür imkanlar yaradılır.
Riyaziyyat ders saatlari
2021-10-25 12:15:00
Əlavə dərs saatları məktəbdə kimə verilməlidir? – CAVAB
Tez-tez müəllimlər, direktorlar, ümumiyyətlə təhsil işçilərinin arasında fakultətiv məşğələlər, dərnəklərin dərs saatlarında mübahisələr yaranır. Bəzi məktəb direktorları iddia edir ki, əlavə dərs saatları yalnız ana dili, riyaziyyat kimi əsas fənlərə verilə bilər. Musiqi, təsviri incəsənət fənlərinə isə fakultativ məşğələlər verilmir. Mövzu ilə bağlı AzEdu.az-a açıqlamasında Ağdam şəhər 91 nömrəli tam orta məktəbinin direktoru Nemət Rüstəmli bildirib ki, qanunvericilikdə belə bir qayda yoxdur. “Fakultətiv məşğələlər, dərnəklərə ayrılan dərs saatları bölünərkən şagirdlərin maraq və meyilləri nəzərə alınmalıdır. Məsələn, bizim məktəbdə ədəbiyyat, tarix kimi ali məktəb proqramlarında olan fənlərlə yanaşı, fiziki tərbiyə, təsviri incəsənət fənlərinə də məşğələ saatları ayrılıb. Təəssüf ki, məktəbimizdə şahmat müəllimi yoxdur. Əgər olsaydı, mümkün qədər ona daha çox fakultətiv məşğələ saatları ayırardım. Günümüzdə görürük ki, şahmat bizim gələcək inkişafımızda önəmli rola malikdir”. Onun sözlərinə görə fakultətiv məşğələlər istənilən fənnə verilə bilər. Amma bu məşğələlər sadəcə müəllimin dərs yükünün artırılmasına xidmət etməməlidir. “Məsələn, bizim məktəbin maddi texniki bazası imkan vermir ki, texnologiya fənnində şagird əlavə dərs saatlarında yeni bir şey öyrənə bilsin. Həmin fənnə 5-6 saat məşğələ saatı ayırmaq mənasızdır. Bu sadəcə həmin müəllimin dərs yükünü artırmağa xidmət edir”. Xatırladaq ki, əlavə məşğələ saatları ibtidai siniflərdə “Riyaziyyat”, yuxarı siniflərdə isə şagirdlərin ərizələri, müraciətləri nəzərə alınmaqla müxtəlif fənlərə verilir.
Bu bölməyə aid digər xəbərlər
İtkin düşən 4 yeniyetmə tapıldı – YENİLƏNİB
2023-03-20 22:15:00
Vətən müharibəsi qazisi direktor təyin olunub
2023-03-20 10:19:06
Məktəbdə insident – Direktor müavini xəsarət aldı
2023-03-17 17:09:16
Məktəblərdə psixoloji xidmətin monitorinqi aparılır
2023-03-15 09:47:09
Bu məktəbdə kimya, fizika, biologiya, musiqi müəllimi yoxdur – PROBLEM
2023-03-14 12:40:00
FHN orta məktəbdə təlim keçirib – FOTO
2023-03-13 16:31:00
Məktəblərdə ağacəkmə kampaniyası davam edir
2023-03-13 15:27:00
Sinif müəllimi əməliyyatdan sonra vəfat etdi
2023-03-13 09:32:06
Məktəblərdə fövqəladə hallar zamanı necə davranmalı.
2023-03-11 15:59:00
Azərbaycanda repetitor yanından qayıdan məktəbli qız QAÇIRILDI
Leyla Bayramova
DİQQƏT! DİQQƏT! Hörmətli İstifadəçilər!MÜƏLLİF HÜQUQLARI QORUNUR!Bloq yazarının İCAZƏSİ olmadan, bloqdakı materiallar elektron və ya kağız üzərində ÇOXALDILA BİLMƏZ! Həmçinin bloqdakı materiallardan KOMMERSİYA məqsədi ilə istifadə edilə BİLMƏZ!Materialların şəkillərinin çəkilərək paylaşılması QADAĞANDIR!
11 Ağustos 2017 Cuma
Riyaziyyat fənn kurikulumu üzrə standartlar və təlim nəticələri
Paylaşıldı on 07:04 by Leyla Bayramova
1.2. Məzmun xətləri
Məzmun xətti – fənn üzrə ümumi təlim nəticələrinin reallaşdırılmasını təmin etmək üçün müəyyən edilən məzmunun zəruri hissəsidir.
Məzmun xətləri şagirdlərin öyrənəcəyi məzmunu daha aydın təsvir etmək üçün müəyyən olunur və onu sistemləşdirmək məqsədi daşıyır.
Mövcud dünya təcrübəsinin öyrənilməsi və təhlili əsasında riyaziyyat təliminin aşağıdakı məzmun xətləri təyin edilmişdir:
Ədədlər və əməllər
Cəbr və funksiyalar
Statistika və ehtimal
1.4. Fəaliyyət xətləri
Standartlar tərtib edilərkən onların hər birində riyazi proseslərin elementləri kimi fəaliyyət yönümlü aşağıdakı 5 xəttin daxil edilməsi çox vacibdir:
Problemlərin həlli
Mühakiməyürütmə və isbatetmə
Ünsiyyətqurma
Əlaqələndirmə
Təqdimetmə
1.5. Məzmun standartları
I sinif
I sinfin sonunda şagird:
say və ədəd anlayışlarını, onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
toplama və çıxma əməllərinin mənasını başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
toplama və çıxmaya aid sadə hesablamaları yerinə yetirir, onlardan məsələ həllində istifadə edir və təxminetmə bacarığı nümayiş etdirir;
ədədi və dəyişəni olan sadə ifadələr haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir;
ədədi bərabərsizliklər və tənliklər haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir;
müəyyən əlamətlərdən asılı olaraq kəmiyyət və keyfiyyət dəyişiklikləri haqqında mühakimələr yürüdür;
əşyaları əlamətlərinə və fəzadakı vəziyyətlərinə görə müqayisə edir;
sadə həndəsi fiqurları tanıyır və verilmiş əlamətlərə görə onların təsnifatını aparır;
eyni adlı kəmiyyətləri müqayisə edir;
standart və standart olmayan ölçü vahidlərindən istifadə edir;
əşyalar və hadisələr haqqında məlumatlar toplayır;
toplanmış məlumatlara əsasən proqnozlar verir.
