Taxılyığan kombaynlar haqqinda

İlk kombaynlar XIX əsrin ortalarında ABŞ-da istehsal edildi. Bunlar taxılı toplayıb, qabıqdan çıxarıb, ilkin təmizlik prosesi həyata keçirən təkərli arabalar idi. Müasir taxılyığan kombaynlaradək xarici görünüş böyük dəyişikliklərə məruz qaldı. Yüksək məhsuldarlığı və böyük qabaritlərinə baxmayaraq, onlar torpaqda antropogen təzyiq yaratmır, həm taxılın özünü, həm də samanı diqqətlə emal edir və insanın bu prosesə cəlb edilməsini minimuma endirir.

Taxılyığan kombaynlar haqqinda

“Gəncə Avtomobil Zavodu” İstehsalat Birliyində (İB) iki yeni yığım xəttinin açılışı olub.

Qərbinfo.az xəbər verir ki, ilk dəfə olaraq Gəncə Avtomobil Zavodunda “E – 321” markalı elektrobus və “PALESSE KZS – 575” markalı taxılyığan kombayn konveyerdən çıxıb.

Mərasimdə Belarusun baş nazirinin müavini İqor Lyaşenko, sənaye nazirinin müavini Dmitri Korçik, “Qom Selmaş” ASC-nin baş direktoru Aleksandr Novikov, Belarusun ölkəmizdəki səfiri Gennadi Axramoviç, Gəncə şəhər rəhbərliyi, “Gəncə Avtomobil Zavodu” İstehsalat Birliyi Müşahidə Şurasının sədri, Mili Məclisin deputatı Xanlar Fətiyev, zavodun direktoru Kamran Nəzərov və digər qonaqlar iştirak edib.

Tədbiri açan “Gəncə Avtomobil Zavodu” İstehsalat Birliyi Müşahidə Şurasının sədri Xanlar Fətiyev bildirib ki, bu günədək müəssisədə, ümumilikdə, 11 modeldə 10549 ədəd traktor, 143 xüsusi təyinatlı traktor yığılaraq təhvil verilib. Bu texnikalardan 9825-i dövlət sifarişi əsasında “Aqrolizinq” ASC-yə, 724-ü isə fermerlərə və iş adamlarına satılıb. 2019-cu ilin 4 ayı ərzində Gəncə Avtomobil Zavodunda 478 texnika istehsal olunub. Bunlardan 469-sı müxtəlif model traktorlar, 1-i MAZ markalı qoşqulu avtomobil, 1-i “KAMAZ” markalı avtomobil, 2-si MAZ markalı avtobus, 5-i özüboşaldan traktor qoşqusudur. 2019-cu ilin aprel ayının sonuna qədər “Gəncə Avtomobil Zavodu” İB-də 8 modeldə, müxtəlif modifikasiyalarda 2864 ədəd MAZ avtomobili istehsal edilərək təyinatı üzrə təhvil verilib. Bu avtomobillərin yığımının 30-40 faizini yerli istehsal təşkil edib. Aprelin 30-dək müəssisədə 330 MAZ qoşqusu və 3202 asma avadanlıq istehsal olunub. Bu müddətədək “Gəncə Avtomobil Zavodu” İB-də, ümumilikdə, 208 ədəd “KAMAZ” markalı yük avtomobili və 411 ədəd “URAL” avtomobili istehsal edilib.

Bildirilib ki, “Gəncə Avtomobil Zavodu” İB və Belarusun “Belkommunaş” ASC arasında bağlanmış ikitərəfli əməkdaşlıq müqaviləsi çərçivəsində “E-321” markalı elektrobuslar və “PALESSE KZS-575” markalı taxılyığan kombaynlar yığılaraq konveyerdən çıxıb.

Elektrobuslar həm ekoloji, həm də yanacağa qənaət baxımından çox sərfəlidir. 83 sərnişinin daşınmasını reallaşdıra biləcək avtobuslar 26 oturacaqla, kondisionerlə, həmçinin məlumat monitoru və video nəzarət sistemi ilə təmin olunub. 60 kilometr/saat sürətlə hərəkət edə biləcək elektrobusun akkumulyatoru şəhər rejimində RGZP/G/300KW 600V-EN doldurma stansiyası tərəfindən 6 dəqiqə ərzində tam doldurulur və enerji bərpa olunur.

“PALESSE KZS-575” markalı taxılyığan kombaynın mühərriki isə 114/155 at gücündədir. Texnikanın taxılbiçəninin uzunluğu 4-5 metr arası dəyişir. Taxıl döyümü sistemində üyüdən aparatın tipi barabanlı, barabanın firlanma tezliyi isə 510-875 dövr/dəqiqədir. Kombaynların hərəkət sürəti 20 kilometr saatdır. Əgər sifariş olarsa, “Gəncə Avtomobil Zavodu” İB il ərzində 150 elektrobus, 120 kombayn yığmaq gücünə malikdir.

