Sürücülük vəsiqəsini necə əldə etmək olar? QAYDALAR
İmtahana buraxılmaq üçün sürücü olmaq istəyən şəxs hər bir halda sağlamlıq arayışı da təqdim etməlidir. Sağlamlıq arayışı olmadan heç kəs imtahana buraxıla bilməz.
Sürücülük taktikası
Avtomobil sürmək sadə bir iş kimi görünür. Sükan, sürətlər, qaz, əyləc, irəli, arxa. Ancaq sürücülük məsələsinə daha geniş baxsanız, belə çıxa bilər ki, texnikanın özü, hətta yüksək səviyyədə olsa da, kifayət deyil. Düzgün sürücülük taktikası da eyni dərəcədə vacibdir.
Bir az futbola və ya başqa idmana bənzəyir. Düzgün seçilmiş taktika idmançıların digər çatışmazlıqlarını, o cümlədən texnika ilə bağlı çatışmazlıqları kompensasiya edə bilər. İdmanda olduğu kimi, avtomobil idarə edərkən tək, yalnız düzgün taktika yoxdur, bunun sayəsində məqsədimizə çatacağıq.
Sadə dillə desək, avtomobil idarə etməyin düzgün taktikası müxtəlif yol hərəkəti vəziyyətlərini planlaşdırmaq və proqnozlaşdırmaq və arzuolunmaz nəticələrin qarşısını alacaq müvafiq reaksiyaları əvvəlcədən hazırlamaqdır. Həyatın göstərdiyi kimi, yolda gözlənilməz hallar çox ola bilər – məsələn, hava, yol şəraitindən və ya tıxaclardan asılı olaraq. Düzgün sürücülük taktikası, şübhəsiz ki, bu vəziyyətlərin bir çoxunun qarşısını almağa kömək edəcəkdir.
Marşrutun planlaşdırılması və səyahət vaxtı
Düzgün sürücülük taktikasının mühüm elementi düzgün marşrut planlaşdırmasıdır. Bu, daha çox uzaq məsafələrə səyahətlərə və heç vaxt olmadığımız və ya uzun müddət olmadığımız bölgələrə aiddir. Naviqasiya ilə belə, biz yalnız avtomatik bələdçimizə etibar edə bilmərik. Getdikcə uzanan ekspress yollar şəbəkəsi avtomobil yolu və ya sürətli yol seçimini təklif edir, lakin onlarda hər hansı yol işinin olub-olmadığını və onlardan çıxdıqdan sonra başqa çətinliklərlə üzləşəcəyinizi yoxlamağa dəyər. Əsas yolların mənfi cəhətləri var ki, onlar tez-tez sıx olur. Əgər belə bir alternativ varsa, siz daha qısa və daha əyləncəli ola biləcək aşağı sinif marşrutu (məsələn, əyalət) nəzərdən keçirmək istəyə bilərsiniz.
Gediş vaxtı da son dərəcə vacibdir. Gündüz, lakin çox trafiklə və ya gecə, yolların boş olduğu, lakin görünmənin daha pis olduğu vaxtlarda sürməyi üstün tutmağımız üstünlüklərimizdən asılıdır. Pik saatlarda səfər planlaşdırmayın (böyük şəhərlərin sakinləri üçün), çünki başlanğıcda çox vaxt və əsəb itirəcəyik. Yolumuzda daha böyük bir şəhər varsa, səhər və ya günorta tıxaclarının qarşısını almaq üçün oradan keçid vaxtını planlaşdıraq.
Müəyyən bir saat ərzində təyinat yerinə çatmaq lazımdırsa, bu vaxtın ən azı 10-20 faizini təxmini səyahət vaxtımıza əlavə edin. Əgər bu bir çox saatlıq bir səyahət olacaqsa, o vaxta qədər lazımi fasilələr və bərpa üçün vaxt da daxil edilməlidir. Araşdırmalara görə, səyahətin ilk 6 saatında yorğunluq kifayət qədər yavaş-yavaş əmələ gəlir (bu o demək deyil ki, bu zaman fasilələr verilməməlidir), lakin sonra daha böyük güclə hücum edir. Sonra səhv etmək asandır.
Erkən istirahət uzun məsafələrə səyahət üçün çox vacib amildir. Biz mütləq kifayət qədər yatmalıyıq və yola düşmə ərəfəsində ağır fiziki gücdən qaçmalıyıq. Hər hansı bir spirt və ya narkotikdən tamamilə imtina edirik. Hətta qanda spirtin olmaması belə deyilənləri hiss etməməyimiz demək deyil. spirt yorğunluğu.
