Sistit: simptomlar, müalicə

– Onsuzda tibdə çox gözəl irəliləyən müasir cərrahiyyələri və invaziv radiologiyanı çıxmaq şərtilə belə də böyük irəliləyiş olmadı. Əksər xəstəliklərin müalicəsində dərmanlar eyni istiqamətdə gedir. Biz də çalışırıq ki, onlara çox meyilli olmayaq və uzun müddət dərmanlardan istifadə etməyək. Məsələn, miqren, onurğa kimi problemləri olan xəstələrlə Tibet təbabəti üzrə həkimlərimiz məşğul olur. Bizim klinikada təbii kosmetologiya sahəsi də fəaliyyət göstərir. Burada qədim reseptlər üzərində yenidən işləyib onları müasirləşdiririk. Daha sonra bu təbii qarışımlar insanların qocalmasının, qırışlarının qarşısının alınmasında istifadə edilir. Əlavə olaraq bizdə psixoterapiya, dietologiya bölmələri fəaliyyət göstərir. İlkin diaqnoz üçün müasir laboratoriyamız, ultrasəs (USM), dopler müayinəmiz var. İmplantoloq, stomatologiyanın ayrı-ayrı sahələri fəaliyyət göstərir. Misal üçün ağız yaxalayıcı kimi bitki və arı məhsulundan istifadə edirik. İmplant əkiləcəksə, nələr istifadə olunacaq və s. müştərək şəkildə birləşdirmişik. Çünki bizə görə insanı bütöv müalicə etmək lazımdır. Əgər xəstənin böyrəyi, sinəsi, qarnı, ayağı ağrıyırsa, psixoloji problemləri çox ola bilər və s. Bir orqan ağrıyanda o demək deyil ki, xəstə həmin orqandır, yox. Ona görə də, xəstə haqqında geniş öyrənirik, uşaq vaxtı keçirdiyi xəstəlikdən, ailəsindəki xəstəlikləri, yaşadığı mühitə qədər və s. hər şeyi bilmək vacibdir. Düzgün diaqnoz qoymaq ilkin şərtdir. Düzgün diaqnoz müalicənin yarısıdır.

Böyrək Çatışmazlığının Əlamətləri Nələrdir? Necə Müalicə Olunmalıdır?

Böyrəklər təxminən yumruq ölçüsündə olan lobya şəklində orqanlardır. Onlar kürəyə doğru qabırğa qəfəsinin altında yerləşirlər. Böyrəklərin bir neçə funksiyası olmaqla yanaşı, onların ən vacib vəzifələrindən biri bədəndən toksinləri çıxarmağa kömək etməkdir. Həmçinin, böyrəklər də qan süzür və 24 saat ərzində bədəndən artıq suyu və tullantı məhsulları çıxarır və bədəndəki həddindən artıq maye sidiklə bədəndən xaric olur.

Böyrək Çatışmazlığı Nədir?

Xroniki böyrək çatışmazlığı və ya xroniki böyrək xəstəliyi böyrəyin zamanla mövcud olan bütün funksiyalarını itirməsi deməkdir. Xroniki böyrək çatışmazlığı xəstəliyi zamanla inkişaf edərək tədricən yaşanır. Əsas səbəbdən asılı olaraq, böyrək funksiyasını proqressiv itkisi nəticəsində böyrəkləri fəaliyyətsiz hala gətirib çıxara bilir. Simtomlar, adətən böyrək funksiyaları itirilməyə başlayanda inkişaf etmiş mərhələlərdə baş verir. Lakin, xroniki böyrək çatışmazlığı hər xəstədə eyni şəkildə olmaya bilir.

Xəstəliyin Əlamətləri Nələrdir?

Xroniki böyrək çatışmazlığı, adətən ilkin mərhələlərdə səssizcə irəliləyir və heç bir simptom yaratmaya bilir. Lakin, xəstələrdə aşağıdakı əsas əlamətlər müşahidə olunur:

• Yorğunluq və zəiflik;
• Ürəkbulanma;
• Qusma;
• Konsentrasiyanın pozulması;
• Həddindən artıq su tutma səbəbiylə ayaqlarda şişkinlik;
• İştahsızlıq;
• Yuxu problemləri və gözlərdə şişlik; xüsusilədə səhərlər
• Sidik miqdarının dəyişməsi və gecə tez-tez sidiyə getmə;
• Ayaqların və topuqların şişməsi;
• Davamlı qaşınma və dəri quruluğu;
• Sinə ağrısı əgər maye yığılırsa, ürəyin selikli qişasının ətrafında olur;
• Nəfəs darlığı və baş ağrısı və s.

Əlamətlər ilə xəstəlik özünü biruzə verə bilir. Əgər sizdə də yuxarıdakı əlamətlər varsa, ən qısa zamanda həkimə müraciət etməyinizdə fayda vardır.

Böyrək Çatışmazlığının Yaranma Səbəbləri Nələrdir?

Xəstəliyin yaranma səbəbləri müxtəlif ola bilər. Xroniki böyrək çatışmazlığı müxtəlif xəstəliklərlə yanaşı, qarşısı alına bilən səbəblərə görə də baş verə bilir.

