Асма аль-Хусна

Missing Kitty Speed Up

Engin Noyan Esmaül Hüsna – Бесплатно скачать Mp3

Здесь Вы можете прослушать и скачать песни по запросу Engin Noyan Esmaül Hüsna в высоком качестве. Для того чтобы прослушать песню нажмите на кнопку «Слушать», если Вы хотите скачать песню или посмотреть клип нажмите на кнопку «Скачать» и Вы попадете на страницу с возможностью скачать песню, прослушать ее и посмотреть клип. Рекомендуем прослушать первую композицию Esma ül Hüsna Engin Noyan длительностью 85.26 MB, размер файла 1 ч, 4 мин и 47 сек.

Все песни были найдены в свободном доступе сети интернет, а файлы с произведениями не хранятся и не загружаются на наш сервер. Если Вы являетесь правообладателем или лицом, представляющим правообладателя, и не хотите чтобы страница с произведением, нарушающие Ваши права, присутствовала на сайте, воспользуйтесь данной формой DMCA.

Сейчас слушают песни

Engin Noyan Esmaül Hüsna

Русский Шансон Лучшие Песни 2019

Кыргызча Аудио Китеп

Рапапа Рапапа Мем

Упкэлэмэ Ришат Тухватуллин Алия Карачурина

Не Рукой Не Ногой Мужикам Даю Я Бой

Я Люблю Когда Мой Мэн Поджигает Жирный Тик Ток

Smile Perfect Body Perfect Meme

Фарахноз Шарафова 2022

Страшные Истории Сборник

Новый Супер Сборник Самая Зажигательная Дискотека На Все Времена

Мавлави Ахмад Фируз 2022

Клипы Кадышева Светят Звезды С Высоты

Сборник Душевных Песен С Программы Молахова

Shameless Speed Up

Missing Kitty Speed Up

Klasky Csupo Remake Scartch Speedrun

Песни Для Выписки Из Роддома

Copyright ©Gtxmusic.com 2023
All Rights Reserved

Почта для жалоб и предложений: [email protected]

Слушайте и скачивайте бесплатно mp3 музыку. Популярная и свежая музыка всегда доступна для скачивания бесплатно!

