Stresi dayandırmağın 10 yolu

Sosial dəstək böyük bir stres aradan qaldırıcıdır. Stres hiss etdiyiniz zaman dostlarınız və ya yaxınlarınızla bir araya gəlin. Bənzər problemlərlə üzləşən digərlərinin şirkətini axtarın. Təcrübələrinizi həqiqətən empatiya edə bilən başqaları ilə bölüşmək, özünüzü daha az hiss etməyə kömək edəcəkdir.

Stresdən necə çıxmaq olar?

Stress orqanizmdə əsəb sisteminin normal vəziyyətdən kənara çıxması prosesidir. Stressin o qədər çox formaları var ki, buna tərif vermək çox çətindir.

Hər bir insan stressi müxtəlif formada qəbul edir. Vəziyyətə görə stress həm faydalı, həm də zərərli ola bilər. Performansımız üçün bizi motivasiya edirsə və həyatımızda müsbət dəyişikliklərə gətirib çıxarırsa, bu stress faydalıdır. Stress olmasaydı, həyat darıxdırıcı, sıxıcı olar və heç bir şəkildə biz rahat yaşaya bilməzdik.

Ekspress.az bildirir ki, psixoloq Fidan Məmmədzadənin sözlərinə görə, stress yuxu rejimini tarazlayan serotonin və melatonin hormonlarına təsir edir və bunun nəticəsində yuxusuzluq problemi yaranır. Yuxusuz qalmaq isə baş ağrısı, təzyiq balanssızlığı, həzm problemləri və immunitet sisteminin zəifləməsi kimi simptomlarla sosial həyatda problemlər yaradır.

“Stressi ümumiyyətlə iki kateqoriyaya ayıra bilərik – xəbərdar edən və ya reaksiya. Başımızdan keçən bir vəziyyət və ya hadisə nəticəsində stress bizi xəbərdar edə bilər. Bu hadisə avtomobil qəzası, iş yerində mübahisə, işini itirmə və ya sevdiyiniz bir adamın ölməsi kimi, fiziki və ruhi bir vəziyyət ola bilər. Stress eyni zamanda bizim bu hadisəyə qarşı ruhi və ya fiziki reaksiyamız da ola bilər”.

Psixoloq bildirir ki, stress özünü sabit fikirlər, narahatlıq, qorxu, kədər, əsəbilik, hirslilik, davamlı unutqanlıq, təklik, diqqət əskikliyi, qərarsızlıq, ümidsizlik, yuxusuzluq, kabus görmə, depressiya və son olaraq intiharla büruzə verir. Stressə düşmüş şəxslərdə əzələ gərginliyi, əzələ spazmı, baş ağrısı, miqren, diş qıcatma, yorğunluq, halsızlıq, qəbizlik, ishal, həzmsizlik, xora, titrəmə, astma, yüksək təzyiq, təngənəfəslik baş verir.

Müsahibimizin dediyinə görə, stress ürək xəstəliklərinin, xərçəngin, tənəffüs yolları xəstəliklərinin, oynaq iltahablarının, mədə-bağırsaq pozuntularının, yuxusuzluğun, psixoloji narahatlıqların (depressiya, intihar), psixomatik narahatlıqların, dəri xəstəliklərinin, xroniki ağrı və sancıların başlıca səbəblərindən biridir. Bütün bu xəstəliklərin tək səbəbini stressə bağlaya bilmərik. Ancaq stressin bu xəstəliklərin meydana gəlməsindəki əhəmiyyətli rolunu da unutmaq olmaz.

Bir çox ölkədə stress ürək xəstəliklərinin öndə gedən səbəblərindən biridir. Narahatlıq, qorxu və hirs insanı ürək xəstəliklərinə daha tez yaxalayır. İsveçrədə aparılan bir araşdırma zamanı infarkta səbəb olan damar sərtləşməsinin əsas səbəbinin stress oduğu məlum olub. Belə ki, stress testləri edilən xəstələrin damarları daralıb, qan axını azalıb, təzyiqləri artıb və ürək atış ritmi yüksəlib. Kiçik diametrdə yaşanan gündəlik streslər insanı pessimizmə, əsəbiliyə və yorğunluğa gətirib çıxarır. Stress xronikiləşməyə başladığı zaman, stress hormonları depressiya, həyacan kimi davranış pozuntularına, hətta yaddaş itkisinə səbəb ola bilər.

“Stresdən uzaq olmaq üçün yatmadan əvvəl bitki çayları içmək lazımdır. Saat 19.00-dan sonra yemək yeməyin. Qəhvə və kola kimi kafein tərkibli, xəbərdarlıqçı xüsusiyyəti olan içkilər içməyin. Stress anında bədənimiz, daha az adrenalin ifraz edir. Bu əskiklik xüsusilə baş ağrısı və miqren mövzusunda həssas olanlara təsir edər. Stressin verdiyi adrenalin əskikliyini ödəmək üçün idman etmək məsləhətdir. Nizamlı məşq beyin damarlarına gedən oksigeni tənzimləyir və stress anında meydana gələn baş ağrısı riskini azaldır”.

