Bir Elm Olaraq Statistika Haqqında Hər şey

çəkili hesabi orta kəmiyyət,

Statistika nezeriyyesi

Məlumat əsasında hansı nisbi kəmiyyət hesablana bilər?

1. Müəssisədə hesabat düvründə 500 qramlıq bankada 200 min ədəd, 250 qramlıq bankada isə 100 min ədəd tomat sousu istehsal edilmişdir. Şərti ölçüdə neçə min ədəd 1000 qramlıq tomat sousu istehsal edilmişdir.

1. Regionda əhalinin ilin əvvəlinə olan sayı 250 min nəfər, ilin sonuna isə 265 min nəfər olmuşdur. Dövr ərzində 25 min nəfər doğulmuşdur. Hansı nisbi kəmiyyət hesablana bilər?

1. Qadınların sayının 1510 nəfər, kişilərin sayının 1700 nəfər, əhalinin sayının 3210 nəfər olduğunu bilərək koordinasiya nisbi kəmiyyətini hesablayın (faizlə).

1. Mart, aprel, may, iyun ayları üzrə silsiləvi qaydada dinamika nisbi kəmiyyəti hesablanmışdır. Hesablanan göstəricilər aşağıdakı kimi olmuşdur: 1,21; 1,32; 1,16; 1,26. May ayı üçün əsas qaydada dinamika nisbi kəmiyyətini hesablayın.

1. Quruluş nisbi kəmiyyəti necə hesablanır?

QNK=Ayrı-ayrı hissələrin, hissələri təşkil edən tama olan nisbəti.

1. İntensivlik nisbi kəmiyyəti necə hesablanır?

İNK=eyni obyektə aid olan müxtəlif əlamətlərin nisbəti;

1. Müqayisə nisbi kəmiyyəti necə hesablanır?

MNK= müxtəlif obyektlərə aid olan eyni əlamətlərin nisbəti.

1. Koordinasiya nisbi kəmiyyəti necə hesablanır?
2. Moda olan variantda fasilənin aşağı sərhəddi 25, fasilə kəmiyyəti 5, moda olan variantın çəkisı 20, moda olan çəkidən əvvəlki çəki 15, sonrakı çəki isə 10 olmuşdur. Məlumata əsasən modanı müəyyən edin:

1. Moda olan variantda fasilənin aşağı sərhəddi 20, fasilə kəmiyyəti 4, moda olan variantın çəkisı 120, moda olan çəkidən əvvəlki çəki 110, sonrakı çəki isə 80 olmuşdur.. Məlumata əsasən modanı müəyyən edin:

1. Bir müəsisədə 24 işçinin tarif dərəcələri haqda məlumatlar verilmişdir. 4; 3; 6; 4; 4; 2; 3; 5; 4; 4; 5; 2; 3; 4; 4; 5; 2; 3; 6; 5; 4; 2; 4; 3. Məlumata əsasən dispersiyanı müəyyən edin:

1. Əlamətin dispersiyası 400-ə, vahidlərin sayı 20-yə, əlamətin fərdi qiymətlərinin kvadratı 12500 -ə bərabərdir. Orta kəmiyyəti hesablayın.

1. Bir müəssisədə işləyən 5 işçi eyni dəzgahla, eyni vaxtda 1-ci işçi 10 ədəd, 2-ci işçi 12 ədəd, 3-cü işçi 15 ədəd, 4-cü işçi 6 ədəd, 5-ci işçi isə 14 ədəd məhsul istehsal etmışdır. Orta məsuldarlığı hesablayın.

1. Regionda əhalinin ilin əvvəlinə olan sayı 250 min nəfər, ilin sonuna isə 260 min nəfər olmuşdur. Dövr ərzində 15 min nəfər doğulmuşdur. Əhalinin orta sayını müəyyən edin.

1. Sağ tərfli asimmetriya üçün doğru olanı göstərin..

1. Aşağıdakılardan hansı xronoloji orta kəmiyyətin sadə düsturudur?
2. Fasiləsinə görə qruplar…. təşkil edilə bilər.

açıq və ya qapalı;

1. Təkrar qruplaşdırma aparılır:

qrupların fasilələrinin artırılması ilə;

1. Bölgü sırası … ibarət ola bilər.

variant və tezlikdən;

1. Poliqon qrafik qurulur.

fasiləli bölgü sıraları əsasında;

1. Qrafiklərin elementinə daxildir…

1. Statistika cədvəli hesab oluna bilər

Analitik işləmə cədvəli

1. Bərabər fasiləli qrup yaratmaq üçün hansı düsturdan istifadə olunur?

1. Mütləq göstəricilərin ölçü vahididir:

1. Nisbi kəmiyyətlərin növü deyil…

1. İntensivlik nisbi kəmiyətinə misal ola bilər:

Əhalinin hər nəfərinə istehlakın səviyyəsi;

1. Əhalinin tibb müəssisələri ilə təminatı göstəricisi hansı nisbi kəmiyyətdir?

KNK=Ayrı-ayrı hissələrin, həmin hissələrin hər hansı birinə olan nisbəti;

1. Hesabi orta kəmiyyətin sadə dstururdur:

1. Harmonik orta kəmiyyətin düsturudur:

Aşağıda verilənlərdən doğru olanı göstərin:

1. Bazarda 1200 manatlıq tərəvəz və 2000 manatlıq meyvə satılmışdır. Tərəvəzin 1 kq-ı 5 manat, meyvənin 1 kq-ı 10 manata olmuşdur. Satılmış məhsulun orta qiymətini müəyyən edin.