Avtomobilin ətrafında boş yer təmin etmək
Təhlükəsiz və rahat sürücülük üçün ən vacib qaydalardan biri yolda digər nəqliyyat vasitələri ilə kifayət qədər məsafə saxlamaqdır. Əsas odur ki, bu, təkcə avtomobilimizin qarşısındakı boş yerə deyil, həm də arxa və yan tərəfə aiddir. Niyə bu qədər vacibdir? Yaxşı, fövqəladə vəziyyətdə, toqquşmadan qaçmaq üçün sadəcə qaçmağa yerimiz yoxdur.
Qarşıdakı avtomobilə qədər olan məsafə 2-3 saniyəlik qayda ilə müəyyən edilməlidir. Bu o deməkdir ki, biz qeyd olunan 2-3 saniyə ərzində avtomobilin hazırda qarşımızda olduğu yerə çatacağıq. Bu, çətin vəziyyətdə effektiv şəkildə sürəti azaltmaq və ya zolaqları dəyişdirmək üçün təhlükəsiz vaxtdır. Əlverişsiz hava şəraitində bu məsafəni uzadırıq. Qarda və ya yağışda avtomobillər arasındakı məsafənin quru səthdən daha çox olması lazım olduğuna heç kəsi inandırmağa ehtiyac yoxdur.
Arxamızda rahat məsafəyə diqqət yetirməyə də dəyər. Güclü əyləc zamanı arxa avtomobilin sürücüsünün reaksiya vermək üçün çox az vaxtı var ki, bu da avtomobilimizin arxa hissəsi ilə toqquşmaya və belə toqquşmalara xas olan qamçı xəsarətlərinə səbəb ola bilər. Avtomobil arxamızda çox yaxından hərəkət edirsə, onu geri çəkməyə çalışın və ya qabaqda olan avtomobilə olan məsafəni artırın ki, biz sərt əyləc etməyə məcbur olmayaq. Biz həmişə dəqiq əyləc edə bilərik və beləliklə, belə bir sürücünü bizi ötməyə inandıra bilərik.
Avtomobilimizin hər iki tərəfində başqa nəqliyyat vasitələri olmadığı zaman bu, təhlükəsizliyimiz üçün idealdır. Bununla belə, bu mümkün olmaya bilər, ona görə də gəlin heç olmasa bir tərəfdə boş yer qoymağa çalışaq. Bunun sayəsində qarşımızda avtomobillərin çox gec yavaşladığını fərq etdikdə və ya yanımızda hərəkət edən nəqliyyat vasitəsi gözlənilmədən zolağımıza dönməyə başlayanda bitişik zolağa qaçaraq özümüzü xilas edə bilərik.
Svetoforda və ya tıxacda dayanın
Trafikdə sıxlıq əksər sürücüləri əsəbiləşdirir. Ancaq bu o demək deyil ki, belə bir anda başımızı itirə bilərik. Teorik olaraq, belə sürmə adətən bir neçə km/saat sürətlə baş verdiyindən, qarşıdakı avtomobillə məsafəni bağlaya bilərik. Bununla belə, nəzərə alın ki, bitişik avtomobillər bir-biri ilə toqquşduqda belə aşağı sürətlə toqquşmaların baş verməsi çox yaygındır. Çarəsi qarşımızda olan məsafəni artırmaq və arxamızda baş verənləri müşahidə etmək (eləcə də qulaq asmaqdır). Təhlükəli bir vəziyyət görsək, vaxtımız və hər şeydən əvvəl qaçmağa yerimiz var. Ancaq bizi vursalar, qarşımızdakı maşının baqajına qaçmamaq şansımız var.
Svetoforda dayanarkən də eyni şeyi etməliyik. Bir az daha çox məsafə də bizə daha hamar havaya qalxmağa imkan verəcək (bizdə yolun daha yaxşı görünməsi var) və birdən itaət etməkdən imtina edərsə, stasionar avtomobildən qaçın.
Əgər biz sola dönüb öz növbəmizi gözləyiriksə, əks istiqamətdə maşınları ötürüksə, təkərləri döndərməyin. Arxadan toqquşma zamanı biz əks istiqamətdə olan nəqliyyat vasitələrinin təkərlərinin altına itələyəcəyik. Belə bir vəziyyətdə, təkərlər düz yerləşdirilməlidir və yalnız işə başlayanda onları döndərməlidir.
Manevrlərin planlaşdırılması və nəqliyyat vəziyyətinin proqnozlaşdırılması
Bu, bəlkə də avtomobil idarə edərkən yadda saxlanmalı ən vacib məqamdır. Avtomobil sürərkən ətrafımıza təkcə qarşımızda və arxamızda deyil, həm də daha çox baxırıq. Buna görə işıqların dəyişdirilməsini, avtomobillərin əyləc etməyə başladığını, hərəkətə qoşulduğunu və ya zolaq dəyişdirdiyini görə bilərik. Bunun sayəsində ani əyləcdən qaçaraq daha erkən reaksiya verə bilərik.
Yolun son dərəcə vacib qaydası məhdud inam prinsipidir. Gəlin bunu təkcə digər sürücülərə deyil, bütün hərəkət iştirakçılarına – piyadalara, xüsusən də uşaqlara və ya sərxoşlara, velosipedçilərə və motosikletçilərə şamil edək.
cütlük sürmək
Çətin hava şəraitində – gecə, yağış, duman – avtomobil sürməyin əla yolu, aralarında müvafiq məsafə saxlayan iki avtomobil sürməkdir. Qarşımızdakı avtomobili müşahidə etmək bizə bir anda bizi nə gözlədiyini təxmin etməyə imkan verir – sürəti azaltmaq, daha güclü sürətləndirmək və ya, məsələn, döngə. Belə bir səfər zamanı sıranı dəyişməyi unutmayın. Qarşıdakı avtomobilin sürücüsü daha tez yorulacaq. Əgər tək səyahətə çıxmışıqsa, o zaman belə bir tərəfdaş sürücüsünə başqa bir avtomobili “dəvət etməyə” çalışaq. Fayda qarşılıqlı olacaq.
Sürücülük vəsiqəsini necə əldə etmək olar? – QAYDALAR
Sürücü olmaq istəyənləri ən çox maraqlandıran məsələlərdən biri sürücülük vəsiqəsinin necə əldə edilməsidir. Bununla bağlı aşağıdakı əsas məqamlara diqqət yetirmək lazımdır.
Day.Az avtosfer.az-a istinadən bildirir ki, beynəlxalq təcrübəyə və ölkəmizin qanunvericiliyinə uyğun olaraq mühərrikinin iş həcmi 50 sm3-dən artıq olan və ya mühərrikinin gücü 4 kVt-dan artıq olan, yaxud hərəkət sürəti 50 km/saat-dan artıq olan bütün mexaniki nəqliyyat vasitələrini, habelə tramvayları idarə etmək üçün sürücülük vəsiqəsi olmalıdır. Sürücülük vəsiqəsini əldə etmək üçün mütləq imtahan verilməlidir. Motosikleti, müxtəlif növ avtomobilləri (yük avtomobillərini, avtobusları, xüsusi təyinatlı avtomobilləri və s.) idarə etmək hüququ verən sürücülük vəsiqəsini DYP-nin qeydiyyat-imtahan və texniki baxış şöbələrində (bölmələrində) uğurlu imtahan verərək əldə etmək olar. Müxtəlif təyinatlı traktorları, buldozerləri, ekskavatorları və başqa bu kimi texnoloji nəqliyyat vasitələrini idarə etmək hüququ verən sürücülük vəsiqəsini (traktorçu vəsiqəsini) isə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Dövlət Texniki Nəzarət Müfəttişliyində imtahan verərək əldə etmək olar.
Sürücülük imtahanlarına həm müstəqil, həm də sürücülük kurslarında (sürücülük məktəblərində) təhsil alaraq hazırlaşmaq olar. Amma müstəqil hazırlaşmaqla yalnız “A1”, “A” və “B” kateqoriyalı sürücülük vəsiqəsi, yəni yalnız motosikletləri, minik avtomobillərini (sərnişin yerlərinin sayı 8-dən artıq olmayan), icazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tondan artıq olmayan yük avtomobillərini idarə etmək hüququ verən sürücülük vəsiqəsi almaq üçün imtahanda iştirak etmək olar. Özü də müstəqil hazırlaşanlar üçün başqa bir məhdudiyyət də var: bu qaydada hazırlaşan şəxs yalnız 2 dəfə imtahan verə bilər; hər iki nəticə uğursuz olduqda həmin şəxs yalnız sürücülük məktəbini bitirdikdən sonra imtahana buraxıla bilər. Digər kateqoriyalardan olan sürücülük vəsiqələrini əldə etmək üçün sürücülük kursunda (məktəbində) təhsil almaq məcburidir.