Асма аль-Хусна

самые прекрасные имена. Этот термин употребляется в отношении имен Аллаха. Эти имена повторяются в зикрах (См. Зикр). В мусульманской традиции принято считать, что Аллах имеет множество имен, которые выражают Его атрибутивные качества. Наличие у Аллаха множества прекрасных имен не нарушает принципа Его единства, так как все они применимы только к Нему и неизменны. Термин «Асма аль-хусна» упоминается в аяте Корана: «Аллах назван прекрасными именами. Так зовите же его этими именами и не водитесь с теми, кто впадает в ересь [, искажая] Его имена. (7: 180).
В одном из хадисов, пророк Мухаммад сказал: “Кто запомнит 99 имен Аллаха и будет часто повторять их, тот обязательно войдет в Рай”. Этими 99 именами в мусульманской традиции являются следующие:
1. Аллах – самое часто повторяющееся имя Бога в Коране и Сунне, в котором выражены все Божественные имена и атрибуты. Это имя принадлежит только Богу-Творцу всего сущего [(1:2), (6:150), (21:57)].
2. Рабб – Господь (6: 164).
3. Ар-Рахмaн – Милостивый [(1:3), (20: 108)]. Милость Аллаха распространяется на все из его создания в этом мире, но милости Божьей не будет в день Страшного суда в отношении неверных и грешников.
4. Ар-Рахим – Милосердный [(1:3), (2: 37), (3: 31)]. Аллах милосерден только к мусульманам.
5. Аль-Малик – Царь, Хозяин всего сотворенного [(1: 4), (20:114), (23:116)]. Он не нуждается ни в чем, а все сотворенное нуждается в Нем
6. Аль-Куддус – Священный, совершенный, не имеющий никаких пороков или недостатков [(59:23), (62:1)].
7. Ас-Салям – Миротворящий (59:23).
8. Аль-Мумин – Защитник (59:23).
9. Аль-Мухаймин – Охранитель (59:23).
10. Аль-Азиз – Великий [(3:4), (5: 95), (39: 37)].
11. Аль-Джаббар – Могущественный; Обладатель силы, могущества и величия (59: 23). Аллах властвует над своими творениями и подчиняет их своей воле. Если же это слово произносится по отношению к человеку, то оно приобретает отрицательный смысл и понимается как диктатор, тиран.
12. Аль-Мутакаббир – Превознесенный, Гордый, Возвышенный, Возвышающийся над сотворенным миром (59:23). Все эти качества присущи Творцу, а для людей гордыня является греховной.
13. Аль-Халик – Творец всего сущего [(6:102), (13:16), (39:62), (40:62), (59:24)].
14. Аль-Бари – Тот, который сотворил мир по своему всемогуществу без каких-либо усилий (59:24).
15. Аль-Мусаввир – Создающий совершенные и неповторимые образы (59:24).
16. Аль-Гаффар – Прощающий [(20:82), (38:66), (40:42)].
17. Аль-Каххар – Обладатель сокрушительной, уничтожающей силы и мощи. [(13:16), (14:48), (38:65), (40:16)].
18. Аль-Ваххаб – Податель щедрот; Творец, безвозмездно дарующий сотворенные Им средства и владения своим творениям [(3:8), (38:9), (38:35)].
19. Ар-Раззак – Дающий пропитание каждому живому существу (51:58).
20. Аль-Фаттах – Облегчающий дела и разрешающий все проблемы (34:26).
21. Аль-Алим – Всезнающий, Обладающий самым совершенным и абсолютным знанием [(2:255), (3:92), (57:6)].
22. Аль-Кабид – Сужающий (приуменьшающий) блага тому, кому захочет (2:245).
23. Аль-Басит – Щедро дающий блага (2:245).
24. Аль-Хафид – Унижающий грешников (56:1-3).
25. Ар-Рафи – Возвышающий верующих (56:1-3).
26. Аль-Муизз – Дарующий власть (3:26).
27. Аль-Музилль – Отнимающий власть (3:26).
28. Ас-Сами – Способный слышать абсолютно все [(2:127), (3:35), (49:1)].
29. Аль-Басир – Всевидящий. [(2: 96), (2: 110), (3:15)].
30. Аль-Хакам – Судья, абсолютно все решения которого справедливы. [(6:62), (22:69)].
31. Аль-Адль – Справедливый. (6:115).
32. Аль-Лятиф – Добрый [(6:103), (31:16), (64:14)].
33. Аль-Хабир – Сведущий. Аллаху известно абсолютно все [(6:18), (34:1), (63:11)].
34. Аль-Халим – Прощающий [(2:225), (17:44), (35:41)].
35. Аль-Азим – Великий [(2:255), (42:4), (56:96)].
36. Аль-Гафур – Прощающий грехи людей несмотря на их обилие [(5: 101), (8:69), (16:110)].
37. Аш-Шакур – Благодарный, Дарующий вознаграждение тем, кто служит ему с искренними намерениями [(35:34), (42:23), (64:17)].
38. Аль-Алийй – Высочайший, Возвышенный [(31:30), (42:51), (87:1)].
39. Аль-Кабир – Великий [(4: 34), (31:30), (40:12)].
40. Аль-Хафиз – Защитник.
41. Аль-Мукит – Дающий помощь, силу телу и душе. (4:85).
42. Аль-Хасиб – Ведущий учет [(4:6) (4:86) (33:39)].
43. Аль-Джалиль – Величественный.
44. Аль-Карим – Щедрый [(23:116), (27:40), (82: 6-7)].
45. Ар-Ракиб – Надзиратель, Страж, который следит за деяниями своих созданий [(4:1), (33: 525)].
46. Аль-Муджиб – Отзывчивый, принимающий мольбу людей (11:61).
47. Аль-Васи – Всеобъемлющий [(2:247), (3:73), (5:54)].
48. Аль-Хаким – Мудрый [(2:129), (31:27), (66:2)].
49. Аль-Вадуд – Любящий [(11:90), (85:14)].
50. Аль-Меджид – Славный [(11:73), (85: 15)].
51. Аль-Баис – Воскрешающий свои создания в день Страшного суда (22:7).
52. Аш-Шахид – Свидетель. [(4:79), (4:166), (22:17), (41:53), (48:28)].
53. Аль-Хакк. Истинный [(6:62), (23:116), (31:30)].
54. Аль-Вакиль – Распорядитель, Поручитель, выполняющий дела всего сотворенного как в этом, так и в следующем мирах [(3:173), (4:171), (33:3)].
55. Аль-Кави – Сильный, Могучий [(22:40), (22:74), (42:19)].
56. Аль-Матин – Могущественный (51:58).
57. Аль-Вали – Помощник, Покровитель, Защитник, Опекун [(4:45), (7:196), (45:19)].
58. Аль-Хамид – Достохвальный, Преславный, Достойный похвалы [(14:1), (31:12), (41:42)].
59. Аль-Мухсии – Знающий все наперечет (58:6).
60. Аль-Мубди – Начинающий всякое творение, с самого начала Творящий все мироздание [(10:4), (10:34), (27:64)].
61. Аль-Муид – Повторно возвращающий к жизни после смерти [(10:4), (10:34), (27:64)].
62. Аль-Мухйи – Оживляющий, Способный оживить после смерти [(2:28), (3:156), (7:158)].
63. Аль-Мумит. Умерщвляющий [(3:156), (7:158), (15:23)].
64. Аль-Хайй – Живой [(2:255), (3:2), (20:111), (40:65)]. Аллах является вечно живой личностью. Однако Его жизнь, как и Его личность, не является подобной сотворенным Им творениям. Из жизни Аллаха проистекает жизнь всех живых существ, без чего их существование было бы невозможным.
65. Аль-Каййум – Сущий [(2: 255), (3:2), (20:111)]. Творец, не имеющий ни начала, ни конца, находящийся над своими творениями и управляющий ими в соответствии со Своей волей.
66. Аль-Ваджид – Сущий и создавший мироздание; Способный создать все, что пожелает.
67. Аль-Вахид – Единственный, не имеющий себе подобных и равных [(2:163), (5:73), (9:31), (18:110), (37:4), (13:16), (112:1)].
68. Ас-Самад – Вечный, не нуждающийся ни в чем, и ни в ком (112:1).
69. Аль-Кадир – Способный сделать абсолютно все [(6:65), (36:81), (46:33), (75:40), (86:8), (17:99)].
70. Аль-Муктадир – Могущественный, Могучий [(18:45), (54:42), (54:55)]. Обладатель мощи, у которого хватает силы абсолютно для всего.
71. Аль-Мукаддим – Выдвигающий вперед.
72. Аль-Муаххир – Отдаляющий от себя все недостойное, Приближающий к себе праведников и не отдаляющий от себя грешников (71:4).
73. Аль-Авваль – Первый, Предшествующий (57: 3). Аллах предшествует всему сотворенному бытию. Он первый в смысле того, что предшествует всему и последний в смысле того, что после него ничего не может существовать.
74. Аль-Aхир – Последний (57:3). После Аллаха не может существовать ничего.
75. Аз-Захир – Явный (57: 3). Это имя означает явность и открытость существования Аллаха. Каждый человек, начиная с самого своего рождения, видит окружающий мир, который является доказательством Его существования.
76. Аль-Батин – Сокрытый, Тайный, Неосязаемый (57: 3).
77. Аль-Вали – Правящий. Властвующий над миром [(13:11), (42:9)].
78. Аль-Мутаaл – Высочайший, не имеющий подобия в сотворенном мире и находящийся превыше всего мыслимого и немыслимого (13:9).
79. Аль-Барр – Благостный (52:28).
80. Ат-Тавваб – Тот, который позволяет своим рабам раскаяться и принимает покаяние [(9: 104), (40:3)].
81. Аль-Мунтаким – Мстящий [(32:22), (43:41), (44:16)].
82. Аль-Афув – Извиняющий, Прощающий [(58: 2), (4:99), (4:149)].
83. Ар-Рауф – Кроткий, Благой [(24:20), (57:9), (59:10)]. В то же время, в аяте Корана 9: 128, это слово употребляется по отношению к пророку Мухаммаду. Однако в этом случае его значение не носит абсолютного характера и употребляется в человеческом значении.
84. Малик аль-Мульк – Царь царства, которое охватывает все сущее бытие; Господин своих владений (3:26).
85. Зy’ль-Джалали валь-Икрам – Обладатель славы и почета (55: 78).
86. Аль-Муксит – Устанавливающий совершенный и справедливый порядок.
87. Аль-Джаами – Собирающий людей для суда в конце времен (3:9).
88. Аль-Гани – Истинный Обладатель богатства [(2:263), (9:28), (35:15)].
89. Аль-Маджид – Обладающий безграничным великодушием.
90. Аль-Мани – Тот, от повелений которого зависит порядок во вселенной. Ничто не может возникнуть помимо Его воли.
91. Ан-Нур – Свет небес и земли, Дарующий свет Веры (24:35).
92. Аль-Хади – Ведущий по истинному пути, указывающий на спасительный путь, дающий истинную веру (10: 35).
93. Аль-Бади – Творец, который сотворил все сущее бытие из ничего. [(2:117)].
94. Аль-Баки – Неуничтожимый, вечный [(28: 88), (55:27)]. Только Аллах является вечно сущим, в то время, как все остальное бытие подвержено уничтожению.
95. Аль-Варис – Истинный Владелец всего сущего (15:23); Тот, кто наследует все мироздание после его уничтожения в день Страшного суда.
96. Ар-Рашид – Указывающий на путь истины (11:87).
97. Ас-Сабур – Терпеливый (8:46).
98. Ад-Дарр – Создатель вредных вещей, различных испытаний, беспокойства. Аллах создал все это для того, чтобы люди могли на основании своей воли и своего разума отличать их от хорошего, полезного и берегли себя от всего вредного.
99. Ан-Нафи – Создатель всего хорошего и полезного.