1. Bir müəsisədə 24 işçinin tarif dərəcələri haqda məlumatlar verilmişdir. 4; 3; 6; 4; 4; 2; 3; 5; 4; 4; 5; 2; 3; 4; 4; 5; 2; 3; 6; 5; 4; 2; 4; 3. Məlumata əsasən modanı müəyyən edin:

1. Bir müəsisədə 24 işçinin tarif dərəcələri haqda məlumatlar verilmişdir. 4; 3; 6; 4; 4; 2; 3; 5; 4; 4; 5; 2; 3; 4; 4; 5; 2; 3; 6; 5; 4; 2; 4; 3. Məlumata əsasən mediananı müəyyən edin:

1. Bir müəsisədə 24 işçinin tarif dərəcələri haqda məlumatlar verilmişdir. 4; 3; 6; 4; 4; 2; 3; 5; 4; 4; 5; 2; 3; 4; 4; 5; 2; 3; 6; 5; 4; 2; 4; 3. Məlumata əsasən orta xətti uzaqlaşmanı müəyyən edin:

1. Aşağıdakılardan hansı xronoloji orta kəmiyyətin çəkili düsturudur?

Məlumata əsasən əhalinin orta sayı neçə min nəfər olar?

Yekun

100

1. Mütləq variasiya göstəriciləri hansılardır?

Variasiya genişliyi , orta xətti uzaqlaşma, orta kvadratik uzaqlaşma, dispersiya;

1. Qruplararası dispersiya ümumi dispersiyanın 18%-ni təşkil edir. (0,01 dəqiqliyi ilə) empirik korrelyasiya nisbətini hesablayın.

1. Variasiya əmsalı 35%-ə, orta kəmiyyəti isə 30-a bərabərdir. Orta kvadratik uzaqlaşmanı tapın:

1. Orta kvadratik uzaqlaşmanın 2,31 olduğunu bilərək orta xətti uzaqlaşmanı hesablayın.

1. Əlamətin dispersiyası 625, əlamətin variasiya əmsalı isə 32 %-dir. Əlamətin orta qiymətini tapın:

1. Işçilərin orta iş stajı 5 ilə bərabərdir. Iş stajının dispersiyası 4-ə bərabərdir. Variasiya əmsalını hesablayın (faizlə).

1. Işçilərin iş stajının dispersiyası 9-a, varıasiya əmsalı isə 30%-ə barabərdir. Orta iş stajını hesablayın.

1. 6 vahidi olan qrupun dispersiyası 1,67-yə, 10 vahdidi olan qrupun dispersiyası isə 4.66-ya bərabərdir. Orta qrupdaxılı dispersiyanı hesablayın.

1. Asimmetriya əmsalı 0-dan böyük olduqda:

asimmetriya sağ tərəflidir;

1. Asimmetriya əmsalı 0-dan kicik olduqda:

asimmetriya sol tərəflidir;

1. Əlamətin ümumi dispersiyası12,1-ə, orta qrupdaxılı dispersiyası isə 3-ə bərabərdir. Emprik determinasiya əmsalını hesablayın.

1. Əlaçı tələbələrin hissəsi 18%-dir. Hissənin orta kvadratik uzaqlaşmanı hesablayın (faizlə).

1. Regionda olan 10000 nəfər əhalinin 4500 nəfəri kişi, 5500 nəfəri isə qadınlardır. Dispersiyanı müəyyən edin.

1. Orta qrupdaхili dispersiya – 400, ümumi dispersiya – 1000 olarsa, Empirik korrelyasiya nisbətini hesablayın:

1. Aşağıda verilmiş doğru bərabərliyi göstərin..

1. Aşağıda verilmiş doğru bərabərliyi göstərin..

1. Seçmə хətasının son həddi aşağıdakı düsturlardan hansı ilə hesablanır:

1. Seçmə xətasının son həddi 1%, orta kvadratik uzaqlaşma 5% olduğunu bilərək, 0.954 ehtimalla seçilənlərin zəruri sayını müəyyən edin.

1. Seçmə xətasının son həddi 2%, dispersiya 25% olduğunu bilərək, 0.997 ehtimalla seçilənlərin zəruri sayını müəyyən edin.

1. 10000 nəfər sərnişin seçmə qaydada tədqiq edilmiş, onların getdiyi yolun orta uzunluğu 32.4 km, orta kvadratik uzaqlaşması isə 15 km olmuşdur. 0.954 ehtimalla bütün sərnişinlərin getdiyi yolun orta uzunluğunun mümkün hüdudlarını müəyyən edin..

1. olduqda baş hissənin yerləşdiyi aralığı tapın:

1. Verilmiş qiymətlər halında seçmə хətasının son həddini tapın: t=2, n=100, .

1. Истигамятиня эюря ялагяляр нежя олур?

1. modelində amil əlamətinin 1 vahid dəyişməsinə nəticə əlamətinin hansi miqdarı uyğun gəlir?

1. Aşağıdakılardan doğru olanını göstərin.

Determinasiya əmsalı xarakterizə edir:

nəticə əlamətinin dəyişməsində amil əlamətinin hissəsini;

1. Аналитик ифадяйя эюря ялагяляр щансы ялагяляря бюлцнцр?

