Sonuncu dənizə doğru yüklə vasili qriqoryeviç yan

“İstirahətdə olan ovçular” kətanında adi bir frontal kompozisiya var: ovdan sonra dincəlmək üçün yerləşdikdən sonra üç nəfər oturur, görünüşü və ətrafı (silah, ov çantası və buynuz, ov ov, ov iti) – avid ovçular. Personajlar arasında mərkəzi fiqur ovda başına gələn inanılmaz əhvalatları həvəslə danışan yaşlı “yalançı”, həm də şübhə ilə gülümsəyərək qulağını qaşıyan yaşlı dostu və gənc ovçudur. bu nağılları dinləmək. Şəkil qəhvəyi “payız” rənglərində işlənib. Axı ovun zirvəsi bu vaxta düşürdü.

Perov Vasili Qriqoryeviç: rəsmlər, onların adları və təsvirləri

Vasili Qriqoryeviç Perov (1834-1882) – böyük rus səyahətçi rəssamı. Sağlığında o, gündəlik realistik və tarixi rəngkarlığın ən yaxşı nümayəndələrindən biri, görkəmli portret ustası kimi tanınıb. Məqalədə Vasili Qriqoryeviç Perovun ən məşhur rəsmlərini adları ilə nəzərdən keçirəcəyik, onların hər birinin qısa təsvirini verəcəyik.

Səyyahlar

Perov bizə “Səyahət İncəsənət Sərgiləri Assosiasiyası” adı altında fəaliyyət göstərən 19-cu əsrin sonlarında rus rəssamlarının müstəqil birliyinin təşkilatçısı və nümayəndəsi kimi tanınır. Bu dərnəyin üzvlərini də səyahətçi rəssamlar adlandırırdılar. Onlar öz işlərini “akademiklərin” əsərləri ilə bibliya və mifoloji mövzularda rəsmləri və mərasim üslubunda portretləri ilə müqayisə edirdilər. Salon mənzərələri adlanan mənzərələr məşhur idi. Rus akademik rəssamlarına, məsələn, Aleksandr İvanov və Karl Bryullov daxildir.

Səyyahlar xalqın tarixindən və mədəniyyətindən ilham alırdılar. Bu birliyə daxil olan rəssamların ilk rəsm sərgisi 1871-ci ildə Peterburq Rəssamlıq Akademiyasının yerləşdiyi binada keçirilib. Sonralar bu əsərlər Moskvaya, Kiyevə, Xarkova köçürüldü. A. Savrasovun “Qalalar gəldi” və N. Qenin “I Pyotr Aleksey Petroviçi Peterqofda dindirir” rəsmləri o zaman rəsm kolleksiyasının özünəməxsus “hitləri”nə çevrildi.

Rusiya imperiyasının müxtəlif şəhərlərində Səyyahların işinin nümayişi keçirilirdi. Bu cür tədbirlərin məqsədləri arasında, xüsusən də Rusiya əyalətlərinin sakinlərini rus rəssamlarının əsərləri ilə tanış etmək və cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrindən olan müasirlərdə sənət sevgisini inkişaf etdirmək idi. Yol boyu rəssamlar öz kətanlarını satdılar, çünki öz vəsaitləri hesabına dərnək var idi. Onlar həm muzeylərdə, həm də şəxsi kolleksiyalarda alınıb. Çox vaxt Səyyahlar sifarişlə portretlər çəkirdilər.

Müxtəlif dövrlərdə şərikliyə İlya Repin, Vasili Surikov, İvan Kramskoy, İvan Şişkin, İsaak Levitan, Valentin Serov, Vasili Perov və başqaları kimi məşhur ustalar cəlb olunub.

“Pasxada kənd dini yürüşü”

Artıq 1861-ci ildə Rəssamlıq Akademiyasının gənc internat müdiri Vasili Perov tərəfindən hazırlanmış bu şəklin ilkin eskizi hörmətli akademik müəllimlər şurasını dəhşətə gətirdi: onun üzərindəki keşiş sərxoş, çətinliklə ayaqda duran kimi təsvir edildi və parishionerlərin əksəriyyəti eyni.

Parishionerlərin hərtərəfli zarafatlarından ibarət xaç korteji daxmadan palçıqlı, çamurlu küçəyə düşür. Bəzi kəndli ikonanı başıaşağı tutur, sexton isə içdiyi spirtin miqdarından az qala huşsuz halda eyvanda uzanır. Kursun qalan iştirakçılarının görünüşü isə çox üzücüdür.

Deməliyəm ki, aksiya Parlaq Həftədə, Pasxa bayramından sonra baş verir – bu zaman kahin adətən parishionerləri ziyarət etməyə gəlirdi. Və hər evdə bayram münasibəti ilə təbii ki, onun üçün şərəf və ikramlar hazırlanırdı.

Vasili Qriqoryeviç Perovun “Pasxada kənd dini yürüşü” rəsminin eskizi rədd edildi və narahat Perovun işə qayıtdığı kətan qadağan edildi. Tanışlar rəssamın İtaliyaya haqlı səfəri əvəzinə, az qala Solovkiyə sürgün ediləcəyini proqnozlaşdırmışdılar. Ali Sinod rəsm əsərini “böhtan” və “yüksək sənətin ölümü” adlandırıb. Bununla belə, çoxları rəssamın istehzasına kifayət qədər aydın idi: ruhani çoban olmağa çağırılan, əslində, ətrafındakı insanlardan yüksəkdən uzaqdır və əlbəttə ki, daha təmiz deyil. O, eyni günahları və zəiflikləri ilə hamıdan biridir. Belə bir insan möminlərə rəhbərlik etməyə qadirdirmi? Sənətçi bu sualın cavabını ictimaiyyətin ixtiyarına buraxıb.

“Troyka”

Perov Vasili Qriqoryeviçin rəsmləri arasında bu, bəlkə də ən faciəli və ürəkaçan əsərdir. Digər adı isə “Sənətkarların şagirdləri su daşıyır”. Rəssam onu ​​1866-cı ildə çəkib. Formatlaşdırma baxımından bu, rəssamın əsərlərinin ən böyüyüdür – kətanın ölçüsü 123,5 ilə 167,5 sm-dir.

Bu şəkildə rəssam qəsdən tutqun, parlaqlığı olmayan, tutqun rənglərdən istifadə edib. Cır-cındır içində üç uşaq – iki oğlan və bir qız bir çəllək buzlu su çəkməyə çalışırlar. Uşaqlar həddindən artıq işdən yorğun və yorğundurlar. Soyuq qış küləyi onların üzünə vurur. Barelin arxasından üzünü görmədiyimiz böyüklər tərəfindən dəstəklənir və itələnir; it uşaqların tərəfinə qaçır.

Tənqidçi və sənət tarixçisi V.V.Stasov:

Sahibi tərəfindən nəhəng bir çəngəl su ilə xizəkdə buzun üzərində sürükləməyə məcbur edilən bu Moskva uşaqları, Perovun Troykasını kim tanımır. Bu uşaqların hamısı, yəqin ki, kənddəndirlər və balıq tutmaq üçün təzəcə Moskvaya aparılıblar. Amma bu “balıqçılıqda” nə qədər əziyyət çəkiblər! Onların yorğun, solğun üzlərində çarəsiz iztirabların ifadələri, əbədi döyülmə izləri çəkilir; bütün həyat onların cır-cındırında, duruşlarında, başlarının ağır çevrilməsində, işgəncəli gözlərində izah olunur .

Bu rəsm Perovu “xalqın böyük müsibətinin rəssamı” etdi və ona layiqli akademik adını qazandırdı.

“İstirahətdə olan ovçular”

Bu kətanın həvəskarlar, sənət biliciləri və tənqidçiləri arasında görünməsi çoxlu duyğulara səbəb oldu. Kətan İ. S. Turgenevin “Ovçunun qeydləri” ilə müqayisə edilərək, rəssamı səhnənin həddindən artıq teatrlaşdırılmasında ittiham etdi. Məsələn, ME Saltykov-Shchedrin personajların qeyri-təbii və iddialı pozalarından danışdı. F.M.Dostoyevski onunla qızğın mübahisə etdi, o dedi:

Nə ləzzət! Əlbəttə, izah etmək üçün – almanlar da başa düşəcəklər, amma onlar bizim kimi başa düşməyəcəklər ki, bu rus yalançısıdır və rusca yalan danışır. Axı biz onun nə danışdığını az qala eşidirik, bilirik, yalanının bütün növbəsini, hecasını, hisslərini bilirik!