(Источник: «Исламский энциклопедический словарь» А. Али-заде, Ансар, 2007 г.)

ƏSMAYİ-HÜSNA

“Əsmayi-hüsna” (ərəbcədə “əl-Əsmaul-hüsna”), yəni “gözəl adlar”. “Allahdan başqa heç bir ilah yoxdur. Ən gözəl adlar (əsmayi-hüsna) yalnız Onundur!” [1] , “Ən gözəl adlar Allahındır. Onu bu adlarla çağırıb dua edin. …” [2] və “… Ən gözəl adlar ancaq Ona məxsusdur. Göylərdə və yerdə olanların hamısı Onu təsbih edir (yəni Onu təqdis edib şəninə təriflər deyir) …” [3] kimi ayələrdə də ifadə edildiyi kimi, ən gözəl adlar Allaha məxsusdur, çünki bütün kamilliklərin və yetkinliklərin sahibi Odur. Onun adları ən uca və mütləq üstünlük ifadə edən müqəddəs anlayışlardır.

Allah-Taalanın Quranda və səhih hədislərdə qeyd olunan çox adları vardır. Qul bu adları öyrənərək Allahını tanıyar, Onu sevər və həqiqi qul olar. Quranda “Ən gözəl adlar Allahındır. Onu bu adlarla çağırıb dua edin. …” [4] – buyurularaq əsmayi-hüsna ilə dua edilməsi əmr edilmişdir.

Hz. Peyğəmbər bir hədisində Uca Allahın 99 adının olduğunu, bu adları sayan və əzbərləyən şəxslərin Cənnətə daxil olacağını xəbər vermişdir. Hədislərdə qeyd olunan “saymaq” (“ihsa”) və “əzbərləmək”dən (“hifz”) məqsəd Allahı gözəl adları ilə tanımaq, Ona iman gətirmək, ibadət və itaət etməkdir. Yoxsa, bu adları başa düşmədən əzbərləmək və təkrarlamaq deyildir. Məsələn, bir insanın gördüyü bir işdə Allahın onu gördüyünü, etdiklərini bildiyini və əməlinə görə mükafat və ya cəza verəcəyini düşünməsi və ona görə hərəkət etməsi Allahın adlarını əzbərləmək və saymaqdır.

Əsmayi-hüsnaya qəlbən bağlanmaq, mənalarını düşünmək və davranışlara bu adlar istiqamə­tində yön vermək adlar barəsində möminlərin vəzifəsi və Cənnət vəsiləsidir. Məsələn, Allahın Bəsir (Görəndir) və Səmi (hər şeyi Eşidəndir) adını unutmayıb qəlbən bu əqidəyə sahib olan şəxs heç vaxt əlini və dilini pisliklərə uzatmaz.

Allahın adları yalnız 99 addan ibarət deyildir. Allahın ayə və hədislərdə qeyd olunan başqa adları da vardır. Hədisdə 99 sayının qeyd olunması məhdudlaşdırma mənasında başa düşülməməlidir. Bu, Allahın ən məşhur adları olmasına görədir. Həmçinin 99 rəqəmi çoxluğun ifadəsi üçün bir kinayədir. Bundan başqa, təkcə Quranda zikr olunan adların sayı 129-dur. İndi isə yalnız Quranda zikr olunan əsmayi-hüsnanın Azərbaycan əlifbasına görə tərtibatını verək:

