Fənn kurikulumlarının səciyyəvi xüsusiyyətləri

VI FƏSĠL. YAZI TƏLĠMĠ

Tarix fənn kurikulumu download

“Ümumi orta təhsil səviyyəsinin Tarix fənn kurikulumunun tətbiqi üzrə” treninqin iştirakçiları üçün
TƏLİM MATERİALI (müəllimin iş kitabı)
Təlim strategiyası : Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlim
Fatma xanım Bunyatova Özəl “İdrak məktəbi”nin direktoru Beynəlxalq trener
Bakı – 2013
Mündəricat
Bölmə.I. Kurikulum islahatı təhsil islahatının əsas komponenti kimi
-10 saat
XXI əsrin bacarıqları və kurikulum islahatı.Ön test 2 saat
 XXI əsrdə təhsilin xüsusiyyətləri və təhsil islahatını zəruri edən səbəblər.
 XXI əsrin bacarıqları. Kompetensiya anlayışı.Müəllim və şagird kompetentliyi
 “Kurikulum” anlayışı.
 Milli kurikulum konseptual sənəd kimi. Azərbaycan Respublikasında ümumi təhsilin konsepsiyası(Milli kurikulum) sənədinin əsas məqsədləri.
Kurikulumun əsas xüsusiyyətlərinin ənənəvi tədris proqramlarından fərqi
1.2.Kurikulum xüsusiyyətlərinin təlim-tərbiyə prosesində tətbiqi üçün müəllimin qarşısında qoyulan tələblər.-2 saat
Kurikulum struktur quruluşu və tərkibi. Azərbaycanda həyata keçirilən islahatlar və ümumi təhsil pilləsi üzrə dövlət standartları. “Standart” anlayışı.
Kurikulum xüsusiyyətlərinin təlim-tərbiyə prosesində tətbiqi üçün müəllimin qarşısında qoyulan tələblər.
Milli və fənn kurikulumu anlayışı, onların məzmun və strukturun səciyyəvi xüsusiyyətləri və ənənəvi təlim proqramlarından fərqi.
Ümumi təhsil pilləsi üzrə dövlət standartları və proqramları (kurikulumları) sənədinin məzmunu və quruluşu.
Ümumi orta təhsil səviyyəsi üzrə ümumi təlim nəticələri.
2.Fənn kurikulumlarının strukturu və məzmunu 6 saat
2.1. Tarix fənn kurikulumun strukturu və tərkibi.
 Tarix fənn kurikulumu anlayışı, onun məzmun və strukturun səciyyəvi xüsusiyyətləri və ənənəvi təlim proqramlarından fərqi.
 Tarix fənn kurikulumunun məzmununun tərkib hissələri və onların ifadəsi.
Əsas standart və alt-standartların funksiyaları və əhəmiyyəti.
2.2 Məzmun standartın bilik və fəaliyyət komponentləri.
 Azərbaycan tarixi və ümumi tarix fənlərinin məzmun standartın bilik və fəaliyyət komponentləri və onların praktiki əhəmiyyəti.
 Məzmun standartın bilik kateqoriyaları üzrə təhlili.
 Ənənəvi təlim məqsədlərin və kurikulum üzrə təlim nəticələrin müəyyən edilməsində fərq.