Məzmun xətləri üzrə əsas və alt-standartlar
1. Ədədlər və əməllər
Şagird:
1.1. Say və ədəd anlayışlarını, onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.1.1. 20 dairəsində bir-bir düzünə və tərsinə sayır.
1.1.2. 20 dairəsində iki-iki ritmik sayır.
1.1.3. 20 dairəsində ədədləri oxuyur və yazır.
1.1.4. Hər bir ədədə uyğun əşya qrupunu müəyyən edir.
1.1.5. Əşyalar çoxluğundan tələb olunan sayda əşyanı ayırır.
1.1.6. 20 dairəsində ədədlər arasındakı münasibətləri “>”, ” <", " MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">1.1.7. Ədədləri model, sxem, diaqram, qrafik və riyazi ifadələrlə təsvir edir.",>
1.1.8. Sayı 10-dan 20-yə qədər olan əşyalar qrupunu onluq və təklik tərkibinə ayırır.
1.1.9. Sıra saylarından istifadə edir.
1.2. Toplama və çıxma əməllərinin mənasını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.2.1. Toplamanı iki qrupun əşyalarının birgə sayılması kimi modelləşdirir.
1.2.2. Çıxma əməlini qrupun əşyalarının bir hissəsinin götürülərək qalığın müəyyənləşdirilməsi kimi modelləşdirir.
1.2.3. «Əlavə etmək», «artırmaq», «cəm», «oldu» ifadələrini toplama ilə, «üstündən götürmək», «azaltmaq», «fərq», «qaldı» ifadələrini isə çıxma əməli ilə əlaqələndirərək əşyalar çoxluğu ilə nümayiş etdirir.
1.2.4. «Ədəd (dənə) çox», «ədəd (dənə) az» ifadələrini toplama və çıxma ilə düzgün əlaqələndirir.
1.2.5. Toplama və çıxma əməllərinin komponentlərinin və nəticələrinin adlarını bildiyini nümayiş etdirir.
1.2.6. Toplama və çıxma əməllərinin komponentləri və nəticələri arasındakı əlaqələrdən hesablamalarda istifadə edir.
1.3. Toplama və çıxmaya aid sadə hesablamaları yerinə yetirir, onlardan məsələ həllində istifadə edir və təxminetmə bacarığını nümayiş etdirir.
1.3.1. İki qrupun əşyaları arasında sayca müqayisə aparır və müqayisənin nəticəsini “çoxdur”, “azdır”, “bərabərdir” sözlərinin köməyi ilə ifadə edir.
1.3.2. Sıfrın necə alındığını əşyalar üzərində nümayiş etdirir.
1.3.3. 20 dairəsində toplama və çıxma əməllərini müxtəlif üsullarla (yazılı, şifahi, sətirdə, sütunda, saymaqla) yerinə yetirir.
1.3.4. Toplama və çıxmaya aid müxtəlif növ sadə məsələləri həll edir.
1.3.5. Həyati problemlərin həllində təxminetmə bacarığı nümayiş etdirir.
2. Cəbr və funksiyalar
Şagird:
2.1. Ədədi və dəyişəni olan sadə ifadələr haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
2.1.1. Sadə ədədi ifadələri oxuyur və yazır.
2.1.2. Sadə ədədi ifadələrin qiymətini hesablayır.
2.1.3. Şifahi şəkildə söylənmiş riyazi fikri yazılı ifadə edir.
2.1.4. Dəyişəni olan ifadələr haqqında ilkin təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
2.2. Ədədi bərabərsizliklər və tənliklər haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
2.2.1. Sadə ədədi bərabərsizliklərlə bağlı mühakimələr yürüdür.
2.2.2. Tənliklər haqqında ilkin təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
2.3. Müəyyən əlamətlərə (kəmiyyət və keyfiyyət) görə dəyişikliklər haqqında mühakimələr yürüdür.
2.3.1. Əlamətlərinə görə (forma, ölçü və rəng) dəyişmələri müəyyən edir.
2.3.2. Sabit və dəyişən kəmiyyətləri fərqləndirir.
3. Həndəsə
Şagird:
3.1. Əşyaları əlamətlərinə və fəzadakı vəziyyətlərinə görə müqayisə edir.
3.1.1. Əşyaları əlamətlərinə (ölçüsünə, formasına, rənginə) görə fərqləndirir.
3.1.2. Əşyanın fəzada vəziyyətini müəyyənləşdirir.
3.1.3. Əşyanın yerinin dəyişdirilməsinə aid praktik tapşırıqları yerinə yetirir.
3.2. Sadə həndəsi fiqurları tanıyır və verilmiş əlamətlərə görə onların təsnifatını aparır.
3.2.1. Sadə həndəsi fiqurlar formasında olan əşyaları tanıyır.
3.2.2. Sadə həndəsi fiqurları əlamətlərinə (rənginə, formasına, ölçüsünə) görə təsnif edir.
3.2.3. Məsələlərin həllində və sxematik təsvirində sadə həndəsi fiqurlardan istifadə edir.
4. Ölçmə
Şagird:
4.1. Eyni adlı kəmiyyətləri müqayisə edir.
4.1.1. Hadisələrin vaxtını müqayisə edir.
4.1.2. Əşyaların uzunluqlarını müqayisə edir.