Aşağıda verilən методларын щансы иля щадисянин инкишаф мейлини мцяййянляшдирмяк олар?

Determinasiya əmsalının 1-ə bərabər olması:

Amil əlamətinin variasiyası nəticə əlamətinin variasiyasını tam ifadə edir;

1. Alternativ əlamətin dispersiyası bərabərdir

1. Qruplararası dispersiya хarakterizə edir:

Qruplşdırmanın əsasında duran amil əlamətinin təsiri ilə əmələ gələn variasiyanı;

1. Əlamətlər arasında əlaqənin determinasiya əmsalı 55%-dir. Korrelyasiya əmsalı nəyə bərabərdir?

1. Xətti korrelyasiya əmsalı hansında aralıqda qiymət alır:

1. Korrelyasiya indeksi hansında aralıqda qiymət alır:

1. Emprik korrelyasiya nisbəti hansında aralıqda qiymət alır:

1. Əlamətlər arasında əlaqənin determinasiya əmsalı 82%-dir. Korrelyasiya əmsalı nəyə bərabərdir?

1. Emprik korrelyasiya indeksi necə hesablanır?

qruplararsı dispersiyanın ümumi dispersiyaya nisbətinin kvadrat kökü alınmış forması kimi;

1. Amil əlamətinin 1 faiz dəyişməsi hesabina nəticə əlamətinin neçə faiz dəyişməsini xarakterizə edən göstərici necə adlanır?

1. , , , олдуьуну биляряк тренд моделини гурун.

1. Silsiləvi artım əmsalları: 1,03, 1,035, 1,03, 1,042-ə bərabər olarsa, orta artım sürətini hesablayın.

1. Artım sürəti necə hesablanır?

Sıranın səviyyələrinin nisbəti kimi;

Aşağıdakı məlumatlar əsasında 2009-cu il üçün 1 % nisbi artımın mütləq qiymətini hesablayın:

İllər	Məhsul istehsalı
2004	12
2005	15
2006	15
2007	16
2008	19
2009	20
2010	22

1. Verilənlərdən hansı орта mütləq artımın düsturudur?

1. Əhalinin sayı haqqında məlumat ilin əvvəlinə və sonuna verilmişsə, əhalinin orta illik sayı orta kəmiyyətin hansı düsturu ilə hesablanır:

Hesabi ortanın sadə;

1. Məhsul istehsalı haqqında məlumatlar hər ayın əvvəlinə qeyri-bərabər fasilələrlə verilmişdirsə, orta məhsul istehsalı orta kəmiyyətin hansı düsturu ilə hesablanar?

Hesabi ortanın sadə;

Verilmiş dinamika sırası:

Bərabər fasiləli sıradır;

Dinamika sırasının orta səviyyəsini hesablayın:

Orta illik əmək məhsul istehsalını hesablayın:

Orta mütləq artımı hesablayın:

Orta illik artım sürətini hesablayın:

1. 12 səviyyədən ibarət olan dinamika sırasında neçə beşillik sürüşkən orta kəmiyyət hesablamaq olar:

1. 50 səviyyədən ibarət olan dinamika sırasında neçə beşillik sürüşkən orta kəmiyyət hesablamaq olar:

1. Silsiləvi mütləq artım xarakterizə edir:

Bir səviyyə digər səviyyədən neçə vahid çoх və ya azdır;

1. Sabit tərkibli indeks 1,18-ə, quruluş dəyişikliyi indeksi 1,07-yə bərabər olarsa, dəyişən tərkibli indeksi hesablayın.

1. Dəyişən tərkibli indeks 0,85-ə, quruluş dəyişikliyi indeksi 1,05-ə bərabər olarsa, sabit tərkibli indeksi hesablayın.

1. Dəyişən tərkibli qiymət indeksi 2 % azalmış, sabit tərkibli qiymət indeksi 5 % artmışdırsa, quruluşun dəyişilməsi indeksini hesablayın (0,1 dəqiqliyi ilə).

Dəyişən tərkibli qiymət indeksini hesablayın:

Sabit tərkibli qiymət indeksini hesablayın:

Quruluş dəyişməsi qiymət indeksini hesablayın:

Sabit tərkibli fiziki həcm indeksini hesablayın:

Dəyişən tərkibli fiziki həcm indeksini hesablayın:

Quruluş dəyişilməsinin fiziki həcm indeksini hesablayın:

1. Verilənlərdən hansi hesabi orta qiymət indeksinin düsturudur?

1. Əsas dövrə nisbətən hesabat dövründə qiymətlər 15% yüksələr, satılmış məhsulun həcmi 5% azalarsa, əmtəə dövriyyəsi necə dəyişər?

1. Məhsulun fiziki həcmi 10% azalmış, məhsulun dəyəri isə 20% yüksəlmişsə, qiymət indeksi necə dəyişər?

1. Əsas dövrlə müqayisədə hesabat dövründə qiymətlər 15% yüksələr, satılmış əmtəənin həcmi 2% azalarsa, mal dövriyyəsi:

1. Hesabat dövründə məhsul buraхılışının həcminin 1,4 dəfə, işçilərin sayının 5% yüksəlməsini bilərək, əmək məhsuldarlığının dəyişməsini hesablayın:

Qiymətlərin orta dəyişməsini hesablayın (%)

Qiymətlərin orta dəyişməsini hesablayın (%)

1. , olduğunu bilərək, dəyişən tərkibli maya dəyəri indeksini hesablayın:

Qiymətlərin dəyişməsi nəticəsində əldə edilən qənaət və ya artıq xərci müəyyən edin (manatla).