Stresli mühitlər immunitet sistemini yavaşlatdığı üçün xəstəlik və mikroblara qarşı mübarizə gücünü də azaldır. Bunun nəticəsində insan özünü davamlı halsız və yorğun hiss edir. Bol tərəvəz və kivi, portağal, C vitamin ilə zəngin meyvələr stressin qarşısını alır. Stress zamanı adrenalinin azalması həzm sisteminin də yavaşlamasına səbəb olur. Yediyimiz yeməklərin yavaş həzm edilməsi mədə sancıları, qaz və bulanma şikayətlərini artırır. Bunun qarşısını almaq üçün isə lifli qidalar və prebiotik tərkibli yeməklərə üstünlük vermək məsləhətdir.

Psixoloq deyir ki, stressə düşmüş insanlar çox zaman bu vəziyyətdən çıxa bilmədikıəri üçün ruhi vəziyyətləri pozulur və intihara əl atırlar. İntihar çox zaman stressə düşmüş insanların son çarəsi olur. F.Məmmədzadənin sözlərinə görə, belə hadisələr ən çox qış aylarında baş verir. Günəş şüalarının yetərli olmaması orqanizmi gücdən salır və sonradan baş verən hər hansı hadisə stressə yol açır.

Saglamolun.Az

Stresi dayandırmağın 10 yolu

Stress həyatın qaçılmaz bir hissəsidir. Bunun öhdəsindən gəlmək həm fiziki, həm də emosional vəziyyətinizə təsir göstərir. Budur, daha az stresli bir məkana girmək və stresdən azad olmaq üçün istifadə edə biləcəyiniz 10 sakitləşdirici strategiya. Bu strategiyalardan birini növbəti dəfə stresi dayandırmağın yollarından birini axtararkən istifadə edin.

Bubble Saqqızı Qırın

Yapışmayan kimi hiss edirsiniz? Bir saqqız çubuğu götür. Tədqiqatlar saqqızın həm stresi, həm də narahatlığı aradan qaldırmağa kömək edə biləcəyini göstərir. Çeynəməyin ritmik hərəkəti beyinə qan axını artırmağa kömək edə bilər. Alternativ bir nəzəriyyə, sakitləşmənin reaksiyasına səbəb olan saqqızın dadı və qoxusunun olduğunu göstərir. Növbəti dəfə “stressi dayandıra bilmərəm” deyə düşündüyünüzdə, ucuz, təsirli bir stres relyefi üsulu olaraq bir saqqız çubuğunu alın və bunu praktik olaraq hər yerdə edə bilərsiniz.

Çöldə olun

Stressi necə dayandıracağınızı bilmək istəyirsiniz? Çölə çıxın. Çöldə vaxt keçirmək stresə qarşı böyük bir dərddir. Araşdırmalar göstərir ki, evə yaxın olsa da bir neçə dəqiqə çöldə keçirmək əhval ruhiyyəsini yüksəldə bilər. Təbii parametrlər yalnız sakitliyi təmin etmir, həm də açıq havada olmaq da aktiv olmaq deməkdir.

İstədiyiniz kimi gülümsəyin

Stresi dayandırın və gülümsəyin! Köhnə deyimdə bir şey var: “Xırdalayın və dözün”. Stres hiss etdiyiniz zaman gülümsəmək, üz əzələlərində stresi azaltmağa kömək edən bir az gərginlik yaradır. Təbəssüm, orijinal olduqda, ağız və göz ətrafındakı əzələlərdən istifadə edərək stresi sıxışdırır. Gülərüz, stresli bir vəziyyət keçdikdən sonra yüksəlmiş ürək dərəcəsinin daha sürətli bərpa olunmasına kömək edə bilər.

Bəzi lavandadan iyləyin

İşdəki stresi necə dayandıracağınızı merak edirsiniz? Lavanda üçün müraciət edin. Bəzi qoxular rahatlama reaksiyasına səbəb ola bilər. Bir araşdırmada, paltarında lavanda yağı olan flakonları olan tibb bacılarının stres səviyyələrini olmayanlara müqayisə edildi. Lavanda qoxusuna məruz qalan tibb bacıları, qoxusuz olanlardan daha rahat hiss etdiklərini bildirdilər. Lavanda, narahatlıq əleyhinə dərmanlar və ağrı kəsicilərinin təsirini artıra bilər. Bu dərmanlardan birini qəbul edirsinizsə, lavanta yağı istifadə etməzdən əvvəl mütləq həkimə müraciət edin. Lavanda efir yağı stresdə baş ağrısı və migrendə də kömək edə bilər.

Quraşdırın

İş yerində bir çıxış etməli olsanız və ya bənzər bir stres hadisəsi ilə qarşılaşırsınızsa, musiqi sizi sakitləşdirməyə kömək edə bilər. Bir işə qatılanlar Latın xor musiqisini (Gregorio Allegri tərəfindən Miserere) dinləyərkən yalnız dalğalanan suyun səsini dinlədiklərindən daha az kortizol (stress hormonu) səviyyəsinə sahib idilər. Sakitləşdirici musiqi dinləmək stresi dayandırmaq üçün ən asan yollardan biridir.

Nəfəsinizi yenidən başladın

Tənəffüs məşqləri, stres cavabını tez bir zamanda dayandırmağın bir yoludur. Tənəffüs məşqlərinin sakitləşdirici qabiliyyəti iki qatdır. Nəfəs üzərində dayanmaq diqqəti qorxulu və stresli düşüncələrdən uzaqlaşdırır və bədəndəki “döyüş və ya qaçış” cavabını dayandırır. Məşqi yerinə yetirmək üçün dərindən və yavaş-yavaş burunla nəfəs alın. Sinə və qarnınızın genişlənməsinə və hava ilə doldurulmasına icazə verin. Nəfəs aldığınız müddətcə yavaş-yavaş nəfəs alın, sakit və dinc hiss etməyinizi təmin edən bir cümləni və ya sözü təkrarlayın. Minimum 10 dəqiqə tənəffüs hərəkətləri edərək ən böyük faydaları əldə edəcəksiniz.

Özünüzə qarşı mərhəmətli olun

Hamımızın ağlımızda gedən daxili bir dialoq var.Bəzən özümüzlə mehriban, təskinli bir şəkildə danışmırıq. Şəfqətli və müsbət öz-özünə danışma sənətinə yiyələnmək, sakit olmağınıza və problemlərə təsirli həll yolları tapmağınızı asanlaşdıracaqdır. Bir problemlə və ya əsəbi bir vəziyyətlə qarşılaşdıqda, oxşar bir şeylə qarşılaşan bir dostunuzla necə danışacağınızı düşünün. Özünüzə “Bunu başa düşə bilərəm” və ya “Yaxşı olacaq” demək, fəlakət törətməkdən və mənfi öz-özünə danışmaqdan daha çox təsəlli verir. Növbəti dəfə bu qədər stresli olmağı necə dayandıracağınızı düşünürsünüzsə, ehtiyacınız olan sıxıntılı bir dostunuzla danışdığınız kimi özünüzlə danışmağa çalışın.

Stressinizi Uzaqdan Yazın

Stres hiss edirsiniz? Problemlərinizi bir jurnalda yazmaq daha sakit hiss etməyinizə və əvvəllər düşünmədiyiniz həll yollarına gəlməyinizə kömək edə bilər. Bu üstünlükləri bir jurnalda, kompüterinizdəki bir sənəddə və ya hətta telefonunuzda bir tətbiqdə yazaraq əldə edə bilərsiniz. Ən böyük fayda əldə etmək üçün yalnız hisslərinizə qarşı dürüst olun.

Maraqlandığınız zaman jurnalınıza müraciət edin:

• Məktəblə bağlı stresi necə dayandırmaq olar
• Stress yeməyi necə dayandırıram?
• Bu qədər stresi necə dayandırmaq olar
• Stressdə kilo almağı necə dayandırmaq olar
• Stressdən ağlamağı necə dayandırmaq olar
• Hər şey haqqında stres verməyi necə dayandırmaq olar

Gündəlik yazmaq narahatlığı idarə etməyə və stresi azaltmağa kömək edə bilər.

Dostuna De

Sosial dəstək böyük bir stres aradan qaldırıcıdır. Stres hiss etdiyiniz zaman dostlarınız və ya yaxınlarınızla bir araya gəlin. Bənzər problemlərlə üzləşən digərlərinin şirkətini axtarın. Təcrübələrinizi həqiqətən empatiya edə bilən başqaları ilə bölüşmək, özünüzü daha az hiss etməyə kömək edəcəkdir.

Hərəkət edin

İdman ruh halına bir çox cəhətdən fayda gətirir. Fiziki fəaliyyət düşüncənizi gündəlik qayğılardan uzaqlaşdırmağa kömək edir. Həm də əhval-ruhiyyəni artıran endorfinləri buraxır. İstər idman salonunda çalışmaq, istərsə də uzun gəzinti etmək sizin tərzinizdir, istənilən idman növü stresi və həyəcanı azaldır.