2.3.Məzmun standartların fəaliyyət baxımından təsnifatı.
 Azərbayca tarixi fənninin məzmun standartların fəaliyyət baxımından təsnifatı.”Taksonomiya” anlayışı.
 Taksonomiyaların təlim prosesində tətbiqində əhəmiyyəti.Taksonomiyanın quruluşu
 Taksonomiyaların istifadəsinin tarix dərslərin hazırlanmasında rolu.
Tarix dərslərində taksonomiyanın standarta nail olunması tələb edilən bacarığın səviyyəsini Blumun taksonomiyasının mərhələlərinə əsasən müəyyənləşdirilməsi.
3. Ümumi orta təhsil üzrə fənn kurikumlarının tətbiqi məsələləri – 4 saat
3.1. Təlim nəticələrinin müəyyənləşdirilməsi və tərtibi
 Tarix fənn kurikulumlarının, məzmunu və əhatə etdiyi sahələrin təhlili.
 5-9 –cu siniflər üzrə təlim nəticələrinin fərqlərininmüəyyənləşdirilməsi .
 Dərsin tərtibində müvafiq məzmun xətlərin,standartların və alt standartların
əlaqələndirilməsi.
Siniflər üzrə standartın reallaşdırılmasınaxidmət edən təlim nəticələrini verilmiş mövzubaxımından tərtibi.
3.2. Təlim üsullarının təlim nəticələrə müvafiq istifadəsi
 Tarix fənninin təlim nəticələrinin xüsusiyyətlərinə görə təlimstrategiyalarının və fəaliyyətlərinmüəyyənləşdirilməsi.
 5-6-cı sinif tarix fənni üzrə standartlara müvafiq tapşırıqların tərtibatı
4. Dərslik komplekti və əlavə veb əsaslı materiallardan istifadə.-4 saat
4.1. Tarix fənn kurikulum tətbiqində tarix dərsliklərinin, MMV rolu və onlarala iş qaydaları.
 Dərsliyin quruluş prinsipi.Məzmun standartları və məzmun quruluşu)
 Tarix müəllimləri üçün metodik vəsaitin quruluşu və məqsədi
 Tarix müəllimləri üçün metodik vəsaitin quruluşu :
a)standartlar
b)dərslik komplektinin xüsusiyyətləri
c)dərslik Azərbaycan tarixi müəllimlər üçün vəsaitin quruluşu
d)texnologiyalar,standartın reallaşdırılması
e)planlaşdırma
Dərslik komplektindən müəllimin istifadəsi
MMV-dən təlim strategiyaların atdınlaşdırılması
Dərsdə əlavə resurslardan istifadə edilməsi
Qiymətləndirmə nümunələri
4.2. Veb əsaslı materialların axtarışı vikipediya.az;google.com;tarix.az;
 Veb materialların keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi.
 Əlavə təlim resursları və onların tətbiqi məsələləri.
5. Yeni tədris strategiyaları və konsrtruktiv yanaşa ilə interaktiv dərsin təşkil olunması. – 12 saat
5.1. Yeni tədris strategiyaları
Tədris strategiyaları.anlayışı
Problemli, proyekt, fəal, interaktiv,koperativ, konstruktiv təlimlər.
Oxşar və fərqli cəhətlər.
Ümumi təhsil sistemində pedaqoji prosesintəşkili prinsipləri.
Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimin fəal təlimdən fərqli xüsusiyyətləri
5.2. Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimin prinsipləri və quruluşu.
Kaqanın koperativ təlimin prinsipləri
1.Eyni zamanda qarşılıqlı əlaqə;
2.Müsbət qarşılıqlı əlaqə
Konstruktiv yanaşma ilə
İnteraktiv təlimdə müəllim və şagirdlərin rolu
Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv dərsin məqsədlər.
İnteraktiv dərsin quruluşu.
İki hissəli dərs:
-dərsin birinci hissəsi:problem sualın araşdırılması və şagirdlərin biliyə dair anlayışlarını ortaığa çıxarılması; anlayışı biliyə çevirməsi;
-dərsin ikinci hissəsi:mənimsənilən biliyin əks etdirilməsi:işçi vərəqləri üzərində iş;şagirdlərin bilik səviyyələrinin təqdimatı;səhvərin ortalığa çıxarılması ;düzəlişlər və qiymətlədirmə
5.3. Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimdə şagirdlərin Kaqanın təlim fəaliyyətləri – TF
cütlükdə müzakirə;
cütlükdə qeydalma;
təlimatçı;
komanda;
komandada dəyirmi masa;
komandada əqli hücum;
komandada müzakirə;
cütlükdə yoxlama;
İnteraktiv təlimdə şagirdlərin təlim fəaliyyətləri- TF
Telefon;
Komandadan komandaya keçmə;
Komandaların yaradılması;
qarşılıqlı izahetmə;
açın və seçin;
səhvi tapma;
biliyin yoxlanılması;
ven diaqramı;
5.4. Tarix dərslərində konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimlə şagirdlərin müxtəlif təlim fəaliyyətlərinin məqsədə uyğun təşkil olunması.
