Sol hissədə bel səviyyəsində ağrı – simptomlar üçün mümkün olan bütün səbəblər və müalicələr

Omurga belinə ağrılarkən, düşünə biləcəyiniz ilk şey siyatikdir. Lakin, motor funksiyalarının məhdudlaşdırılması ilə belə simptomologiya bel bölgəsində digər ağrı səbəblərindən də danışa bilər:

Sağ tərəfdəki qapıdan suyu necə çıxara bilərəm?

Böyük maarifçi ailəsinin fədakar xanımı .

Badisəba xanım Vəkilova

XIX əsrdə Azərbaycanın maarifçilik həyatında misilsiz xidmətləri olan görkəmli şəxsiyyətlər sırasında bir çox qadınların da adı var . Onlardan biri də ədəbiyyatşünas alim , böyük ziyalı Firidun bəy Köçərlinin həyat yoldaşı Badisəba xanım Vəkilovadır. Badisəba xanım Mustafa ağa qızı Vəkilova 1881-ci il martın 2-də Qazax qəzasının Salahlı kəndində anadan olmuşdur. Onun qardaşları Məmməd ağa və İsmayıl ağa Qori Müəllimlər Seminariyasında şuşalı Firidun bəylə birgə oxuyurdular. 1897-ci Firidun bəy Badisəba xanımla ailə qurmuşdur. Badisəba xanımın təhsili ilə Firudun bəy fərdi məşğul olmuş və onun maarifçi bir şəxsiyyət kimi yetişməsində böyük zəhmət çəkmişdir.

Badisəba xanım Vəkilova öz vəsaiti hesabına 1918-ci ildə Qazaxda �Yetim və qaçqın uşaqlar evi� açmışdır. 1920-ci ilin iyun ayında bolşevik-daşnaklar tərəfindən Gəncədə güllələnən Firidun bəydən sonra Badisəba xanım onun maarifçilik fəaliyyətini davam etdirmişdir. O, Bakı Pedaqoji Texnikumunda müəllim işləməklə yanaşı, pedaqoji institutda da təhsilini davam etdirərək ali təhsil almışdır.

Badisəba xanım 1925-ci il mayın 1-də Maarif Komissarlığının əmri ilə Zaqatalaya göndərilmiş və orada ilk dəfə Pedaqoji Texnikum təşkil etmişdir. 1929-cu ildə isə Badisəba xanım Quba Pedaqoji Texnikumunun yaradıcısı olub. Bu fədakar, maarifpərvər xanım 1930-cu ildə Şəkidə 2 saylı uşaq evinin də yaradıcısı və direktoru olmuş, yüzlərlə kimsəsiz uşağın böyüməsində və təhsil almasında əvəzsiz xidmətlər göstərmişdir. Badisəba xanım Vəkilova yorulmaz maarif xadimi əməkdar müəllim adı ilə, �Şərəf nişanı� ordeni və �Qafqazın müdafiəsinə görə� medalı ilə təltif olunmuşdur. Onun fəaliyyəti və maarifçilik sahəsində xidmətləri mərhum yazıçı Hacıağa Cümşüdlünün �Badisəba� povestində və akademik Bəkir Nəbiyevin �Firidun bəy Köçərli� monoqrafiyasında öz əksini tapmışdır.

Badisəba xanımın yaradıcısı və direktoru olduğu 2 saylı uşaq evinə Şəkidə hamı �Badisəba ananın uşaq evi� deyir.

Onun Şəkidəki xeyirxah fəaliyyəti

Publisist Şəmistan Nəzirli Badisəba xanımın Şəkidəki həyatı və fəaliyyətini əks etdirən yazısında oxuyuruq. �. Mavi rəng çəkilmiş taxta qapıdan içəri keçdim. Daş pilləkənləri qalxıb geniş, səliqəli bir həyətə girdim. Bir azdan öyrəndim ki, bu yaraşıqlı ev 37-ci ildə güllələnmiş Rüstəm bəy Zülfüqarovun şəxsi mülkü imiş. Sərt dikdirli taxta pilləkənlə ikinci mərtəbəyə çıxdım. Sol tərəfdəki qapını açıb içəriyə boylandım. Zövqlə təmir olunmuş otaqda, güllər və çiçəklər göz oxşayırdı. Otağın baş tərəfində rəngli bir portret asılıb. Bu, Badisəba xanım Köçərlinin yağlı boya ilə işlənmiş əksidir. Altında heç bir yazı-filan olmasa da, vaxtilə yüzlərlə kimsəsizin anası olmuş, portretdəki ağbirçəyi dərhal tanıdım.

Xatirə otağında müasir mebel, pianino və xeyli kitablar divar boyu səliqə-səhmanla düzülüb. Stullardan birində oturub onun əzizi və xalqımızın ölməz ədəbiyyatşünası Firidun bəy Köçərli günlərini bir-bir xatırlayıram.

Vaxtilə Badisəba ananın yaşadığı otağı görmək istədim. Qurbanəli müəllim mənə üçüncü mərtəbəyə çıxmağı təklif etdi. Sağ tərəfdəki birinci otağı açıb: �Otuz il bu otaqda yaşayıb Badisəba ana, – dedi. Buranı muzey etmək istəyirik, hələlik onun haqqında sənədlər, foto-şəkillər və şəxsi əşyaları toplayırıq�.

Badisəba xanım Şəkidə uşaq evində işləyəndə Roza adlı üç yaşlı qız uşağını övladlığa götürüb. Roza Həşimova Badisəba xanımı belə xatırlayır: �O, uşaq evindəki dörd yüzdən çox uşağa eyni ana qayğısı, ana gözü ilə baxırdı. Mən 1926-cı ildə Şəkidə anadan olmuşam. Iki yaşım tamam olar-olmaz anam ölüb. Atamı 1929-cu ildə �xalq düşməni” elan edib tutublar. O, müəllim olub. Mən bir il nökərimizin ümidinə qalmışam. Sonra məni bibim Xubnisəyə veriblər. Dörd yaşıma qədər bibim saxlayıb. Bibim ərə gedəndə gətirib məni aşağı məscidin yanındakı yetimxanaya verib. 1930-cu ildə gəlib oradan təşkil elədiyi yetimxanaya uşaq seçən Badisəba ana məni də gətirib. “.

Roza xanım Badisəba ananın Firudun bəyə məhəbbətindən, onun sədaqətindən danışır: �İlahi, insanın insana necə məhəbbəti, nə ülvi sevgisi olarmış?

Evdə Firidun bəyin gümüş qaşığını, bıçağını, lampasını və nəlbəkisini də ayrıca saxlayardı. Qızıldan papiros qabı vardı, üstündə �Firidun bəy Köçərli� yazılmışdı. Çəkisi dörd yüz əlli qram idi. Evimizdə onun ən çox əzizlədiyi, ağlaya-ağlaya vərəqləyib baxdığı bir böyük albom vardı. Mən onu zorla yerdən qaldırardım. Üstündə rusca gümüşdən iri hərflərlə �F.K.� yazılmışdı. Onu 1895-ci il oktyabrın 23-də İrəvan gimnaziyasının müdavimləri Firidun bəyə avtoqrafla hədiyyə vermişdilər. Orada Firidun bəyin çərkəzi geyimdə, Badisəba xanımla, qohumları ilə, qardaşları İsmayıl və Məmmədağa Vəkilovla, tələbələrilə, Şuşada, Qori və Tiflisdə çəkilmiş çoxlu fotoşəkilləri saxlanılırdı. Axı, Firidun bəy on il İrəvan gimnaziyasında tərbiyəçi-müəllim işləmişdi”.

Yada düşər xatirələr.

Xalq şairi Səməd Vurğun Şəkidə Badisəba xanıma tez-tez baş çəkərmiş. Roza xanım o günləri belə xatırlayır: �Səməd gələndə uşaqlar kefdə-damaqda olurdular. Heç vaxt əliboş gəlməzdi. Oğlanlara şalvar, köynək, qızlara çit don, saçlarına bağlamağa lent, balacalara isə çoxlu konfet və oyuncaq gətirərdi. Oğlan uşaqlarını yığıb meşəyə aparar, bulaq başında yedizdirib-içizdirərdi. Ağaca çıxıb uşaqlara meyvə yığardı. Üst-başını bulayanda Badisəba ana onu danlaya-danlaya bulaşıqlı paltarını özü yuyardı. Səməd Vurğun onu �a bacı” – deyə çağırardı. Əli adında Firidun bəyin tələbəsi vardı, o da çox gələrdi. Əli Səbrini anam �oğlum� – deyə çağırardı. Deyirdi ki, Əli Qoridə oxuyanda Firidun bəy onu övladlığa götürmüşdü. Müharibə başlanmamış Əli daha gəlmədi. Bir dəfə Səməd Vurğun gələndə anam Əlini soruşdu. Anam soruşduqca Səməd Vurğun eşitməməzliyə vururdu. Anam ərklə üstünə qışqıranda Səməd Vurğun sakitcə ona nəsə dedi. Anam �balam vay� – deyib, ağladı. Məlum oldu ki Əlini 1937-ci ildə həbs edib sürgünə göndəriblər. “.

Roza xanım anasının son vaxtlarını belə xatırlayır: �On yeddi yaşım tamam olanda dedi ki, səni ərə verəcəm. Mən özüm də on yeddi yaşımda Firidun bəylə ailə qurmuşam. Qonşumuz Teymur yaxşı cavandı, əxlaqlı oğlandı. Onun da taleyi səninkinə oxşayır, o da bəy nəslindəndi, atasını bolşeviklər həbs edib güllələyiblər. Fərhad bəy kimi ağıllı qohumu var. Baş-başa verib, xoşbəxt yaşayarsınız. Bilərəm ki, səni xoşbəxt elədim, arxayın ölərəm. Anam məni Teymura ərə verdi. Toydan bir neçə gün sonra Bakıya getməyə hazırlaşdı. 1954-cü ilin yanvar ayında dedi ki, gedirəm Bakıya, pensiyaya çıxıb, qayıdıb gələcəm, ev alacam. Sən, mən, Teymur birgə yaşayarıq. Qatarda gedəndə ona bərk soyuq dəyir, xəstələnir. Dörd gün sonra teleqram aldım. Yazırdı ki, təcili gəl. Dərhal yola düşdüm. Son nəfəsinə çatdım. �.

�Azadlıq�ın Araşdırmaçı Jurnalistlər Qrupu KİV-ə Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilir

Azadlıq.- 2012.- 26 oktyabr.- S.14.

Sol hissədə bel səviyyəsində ağrı – simptomlar üçün mümkün olan bütün səbəblər və müalicələr

Çox insan üçün, bel səviyyəsində sol tərəfdəki ağrı tez-tez cüzi bir şey olaraq qəbul edilir. Bədənimizdən gələn bu siqnal, sağlamlıq problemləri ilə əlaqədar ilk zəng kimi xidmət edə bilər. Qarın sahəsində bir çox həyati orqan lokallaşdırılmış və onlardan birinin işində pozulması kədərli nəticələrə səbəb ola bilər.

Sol tərəfindəki ağrı səbəbin

Bədənin böyük hissəsi pelvik sahədə və qarın boşluğunda konsentrə olduğundan, qarın sol tərəfindəki ağrı hər birində patoloji prosesləri göstərə bilər:

• mədədə;
• yumurtalıqlarda və fallop tüplərində;
• dalaqda;
• pankreasda (PZH);
• ağciyərlərdə;
• kiçik və böyük bağırsaqda;
• böyrək və üreterdə;
• ürəyində;
• diaphragmdə.

Mümkün pozuntuların əhatəsi həqiqətən çox genişdir, buna görə sol tərəfinizə zərər verməyin səbəblərini azaltmaq deyil, mütəxəssislərə əmanət etmək yaxşıdır. Ağrı irradiasiya edilə bilər, yəni patoloji orqan xaricində lokalize edilə bilər. Əlverişsizliyin əsas səbəbləri aşağıdakı xəstəliklər ola bilər:

1. Mədə qastriti onun mükəmməl membranın bütövlüyünü pozur.
2. Pankreatit – prostatın xroniki iltihabı sol tərəfdəki ağır ağrı ilə izah edilə bilər.
3. Dalanın zədələnməsi və iltihabı.
4. Qarın şəklində qarın dilində miyokard infarktası ürəkbulanma, hiccoughs, qusma və şişkinlik ilə müşayiət olunur.
5. Hem dysbiosis hem de onkolojide dile getirilebilecek olan mide-bağırsak traktının patolojileri belirgin bir alg belirtisi var.
6. Genitoüriner sistem pelvisin aşağı hissələrində lokalizə olmasına baxmayaraq, ağrının daha ağrılı şəkildə cavab verə bilər – sol tərəfdə bel səviyyəsində.
7. Sinirin sıxılması şiddətli əzab və hətta məhdudiyyətlərə gətirib çıxarır.

Sol tərəfdəki ağrı çəkir

Bədbəxtlik olduqda, ağrının yayılması sahəsinə deyil, eyni zamanda onun şiddətinə, tutma sürətinə və xarakterinə də diqqət yetirmək vacibdir. Bu meyarlara əsasən, patologiyanın xarakterini başa düşə bilərik. Məsələn, sol tərəfdə artan intensivliyi ilə ağrılı ağrı böyrəklərin, bağırsaqların və ya qadın genitoürən sisteminin iltihablı bir xəstəliyin inkişafına səbəb ola bilər.

Sol tərəfdəki kəskin ağrı

Birdən, sol tərəfdəki kəskin ağrı, bir travmatik amil ilə olduqca ehtimal olunurdu: bir bruise, bir zərbə və ya kəskin bir hərəkət. Bu vəziyyətdə, alqı təzahürlərinin daha az nəzərə çarpan və təcili tibbi yardım göstərməsinə səbəb olan optimal rahat duruşu seçmək lazımdır. Ağrı dərmanlarını tolerant olaraq qəbul etməməkdən çəkinmək daha yaxşıdır ki, həkimlər kifayət qədər simptomatik şəkil ala bilsinlər.

Ribozlar bel bölgəsində və ya aşağıda verildikdə , siyatik sinirin və ya intervertebral yırtığın təzahürüdür. Bu vəziyyətdə bir röntgen diaqnozu aparılmalı və sonra həkim müdaxilənin məqsədəuyğunluğuna qərar verən sadiq müalicəni təyin edə biləcəkdir.

Sol tərəfdə dikmə

Çox tez-tez çəkilməyən idmançılar sol kimi mədə ağrısı var, sanki kolik. Bədəndən gələn bu siqnal narahat deyil, daha çox xəbərdarlıqdır. Bu əlamətin nəticəsi fiziki qüsur və məşq üçün lazımsız hazırlıqdır. Məsələn, idman zalı içərisində dərslərdən əvvəl sıx bir yemək və ya istiləşməyi laqeyd yanaşmadan və koşuya qədər əzələlərin ısınmasına səbəb, sol tərəfdə hipokondriyadakı beldən yuxarı səviyyədə müvəqqəti ürək ağrılarına səbəb ola bilər.

Bunun səbəbi gizli ehtiyatlardan olan qanın sıx olaraq işləyən əzələlərə axmağa başladığıdır. İlkin istiləşmə olmadan qan dövranı vahid olmayıb və dalağın belə bir həcmdə öhdəsindən gəlmək üçün vaxt yoxdur və öz qabığına təzyiq etməyə başlayır. Bu vəziyyətdə bir neçə dərin nəfəs kömək edəcək və ağrı qarşısını almaq üçün aşağıdakı tövsiyələri nəzərə almaq lazımdır:

1. Bir yeməkdən sonra 40-60 dəqiqədən bəri fiziki məşqlərə başlamazsınız.
2. Güclü güc və ürək təlimindən əvvəl istilik yarım saatdan az olmamalıdır.
3. Qaçış zamanı tənəffüsün izlənməsi lazımdır. Düzgün və ritmik olmalıdır.
4. Təlim zamanı danışmaq lazım deyil, çünki bu, kolik gətirə bilər.
5. Bərabər duruş hətta tənəffüs zəmanəti kimi xidmət edəcək, çünki diaphragm heç bir şey sıxılmayacaq.
6. Təcrübənin intensivliyi (qaçış) ardıcıl artırılmalıdır ki, bədənin yeni yüklərə uyğunlaşa bilsin.
7. Ağrı halında, təlimləri dayandırın, nəfəs alovunu sakitləşdirin və sonra ağrı azalacaq.

Sol tərəfdəki ağrılı ağrı

Qadınlarda qarının sol tərəfindəki ağrıları basaraq, kişilərə nisbətən daha çox olur. Bu təzahürü bir neçə dövlətlə izah edə bilər:

• premenstrüel sindrom;
• yumurtlama;
• pelvik orqanların iltihabi xəstəlikləri;
• hamiləlik;
• doğuş.

Bundan əlavə, ağrının lokalizasiyasında yumşaq toxumaların zədələnməsi və çürüklüklərindən sonra bu cür alqı təzahürlərinin digər səbəbləri də vardır. Hər halda, belə bir əlamət görünəndə ağrı səbəblərini dəqiq bir şəkildə izah etmək və lazımi qayğıları almaq üçün bir həkim görmək lazımdır.

Sol tərəfdəki ağrı ön

Ön tərəfdən bir tərəfə doğru yola salındıqda bu əlamətlər dalağa toxunur:

Bir travma sonrası yanan ağrı, təcili bir əməliyyat olmadan ölümcül bir nəticəyə sahib bir daxili qanama ilə dolu olan dalağın bir qırıqlığını göstərə bilər. Ancaq ağrı hissləri belin altına lokalize edildikdə, ən çox ehtimal ki, patoloji qadın reproduktiv orqanlarını təsir etdi. Bu ola bilər:

• yumurtalıq kisti;
• ektopik hamiləlik;
• salpingitis;
• oophorit.

Sol tərəfdəki ağrı arxadan

Omurga belinə ağrılarkən, düşünə biləcəyiniz ilk şey siyatikdir. Lakin, motor funksiyalarının məhdudlaşdırılması ilə belə simptomologiya bel bölgəsində digər ağrı səbəblərindən də danışa bilər:

• supercooling;
• infeksion xəstəliklər;
• inflamatuar xəstəliklər;
• yaralanmalar;
• ÜFE daxil olmaqla pelvik orqanların yoluxucu xəstəlikləri;
• Həzm sisteminin xəstəlikləri: apandisit;
• şişlər, metastazlar;
• metabolik prosesləri pozan xəstəliklər: osteoporoz.

Hamiləlik dövründə sol tərəfdə ağrı

Bir uşağın olması həmişə bir çox narahat edən amillərlə müşayiət olunur. Büyüyən bir körpə, bel və daxili orqanlarda böyük bir gərginliyə sahibdir. Buna görə, tərəf sola acıyordu, bir qayda olaraq, hər şey tonuna, uşağın narahat vəziyyətinə və ya yorğunluğa geri yazılır. Ancaq bu cür əlamətlər daha ciddi səbəblərə səbəb ola bilər:

• sistit və yumurtalıqların iltihabı;
• infeksion xəstəliklər;
• uterin sancılar;
• bir bağırsağın maneə törədilməsi.

Sol tərəfdəki ağrıları necə asanlaşdırmaq olar?

Ağrı patologiyalar deyil, onların əlamətləri, belə ki, onlara müalicə etmək lazım deyil, mənbə. Painkillers yalnız müvəqqəti təsir göstərir və yalnız bir mütəxəssislə əlaqə qurmadan əvvəl vəziyyəti aradan qaldırmaq üçün istifadə edilə bilər:

• Spazmalgon;
• Drotaverine;
• But-shpa;
• İbuklin və ibuprofen;
• Tampalgin;
• Ketorol.

Analjeziklər ilə sol tərəfdəki ağrıları aradan qaldırmadan əvvəl bunu xatırlamalısınız:

1. Dərmanlarla dayandırıla bilməyən kəskin bir ağrı ilə həkimlər tam bir klinik görünüş əldə edə və tez bir şəkildə lazımlı kömək göstərə bilsinlər.
2. Bu dərmanlar yalnız xəstəliyin təzahürünü aradan qaldırır, ancaq müalicə etmirlər, buna görə həkimə müraciət yalnız bir dəfə və hər cür əziyyətdən xilas olacaq.
3. Self-diaqnoz və özünü müalicə etmək mənasızdır, çünki tez-tez patoloji orqan heç bir narahatlığa yol vermir.