Beləliklə, 1871-ci ildə meydana çıxan “İstirahətdə olan ovçular” rəssam Perov Vasili Qriqoryeviçin “Quşlar”, “Balıqçılar”, “Balıqçılıq”, “Göyərçin evi” kimi artıq məlum olan oxşar rəsmlərini davam etdirdi və ən çox bu kətanlar arasında məşhurdur.

Demək lazımdır ki, artıq Rəssamlıq Akademiyasının professoru vəzifəsini almış Perov öz bədii məharətini tam reallaşdırmağa can atan, xalq həyatının məşəqqətlərindən və ədalətsizliklərindən bəhs edən səhnələri əsərlərində getdikcə daha az təcəssüm etdirirdi. .

“İstirahətdə olan ovçular” kətanında adi bir frontal kompozisiya var: ovdan sonra dincəlmək üçün yerləşdikdən sonra üç nəfər oturur, görünüşü və ətrafı (silah, ov çantası və buynuz, ov ov, ov iti) – avid ovçular. Personajlar arasında mərkəzi fiqur ovda başına gələn inanılmaz əhvalatları həvəslə danışan yaşlı “yalançı”, həm də şübhə ilə gülümsəyərək qulağını qaşıyan yaşlı dostu və gənc ovçudur. bu nağılları dinləmək. Şəkil qəhvəyi “payız” rənglərində işlənib. Axı ovun zirvəsi bu vaxta düşürdü.

Prototiplər haqqında

Bu şəkil, əslində, eyni anda üç portretdən ibarətdir. Bildiyiniz kimi, əsərdə personajların prototipi kimi real insanlar çıxış edirdilər ki, bu da təbii ki, ictimaiyyətin marağını xüsusilə artırırdı. Məsələn, şövqlə əyləncəli, lakin əksər hallarda görünməmiş ov hekayələrini danışan “yalançı” fiqurunda bir çoxları silah ovçuluğunun böyük həvəskarı olan Dmitri Kuvşinnikovu tanıdı. Ədəbiyyat tarixçiləri bilirlər ki, həmin adam Dımov üçün Çexov üçün prototip rolunu oynayıb (“Turlayan qız” hekayəsi).

Həkim və həvəskar rəssam Vasili Bessonov bir sözə inanmayan istehzalı yoldaşı “oynadı”. Amma sadəlövhcəsinə “yalan deyirəm”ə inanan gənc ovçunu gələcəkdə Moskvada Şəhər Şurasının üzvü olacaq Nikolay Naqornov “oynadı”.

F.M.Dostoyevskinin portreti

1872-ci ildə Perov ən yaxşı əsərlərindən birini – Moskvadakı Rəsm Qalereyasının sahibi P.M.Tretyakov tərəfindən ona tapşırılmış Fyodor Mixayloviç Dostoyevskinin portretini çəkdi. Yazıçının həyat yoldaşı o gözəl əsər haqqında deyirdi ki, Perov yazıçının o “yaradıcılıq anını” öz düşüncələrinə cəmləyərək, sanki “öz-özünə nəzər salanda” tuta bilib.

Daha sonra rəssam İ.N.Kramskoy bu şəkli bu sözlərlə qiymətləndirəcək:

Bu portret təkcə Perovun ən yaxşı portreti deyil, həm də ümumilikdə rus məktəbinin ən yaxşı portretlərindən biridir. Burada rəssamın bütün güclü tərəfləri göz qabağındadır: xarakter, ifadə gücü, nəhəng relyef və xüsusilə nadir və hətta deyə bilərik ki, Perovun yeganə görüşü – bu rəngdir . >.Onun rəsmlərinə həmişə xas olan kölgələrin qətiyyəti və konturların bir növ kəskinliyi və enerjisi bu portretdə heyrətamiz rəng və tonların harmoniyası ilə yumşalır; ona müsbət baxanda nəyə daha çox təəccüblənəcəyini bilmirsən, amma əsas üstünlük təbii ki, məşhur yazıçı və şəxsiyyətin xarakterini ifadə etməsidir.

Biz görkəmli rus rəssamı Vasili Qriqoryeviç Perovun rəsmlərinin təsvirini vermişik.

Sonuncu dənizə doğru yüklə vasili qriqoryeviç yan

Əfəndiyev Elçin yaradıcılığı- “Ədəbi düşüncələr”də haqqında bəhs olunan yazıçılar, şəxsiyyətlər, bəzi konkret əsərlər