Diabet: Xroniki böyrək çatışmazlığının ən çox yayılmış səbəbi olan xalq arasında şəkərli diabet kimi tanınan diabet xəstəliyidir. Yüksək qan şəkəri səviyyəsi böyrəklərdəki kiçik filtrlərə zərər verə bilər və nəticədə xəstəliyin yaranmasına səbəbi ola bilir.

Hipertoniya: Xalq arasında geniş yayılmış digər bir xəstəlik olan və yüksək təzyiq kimi tanınan hipertoniya ürək-damar xəstəliklərinin və insultun səbəbi kimi tanınsa da, böyrəklərə də təsir edə bilir. Zamanla yüksək qan təzyiqi böyrəklərdə kiçik qan damarlarını gərginləşdirə və böyrəklərin düzgün işləməsini dayandıra bilər. Bunun əksinə olaraq isə, yüksək qan təzyiqinin böyrək çatışmazlığına səbəb oluduğu kimi, böyrək çatışmazlığı da yüksək qan təzyinə səbəb olur.

Qlomerulonefrit: Böyrəklərdə glomeruli adlanan kiçik filtrasiya bölmələri vardır. Həmin bölmələrin iltihabı da böyrək çatışmazlığı xəstəliyinin yaranmasına səbəb ola bilər.

Böyrəyə qan axınının qarşısını alan səbəblər; ürək xəstəlikləri, qaraciyər çatışmazlığı, ağır yanıqlar və ya allergik reaksiya kimi böyrəklərə qan axını dayandıran və ya azaldan problemlər böyrək çatışmazlığına səbəb ola bilər. Həmin səbəblərə aşağıdakıları da aid etmək olar:

• Narkotik və spirt qəbulu;
• Lazımsız dərmanların istifadəsi;
• Bəzi növ xərçəng xəstəlikləri və ya kemoterapi dərmanları;
• Damarların iltihabı, yəni vaksulit.

Xəstəliyin müalicəsi Necə Olmalıdır?

Böyrəklərin zədələnməsi adətən qalıcı olur. Zədələnmə düzəldilməsə belə, böyrək çatışmazlığına səbəb olan əsas səbəbi nəzarət altına alaraq, böyrək çatışmazlığını dayandırmaq və ya yavaşlatmaq mümkün ola bilər. Böyrək çatışmazlığına səbəb olan xəstəliyə görə müalicə planı dəyişə bilər. Böyrək funksiyasını qorumaq üçün həkim nefroloq yüksək qan təzyiqi üçün dərmanlar təyin edə bilər. Yüksək qan təzyiqi dərmanları əvvəlcə böyrək funksiyalarını azalda bildiyi üçün nəzarəti artırmaq faydalıdır.

Böyrəklərə düşən yükün azaldılması baxımından, yaşa biləcək problemlərin azaldılması üçün aşağı proteinli pəhriz və sağlam qidalanmaq xəstəlik müalicəsi vaxtında pasientlər üçün faydalı olacaqdır. Edilən müalicələr fayda vermədikdə, son mərhələdə isə böyrək çatışmazlığı xəstəliyini müalicə etməyin daha iki yolu vardır:

Dializ: Böyrəklərin lazımi qaydada edə bilmədiyi qanın təmizlənməsi prosesi aparat vasitəsi ilə həyata keçirilir. Dializ böyrək çatışmazlığını müalicə etməsə də, ancaq sağ qalmaq üçün müəyyən fasilələrlə dializdən keçmək lazımdır.

Böyrək transplantasiyası: Fəaliyyət göstərməyən və ya zəif fəaliyyət göstərən böyrəyin dəyişdirilməsi üçün işləyən böyrəyin transplantasiyasıdır. Bu mərhələdən sonra isə xəstələrin dializ keçirməsinə ehtiyac yoxdur.

Sistit: simptomlar, müalicə

Sistit mesanenin iltihabıdır. Ən tez-tez bu problem qadınlara zərbə vurur, çünki kişilərlə müqayisədə onların uretrası daha qısa və daha genişdir. Bu vəziyyət, infeksiyanın nüfuzunu daha asan və daha sürətli edir. Ümumi olaraq, planetin qadın üzvlərinin 20- 40% -i həyatın müxtəlif dövrlərində sistitdən əziyyət çəkir.

Sistitin səbəbləri

Sistit bütün yaşlarda ümumi bir xəstəlikdir. Əsasən aşağıdakı səbəblərdəndir:

• hipotermi pelvik bölgələr;
• Qapaq mukozasının zədələnməsi;
• oturaq həyat tərzi;
• ədviyyatlı və yağlı qidalar;
• kronik ginekoloji və ya zərif xəstəliklərin olması;
• vücudda infeksiya fokuslarının olması;
• qorunmayan cinsi əlaqə;
• gigiyena olmaması.

Bu xəstəliyin əsas səbəbi hipotermidir. Ayağın və pelvik bölgənin ən təhlükəli donması. Buna görə soyuq səthlərdə oturmaq, soyuq mövsümdə nazik ipək paltarları, eləcə də çox yüngül ayaqqabıları taxmaq mümkün deyil.