4.1.3. Əşyaların kütləsini müqayisə edir.
4.1.4. Qabların tutumlarını müqayisə edir.
4.2. Standart və şərti ölçü vahidlərindən istifadə edir.
4.2.1. Uzunluğun ölçülməsində şərti ölçü vahidlərindən istifadə edir.
4.2.2. Verilmiş parçanın uzunluğunu ölçür.
4.2.3. Uzunluğu verilmiş parçanı çəkir.
4.2.4. Tam saatları müəyyən edir.
4.2.5. Pul vahidlərindən (manat, qəpik) hesablamalarda istifadə edir.
4.2.6. Əşyanın kütləsini tərəzinin köməyi ilə kiloqramla ifadə edir.
4.2.7. Tutumun ölçülməsində standart və şərti ölçü vahidindən istifadə edir.
5. Statistika və ehtimal
Şagird:
5.1. Əşyalar və hadisələr haqqında məlumatlar toplayır.
5.1.1. Verilmiş obyektlərə (əşya, şəkil, diaqram) aid suallar tərtib edir.
5.1.2. Suallar əsasında topladığı məlumatları təqdim edir.
5.2. Məlumatlar əsasında proqnozlar verir.
5.2.1. Təkrarlanan (dövri) sadə proseslərdə qanunauyğunluğu müəyyən edir.
5.2.2. Müəyyən əlamətə görə verilmiş əşyalar və ədədlər çoxluğunda nizamı pozan (çatışmayan) elementi islah (bərpa) edir.
II sinif
II sinfin sonunda şagird:
ədəd anlayışını, ədədin strukturunu, ədədlər arasındakı münasibətləri başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
hesab əməllərinin mənasını və onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
100 dairəsində ədədlər üzərində şifahi və yazılı toplama və çıxmaya, vurma və bölməyə aid sadə hesablamaları yerinə yetirir, təxminetmə bacarığını nümayiş etdirir;
ədədi və dəyişəni olan sadə ifadələrin qiymətini hesablayır;
ifadələri müqayisə edir, tənliklər haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir;
asılı kəmiyyətlərin dəyişməsi haqqında mühakimələr yürüdür;
istiqamət və məsafə haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir;
sadə həndəsi fiqurları tanıyır və təsvir edir;
eyni adlı kəmiyyətlərin müqayisəsini aparır;
alətlər vasitəsilə kəmiyyətlərin ölçüsünü vahidlərlə ifadə edir;
müxtəlif üsul və formalarla topladığı məlumatları təqdim edir;
toplanmış məlumatlara əsasən proqnozlar və şərhlər verir.
Məzmun xətləri üzrə əsas və alt standartlar
1. Ədədlər və əməllər
1.1. Ədəd anlayışını, ədədin strukturunu, ədədlər arasındakı münasibətləri başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.1.1. 100 dairəsində ədədləri oxuyur və yazır.
1.1.2. 100 dairəsində ədədləri onluq tərkibinə ayırır.
1.1.3. 100 dairəsində ədədləri müxtəlif formalarda təsvir edir.
1.1.4. 100 dairəsində ədədlərin müqayisəsinin nəticəsini “>”, ” <", " MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">1.1.5. 100 dairəsində düzünə və tərsinə iki-iki, üç-üç, dörd-dörd, beş-beş ritmik sayır.",>
1.1.6. Ədədin cüt və təkliyini müəyyənləşdirir.
1.2. Hesab əməllərinin mənasını və onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.2.1. Vurma və bölməni müxtəlif yollarla modelləşdirir.
1.2.2. “Dəfə çox”, “dəfə az” ifadələrini uyğun olaraq vurma və bölmə əməlləri ilə düzgün əlaqələndirir.
1.2.3. Vurmanın yerdəyişmə xassəsindən hesablamalarda istifadə edir.
1.2.4. Toplama və çıxma əməlləri arasındakı qarşılıqlı əlaqəni nümunələrlə izah edir.
1.2.5. Vurma və bölmə əməlləri arasındakı qarşılıqlı əlaqəni nümunələrlə izah edir.
1.2.6. Toplama və çıxma, vurma və bölmə əməlləri arasındakı qarşılıqlı əlaqələrdən hesablamalarda istifadə edir.
1.2.7.Vurma və bölmə əməllərinin komponentləri və nəticələri arasındakı əlaqələrdən hesablamalarda istifadə edir.
1.2.8.Vurma əməlini ədədin bərabər toplananlarının cəmi kimi modelləşdirir.
1.2.9. Bölmə əməlini ədədin bərabər ədədlərin çıxılması kimi modelləşdirir.
1.2.10. Toplamanın qruplaşdırma xassəsindən hesablamalarda istifadə edir.
1.3. 100 dairəsində ədədlər üzərində şifahi və yazılı toplama və çıxmaya, vurma və bölməyə aid sadə hesablamaları yerinə yetirir, təxminetmə bacarığını nümayiş etdirir.
1.3.1.100 dairəsində toplama və çıxma əməllərini müxtəlif üsullarla şifahi yerinə yetirir.
1.3.2. 100 dairəsində ədədləri yazılı toplayır və çıxır.
1.3.3. 2, 3, 4 və 5-ə vurma və bölmə cədvəllərindən hesablamalarda istifadə edir.
1.3.4. Məsələ həllində əməlin seçilməsini əsaslandırır.
1.3.5. Toplama və çıxmaya aid ikiəməlli, vurma və bölməyə aid isə sadə məsələləri həll edir.
1.3.6. Həyati problemlərin həllində təxminetmə bacarığını nümayiş etdirir.
2. Cəbr və funksiyalar
Şagird:
2.1. Ədədi və dəyişəni olan ifadələr haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
2.1.1.Mötərizəsiz, mötərizəli və ədədi ifadələri oxuyur və yazır.
