Tarix İnstitutunun baş elmi işçisi vəfat edib

Layihənin rəhbəri, kitabların elmi redaktoru, giriş məqalələrinin müəllifi Əməkdar Elm Xadimi, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı laureatı, AMEA-nın müxbir üzvi, tarix elmləri doktoru, professor Yaqub Mahmudovdur.

Xankəndi

AzVision.az xəbər verir ki, dekabrın 7-də Prezident Kitabxanasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun əməkdaşlarının Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr etdikləri “Heydər Əliyev” ikicildlik tədqiqatlar toplusunun və “Heydər Əliyev. Azərbaycan elminin keşiyində. Sənədlər və materiallar” ikicildliyinin təqdimat mərasimi keçirilib.

Ulu öndər Heydər Əliyevin vəfatının onuncu ildönümü ərəfəsində təşkil edilən tədbir dahi şəxsiyyətin həyat yolundan bəhs edən fotoslaydların nümayişi ilə başladı.

Layihənin rəhbəri, kitabların elmi redaktoru, giriş məqalələrinin müəllifi Əməkdar Elm Xadimi, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı laureatı, AMEA-nın müxbir üzvi, tarix elmləri doktoru, professor Yaqub Mahmudovdur.

Tədbiri giriş sözü ilə açan Prezident Kitabxanasının direktoru Mayıl Əhmədov ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı qarşısındakı misilsiz xidmətlərindən söz açdı.

Prezident Kitabxanası ilə AMEA-nın Tarix İnstitutunun sıx əməkdaşlığından danışan direktor qeyd etdi ki, son illər institutun nəşr etdirdiyi bir çox kitabların təqdimat mərasimləri məhz bizim kitabxanada keçirilmişdir. Eyni zamanda, Azərbaycan tarixi ilə bağlı bir çox kitabların elektron versiyalarının hazırlanmasında birgə fəaliyyət göstəririk. Bizim kitabxanada yeganə olaraq Ümummilli Liderin həyat və fəaliyyətinin bütün dövrlərini özündə əks etdirən, onun irsinin bütün külliyyatını özündə cəmləşdirən “Heydər Əliyev. Elektron sənədlər toplusu” hazırlanıb.

Qeyd edildi ki, bu gün ulu öndər Heydər Əliyevə həsr olunmuş kitabların təqdimat mərasiminin Prezident Kitabxanasında keçirilməsinin xüsusi əhəmiyyəti var. Hesab edirəm ki, bu gün təqdimatına yığışdığımız Heydər Əliyev irsinin müxtəlif sahələrini özündə əks etdirən tədqiqatların, sənədlər və materiallar toplularının çap edilməsinin tədqiqatçılar və kitabxana-biblioqrafiya xidməti göstərən işçilər və eləcə də geniş oxucu kütləsi üçün çox böyük faydası olacaq.

Təqdimat mərasimdə çıxış edən layihənin rəhbəri Yaqub Mahmudov AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun elmi şurasının qərarı ilə nəşr edilən ikicildliklərin yazılma səbəblərindən, Ulu Öndərin irsinin gənc nəsillərə çatdırılmasında rəhbərlik etdiyi institutun həyata keçirdiyi layihələrdən söz açdı.

Bildirildi ki, Tarix İnstitutunda Azərbaycan xalqının Ümummilli Liderinin siyasi və dövlətçilik fəaliyyətinin akademik səviyyədə hərtərəfli və dərindən tədqiq olunmasına xüsusi diqqət yetirilir. İnstitutda bu məqsədlə geniş tədqiqat işləri aparılır. Ulu Öndərin irsinin müntəzəm olaraq, həm də sistemli surətdə araşdırılması üçün institutda ayrıca “Əliyevşünaslıq” elmi-tədqiqat şöbəsi yaradılıb.

Şöbənin əməkdaşları, habelə institutun digər alimləri ulu öndər Heydər Əliyevə həsr olunan dissertasiya araşdırmaları aparır, çoxsaylı elmi-tədqiqat işləri, o cümlədən monoqrafiyalar yazıb nəşr etdirirlər.

Diqqətə çatdırıldı ki, institutun əməkdaşlarının böyük zəhməti hesabına başa gələn “Heydər Əliyev” kitabının birinci cildi dahi şəxsiyyətin ömür yolunun müstəqillik illərinə qədərki dövrünü əhatə edir. Bu cildin hazırlanmasında arxiv materiallarından geniş istifadə olundu. Nəşrin ikinci cildi dahi şəxsiyyətin ömür yolunun müstəqillik dövrünü əhatə edir.

“Heydər Əliyev” ikicildliyinin ikinci cildi nəşrə hazırlanarkən Ulu Öndərin əsərləri, nitqləri, çıxışları, müxtəlif dövrlərdə nəşr olunmuş ilk mənbələr, o cümlədən arxiv sənədləri və elmi ədəbiyyatdan istifadə edilib.

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, milli qurtuluş mübarizəsinin öndəri və yeni Azərbaycanın qurucusu Heydər Əliyevin əziz xatirəsinə həsr edilən bu ikicildlik Ulu Öndərin dövlətçilik fəaliyyətinin akademik səviyyədə araşdırılması yolunda ilk addımdır.
Vurğulandı ki, “Heydər Əliyev. Azərbaycan elminin keşiyində. Sənədlər və materiallar” ikicildliyi dahi şəxsiyyətin irsinin arxiv materialları əsasında tərtib olunan ilk akademik nəşridir.

Toplunun birinci cildinə Ümummilli Liderin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi 1969-1982-ci illərdə respublikada elmin maddi-texniki bazasının və kadr potensiyalının inkişaf etdirilməsi, struktur və təkmilləşdirmə, elmi-tədqiqat işlərinin genişləndirilməsi və keyfiyyətcə yaxşılaşdırılması, elmi-tədqiqat mövzularının dəqiqləşdirilməsi və təkmilləşdirilməsi ilə bağlı qəbul edilmiş qərarlar, sərəncamlar, proqramlar daxil edilmişdir. Topluda, həmçinin ulu öndər Heydər Əliyevin həmin dövrdə Azərbaycan elminin vəziyyəti və perspektivləri, elmi nəticələrin istehsalata tətbiqi və başqa məsələlər barədə müxtəlif toplantılarda, forumlarda etdiyi çıxışlara da geniş yer ayrılıb.

Nəşrin ikinci cildinə ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyinin ikinci dövründə (1993-2003) həyata keçirdiyi elm siyasəti ilə bağlı sənədlər və materiallar daxil edilmişdir. Topluya daxil edilmiş sənədlər içərisində Ulu Öndərin imzaladığı fərmanlar, sərəncamlar, müxtəlif vaxtlarda söylədiyi nitqlər, alim və ziyalılarla görüşlərindəki çıxışları, görkəmli elm və mədəniyyət xadimlərinin yubileyləri ilə bağlı, eləcə də respublikada keçirilən simpozium və konfranslara təbrik məktubları və digər materiallar üstünlük təşkil edir.

Qeyd edildi ki, hər iki nəşr tədqiqatçılarla yanaşı, geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub.

Tədbirdə Milli Məclisin insan hüquqları komitəsinin sədri Rəbiyyət Aslanova, Milli Məclisin mədəniyyət komitəsinin sədri, AMEA-nın müxbir üzvü Nizami Cəfərov, Milli Məclisin deputatı, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun rektoru, professor Aqiyə Naxçıvanlı və Milli Məclisin deputatı Jalə Əliyeva çıxış edərək Azərbaycan xalqının və torpağının yorulmaz təəssübkeşi olan qüdrətli şəxsiyyət Heydər Əliyevin misilsiz xidmətlərindən söz açmış və təqdimatı keçirilən kitabların dahi şəxsiyyətin irsinin daha geniş şəkildə öyrənilməsinə öz töhfəsini verəcəyini söylədi.

Tarix İnstitutunun baş elmi işçisi vəfat edib

Tarix İnstitutunun baş elmi işçisi vəfat edib AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun əməkdaşı vəfat edib.