Risk faktorları da pentvik bölgələrin damarlarında qan durğunluğuna səbəb olur. Bir yerdə, məsələn, 4-5 saat davamlı oturmaq mümkün deyil. Bu, rəsmi vəzifələrinizlə tələb olunursa, daha tez qalxmağa və 15 dəqiqəlik fasilələrə aparmağa çalışmalısınız.

Pelvik bölgədə kronik qadın xəstəliklərinin olması müalicə orqanlarına infeksiyanın köçürülməsi üçün əlverişli mühit yaradır. Bu səbəblə, iltihab təbiətinin ginekoloji xəstəlikləri, həmçinin cinsi xəstəliklər, tam bərpa olunana qədər bir mütəxəssis tərəfindən diqqətlə müalicə edilməlidir.

Bu xəstəliyin baş verməsi üçün predispozisiya edən amillər hormonal bozukluklar, eləcə də avitaminozdur.

Gigiyena qaydalarının pozulması sistitə səbəb ola biləcək səbəblərin xüsusi bir kateqoriyasıdır. Əgər bu xəstəliyə yoluxma riski varsa:

• menstruasiya zamanı tamponlar və ya sanitar yağları nadir hallarda dəyişə bilər;
• analdan vaginal əlaqəyə keçiş təcrübəsi;
• tez-tez sintetik, sıx uyğun uyğun paltar geymək;
• daim gündəlik yastıqları istifadə;
• dırnaqdan sonra anus irəli istiqamətdən silin;
• çürüməni müşahidə etməyin.

Gündə ən az 5 dəfə boşaldılması vacibdir, aksi hallarda idrarda durğunluq və ya sindromun azalması səbəb olur.

Vərəmlərin 90% -ində xəstəliyə bu xəstəliyin yaranmasına səbəb olan patogen floranın başqa tipik bir nümayəndəsi olan staphylococcus E. coli səbəb olur. Mikroblar artan bir şəkildə nüfuz edir – rektumdan və ya dəridən urethra vasitəsilə.

Sistit növləri

Xəstəliyin təbiətindən asılı olaraq, sistit kəskin və xroniki olaraq bölünür. Kəskin forma, müəyyən simptomlar varlığında baş verir və baş verən ani bir faktordan sonra baş verir.

Xroniki sistit daha az şiddətli təzahürlərlə xarakterizə olunur və ən çox da digər xəstəliklərdən qaynaqlanır.

Patoloji səbəbindən asılı olaraq sistit əsas və orta səviyyəyə, həmçinin bakterial və qeyri-bakteriyaya bölünür.

Bu orqanın bakterial inflamasiyası müxtəlif mənşəli infeksiyalar – streptokok, enterokok, gonokokk və s. Səbəb olur. Eyni zamanda infeksiya yolları hematogen, lenfogen, azalan və ya artan ola bilər.

Qeyri-bakterial sistit divarlar dərmanlar, kimyəvi maddələr və ya digər maddələr ilə qıcıqlandığı zaman inkişaf edir. Termal, zəhərli, radiasiya, allergik, alimentar sistit var.

Birincil xəstəlik birbaşa bu amillərdən biri ilə məsafədə zədələnmə ilə xarakterizə olunursa, ikincil sistit bu və ya yaxınlıqdakı orqanların digər xəstəlikləri nəticəsində inkişaf edir. Beləliklə, məsələn, urolitiyaziya, prostat adenoması, urethral striktur və s.

Sistitin simptomları

Bu xəstəliyin simptomları onun formasından asılıdır. Kəskin hallarda, müalicənin saatda bir neçə dəfə artırıldığı zaman güclü şişkinlikləri olan parlaq bir klinik şəkil varsa, remisyon dövründə xroniki kursda əlamətlər tamamilə yox ola bilər.

Həmçinin baxın:

• Kişilərdə sistit
• Qadınlarda sistit
• Sistit: hansı həkimə soruşacaq, nereye gedir?
• Sistit üçün antibiotiklər

Xəstəliyin kəskin formasının ən xarakterik əlamətləri aşağıdakılardır:

• ağrılı və tez-tez müalicə;
• Qəbilə sahəsindəki pubis üzərində ağrıları kəsmək;
• sidik bulanıqlığı;
• Ağır hallarda, ateş.

Bəzi xəstələrdə sidikdə qanın bir qarışığı da var, məsələn, qüsurun tam olmayan boşalması hissi daimdir. Bəzi xəstələrdə idrarın sonunda kramplar güclüdür və onlar rektuma yayılırlar.

Belə simptomlar bir insanda baş verərsə, dərhal uroloqla əlaqə saxlayın, çünki kişi sistiti demək olar ki, həmişə orta səviyyədədir. Onların əsas səbəbi prostat xəstəliyi, urolitiyaz və diabetdir. Sistitə bənzər simptomlar qeyri-qanokokal üretritdə baş verir.

Asimptomatik sistit bəzən mümkündür. Belə hallarda diaqnoz başqa bir səbəbdən sidik testi apararkən təsadüfən edilir.

Diaqnostika

Sidik sistitin lehinə tipik bir klinik görünüşü olduqda antibakterial agentlərin təsiri altında sürətlə inkişaf edir. Bundan əlavə, laboratoriya işlərinin nəticələri, eləcə də ultrasəs məlumatları nəzərə alınır.