2.1.2. Mötərizəli və mötərizəsiz ədədi ifadələrin qiymətini hesablayır.
2.1.3. Sözlərlə verilmiş müvafiq fikri riyazi ifadə edir və riyazi ifadələri sözlərlə oxuyur.
2.1.4. Məsələyə uyğun riyazi ifadə və riyazi ifadəyə uyğun məsələ qurur.
2.1.5. Dəyişənin verilmiş qiymətlərində ifadənin qiymətini hesablayır.
2.2. İfadələri müqayisə edir, tənliklər haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
2.2.1. Ədədi ifadələrin müqayisəsini “>”, ” <", " MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">2.2.2. Hesab əməllərinə aid tənliklər haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.",>
2.3. Asılı kəmiyyətlər arasındakı əlaqəni müəyyən edir.
2.3.1.Qiymət, miqdar, dəyər arasındakı asılılığa dair məsələ həll edir.
2.3.2. Asılı kəmiyyətlərdən birinin dəyişməsinin digərinə təsirini şərh edir.
3. Həndəsə
Şagird:
3.1. İstiqamət və məsafə haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
3.1.1.Həndəsi fiqurlar üzərində konstruktiv bacarıqları nümayiş etdirir.
3.1.2. Kub, düzbucaqlı prizma, silindr, kürə, konus formalı əşyaları qruplaşdırır.
3.2. Sadə həndəsi fiqurları tanıyır.
3.2.1.Bucaq haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
3.2.2.Müxtəlif əlamətlərə görə həndəsi fiqurları təsnif edir.
4. Ölçmə
Şagird:
4.1. Eyni adlı kəmiyyətlərin müqayisəsini aparır.
4.1.1. Əşyaları uzunluğuna, kütləsinə, hadisələri vaxta görə müqayisə edir.
4.1.2. Tutum anlayışını şərh edir.
4.1.3. Qabların tutumunun müqayisəsini aparır.
4.2. Ölçü vahidlərindən və alətlərindən istifadə edərək kəmiyyətləri ölçür.
4.2.1. Şərti ölçü vasitələrindən istifadə etməklə ölçmələr aparır.
4.2.2. Müvafiq alət və vahidləri seçməklə uzunluğu, kütləni və tutumu ölçür.
4.2.3. Vaxtı saat və dəqiqə ilə təyin edir.
4.2.4. Pul vahidlərindən hesablamalar və mübadilə zamanı istifadə edir.
4.2.5. Kəmiyyətlərin ölçülməsinə aid məsələləri həll edir.
5. Statistika və ehtimal
Şagird:
5.1. Müxtəlif üsul və formalarla topladığı məlumatları təqdim edir.
5.1.1. Suallar əsasında topladığı məlumatlara şərhlər verir.
5.2. Toplanmış məlumatlara əsasən proqnozlar və şərhlər verir.
5.2.1. Ədədlər, əşyalar və hadisələr ardıcıllığında qanunauyğunluğu müəyyən edir.
5.2.2. Hadisələrin baş verməsi ilə bağlı “ola bilməz”, “ola bilər”, “mütləq”, “yəqin ki” ifadələrindən istifadə etməklə fikir yürüdür.
III sinif
III sinfin sonunda şagird:
ədəd anlayışını, ədədin strukturunu, ədədlər arasındakı münasibətləri, ədədin hissəsi anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
hesab əməllərinin mənasını, xassələrini və onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
hesab əməllərini yerinə yetirərkən təxminetmə bacarığı nümayiş etdirir;
riyazi ifadə anlayışlarını başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
ədədi ifadələri müqayisə edir və tənlik anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
sadə funksional asılılıqları başa düşdüyünü nümayiş etdirir;
istiqamət və məsafə anlayışları ilə bağlı sadə məsələləri sxematik təsvir əsasında həll edir;
sadə həndəsi fiqurların xassələrini bildiyini nümayiş etdirir;
eyni adlı kəmiyyətlərin müqayisəsinin nəticəsini şərh edir;
ölçü vahidlərindən və alətlərindən istifadə edərək kəmiyyətləri ölçür;
məlumatların təhlili üçün müxtəlif üsul və formalardan istifadə edir;
proqnozlar verməklə ehtimal anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
Məzmun xətləri üzrə əsas və alt-standartlar
1. Ədədlər və əməllər
Şagird:
1.1. Ədəd anlayışını, ədədin strukturunu, ədədlər arasındakı münasibətləri, ədədin hissəsi anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.1.1. 1000 dairəsində ədədləri oxuyur və yazır.
1.1.2. 1000 dairəsində ədədlərin yazılışında hər bir mərtəbədəki rəqəmə görə mərtəbə vahidlərinin sayını və mərtəbə qiymətini müəyyən edir.
1.1.3. 1000 dairəsində ədədlərin müqayisəsinin nəticəsini “>”, ” <", " MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">1.1.4. 1000 dairəsində ədədləri mərtəbə toplananlarının cəmi şəklində göstərir.",>
1.1.5. 1000 dairəsində ədədləri müxtəlif ekvivalent formalarda təsvir edir.
1.1.6. 1000 dairəsində düzünə və tərsinə on-on, yüz-yüz ritmik sayır.
1.1.7.Verilmiş rəqəmlərin köməyi ilə müxtəlif üçrəqəmli ədədlər düzəldir.
1.1.8. Tamın hissəsi anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.2. Hesab əməllərinin mənasını, xassələrini və onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.2.1. Vurma və bölmənin müxtəlif mənalarını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.2.2.Vurmanın paylama xassəsindən hesablamalarda istifadə edir.
1.2.3.Vurmanın qruplaşdırma xassəsindən hesablamalarda istifadə edir.