 Dərsin mövzusundan və məqsədindən çıxış edərək şagirdlərin təlim fəaliyyətlərinin qurulması.
Dərsin tipi: yeni biliklərin alınması,ümümiləşdirici dərs
,yoxlayıcı dərs geriliyin aradan götürülməsi
Təlim fəaliyyətlərində müəllim və şagirdlərin vəzifələri.
5.5. Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimlə tarix dərslərinin quruluşu:
 Dərsin məqsədi ,qoyuluşu,mövzu və standartlar
 Dərsin birinci hissəsi: Problemin qoyuluşu- şagirdlərin mövzuya uyğun anlamlarının ortalığa çıxardılması;
 Mövzu üzrə müəllimin şagirdlərlə işi- anlamın dərinləşdirilməsi;
 Şagirdlərin komandada işi:anlamı biliklərə çevirilməsi
Dərsin ikinci hissəsi:
 Şagirdlərin qazandıqları biliklərin iş vərəqlərində əks etdirilməsi: işçi vərəqləri üzrə komandada iş
Qiymətləndirilmə müəllim və şagirdlər tərəfindən aparılır.
5.6. Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimdə suallların qoyulması:
 Sualların tipləri: bilikyönümlü suallar; biliyin tətbiqinə aid suallar; düşündürücü suallar;
 İşçi vərəqlərin hazırlanması:
 Sadə işçi vərəqləri;
 B.Blumun taksonomiyası əsasında hazırlanan işçi vərəqləri;
 H.Hardnerin biliyin mərhələri üzrə hazırlanan işçi vərəqləri.
6. Ümumi təhsil sistemində yeni qiymətləndirmə mexanizmlərinin tətbiqi -6 saat
6.1.Müasir qiymətləndirmənin mahiyyəti və tərkibhissələri
 Müasir qiymətləndirmənin mahiyyəti və onunənənəvi qiymətləndirmədən fərqli cəhətləri.
 Müasir qiymətləndirmənin tərkib hissələri və əsas xüsusiyyətləri .
 Müasir qiymətləndirmənin növləri: milli,beynəlxalq və məktəbdaxili.
 Qiymətləndirmə tipləri,metod və alətlər
6.2. Məktəbdaxili qiymətləndirmənin əsas növləri, üsul və vasitələri
 Tarix fənninin Məktəbdaxili qiymətləndirmsinin əsas növləri:diaqnostik, formativ summativqiymətləndirmə.
 Tarix fənninin Məktəbdaxili qiymətləndirməsinin əsas üsul vəvasitələri
 Qiymətləndirmə standartları və onlarınsəviyyələri.
 Tarix dərslərində gözlənilən nəticələrinə uyğun olaraqqiymətləndirmə üsullarını seçilməsi və tətbiqi.
6.3. Ümumtəhsil məktəblərində tarix fənnindən məktəbdaxili qiymətləndirmənin aparılması qaydaları
 Tarix fənnindən Məktəbdaxili qiymətləndirmənin xüsusiyyətləri və qaydaları
 Farmativ qiymətləndirmə
 Tarix fənnindən Məktəbdaxili qiymətləndirməninplanlaşdırılması
Tarix fənnindən məktəbdaxili qiymətləndirmənin həyatakeçirilməsi ilə bağlı problemlər
7.Nümunəvi dərs məşğələlərinin təşkili -14 saat.
7.1. Azərbaycan tarixi və ümümi tarix fənnindən dərslərinin planlaşdırılmasında müəllimlərin diqqət yetirdikləri vacib amillər:
 Seçilmiş mövzuya uyğun standartın təyin edilməsi
 Dərsin mövzuya uyğun və standartlara görə çeşidli məqsədləri ;
 Dərsin məqsədinə uyğun şagirdlərin təlim fəaliyyətlərinin seçilməsi;
 Problem sualların qoyulması;
 Düşündürücü sualların qoyulması;
 Bilik yönümlü sualların qoyulması
 Əlavə materialların hazırlanması;
 İşçi vərəqlərin hazırlanması.(Horvard Hardner)
 Qiymətləndirmə vasitəsinin hazırlanması.
Dərsin quruluşunun planlı şəkildə müzakirəsi
7.2. P.P-də Dərsin təqdimatının hazırlanması zamanı fikir verilən məqamlar:
 Google axtarışından istifadə edilməsi;
 Materialların toplanması;
 Dərsin gedişatının hazırlanması və sualların qoyuluşu;
Dərsin birinci hissəsində sualların qoyuluşu;
Dərsin ikinci hissəsində Blumun idrak toksonomiyası və H.Hardnerin əsasında işçi vərəqlərin hazırlanması;
 Dərsdə diqqət yetiriləsi əsas məsələlərin qeyd olunması;
 Təlim fəaliyyətlərinin seçilməsi
 İşçi vərəqlərinin hazırlanması;
 Qiymətləndirmə vasitələrin hazırlanması.
Qruplar üzrə hər bölməyə aid bir dərsin təqdimatını etmək PP- da hazırlayıb nümayiş etdirilməsi
7.3.Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimlə tarix fənnindən
nümunəvi dərslərin hazırlanması və nümayişi.
– Qruplar hər bölməyə aid bir dərs hazırlayıb təqdimatını edirlər
8. Tarix fənnindən təlim kursunun nəticələrinin qiymətləndirilməsi ilə əlaqədar sorğuların keçirilməsi və ümumiləşdirilməsi.- 2 saat