1. Axir. “Son, baqi olan, Ondan sonrası olmayan son, hər şeyin məhvindən sonra baqi və əbədi qalan, varlığının sonu olmayandır”, – deməkdir. Bəzisi Allahın ad və sifəti olaraq, əksəriyyəti də fərqli vəziyyətləri anladan şəkildə Quranda axir kəlməsi 28 yerdə zikr edilmişdir. “Əvvəl də, Axir də … Odur! …”[5]
2. Alimul-ğaybi vəş-şəhadə. “Qeybi və aşkarı biləndir”, – deməkdir.
3. Bari. “Hər hansı bir nümunə və örnək olmadan varlıqları yaradandır”, – deməkdir. Bari adı Quranda üç yerdə qeyd olunmuşdur. İki dəfə İsrail oğulları haqqında “Bariukum” (“Yaradıcınız”) şəklində zikr olunmuşdur. Bir də “Həşr” surəsinin 24-cü ayəsində zikr edilmişdir: “O, Xaliq (Yaradan), Bari (nümunə olmadan yoxdan var edən) və Müsəvvir (surət verən) Allahdır. Ən gözəl adlar (əsmayi-hüsna) ancaq Ona məxsusdur. …”
4. Batin. “Gizli, zatının görünməsi və dərk edilməsi baxımından gizlidir”, – deməkdir. Batin adı Quranda bir yerdə zikr edilmişdir. “Əvvəldə,Axirdə, …BatindəOdur! …”[6]
5. Bədi. Bədi “Yoxdan var edəndir, keçmiş bir nümunəsi olmadan yaradan, icad və ixtira edəndir”, – deməkdir. Quranda yalnız iki ayədə zikr edilmişdir və yalnız Allahı vəsf edir. “O,göylərivəyeriyoxdanvaredəndir. …”[7].“Göyləri və yeri yoxdan yaradan Odur.Bir işin yaranmasını istədiyi zaman,ona yalnız“Ol!”–deyər,o da dərhal olar”[8].
6. Bərr. “Yaxşılıq və ehsanı bol olan, qullarına qarşı yaxşılıq və bəxşişi bol olandır”, – deməkdir. Bu kəlmə yalnız bir ayədə Allahın sifəti olaraq zikr edilir. “…Həqiqətən,O,qullarınaqarşıehsanıvəbəxşişibololandır!”[9]
7. Bəsir. “Görəndir”, – deməkdir. Bu ad Quran-kərimdə 51 yerdə zikr edilmişdir. “…Sizharadaolsanız,O,sizinlədir.Allahsizinnəetdiklərinizigörəndir!”[10]
8. Cami. “İstədiyini istədyi zaman istədiyi yerdə toplayan, kainatdakı bütün varlıqları bütöv bir ahəng içində toplayıb nizamlayan, bütün məxluqatı hesaba çəkmək üçün qiyamət günündə bir yerə toplayandır”, – deməkdir. Bu ad Quranda 2 yerdə zikr edilmişdir. “Rəbbimiz!Olacağınaşübhəedilməyənbirgündəbütüninsanlarıbiryerətoplayan(camiunnas)Sənsən,AllahÖzvədəsindənəsladönməz!”[11]“Həqiqətən,AllahmünafiqlərinvəkafirlərinhamısınıCəhənnəmdəbiryerətoplayacaqdır!”[12]
9. Cəbbar. “Mütləq iradəsini hər vəziyyətdə göstərən, istədiyini bəndəsinə yerinə yetirməyə məcbur etməyə qadir olan, qalib olub hökmü keçən, nizamı pozulan hər şeyə nizam verən, hər çətinliyi asanlaşdırandır”, – deməkdir. “O,Özündənbaşqaheçbirİlaholmayan…Cəbbar(qalibolubhökmükeçən)Allahdır!”[13]
10. Əbqa. “Mükafatı daha davamlı olan varlıqdır”, – deməkdir [14] .
11. Əfuvv. “Günahları bağışlayan və təmizləyəndir”, – deməkdir. Bu ad Quranda cəmi 5 dəfə ifadə edilmişdir.
12. Əhəd. “Bir, tək, yeganə, tayı-bərabəri və ikincisi olmayan bir təkdir”, – deməkdir. Allahın Əhəd adı yalnız bir ayədə zikr edilmişdir. “Deki: “OAllahƏhəddir(birdir)”[15].
13. Əhkəmul–hakimin. “Hakimlərin hakimi”, – deməkdir. Allahın ədalət, hikmət və düzgünlük əsasında iş gördüyünü ifadə edir. Quranda 2 yerdə zikr edilmişdir [16] .
14. Əhlul–məğfirə. “Bağışlamağa layiq olandır”, – deməkdir.
15. Əhlut–təqva. “Qorxub çəkinməyə layiq olandır”, – deməkdir. Bu iki ad Quranda yalnız “Müddəssir” surəsinin son ayəsində verilmişdir. Allahı vəsf edən bu adlarda iki tərəf vardır. Biri qullara aiddir ki, Allahdan, yəni Onun əzabından qorxub çəkinmələrini, digəri isə Allaha aid olan tərəfdir ki, qorxub qorunanları bağışlamasını ifadə edir.
16. Əhsənul–xaliqin. “Yaradanların ən gözəlidir”, – deməkdir. “Muminun” surəsinin 14-cü və “Saffat” surəsinin 125-ci ayələrində keçmişdir.
17. Əkrəm. “Çox ikram edən, ikramı ən çox olandır”, – deməkdir. Allahın adı və sifəti olaraq Quran-kərimdə bir yerdə zikr edilmişdir. “YaradanRəbbininadıiləoxu! …Oxu!SəninRəbbinənböyükkərəmsahibidir(Əkrəmdir)!”[17]
18. Əqrəb. “Daha yaxındır”, – deməkdir. Quranın iki yerində “Qaf” surəsinin 16-cı və “Vaqiə” surəsinin 85-ci ayələrində zikr edilmişdir.
19. Əla. “Ən uca, ən yüksəkdir”, – deməkdir. Allahın adı olaraq “Şanı və qədri yüksək, qüdrəti çox böyük olan” mənasını verir. Quranda cəmi 2 ayədə Allahın adı və sifəti olaraq zikr edilmişdir. Quranda buyurulur: “ŞanıvəqədriucaolanRəbbininadınıpakvəmüqəddəstutubşəninətəriflərde!”[18]