1.2.4. Cəmin ədədə bölünməsi qaydasını şərh edir.
1.2.5. Cəmin ədədə bölünməsi qaydasından hesablamalarda istifadə edir.
1.2.6. Qalıqlı bölməni yerinə yetirir.
1.2.7. Qalıqlı bölmənin mahiyyətini şərh edir.
1.2.8. Hesab əməlləri arasında qarşılıqlı əlaqəni izah edir.
1.2.9. Hesab əməlləri arasında qarşılıqlı əlaqədən çalışmaların həllində istifadə edir.
1.3. Hesab əməllərini yerinə yetirərkən təxminetmə bacarığını nümayiş etdirir.
1.3.1. 1000 dairəsində şifahi toplama və çıxmanı yerinə yetirir.
1.3.2. 1000 dairəsində yazılı toplama və çıxmanı yerinə yetirir.
1.3.3. Hesablamalar zamanı təxminetmə bacarığını nümayiş etdirir.
1.3.4. Hesablamaların nəticəsinin yoxlanılmasında əməllər arasındakı qarşılıqlı əlaqədən istifadə edir.
1.3.5. 1000 dairəsində ikirəqəmli və üçrəqəmli ədədləri birrəqəmli ədədə vurma və bölmə əməllərini yerinə yetirir.
1.3.6. Sadə və ən çoxu üçəməlli məsələləri həll edir.
1.3.7. Ədədin hissəsini tapır.
2. Cəbr və funksiyalar
Şagird:
2.1. Riyazi ifadə anlayışlarını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
2.1.1. Mötərizəsiz və mötərizəli ədədi ifadələrin hesablanmasında əməllər sırasından düzgün istifadə edir.
2.1.2. Dəyişəni olan ifadələri yazır, oxuyur.
2.1.3. Dəyişənin verilmiş qiymətlərində ifadənin qiymətini hesablayır.
2.1.4. Məsələyə uyğun ifadə və ifadəyə uyğun məsələ qurur.
2.1.5. Münasibətlərin doğruluğunu təmin edən simvolları müəyyənləşdirir.
2.2. Ədədi ifadələri müqayisə edir və tənlik anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
2.2.1. Ədədi ifadələrin müqayisəsinin nəticəsini “>”, ” <"," MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">2.2.2. “Məchul”, “tənlik”, “tənliyin həlli” anlayışlarını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.",">
2.2.3. Sadə tənlikləri həll edir.
2.3. Sadə funksional asılılıqları başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
2.3.1. Dəyişəni olan ifadənin qiymətinin dəyişənin qiymətindən asılı olduğunu başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
2.3.2. Kəmiyyətlər arasındakı sadə asılılıqları başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
3. Həndəsə
Şagird:
3.1. İstiqamət və məsafə anlayışları ilə bağlı sadə məsələləri təsvirlər əsasında həll edir.
3.1.1. Həndəsi fiqurların sadə yerdəyişmələri haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
3.1.2. Əşyaların və həndəsi fiqurların müxtəlif tərəflərdən görünüşləri haqqında təsəvvürü olduğunu nümayiş etdirir.
3.2. Sadə həndəsi fiqurların xassələrini bildiyini nümayiş etdirir.
3.2.1. Sadə müstəvi fiqurları tanıdığını nümayiş etdirir.
3.2.2. Sadə müstəvi fiqurları xətkeşin köməyi ilə çəkir.
3.2.3. Sadə fəza fiqurlarının bəzi xassələrini bildiyini nümayiş etdirir.
4. Ölçmə
Şagird:
4.1. Eyni adlı kəmiyyətlərin müqayisəsinin nəticəsini şərh edir.
4.1.1. Kütlənin, uzunluğun, tutumun, vaxtın müqayisəsinin nəticəsini şərh edir.
4.2. Ölçü vahidlərindən və alətlərindən istifadə edərək kəmiyyətləri ölçür.
4.2.1. Kəmiyyətlərin vahidləri arasındakı əlaqələrdən hesablamalarda istifadə edir.
4.2.2. Ölçmənin dəqiqliyini artırmaq üçün daha kiçik vahidlərdən istifadə edir.
4.2.3. Çoxbucaqlının tərəflərinin uzunluqları cəmini hesablayır.
4.2.4. Vaxtı və vaxt aralığını müəyyənləşdirir.
5. Statistika və ehtimal
Şagird:
5.1. Məlumatların təhlili üçün müxtəlif üsul və formalardan istifadə edir.
5.1.1. Müşahidə, ölçmə və təcrübə yolu ilə məlumatları toplayır.
5.1.2. Toplanmış məlumatları cədvəl və diaqramların köməyi ilə təqdim edir.
5.1.3. Toplanmış məlumatların təhlili əsasında nəticələr çıxarır.
5.2. Proqnozlar verməklə ehtimal anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
5.2.1. Müşahidə və sınaqlar əsasında hadisələrin baş verməsi ilə bağlı ehtimal irəli sürür.
IV sinif
IV sinfin sonunda şagird:
ədəd anlayışını, ədədin strukturunu, ədədlər arasındakı münasibətləri başa düşdüyünü nümayiş etdirir, sadə kəsrləri tanıyır və şərhlər verir;
hesab əməllərinin mənasını, xassələrini və onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir və onlardan istifadə edir;
ədədlər üzərində hesab əməllərini yerinə yetirərkən və məsəslə həlli zamanı təxminetmə bacarıqları nümayiş etdirir;
riyazi ifadələrdən istifadə edir və şərhlər verir;
ədədi ifadələrin müqayisəsini aparır və sadə tənlikləri həll edir;
sadə funksional asılılıqları riyazi ifadə edir və şərhlər verir;
istiqamət və məsafə anlayışları ilə bağlı sadə məsələləri sxematik təsvir əsasında həll edir və şərhlər verir;
sadə həndəsi fiqurların bəzi xassələrini bilir və onlardan çalışmaların həllində istifadə edir;
eyni adlı kəmiyyətlərin müqayisəsini aparır və müqayisənin nəticəsini şərh edir;
ölçü vahidlərindən və alətlərindən istifadə edərək kəmiyyətləri ölçür və nəticəni qiymətləndirir;
məlumatların təhlili üçün müvafiq metod seçir və tətbiq edir;
toplanmış məlumatlara əsasən proqnozlar verir, sadə ehtimal anlayışını başa düşür və tətbiq edir.
