T.ağdamski mhlullar
1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülüb.
T.ağdamski mhlullar
X əsrin əvvəllərində Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafı və təbliği sahəsində əvəzsiz rolu olan şəxsiyyətlərdən biri də Əhməd Ağdamski idi. Xalqın qəlbində teatra, professional musiqiyə maraq oyatmaq, bu musiqinin yayılması və inkişafı yollarını tapmaq onu və o dövrün ziyalılarını mütəmadi düşündürən vacib məsələlərdən ən başlıcası idi.
1884-cü ilin soyuq qış günü, yəni yanvar ayının 5-də Şuşa şəhərində ziyalı ailəsində dünyaya göz açmışdı. Əhməd Bəşir oğlu Bədəlbəyli hələ kiçik yaşlarında ikən teatra çox böyük maraq göstərirdi. O, teatr həvəskarları dərnəyinin, xalq mərasim tamaşalarının fəal iştirakçıları sırasında öz bacarığını səylə nümayiş etdirirdi. 1910-cu ildə “Nicat” Xeyriyyə Cəmiyyətinin teatr truppasında səhnə fəaliyyətinə başlamışdır. Teatrda çalışdığı illərdə o, H.Sarabski, H.Ərəblinski M.Əliyev, H.Hacıbababəyov və sair sənət fədailəri ilə dostluq, əməkdaşlıq edirdi. Ü.Hacıbəyov teatr səhnəsində qadın aktrisaları olmadığı üçün çalışırdı ki, öz opera və musiqili komediyalarında qadın rolları az olsun və ya heç olmasın. Bu isə necə deyərlər, vəziyyətdən çıxış yolu demək deyildir. Şərq aləminin ilk operası olan “Leyli və Məcnun” operasını səhnəyə qoyanda başlıca məsələ Leyli rolunun ifaçısını tapmaq idi.
Üzeyir bəyin anası Şirin xanımla Əhməd Bədəlbəylinin anası Əzizə xanım doğma bacı idilər. Üzeyir bəy xalası oğluna üz tutur. O zaman onun ən böyük arzusu müəllim olmaq idi, lakin teatra olan məhəbbət onu səhnəyə gətirib çıxarır. O illərdə Əhməd tələbə idi, tələbələrin teatrda oynamaları bir yana, axşam tamaşalarına baxması üçün belə xüsusi icazə olmalıydı. Belə bir icazə alınır və Əhməd bəy Leylini oynamağa başlayır. Tanınmasın deyə, adını “Miri” yazdırır. Sonralar isə səhnə təxəllüsü olaraq özünə Ağdamski familiyasını götürür.
1915-ci il 116 saylı “Kaspi” qəzetində:
“Bu gecə Leyli rolunda çıxan Ağdamski öz istedadının ən yüksək mərhələsində idi. Artistin səsi əla idi. Tamaşaçılar onu arası kəsilmədən alqışlayırdılar”.
Dəfələrlə səhnədən düşməyən “Leyli və Məc-nun” operasında baş rolların ifaçılarının ifasını 1916-cı il 22 dekabr tarixli “Kaspi” qəzeti öz səhifələrində belə yazır: “Leyli rolunda ölüm səhnəsini xüsusi ilhamla oynayan Ağdamski Sarabskiyə çox gözəl tərəf-müqabil idi”.
Telman Ağdamski
Telman Əhməd oğlu Ağdamski ( 6 avqust 1936 ( 1936-08-06 ) , Ağdaş ) — azərbaycanlı kimyaçı, kimya elmləri doktoru, Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi (2012).