20. Ələm. “Daha yaxşı biləndir”, – deməkdir.
21. Əlim. “Hər şeyi ən gözəl şəkildə biləndir”, – deməkdir.
22. Əliyy. “Hər şeydən yüksəkdir, qüdrəti uca varlıqdır”, – deməkdir. Quran-kərimdə 11 yerdə işlənmişdir.
23. Əllamul–ğüyub. “Qeybləri (görünməyən aləmləri) çox-çox biləndir”, – deməkdir.
24. Ərhəmur–rahimin. “Rəhm edənlərin ən rəhmlisidir”, – deməkdir. Quranda dörd dəfə Hz. Musa, Hz. Yəqub, Hz. Yusif və Hz. Əyyubun dualarında yer almışdır [19] .
25. Əvvəl. “İlk, başlanğıcı olmayandır”. Allahın varlığının başlanğıcı yoxdur. Allah hər şeydən, hətta zamandan əvvəl belə var idi. Əvvəl kəlməsi Quranda bəzisi Allahın adı və sifəti olaraq 23 dəfə zikr edilmişdir. “Hədid” surəsində buyurulur: “Əvvəldə…Odur! …”[20]
26. Əzim. “Böyük və uludur”, – deməkdir. Bu ad Quranda 107 yerdə gəlmişdir.
27. Əziz. “Yenilməz qüvvət sahibidir”. Bu ad Quranda 99 yerdə gəlmişdir.
28. Faliqul–həbbivən–nəva. “Toxumu da, çəyirdəyi də cücərdib çatladandır” – deməkdir [21] .
29. Faliqul–isbah. “Dan yerini ağardandır”, – deməkdir [22] .
30. Fatir. “Yoxdan var edəndir”, – deməkdir. Quranda 6 məqamda işlənmişdir.
31. Fəttah. “Yaxşılıq qapılarını açan, qullarının üzünə rəhmət qapılarını açan, müşkül işləri həll edib asanlaşdıran, qapalı məsələni arayandır”, – deməkdir.
32. Ğafiruz–zənb. “Günahları bağışlayandır”, – deməkdir.
33. Ğalib. “İşində qalibdir”, – deməkdir. “…AllahÖzişindəqalibdir,lakinbunuinsanlarınəksəriyyətibilməz!”[23]
34. Ğəffar. “Məğfirəti, əfvi çox olan, daima əfv edən, təkrarlanan günahları bağışlayandır”, – deməkdir.
35. Ğəfur. “İnsanın çox günahlarını bağışlayandır”, – deməkdir. Bu addan Quranda 95 yerdə istifadə olunmuşdur.
36. Ğəniyy. “Çox zəngindir, Özü hər şeydən ehtiyacsız, Özündən başqa hər şey Ona möhtacdır”, – deməkdir. Bu ada Quranda cəmi 20 yerdə rast gəlinir.
37. Hadi. “Qurtuluş yolunu göstərən və hidayət edəndir”, – deməkdir.
38. Həfiyy. “Çox mehriban, lütfkardır”, – deməkdir. “…Omənəqarşıçoxmehriban,lütfkardır”[24].
39. Həfiz. “Qoruyub izləyən və tarazlayan, hər cür bəladan saxlayandır” – deməkdir. Bu ad Quran-kərimdə 11 yerdə gəlmişdir. “Həqiqətən,Rəbbimhərşeyihifzedəndir!”[25]
40. Həyy. “Əzəli və əbədi həyatla daima diridir”, – deməkdir. “Allahdanbaşqaİlahyoxdur.O,Həydir(daimadiridir),Qəyyumdur(hərşeyinOnabağlıolduğuvarlıqdır!)…”[26]“Ölməz, həmişə diri olan (Həyy) Allaha təvəkkül et və Onu həmd-səna ilə təqdis et. …”[27]
41. Həkim. “Bütün əmr və işləri yerli-yerində olan, hökm və hikmət sahibidir”, – deməkdir. Bu ad Quran-kərimdə 97 yerdə zikr edilmişdir.
42. Həqq. “Felən var olan, varlığı və üluhiyyəti var olan, heç dəyişmədən dayanan, haqqı izhar edəndir”, – deməkdir. Həqq kəlməsi çoxu Allahın adı olaraq Quranda 227 yerdə işlədilmişdir. “Bu, ona görədir ki, Allah Həqdir, ölüləri dirildir və O, hər şeyə qadirdir!”[28]
43. Həlim. “Tələsik və qəzəblə davranmayan, cəza verməkdə tələsməyən, bir cahilin cəhaləti, bir asinin üsyanı Onu qəzəbləndirməyən əfv sahibidir”, – deməkdir. Bu ad Quran-kərimdə 15 yerdə zikr edilmişdir. “Allah bilmədən (səhvən) içdiyiniz andlara görə sizi cəzalandırmaz, lakin ürəkdən (və ya qəsdən) içib (yerinə yetirmədiyiniz) andlara görə sizi cəzalandıracaqdır. Allah Ğəfurdur (bağışlayandır), Həlimdir (cəza verməkdə tələsməyən varlıqdır)!”[29]
44. Həmid. “Hər baxımdan tərifə (həmdə) layiq, bütün varlığın dili ilə tərif ediləndir”. Bu ad Quran-kərimdə 17 yerdə gəlmişdir. “Ey iman gətirənlər! Qazandığınız və sizin üçün torpaqdan yetişdirdiyimiz nemətlərin ən pak və yaxşılarından (Allah yolunda) sərf edin! … Bilin ki, Allah zəngindir (heç bir şeyə ehtiyacı yoxdur), Həmiddir (hər cür şükrə, tərifə layiqdir)!”[30]
45. Həsib. “Qullarını haqq-hesaba çəkən və onlara kifayət edən, hər bir kəsin və hər bir şeyin hesabını ən yaxşı biləndir”, – deməkdir. Bu ad Quran-kərimdə 4 yerdə işlənib. “… Haqq-hesab çəkməyə Allah kifayət edər!”[31]
46. Xaliq. “Hər şeyi ölçüsünə uyğun şəkildə yaradan, yoxdan var edəndir”, – deməkdir.
47. Xəbir. “Hər şeydən xəbərdardır”, – deməkdir. Bu ada Quran-kərimdə 45 yerdə rast gəlinir. “Allahetdiklərinizinhamısındanxəbərdardır!”[32]
48. Xəllaq. “Davamlı olaraq mükəmməl bir şəkildə yaradandır”, – deməkdir. “Həqiqətən,RəbbinXəllaqdır,Əlimdir(biləndir!)”[33]