«ƏDƏBİ DÜŞÜNCƏLƏR»DƏ HAQQINDA BƏHS OLUNAN YAZIÇILAR, ŞƏXSİYY ƏTLƏR, BƏZİ KONKRET ƏSƏRLƏR

Abasov Eyyub Azərbaycan yazıçısı.
Abe Kobo yapon yazıçısı («Qumsallıqda qadın», «Qul ovu»).
Abramov Feodor rus yazıçısı.
Ağabəyim Ağa Azərbaycan şairi.
Ağabəyli Əli Azərbaycan yazıçısı.
P.S. Mənən ən çox təmiz və son dərəcə özünəməxsus bir adam olan rəhmətlik Əli Ağabəyli bizim ailənin yaxm dostlarmdan biri idi və İlyas Əfəndiyev onun xətrini xüsusi istəyirdi. Sabirabadda yaşayırdı və biz ona «Doktor» deyirdik, çünki ixtisasca həkim-terapevt idi, əlli il bütün Muğan camaatma sidq-ürəkdən xidmət etmişdi. Eyni zamanda yazıçı idi, bədii ədəbiyyata həddən artıq həvəsi var idi və ən başlıcası isə, böyük kitabsevər idi. Evində çox zəngin bir kitabxanası var idi və Sovet İttifaqmda bədii ədəbiyyatla bağlı hansı kitab nəşr olunurdusa, hansı qəzet-jumal çıxırdısa, Doktor ondan o saat xəbər tuturdu. Hərdən Sabirabadda Doktora qonaq gedirdik və mən gecələr onun o kitabxanasmda xeyli kitab oxumuşdum.
Ağa Məsih Azərbaycan şairi.
Aysu mənim kiçik qızım.
Aytmatov Çingiz qırğız yazıçısı («Ağ gəmi», «Cəmilə»).
Aksyonov Vasili rus yazıçısı (Mərakeşdən gəlmiş portaqallar»).
Akutaqava Ryunoske yapon yazıçısı.
Amadu Jorj Braziliya yazıçısı («Donna Flor və onun iki əri», «Fiqeyredonun «Tülkü və üzüm»ünə müqəddəmə»).
P.S. Elə böyük yazıçılar var ki, onlarm o böyüklüyünün dünya ədəbiyyatmdakı təsdiqi, elə bil ki, hansısa gözəgörünməz qüvvələrin yaratdığı çətinliklərə məruz qalır və xeyli də vaxt çəkir. Müasir dünya ədəbiyyatmda hələ də layiqli qiymətini almamış belə yazıçılardan biri də J.Amadudur. «Donna Flor və onun iki əri» romanmı mən XX əsr ədəbiyyatmm ən istedadlı əsərlərindən biri hesab edirəm.
Amiredcibi Çaba gürcü yazıçısı («Data Tutaşxia»).
Amiçis De İtaliya yazıçısı («Fəhlələrin müəlliməsi»).
Amlinski Vladimir rus yazıçısı.
Albertini Fillipo İtaliya vətəndaşı, Lev Tolstoyun törəməsi.
Aleyxim Şalom yəhudi yazıçısı.
Anar Azərbaycan yazıçısı («Keçən ilin son gecəsi»).
Andersen-Neksyo Martini Danimarka yazıçısı («Bəşər övladı Ditte»).
Andreyev Nikolay rus heykəltəraşı (Moskvada Qoqolun heykəlinin müəllifi).
Andriç İvo serb yazıçısı («Gövdə»).
Anisimov İvan rus ədəbiyyatşünası.
Anninski Lev rus tənqidçisi.
Antonina (Tonya) SSRİ Yazıçılar İttifaqının təşkilat işləri üzrə katibi Yuri Verçenkonun katibəsi.
P.S. Bu qadın o qədər enerjili və işgüzar idi ki, o zaman yazıçılar zarafatla: « Yazıçılar İttifaqmı Tonya idarə edir.» deyirdilər. Hər zarafatda isə, bir həqiqət də olur.
Anuy Jorj fransız dramaturqu («Medeya»).
Apdayk Con Amerika yazıçısı.
Apuley qədim Roma yazıçısı («Qızıl eşşək»).
Aristofan qədim yunan dramaturqu («Atlılar», «Qurbağa», «Lisistrata»).
Artsıbaşev Mixail rus yazıçısı.
Aksakov Sergey rus yazıçısı.
Aslanlı Tahir Azərbaycan şairi.
Asturias Migel Qvatemala yazıçısı («Fırtma»).
Afinogenov Aleksandr rus dramaturqu («Salyut, İspaniya,» «Maşenka»).
Axmadulina Bela rus şairi.
Axmatova Anna rus şairi.
Axundov Mirzə Fətəli Azərbaycan yazıçısı («Aldanmış kəvakib», «Hacı Qara», «Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah»)
Axundov Ruhulla Azərbaycan dövlət xadimi.
Axundov Süleyman Sani Azərbaycan yazıçısı («Qaraca qız»).
Aşıq Məmməd Azərbaycan aşığı.
Babel İsaak rus yazıçısı («Suvari ordu», «Odessa hekayələri»).
Bağdadbəyov Cəlil bəy Azərbaycan teatr xadimi, mənim nənəm Bilqeyis xanımın qardaşı, İlyas Əfəndiyevin dayısı.
P.S. Cəlil bəyin yalnız Azərbaycanda yox, eləcə də Orta Asiya respublikalarında teatr sənətinin inkişafında böyük xidmətləri olmuşdur. O bir sıra bədii əsərlərin və çox maraqlı «Xatirələr»in müəllifidir.
Bağırov Zakir 70-80-cı illərdə Azərbaycanın mədəniyyət naziri.
Bağırov Mir Cəfər Azərbaycan dövlət xadimi.
Bazen Lui fransız şərqşünası.
Bajov Pavel rus yazıçısı («Daş açar», «Malaxit mücrü», «Mis dağın sahibəsi», «Ural nağılları»).
Bayciyev Mar qırğız yazıçısı («Duel»).
Bayron Harold ingilis şairi («Məktublar»).
Balağa Yazıçılar İttifaqında mənimlə bir yerdə işləyən sürucu.
Balzak Onori fransız yazıçısı («İnsanlıq komediyası»,
«Hobsek», «Puç olmuş illüziyalar», «Polkovnik Şaber»).
Barant Fransanın Rusiyadakı səfirinin oğlu, Yuri Lermontovun birinci duel rəqibi.
Baruzdin Sergey rus yazıçısı, şair.
Basmanov Mixail rus tərcüməçisi və çinşünası («Meyxua çiçəkləyir (tsı janrmda klassik Çin poeziyası)»).
Bekker Knut Danimarka yazıçısı («Dünya gözləyir»).
Belinski Vissarion rus tənqidçisi.
Belıy Andrey rus yazıçısı («Peterburq»).
Belov Vasili rus yazıçısı.
Benedetti Mario Uruqvay yazıçısı («Antiqona», «Beləcə dostlardı»).
Bestujev (Marlinski) Aleksandr rus yazıçısı («Ammalat bəy»).
Bəhlul Danəndə Azərbaycanın folklor personajı.
Bize Jorj fransız bəstəkarı («Karmen»).
Bilqeyis xanım mənim ata nənəm.
Byomson Byomsteme Norveç yazıçısı.
Blok Aleksandr rus şairi («Naməlum qadın», «Məzəxana», «Şah meydandadır», «Qızılgül və xaç»).
Bokkaço Covanni İtaliya yazıçısı («Dekameron»).
Bomarşe Pyer fransız yazıçısı («Fiqaronun evlənməsi»).
Bondarçuk Sergey rus kinorejissoru və artisti («Hərb və sülh» fılminin quruluşçu rejissoru və Pyer Bezuxov rolunun ifaçısı).
Böll Henrih alman yazıçısı.
Branner Hans Kristian Danimarka yazıçısı («Gəmi»).
Bronte Şarlotta ingilis yazıçısı («Cen Eyer»).
Bulqakov Mixail rus yazıçısı («Ustad və Marqarita», «Teatral roman», «Qaçış»).
Bunin İvan rus yazıçısı («İqnat», «Gecə söhbəti», «SanFransiskolu cənab», «Qardaşlar», «Arsenyevlərin həyatı»).
Vaqif Molla Pənah Azərbaycan şairi.
Vampilov Aleksandr rus dramaturqu («Ördək ovu», «Ötən yay Çulimskda»,»Əyalət anekdotları»).
Valodin Aleksandr rus dramaturqu («Beş gecə»).
Vasili Kuzmiç Kislovodskda kirayə yaşadığımız evin sahibi.
Vatanabe Dzyundzo -yapon yazıçısı.
Vahabzadə Bəxtiyar Azərbaycan şairi.
Veys Devid («İlahi və həyati»)
Venuolis Antanas Litva yazıçısı («Qafqaz əfsanələri»).
Verbitskaya Anastasiya rus yazıçısı.
Verqa Covanni İtaliya yazıçısı («Novellalar»).
Verdi Cüzeppe İtaliya bəstəkarı (Aleksandr Düma oğulun «Komeliyalı qadın» pyesi əsasında yazılmış «Traviata» operasınm müəllifi).
Vem Jul fransız yazıçısı («80 günə yer ətrafı səyahət», «Kapitan Qrantın uşaqları»).
Verçenko Yuri SSRİ Yazıçılar İttifaqının Təşkilat işləri üzrə katibi.
PS. Bu həddən artıq kök, amma çox dinamik, mehriban adam yazıçı deyildi, məmur idi və SSRİ Yazıçılar İttifaqının və konkret olaraq yazıçıların problemlərinin həlli üçün çox işlər görürdü. Düzdür, onu istəməyənlər, ona lağ edənlər də az deyildi. SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvlərinin ünvanları və telefonlarından ibarət böyük bir sorğu kitabı nəşr olunmuşdu və o kitabı «Verçenkonun əsərlərindən ibarət bircildlik» adlandırırdılar.
Verşiqora Petr rus yazıçısı («Təmiz vicdanlı insanlar»).
Vesyolı Artyom rus yazıçısı («Qanla yuyulmuş Rusiya»).
Vəzirov Nəcəf bəy Azərbaycan yazıçısı («Müsibəti Fəxrəddin»).
Voznesenski Andrey rus şairi.
Voyniç Etel ingilis yazıçısı («Ovod»).
Vonnequt Kurt Amerika yazıçısı.
Vulf Virciniya Amerika yazıçısı.
Vurğun Səməd Azərbaycan şairi.
Qaydar Arkadi rus yazıçısı («Timur və onun komandası»).
Qamsaxurdiya Konstantin gürcü yazıçısı («Qurucu David»).
Qarayev Yaşar Azərbaycan tənqidçisi («Azərbaycan sovet dramaturgiyası»).