Mündəricat
Telman Ağdamski (Bədəlbəyli) 6 avqust 1936–cı ildə Ağdaşda anadan olmuşdur. Azərbaycanın opera müğənnisi, əməkdar incəsənət xadimi Əhməd Ağdamskinin oğludur. Ağdaş orta məktəbini bitirmiş (1943-1953), ADU-nun Kimya fakültəsində təhsil almışdır (1953-1958). Tələbə olarkən Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası) Qeyri-Üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda lobarant kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır (1957). Həmin institutun aspiranturasına daxil olub (1958), “Dehidrogenləşmə və polimerləşmə reaksiyalarında xrom-alüminium katalizatorunda nadir torpaq elementlərinin və əlaqələndiricilərin tədqiqi” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir (1965). İnstitutun kiçik elmi işçisi olmuş, sonralar APİ-nin Analitik və fiziki kimya kafedrasında dosent (1967), Kimya fakültəsinin dekanı (1972-1981 illər) vəzifələrində işləmişdir. “İkivalentli nadir – torpaq elementlərinin tsiklopentadienil (arenil) metalkarbonilte-trahidrofuranat komplekslərinin sintezi, quruluşu və katalitik xassələri” mövzusunda dissertasiyasına görə kimya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almışdır (1992). “Fiziki kimya” ixtisası üzrə professordur (1995). Hazırda Analitik və fiziki kimya kafedrasının professorudur. 18 aprel 2012-ci ildə Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə Azərbaycanın Əməkdar müəllimi fəxri adına layıq görülmüşdür.
Elmi fəaliyyəti
Telman Ağdamskinin əsas elmi-tədqiqatları katalitik və koordinasion kimyaya aiddir. O, xromalüminium katalizatorlarının sintez şəraitini müəyyənləşdirərək, onları dehidrogenləşmə və polimerləşmə reaksiyalarında tədqiq etmişdir. Onun tərəfindən butanın dehidrogenləşmə reaksiyasında nadir və nadir torpaq elementlərinin promotorluq xassəsi öyrənilmiş və indiyə qədər bu məqsədlə istifadə edilən K-5 katalizatorunun yerli xammal əsasında sintez edilmiş yüksək aktivliyə malik katalizatorla əvəz edilməsini təklif etmişdir. O, tərkibində d və f elementləri p və s rabitəsi olan iki və üçvalentli samarium, yevropium və itterbiumun tsiklopentadienil, arenil törəmələrini sintez etmiş, onların xassələrini və quruluşlarını tədqiq etmişdir. Aparılan tədqiqatlardan məlum olmuşdur ki, lantanoid ilə karbon atomu arasındakı rabitə S rabitədir. Onun tərəfindən həmçinin tərkibində kobalt və manqan olan lantanoidlərin-intermetallidlərin alınma üsulu işlənib hazırlanmış və onları seolitlər üzərinə çökdürməklə yeni növ katalizatorlar sintez edilmişdir. Həmin katalizatorların köməyi ilə kiçik molekullar aktivləşdirilir və doymamış birləşmələr yüksək seçiciliklə hidrogenləşmə və karbonilləşmə reaksiyalarına məruz edilir.
Telman Ağdamskinin elmi-pedaqoji fəaliyyəti 11 dərs vəsaitində, 100-ə qədər elmi əsərdə, 3 müəlliflik şəhadətnaməsində öz əksini tapmışdır.
Telman Ağdamski 1985-2001-ci illərdə koordinasion kimyası üzrə 1985-2001-ci illərdə İsveçrə, Yunanıstan, Avstraliya, Portuqaliya, Almaniya, Yaponiya, Kanada və b. ölkələrdə keçirilmiş XXIII-XXXI konqres və simpoziumlara, karbon qazının işlənilməsinə həsr olunmuş I, II, III, V, VI Beynəlxalq konfranslara (İtaliya, 1993; Yaponiya, 1994, 1997; Almaniya, 1999; Kolorado, ABŞ, 2001) dəvət edilmişdişdir.
- Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001.
