Su çiçəyi haqqında

Bu dövr hər hansı bir əlamətin olmadığı və infeksiya anından məcburiyyətin ilk əlamətləri qədər davam edir. Klinik şəkillərin klassik inkişafı inkubasiya dövrünün təxminən 2 həftəyə qədər davam etdiyini göstərir, lakin bir adam daha çox olur, daha çox vaxt infeksiyadan ilk simptomlara keçir. Yetkinlik yaşına çatmayan şəxslə əlaqə qurulduqdan sonra üç həftə sonra temperatur yüksəlirsə, normal hesab olunur.

Qibləni necə təyin etmək olar?

Salam! Eyer bir insan basqasinin evinde qibleni tapmazsa ne etmeli? xais edirem cavablayardiz onceden Allah razi olsun.

Və aleykum Salam. Qibləni müxtəlif üsullardan istifadə edərək müəyyənləşdirmək olar. Başqasının evində namaz qılarkən qiblə istiqamətini bilmirsinizsə, ilk növbədə evin yiyəsindən və ya qonşulardan soruşun. Hal-hazırda telefonlarda namaz vaxtlarını və qiblə istiqamətini göstərən proqramlar yayılmışdır. Bir neçə dəfə qibləni bildiyiniz yerlərdə bu proqramları sınayın, doğru göstərsə istifadə edə bilərsiniz. Həmçinin qibləni kompasla da təyin etmək olar. Azərbaycandasınızsa, kompasa baxaraq cənub istiqamətindən azca sağa dönmək lazımdır. Bakıda kompasla bu rəqəm 207 dərəcəni göstərir. Həmçinin, havaya baxıb günəşin çıxma-batma istiqaməti ilə tapmaq olar. Azərbaycandasınızsa, sol çiyniniz gün çıxan tərəfə (şərqə), sağ çiyniniz isə gün batan tərəfə (qərbə) doğru durun. Bu zaman üzünüzü cənuba tutmuş olacaqsınız. Sonra azca sağa dönsəniz qibləyə yönəlmiş olacaqsınız. Digər bir üsul isə günəşli havada qibləni günəşə baxaraq tapmaqdır. Belə ki, qiblə saatı deyilən vaxt var. Həmin saatda günəş qiblə istiqamətində olur. Bakıda qış mövsümündə bu təqribən 13:00 radələrində, yay mövsümündə isə 13:30 radələrində olur. Qibləni müəyyənləşdirə bilməsəniz, təxmini bir istiqamət götürüb qıla bilərsiniz. Uca Allah buyurur: “Məşriq də, məğrib də Allahındır! Hansı səmtə yönəlsəniz, Allahın Üzü orada olar. Həqiqətən, Allah (hər şeyi) Əhatəedəndir, Biləndir”. (əl-Bəqərə, 115). Əgər namaz qılıb qurtarandan sonra bəlli olsa ki, qibləni səhv təyin etmisiniz, namaz səhihdir və yenidən qılmağa ehtiyac yoxdur. Cabir (Allah ondan razı olsun) deyir: “Biz, Allahın Rəsulu (ona Allahın salavatı və salamı olsun) ilə yürüşə çıxmışdıq və (hava) dumanlandı. Qiblənin istiqamətini müəyyən etməyə çalışdıq və bu barədə ixtilafa düşdük. Hər kəs öz bildiyi kimi namazını qıldı və bizdən bir nəfər yönəldiyi istiqaməti nişanladı ki, sonradan bunu yoxlasın. Növbəti səhər biz baxıb gördük ki, biz qiblədən digər istiqamətə yönələrək namaz qılmışıq. Biz bu barədə Peyğəmbərə, Allahın ona salavatı və salamı olsun, bildirdik və o, bizə namazı təkrar qılmağı əmr etmədi və dedi: “Namazınız səhihdir”. (əl-Hakim, 743).

Su çiçəyi haqqında

Xəstəliyin əlamətləri:
Balaca, qırmızı və ortasında su olan balaca ləkələr ilk öncə qarın və kürək nahiyəsində daha sonra isə bütün bədəndə görsənməyə başlayır. Səpkilərin içərisində olan maye bulanıq, ağ rəngdə olur.
Dözülməz qaşınma müşahidə edilir lakin uşaqları bu səpkiləri qaşımaqdan çəkindirin əgər səpkilər qaşınıb qoparılsa onu yerlərində çapıqlar qalacaq,
Bədəndə yüksək hərarət,
İştahsızlıq və baş ağrısı,
Su çiçəyindən qorunmanın bir üsulu çiçək peyvəndi olmaqdır. Peyvəndin qoruyuculuğu az olduğundan rutin istifadə olunmur.