Qaraosmanoğlu Yaqub Qədri türk yazıçısı («Sürgün», «Zorən diplomat», «Sodom və Qomorra», «Panorama»).
Qarşin Vsevolod rus yazıçısı («Qorxaq», «Nadejda Nikolayevna», «Qırmızı gül», «Gecə», «Sıravi», «İvanovun xatirələri»).
Qasımzadə Qasım Azərbaycan şairi.
Qasımov İmran Azərbaycan yazıçısı.
Qaskell Elizabet ingilis yazıçısı («Meri Barton»).
«Qaçaq Nəbi» Azərbaycan dastanı.
Qaflanoğlu Əkrəm mənim işlədiyim «Vətən» cəmiyyətində sədr müavini.
Qaşek Yaroslav Polşa yazıçısı («Dünya müharibəsi zamanı igid əsgər Şveykin sərgüzəştləri»)
Qədirzadə Salam Azərbaycan yazıçısı, («Xəzan yarpaqları»)
Qəmküsar Əliqulu Azərbaycan şairi.
Qilyarovski Vladimir rus yazıçısı («Moskva və moskvalılar»).
Qililov İlya rus ədəbiyyatşünası («Uilyam Şekspir oyunu və dahi Feniksin sirri»).
Qladkov Fedor rus yazıçısı («Sement»).
Qoqol Nikolay rus yazıçısı («Taras Bulba», «Müfəttiş», «Ölü canlar»).
Qoyaviçinskaya Polya Polşa yazıçısı («Cənnətin alma ağacı»).
Qoldoni Karlo İtaliya dramaturqu («Mehmanxana sahibəsi», «İki Ağanm bir nökəri»).
Qolsuori Con ingilis yazıçısı («Forsaytlar haqqmda dastan»).
Qonkur qardaşları fransız yazıçıları («Jermini laserte», «Gündəliklər»).
Qonçarov İvan rus yazıçısı («Oblomov»).
Qorbaçov Mixail sovet dövlət xadimi.
Qorki Maksim rus yazıçısı («Ana», «Fırtma quşu haqqmda nəğmə», «Foma Qordeyev», «Artamonovlarm işi», «Klim Samqinin həyətı»).
Qofman Emet Teodor Amadey alman yazıçısı («Pişik Murun güzərana baxışları»).
Qotye Teofil fransız yazıçısı.
Qotssi Karlo İtaliya dramaturqu («Turandot», «Kral-maral»).
Qrass Hünter alman yazıçısı.
Qrivnin V. rus sovet ədəbiyyatşünası.
Qrimm qardaşları alman folklorşünasları («Bremen musiqiçiləri», «Canavar və yeddi çəpiş», «Qara qız», «Qızıl qız», «Zoluşka»).
Qruşi Napoleon dövrünün fransız generalı.
Qumilyov Nikolay rus şairi.
Qulia Dmitri abxaz yazıçısı.
Qulia Georgi rus yazıçısı, Dmitri Qulianm oğlu.
Qutqaşmlı İsmayıl bəy Azərbaycan yazıçısı.
Dadaşzadə Araz Azərbaycan ədəbiyyatşünası, M.A.Dadaşzadənin oğlu.
Dadaşzadə Məmməd Arif Azərbaycan tənqidçisi və ədəbiyyatşünası.
D’Ark Janna fransız qəhrəmanı.
Dal Vladimir rus lüğətçisi.
Dante Aliqyeri İtaliya şairi («İlahi komediya»).
De Veqa Lope ispan dramaturqu.
De Koster Şarl Belçika yazıçısı («Ulenşpigel»).
Desnyak Oleksa Ukrayna yazıçısı («Turqay qartalı»).
De Lafayet Mari Madlen fransız yazıçısı («Şahzadə qız Klevska»).
Defo Daniel ingilis yazıçısı («Robinzon Kruzo»).
Dərviş Suad türk yazıçısı («Fosforlu Cevriyyə»).
Dzerjinski Feliks sovet dövlət xadimi.
Dikkens Çarlz ingilis yazıçısı («Balaca Dorrit», «Devid Kopperfild», «Dombi və oğlu», «Oliver Tvist», «Soyuq ev», «Oliver Tvistin macəraları»).
Dyu Qar Roje fransız yazıçısı («Tibo ailəsi»).
Dobrovoltskaya T. rus ədəbiyyatşünası.
Dobrolyubov Nikolay rus tənqidçisi («Oblomovçuluq nədir?»).
Dode Alfons fransız yazıçısı («Tartarenli Taraskom»).
Doyl Konan ingilis yazıçısı («Sirli qapı arxasında», «Şerlok Holms haqqında hekayələr»).
Dollejal Nikolay rus alim-energetiki.
Dostoyevski Feodor rus yazıçısı («Oyunçu», «Karamazov qardaşları», «Bəyaz gecələr», «Netoçka Nezvanova», «Alçaldılmış və təhqir edilmişlər»).
Draqunski Viktor rus yazıçısı («Denisin hekayələri»).
Drayzer Teodor Amerika yazıçısı.
Drüon Moris fransız yazıçısı («Lənətə gəlmiş krallar», «Dünyanın güclüləri»).
Dudar Yevgeni Ukrayna yazıçısı.
Duru Yılmaz türk kino artisti və rejissoru.
Düma Aleksandr (ata) fransız yazıçısı («Üç müşketyor»).
Düma Aleksandr (oğul) fransız yazıçısı («Kameliyalı qadın»).
Evripid qədim yunan dramaturqu («Medeya»).
Edjuen Sudrabu latış yazıçısı.
Eyhman Adolf faşist dövlət xadimi.
Eliot Corc ingilis yazıçısı, («Romola», «Flossdakı dəyirman»).
Elçin Azərbaycan yazıçısı («Dolça», «Parisdə avtomobil qəzası», «Bir görüşün tarixçəsi», «Beş qəpiklik motosikl», «Sübh şəfəqinin işığı», «Hüseyn Cavid yaradıcılığı və Avropa intibahı», «Toyuğun diri qalması», «Şuşaya duman gəlib», «Təbərrük» (Leonid Lençin kepkası haqqında hekayə), «Mahmud və Məryəm»).
P.S. Mənim ilk hekayəm (başqa hekayələrimin bəzisinin adını hərdən dəqiq yadıma sala bilməsəm də, həmin ilk hekayənin adı həmişə xatirimdədir: «O, inanırdı. ») 1959-cu ildə «Azərbaycan gəncləri» qəzetində «Elçin Ergünəş» imzası ilə dərc edilmişdi. «Ergünəş» (əslində «Ərgünəş») bizim dədə-baba yurdumuz Qarabağın indiki Füzuli rayonunda yaylaqdır və o zaman atam tez-tez o yaylağı xatırladığına görə, elə mənim özümə də o yaylağm axar-baxarı, ab-havası çox təsir etdiyi üçün, o gözəl yerin admı özümə təxəllüs götürmüşdüm. Yeniyetməlik dövrünün bir-neçə hekayəsini mən eləcə «Elçin Ergünəş» imzası ilə də çap elətdirdim, sonra isə bu imza mənə bir az «gurultulu» göründü və o təxəllüsü pozdum, yalnız adım qaldı.
Elçin Teymur Azərbaycan şairi, mənim qaymatam.
Engels Fridrix alman filosofu.
Esxil qədim yunan dramaturqu («Zəncirlənmiş Prometey», «Evmenidlər», «Aqamemnon», «Xeoforlar»).
Eria Filipp fransız yazıçısı («Tərbiyəsiz uşaqlar»).
Efron Sergey Marina Svetayevanm əri.
Əylisli Əkrəm Azərbaycan yazıçısı («Ürək yaman şeydir»).
Əzimzadə Yusif Azərbaycan yazıçısı.
Əzimov Ayzek Amerika yazıçısı.
Ələsgər Azərbaycan aşığı.
Əli Yazıçılar İttifaqmda mənimlə bir yerdə işləyən sürücü.
Əsgərov Rafiq Azərbaycan ictimai xadimi.
«Əsli və Kərəm» Azərbaycan dastanı.
Əfəndiyev İlyas Azərbaycan yazıçısı, mənim atam («Berlində bir gecə», «Qırçı və qızıl gül», «Dağlar arxasmda üç dost»,
«Geriyə baxma, qoca», «Bahar suları»).
Əfəndiyev Mustafa Azərbaycan tərcüməçisi, naşir, mənim əmim.
P.S. Mustafa Əfəndiyev çox mütaliəli adam idi, xüsusən, Lev Tolstoyu yaxşı bilirdi. II Dünya müharibəsində döyüşmüş və yaralanmışdı, sonralar isə, yaşı otuzu keçməsinə baxmayaraq, Moskva Dövlət Universitetinin jumalistika fakültəsinə daxil olmuş (1950) və oranı bitirmişdi (1955). Vəfat edəndə (1982) Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatmın müdiri idi. Bir çox bədii əsərləri, o cümlədən, Lev Tolstoyun «Hacı Murad» povestini Azərbaycan dilinə tərcümə edib. Eyni zamanda, yaxşı rəssamlıq qabliyyəti var idi və tələbə ikən qara karandaşla Lev Tolstoyun portretini çəkib mənə bağışlamışdı. O zaman mən orta məktəbin ibtidai sinifındə oxuyurdum və təbii ki, Tolstoyun ancaq uşaqlar üçün yazdıqlarmı oxumuşdum, amma bugünün özündə də mən Tolstoy barədə düşünəndə hərdən o şəkil gözlərimin qarşısmda dayanır.
Əfəndiyev Timurçin Azərbaycan ədəbiyyatşünası, filologiya elmləri doktoru, professor, mənim qardaşım.
Əfəndiyev Tofiq Azərbaycan yazıçısı, mənim əmim.
Zamanov Abbas Azərbaycan ədəbiyyatşünası.
Jid Andre fransız yazıçısı («Çad gölünə qayıdış», «Konqoya səfər»).
Jirmunski Viktor rus ədəbiyyatşünası.
Jukovski Vasili rus şairi.
Zamyatin Yevgeni rus yazıçısı.
Zarxi Aleksandr rus kinorejissoru («Anna Karenina» filminin quruluşçu rejissoru).
Zdaneviç İlya rus yazıçısı («Heyranlıq»).
Zolya Emil fransız yazıçısı («Ruqon-Makkarlar»).
Zorin Leonid rus dramaturqu («Varşava melodiyası», «Serafim, yaxud Kramolnikovun həyatmdan üç fəsil»).
Zoşşenko Mixail rus yazıçısı («Lenin haqqmda hekayələr»).
İbsen Henrih Norveç dramaturqu («Xəyal»).
İbrahimov İslam Azərbaycan tənqidçisi.
İbrahimov İshaq Azərbaycan tərcüməçisi.
İbrahimov Mirzə Azərbaycan yazıçısı («Pəri xala və Lenin»).
İlf İlya rus yazıçısı, Yevgeni Petrovun həmmüəllifi («12 kürsü»).