49. Xəyru. “Daha xeyirli varlıqdır”, – deməkdir [34] .
50. Xəyrul–fasilin. “Haqla batili ayırd edənlərin ən xeyirlisidir”, – deməkdir. “…HökmancaqAllahındır.HaqqıyalnızAllahbəyanedər.O,haqlabatiliayırdedənlərinənxeyirlisidir!”[35]
51. Xəyrul–fatihin. “Hökm verənlərin ən xeyirlisidir”, – deməkdir. “…EyRəbbimiz!Bizimlətayfamızarasındaədalətləhökmet.AxıSənhökmverənlərinənxeyirlisisən!”[36]
52. Xəyrul–ğafirin. “Bağışlayanların ən xeyirlisidir”, – deməkdir. “…Sənbizimhamimiz,ixtiyarsahibimizsən.Bizibağışlavərəhmet.AxıSənbağışlayanlarınənxeyirlisisən!”[37]
53. Xəyrul–hakimin. “Hökm verənlərin ən xeyirlisidir”, – mənasında işlənir.
54. Xəyrul–makirin. “Hiyləni boşa çıxaranların ən xeyirlisidir”, – deməkdir.
55. Xəyrul–munzilin. “Sığınacaq verənlərin ən xeyirlisidir”, – deməkdir. “Həmçinin(gəmidənenəndə)beləde: “Pərvərdigara!Mənimübarəkbiryerəendir.Sənsığınacaqverənlərinənxeyirlisisən!”[38]
56. Xəyrul–varisin. “Varislərin (başqasının getməsi və yox olmasından sonra baqi qalanların) ən xeyirlisidir”, – mənasını verir. “Zəkəriyyanıdayadasal!Birvaxto: “Pərvərdigara!Mənitəkburaxma.Sənvarislərinənxeyirlisisən! –deyəyalvarıbRəbbinəduaetmişdi”[39].
57. Xəyrunhafizən. “Ən yaxşı qoruyandır”, – deməkdir. Allahın adı olaraq Quranda bir yerdə – “Yusuf” surəsinin 64-cü ayəsində zikr edilmişdir.
58. Xəyrur–rahimin. “Rəhm edənlərin ən xeyirlisidir”, – deməkdir.
59. Xəyrur–raziqin. “Ruzi verənlərin ən xeyirlisidir”, – deməkdir. Beş ayədə işlənmişdir [40] .
60. İlah. “İbadət ediləndir, məbuddur”. Quranda çox vaxt Allah üçün, bəzən də müşriklərin saxta tanrıları üçün olmaq üzrə 147 dəfə zikr edilmişdir. “Sizinilahınızvahidolanİlahdır.Ondanbaşqaİlahyoxdur.O,Rəhmandır,Rəhimdir!”[41]
61. Kafi. “Kifayət edən, yetəndir” – deməkdir. Quranda yalnız bir yerdə Allah haqqında zikr edilir. “MəgərAllahÖzbəndələrinəkifayətdeyilmi? …”[42]
62. Kəbir. “Çox böyükdür”, – deməkdir.
63. Kəfil. “Zamindir”, – deməkdir. Quranda 1 yerdə – “Nəhl” surəsinin 91-ci ayəsində zikr edilmişdir.
64. Kərim. “Səxavətlidir, comərddir, nemət verəndir”, – deməkdir.
65. Qabilut–taub. “Tövbəni qəbul edəndir”, – deməkdir. Yalnız bir ayədə gəlmişdir [43] .
66. Qadir. “Hər şeyə gücü çatandır, tam qüdrət sahibidir”, – deməkdir.
67. Qahir. “Qalib gələn, zəlil edən, istədiyini edən, üstün gələn, gücü hər şeyi əhatə edən, güc və qüdrətinə qarşı gəlmək mümkün olmayan, yaratdıqlarını istədiyi kimi idarə edəndir”, – deməkdir.
68. (əl-)Qaimuəlakullinəfsinbimakəsəbət. “Hər bir kəsin əməlinə nəzarət edəndir”, – deməkdir. Allahın adı olaraq Quranda 1 yerdə – “Rəd” surəsinin 33-cü ayəsində verilmişdir.
69. Qədir. “Hər şeyə gücü yetəndir”, – deməkdir.
70. Qəhhar. “Yenilməyən yeganə qalib, varlıqları əmr və iradəsi altında tutandır”, – deməkdir.
71. Qəyyum. “Qoruyan, bilən, görüb izləyən, hər şeyin Onunla ayaqda durduğu bir varlıqdır”, – deməkdir.
72. Qərib. “Yaxındır, əfvi, məğfirəti, rəhməti, bilməsi, görməsi və eşitməsi baxımdan qullarına yaxın olandır”, – deməkdir.
73. Qəviyy. “Çox qüvvətlidir”, – deməkdir.
74. Quddus. “Hər cür əskiklik və naqislikdən uzaq, bütün kamal sifətləri ilə müttəsif olan, çox müqəddəs, heç bir ləkə götürməyən, olduqca pak bir varlıqdır”, – deməkdir.
75. Lətif. “İncə və gizli cəhətləri biləndir, sonsuz lütf və kərəm sahibidir”, – deməkdir.
76. Malikul–mülk. “Mülkün sahibidir”, – deməkdir.
77. Məcid. “Ucadır, şanlı və şərəflidir, lütf və kərəmi bol olandır”, – deməkdir.
78. Məlik. “Görünən və görünməyən bütün aləmlərin sahibi və idarəçisidir”, – deməkdir.
79. Mətin. “Çox güclüdür”, – deməkdir.
80. Mövla. “Həqiqi ixtiyar sahibidir, havadar və himayədardır”, – deməkdir.
81. Mubin. “Açıq-aşkar bir haqdır”, – deməkdir [44] .
82. Mucib. “Duaları qəbul edəndir”, – deməkdir.
83. Muhit. “Hər şeyi əhatə edəndir”, – deməkdir.
84. Muhyi. “Həyat verəndir, can verəndir, ölüləri dirildəndir”, – deməkdir.
85. Muqit. “Qoruyandır, şahid olandır, güclüdür”, – deməkdir.
86. Mumin. “Etimad verəndir, vədinə etimad ediləndir, etimad qaynağıdır”, – deməkdir.
87. Mübdi. “Yoxu var edəndir”, – deməkdir.
88. Mühəymin. “Kainatın bütün işlərini nizamlayan, insanları nəzarətdə saxlayandır”, – deməkdir.