Diaqnozu aydınlaşdırmaq üçün kəskin hadisələrin itkisindən sonra sistoskopiya aparılır ki, bu da qişanın daxili vəziyyətini öyrənir.

Qadınlar üçün sistitin inkişafına kömək edən birləşən qadın xəstəlikləri müəyyən edilə bilən çox əhəmiyyətli bir ginekoloji müayinə edilir.

Beləliklə, xroniki sistit üçün tam müayinə aşağıdakılardan ibarətdir:

• idrarın analizi;
• bakterioloji sidik mədəniyyəti;
• nechyporenko görə sidik analizi;
• PCR diaqnostikası;
• sistoskopiya;
• Sidik orqanlarının ultrasəsi;
• zəruri hallarda – biyopsi.

Sistit urethrinin iltihabından ibarət olan və idrar zamanı yalnız kəsiklər, yanma və ağrı ilə ortaya çıxan üretrit ilə qarışdırılmamalıdır. Bir çox hallarda, bu xəstəliklər bir-birinə müşayiət olunur.

Əgər iltihab prosesi müalicəyə cavab vermirsə və proses uzadılsa, bu vəziyyətin səbəbini ətraflı şəkildə öyrənmək lazımdır. Bu vəziyyətdə, düzgün müalicəni təyin etmək üçün, sistitin digər xəstəliklər, məsələn, prostatit, mesane xərçəngi və vərəm xəstəliyi ilə fərqləndirilməsi lazımdır.

Diaqnozun bəyanatında 37,5 dərəcədən artıq temperaturun artması sistitə xas deyildir. Bir xəstənin bu simptomu varsa, böyrək xəstəliyini istisna etmək üçün bir ürologa müraciət etməlidir.

Sistit müalicəsi

Bu çox xoşagəlməz xəstəliyin baş verməsi və ya şiddətlənməsindən qurtulmaq üçün aşağıdakı tövsiyələri yerinə yetirməlisiniz:

• yataq istirahətinə uyğundur;
• təyin edilmiş dərmanlar almaq;
• çox isti maye içmək;
• bir pəhriz edin.

Sidik sistitdə antispazmodik, antibakterial preparatlar, diüretik təsirli otlar təyin edilir. Şiddətli ağrı vəziyyətində, kasıb əzələlərin spazmını aradan qaldıran dərmanlar – noshpu, drotaverin, papaverin tövsiyə olunur. Onlar tablet şəklində və şam şəklində istifadə edilə bilər. Alt qarının üzərinə yerləşdirilən rezi istilərini aradan qaldırmağa kömək edir.

Ağcaqanad, cowberry yaprağı, böyrək çayı kimi diüretik otlar sistitdə geniş yayılmışdır. Zoğalı, lingonberry və blueberry meyvə içkisi bu vəziyyətdə çox faydalıdır. Bu hallar üçün hazır bitki mənşəli vasitələr var – Canetron tabletləri və ya Cystone, Phytolysin pastası. Amma hazır farmakoloji maddələrin istifadəsi çoxlu isti içkilərin istifadəsini ləğv etmir.

Ağrılı idrardan sonra, isti bitki hamamları və ya xarici cinsiyyət orqanlarını isti soda ilə yuyarkən vəziyyətin yüngülləşdirilməsinə köməkçi olacaq.

Akut sistit üçün diet sarımsaqları, ədviyyatlar, turşuları istisna etməlidir. Süd məhsulları, meyvələr, xüsusilə qarpız faydalı olacaq.

Xəstəliyin xroniki seyrində sidik axınının bərpası üçün proseduralar nəzərdə tutulur. Bunlara, məsələn, prostat adenomunun müalicəsi, urethranın daralmasının aradan qaldırılması daxildir. Bədəndə infeksiyanın fokuslarını müəyyən etmək və aradan qaldırmaq məcburidir. Sistitin xroniki formalarında antibakterial müalicə yalnız müvafiq laboratoriya testlərindən sonra həyata keçirilir – sidik mədəniyyəti, patojenin aşkarlanması və antibiotiklərə qarşı həssaslığı.

Xalq üsulları ilə müalicə

İnsanlar sistik, o cümlədən sidik sahəsinin xəstəliklərində müsbət təsir göstərən bir çox vasitələr var. Bunlardan ən təsirli olanlar aşağıdakılardır:

• 3 litr süd qaynatın. Böyük bir kubok ayır və bir hövzəyə tökün. Xəstə bacaklarını özünə qoymalı və belinə bir ədyal ilə sarılmalıdır. Pelvisdəki süd sərinləşməyə başlayanda, başqa bir kubok əlavə etməlisiniz. Bütün süd tökülənə qədər davam edin. Proseduru təkrarlayırsan, eyni süd yenidən qaynar. Təkmilləşdirilməyə qədər təkrarlayın.
• Yanğına qırmızı kərpicdən 2 yarım və parıltı verin. Boş metal bir qabda qoyun, parça kənarlarını sarın. Xəstə bir kovada oturur və alt gövdəni ədyal və ya batareyada sarar. İstiliyin kərpicdən yayılmasına qədər bir vəziyyətdə oturun. Prosedurdan sonra yatağa gedin. Bir neçə dəfə təkrarlayın.