İsmayıl Azərbaycan dövlət xadimi, Səfəvilər sülaləsindən şah.
İsmayılzadə İsa Azərbaycan şairi.
İonesko Ejen fransız dramaturqu («Kürsülər», «Keçəl müğənni qadın», «Təmənnasız qatil», «Kərgədanlar», «Borcun qurbanı»).
Yahlüf Yəhya Fələstin yazıçısı («Nəcran sınaq çağlarında»).
Yakobson Auqust eston yazıçısı («Oktyabr küləyi»).
Yan Vasili, rus yazıçısı («Spartak», «Finikiya gəmisi», «Çingizxan», «Batı», «Sonuncu dənizə doğru»).
Yaşen Kamil özbək yazıçısı («İnqilab şəfəqləri»).
Yevtuşenko Yevqeni rus şairi.
Yermilov Vladimir rus ədəbiyyatşünası («F.M.Dostoyevski»).
Yeroşenko Vasili rus yazıçısı.
Yerşov Petr rus yazıçısı («Qozbel at»).
Yokaini Mor macar yazıçısı («Qızıl insan»).
Yoxansson Çel İsveç ədəbiyyatşünası.
Kayko Takesi yapon yazıçısı.
Kalvino İtalo İtaliya yazıçısı.
Kamal Yaşar türk yazıçısı («İncə Memet», «Əgər ilanı öldürsən», «Quldurlar»).
Kamal Orxan türk yazıçısı («Suçlu»).
Kamyu Albert fransız yazıçısı («Taun», «Yad adam», «Düşmə», «Kaliqula»).
Kapur Rac hind kino artisti.
Karleyl Tomas ingilis yazıçısı və filosofu.
Karr Alfons fransız yazıçısı.
Kastro Fidel Kuba dövlət xadimi.
Katayev Valentin rus yazıçısı.
Kafka Frans Avstriya yazıçısı («Məhkəmə», «Amerika», «Çevrilmə»).
Kerbabayev Berdi türkmən yazıçısı.
P.S. «Sovet ideologiyası və ədəbiyyat» mövzusunda bir əsər yazılsaydı, bu adam o əsərin çox koloritli qəhrəmanlarından biri ola bilərdi. Hakim ideologiya B.Kerbabayevi görkəmli yazıçı «vəzifəsinə» təyin etmişdi, amma heç kim bilmirdi ki, o nə yazıb. Mən onu həmişə ən müxtəlif iclasların, yubileylərin, toplantıların rəyasət heyətlərində görürdüm, gözünə qara eynək taxırdı və daima susurdu.
Kərim Əli Azərbaycan şairi.
Kəsginər Arif türk kino xadimi.
Kin Viktor rus sovet yazıçısı («O biri tərəfdə»).
Klibem Van Amerika pianoçusu.
Kovalenko İqor rus yazıçısı.
Kolduell Erskin Amerika yazıçısı.
Konrad Cozef ingilis yazıçısı («Lord Cim», «Nestromo», «Məxfi cəsus»).
Komel Pyer fransız dramaturqu («Sertori», «Medeya»).
«Koroğlu» Azərbaycan qəhrəmanlıq dastanı.
Kortasar Xulio Argentina yazıçısı.
Kosorukov Aleksandr SSRİ Yazıçılar İttifaqının Xarici Komissiya idarəsinin sədri.
Köprülü Mehmet Paşa Osmanlı imperiyasının dövlət xadimi, sərkərdə.
Köçərli Firidun bəy Azərbaycan ədəbiyyatşünası («Ana dili»).
Kristi Aqata ingilis yazıçısı.
Kronin Arçibald ingilis yazıçısı.
Kuprin Aleksandr rus yazıçısı.
Kürçaylı Əliağa Azərbaycan şairi
Gey Con ingilis dramaturqu («Lütün operası», «Polli»).
Höte İohann alman yazıçısı və şairi (« Faust», «Gənc Verterin istirabları»).
Günay mənim böyük qızım.
Laksnes Haldour island yazıçısı («Liliya»).
Lardner Rinq Amerika yazıçısı.
Larreta Enrike Argentina yazıçısı («Don Ramironun şöhrəti»).
Lami Martti fin yazıçısı («Dördüncü fəqərə sümüyü, yaxud zorən fırıldaqçı»).
Lenin Vladimir sovet dövlət xadimi.
Leninq Maykl Li Amerika hərbşünası («Yüz böyük sərkərdə»).
Lepelletyen Edmon fransız yazıçısı («Kapitan Napoleon», «Paltaryuyan Hersoq xanımı», «Böyük fransızın vəliəhdi»). Lenç Leonid rus yazıçısı.
Lermontov Yuri rus şairi («Zəmanəmizin qəhrəmanı», «Demon»).
Lebedinski Yuri rus yazıçısı («Dağlar və insanlar», «Zarevo», «Sovetlərin səhəri»).
Limonov Eduard rus yazıçısı («Bu mənəm Ediçka»). Lifşis Mixail rus tənqidçisi («Mən nə üçün modemist deyiləm?», «Estetika aləmində», «Kubizmdən «abstraksiyaya», «Marks və Engels sənət haqqında»),
Lixanov Albert rus yazıçısı.
Lixaçov Dmitri rus ədəbiyyatşünası.
Lyudmila Vladimirovna Feodor Abramovun həyat yoldaşı
Lyu Yuy-Si qədim Çin şairi.
Lyu Tszun-Yuan qədim Çin yazıçısı.
Lonq Marqarita fransız pianoçusu.
London Cek Amerika yazıçısı.
Lopuxina Sofiya Kanada vətəndaşı, Lev Tolstoyun törəməsi.
Lorka Qarsiya ispan şairi.
Lotrek Tuluz fransız rəssamı.
Lurye Noyax yəhudi yazıçısı.
Madiano Patrik fransız yazıçısı («Qaranlıq köşklər küçəsi»).
Mayakovski Vladimir rus şairi («Qız və xuliqan»). Makarenko Anton rus pedaqoqu («Pedoqoji poema»).
Makedoniyalı İsgəndər qədim yunan sərkərdəsi və hakimi.
Maleviç Kazimir rus rəssamı.
Malo Hektor fransız yazıçısı («Ailəsiz»).
Mals Albert Amerika yazıçısı («Sıravi Hiks»).
Mann Tomas alman yazıçısı («Buddenbroklar», «Məktublar»).
Mann Henrix alman yazıçısı.
Marvio Pyer fransız dramaturqu («Məhəbbət və təsadüf oyunu», «İkiqat vəfasızlıq»).
Marinina Aleksandra rus yazıçısı.
Markes Qarsiya Kolumbiya yazıçısı («Yüz ilin tənhalığı»).
Marks Karl alman iqtisadçısı.
Martınov Nikolay rus zabiti, ikinci dueldə Lermontovun qatili.
Maruyama Kendzi yapon yazıçısı.
Medvedyeva Natalya rus yazıçısı («Ana, mən juliki sevirəm»).
Meyer Konrad İsveçrə yazıçısı.
Merdok Ayris ingilis yazıçısı («Qara şahzadə»).
Merime Prosper fransız yazıçısı («Karmen», «Mateo Folkone», «Tamanqo», «Kalomba», «IX Karlın şahlıq çağları»).
Menandr qədim yunan kamedioqrafı.
Meterlink Moris Belçika dramaturqu («Mavi quş»).
Mexlis Lev sovet dövlət xadimi.
Mehdi Hüseyn Azərbaycan yazıçısı («Rəqiblər», «Kin», «Abşeron», «Səhər», «Neft daşları», «Komissar»).
Məlikli Tofiq Azərbaycan türkşünası.
Məmmədquluzadə Cəlil Azərbaycan yazıçısı («Poçt qutusu», «Qurbanəli bəy», «Pirverdinin xoruzu», «Ölülər», «Saqqallı uşaq»).
Məmmədli Qulam Azərbaycan ədibi («Nəriman Nərimanov»).
Məmmədov Aydm Azərbaycan dilşünası və tənqidçisi.
Məmmədov Vidadi Azərbaycan yazıçısı, mənim qohumum.
Məmmədxanlı Ənvər Azərbaycan yazıçısı.
Məhbub mənim bibim.
Məcnunbəyov Polad mənim gənclik dostum.
Mikoyan Anastas sovet dövlət xadimi («Belə olmuşdu»).
Mikoyan Serqo A.Mikoyanm oğlu.
Miller Artur Amerika dramaturqu («Kommivoyajerin ölümü»).
«Min bir gecə nağılları» ərəb nağılları.
Mitçel Marqaret Amerika yazıçısı («Küləyin apardıqları»).
Movçan Yelena rus tərcüməçisi və redaktoru.
Moyem Samorset ingilis yazıçısı.
Molyer Jan-Batist fransız dramaturqu («Skapenin kələyi», «Jorj Danden, yaxud aldadılmış ər», «Xəsis», «Siciliyalı, yaxud rəssam Amur»).
Molla Nəsrəddin Azərbaycan folklor personajı.
«Molla Nəsrəddin» Cəlil Məmmədquluzadənin nəşr etdiyi satirik jumal.
Monteyro Luiş de Stau Portuqaliya yazıçısı («Şam üçün isə tənhalıq»).
Monten Pyer fransız tarixçisi («Ramseslər Misri»).
Mopassan Gi de fransız yazıçısı («Əziz dost», «Həyat»).
Moriak Fransua fransız yazıçısı («Tereza Dekeyru», «Gecənin sonu»).
Morua Andre fransız yazıçısı («Necə oldu ki, Pyer Duş məşhurlaşdı», «Anadia, bacı. », «Qızıl dananm qarğışı», «Otel Tatanos», «Üç Duma», «Bayron», «Ariel, yaxud Şellinin həyatı», «Aleksandr Fleminqin həyatı»).
Motsart Amadey Avstriya bəstəkarı.
Möcüz Mirzə Əli Azərbaycan şairi.
Multatuli Eduard holland yazıçısı («Maks Havelaar, yaxud Hollandiya ticarət cəmiyyətinin Kofe auksionları»).
Mustafazadə Azər Azərbaycan tərcüməçisi və naşiri.
Mümtaz Salman Azərbaycan ədəbiyyatşünası.
Müsahibzadə Cəlal türk yazıçısı («Bütün oyunlar»).
Nabokov Vladimir rus yazıçısı («Lolita»).
Nadirova Veta Azərbaycan sənətşünası.
Nazim Əli Azərbaycan ədəbiyyatşünası.
Nagibin Yuri rus yazıçısı.
Narayan Razipuram hind yazıçısı («Gimgə azarkeşi», «Müqəddəs Racu»).
Narejnı Vasili rus yazıçısı («Rus Jilbrası»).
Nemanzadə Ömər Faiq Azərbaycan jumalisti.
Nesin Əziz türk yazıçısı.
«Necə oldu ki, Pyer Duş məşhurlaşdı?» tərcümə kitabı.