Fənn kurikulumlarının səciyyəvi xüsusiyyətləri

şagirdlərin təhsil alarkən,bilikləri qiymətləndirilərkən,savadı artırılarkən müasir texnalogiyalardan istifadə edilməsini nəzərdə tutur; uyğun təlim resurslarına və inzibati yardıma malik olur.

1.Fənn kurikulumları nəticəyönümlü xarakterə malikdir.Bu xüsusiyyət onu əvvəlki proqramlardan kəskin şəkildə fərqləndirir.Nəticəyönümlülük müasir kurikulumların hazırlanmasında nəzərə alınan mühüm didaktik prinsiplərdən biri hesab edilir. Təlim prosesində əldə olunacaq nəticələrin əvvəlcədən müəyyən edilməsi və onun məzmuna gətirilməsi bu prinsipin başlıca cəhətlərindən biri kimi dəyərləndirilir. Nəticəyönümlülüyün olması, ilk növbədə,təlim fəaliyyətlərinə əsaslanır, bütövlükdə təlim prosesinin mahiyyətini təşkil edən son nəticəni görməyə imkan verir.

Fənn kurikulumlarında təlim nəticələri müxtəlifdir: ümumi nəticələr, xüsusi nəticələr.

Bunlar həm məzmunu müəyyənləşdirmək, həm də qiymətləndirmə aparmaq baxımından əhəmiyyət daşıyır. İlk növbədə, məzmunu ifadə edən belə ümumi nəticələr hökumət tərəfindən təsdiq olunur. Onlar respublikada bütün fənlər üzrə ümumi təhsilin məzmununu ifadə edir. Məzmun xətləri və siniflər üzrə hazırlanmış nəticələr isə ümumi nəticələrə uyğun xüsusi nəticələr kimi təsdiq olunur.