Belarusun baş nazirinin müavini İqor Lyaşenko Azərbaycan və Belarus arasında bütün sahələrdə, xüsusən də sənayenin maşınqayırma sahəsində qurulmuş əlaqələrin uğurlu nəticələrindən danışıb. İqor Lyaşenko bu əlaqələrin inkişafında hər iki ölkə prezidentlərinin ümumi səyinə diqqət çəkib, iki dövlət arasında qurulmuş iqtisadi əlaqələrin inkişafında Gəncə Avtomobil Zavodunun əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirib. Bu əlaqələrin bundan sonra daha da inkişaf etdirilməsinə inam ifadə olunub.

Sonra qonaqlar taxılyığan kombaynın və “E-321” markalı elektrobusun yığım xətti ilə taniş olublar. Həmçinin “E-321” markalı elektrobusun akkumlyatorunun enerji ilə doldurulması prosesi izlənilib.

Taxılyığan kombaynlar haqqinda

Taxılyığan kombaynlar – taxıl yığımı üçün istifadə olunan yüksək ixtisaslaşmış kənd təsərrüfatı texnikalarıdır. Bir neçə funksiyaları özlərində cəmləşdirirlər: taxıl biçimi, dənlərin təmizlənməsi, üyüdülməsi. İş proseslərinin tam avtomatlaşdırılması sayəsində məhsul yığımını qısa müddətdə bitirməyə imkan verir ki, bu da yığılmış materialın keyfiyyəti və qida dəyərini qorumaq üçün vacibdir.

İlk kombaynlar XIX əsrin ortalarında ABŞ-da istehsal edildi. Bunlar taxılı toplayıb, qabıqdan çıxarıb, ilkin təmizlik prosesi həyata keçirən təkərli arabalar idi. Müasir taxılyığan kombaynlaradək xarici görünüş böyük dəyişikliklərə məruz qaldı. Yüksək məhsuldarlığı və böyük qabaritlərinə baxmayaraq, onlar torpaqda antropogen təzyiq yaratmır, həm taxılın özünü, həm də samanı diqqətlə emal edir və insanın bu prosesə cəlb edilməsini minimuma endirir.

Bu gün taxıl yığımı texnikasının çeşidi o qədər genişlənmişdir ki, hansı kombaynın daha yaxşı olduğunu demək çətindir. Bu məsələnin aktuallığını nəzərə alaraq, bu tip kənd təsərrüfatı texnikalarının növü, xüsusiyyətləri və texniki göstəriciləri barədə ətraflı məlumat verəcəyik.

Taxılyığan kombaynların klassifikasiyası

Bu texnikanın növləri bir neçə dərəcəyə görə aparılır:

• kəsilmiş kütlənin istiqaməti;

• üyütmə-ayırma qurğusunun bloku.

Kombaynların əsas növləri:

• özüyeriyən – daxili yanma mühərriki ilə təkərlər və ya tırtıllar üzərində hərəkət edirlər

• qoşqulu – hidroötürücü və ya kardan vallar vasitəsilə traktorlara qoşula bilən qoşqu avadanlıqlarının bir növü

• Asma – daha çox kiçik ölçülü versiyalarda rast gəlinir. Adapterlərin köməyi ilə, yığcam ölçüdə olmasına baxmayaraq, motoblok, bağça üçün mini-traktoru kombayna çevirə bilərlər.

Taxıl üyütmə-ayırma birləşməsindən aslı olaraq:

• barabanlı – biçim, dənsovuran və üyüdən komponentlərindən ibarətdir;

• rotorlu –üyüdən olmur, bunun əvəzinə isə uzununa rotor quraşdırılıb;

• hibrid – həm baraban, həm də rotorlu.

Hər 3 qrupu detallı gözdən keçirək.

Barabanlı xırdalayıcı taxılyığan kombaynın iş prinsipləri.

Barabanlı kombaynların sxemi klassik hesab olunur. Belə kombaynların ön hissəsində, budaqları kəsib, çarxa ötürən bıçaqlar var. Onların köməyi ilə budaqlar toplanır və kəsimə gedir. Fırlanan spirallar sayəsində maili konveyerə keçir, ordan isə – taxılüyüdənə.

Taxıl barabanda üyüdülür. Sap və budaqlardan ayırılan hissə aşağı səpilir. Üyüdülməmiş qalıqlar yenidən emala gedir və taxılsilkələyəndən keçib yenidən eyni hissəyə qayıdır. Bu vəziyyətdə, saman kollektoruna və ya xırdalayıcıya gedir, taxıl isə taxıl anbarına toplanıb, oradan da yük maşınlarına yüklənə bilər. Ənənəvi kombaynların əsas mənfi cəhəti zəif məhsuldarlığıdır. Rotorlularla nisbətdə, eyni vaxt ərzində onlar iki, hətta üç dəfə daha az sahəni emal edə bilirlər.

Taxılyığan rotorlu kombaynların qurğusu

Rotorlu kombaynların dizaynında üyüdülmə cihazı rotor şəklində təqdim olunub. Onun fırlanması mərkəzdənqaçma qüvvəsi yaradır və taxıl kütləsinin üyüdülməsinə səbəb olur. Belə konstruksiya ənənəvi ilə müqayisədə daha məhsuldardır. Buna görə də, belə modellər məhsuldarlığı yüksək olan sahələr üçün daha əlverişlidir.

Taxılğıyan kombaynların digər üstünlükləri aşağıdakılardır:

• fırlanan mexanizmlərin az sayda olması
• emal prosesinin daha az əmək tələb etməsi

Axial rotorlu taxıl kombaynlarının əsas “mənfi cəhətləri” bunlardır:

• iqlim şəraitinə görə məhdudiyyətlər – bu texnikalar quraq rayonlarda daha yaxşı özlərini göstərirlər;
• yaş taxıl ilə işləyə bilməmələri;
• yüksək resurs intensivliyi və texniki xidmətin baha olması;
• taxılyığan kombaynların özlərinin baha olması

Hibrid taxıl kombaynlarının xüsusiyyətləri

Hibrid yığım kombaynları taxıl və paxlalı bitkilərin yığılması üçün istifadə olunan xüsusi kənd təsərrüfatı texnikalarıdır. Əvvəlki iki qrupun üyütmə qurğularını özündə birləşdirir. Rotorların dəmir barmaqlı quruluşu səbəbindən, biçilmiş taxıl dərhal ələk dəyirmanına səpilir və nəticədə qəbul anbarında düşür.

Taxılyığan kombaynı necə düzgün seçmək olar?

Kənd təsərrüfatı texnikasının alınması pul itkisi olmaması üçün aşağıdakı meyarlara diqqət yetirmək lazımdır:

1. əkilən sahənin ölçüsü – kiçik bir təsərrüfat üçün, mini taxıl kombaynı daha uyğundur. Bu kiçik ölçülü qurğular klassik kombaynlardan bir neçə dəfə daha ucuzdur, təmiri və saxlanması daha asandır. Tez-tez mini traktorlar və digər kiçik ölçülü avadanlıqlar əsasında fermerlərin özləri tərəfindən hazırlanmış versiyalarında müşahidə olunur. Orta və böyük torpaq sahələri üçün yerli və ya xarici istehsalın müasir taxıl kombaynları üzərində dayanmaq daha yaxşıdır;
2. iş məhsuldarlığı;
3. başlığın əhatə genişliyi;
4. taxılının üyüdülməsi zamanı itkilər – 1% -dən çox olmamalıdır;
5. yığılmış toxumların keyfiyyəti və təmizliyi;
6. təmirəyararlılıq və modelə uyğun ehtiyat hissələrinin tapılması
7. istehsalçının markası

Taxılyığan kombaynların mexanizatorları üçün təlim keçiriləcək

Hər il olduğu kimi bu il də fevral ayından etibarən “ Aqrolizinq ” ASC-nin Yevlax regional nümayəndəliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən təlim-tədris mərkəzində “Claas Dominator130”, “New Holland TC 4.90”, “Sampo 20165” markalı taxılyığan kombaynları idarə edəcək mexanizatorlar üçün ödənişsiz təlimlər təşkil olunub. Bu barədə “Report”a Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin (KTN) mətbuat xidmətindən məlumat verilib. Təlimlərdə mexanizatorlara kombaynların idarə edilməsi, düzgün texniki xidmətin göstərilməsi, texnikaların nizamlanması işləri, istismar zamanı baş verə biləcək nasazlığın aradan qaldırılması və təhlükəsizlik qaydalarına düzgün riayət edilməsi ilə bağlı ətraflı məlumat verilib. Təlimlər istehsalçı zavoddan dəvət olunmuş yüksək ixtisaslı mütəxəssislər və “Aqrolizinq” ASC-nin nümayəndə heyəti tərəfindən video görüntü və əyani vasitələrdən istifadə edilməklə interaktiv formada təşkil olunub. Ümumilikdə təlim prosesinə 44 rayondan 291 nəfər cəlb olunub. Təlimin sonunda 6 mexanizator müvafiq imtahandan keçə bilməyib, 285 mexanizatora isə müvafiq markalı kombaynların idarə edilməsi üzrə sertifikat təqdim edilib. Növbəti təlim aprel ayının 15-dən etibarən 6 gün müddətində Nova markalı taxılyığan kombaynı idarə edəcək mexanizatorlar üçün təşkil ediləcək. Qeyd edək ki, təlimləri uğurla başa vura bilməyən, sertifikatı olmayan mexanizatorlarla “Aqrolizinq” ASC icarə müqaviləsi bağlamayacaq.