Müalicəsi:
Bədəndə olan qırmızı sulu ləkələri yaşıl briliant abısı ilə rəngləmək, dərini səthini təmiz saxlamaq, ikincili infeksiyalaşmanın qarşısını almaq lazımdır. Vitaminlər qəbul etmək.

Su çiçəyi xəstəliyini herpetik viruslardan biri törədir. Xəstəliyin baş verməsi ehtimalı çox yüksəkdir. Praktik olaraq bütün insanlar uşaqlıqda bu infeksiyaya yoluxurlar. Xəstəlikdən sonra yaranan immunitet çox yüksək olur və təkrar xəstələnmə halı olmur. Xəstəliyin əvvəlində uşağın hərarəti qalxır, onun ümumi halı, iştahası və yuxusu pozulur. Sonra səpgi əmələ gəlir. Səpgi ilk əvvəl xırda qırmızı ləkə şəklində olur. Bir neçə saatdan sonra ləkə qabarcığa çevrilir. Qabarcıqlar 1-2 gündən sonra açılır və onların yerində qartmaq əmələ gəlir. Suçiçəyi qabarcıqları nəinki dərinin müxtəlif yerlərində, başın tüklü hissəsində, cinsi orqanlarda, həmçinin ağız və daxili orqanların selikli qişasında da əmələ gəlirlər.

Xəstəlik, adətən, yüngül keçir. İmmuniteti zəif olan, həmçinin digər ağır xəstəliklər nəticəsində zəifləmiş uşaqlarda xəstəlik ağır formalarda keçə bilər.

Yoluxmuş uşaqların müalicəsi, adətən, ev şəraitində aparılır. Uşaqlara vitaminlərlə zənginləşdirilmiş pəhriz rejimi tətbiq edilir. Uşagın alt paltarlarını hər gün, yataq dəstlərini isə 1-2 gündən bir dəyişdirmək lazımdır. Onun dırnaqlarını qısa kəsmək, əllərini tez-tez yumaq məsləhət olunur. Uşağı çimizdirmək də olar, ancaq çiməndən sonra bədəni dəsmalla ehmalca qurulamaq lazımdır. Hər qida qəbulundan sonra uşaq ağız boşluğunu yaxşıca qarqara etməlidir. Onun yataq otağının havasını tez-tez dəyişmək və hər gün nəm əsgi ilə təmizləmə işləri aparmaq lazımdır.

Dəridəki səpgilərə brilliant yaşılı (“zelyonka”) və ya kalium-permanqanat məhlulu (“marqantsovka”) sürtmək lazımdır. Bu, dəridəki qaşınmanı azaltmağa, qabarcıqların irinləməsinin qarşısını almağa, onların tez quruyaraq yerində qartmaq əmələ gəlməsinə kömək edir. Müalicə zamanı antibiotiklərdən istifadə edilməsinə, yalnız çox nadir hallarda baş verən fəsadlar zamanı icazə verilir. Sağalma xəstəliyin başladığı gündən etibarən 10 gündən tez olmayaraq baş verir. Sağalmadan 1,5-2 həftə ərzində uşağın immun sistemi bir qədər zəiflədiyi üçün onu bir müddət qorumaq (soyuqdəymədən və s.), uşaq bağçası və ya məktəbə getməsinə icazə verməmək lazımdır.

Böyüklərdəki suçiçeği: simptomlar və müalicə, şəkil

Ənənəvi olaraq, suçiçeği nisbətən asanlıqla baş verən və hallarda 100% -də əlverişli bir proqnoza malik olan bir uşaqlıq xəstəliyi sayılır. Bu xəstəliyə toxunulmazlıq ömür boyu meydana gəlir ki, xəstəlik ağır klinik görünüşün inkişafı ilə xarakterizə olduqda, kişini yetkinlik dövründə yenidən infeksiyadan qoruyur.

Suçiçəyi xəstəliyinə səbəb olan müalicə orqanının növü III tipi viral virusdur və ya Varicella Zoster deyilir. Bu virus 100% bulaşıcıdır – yəni bir xəstə uşağı ilə təmasda bu xəstəliyə malik olanlar istisna olmaqla, hazır olan hər kəs xəstələnəcəkdir.