Sürücülük imtahanı şəxsin yaşadığı yer üzrə DYP-nin qeydiyyat-imtahan və texniki baxış şöbələrində (bölmələrində) verilməlidir. Şəxsin yaşadığı yer dedikdə, onun həm rəsmi qeydiyyatda olduğu, həm də müvəqqəti yaşadığı yer başa düşülür. Lakin şəxs müvəqqəti yaşadığı yer üzrə imtahan vermək istədikdə həmin yerdə müvəqqəti yaşadığı barədə arayışı da şəxsiyyət vəsiqəsi ilə birlikdə təqdim etməlidir. Məsələn, məcburi köçkünlər müvafiq ərazidə müvəqqəti məskunlaşmaları barədə arayış təqdim etməklə həmin müvəqqəti yaşayış yerində imtahan verə bilərlər.
İmtahana buraxılmaq üçün sürücü olmaq istəyən şəxs hər bir halda sağlamlıq arayışı da təqdim etməlidir. Sağlamlıq arayışı olmadan heç kəs imtahana buraxıla bilməz.
Beləliklə, sürücü olmaq istəyən şəxs imtahana buraxılmaq üçün aşağıdakı sənədləri təqdim etməlidir:
1) şəxsiyyət vəsiqəsi;
2) müvafiq formada tibbi arayış;
3) sürücülük təhsili alması barədə sənəd (müstəqil hazırlaşanlar təbii ki, bu sənədi təqdim etməyəcəklər);
4) dövlət rüsumunun ödənilməsinə dair sənəd.
Nəzərə almaq lazımdır ki, sürücülük imtahanına buraxılmaq üçün ilk dəfə 20 manat (traktorçu vəsiqəsi almaq istəyənlər 5 manat), növbəti hər dəfə üçün isə 10 manat (traktorçu vəsiqəsi almaq istəyənlər təkrar imtahana görə rüsum ödəmirlər) dövlət rüsumu ödənilir. İmtahanı uğurla verən şəxsə yarım saat müddətində sürücülük vəsiqəsi verilir. Vəsiqənin verilməsinə görə 18 manat (traktorçu vəsiqəsi almaq üçün 5 manat) dövlət rüsumu ödənilir.
Sürücülük imtahanı iki hissədən ibarətdir: nəzəri imtahan və təcrübi imtahan. Əvvəlcə nəzəri imtahan qəbul olunur və yalnız bu imtahandan uğurla keçənlər təcrübi imtahana buraxılır. Nəzəri imtahan informasiya texnologiyalarından istifadə edilməklə, yəni kompüterdə qəbul olunur. Hər şəxsə 10 test verilir və bu testlərdən ən azı 9-una düzgün cavab verən şəxs təcrübi imtahana buraxılır. Təcrübi imtahanda sürücülüyə namizədin iddia etdiyi kateqoriyaya uyğun nəqliyyat vasitəsində sürmə vərdişləri yoxlanılır. Bunun üçün nəqliyyat vasitəsi ilə konkret manevrlər icra olunur və xüsusi yol şəraitində sürmə həyata keçirilir. Təcrübi imtahan təlimatçının iştirakı ilə qəbul edilir. Amma onun qapalı avtodromda keçirilən birinci mərhələsinə nəzarət kameralarının qeydi əsasında qiymət verilir. Sürücülüyə namizəd konkret manevrlərin yerinə yetirilməsi zamanı kobud qayda pozuntularına yol verdikdə və imtahan götürən təlimatçının müdaxilə etməsinə səbəb olan qəza şəraiti yaratdıqda imtahandan qeyri-məqbul qiymət alır.
Sürücü olmaq istəyənlərə bildirirəm ki, yol hərəkəti qaydalarını və sürmə vərdişlərini öyrənməyin heç bir çətinliyi yoxdur və istənilən şəxs 1,5-2 ay müddətinə həmin qaydaları lazımi səviyyədə öyrənərək uğurlu imtahan verə bilər. Sadəcə sürücülük imtahanına çox diqqətlə hazırlaşmaq lazımdır.
Digər xəbərləri Azərbaycan dilində xüsusi Facebook səhifəmizdə izləyə bilərsiniz.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.