Qiymətlərin orta dəyişməsini hesablayın (%)

1. Verilənlərdən hansi qiymətlərin dəyişməsi nəticəsində yaranan qənaət və ya artıq xərcin düsturudur?
2. Aşağıda verilənlərdən doğru olanı göstərin?

sabit çəkilərlə əsas qiymət indeksləri;

3526-3527 Statistika nəzəriyyəsi

1.Qeydiyyata məruz qalan əlamətlərin daşıyıcısı olan ünsürə statistikada nə ad verirlər?

Verilənlərdən hansı kəmiyyət əlamtidir?

yaş, əmək haqqı, iş stajı,

1. Verilənlərdən hansı statistik göstəricidir?

bütün işçilər üzrə orta aylıq əmək haqqı,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

əlamət – məcmu obyektlərinin mühüm xüsusiyyətlərini xarakterizə edən gös­təricidir,

1. Verilənlərdən hansı statistik məcmunun mühüm xüsusiyyəti hesab edilir?

1. Q.Axenvala görə statistika:

dövlətin siyasi vəziyyətini və diqqətəlayiqliyini təsvir edir,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin?

statistik müşahidənin proqramı cavab toplanılacaq sualların siyahısıdır,

8.Statistik qanunauygunluq müəyyən edilir:

kütləvi məlumatların təhlili əsasında,

9.Verilənlərdən hansı keyfiyyət əlamətidir?

10.Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin?

faktor (amil) əlaməti -digər əlamətlərə təsir göstərən və asılı olmayan əlamətdir,

11.Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin?

nəticə əlaməti – faktor əlamətlərinin təsiri altında dəyişən və asılı əlamətdir,

1. Verilənlərdən hansı qeyri-ümumi müşahidənin növlərinə aiddir?

1.Kəmiyyət əlaməti üzrə qruplaşdırmanı təşkil edərkən qrupların sayı asılı olur:

qruplaşdırma əlamətinin tərəddüd dərəcəsindən və vahidlərin sayından,

1. Bərabər fasiləli qrupların optimal sayının müəyyənləşdirilməsi düsturunu hansı alim təklif etmişdir?

amerika alimi Sterçessen,

3.Verilənlərdən hansı variasiya bölgü sırasının ünsürlərinə aid edilir?

1. Variasiya bölgü sırasında kəmiyyət əlamətinin qiyməti nəyi anladır?

1. Verilən əlamətlərin hansı üzrə atributiv bölgü sırası qurmaq olar?

cins, məşgulluq, milliyyət,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

statistik bölgü sırası öyrənilən məcmu vahidlərinin müəyyən qayda ilə düzülüşüdür,

7.Statistik bölgü sırasında bütün tezliklərin cəmi nəyi anladır?

8.Statistik bölgü sırasında nisbi tezliklərin cəmi:

9.Statistik bölgü sıralarının xarakterini və qanunauygunlugunu öyrənərkən daha çox hansı qrafiklərdən istifadə edilir?

histoqram, poliqon, kumulyativ,

10.Statistik bölgü sırasında sonuncu variantın kumulyativ cəkisi nəyə bərabər olur?

11.Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

statistikada qrafiklərdən vaxt etibarilə hadisənin inkişafını xarakterizə etmək üçün istifadə edilir,

1. 30 firmanın reklam xərcləri içərisində ən yüksək məbləgin 60 min. manat, ən kicik məbləgin 20 min. manat, təşkil ediləcək qrupların sayı 8 olarsa, onda qruplar üzrə fasilənin kəmiyəti:

5 min manat olar,

1.Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

mütləq kəmiyyətlər xüsusi hesablamalar əsasında da müəyyən edilir,

1. Konkret məkan və zaman şəraitində ictimai hadisələrin həcmini və səviyyəsini xarakterizə edən ümumiləşdirici göstərici statistikada nəyi anladır?

3.Fasiləli bölgü sırasının orta səviyyəsi həm hesabi orta kəmiyyətin çəkili, həm də şərti sıfır üsulu ilə hesablanarsa aşagıdakı variantlardan hansı dogrudur?

nəticə eyni olacaq,

4.Fasiləli bölgü sırasının orta səviyyəsini şərti sıfır (an, ixtisar) üsulu ilə hesablayarkən sıranın ortasında yerləşən variantı deyil, sonuncu variantı şərti olaraq sıfır qəbul etsək, onda aşagıdakı variantlardan hansı dogru olar?

nəticə eyni olacaq,

1. Nəyə görə orta göstərici kifayət qədər böyük sayda vahidlərdən ibarət olan məcmu üçün hesablanmalıdır?

böyük ədədlər qanununa əsasən,

1. Bir firmanın ixrac etdiyi iki növ məhsulun xüsusi çəkisinin müvafiq olaraq 40% və 20%, onların dəyərinin isə müvafiq olaraq 160 və 120 mln. manat oldugunu bilərək ixrac edilən məhsullar üzrə orta xüsusi çəkini hesablayın?

1. Əlamətin fərdi qiymətlərinin kvadratlarının orta səviyyəsinin 200-ə, dis­periyasının 100-ə bərabər oldugunu bilərək əlamətin orta kəmiyyətini he­sablayın:

8.Əlamətin fərdi qiymətlərinin kvadratlarının orta səviyyəsinin 50-ə, orta kvadratik uzaqlaşmasının 5-ə bərabər oldugunu bilərək əlamətin orta kəmiyyətini hesablayın:

1. Firmanın 5 işçisinin orta aylıq əmək haqqının 200 manat, 1-ci- və 2-ci işçinin əmək haqqının 500 manat oldugunu bilərək, qalan üç işçinin ümumi əmək haqqının məbləgini hesablayın:

1. Variantların çəkilərə hasilinin cəminin çəkilərin cəminə nisbətindən alınan göstərici statistikada necə adlanır?

çəkili hesabi orta kəmiyyət,

1. Fevral ayı ilə müqayisədə mart ayında firmanın işçilərinin orta aylıq əmək haqqı 8% artarsa, işçilərin sayı isə müvafiq olaraq 5% azalarsa, onda işçilərə hesablanan ümumi əmək haqqının məbləgi:

1. İşçilər iş stajına görə sıralanmışdır: 2;1;3;7;6;11;9;10. Bu məlumatlara əsasən mediananı hesablayın:

13.Əmək haqqının səviyyəsinə görə işçilər belə qruplaşdırılmışdır (min manat): 1-3, 3-5, 5-7, 7-9, 9-11. Buna uygun olaraq işçilərin bölgüsü müvafiq olaraq 2;2;3;5;4 nəfər təşkil etmişdir. Bu məlumatlara əsasən mediananı hesablayın:

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

variantların fərdi qiymətlərinin orta kəmiyyətdən kənarlaşmalarının cəmi sıfıra bərabərdir,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

hadisələrin dəyişməsi bərabər fasiləli dövrün əvvəlinə verilərsə onda xronoloji orta kəmiyyətin sadə düsturundan istifadə edilir,

1. Verilənlərdən hansı intensivlik nisbi kəmiyyətinə aiddir?

əhalinin hər 1000 nəfərinə dogulan uşaqların sayı,

1. Verilənlərdən hansı koordinasiya nisbi kəmiyyətinə aiddir?

firmanın 100 işçisinə düşən mühəndis-texniki işçilərin sayı,

1. Statistik məcmu əlamətinin dispersiyasının 600-ə, məcmunun həcminin 10-a, əlamətin fərdi qiymətlərinin kvadratlarının cəminin 6250-ə bərabər oldugunu bilərək əlamətin orta kəmiyyətini hesablayın:

19.Verilənlərdən hansı nisbi kəmiyyətin ifadə formalarıdır?

faiz, əmsal, promil,

1.Sıgorta təşkilatının mənfəəti üzrə variasiya əmsalının 2%, mənfəətin orta səviyyəsinin 5 min manat oldugunu bilərək məcmunun dispersiyasını hesablayın:

2.Məcmu əlamətinin orta kəmiyyətinin 13-ə, əlamətin fərdi qiymətlərinin orta səviyyəsinin 194-ə bərabər oldugunu bilərək variasiya əmsalını hesablayın:

3.Dispersiyanın hansı növü nəticə əlamətinə qruplaşdırma əlamətinin təsirini səciyyələndirir?

1. Bir əlamət üzrə qruplaşdırılmış məcmuda qruplaşdırma əlamətinin rolunu səciyyələndirən göstərici hansıdır?

empirik korrelyasiya nisbəti,

5.Düzgün olan variantı göstərin:

iki məcmunun orta kəmiyyətinin eyni olması, onların variasiyasının da eyni olmasını şərtləndirmir,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

statistik məcmunun eyninövlü (eynicinsli) olması variasiyanın azlıgını şərtləndirir,

1. 10 statistik məcmu vahidinin kvadratlarının cəminin 500, orta kəmiyyətinin 5 oldugunu bilərək orta kvadratik uzaqlaşmasını hesablayın:

1. Fakultədə bütün müəllimlərin 2%-ni elmi dərəcəsi olmayan müəllimlər təşkil edərsə, dərəcəsi olmayan müəllimlərin orta kvadratik uzaqlaşmasını hesablayın:

1. Qruplararası dispersiya ümumi dispersiyanın 81%-ni təşkil edir. Empirik korrelyasiya əmsalını hesablayın:

10.Qruplaşdırma əlaməti ilə nəticə əlaməti arasındakı əlaqənin sıxlıgını səciy­yələndirən göstərici statistikada necə adlanır?

empirik korrelyasiya nisbəti,

1. Empirik determinasiya əmsalının nəticəsinin 86% olması nəyi anladır?

nəticə əlamətinin variasiyasında qruplaşdırma əlamətinin rolunun yüksək olmasını,

12.Ümumi dispersiyanın 20-yə, qruplararsı dispersiyanın 12-ə bərabər oldugunu bilərək qruplaşdırmanın əsasında duran əlamətdən başqa nəzərə alına bilməyən təsadüfi amillərin ümumi variasiyada rolunu qiymətləndirin:

13.Ümumi dispersiyanın 24-yə, orta qrupdaxili dispersiyanın 6-a bərabər oldu­gunu bilərək, qruplaşdırmanın əsasında duran əlamətin ümumi variasiyada rolunu qiymətləndirin:

1.Seçmə metodu ilə əhalinin mənzil şəraitinin öyrənilməsi nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, sosial normativlərə uygun mənzillə təmin edilməyən insanların xüsusi çəkisi 25%, seçmənin orta xətası 3% olmuşdur. Etibarlılıq əmsalının 3 qiymətində ümumi məcmu üçün yuxarı həddi hesablayın:

1. Seçmə metodu ilə əhalinin mənzil şəraitinin öyrənilməsi nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, sosial normativlərə uygun mənzillə təmin edilməyən insanların xüsusi çəkisi 22%, seçmənin orta xətası 6% olmuşdur. Bunlar əsasında ümumi məcmunun etibarlılıq əmsalının kəmiyyətini və etibarlılıq intervalını hesablayın:

3.Bankda hesablaşmaların sürətini müəyyən etmək üçün təsadüfi qaydada 100 ödəmə sənədi seçilmişdir. Bu zaman hesablaşmanın orta müddəti 22 gün. Orta kvadratik uzaqlaşması 6 günə bərabər olmuşdur. Bu məlumatlara əsasən 0.954 ehtimalla hesablaşmaların orta müddətinin etibarlıq intervalını tapın

4.Firmanın istehsal etdiyi 16000 ədəd məhsulun 1600-ü təsadüfü təkrar olmayan qaydada seçilmiş və onun 40 ədədinin zay məhsul olduğu müəyyən olunmuşdur. 0.997 ehtimalla bütün məhsul üzrə zay məhsulun etibarlıq intervalını tapın.

1. Hər nəfərə düşən gəlirlərin səviyyəsinə görə regionun 1000 ailəsi 2%-lik mexaniki seçmə əsasında öyrənilmiş və onların 300-nün aztəminatlı oldugu müəyyən edilmişdir. Bu məlumatlara əsasən 0.997 ehtimalla region üzrə aztəminatlılığın etibarlılıq intervalını hesablayın:

1. Verilənlərdən hansı seçmə müşahidəsinin dəqiqliyinin artırılmasını təmin edir?

seçilən vahidlərin təsadüfliyinin təmin edilməsi,

1. Verilənlən variantlardan düzgün olanını göstərin:

seçmə vahidlərinin sayının kütləviliyi seçmə müşahidəsinin dəqiqliyinin artırır,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

reprezentativliyin təmin edilməsi seçmə müşahidəsinin dəqiqliyinin artırır,

9.Seçmə məcmu göstəriciləri ilə baş məcmunun göstəriciləri arasındakı fərq statisti­kada nəyi anladır?

10.Verilənlərdən hansı seçmə müşahidəsində təsadüfi reprezentativ xətanın minimuma endirməsini təmin edir?

seçilənlərin sayını artırmaq,

1. Seçmə metodu nəzəriyyəsi təsadüfliyin hansı qanununa əsaslanır?

böyük ədədlər qanununa,

1. Verilənlərdən hansı təsadüfi təkrar seçmənin əsas xüsusiyyətlərinə aiddir?

baş məcmu vahidlərinin seçmə məcmuna bir neçə dəfə düşmə ehtimalının saxlan­ması,

1. Verilənlərdən hansı təsadüfi təkrar olmayan seçmənin əsas xüsusiyyətlərinə aiddir?

baş məcmu vahidlərinin seçmə məcmuna bir dəfə düşmə ehtimalının saxlanması,

1. Bir firmanın 1000 işçisinin yaşını öyrənmək üçün onlardan neçəsini seçmək (təkrar qaydada) lazımdır ki, seçmə dispersiya 54, 0.954 ehtimalla seçmənin xəta­sının son həddi 1 ildən çox olmasın.

1.Korellyasiya əmsalının verilən qiymətlərindən hansı əlaqənin düzxətli oldugunu göstərir?

2.Korellyasiya əmsalının verilən qiymətlərindən hansı əlaqənin daha sıx oldugunu göstərir?

–0.981,

3.İki əlamət arasındakı xətti asılılıgın sıxlıını səciyyələndirən göstərici statistikada necə adlanır?

qoşa (xətti) korrelyasiya əmsalı,

1. İki amil arasındakı əlaqənin reqressiya modeli kimi alınmışdır. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

amil əlamətinin bir vahid artması nəticə əlamətinin orta hesabla 15 vahid artırır,

1. İki amil arasındakı əlaqənin reqressiya modeli kimi alınmışdır. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

amil əlamətinin bir vahid artması nəticə əlamətinin orta hesabla 3 vahid artırır,

1. İki alternativ əlamət arasındakı əlaqənin sıxlıgı hansı əmsalların köməyi ilə qiymətləndirilir?

assosasiya və kontingensiya əmsalları,

1. İki amil arasındakı əlaqənin reqressiya modeli kimi alınmışdır. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

amil əlamətinin bir vahid artması nəticə əlamətinin orta hesabla 2 vahid azaldır,

8.Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

kontingensiya əmsalı həmişə assosasiya əmsalından kiçik olur.

1. Qarşılıqlı qovuşma əmsalı dəyişir:

1. İkidən çox atributiv əlamətlər arasında əlaqənin sıxlıgını ölçmək üçün hansı əmsaldan istifadə edilir?

K.Pirsonun qarşılıqlı qovuşma əmsalından,

11.Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

Fexner əmsalı amil və nəticə əlamətlərinin ayrı-ayrı qiymətlərinin onların orta kəmiyyətindən kənarlaşmalarını göstərən işarələrin müqayisəsi əsasında hesablanır,

1. Biramilli düzxətli reqressiya modelinin parametrinin iqtisadi şərhini verərkən hansı əmsaldan istifadə edilir?

1.Bərabər fasiləli an dinamika sırasının orta səviyyəsi orta kəmiyyətin hansı düsturu ilə hesablanır?

xronoloji orta kəmiyyətin sadə düsturu ilə,

2.Dinamika sırasının ümumi inkişaf meylini aşkar etmək üçün istifadə edilir:

sürüşkən orta kəmiyyətdən, analitik hamarlaşdırma metodundan, fasilələrin iriləşdirilməsindən,

1. 2009-cu ildə enerji istehlakının 24 mln.kvt. saat, 2010-cu ildə 42 mln. kvt.saat oldugunu bilərək bir faiz nisbi artımın mütləq qiymətini hesablayın:

1. Pərakəndə ticarətdə əmtəə ehtiyatları haqqında aşagıdakı məlumatlar verilmişdir:

2005-ci ilin 1 yanvarına – 6,

2005-ci ilin 1 aprelinə – 5,

2005-ci ilin 1 avqustuna – 4,

2005-ci ilin 1 sentyabrına -5,

2006-cı ilin 1 yanvarına – 8

Bu məlumatlara əsasən 2005-ci il üzrə ehtiyatların orta həcmini hesablayın:

1. Qeyri-bərabər fasiləli an dinamika sırasının orta səviyyəsi orta kəmiyyətin hansı düsturu ilə hesablanır?

xronoloji orta kəmiyyətin çəkili düsturu ilə,

1. Dinamika sıraları səviyyələrinin ifadə formalarına görə neçə növə ayrılır?

1. Dinamika sıralarını qurarkən və təhlil edərkən ilk növbədə nəyə fikir vermək lazımdır?

dinamika sıralarının səviyyələrinin müqayisəliliyinə,

1. Orta mütləq artımı həm silsiləvi mütləq artımlar, həm də sıranın son səviyyəsinin ilk səviyyədən fərqi əsasında hesabladıqda verilən variantlardan hansı dögrudur?

nəticələr eyni olacaqdır,

9.Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

bir faiz nisbi artımın mütləq qiyməti ancaq silsiləvi qaydada hesablanır,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

silsiləvi qaydada hesablanmış dinamika nisbi kəmiyyətlərini bir-birinə vurduqda son dövrün əsas qaydada hesablanmış dinamika nisbi kəmiyyəti alınır,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin:

əsas qaydada hesablanmış dinamika nisbi kəmiyyətlərini bir-birinə böldükdə cari dövrün silsiləvi qaydada hesablanmış dinamika nisbi kəmiyyəti alınır,

1. Verilənlərdən hansı dinamika sırasının ünsürlərinə aiddir:

sıranın səviyyəsi və vaxt anı,

1. Üç səviyyə əsasında sürüşkən orta kəmiyyəti hesablayarkən birinci orta kəmiyyət sıranın neçənci səviyyəsi olacaqdır?

14.Yeddi səviyyə əsasında sürüşkən orta kəmiyyəti hesablayarkən birinci orta kəmiyyət sıranın neçənci səviyyəsi olacaqdır?

1. 2007-ci illə müqayisədə Ümumi Daxili Məhsulun artım sürəti verilmişdir: 2007-100, 2008-1.35, 2009-0.8, 2010-1.2. Bunlara əsasən 2009-cu illə müqayisədə 2010-cu ildə Ümumi Daxili Məhsulun dinamikasını hesablayın:

1.Əsas dövrlə müqayisədə cari dövrdə firmanın mal dövriyyəsinin 5% azaldıgını, əsas dövrdə satışın həcminin 6 mln. manat oldugunu bilərək firmanın cari dövrdə satışının həcmini hesablayın:

2.Əsas dövrlə müqayisədə cari dövrdə firmanın mal dövriyyəsinin 20% azaldıgını, cari dövrdə satışın həcminin 8 mln. manat oldugunu bilərək firmanın əsas dövrdə satışının həcmini hesablayın:

3.Əsas dövrlə müqayisədə hesabat dövründə iki növ məhsulun fərdi qiymət indeksinin müvafiq olaraq 1.9 və 1.3, əsas dövrdə məhsulun həcminin müvafiq olaraq 50 və 70 min manat oldugunu bilərək hər iki növ məhsul üzrə ümumilikdə qiymətin dəyişməsini hesablayın:

4.Dəyişən tərkibli fiziki həcm indeksinə hansı amillər təsir göstərir?

istehsal edilmiş məhsulun miqdarının və qiymətin quruluşunun dəyişməsi,

1. Hansı indeks indeksləşdirilən əlamətin dəyişməsini müəyyən etməyə imkan verir?

sabit tərkibli indeks,

1. Verilən variantlardan düzgün olanını göstərin

sabit tərkibli indeks indeksləşdirilən kəmiyyətin dəyişməsinin təsirini xarakterizə edir,

7.Hesabi orta qiymət indeksində çəki rolunda çıxış edir:

əsas dövrün qiymətlərilə hesabat dövründəki mal dövriyyəsi,

8.Hesabi orta qiymət indeksində indeksləşən kəmiyyət rolunda çıxış edir

fərdi qiymət indeksi

9.Hormonik orta qiymət indeksində çəki rolunda çıxış edir:

hesabat dövründəki mal dövriyyəsi,

10.Laspeyresin hesabi orta qiymət indeksində çəki rolunda çıxış edir:

əsas dövrün mal dövriyyəsi,

11.Laspeyresin hesabi orta fiziki həcm indeksində indeksləşdirilən kəmiyyət rolunda çıxış edir:

fərdi fiziki həcm indeksi,

12.Firmanın hesabat dövründəki mal dövriyyəsinin həcminin 60 mln. manat, əsas dövrdəki mal dövriyyəsinin həcminin 55 mln manat oldugunu bilərək firmanın mal dövriyyəsinin dəyişməsini hesablayın:

13.Firmanın mal dövriyyəsinin 20% azaldıgını, hesabat dövründəki mal dövriyyəsinin həcminin 100 mln. manat oldugunu bilərək, əsas dövrdəki mal dövriyyəsinin həcmini hesablayın:

14.Firmanın mal dövriyyəsinin 20% artdıgını, əsas dövrdəki mal dövriyyəsinin həcminin 80 mln. manat oldugunu bilərək, cari dövrdəki mal dövriyyəsinin həcmini hesablayın:

1. Bir şirkətin 2009-cu ildə iki növ məhsul üzrə əsas dövrün qiymətləri ilə mal dövriyyəsi 120 mln. manat, 2010-cu ildə isə 100 mln. manat, onların fərdi qiymət indeksləri müvafiq olaraq 1.2 v. 0.8 olarsa hər iki növ məhsul üzrə qiymətin dəyiş­məsini hesablayın:

Bir Elm Olaraq Statistika Haqqında Hər şey

Statistika, statistik praktikada istifadə olunan metodları və nəzəri prinsipləri inkişaf etdirən bir sosial elmdir. Statistika sosial hadisələri, habelə daxili xüsusiyyətləri və fərqləri öyrənir. Bir elm olaraq statistika haqqında hər şey

Təlimat

Addım 1

Statistika tədqiqat obyektindən asılı olaraq bir neçə bloka bölünür. Statistikanın ümumi nəzəriyyəsi iqtisadi və sosial statistikanı əhatə edir. Ümumi nəzəriyyə ictimai hadisələrin statistik öyrənilməsi üçün metod və prinsiplər hazırlayır.

Addım 2

İqtisadi statistikanın vəzifələrinə iqtisadiyyatın vəziyyətini əks etdirən göstəricilərin təhlili daxildir. İqtisadi statistika istehsal güclərinin bölgüsünün xüsusiyyətlərini və maddi, maliyyə və əmək ehtiyatlarının mövcudluğunu öyrənir. Sosial statistika əhalinin həyat tərzini, habelə sosial münasibətlərin müxtəlif cəhətlərini xarakterizə etmək üçün bir göstərici sistemi yaradır.

Addım 3

Statistika məlumat toplayır, müqayisə edir və şərh edir. Üstəlik, fenomenin kəmiyyət və keyfiyyət tərəfləri həmişə birlikdə yaşayır və vahid bir bütövlük təşkil edir. Statistikanın araşdırdığı ictimai həyat fenomenləri və prosesləri daim dəyişir. Bu dəyişikliklər barədə kütləvi məlumatların toplanması, təhlili və işlənməsi ilə statistik nümunələr aşkarlanır.

Addım 4

Statistikanın öyrənilməsi mövzusu sosial bir fenomendir, onun dinamikası və inkişaf istiqamətidir. Bu elm təbiətdə kütləvi olan sosial-iqtisadi prosesləri araşdırır və onları müəyyən edən amilləri də öyrənir.

Addım 5

Digər elmlər kimi, mövzunu da statistikada öyrənmək üçün müəyyən bir metodologiya mövcuddur. Statistik metodlara aşağıdakılar daxildir: müşahidə, məlumatların ümumiləşdirilməsi və qruplaşdırılması, ümumiləşdirilmiş göstəricilərin hesablanması.

Addım 6

Statistik məlumatlarla işin üç mərhələsi var: toplama, qruplaşdırma və xülasə, işləmə və təhlil. Məlumat toplanması, elmi cəhətdən mütəşəkkil bir müşahidədir, onun köməyi ilə tədqiq olunan fenomenin fərdi faktları haqqında ilkin məlumat əldə edirlər. Qruplaşdırma və xülasə bir çox faktoru qruplara və alt qruplara ayırmağa kömək edir. Hər biri üçün nəticələr müvafiq cədvəllərdə tərtib olunur.

Addım 7

Statistik tədqiqatların son mərhələsi statistik məlumatların işlənməsini və əldə edilmiş nəticələrin təfsirini əhatə edən təhlildir. Son mərhələdə tədqiq olunan fenomenin vəziyyəti barədə nəticələr çıxarılır və inkişaf qanunauyğunluqları aşkar edilir.

Addım 8

Digər sosial elmlər nəzəri qanunlarını təsdiqləmək üçün statistikadan istifadə edirlər. Tarix, iqtisadiyyat, sosiologiya və politologiya statistik tədqiqatlara əsaslanan nəticələrdən istifadə edir.