Virus yalnız çiçək kimi deyil, həm də son dərəcə xoşagəlməz bir kursu olan başqa bir xəstəliyə səbəb ola bilər – shingles . Bu Varicella Zoster’un uzun, asemptomatik bir daşıyıcı dövləti olduğunda baş verə bilər. Bir insanın bir virusun daşıyıcısı olub-olmamasını proqnozlaşdırmaq mümkün deyil, çünki sonuncu xəstənin həyatı boyunca sinir gangliyində qalmağı və ya olmaya bilər. Herpes zosterun inkişafı üçün ağır xəstəlikdən və ya orqan nəqli üçün hazırlıqdan və digər sistemik lezyonlardan sonra baş verən toxunulmazlığı azaltmaq kifayətdir. Əgər infeksiya zamanı toxunulmazlıq əhəmiyyətli dərəcədə zəifləsə, Shingles ilk dəfə virusla qarşılaşan bir şəxsdə inkişaf edə bilər. Əks təqdirdə, yetkinlik yaşına çatmayanların klassik əlamətlərini yaşayacaqdır.

Necə suçiçəyi almaq olar?

Su çiçəyi almaq üçün bəzən kifayətdir ki, bir müddət əvvəl xəstə şəxsin olduğu bir otaqda olmaq kifayətdir. Virus çox kiçik və işıqlıdır ki, uzun məsafələrə hava ilə nəql edilə bilər. Bu səbəblə xəstəlik və toyuq pox adı var. Enfeksiyonun sürətli yayılmasının qarşısını ala bilən yeganə fakt budur ki, patogen, bir dəfə bədənin xaricində təxminən 10 dəqiqədə ölür.

Xəstə suçiçəyin görmə başlanğıcından bir neçə gün əvvəl patojeni ətraf mühitə buraxmağa başlayır, yəni insanın varicella virusuna toxunulmazlığı olmadığı və ya immunizasiya olunmadığı halda infeksiya ehtimalını tamamilə istisna etmək mümkün deyil.

Bir uşaq qrupunda bir uşağın su çiçəyi ilə xəstələnmiş olması halında, karantin bütün qrup və ya sinifdə elan edilir.

Böyüklərdəki suçiçeği: simptomlar

Xəstəliyin klinik əlamətləri müxtəlif dövrlər üçün kifayət qədər xüsusidir.

Böyüklərdəki çuğundur kuluçka dövrü

Bu dövr hər hansı bir əlamətin olmadığı və infeksiya anından məcburiyyətin ilk əlamətləri qədər davam edir. Klinik şəkillərin klassik inkişafı inkubasiya dövrünün təxminən 2 həftəyə qədər davam etdiyini göstərir, lakin bir adam daha çox olur, daha çox vaxt infeksiyadan ilk simptomlara keçir. Yetkinlik yaşına çatmayan şəxslə əlaqə qurulduqdan sonra üç həftə sonra temperatur yüksəlirsə, normal hesab olunur.

Prodromal dövr

Prodromal dövr aşağıdakı simptomların inkişafı ilə xarakterizə olunur:

• Atəş, ateş, titreme;
• Bulantı, qusma, ağrılar və bədənin ümumi zəhərlənməsinin digər əlamətləri;
• Baş ağrısı

İstilik yüksək fərdi göstəricilərə çata bilər və xəstənin ümumiyyətlə vəziyyəti çiçək kimi bir uşaqda diaqnoz qoyulduğu ilə müqayisədə daha ağırdır. Artıq bu anda, xəstə Varicella Zoster virusuna bağışlanmayanlar üçün yoluxucu olur.

Dezinlərin mərhələsi

Xəstəliyin başlanğıcından 2-3 gün sonra qarın və buddan başlayaraq, sinə, çiyin və baş üçün yüksələn xarakterik bir səliqə görünür. Qırmızı ləkələr sürətlə tezliklə sıxılmış balonciklərə (papüllərə) çevrilir və onlar pozğunluqlar meydana çıxır. Bütün proses 3-5 gün davam edir. Beləliklə, bədənin xəstəliyin ortasında, simptomun bütün klinik əlamətlərini eyni vaxtda görə bilərik. Heç bir halda rüşüklər taramasın, sıxışdıra və ümumiyyətlə əllərinizə toxuna bilməzlər. Əks təqdirdə, bir infeksiya yaralara girə bilər və müalicə prosesi gecikəcəkdir. Bundan əlavə, görünən izlər yoluxmuş papüllərin yerində qalacaqdır.