Məzmun xətləri üzrə əsas və alt-standartlar
1. Ədədlər və əməllər
Şagird:
1.1. Ədəd anlayışını, ədədin sturukturunu, ədədlər arasındakı münasibətləri başa düşdüyünü və sadə kəsrləri tanıdığını nümayiş etdirir.
1.1.1. 1000000 dairəsində ədədləri oxuyur və yazır.
1.1.2. Mərtəbə və sinif anlayışlarına əsasən ədədin yazılışında rəqəmin qiymətini müəyyənləşdirir.
1.1.3. 1000000 dairəsində ədədlərin müqayisəsinin nəticəsini “>”, ” <", " MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">1.1.4. 1000000 dairəsində ədədləri mərtəbə toplananlarının cəmi şəklində göstərir.",>
1.1.5. 1000000 dairəsində ədədləri müxtəlif ekvivalent formalarda təsvir edir.
1.1.6. Sadə kəsrləri modelləşdirir.
1.1.7. Məxrəcləri eyni olan kəsrləri müqayisə edir.
1.1.8. Kəmiyyətin hissələrini kəsrlərin köməyi ilə təsvir edir.
1.2. Hesab əməllərinin xassələrini və onlar arasındakı əlaqəni başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
1.2.1. Hesab əməllərinin xassələrindən hesablamalarda istifadə edir.
1.2.2. Məsələlərin həllində hesab əməlləri arasındakı əlaqələrdən istifadə edir.
1.2.3. Birrəqəmli, ikirəqəmli, üçrəqəmli ədədlərə yazılı vurma və bölmə alqoritmlərini bildiyini nümayiş etdirir.
1.2.4. Qalıqlı bölməni yerinə yetirir.
1.3. Hesab əməllərini yerinə yetirərkən təxminetmə bacarıqları nümayiş etdirir.
1.3.1. Çoxrəqəmli ədədlər üzərində şifahi və yazılı hesablamalar aparır.
1.3.2. Hesablamaların nəticəsinin yoxlanılmasında əməllər arasındakı qarşılıqlı əlaqədən istifadə edir.
1.3.3. Ədədin hissəsini və hissəsinə görə ədədi tapır.
1.3.4. Sadə və ən çoxu dördəməlli mürəkkəb məsələləri həll edir.
1.3.5. 1000000 dairəsində ədədləri tələb olunan mərtəbələrə qədər yuvarlaqlaşdırır.
1.3.6. Hesab əməllərinin nəticələrini təxmini müəyyən edir.
2. Cəbr və funksiyalar
Şagird:
2.1. Hesablamalarda riyazi ifadələrdən istifadə edir.
2.1.1. Riyazi ifadələrin qiymətinin hesablanmasında əməllər sırasından istifadə edir.
2.1.2. Münasibətlərin doğruluğunu təmin edən simvolları müəyyənləşdirir.
2.1.3. Ədədlərdən, dəyişənlərdən və simvollardan istifadə edərək hesab əməllərinin köməyi ilə müxtəlif riyazi ifadələr tərtib edir.
2.2. Ədədi ifadələrin müqayisəsini aparır və sadə tənlikləri həll edir.
2.2.1. Ədədi ifadələrin müqayisənin nəticəsini “>”, ” <", " MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">2.2.2. Sadə tənlikləri həll edir.",>
2.2.3. Məsələni riyazi modelləşdirərkən tənliklərdən istifadə edir.
2.2.4. Kəmiyyətlərin müqayisəsi zamanı bərabərsizliklərdən istifadə edir.
2.3. Sadə funksional asılılıqları riyazi ifadə edir.
2.3.1. Asılı dəyişənlərdən birinin dəyişməsinin digərinə necə təsir etdiyini şərh edir.
2.3.2. Sadə funksional asılılıqları həyati məsələlərlə əlaqələndirir.
2.3.3. Müxtəlif kəmiyyətlər (qiymət, miqdar, dəyər, sürət, zaman, gedilən yol, əmək məhsuldarlığı, işin müddəti, işin həcmi) arasındakı funksional asılılıqları şərh edir.
2.3.4. Kəmiyyətlər arasındakı asılılıqları hərflərin köməyi ilə düstur şəklində ifadə edir.
3. Həndəsə
Şagird:
3.1. İstiqamət və məsafə anlayışları ilə bağlı sadə məsələləri təsvirlər əsasında həll edir.
3.1.1. Əşya və fiqurların yerdəyişmələri haqqında təsəvvürlərini şərh edir.
3.1.2. Kub, düzbucaqlı prizma, silindr, kürə, konusun açılış şəkillərini müəyyənləşdirir.
3.1.3. Əşya və fiqurların müxtəlif tərəflərdən görünüşlərini təsvir edir.
3.2. Sadə həndəsi fiqurların xassələrini bildiyini nümayiş etdirir.
3.2.1. Çoxbucaqlının perimetri və sahəsi anlayışlarını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
3.2.2. Sadə həndəsi fiqurların təsnifatını aparır.
3.2.3. Həndəsi fiqurlardan çalışmaların həllinin modelləşdirilməsində istifadə edir.
4. Ölçmə
Şagird:
4.1. Eyni adlı kəmiyyətlərin müqayisəsinin nəticəsini şərh edir.
4.1.1. Kütlənin, uzunluğun, tutumun, vaxtın, perimetrin, sahənin müqayisəsinin nəticəsini şərh edir.
4.1.2. Eyni sahəyə malik olan müxtəlif ölçülü fiqurlar haqqında şərhlər verir.
4.2. Ölçü vahidlərindən və alətlərindən istifadə edərək kəmiyyətləri ölçür.
4.2.1. Uzunluğu, kütləni, tutumu, perimetri, sahəni, bucağı müvafiq vahidlər və alətlərin köməyi ilə müəyyənləşdirir.
4.2.2. Eyni adlı kəmiyyətlərin vahidləri arasındakı əlaqədən hesablamalarda istifadə edir.
4.2.3. Vaxtı saat, dəqiqə və saniyə dəqiqliyi ilə təyin edir.
4.2.4. Pul vahidlərindən məsələ həllində istifadə edir.
4.2.5. Uzunluq, kütlə, tutum, perimetr, sahə, bucaq ölçmələrinə dair məsələlər həll edir.
4.2.6. Sürət anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
5. Statistika və ehtimal
Şagird:
5.1. Məlumatların təhlili üçün müxtəlif üsul və formalardan istifadə edir.
5.1.1. Müxtəlif üsullarla topladığı məlumatları şərh edir.
5.1.2. Məlumatlar əsasında, mühakimə yürüdür.
5.2. Proqnozlar verməklə ehtimal anlayışını başa düşdüyünü nümayiş etdirir.
5.2.1. Ehtimalın doğruluğuna inanmaq üçün təcrübələr aparır.
5.2.2. Hadisənin baş vermə ehtimalı haqqında mühakimələr yürüdür.
V sinif
V sinfin sonunda şagird:
natural ədədləri oxuyur, yazır, müqayisə edir, düzür və ədəd oxunda natural ədədə uyğun nöqtəni göstərir, natural ədədlər üzərində hesab əməllərini yerinə yetirir, natural ədədləri tələb olunan mərtəbəyə qədər yuvarlaqlaşdırır, iki sonlu çoxluğun birləşməsini və kəsişməsini tapır;
onluq kəsrlər üzərində hesab əməllərini yerinə yetirir, onluq kəsrləri tələb olunan mərtəbəyə qədər yuvarlaqlaşdırır, məxrəcləri eyni olan kəsrləri toplayır və çıxır, ədədin hissəsini və faizini tapır;
dəyişənlərin və natural ədədlərin köməyi ilə sadə cəbri ifadələr və tənliklər qurur, dəyişənlərin və natural ədədlərin köməyi ilə şifahi söylənilən təklifi bərabərsizlik şəklində yazır, natural ədədlər çoxluğunda tənlikləri həll edir, sadə bərabərsizliklərin natural həllərini seçmə üsulu ilə tapır;
uzunluğu məlum olan parçanı, dərəcə ölçüsü verilən bucağı, iki tərəfi və onlar arasında qalan bucağa görə üçbucağı, tərəflərinə görə düzbucaqlını qurur, üçbucağın və dördbucaqlının perimetrini, düzbucaqlının və kvadratın sahəsini, paralelopipedin və kubun səthinin sahəsini və həcmini hesablayır;
simmetrik müstəvi fiqurları və sadə konqruyent fiqurları tanıyır;
uzunluğun, sahənin, həcmin və bucağın ölçü vahidlərindən və ölçmə alətlərindən istifadə edir;
tələb olunan məlumatları müxtəlif mənbələrdən toplayır, sistemləşdirir, cədvəl və ya diaqramlar şəklində təqdim edir, məlumatlara əsasən onların modasını, medianını və ədədi ortasını tapır;
yəqin hadisə, mümkün olmayan hadisə və təsadüfi hadisəni, eyni imkanlı və müxtəlif imkanlı hadisələri fərqləndirir, eyni imkanlı sadə hadisələrin ehtimalını hesablayır.
Məzmun xətləri üzrə əsas və alt-standartlar
1. Ədədlər və əməllər
Şagird:
1.1. Ədədləri, onların müxtəlif formada verilməsini bilir və aralarındakı münasibətləri müəyyənləşdirir.
1.1.1. Natural ədədləri oxuyur və yazır.
1.1.2. Mövqeli və mövqesiz say sistemləri ilə tanışdır, natural ədədləri müqayisə edir və düzür.
1.1.3. Ədəd oxunda natural ədədə uyğun nöqtəni göstərir.
1.1.4. İki sonlu çoxluğun birləşməsini və kəsişməsini tapır.
1.2.Riyazi əməlləri, riyazi prosedurları tətbiq edir və onlar arasındakı əlaqəni müəyyənləşdirir.
1.2.1. Natural ədədlər üzərində hesab əməllərini yerinə yetirir.
1.2.2. Natural ədədləri, onluq kəsrləri mərtəbə vahidlərinə vurur və bölür.
1.2.3 . Ədədi ifadənin qiymətini tapır (mötərizə daxilində ifadələr də daxil olmaqla).
1.2.4. Məxrəcləri eyni olan kəsrləri və qarışıq ədədləri toplayır, çıxır, onluq kəsrlər üzərində hesab əməllərini yerinə yetirir.
1.2.5. Ədədin hissəsini və faizini tapır.
1.3. Hesablamalar aparır, aldığı nəticələrin reallığa uyğunluğunu yoxlayır.
1.3.1. Natural ədədləri və onluq kəsrləri tələb olunan mərtəbəyə qədər yuvarlaqlaşdırır.
2. Cəbr və funksiyalar
Şagird:
2.1. Müxtəlif situasiyalardakı problemləri cəbri şəkildə ifadə edir və araşdırır.
2.1.1. Dəyişənlərin və natural ədədlərin köməyi ilə sadə cəbri ifadələr və tənliklər qurur.
2.1.2. Dəyişənlərin və natural ədədlərin köməyi ilə şifahi söylənilən təklifi bərabərsizlik şəklində yazır.
2.1.3. Natural ədədlərin və əşyaların verilmış sırasındakı sadə qanunauyğunluğu müəyyən edir.
2.2. Cəbri prosedurları yerinə yetirir.
2.2.1. Dəyişənin verilmiş qiymətləri üçün ifadənin qiymətlərini tapır.
2.2.2. Natural ədədlər çoxluğunda tənlikləri həll edir.
2.2.3. Sadə bərabərsizliklərin natural həllərini tapır.
2.3. Gündəlik həyatda rastlaşdığı kəmiyyətlər arasındakı asılılıqları funksiyalar vasitəsi ilə ifadə edir.
2.3.1. Düzbucaqlının, üçbucağın perimetrini, düzbucaqlı paralelepıpedin yan səthinin sahəsini tərəflərlə ifadə edir.
3.Həndəsə
Şagird:
3.1. Həndəsi təsvir, təsəvvür və məntiqi mühakimələrin köməyi ilə fiqurların əlamət və xassələrini araşdırır.
3.1.1. Nöqtə, düz xətt, şüa, parça, müstəvi, bucaq, üçbucaq, dördbucaqlı, çevrə və dairə anlayışları haqqında biliklərini nümayiş etdirir.
3.1.2. Uzunluğu məlum olan parçanı, dərəcə ölçüsü verilən bucağı, iki tərəfi və onlar arasında qalan bucağa görə üçbucağı, tərəflərinə görə düzbucaqlını qurur.
3.1.3. Üçbucağın və dördbucaqlının perimetrini, düzbucaqlının və kvadratın sahəsini hesablayır.
3.1.4. Paralelopipedin və kubun səthinin sahəsini və həcmini hesablayır.
3.1.5. Üçbucaqların tərəflərinə və bucaqlarına görə təsnifatını aparır.
3.2. Problem həlli situasiyalarına həndəsi çevirmələri və simmetriyanı tətbiq edir.
3.2.1. Sadə simmetrik müstəvi fiqurları tanıyır.
3.2.2. Sadə konqruyent (formaca eyni, ölçüləri bərabər) fiqurları tanıyır.
3.2.3. Ədəd oxunda nöqtələrin koordinatlarını qurur və koordinatına görə ədədi tapır.
4. Ölçmə
Şagird:
4.1. Ölçü vahidlərinin mənasını başa düşür, müvafiq ölçü alətlərindən istifadə edir.
4.1.1. Uzunluğun, sahənin, həcmin və bucağın ölçü vahidlərini bilir və ölçmə alətlərindən istifadə edir.
4.2. Ölçmə və hesablama vasitələrindən istifadə edərək hesablamalar aparır.
4.2.1. Xətkeşin və transportirin köməyi ilə ölçmələr aparır.
5.Statistika və ehtimal
Şagird:
5.1. Statistik məlumatları toplayır, sistemləşdirir, təhlil və nəticəni təqdim edir.
5.1.1. Tələb olunan məlumatları müxtəlif mənbələrdən toplayır və qeyd edir.
5.1.2. Toplanmış məlumatları müəyyən xüsusiyyətlərinə görə sistemləşdirir, cədvəl və ya diaqramlar şəklində təqdim edir.
5.1.3. Məlumatlara əsasən, onların modasını, medianını və ədədi ortasını tapır.
5.1.4. Cədvəl və ya diaqramlar əsasında müəyyən nəticələr çıxarır.
5.2. Ehtimal nəzəriyyəsinin əsas anlayışlarını başa düşür və tətbiq edir.
5.2.1. Sadə eksperimentin mümkün nəticələri çoxluğunu qeyd edir.
5.2.2. Yəqin hadisə, mümkün olmayan hadisə və təsadüfi hadisəni fərqləndirir.
5.2.3. Eyni imkanlı və müxtəlif imkanlı hadisələri fərqləndirir, eyni imkanlı sadə hadisələrin ehtimalını hesablayır.
VI sinif
VI sinfin sonunda şagird:
tam ədədləri oxuyur, yazır, müqayisə edir, düzür və iki sonlu çoxluğun fərqini tapır;
əməllərin yerinə yetirilməsi qaydasını gözləməklə ədədi ifadənin qiymətini tapır, adi və onluq kəsrlər üzərində hesab əməllərini yerinə yetirir, nisbət, tənasüb, düz mütənasib, tərs mütənasib kəmiyyətlərə və faizi aid sadə məsələləri həll edir;
dəyişənlərin və tam ədədlərin köməyi ilə şifahi söylənilən təklifi tənlik və ya bərabərsizlik şəklində yazır;
rasional ədədlər çoxluğunda tənlikləri həll edir, seçmə üsulu ilə sadə xətti bərabərsizliklərin tam ədədlər çoxluğunda həllini müəyyən edir;
müstəvi üzərində düz xətlərin, düz xətlə çevrənin, çevrələrin qarşılıqlı vəziyyəti haqqında biliklərini nümayiş etdirir;
qonşu bucaqların və qarşılıqlı bucaqların xassələrinə aid məsələləri həll edir;
çevrə və dairənin elementlərini bilir, onların xassələrini tətbiq edir, düz xəttlə çevrənin qarşılıqlı vəziyyətini müəyyən edir;
verilmiş düz xəttə nəzərən verilmiş nöqtə ilə simmetrik nöqtəni qurur, oxa nəzərən simmetrik olan fiqurun həmin fiqurla konqruyent olduğunu göstərir;
ölçmələr aparmaqla bəzi fiqurların sahələrini və həcmlərini hesablayır;
məlumatların dəyişməsini xarakterizə edən cədvəl və ya diaqram qurur, ədədi məlumatların modasını, medianını və ədədi ortasını tapır, məlumatların təhlili əsasında proqnozlar verir və azehtimallı, çoxehtimallı hadisələri fərqləndirir, nisbətən mürəkkəb hadisələrdə əlverişli hallar sayını tapır.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.