Bütün xəstələr pelvik bölgədə termik prosedurlara icazə verilmir. Məsələn, miyom və ya miyomalı qadınlarda kontrendikedir. Belə hallarda diüretik otlar 1,5-2 ay ərzində həyata keçirilməlidir. Fitoterapiya təkrarlanmamaq üçün təkrarlanan kursları aparmaq vacibdir. Beləliklə xəstəliyin kəskin bir patogenezindən sonra müalicə 2-3 ayda təkrarlanmalı və xroniki formalarda müalicə olunmalıdır – 3-5 ay ərzində.

Sistitdə yaxşı bir təsir belə bir bitki mənşəli məhsul var: maydanoz, kəklik, St Johnun saqqız, dillə və düyü toxuması qarışığı bərabər nisbətdə. Qarışıqdan 1 çay qaşığı 1 fincan qaynar su ilə dökülür və təzələnir. Bu infuziya 20 gün ərzində üç dəfə gündə yarım şüşə olmalıdır. Aralarında 10 günlük bir ara ilə 3 kurs olmalıdır. Rölyef dərhal ilk kurs zamanı gəlir və tam dövr kronik sistitdən xilas olmaq üçün kömək edir.

Bir neçə həcmli quru çiçəkli qarğıdalı çayının qaynar suyundan 300 g dəmləndiyini və 30 dəqiqə israrla sürətlə inkişaf edə bilər. Bölmənin yarısı axşam kiçik çırpılmış, ikinci yarısı isə səhər içində sərxoş olur.

Sistitin kəskin təzahürləri bir anda 0,5-1 l yemək yeyərkən, tez keçər. Lakin bu, bununla daha da müalicə edilməsinin tamamilə dayandırılmasını nəzərdə tutmur.

Diyet və dərman müalicəsi ilə birlikdə istifadə edilərkən ənənəvi üsulların təsiri daha sürətlidir.

Mümkün fəsadlar

Müalicə ilə 5-10 gün ərzində semptomlar yox olur. Ancaq tez-tez evdən və ya təcili olaraq müalicə edildikdən sonra, xəstəliyin əlamətləri yalnız bir müddət yox olur. Xəstəliyin əsl səbəbi bədəndə qalır və özünü dərhal kiçik bir hipotermi ilə hiss etdirir. Bu vəziyyətdə sistitin xroniki hala gəldiyini söyləyirlər.

Xəstəliyin xüsusilə təhlükəli xroniki forması qız uşaqları üçündir, çünki ureteranın arxa divarının skarrasına yol aça bilər və həcmini azaldır. Bu daim bir-birlərinin infeksiya odurlarını qidalandırmaqdan ibarətdir.

Bundan əlavə, əgər sistitə müalicə etmək üçün kifayət deyilsə, məsafədən bir infeksiya daha ciddi bir xəstəlik, pyelonefrit ilə nəticələnən böyrəklərə nüfuz edə bilər. Eyni zamanda, lomber bölgədə ağrı, ateş, şişlik tez-tez müalicəyə əlavə olunur.

Müalicə olmadıqda baş verən xəstəliyin ciddi bir komplikasiyası interstisyel sistitin inkişafıdır. Eyni zamanda, infeksiya təkcə selikliyə deyil, submukoz qatına, eləcə də orqanın əzələ divarına nüfuz edir. Onun toxumaları qaşıq burulmasına və həcminin itirilməsinə səbəb olan yara və deformasiyadır. Xəstəni xilas etmək üçün yeganə yol, geniş bağırsağın toxumasından ibarət olan orqanı tamamilə plastiklə yeni çıxarmaq üçün bir əməliyyatdır.

Hamiləlik zamanı sistit

Artıq qadınları artıq əziyyət çəkən bu xəstəlik, çox vaxt hamiləlik dövründə baş verir. Hər onuncu qadın uşağın daşıması çətin bir dövrdə bu xəstəliyin mövcudluğunu öyrənir.

Erkən mərhələlərdə meydana gəlməsi hormonal dəyişikliklər və hamilə qadın immunosupresyon fenomeni, yəni immunsupressiya ilə bağlıdır. Mikroorqanizmlərin sərbəst olaraq çoxalmasına və məsamənin mukozasının iltihabına səbəb olmasına imkan verən zəifləmiş toxunulmazlıqdır. Buna görə, ən kiçik hipotermi, gigiyena qaydalarının pozulması və hətta iqlim dəyişikliyi irəlidə bütün səthində sistitə səbəb ola bilər.

Bu xəstəliyin ortaya çıxması daimi böyüyən uterusa kömək edir ki, bu da məsafəni sıxıb sidik axınının pozulmasına gətirib çıxarır və patogen mikrobların aktiv şəkildə böyüməsinə səbəb olur.

Hamiləlik dövründə sistitin müalicəsi çətinliyi, qəbul edilən dərmanların doğmamış uşağın cəsədini mənfi təsir edə biləcəyi faktdır. Bununla bərabər, müalicə dərhal aparılmalıdır, çünki infeksiya böyrəklərə yayıla bilər. Buna görə də, məsciddə dəqiq fəaliyyət göstərəcək bu dərmanları almalısınız. Belə hallarda adətən təyin olunan antibiotiklərdən yalnız hamilə qadınlara Monuralı götürmək hüququ verilir. Digər antibiotiklər üzərində çox böyük üstünlüyü vardır ki, onun birdəfəlik qəbulu üçün müalicə olunur. Bəzi hallarda, Canefron və Amoxiclav əlavə olunur.