2. Fənn kurikulumları şagirdyönümlülüyü ilə seçilən sənəddir. Fənn kurikulumlarında öz əksini tapan bütün nəticələr şagirdlərə, onların inkişafının izlənməsinə yönəldilmişdir. Fənnin ümumi məsələlərindən biri kimi məqsəd və vəzifələrin belə müəyyənləşdirilməsində şagird şəxsiyyətinin formalaşması və inkişafı diqqət mərkəzində saxlanılmışdır. Onların sinifdən-sinfə, bir təhsil pilləsindən digərinə keçməsinin tənzimlənməsi, inkişafının istiqamətləndirilməsi ön planda saxlanılmışdır. Şagirdin idrakı, hissi və psixomotor bacarıqlarının müəyyən olunmuş həddə çatması üçün humanist və demokratik prinsiplərə söykənən iş üsulları və formalarının seçiləcəyi, ən müasir texnologiyalardan istifadə olunacağı göstərilmişdir. Fənn kurikulumlarında şagird nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi üzrə işin məzmunu bilavasitə bir subyekt kimi təlim alanlara yönəldilmişdir.

Qiymətləndirmə standartlarında şagirdlərin fəaliyyəti, üzərində işlədikləri məzmun və şərait elementləri ilə yanaşı, onların əldə edəcəkləri minimum nailiyyətlər də ifadə edilmişdir. Şagird şəxsiyyətinin bütün parametrlərdə inkişaf istiqamətləri diqqət mər-kəzində saxlanılmışdır.

3. Fənn kurikulumları konseptual sənəddir. “Azərbaycan respublikasında ümumi təhsilin Konsepsiyası (Milli Kurikulumu)” sənədindəki müddəalar respublikada hər hansı fənn üzrə fəaliyyətlər sistemini ümumiləşdirmək baxımından konseptual xarakter daşıyır. Ona görə də fənn kurikulumları öz növbələrində həm də çərçivə sənədi hesab edilir. Ondan sonra hazırlanacaq məktəb

və sinif kurikulumlarının ümumi prinsiplərini əks etdirir. Fənn kurikulumları hər bir fənn üzrə məqsəd, vəzifə, məzmun, texnologiya və qiymətləndirmə məsələlərini əhatə etməklə çoxçeşidli iş parametrlərini əlaqəli şəkildə ümumiləşdirir. Nəticələr şəklində olan məzmun təhsil pillələri və siniflərə aid məzmun xətləri üzrə kurikuluma daxil edilir. Standartlar səviyyəsində təqdim olunmuş siniflər üzrə nəticələrin sərhəddi standartlar və altstandartların (bençmarkların) hüdudunda müəyyənləşdirilir.

4. Fənn kurikulumları inteqrativ xarakter daşıyır. Bu, ilk növbədə, onun ümumtəhsil məktəbləri üçün hazırlanması və şagird şəxsiyyətinin formalaşmasına imkan yaratması, şagirdlərdə həyati bacarıqların formalaşdırılması, onların davamlı

fəaliyyət üçün hazırlanması ilə bağlıdır. Ona görə də kurikulumlarda əks olunmuş təlim nəticələri (təlim standartları) biri digərini tamamlamaq, möhkəmləndirmək,davam etdirmək baxımından elə ardıcıllıqla verilir ki, onların vasitəsilə şagird şəxsiyyətinin formalaşmasını və inkişafını izləmək mümkün olur. Bu əlaqələr məzmun və istiqamətinə görə iki yerə ayrılır: şaquli inteqrasiya, üfüqi inteqrasiya.

Şaquli inteqrasiya daha çox fənnin siniflər və mərhələlər arasındakı əlaqəsini,üfüqi isə müxtəlif, lakin uyğun gələn fənlərin əlaqəsini ehtiva edir. Bütün hallarda şagirdlərin inteqrativ standartlar əsasında ölçülə bilən bacarıqlara yiyələnmələri

diqqət mərkəzində saxlanılır.