Həmçinin bax
- Əhməd Ağdamski
- Məmməd Ağdamski
- Bədəlbəylilər
Avqust 08, 2021
Ən son məqalələr
Şuqnanlılar
Şuqeyzinq
Şur
Şur (balet)
Şur (film, 1967)
Şur (simfonik muğam)
Şur (xoreoqrafik novella)
Şurnuxu
Şura Ayvazov
Şura surəsi
Ən çox oxunan
Linz
Linza
Linzalar
Linç mühakiməsi
Linç sindromu
telman, ağdamski, telman, əhməd, oğlu, ağdamski, avqust, 1936, 1936, ağdaş, azərbaycanlı, kimyaçı, kimya, elmləri, doktoru, azərbaycan, respublikasının, əməkdar, müəllimi, 2012, telman, əhməd, oğlu, ağdamskidoğum, tarixi, avqust, 1936, yaş, doğum, yeri, ağdaş,. Telman Ehmed oglu Agdamski 6 avqust 1936 1936 08 06 Agdas azerbaycanli kimyaci kimya elmleri doktoru Azerbaycan Respublikasinin emekdar muellimi 2012 Telman AgdamskiTelman Ehmed oglu AgdamskiDogum tarixi 6 avqust 1936 84 yas Dogum yeri Agdas Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVetendasligi SSRI AzerbaycanAtasi Ehmed AgdamskiElm sahesi kimyaElmi derecesi kimya elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri Azerbaycan Dovlet Pedaqoji UniversitetiTehsili ADUMukafatlari Mundericat 1 Heyati 2 Elmi fealiyyeti 3 Edebiyyat 4 Hemcinin baxHeyati RedakteTelman Agdamski Bedelbeyli 6 avqust 1936 ci ilde Agdasda anadan olmusdur Azerbaycanin opera mugennisi emekdar incesenet xadimi Ehmed Agdamskinin ogludur Agdas orta mektebini bitirmis 1943 1953 ADU nun Kimya fakultesinde tehsil almisdir 1953 1958 Telebe olarken Azerbaycan Elmler Akademiyasinin indiki Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Qeyri Uzvi ve Fiziki Kimya Institutunda lobarant kimi emek fealiyyetine baslamisdir 1957 Hemin institutun aspiranturasina daxil olub 1958 Dehidrogenlesme ve polimerlesme reaksiyalarinda xrom aluminium katalizatorunda nadir torpaq elementlerinin ve elaqelendiricilerin tedqiqi movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie etmisdir 1965 Institutun kicik elmi iscisi olmus sonralar API nin Analitik ve fiziki kimya kafedrasinda dosent 1967 Kimya fakultesinin dekani 1972 1981 iller vezifelerinde islemisdir Ikivalentli nadir torpaq elementlerinin tsiklopentadienil arenil metalkarbonilte trahidrofuranat komplekslerinin sintezi qurulusu ve katalitik xasseleri movzusunda dissertasiyasina gore kimya elmleri doktoru alimlik derecesi almisdir 1992 Fiziki kimya ixtisasi uzre professordur 1995 Hazirda Analitik ve fiziki kimya kafedrasinin professorudur 18 aprel 2012 ci ilde Prezident Ilham Eliyevin serencami ile Azerbaycanin Emekdar muellimi fexri adina layiq gorulmusdur Elmi fealiyyeti RedakteTelman Agdamskinin esas elmi tedqiqatlari katalitik ve koordinasion kimyaya aiddir O xromaluminium katalizatorlarinin sintez seraitini mueyyenlesdirerek onlari dehidrogenlesme ve polimerlesme reaksiyalarinda tedqiq etmisdir Onun terefinden butanin dehidrogenlesme reaksiyasinda nadir ve nadir torpaq elementlerinin promotorluq xassesi oyrenilmis ve indiye qeder bu meqsedle istifade edilen K 5 katalizatorunun yerli xammal esasinda sintez edilmis yuksek aktivliye malik katalizatorla evez edilmesini teklif etmisdir O terkibinde d ve f elementleri p ve s rabitesi olan iki ve ucvalentli samarium yevropium ve itterbiumun tsiklopentadienil arenil toremelerini sintez etmis onlarin xasselerini ve quruluslarini tedqiq etmisdir Aparilan tedqiqatlardan melum olmusdur ki lantanoid ile karbon atomu arasindaki rabite S rabitedir Onun terefinden hemcinin terkibinde kobalt ve manqan olan lantanoidlerin intermetallidlerin alinma usulu islenib hazirlanmis ve onlari seolitler uzerine cokdurmekle yeni nov katalizatorlar sintez edilmisdir Hemin katalizatorlarin komeyi ile kicik molekullar aktivlesdirilir ve doymamis birlesmeler yuksek secicilikle hidrogenlesme ve karbonillesme reaksiyalarina meruz edilir Telman Agdamskinin elmi pedaqoji fealiyyeti 11 ders vesaitinde 100 e qeder elmi eserde 3 muelliflik sehadetnamesinde oz eksini tapmisdir Telman Agdamski 1985 2001 ci illerde koordinasion kimyasi uzre 1985 2001 ci illerde Isvecre Yunanistan Avstraliya Portuqaliya Almaniya Yaponiya Kanada ve b olkelerde kecirilmis XXIII XXXI konqres ve simpoziumlara karbon qazinin islenilmesine hesr olunmus I II III V VI Beynelxalq konfranslara Italiya 1993 Yaponiya 1994 1997 Almaniya 1999 Kolorado ABS 2001 devet edilmisdisdir Edebiyyat RedakteOrxan Memmedov Baharli Agdamin adli sanli pedaqoqlari alimleri Baki Sabah 2001 Hemcinin bax RedakteEhmed Agdamski Memmed Agdamski BedelbeylilerMenbe https az wikipedia org w index php title Telman Agdamski amp oldid 5506807, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
Səhnəmizin ilk Leylisi – FOTO
Day.Az представляет новость на азербайджанском языке.
Bu gün Azərbaycanın opera müğənnisi, əməkdar incəsənət xadimi Əhməd Bəşir oğlu Bədəlbəylinin (Ağdamski) dünyaya gəlməsindən 130 il ötür.
Anspress yazır ki, Əhməd Ağdamski 1884-cü ilin soyuq qış günü, yəni yanvar ayının 5-də Şuşa şəhərində ziyalı ailəsində dünyaya göz açmışdı. Əhməd Bədəlbəyli hələ kiçik yaşlarında ikən teatra çox böyük maraq göstərirdi. O, teatr həvəskarları dərnəyinin, xalq mərasim tamaşalarının fəal iştirakçıları sırasında öz bacarığını səylə nümayiş etdirirdi.
1910-cu ildə “Nicat” Xeyriyyə Cəmiyyətinin teatr truppasında səhnə fəaliyyətinə başlayıb. Teatrda çalışdığı illərdə o, Hüseynqulu Sarabski, Hüseyn Ərəblinski, Mirzəağa Əliyev, H.Hacıbababəyov və sair sənət fədailəri ilə dostluq, əməkdaşlıq edirdi. Üzeyir Hacıbəyov teatr səhnəsində qadın aktrisaları olmadığı üçün çalışırdı ki, öz opera və musiqili komediyalarında qadın rolları az olsun və ya heç olmasın. Bu isə necə deyərlər, vəziyyətdən çıxış yolu demək deyildi. Şərq aləminin ilk operası olan “Leyli və Məcnun” operasını səhnəyə qoyanda başlıca məsələ Leyli rolunun ifaçısını tapmaq idi.
“Leyli və Məcnun” operasının 1909-cu ildəki proqramında Ağdamskinin adı “Leyli” rolunda “Miri” kimi qeyd olunub.
Üzeyir bəyin anası ilə Əhməd Bədəlbəylinin anası doğma bacı idilər. Üzeyir bəy xalası oğluna üz tutur. O zaman onun ən böyük arzusu müəllim olmaq idi, lakin teatra olan məhəbbət onu səhnəyə gətirib çıxarır. O illərdə Əhməd tələbə idi, tələbələrin teatrda oynamaları bir yana, axşam tamaşalarına baxması üçün belə xüsusi icazə olmalıydı. Belə bir icazə alınır və Əhməd bəy Leylini oynamağa başlayır. Tanınmasın deyə adını “Miri” yazdırır. Sonralar isə səhnə təxəllüsü olaraq özünə Ağdamski familiyasını götürür.