89. Müqtədir. “Hər şeyə qadirdir, qüdrətlidir”, – deməkdir.
90. Müsəvvir. “Surət verəndir”, – deməkdir.
91. Müstəan. “Yardım istəniləndir”, – deməkdir.
92. Mütəal. “Böyük və ucadır”, – deməkdir. Bu ad Quranda 1 yerdə – “Rəd” surəsinin 9-cu ayəsində zikr edilmişdir.
93. Mütəkəbbir. “Hər şeyin fövqündə olandır”, – deməkdir.
94. Nəsir. “Çox və davamlı yardım edəndir, xilas edən və zəfər verəndir”, – deməkdir.
95. Nur. “Nurlandırandır, nur qaynağıdır, aləmləri və könülləri nurlandırandır”, – deməkdir.
96. Rəbb. “Varlıqlar aləmini yaradan, tərbiyə edərək inkişaf etdirən, onları maddi və mənəvi inkişafa aparan və hər şeyə sahib olandır”, – deməkdir. Quranda 970 yerdə işlənmişdir.
97. Rəfiud–dərəcat. “Dərəcələri yüksəldəndir”, – deməkdir.
98. Rəhim. “Çox mərhəmət edib bağışlayan, dünyada Ona iman gətirib əmrlərinə tabe olanları axirətdə əbədi nemətlərlə mükafatlandırandır”, – deməkdir. Rəhim adı Quranda 115 yerdə təkrar edilir.
99. Rəhman. “Rəhməti, lütfü və qoruması bütün məxluqatı əhatə edən, dünyada mömin və kafir hər bir kəsə mərhəmət edib nemət verəndir”, – deməkdir. Rəhman kəlməsi Quran-kərimdə 57 yerdə gəlmişdir.
100. Rəqib. “Nəzarət edəndir, hər şeyi izləyib nəzarəti altında saxlayandır”, – deməkdir. “…Şübhəsizki,Allahsizinüzərinizdənəzarətçidir!”[45]
101. Rəuf. “Şəfqətli və mərhəmətlidir”, – deməkdir.
102. Rəzzaq. “Bol-bol davamlı ruzi verəndir”, – deməkdir.
103. Saməd. “Arzu və ehtiyaclarına görə hər bir varlığın Ona doğru yönəldiyi, lakin Özü üçün heç bir şeyə möhtac olmayan varlıqdır”, – deməkdir. Quranda bir yerdə gəlmişdir [46] .
104. Səlam. “Sağlamlıq verəndir, barış və əmniyyətin qaynağıdır, qullarını təhlükələrdən salamatlığa çıxarandır”, – deməkdir.
105. Səmi. “Hər şeyi eşidəndir”, – deməkdir. Bu ad Quran-kərimdə 47 yerdə işlədilmişdir.
106. Səriul–hisab. “Tezliklə haqq-hesab çəkəndir”, – deməkdir [47] .
107. Səriul–iqab. “Günahkarlara tezliklə əzab verəndir”, – deməkdir [48] .
108. Şakir. “Qullarına, etdikləri ibadət və şükürlərinin qarşılığı olaraq çox mükafat və nemət verəndir, şükrə qiymət verəndir. Az və ya çox hər bir itaəti mükafatlandıran, bol, çox və davamlı nemət ehsan edəndir”, – deməkdir. “ …Allahşükrəqiymətverənvəhərşeyibiləndir!”[49]
109. Şədidul–iqab. “Əzabı şiddətlidir”, – deməkdir. Bu ad (sifət) Quranda 14 yerdə gəlmişdir. “Bilinki,Allahınəzabışiddətlidir(Şədidul–iqab)vəAllahbağışlayandır(Ğəfur),rəhmedəndir(Rəhimdir)!”[50]
110. Şədidul–mihal. “Cəzası şiddətli olandır”, – deməkdir [51] .
111. Şəhid. “Hər şeyi müşahidə edib biləndir, hər zaman və hər yerdəki məxluqatını bilib görəndir”, – deməkdir.
112. Şəkur. “Qədir bilən və şükür müqabilində bol nemət əta edəndir”, – deməkdir. “Allahbağışlayandır(Ğəfur)vəqədirbiləndir(Şəkurdur)!”[52]
113. Təvvab. “Tövbələri qəbul edib günahları bağışlayandır”, – deməkdir. “Təvvab” adı Quranda 11 yerdə zikr edilmişdir. “…Doğrudanda,OTəvvabdır(tövbələriqəbuledəndir)vəRəhimdir(mərhəmətlidir)”[53].
114. Vahid. “Birdir, şəriki yoxdur”, – deməkdir.
115. Vali. “Kainatın sahibidir, idarəçisidir, hamidir”, – deməkdir.
116. Vasi. “Elmi və rəhməti geniş olan bir varlıqdır”, – deməkdir.
117. Vədud. “Bəndələrini məğfirət ilə çox sevəndir, seviləndir”, – deməkdir.
118. Vəhhab. “Heç bir qarşılıq gözləmədən bol-bol bəxşiş verəndir, bağışlayandır”, – deməkdir.
119. Vəkil. “İş Ona həvalə edilən bir varlıqdır, şahiddir”, – deməkdir.
120. Vəli. “Yardımçıdır, dostdur, hamidir”, – deməkdir.
121. Zahir. “Felləri və işləri ilə açıq olandır”, – deməkdir. “Əvvəldə,Axirdə,Zahirdə,BatindəOdur!”[54]
122. Zur–rəhmə. “Mərhəmət sahibidir”, – deməkdir.
123. Zul–cəlalivəl–ikram. “Əzəmət və kərəm sahibi olandır”, – deməkdir.
124. Zül–ərş. “Ərşin Sahibidir”, – deməkdir.
125. Zül–fəzlil–əzim. “Böyük lütf və ehsan sahibidir”, – deməkdir.
126. Zül–intiqam. “İntiqam sahibidir”, – deməkdir. “…Allahınayələriniinkaredənlərşiddətliəzabadüçarolacaqlar.Allahyenilməzqüvvətvəintiqamsahibidir”[55].
127. Zül–qüvvə. “Qüvvət sahibidir”, – deməkdir.
128. Zül–məaric. “Yüksək dərəcələr sahibidir”, – deməkdir. Bu ad yalnız bir ayədə – “Məaric” surəsinin 3-cü ayəsində gəlmişdir.
129. Züt–taul. “Lütf və kərəm sahibidir”, – deməkdir [56] .