P.S. Mən bu kitaba XX əsr dünya ədəbiyyatının bəzi nümunələrini toplamışdım: A.Moruanın, A.Kristinin, F.S.Fitsceraldın, H.Laksnesin, A.Truayyanın, R.Bredberinin, M.Benedettinin, A.Əzimovun, C.Apdaykın və başqalarının hekayələri, L.Pirandellonun «Axmaq», A.Maltsın «Sıravi Hiks», K.Xoinskinin «Bir gecə əhvalatı» pyesləri. 1982-ci ildə kitabı tam hazırlayıb, yəni tərtib və tərcümə edib, müqəddiməsini və müəlliflər haqqında məlumatları yazıb «Gənclik» nəşriyyatında nəşr etdirmişdim.
Nərimanov Nəriman Azərbaycan yazıçısı və dövlət xadimi («Bahadır və Sona»).
Nəzmi Əli Azərbaycan şairi
«Nərgizin bircə ləçəyi» klassik yapon xokkusu antologiyası.
P.S. Hələ tələbəlik illərindən orta əsrlər yapon poeziyası mənim üçün qəribə bir aləm idi və elə o vaxtlardan da mən çox istəyirdim ki, Azərbaycan oxucusu ana dilində bu poeziyanın, xüsusən, «xokku» janrının nümunələrini oxuya bilsin. Uzun müddət mən bu işlə məşğul oldum və nəhayət tərtibini və tərcüməsini başa çatdırdığım bu kitab mənim müqəddimə, məlumat və şərhlərimlə 1979-cu ildə Bakıda, «Gənclik» nəşriyyatında nəşr olundu.
Nəsimi İmadəddin Azərbaycan şairi.
Nizam «Vətən» Cəmiyyətində mənimlə bir yerdə işləyən sürücü.
Nüşabə xanım mənim həyat yoldaşım.
Nuşiç Branislav serb yazıçısı.
Ojeşko Eliza Polşa yazıçısı.
Ozerov Vitali rus tənqidçisi.
Oldinqton Riçard ingilis yazıçısı («Qəhrəmanın ölümü»).
Oldric Ceyms ingilis yazıçısı («Axırıncı dyüm»). Ordubadi Məmməd Səid Azərbaycan yazıçısı («Qılınc və qələm»).
Ometti Xuan Karlos Uruqvay yazıçısı («Qısa ömür»). Ostrovski Nikolay rus dramaturqu.
Ostrovski Nikolay rus yazıçısı («Polad necə bərkidi»). Outs Coys Kerol Amerika yazıçısı («Mənimlə nə istəyirsən elə», «Qan ləkəsi», «Rozvuda səyahət»).
O’ Henri Amerika yazıçısı.
Pavlova Muza rus şairi və tərcüməçisi.
Panayeva Avdotiya rus ədibi.
Pastemak Boris rus şairi.
Passos Dos Amerika yazıçısı.
Paustovski Konstantin rus yazıçısı.
Palonski Yakov rus yazıçısı («Gürcüstan oçerkləri»). Penkrat Tatyana ABŞ vətəndaşı, Lev Tolstoyun törəməsi. Petrov Yevgeni rus yazısıçı, İ.İlfın həmmüəllifi («12 kürsü»).
Peçenyev İqor rus tərcüməçisi.
Pirandello Luidci İtaliya dramaturqu («Axmaq»).
Pisarev Dmitri rus tənqidçisi.
Plavnik Abram rus şairi, tərcüməçi.
Platonov Andrey rus yazıçısı («Çevenqur», «Yuvenil dənizi», «Katlovan»).
Plisetskaya Maya rus balerinası.
Plutarx qədim yunan tarixçisi («Müqayisəli ömür yolları»).
Po Edqard Amerika yazıçısı.
Polevoy Boris rus yazıçısı («Əsl insan haqqında»). Pontidca Cüzeppe İtaliya yazıçısı («Kölgənin şüası»). Prust Marsel fransız yazıçısı («İtirilmiş vaxtın sorağında», «Sodom və Hommora»).
Prokofyev Sergey rus bəstəkarı («Hərb və sülh» operası). Puzikov Aleksandr rus ədəbiyyatşünası («Onore de Balzak»).
Puşkin Aleksandr rus şairi («Kapitan qızı»).
Rable Fransua fransız yazıçısı («Qarqantua və Pantaqruel»).
Rakasovski Konstantin rus sərkərdəsi.
Ramzes Viktor rus tərcüməçisi.
Rasin Jan fransız dramaturqu («Bəyazit»).
Raspe Rudolf alman yazıçısı («Myunhauzenin qəribə sərgüzəştləri»).
Rasputin Valentin rus yazıçısı («Yaşa və yadda saxla», «Matryena ilə ayrılıq»).
Reymont Vladislav Polşa yazıçısı («Mujiklər»).
Reyter Xristian alman yazıçısı («Şelmufski»).
Remark Erix Mariya alman yazıçısı.
Renar Jül fransız rəssamı («Gündəliklər»).
Rəsulzadə Məhəmməd Əmin Azərbaycanın dövlət xadimi. Rəhimov Süleyman Azərbaycan yazıçısı («Su ərizəsi»). Rza Rəsul Azərbaycan şairi.
Rzayev Valeh SSRİ Yazıçılar İttifaqının əməkdaşı.
Riftin B. rus ədəbiyyatşünası.
Rıbakov Anatoli rus yazıçısı («Arbatın uşaqları», «Qəmə»).
Rozenblyum Liya rus ədəbiyyatşünası («Dostoyevskinin yaradıcılıq gündəlikləri»).
Rollan Romen fransız yazıçısı («Jan-Kristof»)
Rostan Edmon fransız dramaturqu («Sirano de Berjerak») Rudenko Desnyak Aleksandr rus tənqidçisi, Oleksa Desnyakın oğlu.
Russo Jan Jak fransız maarifçisi, yazıçı.
Rüstəm Süleyman Azərbaycan şairi.
Sabir Mirzə Ələkbər Azərbaycan şairi.
Saqan Fransua fransız yazıçısı («Salam, qüssə», «Qəmgin baxış», «Soyuq suda bir az günəş», «Siz Bramsı sevirsinizmi?»). Sadıq Fikrət Azərbaycan şairi.
Sadovyanu Mixail rumın yazıçısı («Çekan»).
Saykaku İxara yapon yazıçısı.
Sakketti Franko İtaliya yazıçısı («Novellalar»).
Salyeri Antonio İtaliya bəstəkarı.
Samoylova Tatyana rus kiııo artisti («Anna Karenina» rus filmində baş rolun ifaçısı)
Sand Jorj fransız yazıçısı («Konsuella», «Qrafinya Rodolştat»).
Sarandinaki Mariya ABŞ vətəndaşı, Lev Tolstoyun törəməsi. Sarıvəlli Osman Azərbaycan şairi.
Sarrot Natali fransız yazıçısı («Siz onları eşidirsiniz?») Safronov Anatoli rus dramaturqu.
Sveyq Stefan Avstriya yazıçısı («Amok», «Mariya Stüard», «Yalançı Neron», «Bir də qayıtmayacaq an», «Qadınm həyatmdan iyirmi dörd saat», «Cozef Fuşe», «Magellan», «Roterdamlı Erazm», «Naməlum qadınm məktubu», «Şahmat novellası», «Bir ürəyin qürubu», «Qorxu», «Kristina Xoflener»).
Sveyq Amold alman yazıçısı.
Svetayeva Marina rus şairi («Mənim Puşkinim»).
Svift Conatan ingilis yazıçısı («Qulliverin sərgüzəştləri»). Seyidov Yəhya Azərbaycan tənqidçisi.
Selvinski İlya rus şairi («Babək»).
Sellincer Cerom Amerika yazıçısı.
Seneka Lusiy qədim Roma yazıçısı («Medeya»).
Sensuneqi Portuqaliya yazıçısı («Qaranlıqda qaçış»). Sent-Ekzüperi Antuan de fransız yazıçısı.
Serafimoviç Aleksandr rus yazıçısı («Dəmir axm»).
Servantes Migel de ispan yazıçısı («Don Kixot»).
Serova Valentina rus kiııo artisti.
Səbri Əli Azərbaycan yazıçısı və tərcüməçisi.
Səmədoğlu Yusif Azərbaycan yazıçısı («Foto «Fantaziya», «Bayatı Şiraz»).
Səhhət Abbas Azərbaycan şairi.
Siqal N. rus ədəbiyyatşünası.
Simenon Jorj fransız yazıçısı.
Simonov Konstantin rus yazıçısı, şairi («Gözlə məni»). Sinkler Epton Amerika yazıçısı.
Skot Valter ingilis yazıçısı.
Smoliç Yuri Ukrayna yazıçısı («Komalara sülh, saraylara hərb»).
Soljenitsın Aleksandr rus yazıçısı («İvan Denisoviçin bir günü», «Matyonanın həyəti»).
Soloqub Feodr rus yazıçısı («Yaradılan əfsanə», «Ağır yuxular»).
Solouxin Vladimir rus yazıçısı.
Sofokl qədim yunan dramaturqu («Elektra», «Antiqona», «Şah Edip»).
Spartak qədim Roma qəhrəmanı.
Stalin İosif sovet dövlət xadimi.
Stalski Süleyman Dağıstan şairi.
Steynbek Con Amerika yazıçısı.
Stendal Anri Mari Böyl fransız yazıçısı («Qırmızı və qara», «Roma, Neapol və Florensiya», «Romanı gəzərkən»).
Stenkeviç Henrih Polşa yazıçısı («Ehkamdan kənar»).
Stodola İvan slovak yazıçısı («Pan senatorun çay qonaqlı-
Sumbatov-Yujin Aleksandr rus teatr xadimi, artist, dramaturq.
Surovtsev Yuri rus tənqidçisi.
Suxovo-Kobılin Aleksandr rus dramaturqu («Kreçinskinin toyu»).
Süleymenov Oljas qazax şairi («Az i ya»).
Tağızadə Tofiq Azərbaycan kino rejissoru.
P.S. Mən, «Toyuğun diri qalması» povestimin əsasında «Bağ mövsümü» adlı kinossenari yazmışdım və rəhmətlik T.Tağızadə o ssenari üzrə eyniadlı bədii film çəkdi.
Taqor Rabindranat hind yazıçısı
Taleyran Şarl Moris fransız diplomatı («Memuarlar»).
Tarle Yevgeni rus tarixçisi («Napoleon», «Taleyran»).
Tven Mark Amerika yazıçısı («Şahzadə və dilənçi»).
Tekkerey Uilyam ingilis yazıçısı («Təkəbbürlər yarmarkası»).
Tetçer Marqaret ingilis dövlət xadimi.
Tixonov Nikolay rus şairi.
Tınyanov Yuri rus yazıçısı («Podporuçik Kije»).
Tyutçev Fedor rus şairi.
Tolstaya (Bers) Sofya Andreyevna Lev Tolstoyun arvadı («Gündəliklər»).