5. Fənn kurikulumları qabaqlayıcı xarakter daşıyır. Bu, onun konseptuallığından irəli gəlir. Kurikulumlar bütün təlim nəticələrini əks etdirməklə sonrakı nailiyyətləri fərz etməyə imkan yaradır. Öyrənmə prosesində əldə edilən nailiyyətin hansı səviyyədə olmasını müəyyənləşdirmək üçün şərait əmələ gəlir. Bəzən yeni kurikulumların izahedici xarakterə malik olduğu göstərilir. Təbii ki, belə bir yanaşma yeni kurikulumların nəticəyönümlü xarakterini, onun qabaqlayıcı funksiyasını zəiflədir.

Bütün bunlarla yanaşı, fənn kurikulumları həm də:

– müxtəlif bacarıqların öyrənilməsini nəzərdə tutan balanslaşdırılmış və əhatəli yanaşmanı özündə saxlayır;

– təlimin fəal üsullarından istifadə olunmaqla məzmun standartlarının səviyyəsinə çatmağa imkan yaradır;

– şagirdlərin bilik və anlayışlarının daim qiymətləndirilməsini, tədris ili ərzində düzəlişlərin edilməsini nəzərdə tutur;

– şagirdlərin təlimə cəlb olunmasını, davamlı təhsilə hazırlanmasını və həvəsləndirilməsini təmin edir;

– şagirdlərin təhsil alarkən, bilikləri qiymətləndirilərkən, savadı artırılarkən müasir texnologiyalardan istifadə edilməsini nəzərdə tutur;

Dərslik (I hissə)

illərdə psixologiyada istifadə olunmağa baĢlanmıĢdır.

ġəxsiyyətyönümlülük–Milli Kurrikulumun hazırlanma-

sı zamanı nəzərə alınmıĢ didaktik prinsiplərdən biridir. Onun

tələbinə görə, kurikulumların tərkibində olan təlim stan-

dartları, strategiyaları və qiymətləndirmə mexanizmləri Ģa-

gird Ģəxsiyyətində idraki, hissi və psixomotor bacarıqlar

əsasında yaranan keyfiyyətlərin formalaĢmasına yönəlir. Çox

vaxt bu keyfiyyətlər kompetensiyalar (səriĢtələr, qabiliyyət-

lər), dəyərlər və ya mədəniyyətlər terminləri ilə ifadə edilir.

ġəxsiyyətyönümlü təhsilin keyfiyyət göstəricisi sadəcə bilik və

ya bacarıqlar deyil, milli səviyyədə müəyyən olunmuĢ ümumi

nəticələrə uyğun səviyyənin (kompetensiya, keyfiyyət və ya

mədəniyyət göstəricilərinə uyğun səviyyənin) əldə edilməsi-

Təhsildə qiymətləndirmə sistemi- beynəlxalq milli və

məktəb səviyyələrində aparılan qiymətləndirməni əhatə edir.

Orada zəruri məzmunun (qiymətləndirmə standartlarının),

vasitələrin (test, sual və s.), formaların, üsulların müəyyənləĢ-

dirlməsini və onların reallaĢdırılmasına aid prosedurları

Fəal (interaktiv) təlim- Ģagirdlərin idrak fəallığına əsas-

lanır, təhsil prosesinin digər iĢtirakçıları ilə əməkdaĢlıq Ģə-

raitinin yaradılmasını tələb edir.

Ġdrak fəaliyyəti-idrak prosesində həyata keçirilən fəaliy-

yətdir. Psixoloqların fikrincə, idrak fəaliyyətində bilmək,

anlamaq, tətbiq etmək, sintez etmək və dəyərləndirmək əsas

mərhələlər hesab olunur. Müasir təhsil konsepsiyasına görə,

Ģagirdin təlim fəaliyyətinin psixopedaqoji əsasını məhz həmin

parametrlər təĢkil edir. Ona görə də ―hafizə məktəbi‖ndən

fərqli olaraq ―təfəkkür məktəbi‖ndə təlim stanadartları

hazırlanarkən onlar əsas götürülür.