21 May , 2019 09:19

https://static.report.az/photo/ef272042-e860-410b-9328-bcbd6b245827.jpg

AMEA / Report

AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun əməkdaşı vəfat edib. “Report” xəbər verir ki, İnstitutun baş elmi işçisi, tarix üzrə elmlər doktoru Tofiq Məmmədov 84 yaşında dünyasını dəyişib. T.Məmmədov 1935-ci il avqustun 5-də Şərurda anadan olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirib. Bakı Dövlət Universitetində 15 il (1970-1982; 1992-1994; 2008-2009) pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub. Azərbaycan tarixşünaslığında ilk dəfə məhz o, yunan-latın, bizans, suryani, gürcü, ərəb dilində olan çoxsaylı mənbələri, Azərbaycan və xarici tarixçilərin ən yeni tədqiqatlarını, nəşr olunmuş arxeoloji və etnoqrafik materialları tədqiqata cəlb edilməklə Qafqaz Albaniyasının IV-VII əsrlər tarixini araşdırıb. 31 nəşr olunmuş elmi əsərin, 3 monoqrafiyanın müəllifi olub.

Tarix institutunun elmi əsərləri

Dekabrın 28-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Tarix İnstitutunda elmi şuranın iclası keçirilib.

Əvvəlcə iştirakçılar AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilər haqqında elanla tanış olublar.

Tarix İnstitutunun direktoru, Milli Məclisin deputatı, AMEA-nın müxbir üzvü Yaqub Mahmudov vurğulayıb ki, rəhbərlik etdiyi bu elmi müəssisənin tədqiqat fəaliyyəti dövlət başçısının daim diqqət mərkəzindədir. O deyib ki, tarix ixtisası üzrə AMEA-nın həqiqi üzvü üçün üç, müxbir üzvü üçün isə bir yer ayrılıb.

Sonra Tarix İnstitutunun elmi şurası tərəfindən AMEA-nın həqiqi üzvlüyünə seçkilərdə iştirak etmək üçün akademiyanın müxbir üzvləri Yaqub Mahmudovun və Nərgiz Axundovanın namizədlikləri irəli sürülüb.

Tədbirdə tarixçi alimlər Cəbi Bəhramov, Məryəm Seyidbəyli, Tofiq Nəcəfli, İradə Bağırova, Tofiq Mustafazadə, Şahin Fazil və başqaları N.Axundovanın və Y.Mahmudovun elmi və elmi-təşkilati fəaliyyətini yüksək dəyərləndiriblər. Diqqətə çatdırılıb ki, 2016-cı ildə Tarix İnstitutunda 49 adda yeni kitab çap olunub.

İnstitut direktorunun müavini T.Nəcəfli qeyd edib ki, bu elmi müəssisədə son 12 ildə 350-dək kitab çap olunub. Bu da ümumiyyətlə 2004-cü ilədək – 65 ildə Tarix İnstitutunda çap olunmuş kitabların sayından daha çoxdur.

T.Mustafazadə bildirib ki, 80 yaşlı Tarix İnstitutu hazırda öz intibah dövrünü yaşayır. İnstitutda qısa vaxtda İrəvanın, Qarabağın, Naxçıvanın, Göyçə və Zəngəzurun, Şimal-Qərbi Azərbaycanın, Borçalının, Dərbəndin, habelə Cənubi Azərbaycanın tarixi ciddi araşdırılıb, fundamental tədqiqat əsərləri yazılıb. İclasda, həmçinin “Tarix İnstitutunun elmi əsərləri” jurnalının ingilis dilində çap olunması qərara alınıb. İnstitutun beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Nərgiz Axundova nəşrin məsul katibi təyin edilib.

Sonda Y.Mahmudov bildirib ki, 2016-cı il Tarix İnstitutu üçün məhsuldar olub. Bu il “İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi” (ispan və ərəb dillərində), “Real tarix və “Böyük Ermənistan” uydurması” (ispan və rus dillərində), “Azərbaycan Respublikasının tarixi” ikicildliyi, “Azərbaycan xalqına qarşı 1918-ci il soyqırımları”, 4 adda İrəvan xanlığının tarixinə dair broşürlər – “İrəvan xanlığı: erməni vandallarının yox etdiyi Xan sarayı”, “İrəvan xanlığı: erməni vandallarının yox etdiyi İrəvan məscidləri”, “İrəvan xanlığı: İrəvan qalası – qəhrəmanlıq qalası”, “Çuxursəd hakimləri və İrəvan xanları” (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində) və digər kitablar nəşr olunub.