1915-ci il 116 saylı “Kaspi” qəzetində:
“Bu gecə Leyli rolunda çıxan Ağdamski öz istedadının ən yüksək mərhələsində idi. Artistin səsi əla idi. Tamaşaçılar onu arası kəsilmədən alqışlayırdılar”.
Ağdamski “Leyli” rolunu ifa edərkən dəfələrlə səhnədən düşməyən “Leyli və Məcnun” operasında baş rolların ifaçılarının ifasını 1916-cı il 22 dekabr tarixli “Kaspi” qəzeti öz səhifələrində belə yazır: “Leyli rolunda ölüm səhnəsini xüsusi ilhamla oynayan Ağdamski Sarabskiyə çox gözəl tərəf-müqabil idi”.
Onun çıxışı Üzeyir Hacıbəyovun xoşuna gəlir və sonralar o, bəstəkarın əsərlərində baş rolların ifaçısına çevrilir. Beləliklə o, inqilabdan əvvəlki Azərbaycan opera və musiqili komediya teatrı səhnələrində ilk dəfə qadın rollarının ifaçısı kimi tanınmışdı. O, qadın rollarını elə artistlik məharətilə ifa edirdi ki, hətta tamaşadan sonra qadın kimi ona çiçək göndərənlər də az olmurdu. Onun oynadığı qadın rollarının hamısı xarakter etibarilə bir-birindən fərqlənirdi. Bu obrazların hər birini tamam ayrı səpkidə oynayırdı. Tək oyun tərzi yox, hətta səsi də dəyişilirdi. O, düz 12 il səhnəyə qadın qiyafəsində çıxdı. Üzeyir Hacıbəyovun “Leyli və Məcnun” operasında Leyli, “Əsli və Kərəm”də Əsli, “O olmasın, bu olsun”da Gülnaz, “Arşın mal alan”da Gülçöhrə, “Ər və arvad”da Minnət, “Rüstəm və Söhrab”da Təhminə, “Şah Abbas və Xurşudbanu”da kəndli qızı və s. onun əsas rolları kimi opera tarixinə düşüb.
Onun bir artist kimi yüksək keyfiyyətlərindən biri də oynaya bilməyəcəyi roldan bacarıqla imtina etməsi idi. Üzeyir bəy istəyirdi “Şeyx Sənan”da Xumarı Əhməd oynasın, lakin opera sırf muğam operası olmadığı üçün oxumaqda çətinlik çəkəcəyini əvvəlcədən hiss edən Ağdamski Xumardan boyun qaçırdı.
20-ci illərin əvvəllərində, artıq oxumadığı vaxtlarda belə Ə.Ağdamski bekar dayanmırdı. O zamanlar Əhməd bəy orkestrdə tar çalırdı. Sonralar Leyli rolunun daha bir kişi ifaçısı yarandı – Hüseynağa Hacıbababəyov.
1934-cü ildən başlayaraq ömrünün sonunadək, yəni 1954-cü il aprel ayının 1-nə kimi Əhməd Ağdamski pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olur. O, Ağdaş rayonunun musiqi məktəbində tardan dərs verirdi. Ağdaşa gəldiyi gündən rayon ziyalıları arasında hörmət qazanaraq və el məclislərində yaxından iştirak edirdi. Rayona gəldiyi gündən Ə. Ağdamski kaman ustası, gözəl musiqiçi Habil Əliyevin evində kirayənişin qalıb. Uşaqlıq çağlarından Habil Əliyev onu “Əhməd əmi” deyə çağırırmış, indi də xatirələrində “Əhməd əmi” kimi qalıb. Sirr deyil ki, Habil Əliyevin musiqiyə gəlişində, müşayiətçi kimi yetişməsində də Əhməd müəllimin faydalı məsləhətləri və tövsiyələri çox böyük rol oynayıb.
1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülüb.
Qeyd edək ki, Ə.Adamskinin həyat və yaradıcılığını, pedaqoji fəaliyyətini əks etdirən materiallar, demək olar ki, yox səviyyəsindədir.
Böyütmək üçün şəkillərə klikləyin.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.