Lezyonların görünüşü ilə bədənin temperaturu yalnız düşmür, əksinə, artım edə bilər. Tez-tez döküntünün ilk günlərində intoksikasiya simptomları artmaqdadır. Buna paralel olaraq, xəstənin vəziyyəti pisləşir, çünki qaşınma onu narahat etməyə başlayır və antihistaminiklər tərəfindən qismən çıxarılır.

Mərhələdən quruyan qabıqlar

Bu mərhələdə xəstə bulaşıcı olmağı dayandırır və çoxsaylı vesikllər kabuklarla örtülür və qurudur. Lezyonların tamamilə yox olması üçün təxminən iki həftə davam edir.

Cildin yanaşı, virus da mükəmməl membranları təsir edə bilər. Ağızdan, yanaqdan və ağızdan ağrılar görünür. Çox vaxt xarakterik baloncuklar həm qadınlarda həm də kişilərdə cinsiyyət orqanlarının səthində görünə bilər.

Yetkinlərdə suçiçəyi komplikasiyası

Yetkinlərdə suçiçeği aşağıdakı çətinliklərlə baş verə bilər:

• Büllöz forma şiddətli xroniki xəstəliklərə səbəb olan zəif xəstələrin xarakterik xüsusiyyətidir. Bu vəziyyətdə, uzun müddət davam edən qeyri-şəfa yaraları ürək yerlərində meydana gəlir, bu da əlamətlərə çevrilir. Sonuncu bədəndə bir ömür boyu qalır və yalnız estetik tibb prosedurları, məsələn, lazer cilalama vasitəsilə düzəldilə bilər.
• Hemorajik form – damar divarının məğlubiyyəti ilə inkişaf edir. Bu vəziyyətdə qanlı məzmunlu papüllər meydana gəlir.
• Gangrenoz forması – nekrotik bölgələrdə dəlil inkişafı ilə xarakterizə olunur. Vesiküllər qurumadan sonra dərin ülserlər qalır.

Həmçinin, yetişkinlərdə su çiçəyi çətinləşə bilər:

• Pnevmoniya – tez-tez hamilə qadınlarda, eləcə də toxunulmazlığı olan xəstələrdə baş verir.
• Qismən yuxarı və aşağı göz qapaqlarını təsir edərsə, virus asanlıqla gözün ağına çıxa bilər. Bu vəziyyətdə qurutma mərhələsindən sonra kiçik izlər meydana çıxa bilər, bu da görmə pisləşməsinə səbəb olur.
• Artrit – bir iltihab təbiət eklemi ağrısı, əksər hallarda prodromal dövrün sonundan sonra keçir.
• Görmə itkisinə səbəb ola bilən optik sinirin neuriti.
• Menenjit və ya ensefalit – hər iki xəstəlik də beyin zədəsi ilə xarakterizə olunur və son dərəcə təhlükəlidir. Onlar simptomların kəskin artması ilə başlayır – bulantı, qusma, pozulmuş motorun koordinasiyası və şüurun itirilməsi.
• Larinqit və ya traxeit – öskürək və ya boğaz boğazı tənəffüs yollarının mukozasında ağır atışmaların əlamətidir.
• Stomatit – dırnaq dişləmələri və yanaq içində lokalize olduqda.
• Vulvit və kişilərdə sünnətin iltihabı.

Suçiçəyi diaqnozu

Xərçəng xəstəliyinin diaqnozu xarakterik dəsmalların mövcudluğunda xüsusi çətinlik çəkmir. Əgər toyuq poxu diaqnoz qoyulursa, xəstə ilə təmasda olanların hamısı karantin üçün bağlandı. Məhdudiyyət müddəti 21 gündür. Karantindəki yüksək bulaşma səbəbiylə, bütün poliklinik və xəstəxanalarda, məktəblərdə və anaokullarda qruplar bağlana bilər.

Xəstə xəstəliyin mərhələsi ilə əlaqələndirilə bilən Varicella Zoster virusuna qarşı antikorların olması üçün qan verilməsi təklif edilə bilər.

Chickenpox müalicəsi

Patogenə qarşı mübarizə aparacaq xüsusi preparatlar hələlik tapılmadı. Tedavi, simptomları aradan qaldırmaq və komplikasyonları önləmək üçün aşağı gəlir. Bunun üçün aşağıdakı dərman qrupları istifadə olunur:

• Əleyhinə iltihablı və antipyretic, əgər xəstənin yüksək temperatura dözə bilməsi çətin olarsa. Paracetamol və ya ibuprofen preparatları adətən müəyyən edilir.
• Yetkin xəstələrdə xəstəliyin gedişini daha da ağırlaşdıran daha çox immunitet reaksiyası olduğu üçün antihistaminiklər qaşınma və allergik reaksiyaların aradan qaldırılması üçün istifadə edirlər. Bəzi allergiya preparatlarında, məsələn, südrastin kimi hipnotik təsiri var.
• Antiviral preparatlar və interferonlar həm sistemli, həm də topik istifadə üçün təyin oluna bilər.
• Antibiotiklər, həkimlər ikincil infeksiyanın birləşməsini, məsələn, püstüllərin infeksiyasını tanıdıqda təyin olunur.
• Antiseptiklər. Bu sinif, ağciyər sakızı mukozasına vurduqda, bütün tanış, parlaq yaşıldan to mouthwash-dən çox müxtəlif dərmanlar ilə təmsil olunur.

Döküntüyü müalicə edərkən, eyni çubuqları müxtəlif növ baloncuklar üçün pambıq çubuqla istifadə etmək çox vacibdir. Əks təqdirdə hələ də qeyri-yoluxmuş dərilərə yoluxa bilər.

Su çiçəyi zamanı bədənin həddindən artıq həssas olduğundan və əlavə immunitetlər yalnız xəstənin vəziyyəti ağırlaşdıra biləcəyi üçün hipoallergik bir pəhriz uyğun olmalıdır.

Fərdi gigiyenə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Yataq kətanları və bədən geyimləri təmiz saxlanmalı və müntəzəm olaraq dəyişdirilməlidir. Xəstəlik dövründə ümumi yanlış anlayışın əksinə, qaşınmanın xoşagəlməz simptomlarını aradan qaldıracaq sərin bir duş ala bilərsiniz, amma prosedur zamanı çətin bir latta ilə sürtmək mümkün deyil. Hamamdan sonra, yumşaq bir havlu ilə vücudunuzu yalnız bir az silmək olar.

Suçiçəyi qarşısının alınması

İnsanlar erkən uşaqlıq dövründə çuğunduru ilə xəstə olurlar, çünki patogen insandan kişiyə ötürülməsi son dərəcə asandır. Ancaq bəzi insanlar yetkin yaşa çatırlar və virusa qarşı toxunulmazlığı olmayan Varicella Zoster.

Xəstə olmamaq üçün xüsusi bir peyvənd tətbiq edilmək tövsiyə edilir ki, bundan sonra xəstənin su çiçəyi xəstəliyindən əziyyət çəkdiyinə bənzər bir ömürlük toxunulmazlıq əmələ gəlir. Xəstə ilə təmas olsalar da, ondan artıq 72 saat keçməsinə baxmayaraq kök almaq mümkündür.

Hamiləlik zamanı suçiçeği

Qadağan hamiləlik planlaşdırma zamanı bir qadın suçiçəyi patogeninə toxunulmazsa, onda müvafiq aşılama aparılmalıdır. Hamiləlik zamanı infeksiya təxminən 20 həftəyə qədər fetus üçün təhlükəlidir. Bu anda virus, ölümü və ya ölü doğum nəticəsində fetus ölümünə səbəb olur. Bu da doğulmuş uşağın əlilliyinə səbəb olan ciddi qüsurların inkişafına da yol aça bilər.

Sonrakı dövrlərdə virusun hem ana hem de fetusa olan təsiri zəiflədi və doğuşdan əvvəl ikinci bir zirvəyə çatdı. Keçmiş suçiçeği infeksiyası, bir uşaq ölümü ilə nəticələnə bilən sətəlcəmin inkişafı ilə doludur. Belə hallarda xüsusi müalicə immunoglobulinlər və xüsusi antikorlar ilə həyata keçirilir.

Ümumiyyətlə, soyuqdəyməyə toxunulmazlığın olmaması abort üçün bir göstəricidir.

Həmçinin baxın:

• Parlaq yaşıldan başqa uşaqlarda toyuq poxunun dökülməsinə nə səbəb ola bilər?
• Toyuq poxu ilə yuyulmaq mümkündürmü?
• Uşaqlarda su çiçəyi: fotolar, simptomlar və müalicə