I FƏSĠL. AZƏRBAYCAN DĠLĠNĠN TƏDRĠSĠ

METODĠKASI ELM KĠMĠ

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası elminin

obyekt, predmet, məqsəd və vəzifələri . 6

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasınin inkiĢaf

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının tədqiqat

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının baĢqa

elmlərlə əlaqəsi . 19

II FƏSĠL. ANA DĠLĠNĠN TƏDRĠSĠ TARĠXĠNƏ DAĠR

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası elminin

keçdiyi inkiĢaf yolu . 24

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının keçdiyi

inkiĢaf yolu (XIX əsr) . 24

metodikasının inkiĢafında rolu . 35

Proqram, dərslik və dərs vəsaitlərinin tərtibi

XX əsrin I və II yarısında Azərbaycan dilinin tədrisi

metodikasının inkiĢaf tarixi . 47

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası elminin müasir

vəziyyəti. Milli Kurikulum, yeni kurikulum . 61

Kurikulum anlayıĢının məzmunu, xarakterik

xüsusiyyətləri, məqsəd və vəzifələri………………………..63

III FƏSĠL. AZƏRBAYCAN DĠLĠ ĠBTĠDAĠ

SĠNĠFLƏRDƏ ƏSAS TƏLĠM FƏNNĠ KĠMĠ

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının ümumi

Azərbaycan dili ibtidai siniflərdə təlim fənlərinin

Azərbaycan dilinin təlim və tərbiyəvi əhəmiyyəti . 81

Azərbaycan dili kurikulumu, əhəmiyyəti, məqsəd və

Məzmun xətləri . 89

Ġbtidai təhsil pilləsində məzmun xətləri üzrə təlim

Məzmun standartı və növləri . 93

Ġbtidai siniflərdə fəndaxili və fənlərarası

inteqrasiyanın məzmunu . 94

IV FƏSĠL. FƏAL TƏLĠMĠN NƏZƏRĠ MƏSƏLƏLƏRĠ

Fəal (interaktiv) təlimin əsas xüsusiyyətləri . 106

Fəal təlimin mexanizmləri . 109

Fəal dərsin quruluĢu. Fəal dərsin ənənəvi dərslə

oxĢar və fərqli cəhətləri . 110

Fəal dərsdə interaktiv iĢ formalarından istifadə . 114

Qrupun qiymətləndirilməsi . 115

Fəal dərsin planlaĢdirilması . 115

Məktəbdaxili qiymətləndirmə . 116

Dərslik komplektinin əhəmiyyəti . 121

Müasir fənn kurikulumlarında təlim strategiyaları . 124

Təlim fəaliyyətinin planlaĢdırılması . 126

Fəal/interaktiv təlimin üsul və texnikaları . 128

Fəal və interaktiv təlim metodlarının səciyyəsi . 129

Azərbaycan dili dərslərində fəal/ interaktiv təlim

metodlarından istifadə . 136

Ġnteraktiv metodların tətbiqində motivasiyanın

yaradılması və iĢ formaları . 162

V FƏSIL. SAVAD TƏLĠMĠNĠN METODĠKASI

Savad təliminin məqsəd və vəzifələri . 173

Savad təliminin üsulları . 176

Savad təliminin sistemi. Savad təliminə

hazırlıq dövrü . 196

Savad təlimi dövründə səslərin öyrədilməsi

Savad təlimi dövrü . 204

Savad təlimindən sonrakı dövr . 214

Savad təlimi dövründə nitq inkiĢafı . 220

Ədəbi tələffüz qaydalarının öyrənilməsi üzrə

aparılan iĢlər . 221

Lüğət ehtiyatının zənginləĢdirilməsi üzrə

aparılan iĢlər . 221