Tolstaya-Suxotina Tatyana Lev Tolstoyun qızı («Gündəliklər», «Atam haqqında xatirələr»).
Tolstoy Aleksey K. rus yazıçısı («Knyaz Serebyanı»).
Tolstoy Aleksey N. rus yazıçısı («I Pyotr», «Əzablı yollarla», «Mühəndis Qarinin hiperbolidi», «Buratinonun macəraları»).
Tolstoy İlya rus yazıçısı, Lev Tolstoyun oğlu («Şopenin prelyudası»).
Tolstoy Lev L. rus yazıçısı, Lev Tolstoyun oğlu («Meyit», «Bir əclaf az olsun»).
Tolstoy Lev rus yazıçısı («İvan İliçin ölümü», «Hərb və sülh», «Anna Karenina», «Canlı meyit», «Dirilmə», «Sergiy ata», «Uşaqlıq», «Sevastopol hekayələri», «Kreyser sonatası», «Mənim günahım nədir?», «Etiraf», «Kazaklar», «Mülkədarın səhəri»).
P.S. Mənim Tolstoydan oxuduğum ilk əsər (uşaq nağıllarından sonra) «Hacı Murad» idi və indiki kimi yadımdadı, onda 1956-cı ilin yayı idi, gözəl Şuşada istirahət edirdik, 13 yaşım təzə tamam olmuşdu və o vaxtdan etibarən də Tolstoy mənim həyatıma daxil oldu. Mən Tolstoyun qələmindən nə çıxıbsa hər halda söhbət elmə məlum olan yazılardan gedir hamısını oxumuşam, bəzi əsərlərini isə, xüsusən, «Anna Karenina»nı, «Sergiy ata»nı, «Hərb və sülh»ü dəfələrlə oxumuşam və güman edirəm ki, yenə oxuyacağam.
Tolstoy Nikolay İsveç vətəndaşı, Lev Tolstoyun törəməsi.
Tolstoy Nikolay rus yazıçısı, Lev Tolstoyun böyük qardaşı
Tolstoy Sergey Lev Tolstoyun oğlu (Lev Tolstoy haqqmda xatirələr).
Trankvill Qay Setoni qədim Roma tarixçisi («On iki Sezarın həyatı»).
Trenyov Konstantin rus dramaturqu («Lyubov Yarovaya»).
Trifonov Yuri rus yazıçısı.
Trotski Lev sovet dövlət xadimi.
Turgenev İvan rus yazıçısı («Andrey Kolosov», «Mumu», «Rudin», «Ərəfə», «Hamlet və Don Kixot»).
Tutyunnik Qriqor Ukrayna yazıçısı.
Truayya Andri fransız yazıçısı («Süni mərmər»).
Uells Herbert ingilis yazıçısı.
Uilson Mitçel Amerika yazıçısı («Qardaşım mənim, düşmənim mənim»).
Unset Siqrid Norveç yazıçısı («Lavransın qızı Kristina»).
Uruzbayev Eldar özbək kino rejissoru.
Uspenski Qleb rus yazıçısı («Rasteyayev küçəsinin əxlaqı»).
Ülkər Əliağa Kürçaylının qızı.
Fadeyev Aleksandr rus yazıçısı («Tarmar»).
Fayko Aleksandr rus dramaturqu.
Fedin Konstantin rus yazıçısı («İlk sevinclər»).
Feyxtvanger Lion alman yazıçısı («Qəribə adamın müdrikliyi», «Yalançı Neron»).
Fellini Frederik İtaliya kino rejissoru və ssenaristi («Şirin həyat», «Yol»).
Feonova Vera rus tərcüməçisi və türkşünası.
Fet Afanasi rus şairi.
Fiqeyredu Hilermo Braziliya dramaturqu («Tülkü və üzüm»).
«Fikrin karvanı» Azərbaycanın görkəmli tənqidçi və ədəbiyyatşünasları haqqında kitab.
P.S. Bu kitabı mən tərtib və redaktə etmişdim, ona geniş müqəddimə yazmış və 1984-cü ildə «Yazıçı» nəşriyyatında nəşr etdirmişdim. Kitabda M.F.Axundovdan tutmuş, C.Cəfərovacan Azərbaycan ədəbi tənqidinin ən görkəmli nümayəndələri haqqında mənim müraciətim və xahişimlə məxsusi yazılmış esselər toplanmışdı. Mirzə Fətəli Axundovdan, Məmməd Arif Dadaşzadədən və Məmməd Cəfər Cəfərovdan bəhs edən esseləri mən özüm yazmışdım. Əslində, bu kitab XIX XX əsr Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi idi və onun ən qiymətli cəhətlərindən biri bu idi ki, orada hakim sovet ideologiyasının qatı siyasi düşmən elan etdiyi və ömürlərinin sonuna kimi mühacirətdə yaşamış Əli bəy Hüseynzadə və Əhməd bəy Ağayev kimi demokratik fikirli və vətənpərvər qələm sahibləri haqqında esselər də ilk dəfə olaraq işıq üzü gördü.
Fildinq Henri ingilis dramaturqu («Arvadı evdə saxlamağın yeni üsulu», «Ataya dərs», «Aravuran qulluqçu qız»).
Firdovsi Əbdülqasım fars şairi («Şahnamə»).
Flober Qustav fransız yazıçısı («Madam Bovari», «Solombo»).
Folkner Uilyam Amerika yazıçısı.
Fontane Teodor alman yazıçısı («Effi Brist»).
Ford Henri Amerika kino artisti («Hərb və sülh» Amerika filmində Pyer Bezuxov rolunun ifaçısı).
Forş Olqa rus yazıçısı («Radişev»).
Frans Anatol fransız yazıçısı («Allahlar həsrət çəkir»).
Fuentes Karlos Meksika yazıçısı («Artemio Krumun ölümü»).
Fuentes İzabella Meksika heykəltəraşı.
Furmanov Dmitri rus yazıçısı («Çapayev»).
Füzuli Məhəmməd Azərbaycan şairi («Şikayətnamə»).
Xan Yuy Çin yazıçısı.
Xətai Şah İsmayıl Azərbaycan şairi, dövlət xadimi, Səfəvilər sülaləsinin ilk şahı.
Xoinski Kşiştof Polşa dramaturqu («Bir gecə əhfalatı»).
Xoca Əhməd Əfəndi mənim ulu babam.
Xruşşov Nikita sovet dövlət xadimi («Xatirələr»).
Xruşşov Sergey Nikita Xruşşovun oğlu («Xatirələr»).
Haqverdiyev Əbdürrəhim bəy Azərbaycan yazıçısı («Bomba»).
Hamsun Knut Norveç yazıçısı.
Hannibal Karfagen sərkərdəsi.
Hardi Tomas ingilis yazıçısı («d’Erbervillər nəslindən tess»).
Haribaldi Cüzeppe İtaliya inqlabçısı («Memuarlar»).
Hacıbəyov Üzeyir Azərbaycan bəstəkarı («O olmasın, bu olsun»).
Heminquey Emest Amerika yazıçısı («Qoca və dəniz», «Əlvida silah»).
Heradot qədim yunan tarixçisi.
Hepperin Odri Amerika kino artisti («Hərb və sülh» Amerika fılmində Nataşa Rostova rolunun ifaçısı).
Həsən Həsənov Azərbaycan dövlət xadimi.
Həmzətov Rəsul Dağıstan şairi.
Hikmət Nazim türk şairi.
Homer əfsanəvi qədim yunan şairi («İlliada», «Odisseya»). Humay mənim ortancıl qızım.
Hüseynzadə Əbdülqasım Azərbaycan folklorşünası. Hüseynzadə Əli bəy Azərbaycan jumalisti.
Hüseynov İsa Azərbaycan yazıçısı.
Çaadayev Petr rus filosofu.
Çakovski Aleksandr rus yazıçısı.
Çaplin Çarli Amerika kino artisti və rejissoru.
Çarens Yegişe erməni şairi.
Çesterton Hilbert ingilis yazıçısı.
Çexov Anton rus yazıçısı («Vanya dayı», «Qağayı», «Üç bacı», «Gilənar bağı»).
«Çin xalq nağılları».
Çirkov Nikolay rus ədəbiyyatşünası («Dostoyevskinin üslubu»).
Çobanzadə Bəkir Azərbaycan və tatar filoloqu.
Çoser Cefri ingilis şairi.
Cavad Əhməd Azərbaycan şairi.
Cavanşir Həmidə xanım Cəlil Məmmədquluzadənin həyat yoldaşı («Xatirələr»).
Cahanbaxş Azərbaycan yazıçısı və tərcüməçisi.
Ceyhun Dəmirtaş türk yazıçısı.
Cerom Cerom ingilis yazıçısı Cəfər Cəfərov Azərbaycan tənqidçisi və sənətşünası. Cəfərov Məmməd Cəfər Azərbaycan ədəbiyyatşünası və tənqidçisi.
Ciraldi Cambatista İtaliya yazıçısı («Ekatommiti»).
Coys Ceyms İrlandiya yazıçısı («Uilss», «Dublinlilər», «Bacılar», «Pansion», «Torpaq»).
Covanoli Raffaello İtaliya yazıçısı («Spartak»).
Şaiq Abdulla Azərbaycan yazıçısı («Məktub yetişmədi»).
Şatrov Mixail rus dramaturqu.
Şatobrian Fransua fransız yazıçısı, («Sonuncu Abenseradceylinin tarixçəsi?»).
Şedrin Radion rus bəstəkarı («Karmen» və «Anna Karenina» baletlərinin müəllifi)
Şeldon Sidni Amerika yazıçısı.
Şelli Meri ingilis yazıçısı («Frankenşteyn, yaxud müasir Prometey»).
Şekspir Vilyam ingilis dramaturqu («Hamlet», «Otello», «Kral Lir», «Onikinci gecə», «Romeo və Cülyetta», «Heç nədən hay-küy», «III Riçard», «Maqbet»).
Şərif Əziz Azərbaycan ədəbiyyatşünası.
Şərif Ömər Misir kino artisti.
Şərifov Azad Azərbaycan jumalisti.
Şiller İohann alman dramaturqu («Qaçaqlar», «Vallenşteyn», «Mariya Styuart»).
Şirvani Seyid Əzim Azərbaycan şairi.
Şıxlinski Əliağa Azərbaycan sərkərdəsi («Xatirələr»).
Şmelyov İvan rus yazıçısı («Restorandan olan adam», «İvan Kuzmiç»).
Şoloxov Mixail rus yazıçısı («Sakit Don», «İnsanın taleyi»).
Şopen Frederik Polşa bəstəkarı.
Şou Bemard ingilis dramaturqu («Ürəkləri sındıran ev», «Surrey təpəcikləri arasında bazar günü», «Allahı axtarmağa getmiş qara dərili qız», «Frenklin Bamabasın ailə həyatından bir şəkil», «Müqəddəs Janna»).
Şukşin Vasili rus yazıçısı.

QEYDLƏR:

-Müəlliflərin adı familyalarına, yaxud təxəllüslərinə uyğun verilir. Misal üçün: Balzak Onore, yaxud Çəmənzəminli Yusif Vəzir.
-«Ədəbi düşüncələr»də yazıçıların adı çox zaman ümumiləşdirilmiş şəkildə, yəni onların yaradıcılığmı, bu yaradıcılığın xüsusiyyətlərini ehtiva edən məfhum kimi çəkilir və bu zaman konkret əsərlərin adı sadalanmır. Misal üçün, Şekspirin, yaxud Tolstoyun ancaq bir-neçə əsərinin adı çəkilir, amma onlarm haqqmda ümumiləşdirilmiş fikirlər söyləndikdə, təbii ki, bütün yaradıcılıqları nəzərdə tutulur. Eləcə də bəzən ayrı-ayrı personajlarm adı çəkilir və o qəhrəman hansısa bir əsəri yox, bir çox əsəri təmsil edir. Misal üçün: Meqre.
-Əsərlərin adı göstərilərkən «Ədəbi düşüncələr»in mətninə uyğun olaraq bəzi hallarda həm silsilə adı, həm də həmin silsiləyə daxil olan əsərin adı ayrılıqda yazılmışdır. Misal üçün, Balzakm silsilə əsərləri «İnsanlıq komediyası» adlanır, amma eyni zamanda, o silsiləyə daxil olan «Hobsek», yaxud Prustun «İtirilmiş vaxtm sorağmda» romanlar silsiləsi ilə bərabər, o silsiləyə daxil olan «Sodom və Hommora» da siyahıya salmmışdır