Hamiləlik dövründə sistitin müalicəsi üçün tez-tez instillasiya edilir. Bu prosedura kateter vasitəsilə qaşına antibakterial birləşmələrin gətirilməsindən ibarətdir. Bunlara protargol, rivanol, ilaçlı yağlar daxildir. Solüsyonun tətbiq olunmasından sonra, xəstə təxminən 5-10 dəqiqəlik bir dolu məsafədə dayanır. Bu prosedur həkim nəzarəti altında xəstəxanada aparılır. Güclü terapevtik təsirə baxmayaraq, həmişə fetus üçün təhlükəsiz deyil.

Sistit adi xəstələr üçün sadəcə xoşagəlməz hallarda, hamilə qadınlar üçün təhlükəli ola bilər. Bu dövrdə artan yüklərin yaşandığı böyrəklər, qişada bir iltihab odunun olması vəziyyətində, ikiqat zərbə altına düşür. Bu infeksiya ureters hərəkət edə bilər və kəskin pyelonefrit inkişaf – hamilə qadın dərhal xəstəxanaya tələb edən bir xəstəlik.

Sistitin qarşısının alınması

Bir xəstəliyin qarşısını almaq üçün, bəzi sadə göstərişlərə riayət etmək kifayətdir:

• intim gigiyena müşahidə;
• hipotermiyadan qaçınmaq;
• soyuq səthlərdə oturmayın;
• ədviyyatlı və duzlu yeməklər yeməyin;
• vaxtında müalicə olunan genital infeksiyalar;
• sintetik materiallardan hazırlanmış paltarları buraxın.

Yaşayışlı həyat tərzi ilə hər 20-30 dəqiqə qalxmalı və istiləşməli və əlbəttə ki, vaxtını boşaltmaq üçün tənbəl olmamalıdır.

Sistitin yaxşı bir şəkildə qarşısının alınması hər gün bir stəkan meyvə şirəsi içir və ya hər hansı digər formada kərə yağı götürür. Bu təbii vasitənin diüretik və dezinfeksiya edici bir mülkiyyətə malik olduğu və bunun olduğu kimi, infeksiyanın idrar divarına yapışmasını maneə törədir.

Həmçinin baxın:

• Üretrit: simptomlar, müalicə
• Qadınlarda tez-tez müalicə: səbəb olur
• Ürək çatışmazlığı zamanı ağrı: səbəb olur
• Kişilərdə idrara yanma: səbəblər, müalicə
• Qadınlarda yanma iddiası: səbəblər, müalicə
• Sistit üçün adətən antibiotik nədir?
• Sistit ilə isti vanna qəbul edə bilərəmmi?
• Hansı doktor sistitə müalicə edir?
• Akut sistit
• Kişilərdə sistit

Təcili müalicə olunmasını necə təsvir edərdiniz

Müsahibimiz “Apimed” Təbii Üsullar Mərkəzinin rəhbəri, tanınmış fitoterapevt Elnur Eldaroğludur.

– İxtisasca daxili xəstəliklər üzrə mütəxəssisiniz. Bəs belə bir mərkəz qurmaq istəyi necə yarandı?

– Bəli, Azərbaycan Tibb Universitetinin məzunuyam. Hazırda daxili xəstəliklər üzrə mütəxəssisəm. Sahəm üzrə Ege, İstanbul Universitetlərində bilgilərimi artırmışam. Müasir tibblə yanaşı, alternativ tibb adlanan tibbi də öyrənməyə başlamışam. Bunun üçün uzun illər Türkiyə, Ukrayna, Çin, Rusiya, Almaniya kimi ölkələrdə işin dərinliklərini öyrənməyə başladım. Sanki bunun üçün bir yol aldım. Artıq on ildir ki, İnteqrativ tibb, yəni tamamlayıcı tibblə məşğulam. Dərman bitkiləri, arı və arı məhsulları üzrə də mütəxəssisəm. Hazırda Türkiyə apiterapiya (arı və arı məhsulları ilə bağlı ixtisas) Dərnəyinin Azərbaycan üzrə fəxri üzvüyəm. Eyni zamanda Avropa Təbiət Elmləri Akademiyasının üzvüyəm. Həmçinin Türkiyə İstanbul Medikal Universitetinin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tibb bölümünün (ənənəvi və inteqrativ) doktorantı və tədqiqatçısıyam. Mən akupunktur (iynə batırma) metodu ilə müalicəni Çində görmüşdüm, amma yaxşı öyrənə bilməmişdim. Çünki bunun üçün illər lazım idi. Qərara aldım ki, müasir tibblə yanaşı, bu tibblə də məşğul olan həmkarlarımı bir araya toplayaraq mərkəz təsis edim. Kadrlarımızın əksəriyyəti xaricdə təhsil almış, kurs keçib ixtisas artırmış həkimlərdir. Misal üçün, revmatoloq oynaq xəstəliyinə baxır, amma standart tibbin yanında arıbatırma da edir. Bu, üstün sayılır. Biz hər iki tibbin yaxşıları ilə müalicə aparırıq. Əgər bir xəstəlik təbii yolla müalicə oluna bilirsə, niyə də etməyək? Nə üçün insanlar dərman istifadə etsin? Ehtiyac olarsa, təbii ki, istifadə edirik. Tamamilə kəsib atmırıq. Nümunə üçün, şəkər xəstələrimizdə müalicə yanaşı gedir. Endokronoloq şəkəri salır, şəkərin verdiyi və yazılacaq dərmanın yan təsirlərini azaldaraq, işi kökündən həll etməyə çalışır. İndi təbii üsullarla müalicə dedikdə bir çox həkim və pasientlərin ağlına bizim “Apimed” mərkəzi gəlir.

– Ümumiyyətlə alternativ tibbə nələr daxildir və onun müalicəsi insanlara hansı dərəcədə faydalı ola bilir?

– Əlbəttə ki, alternativ tibbin də müsbət və mənfi tərəfləri var. Bu, müasir tibdə də belədir. Bizə lazımdır ki, hər ikisinin yaxşı tərəflərini öyrənib, mənimsəyək. Bu tibbin metodları genişdir. Buraya fitoterapiya (dərman bitkilərilə müalicə), apiterapiya (arı ilə müalicə), hirudoterapiya (zəli ilə müalicə), küpə terapiya (hicama), dieotologiya, plazmaterapiya (insanın öz qanından istifadə etməklə oynağa yaxud saça yeridilməsi), homepatiya (zəiflədilmiş heyvan və bitki məhsullarının orqanizmdə istifadəsi) aiddir. Yanaşı olaraq, Tibet təbabəti – tibet üsulu masaj, moksaterapiya, akupunktura (iynəbatırma), ostepatiya, oynaq problemləri və s. aid etmək olar. Sadaladığım üsullar Azərbaycanda ən çox rast gəlinənlərdir. Bəzi ixtisaslı yöntəmlər var ki, onlar hamısı tamamlayıcı tibbə aiddir. Xüsusilə qeyd edim ki, alternativ deyil, inteqrativ tibb, yəni tamamlayıcı. İnteqrativ tibb də belə bir şey var, misal üçün, pasientə 6 növ bitki ilə müalicə yazılıb. Ancaq bu bitkilərdən hansını digəri ilə eyni vaxta qəbul etmək olar-olmaz onu müəyyən edir. Dərmanların içlik vərəqəsi olduğu kimi, dərman bitkilərində də belədir. Hansı dərmanlar eyni vaxtda qəbul edilə bilər, yaxud dərman insanın bədən çəkisinə, xəstəliyinə uyğun dozada müəyyən edilibmi? Bütün bunları tənzimləyən sahə inteqrativ tibbdir.

Klinikanın adından bəlli olduğu kimi, əsasən apiterapiya ilə müalicə metodunu genişləndirmişik. Bu o deməkdir ki, arının zəhərindən tutmuş, yeşiyinin havası, propolis, çiçək tozu, arı südü, mum güvəsi, balı və s. bunlarda istifadə edərək insanları müalicə etmək. Artıq bir il yarımdır burada fəaliyyət göstəririk. Bu kimi mərkəzlər təkcə bizdə deyil, dünyanın bir çox ölkəsində geniş fəaliyyət göstərir.

Açıq deyim ki, dünya tibbi işi kökündən həll etmək istəmir. Çünki dərman bazarı hər zaman biznes kimi daha maraqlı olub. Ona görə də, İbn Sinanın dediyi kimi, əksər xəstəliyimizin müalicəsi ayaqlarımızın altındadır. O, bitkiləri nəzərdə tutur. Şükür Allaha ki, Azərbaycanda da olmayan dərman bitkisi yoxdur. Mən çox tədqiqat aparıram. Hətta bəzi ədəbiyyatlarda qeyd edilir ki, bizdə ənginar bitkisi bitmir. Ancaq mən Cəlilabadda əkdim və bitti. Yaxud götürək qulançar bitkisi. İndi əsl vaxtıdır, niyə insanlar onun faydalarını bilməməlidir. Alaqanqalın gövdəsi bağırsaqlar, toxumu qara ciyər üçün möhtəşəm vasitədir. Fəsli gəldikcə bunlardan istifadə etmək lazımdır. Yəni təbiəti bir az daha çox araşdırmalıyıq, çünki bilmədiyimiz çox faydalı tərəfləri var. Təbiəti sökmədən istifadəni bacarmalıyıq. Bir canlı yaradılış kimi hər şeyin təbii, canlısından istifadə edə bilərik, nəinki süni və modernləşdirilmişlərindən.

– Təbii üsullarla müalicə müasir tibbi, yəni dərman müalicəsini bütünlükdə əvəz edə bilərmi?

– Onsuzda tibdə çox gözəl irəliləyən müasir cərrahiyyələri və invaziv radiologiyanı çıxmaq şərtilə belə də böyük irəliləyiş olmadı. Əksər xəstəliklərin müalicəsində dərmanlar eyni istiqamətdə gedir. Biz də çalışırıq ki, onlara çox meyilli olmayaq və uzun müddət dərmanlardan istifadə etməyək. Məsələn, miqren, onurğa kimi problemləri olan xəstələrlə Tibet təbabəti üzrə həkimlərimiz məşğul olur. Bizim klinikada təbii kosmetologiya sahəsi də fəaliyyət göstərir. Burada qədim reseptlər üzərində yenidən işləyib onları müasirləşdiririk. Daha sonra bu təbii qarışımlar insanların qocalmasının, qırışlarının qarşısının alınmasında istifadə edilir. Əlavə olaraq bizdə psixoterapiya, dietologiya bölmələri fəaliyyət göstərir. İlkin diaqnoz üçün müasir laboratoriyamız, ultrasəs (USM), dopler müayinəmiz var. İmplantoloq, stomatologiyanın ayrı-ayrı sahələri fəaliyyət göstərir. Misal üçün ağız yaxalayıcı kimi bitki və arı məhsulundan istifadə edirik. İmplant əkiləcəksə, nələr istifadə olunacaq və s. müştərək şəkildə birləşdirmişik. Çünki bizə görə insanı bütöv müalicə etmək lazımdır. Əgər xəstənin böyrəyi, sinəsi, qarnı, ayağı ağrıyırsa, psixoloji problemləri çox ola bilər və s. Bir orqan ağrıyanda o demək deyil ki, xəstə həmin orqandır, yox. Ona görə də, xəstə haqqında geniş öyrənirik, uşaq vaxtı keçirdiyi xəstəlikdən, ailəsindəki xəstəlikləri, yaşadığı mühitə qədər və s. hər şeyi bilmək vacibdir. Düzgün diaqnoz qoymaq ilkin şərtdir. Düzgün diaqnoz müalicənin yarısıdır.

– Elmi fəaliyyətiniz və fitoterapevt kimi araşdırmalarınız xarici mətbuatda işıqlandırılırmı?

– Mən hər zaman, elə indi də daima öyrənir, yeni biliklər artırıram. Daha çox təbii üsullar üzrə tədqiqatlar aparıram. Bəli, əsasən elmi jurnallarda məqalələrim nəşr edilir. Bu ilin yanvarında Amerikada önəmli bir elmi jurnalda məqaləm çap edildi. Demək ki, arı məhsulu olan “Hepbal” məcunu hazırlamışam. Bu məhsul haqqında iki il öncə Türkiyədə çıxışımda olmuşdu. 4 ildən çox idi ki, üzərində işləyirdim. Daha sonra təklif olduğu üçün məqalə halına gətirdim. Burada Azərbaycan üçün də önəmi cümlələr vardı. Belə ki, məcnunun içindəki arı propolisi Azərbaycan propolisi, balı adı ilə qeyd etmişəm. Çünki ölkəmizdə arı məhsulları həqiqətən çox keyfiyyətlidir, istəyirəm hamı bilsin ki, Vətənimiz necə zəngindir. Təbii ki, hər kəs öz sahəsində Vətəni üçün bir şeylər etmək istəyir, çalışır. Hesab edirəm bizdəki arı məhsullarından hələ çox yazmaq lazımdır.

– Təbii üsullarla müalicə olunan şəxslərdə ən çox hansı suallar yaranır?

– Xəstələrin əksəriyyətində təbii üsullardan daha tez effekt almaq istəyi olur. Ən çox sual da bu yöndə yaranır. Misal üçün neçə dəfə istifadədən sonra effekt verəcək? Yaxud bir dəfə içdim, amma təsiri yoxdur. Bu çox zaman mümkün olmur. İnanın, Çin, Türkiyə, hətta Almaniyada da bu belədir. Xəstəliklərin çoxu xronikidir. Altı il mədəsindən əziyyət çəkən xəstə altı günə sağala bilməz. Bəzən buna görə insanlar çox həkim gəzməyə meyilli olurlar. Bu yalnış metoddur və effekt vermir. Bütün həkimlərin xəstəliyə öz yanaşma metodu var. O demək deyil ki, onun yanaşması yalnışdır. Bizim üçün önəmli olan bir prinsipimiz var, öncə zərər vermə. Latınca buna “primum non nocere” deyilir. Mərkəzi yaratmaqda məqsədim, hamı xəstə olub gəlsin deyil, hamı xəstələnməsin deyə gəlsin olub. Xəstələndikdən sonra problemlər çoxalır, lakin dünya profilaktikaya gəlib çıxacaq. Profilaktik tədbirlərimizi görsək, koronavirus da, digər xəstəliklər də tutmarıq, irsimizdə olan xəstəliklərdən xəbərimiz olar və onu gəncləşdirmərik. Çox təəssüf edirəm ki, qida, çirkli hava və yalnış həyat tərzimizin hesabına xəstəliklər gəncləşir. Uzun müddətli müalicələr isə insanı yorur. İnsanlar həkimdən, dərmandan bezir. Bədəni qida, dərman və bitki ilə doldurmaq olmaz. Bizim heç birimiz tam sağlam deyilik, nisbi sağlamıq. Xəstə olmadan sağlamlığımızın mahiyyətinə varmırıq, profilaktik tədbir görmürük.