Hədisi-şəriflərdə zikr olunan əsmayi-hüsnanın Azərbaycan əlifbasına görə tərtibatı:

1. Bais. “Ölümdən sonra dirildəndir, ölüləri dirildib qəbirlərindən çıxarandır”, – deməkdir. Bu ad Quran-kərimdə gəlməmişdir. Lakin mənası feil olaraq Quranda zikr edilmişdir. Allaha nisbət edilərək Onun ölüləri dirildən (Bais) olduğu bildirilmişdir.
2. Baqi. “Əbədidir”, – deməkdir.
3. Basit. “Bol ruzi verəndir”, – deməkdir.
4. Cəlil. “Əzəmətlidir”, – deməkdir.
5. Cəvad. “Səxavətlidir, bəxşiş verəndir”, – deməkdir.
6. Dəyyan. “Hakimdir, hesab çəkəndir, mükafat verəndir”, – deməkdir.
7. Ədl. “Mütləq ədalət sahibidir, heç bir şeydə ifrata varmayan, hər şeyi öz yerində qərarlaşdırandır”, – deməkdir.
8. Fərd. “Təkdir”, – deməkdir.
9. Ğiyas. “Pənah verəndir”, – deməkdir.
10. Həkəm. “Haqq ilə batili ayırd edib haqqı yerinə gətirəndir”, – deməkdir.
11. Xafid. “Alçaldandır, zillətə salandır”, – deməkdir.
12. Xəyrun–nasirin. “Kömək edənlərin ən xeyirlisidir”, – deməkdir.
13. Kaşif. “Zərəri aradan qaldıran və sıxıntıdan qurtarandır”, – deməkdir.
14. Qabiz. “Sıxıntıya salandır, ruzini müəyyən ölçüdə tutub verəndir, canlıların ruhunu alandır”, – deməkdir.
15. Qaziyul–hacat. “Hər kəsin ehtiyacını yerinə yetirən bir varlıqdır”, – deməkdir.
16. Qədim. “Əzəlidir, zaman etibarilə başlanğıcı və ibtidası olmayandır”, – deməkdir.
17. Macid. “Şanlıdır, şərəflidir, kərəmi bol olandır”, – deməkdir.
18. Mani. “Bir şeyin olmasına mane olandır, pisliklərə mane olandır, olmasını istəmədiyi şeyin əmələ gəlməsinə mane olandır”, – deməkdir.
19. Mənnan. “Çox səxavətlidir, çox şəfqətlidir”, – deməkdir.
20. Muğni. “Zənginlik verəndir, qullarından istədiyini kərəmi ilə zənginləşdirəndir”, – deməkdir.
21. Muhsi. “Hər şeyi tək-tək bütün ayrıntıları ilə biləndir, elmi ilə hər şeyin sayını biləndir”, – deməkdir.
22. Muid. “Ölümdən sonra təkrar yaradandır”, – deməkdir.
23. Muizz. “Yüksəldəndir, izzət və şərəf verəndir”, – deməkdir.
24. Muqsit. “Ədalətlə hökm edəndir, bütün işlərini nizamla, bir-birinə uyğun və yerli-yerində edəndir”, – deməkdir.
25. Mumit. “Ölümü yaradandır, əcəlləri tamam olduqda canlıları öldürəndir”, – deməkdir.
26. Muzill. “Alçaldandır, zillətə salandır”, – deməkdir.
27. Müəxxir. “İstədiyini geridə qoyandır, gecikdirəndir”, – deməkdir.
28. Müqəddim. “Qarşıya keçirəndir, istədiyini qarşıya keçirən, Cənnətə yaxınlaşdırandır”, – deməkdir.
29. Müntəqim. “Günahkarları layiq olduqları şəkildə ədaləti ilə cəzalandırandır”, – deməkdir.
30. Nafi. “Fayda verəndir, faydalı və mənfəətverici şeyləri yaradandır”, – deməkdir.
31. Nasir. “Kömək edəndir”, – deməkdir.
32. Rai. “Görəndir”, – deməkdir.
33. Rəşid. “Qullarını doğru yola hidayət edəndir”, – deməkdir.
34. Sadiq. “Sözündə və vədində doğru olandır”, – deməkdir.
35. Sani. “Əşyaya nizam-intizam verəndir”, – deməkdir.
36. Seyyid. “Ağadır, insanların rəhbəri, Ona müraciət etdikləri, əmrlərinə tabe olduqları və sözünə qulaq asdıqları varlıqdır”, – deməkdir.
37. Sübbuh. “Hər cür eyib və naqislikdən uzaq olandır”, – deməkdir.
38. Şafi. “Şəfa verəndir”, – deməkdir.
39. Tahir. “Pakdır”, – deməkdir.
40. Vacid. “İstədiyini istədiyi zaman tapa bilən, heç bir şeyə möhtac olmayan varlıqdır”, – deməkdir.
41. Varis. “Hər şey yox olduqdan sonra da varlığı və səltənəti davam edən varlıqdır”, – deməkdir.
42. Vəfiyy. “Vəfalıdır”, – deməkdir.
43. Vitr. “Təkdir”, – deməkdir.
44. Zari. “Yaradandır”, – deməkdir.
45. Zərr. “Düşmənə və zərər vurana zərər vurandır”, – deməkdir.

MÜTƏRCİM VƏ TƏRTİBATÇI: XƏYYAM QURBANZADƏ