Məntiqi çalıĢmalar üzrə aparılan iĢlər . 223

Cümlə qurmaq üzrə aparılan iĢlər . 224

Savad təlimi dövrü üçün didaktik oyunlar

Oxu və yazı prosesinin psixoloji çətinlikləri . 226

Savad təlimi dövründə istifadə olunan vəsaitlər . 230

Müəllimin savad təlimi məĢğələlərinə hazırlaĢması . 234

VI FƏSĠL. YAZI TƏLĠMĠ

Yazı təliminin metodikası. Yazı məzmun xətti . 237

Ġbtidai təhsil pilləsində yazı məzmun xətti üzrə təlim

Yazılı çalıĢmaların növləri və aparılması metodikası . 246

Üzündənköçürmə yazılar . 247

VII FƏSIL. OXU TƏLĠMĠNĠN METODĠKASI

Oxu təliminin ümumi məsələləri . 251

Oxu təliminin məqsəd və vəzifələri . 252

Oxu təliminin əhəmiyyəti və baĢlıca istiqamətləri . 257

Oxu təliminin digər elmlərlə əlaqəsi . 260

Oxu təliminin metodikası . 267

Strategiyalı oxu . 275

Oxuya verilən baĢlıca tələblər. Oxu vərdiĢlərinin

Oxunun növləri (modelləri) . 287

Oxu təlimində iki yanaĢma . 295

Oxu prosesində baĢ verən nöqsanlar . 298

VIII FƏSĠL. MÜXTƏLĠF JANRDAN OLAN

ƏSƏRLƏRĠN TƏDRISI METODĠKASI

Müxtəlif janrdan olan əsərlərin oxusunun

Hekayələrin tədrisi metodikası . 307

Nağılların tədrisi metodikası . 312

Oxu dərslərində nağıllar üzrə iĢin təĢkili . 316

Seirlərin tədrisi metodikası . 321

Təmsillərin tədrisi metodikası . 324

Atalar sözlərinin tədrisi metodikası . 329

Tapmacaların tədrisi metodikası . 333

Məlumatlandırıcı mətnlərin oxusu . 338

Publisistik mətnlərin oxusu . 339

Elmi – kütləvi mətnlərin oxusu . 339

Oxu materiallarının tematikası . 343

MüĢahidə dərslərinin təĢkili metodikası . 344

Ekskursiya dərslərinin təĢkili metodikası . 347

ƏĢya dərslərinin təĢkili metodikası . 351

ÜmumiləĢdirici dərslərin təĢkili metodikası . 353

IX FƏSĠL. СИНИФДЯНХАРИЪ ОХУНУН

ТЯШКИЛИ МЕТОДИКАСЫ

Синифдянхариъ охунун мягсяд вя вязифяляри . 358

ġagirdlərin mütaliə marağını inkiĢaf etdirməsi . 361

Синифдянхариъ охунун цмумпедагожи мясяляляри . 365

Синифдянхариъ оху цчцн материалларын сечилмяси . 371

Синифдянхариъ охунун тяшкили metodikası. 375

X FƏSĠL. OXU DƏRSLƏRĠNDƏ NĠTQ

VƏRDĠġLƏRĠNĠN ĠNKĠġAFI VƏ LÜĞƏT ÜZRƏ Ġġ

Ġbtidai siniflərdə mövzu üzrə nağıletmə . 381

Oxu materiallarının tədrisində bədii təsvir vasitələri

üzrə aparılan iĢlər . 382

Оху дярсляриндя лцьят üzrə iĢin yeri və spesifik

TEZAURUS . 397

NABAT CƏFƏROVA

ĠBTĠDAĠ SĠNĠFLƏRDƏ

AZƏRBAYCAN DĠLĠNĠN

TƏDRĠSĠ METODĠKASI

Dərslik

(I hissə)

Nəşriyyatın direktoru: Hüseyn Hacıyev

Texniki redaktor: Gülbəniz Məmmədova

Dizayn:

Müşfiq Hacıyev

Cildçi:

Azad Həmzəyev

Montaşçı: Elmira İsmayılova

07.11.2016-ci il

Каьыз форматы 60х84 1/16, чап

vərəqi 25,5

АДПУ-нун мятбяяси

Бакы, Ц.Щажыбяйli кцчяси, 68

Тел: (+912) 493-74-10

E.mail. Poliqrafiya@mail.ru

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət