Azərbaycanda təhsilin pillələri və səviyyələri

Orta peşə-ixtisas təhsili haqqında sənəd ali təhsil müəssisəsinə daxil olma hüququ yaradır və növbəti təhsil pilləsində ali təhsil almaq üçün əsas sayılır.

##Fənnin adi Ümumi təhsil kurikulumunun əsasları ##Bölmə Azərbaycan, əyani Qrup: r-401-405, Rİ-501-504, rq-501

##Fakültənin adi. Riyaziyyat və informatika

## İxtisas . Riyaziyyat müəllimliyi, Riyaziyyat-informatika müəllimliyi, İnformatika muəllimliyi

##Fənnin adi . Ümumi təhsil kurikulumunun əsasları

##Bölmə . Azərbaycan, əyani Qrup: R-401-405, Rİ-501-504, RQ-501

##Kafedra müdiri. prof. A.S.Adıgözəlov

##Müəllimin adı. . dos: N.B.Nəsirov

dos.A.Cəfərov

: b/m C.N.Abdullayeva

##İşçi qrupun üzvləri: 1. b/m M.T.Rzayev

2. müəl. İ.Ə.Zeynalova

3. müəl. Z.Ş.Qardaşova

Mündəricat

1. Təhsil fəlsəfəsi anlayışı. Müxtəlif təhsil fəlsəfələri . 1-20
2. Təhsil ehtiyaclarını təmin edən hüququ sənədlər . 1-20
3. Təhsildə dövlət siyasəti. Təhsildə məzmun, dərslik, İKT siyasətlərinin müxtəlif səviyyələrdə tətbiqi. 1-19
4. Kurikulum islahatını zəruri edən səbəblər. “Kurikulum” anlayışı. Kurikulum və onun növlərinə görə təsnifi . 1-19
5. Fənn kurikulumunun səciyyəvi cəhətləri və strukturu. 1-20
6. Məzmun standartlarının komponentləri. Bilik və fəaliyyət. Biliyin kateqoriyaları . 1-20
7. Taksonomiyanın növləri. 1-20
8. “Təlim strategiyası” anlayışı. Müasir kurikulumların xüsusiyyətləri . 1-20
9. Məzmun standartlarının mahiyyətinə müvafiq forma üsullar. Təlimin düşünülmüş şəkildə təşkili yolları . 1-20
10. Təlimin təşkilində İKT-dən istifadənin imkan və yollarından istifadə. 1-20
11. Planlaşdırmanın növləri. 1-20
12. İnteraktiv dərslərin mərhələləri. Təfəkkürə əsaslanan tapşırıqların hazırlanması. 1-20
13. Nailiyyət keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi istiqamətləri. 1-20
14. Məktəbdaxili qiymətləndirmənin növləri, üsulları və onlara müvafiq qiymətləndirmə vasitələri, tətbiqi yolları. 1-25
15. Yeni dərsliklər və kurikulum arasında əlaqə. Əlavə təlim resursları və onların tətbiqiməsələləri. 1-20

1. Ən geniş yayılan fəlsəfi cərəyanlar hansılardır.
   1. realizm, essensializm, rekonstuktuktivizm,idealizm
   2. perennializm, essensializim, realizim, bixeviorizm
   3. rekonstuktivizm,essensializm, realizm, idealizm
   4. proqressivizm, perennializm, essensializm,eksistensializm
   5. essenalizm,idealizm, realizm
   1. Varlığın mövcudluğunun səbəbini öyrənmək üçün lazımdır
   2. Bilik və bacarıqlar əldə etmək üçün lazımdır
   3. Düzgün seçimlər etmək üçün lazımdır
   4. Gələcək işlərini qurmaq üçün lazımdır
   5. İnkişafı təmin etmək üçün lazımdır
   1. Öyrənən öyrəndiklərini digərlərinə ötürəndir.
   2. Öyrənən düşünən və hiss edən (idraklı və intuisiyalı) varlıqdır.
   3. Öyrənən təcrübə aparan orqanizmdir.
   4. Öyrənən bilik və bacarıqların daşıyıcısıdır. O öyrəndiklərini yerigələndə istifadə edə bilər.
   5. Öyrənən intellekt və emosiyalardan ibarət olan unikal, azad və məsuliyyətli yaranmışdır.
   1. İnsanların ehtiyacları müxtəlif olduğundan təhsil şagirdlərin fərdi xüsusiyyətlərinin inkişafına istiqamətlənməlidir
   2. Hər bir insanı fərd olaraq inkişafına istiqamətlənməlidir
   3. İnsanın biliklərinin əsasını təmin etməkdən ibarətdir
   4. Müxtəlif təcrübələrə istinad edərək inkişaf etməlidir
   5. Təhsil yalnız mütləq həqiqətə istiqamətlənərək insanın ehtiyaclarını təmin etməlidir
   1. Təhsil mühiti necə olmalıdır?
   1. Təhsil mühiti həyatın özü olmalıdır
   2. Təhsil mühiti həyatın özü olmalıdır. Burada şagirdlər həyata hazırlanmamalı, həyatın özündə öyrənməlidirlər.
   3. Təhsil şagirdləri həyata hazırlanmamalıdır
   4. Təhsil mühiti şagirdlərin hər tərəfli inkişafını təmin etməlidir
   5. Təhsil mühiti öyrənənin bilik və bacarıqlarının inkişafını təmin edən daşıyıcıdır.
   1. Təhsilin məqsədi nə olmalıdır?
   1. Yeni təlim metodlarından səmərəli istifadə edərək tədrisin təşkili
   2. İKT-dən istifadə edərək tədris prosesini qurmaq
   3. Dünya təcrübəsinə istinad edərək təlimi təşkil etmək
   4. Yeni təcrübəyə əsaslanaraq daim inkişaf etmək təhsilin həm əsas xüsusiyyətinə, həm də məqsədinə çevrilməlidir
   5. Şagirdlərin bilik bacarıq və vərdişlər əldə etmək
   1. Məktəbin əsas vəzifəsi nə olmalıdır?
   1. Məktəb “hərtərəfli uşaq” üçün təhsil təmin etməlidir. Bütün diqqətini uşağın ehtiyaclarına və maraqlarına yönəltməlidir.
   2. Bütün diqqətini uşağın ehtiyaclarına və maraqlarına yönəltməlidir.
   3. Məktəb “hərtərəfli uşaq” üçün təhsil təmin etməlidir.
   4. Şagirdləri diaqnostik qiymətləndirməsini təşkil etmək
   5. Tədris prosesinin təşkili müəllim və şagirdlərə nəzarət
   1. Məktəbin təlim mühiti necə olmalıdır?
   1. Şagirdlərin yüksək səviyyədə təhsil almalarını yerinə yetirir
   2. Əməkdaşlıq şəraitini həyata keçirilməsini təmin edir.
   3. Müəllim şagird münasibətlərinin təşkili üçün şərait yaradır
   4. Təlim-tərbiyə işlərini həyata keçirir
   5. Məktəb şagirdlərin qruplarda düşünməsini təmin edir ki, bu da yarışmanı deyil, əməkdaşlığı həyata keçirir.
   1. Mənimsəməni təmin edən təlim necə baş verməlidir?
   1. Şagirdləri kollektiv və qruplar şəklində təhsilə istiqamətləndirilir
   2. Cari planlaşdırmanın düzgün yerinə yetirilməsi nəticəsində
   3. Şagirdlər problem həllinə əsaslanan layihələrə cəlb edilməklə praktik məsələlərdən nəzəri prinsiplərə doğru istiqamətləndirilir.
   4. Şagirdyönümlülük prinsipinə istiqamətləndirməklə
   5. Təlimdə bərabər imkanların yaradılması istiqamətində
   1. Kurikulum hansı məsələləri əhatə etməlidir?
   1. Şagirdyönümlülük, tələbyönümlülük, şəxsiyyətyönümlülük məsələlərini
   2. Təlimin texniki vasitələrindən istifadə edə bilsinlər.
   3. Fəal və interaktiv təlim metodlarından günün tələblərinə uyğun istifadə qaydaları
   4. Kurikulumda əsas diqqət ona yöənlməlidir ki, şagidlər ictimai fənlər, tətbiqi elmlər və peşə texnologiyaları üzrə problemləri həll edərkən uğurlu üsul və vasitələr seçə bilsinlər.
   5. Pedaqoji prosesin tamlığı məsələsini əhatə etməlidir.
   1. Hansı təlim üsullarına üstünlük verilməlidir?
   1. Diaqnostik və cari qiymətləndirmə üsullarına
   2. Proqramlaşdırılmış test tapşırıqlarına üstünlük verilməlidir. Bu üsul vasitəsilə şagirdlərin idrak fəallığı inkişaf edir
   3. Şagirdlərin idrak fəallığının artırılmasına üstünlük verilməlidir
   4. Şagirdlərin hərtərəfli inkişafına
   5. Layihələr üsuluna üstünlük verilməlidir. Bu üsul vasitəsilə şagirdlər problemlərin həll edilməsinə istiqamətlənməlidirlər.
   1. Proqressiv təhsil fəlsəfəsi hansı dövrləri əhatə edir
   1. 1918-1920-ci illər
   2. 1920-ci ilin ortalarından başlayaraq 1950-ci ilin ortalarına qədər keçən bir müddət ərzində yaradılmışdır.
   3. 1950-ci ildə sonra
   4. 1985-2000 ci illər
   5. 1999-2003 cu illər
   1. Təhsilin fəlsəfəsi özündə aşağıdakı komponentlərdən hansını birləşdirmir?
   1. təhsilin məqsədi;
   2. təhsilin xüsusiyyəti
   3. şagirdin iştirakı baxımından təlimin xüsusiyyəti;
   4. şagirdlərin kitab üzərində iş xüsusiyyətləri;
   5. intellekt baxımından müstəqil öyrənənlər yetişdirmək;
   1. 2
   2. 1
   3. 4
   4. 5
   5. heç biri
   1. Müxtəlif fəlsəfi cərəyanların nöqteyi-nəzərinə əsasən təhsilin məqsədi nə olmalıdır?

   2.Təhsil yalniz mütləq həqiqətə ümumbəşərliyətə və dəyişməzliyə istiqamətlənməlidir.

   3.Hər bir usağın fərd olaraq inkişafı təhsilin ən mühüm məqsədi olmalıdır.

   4. Şagirdlərin biliklərinin əsasını təmin etməkdən ibarətdir.

   a) –proqressivizm

   b)-perennializm

   c)-essensializm

   2.İnkisafı təmin etmək üçün lazımdır

   3.Bilik və bacarıqları əldə etmək üçün lazımdır

   4.Düzgün seçimlər etmək üçün lazımdır

   a-proqressivizm

   b-perennializm

   c-essensializm

   1. 1b,2a,3c,4d
   2. 1d,2b,3a,4c
   3. 1a,2b.3d.4c
   4. 1d,2c,3b,4a
   5. 1c,2b,3d,4a
   1. Məktəbin əsas vəzifəsi nə olmalıdır?

   2.Məktəb “hərtərəfli uşaq”üçün təhsili təmin etməlidir, bütün diqqətini uşağın ehtiyaclarına və maraqlarına yönəltməlidir.

   3. Məktəb real dünyani başa düşmək ücün şagirdlərə lazım olan bilikləri catdırmağı qarşıya məqsəd qoymalıdır.

   3.Özünün reallaşdırma səyahətində hər bir şagirdə kömək göstərməlidir.

   a)-proqressivizm

   b)-perennializm

   c)-essensializm

   1. 1a,2b,3d,4a
   2. 1c,2a,3d,4b
   3. 1d,2b,3A,4b
   4. 1b,2a,3c,4d
   5. 1c,2d,3b,4a

   2.Təhsilin məqsədi şagirdləri sivilizasiyanın böyük ideyaları haqqında məlumatlandırmaq.

   3.Bu passiv olmayan, fəal təlimdir,

   1. hamısı
   2. 1,2,3
   3. 1,3,4
   4. 1,2,4
   5. 2,3,4
   1. Perennializm fəlsəfi cərəyanının əsas ideyalarını seçin.

   2.Müəllim izah edir,şagird passiv resepientdin (qəbul edən )

   3.Bu passiv olmayan fəal təlimdir.

   1. 3,4
   2. 2,4
   3. 2,3
   4. 1,2
   5. 1,4

   2.Həqiqətən xeyirxahlıqdır və nəyin doğru olduğunu yalnız insan özü müəyyən edir.

   3.Real aləm səbəblər dünyasıdır

   1. 2,4
   2. 1,3
   3. 1,2
   4. 3,4
   5. 2,3
   1. Proqressivizistlərə görə müəllimin rolu nədən ibarət olmalıdır?
      1. Kulikulum insanpərvərliyə istiqamətlənməlidir.
      2. Müəllim məsuliyətli rəhbərdir,böyuklər dünyasi ilə uşaqlar aləmi arasında əlaqələndirici rolu oynayır
      3. Müəllim əhəmiyyət keçirdiyi dəyərli və onların əhəmiyyətliliyinin səbəblərini öyrənənlərə təqdim edir.
      4. Müəllim şagirdləri ilə düşünülmüş şəkildə davranır.Təlimdə əsas yazıya,ədəbiyyata fikir verilir.
      1. Öyrənən təcrübə aparan orqanizmdir.
      2. Öyrənən intellekt və emosiyalardan ibarət olan unikal, azad və məsuliyyətli yaranmışdır.
      3. Öyrənən düşünən və hiss edən (idraklı və intuisiyalı) varlıqdır.
      4. Öyrənən bilik və bacarıqların daşıyıcısıdır. O öyrəndiklərini yerigələndə istifadə edə bilər.
      5. Öyrənən öyrəndiklərini digərlərinə ötürəndir

      ##num= 2// level= 1//sumtest=20 // Təhsil ehtiyaclarını təmin edən hüququ sənədlər

      1. “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunu neçənci ildə təsdiq edilib?
      1. 2009-cu il 29 iyun
      2. 2009-cu il 9 iyun
      3. 2009-cu il 19 iyun
      4. 2006-cu il 19 iyun
      5. 2003-cu il 19 iyun
      1. Azərbaycan Respublikasındaümumi ortaməktəbtəhsilineçə pillədən ibarətdir?
      1. 5
      2. 2
      3. 6
      4. 4
      5. 3
      1. Azərbaycan Respublikasındaümumi ortaməktəbtəhsilipillələri hansılardır?
      1. Ibtidai, ümumi orta və bakalavr
      2. Ibtidai, ümumi orta və tam orta
      3. Bakalavır və magistr
      4. ümumi orta və tam orta
      5. ümumi orta, tam orta, bakalavr və magistr
      1. Ümumi orta məktəb təhsili hansı proqram əsasında keçirilir?
      1. Fənn kurikulumu və təhsil proqramı əsasında
      2. Təhsil proqramı əsasında
      3. Fəal təlim proqramı əsasında
      4. Ənənəvi təlim proqramı əsasında
      5. Fənn kurikulumu əsasında
      1. Ümumi orta təhsil pilləsi neçənci sinifləri əhatə edir?
      1. V-XI sinifləri
      2. V-IX sinifləri
      3. X-XI sinifləri
      4. IX-XI sinifləri
      5. I-XI sinifləri
      1. Tam orta təhsil pilləsi neçənci sinifləri əhatə edir?
      1. X-XI sinifləri
      2. V-XI sinifləri
      3. IX-XI sinifləri
      4. XI sinifi
      5. I-XI sinifləri
      1. Azərbaycan Respublikasının ali təhsil müəssisələrində mütəxəssis hazırlığı neçə pillədə aparılır?
      1. üç pillədə
      2. iki pillədə
      3. bir pillədə
      4. dörd pillədə
      5. təhsil davamlıdır
      1. Azərbaycan Respublikası ümumtəhsil məktəbinin nümunəvi əsasnaməsi neçənci ildə təsdiq edilib?
      1. 19 iyun 2010 –cu il
      2. 12 oktyabr 1995-ci il
      3. 10 mart 1998-ci il
      4. 15 iyun 1999-cu il
      5. 17 mart 1994-cü il
      1. Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramı neçənci ildə təsdiq edilib?
      1. 19 iyun 2010-cu il
      2. 15 iyun 1999 –cu il
      3. 24 oktyabr 2013-cü il
      4. 5 iyun 2006 –cı il
      5. 19 iyun 2009-cu il
      1. Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramı neçə mərhələdən ibarətdir?
      1. 1
      2. 2
      3. 4
      4. 3
      5. 5
      1. Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramının I mərhələsi neçənci illəri əhatə edir?
      1. 1999-2000
      2. 2004-2007
      3. 2008-2013
      4. 1999-2003
      5. 2000-2003
      1. Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramının II mərhələsi neçənci illəri əhatə edir?
      1. 2000-2003
      2. 1999-2003
      3. 2008-2013
      4. 1999-2000
      5. 2004-2007
      1. Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramının III mərhələsi neçənci illəri əhatə edir?
      1. 2008-2013
      2. 2004-2007
      3. 1999-2003
      4. 1999-2000
      5. 2000-2003
      1. Təhsil sahəsində İslahat Proqramı neçənci illəri əhatə edir?
      1. 1999-2003-cü illəri
      2. 2008-2013-cü illəri
      3. 1999-2013-cü illəri
      4. 2004-2007-ci illəri
      5. 2000-2003-cü illəri
      1. Azərbaycanda təhsil standartlarının formalaşdırılması ilə bağlı təşəbbüslər neçənci ilə təsadüf edir
      1. 1995-cı il
      2. 1991-ci il
      3. 1992-ci il
      4. 1993-cü il
      5. 1990-ci il
      1. Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsil sistemində Qiymətləndirmə konsepsiyası nə vaxt təsdiq edilib?
      1. 3 iyun 2010-cu il
      2. 19 iyun 2009-cu il
      3. 30 oktyabr 2006-cı il
      4. 13 yanvar 2009-cu il
      5. 3 may 2011-ci il
      1. Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsilin konsepsiyası nə vaxt təsdiq edilib?
      1. 30 oktyabr 2006-cı il
      2. 13 yanvar 2009-cu il
      3. 19 iyun 2009-cu il
      4. 3 iyun 2010-cu il
      5. 3 may 2011-ci il
      1. Ümumi təhsil pilləsinin dövlət standartı və proqramları (kurikulumları)
      1. 19 iyun 2009-cu il
      2. 30 oktyabr 2006-cı il
      3. 13 yanvar 2010-cu il
      4. 3 iyun 2009-cu il
      5. 3 may 2011-ci il
      1. Ümumi təhsil məktəblərində və illik peşə ixtisas təhsil müəssisələrində təhsilalanların qiymətləndirilməsi və yekun Dövlət Attestasiyasının aparılması qaydaları haqqında əmr neçənci ildə verilib?
      1. 30 oktyabr 2006-cı il
      2. 3 iyun 2010-cu il
      3. 3 may 2011-ci il
      4. 13 yanvar 2009-cu il
      5. 19 iyun 2009-cu il
      1. Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası haqqında əmr neçənci ildə verilib?
      1. 19 iyun 2009-cu il
      2. 3 may 2011-ci il
      3. 3 iyun 2010-cu il
      4. 13 yanvar 2009-cu il
      5. 30 oktyabr 2013-cü il
      1. Aşağıdakılardan hansılarAzərbaycan Respublikasında təhsil alma formalarına aiddir?
      1. 1,2,3,5
      2. 1,3,4,6
      3. 1,4,5,6
      4. 2,4,5,6
      5. 1,2,5,6
      1. Azərbaycan Respublikasında təhsil pillələri və səviyyələri hansı ardıcıllıqla müəyyən olunur

      2.Ümumi orta təhsil

      3.Orta ixtisas təhsil

      4.Bakalavriat

      5.Magistratura

      6.Doktorantura

      7.İlk peşə ixtisas təhsili

      8.Tam orta təhsil

      1. 9,1,2,8,4,3,7,5,6
      2. 1,2,5,8,9,6,7,4,3
      3. 1,2,8,9,4,3,6,5,7
      4. 9,1,2,8,7,3,4,5,6
      5. 1,2,9,8,4,3,5,6,7
      1. Hansı təhsil sahəsində dövlət siyasətinin əsas prinsiplərinə aid deyil
      1. Bərabərlik
      2. Demokratiklik
      3. Humanislik
      4. Şəxsiyətlilik
      5. İnteqrasiya
      1. Hansi Azərbaycan Respublikasının əlavə təhsil istiqamətlərinə aid deyil
      1. Orta yaşlıların təhsili
      2. Stajkeçmə və kadrların təkmilləşməsi
      3. İxtisasartırma
      4. Kadrların yenidən hazırlanması
      5. Qiyabi təhsil

      Dostları ilə paylaş:

      Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2023
      rəhbərliyinə müraciət

      Azərbaycanda təhsilin pillələri və səviyyələri

      İbtidai təhsilin məqsədi uşaqlarda oxumaq, yazmaq və hesablama qabiliyyəti yaratmaq, onlarda insan, cəmiyyət və təbiət haqqında ilkin həyati biliklər, məntiqi təfəkkür elementləri, estetik, bədii zövq və digər xüsusiyyətləri formalaşdırmaqdan ibarətdir. İbtidai təhsil müvafiq təhsil proqramına (kurikulumuna) əsasən həyata keçirilir. Azərbaycan Respublikasında ibtidai təhsil altı yaşdan başlayır və birinci-dördüncü sinifləri əhatə edir.

      Ümumi orta təhsil

      Ümumi orta təhsilin məqsədi şagirdlərdə şifahi nitq və yazı mədəniyyətinin, ünsiyyət bacarığının, idrakı fəallığın və məntiqi təfəkkürün formalaşmasını, təhsil proqramına (kurikulumuna) daxil olan fənlər üzrə və eləcə də dünya sivilizasiyasının inkişafı haqqında müvafiq bilik və təsəvvürlərin yaradılmasını, müasir informasiya-kommunikasiya vasitələrindən istifadə etmək qabiliyyətini, hadisələri qiymətləndirmək və öz gələcək fəaliyyət istiqamətini müəyyənləşdirmək bacarığını təmin etməkdən ibarətdir. Ümumi orta təhsil beşinci-doqquzuncu sinifləri əhatə edir. Azərbaycan Respublikasında ümumi orta təhsil icbaridir. Ümumi orta təhsil pilləsində yekun qiymətləndirmə aparılır və təhsili başa vuran şagirdlərə müvafiq dövlət sənədi – şəhadətnamə verilir. Ümumi orta təhsil haqqında sənəd təhsilin növbəti pillədə davam etdirilməsi üçün əsas sayılır

      Tam orta təhsil
      Orta təhsil haqqında Attestat

      Tam orta təhsil pilləsində şagirdlərin istedad və qabiliyyətinin reallaşdırılması, onların müstəqil həyata və peşəseçməyə hazırlanması, fəal vətəndaş mövqeyinin formalaşdırılması, milli və ümumbəşəri dəyərlərə, insan hüquq və azadlıqlarına hörmətlə yanaşması və tolerantlığı, xarici dillərdən birində, yaxud bir neçəsində ünsiyyət saxlaması və s. təmin olunur. Tam orta təhsil ümumi orta məktəb təhsilinin hər üç pilləsini əhatə edən təhsil proqramlarının (kurikulumların) tam mənimsənilməsini nəzərdə tutur. Tam orta təhsil pilləsində təhsilin təmayülləşməsi (humanitar, texniki, təbiət və digər) təmin olunur.

      Tam orta təhsil ümumi orta məktəb təhsilinin sonuncu pilləsi olaraq onuncu – on birinci sinifləri əhatə edir və bu pillədə təhsil alanların biliyinin qiymətləndirilməsinin yekun dövlət attestasiyası həyata keçirilir. Attestasiyanın nəticəsinə görə məzunlara müvafiq qaydada dövlət nümunəli sənəd – attestat verilir. Tam orta təhsil haqqında sənəd təhsilin növbəti pillədə davam etdirilməsi üçün əsas sayılır.

      İlk və orta peşə-ixtisas təhsili

      İlk peşə-ixtisas təhsili ümumi orta təhsil bazasında cəmiyyətin və əmək bazarının tələbatına uyğun olaraq, müxtəlif sənət və kütləvi peşələr üzrə ixtisaslı işçi kadrlar hazırlığını təmin edir. İlk peşə-ixtisas təhsili mülkiyyət formasından asılı olmayaraq peşə-ixtisas təhsil müəssisələrində, ayrı-ayrı təşkilat, müəssisə, əmək birjaları, məşğulluq idarələri və s. qurumların təhsil strukturlarında həyata keçirilir və məzunlara müvafiq istiqamətlər üzrə ilk peşə dərəcələrinin verilməsi ilə başa çatır.

      İlk peşə

      İxtisas təhsili müvafiq təhsil proqramları (kurikulumları) əsasında təşkil olunur. İlk peşə-ixtisas məktəblərini ümumi orta təhsil bazasında bitirənlərə ixtisas sertifikatları ilə yanaşı tam orta təhsil haqqında müvafiq dövlət sənədi – attestat verilir.

      Orta peşə

      İxtisas təhsili ümumi orta məktəb təhsili bazasından cəmiyyətin və əmək bazarının tələbatına uyğun olaraq, istehsal və xidmət sahələri üçün müxtəlif ixtisaslar üzrə orta təhsilli mütəxəssis hazırlığını təmin edir.

      Orta peşə-ixtisas təhsili əsasən kollec və ali təhsil müəssisəsinin müvafiq strukturlarında həyata keçirilir və subbakalavr peşə-ixtisas dərəcəsi verilməklə başa çatır. Ümumi orta təhsil bazasından orta peşə-ixtisas təhsili müəssisələrinə daxil olanlar həm də tam orta təhsil alırlar. Orta peşə-ixtisas təhsili müvafiq təhsil proqramları (kurikulumları) əsasında təşkil olunur. Orta peşə-ixtisas təhsilini başa vuran məzunlara müvafiq qaydada dövlət nümunəli sənəd – diplom verilir.

      Orta peşə-ixtisas təhsili haqqında sənəd ali təhsil müəssisəsinə daxil olma hüququ yaradır və növbəti təhsil pilləsində ali təhsil almaq üçün əsas sayılır.

      Ali təhsil

      Ali təhsil tam orta təhsil və orta peşə-ixtisas təhsili bazasından cəmiyyətin və əmək bazarının tələbatı nəzərə alınmaqla yüksək ixtisaslı mütəxəssis hazırlığını təmin edir.

      Azərbaycan Respublikasının ali təhsil müəssisələrində mütəxəssis hazırlığı üç pilləlidir:
      Birinci pillə – bakalavr;
      İkinci pillə – magistratura;
      Üçüncü pillə – doktorantura.
      Bakalavr

      Bakalavr təhsil pilləsində ayrı-ayrı istiqamətlər üzrə geniş profilli ali təhsilli mütəxəssis hazırlığı həyata keçirilir. Ali təhsilin bakalavriat pilləsini bitirən məzunlara “bakalavr” ali peşə-ixtisas dərəcəsi verilir. Bakalavriat təhsil pilləsini bitirmiş məzunların əmək fəaliyyəti sahəsi elmi-tədqiqat və ali təhsil müəssisələrində elmi-pedaqoji fəaliyyət istisna olmaqla bütün digər sahələri əhatə edir.

      Magistratura

      Magistratura təhsil pilləsində ixtisaslaşmalar üzrə elmi-tədqiqat və ali təhsil müəssisələrində elmi-pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmaq hüququna malik olan ali təhsilli mütəxəssis hazırlanır. Magistratura təhsili magistr dissertasiya işinin müdafiəsi ilə başa çatır və həmin dissertasiyanı müvəffəqiyyətlə müdafiə etmiş məzunlara «magistr» ali elmi-ixtisas dərəcəsi verilir. Ali təhsilin hər bir pilləsini müvəffəqiyyətlə bitirmiş məzununa müvafiq qaydada dövlət nümunəli sənəd – diplom verilir.

      Doktorantura

      Doktorantura ali təhsil bazasında elmi və elmi-pedaqoji kadr hazırlığını, ixtisas və elmi dərəcələrinin yüksəldilməsini təmin edir. Doktorantura təhsili ali təhsilin ən yüksək pilləsi olaraq ali təhsil müəssisələrində və elmi təşkilatlarda yaradılan doktoranturalar (hərbi təhsil müəssisələrində adyunkturalar) vasitəsilə həyata keçirilir.

      Azərbaycan Respublikasında doktorantura iki pilləlidir və aşağıdakı elmi dərəcələr müəyyənləşdirilir:

      Fəlsəfə doktoru elm sahələri göstərilməklə;
      Elmlər doktoru elm sahələri göstərilməklə.

      Ali təhsil müəssisələrinin və elmi təşkilatların doktoranturanın birinci pilləsinə magistr və ona bərabər tutulan mütəxəssislər, ikinci pilləsinə isə fəlsəfə doktorları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada qəbul olunurlar. Fəlsəfə və elmlər doktoru elmi dərəcələrinin verilməsi qaydaları və şərtləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

      Ali təhsil müəssisələrinin və elmi təşkilatların doktoranturalarına əcnəbilərin qəbulu Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələri, həmçinin ödənişli əsaslarla ali təhsil müəssisəsi ilə əcnəbi arasında bağlanılan müqavilə əsasında həyata keçirilir.

      Doktoranturada təhsilini başa vuran və müvafiq elmi dərəcə alan şəxslərə müəyyən olunmuş qaydada həmin elmi dərəcəni təsdiq edən vahid formada dövlət nümunəli sənəd – diplom verilir.

      Azərbaycan Respublikasında elmi dərəcələrin verilməsi dissertantura yolu ilə də reallaşdırılır. Dissertanturaya ali təhsil müəssisələrində və elmi təşkilatlarda çalışan elmi-pedaqoji kadrlar qəbul olunurlar. Dissertanturaya qəbul və elmi dərəcələrin verilməsi qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

      Təhsil fəlsəfəniz

      Suallara verilmiş cavablardan uğurlu hesab etdiyiniz variantı seçin. Siz verilmiş variantlardan düzgün hesab etdiyiniz bir neçəsini də qeyd edə bilərsiniz.

      1. Təhsil nə üçün lazımdır?

      1. Varlığın mövcudluğunun səbəbini öyrənmək üçün lazımdır.
      2. İnkişafı təmin etmək üçün lazımdır.
      3. Bilik və bacarıqlar əldə etmək üçün lazımdır.
      4. Düzgün seçimlər etmək üçün lazımdır.

      2. Sizcə “öyrənən” kimdir?

      1. Öyrənən təcrübə aparan insandır.
      2. Öyrənən intellekt və emosiyalardan ibarət olan unikal, azad və məsuliyyətli yaranmışdır.
      3. Öyrənən düşünən və hiss edən (idraklı və intuisiyalı) varlıqdır.
      4. Öyrənən bilik və bacarıqların daşıyıcısıdır. O öyrəndiklərini yeri gələndə istifadə edə bilər.

      3. Təhsil insanın ehtiyaclarını necə təmin etməlidir?

      1. Həyatın problemləri ilə üz-üzə qalmaq şəraiti yaratmalıdır: real seçimlər, məhəbbət iztirabı və sevinci, azadlığın problemləri, fəaliyyətin ardıcıllığı ölümün haqq olması və s.
      2. Bütün insanların ehtiyacları baxımından əhəmiyyətli hesab edilən bilik və bacarıqların formalaşmasını təşkil etməlidir.
      3. Öyrənənlərin intellektual ehtiyaclarının ödənilməsini təmin etməlidir.
      4. İnsanların ehtiyacları müxtəlif olduğundan təhsil şagirdlərin fərdi xüsusiyyətlərinin inkişafına istiqamətlənməlidir

      4. Təhsil mühiti necə olmalıdır?

      1. Təhsil üçün elə mühit yaradılmalıdır ki, təlim real həyatda mövcud olan materiallar və ictimai münasibətlərlə əlaqədə qurulmuş olsun.
      2. Təhsilin mühiti həyatın özü olmalıdır. Burada şagirdlər həyata hazırlanmamalı, həyatın içində öyrənməlidirlər.
      3. Təhsil mühiti öyrənəni azad inkişaf etməyə, yaradıcı fərd olmağa, həvəsləndirməlidir. O, öyrənənlərə çoxluğun düşüncələrindən çıxış etməyi, əcdadların müəyyən etdiyi normları rəhbər tutmamağı öyrətməməlidir.
      4. Təhsil həyatı tamamilə əks etdirmir, o, uşaqların intellektual imkanlarını inkişaf etdirməli olan və onları gələcəyə hazırlayan uydurma bir mühitdir.

      5. Təhsilin məqsədi nə olmalıdır?

      1. Yeni təcrübəyə əsaslanaraq daim inkişaf etmək təhsilin həm əsas xüsusiyyətinə, həm də məqsədinə çevrilməlidir;
      2. Təhsil yalnız mütləq həqiqətə, ümumbəşəriliyə və dəyişməzliyə istiqmətlənməlidir.
      3. Hər bir uşağın fərd olaraq inkişafı təhsilin ən mühüm məqsədi olmalıdır.
      4. Şagirdlərin biliklərinin əsaslarını təmin etməkdən ibarətdir

      6. Məktəbin əsas vəzifəsi nə olmalıdır?

      1. Məktəb özlüyündə insanın müxtəlif xüsusiyyətləri, hafizəsinə əhəmiyyət verir və əsas diqəti şüurun inkişafına yönəldir.
      2. Məktəb “hərtərəfli uşaq” üçün təhsili təmin etməlidir, bütün diqqətini uşağın ehtiyaclarına və maraqlarına yönəltməlidir.
      3. Mətəb real dünyanı başa düşmək üçün şagirdlərə lazım olan bilikləri çatdırmağı qarşıya məqsəd qoymalıdır.
      4. Özünü rellaşdırma səyahətində hər bir şagirdə kömək göstərməlidir.

      7. Məktəbin təlim mühiti necə olmalıdır?

      1. Məktəb şagirdlərin qruplarda düşünməsini təmin edir ki, bu da yarışmanı deyil, əməkdaşlığı təmin edir.
      2. Məktəb şagirdləri elə gerçək azadlıqla təmin edir ki, bu şəritdə şagirdlər öz həyat həqiqətlərini tapa bilsinlər və müstəqil şəkildə öz seçimlərini edə bilsinlər.
      3. Məktəb şagirdləri “kitablar dünyası” ilə əhatə etməli, intellektual və tənqidi düşünmə şəraitində şəxsiyyətin tərbiyəsini təşkil etməlidir.
      4. Məktəb şagirdlərin şüurlu şəkildə nizam-intizam qaydalarına riayət etməsi üçün müvafiq atmosfer yaratmalıdır. Bu məsələlərə şagirdin münasibətini yoxlamaq üçün innovativ texnikalardan istifadə etməlidir.

      8. Mənimsəməni təmin edən təlim necə baş verməlidir?

      1. Şagirdlər bir neçə alternativ versiyadan birinin seçilməsinə cəlb ediləndə mənimsəməni təmin edən təlim baş verir.
      2. Şagirdlər problem həllinə əsaslanan layihələrə cəlb edilməklə praktik məsələlərdən nəzəri prinsiplərə doğru istiqamətləndirilir (konkretdən məcaziyə).
      3. Mənimsəməni təmin edən təlim, şagirdləri daimi dünya ilə tanış edən oxu zamanı baş verir. Bu zaman şagirdlər gələcəkdə tətbiq edəcəkləri nəzəri məsələləri öyrənirlər (məcazidən konkretə).
      4. Mənimsəməni təmin edən təlim o zaman baş verir ki, şagirdlər fənn üzrə biliklərini daha da genişləndirməyə ciddi cəhdlər göstərir.

      9. Müəllimin rolu nədən ibarət olmalıdır?

      1. Müəllim şagirdləri ilə düşünülmüş şəkildə davranmalıdır. Onların təlimi insanın maraqlarını ən yüksək səviyyədə əks etdirən yazılara, ədəbiyyata əsaslanmalıdır.
      2. Müəllim şagirdin nailiyyət səviyyəsini müəyyənləşdirərkən və ya araşdırarkən öz prinsiplərini, əhəmiyyət verdiyi dəyərləri və onların əhəmiyyətliliyinin səbəblərini öyrənənlərə təqdim etməlidir.
      3. Müəllim şagirdləri istiqamətləndirir və onlara məsləhətlər verir. Şagirdin təlimi rəhbərliyin və ya dərsliklərin müəyyən etdiyi fəənn biliklərinə deyil, öyrənənlərin maraqlarına əsaslanır.
      4. Müəllim məsuliyyətli rəhbərdir, yeniyetmələr böyüklərin xüsusiyyətlərini və tələblərini dərk edənə qədər böyüklər dünyası ilə uşaqlar aləmi arasında əlaqələndirici rolu oynayır.

      10. Kurikulum hansı məsələləri əhatə etməlidir?

      1. Kurikulum ədəbiyyat, tarix, riyaziyyat və təbiət fənlərinin zamanın sınağından çıxmış əsas ideyalarını əhatə etməlidir.
      2. Kurikulumda əsas diqqət ona yönəlməlidir ki, şagirdlər ictimai fənlər, tətbiqi elmlər və peşə texnologiyaları üzrə problemlərin həll edərkən uğurlu üsul və vasitələr seçə bilsinlər.
      3. Kurikulum ana dili, xarici dillər, tarix, riyaziyyat, təbiət elmləri, təsviri incəsənət, eləcə də fəlsəfə kimi akademik fənləri əhatə etməlidir.
      4. Kurikulum insanpərvərliyə istiqamətlənməlidir. İnsanın səciyyəvi cəhətlərinin və onun ətraf aləmlə ziddiyyətlərinin öyrənilməsinə, imkan verən tarix, ədəbiyyat, incəsənət, fəlsəfə fənlərini əhatə etməlidir.

      11. Hansı təlim üsullarına üstünlük verilməlidir?

      1. Layihlər üsuluna üstünlük verilməlidir və bu üsul vasitəsilə şagirdlər problemlərin həll edilməsinə istiqamətlənməlidirlər.
      2. Mühazirələr, oxu və müzakirələr intellektin yüksəldilməsi üçün üstünlük verilən üsullar olmalıdır.
      3. Nümayişlər bilik və bacarıqları tədrisində əhəmiyyətli hesab edilməlidir.
      4. Sokrat dialoqu (suallara əsaslanan mükalimələr zamanı cavabların əldə edilməsi) şagirdin özünütəsdiqi üçün üstünlük verilməli üsuldur.

      Test nəticələrinin hesablanması:

      Bu testin nəticələri özünü qiətləndirmə yolu ilə məyyən edilir. Hər sua üzrə seçdiyiniz cavabları dairəyə alın. Sonra aşağıdakı cədvəldə hər sütun üzrə

      Təhsil fəlsəfəni müəyyənləşdir

      Proqressivizm

      Perennializm

      Essensializm

      Eksistensializm

      Bəzi açıqlamalar

      Bu proqramlaşdırılmış test tapşırığıdır. Hər sual dörd fəlsəfi yanaşma baxımından cavablandırılımışdır: proqressivizm, perennializm, essentializm və ekzistentializm. Əgər siz cavablarınızı qiymətləndirmək istəyirsinizsə, sual üzrə iki cavabı doğru hesab etməyinizə baxmayaraq, daha çox üstünlük verdiyiniz versiyanı seçin. Etdiyiniz seçimlər arasında hansı təhsil fəlsəfəsinə aid cavablar üstünlük təşkil edirsə, deməli siz həmin fəlsəfəyə aidsiniz. Məsələn, sizin təhsil seçiminiz: proqressivizm üzrə (9), perrenizlizm (1) essentializm (3), və eksiztentializm (2)-dirsə, demək bu test vasitəsilə, sizin təhsil fəlsəfəniz Proqresivizm olacaqdır(15 xaldan 9-u çoxluq təşkil edir) . Əgər müəyyən etsəniz ki, bu fəlsəfələrdən bir neçəsini, hətta 4-nü üstün tutursunuzsa, cavablarınızın bu şəkildə səpələnməsi, təhsil dəyərinə eklektik (ziddiyyətli) yanaşma forması kimi izah olunur. Dörd mövqedən birinin seçilməsində göstərilən qətiyyətsizlik, əsas bu təhsil sistemi daxilində olmayan digər dəyərlərin və inancların üstün tutulduğunu göstərə bilər.

      Fəlsəfədə tam sisteminin olması məntiqi ardıcıllığın olması ilə xarakterizə edilir. Verilən on bir cavabdan nə qədər çoxunu eyni sütunda yerləşdirirsinizsə demək təhsil fəlsəfənizdə o qədər də çox məntiqi ardıcıllığa riayət etmiş olcaqsınız. On bir cavabdan nə qədər az cavab bir sütuna aiddirsə, deməli sizin cavablarınız bir-birilə daha çox ziddiyyət təşkil edir və siz eklektizmdə mövcud olan problemlə rastlaşırsınız. Bir məsələni yaddan çıxarmaq olmaz ki, məntiqi ardıcıllığın və ya əlaqələndirmənin olmaması, sizin buraya daxil edilməmiş digər təhsil inanclarına aid olmağınızdan da irəli gələ bilər.

      Təhsilə dair fəlsəfi baxışlar

      Biliyin təbiətinə və necə öyrənməyimizə əsas diqqət yetirən 4 təhsil fəlsəfəsi müzakirə edilmişdir. Təhsil fəlsəfəsi nöqteyi nəzərindən təhsilə yanaşmalar bütün dünyada istifadə olunur. Bu fəlsəfi cərəyanlara Proqressivizm, Perrenializm, Essensializm və Eksistensializm daxildir. Bu Təhsil fəlsəfələri əsas diqqəti bizim “NƏYİ” tədris etməyin lazım olduğu və kurikulum üzərində cəmləşdirir.

      Hər bir fəlsəfi baxış, kurikulumun xarakterini dəyişdirən fərqli dəyərləri əks etdirir.

      Proqressivizm

      Proqressivizm tərəfdarları hesab edirlər ki, təhsil məzmuna böyük əhəmiyyət verməlidir. Eləcə də diqqət mərkəzində daha çox uşaq olmalıdır. Bu təhsil fəlsəfəsinin tərəfdarları hesab edirlər ki, şagirdlər ideyaları fəal təcrübə yolu ilə sınaqdan çıxarmalıdırlar. Təcrübə zamanı yaranan suallara cavab axtaran zaman təlim daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Bu passiv olmayan, fəal təlimdir. Öyrənən özünün fərdi təcrübəsində fiziki və mədəni kontekstdən məna çıxarır və problemi həll edir. Yaradıcı müəllimlər şagirdlər üçün elə bir təcrübə mühiti yaradırlar ki, şagirdlər təcrübə keçə-keçə öyrənirlər. Kurikulumun məzmununa şagirdlərin maraq və sualları əsasında tərtib edilir. Elmi metoddan proqressivist pedaqoqlar istifadə edirlər ki, şagirdlər müəyyən məsələ və hadisələri sistematik və qısa müddətə öyrənirlər.Əsas diqqət bu prosesin necə aparılması üzərində cəmləşir. Proqressiv təhsil fəlsəfəsi Amerikada 1920-ci ilin ortalarından başlayaraq, 1950-ci ilin ortalarına qədər yaradılmışdır. Con Dyu onun əsas tərəfdarlarından idi. Bu təhsil fəlsəfəsinin əsas prinsipi ondan ibarət idi ki, məktəblərdə azadlıq və demokratiyanı təcrübədən keçirməklə, vətəndaşların həyatlarını yaxşılaşdırmalıdır. Qərar verərkən fikirlərin paylaşması, şagird-müəllim münasibətlərinin planlaşdırılması, şagirdlərin seçdikləri mövzular bu fəlsəfi cərəyanın aspektlərini əhatə edir. Kitablar səlahiyyətdən daha çox vasitələrdir.

      Perennializm

      Adları çəkilən fəlsəfi baxışlardan ən konservativ, ənənəvi və yaxud sabit, dəyişməz fəlsəfə –perennializm fəlsəfəsidir. Bu fəlsəfəni Təhsilin klassik tərifindən əldə etmək çətindir. Perennializm tərəfdarları belə hesab edirlər ki, təhsil də insan təbiəti kimi dəyişilməzdir. İnsanların ən fərqləndirici xüsusiyyətləri insanların səbəblərdən nəticə çıxarmaq qabiliyyətləri kimi, təhsildə də inkişaf edən rasionallıq üzərində fikirlərini cəmləşdirirlər. Perennialistlərə görə, təhsil həyat üçün hazırlıq deməkdir və şagirdlərə strukturlu təhsil vasitəsilə dünyanın quruluşu öyrədilməlidir.

      Perennialistlərə görə, real aləm səbəblər dünyasıdır. Bu cür inam və baxış bizə təhsil və bəzən də dini qanunlar vasitəsilə məlum olur.Xeyirxahlıq (İlahi) anlayışına rasionallığın özündə də rast gəlmək olar.Perennialistlər daha çox yüksək nizamlı təlim və davranışa nəzarət vasitəsilə öyrənilən fənn və nəzəriyyələrə meyl göstərirlər.Perrenialistlər üçün məktəb əsasən əbədi inamları tədris etməklə səbəbləri axtarıb tapmaq üçün mövcuddur.Müəlim izah edir və deyir.Şagird isə passiv resipientdir (qəbul edəndir).Buna görə də həqiqət əbədidir. Məktəb mühitində baş verən bütün dəyişikliklər səthidir.

      Perrenialistlərə hesab edir ki, təhsilin məqsədi şagirdləri sivilizasiyanın böyük ideyaları haqqında məlumatla təmin etməkdən ibarətdir. Onlar hesab edilər ki, bu ideyalar istənilən dövrdə problemlərin həlli üçün böyük potensiala malikdir. Əsas diqqət daimi ideyaları, sabit, əbədi olan həqiqətləri axtarmaq, daima müəyyən və mühüm səviyyədə olan təbii və bəşəri dünyalar kimi tədris etməyə istiqamətlənməlidir. Bu dəyişilməz prinsipləri tədris etmək tənqidi xarakter daşıyır. Insanlar düşüncəli varlıqlar olduğundan, onların şüurları inkişaf etdirilməlidir. Beləliklə, intelektin tərbiyələndirilməsi təhsildə ən yüksək prioritetlərdəndir.Tələbyönümlü kurikulum uzunmüddətli nizam-intizam daxilində şagirdin inkişafını məhdudlaşdırmaqla mədəni savadlılığa üstünlük verir. Bəşəriyyətin əldə etdiyi ən yüksək nəaliyyətlər-ədəbiyyat və incəsənət işləri, təbiət elmlərinin prinsipləri və ya qanunları vurğulanır. Bu təhsil fəlsəfəsinin tərəfdarları 1963-cü ildə “Böyük Kitablar” proqramını işləyib hazırlayan Robert Maynard Huçin və sonradan qərb mədəniyyətinə dair 100 böyük kitaba əsaslanan və kurikulumu hazırlayan Mortimer Adler idi.

      Essensializm

      Essensialistlər hesab edirlər ki, biliklər şagirdlərə sistemli və nizamlı qaydada ötürülməlidir. Bu konservativ yanaşmada əsasən, məktəbin tədris edəcəyi standartların intelektual və mənəvi baxımından xüsusiyyətləri vurğulanır. Kurikulum əsas, habelə, akademik bilikləri və bacarıqları əhatə edir. Bu təhsil fəlsəfəsi müəyyən mənada perrenializmə yaxın olmasına baxmayaraq, essensialistlər də bu ideyanın tərəfdarıdırlar ki, kurikulum dəyişdirilə bilər. Təhsil praktik xarakter daşımalı və şagirdləri cəmiyyətin dəyərli üzvü olmağa hazırlanmalıdır. Təhsil eyni zamanda əsas diqqəti faktlara və şagirdlərin oxu, yazı, danışıq, hesablama bacarıqlara yönəltməlidir. Məktəblər siyasət hazırlamamalı və siyasətə təsir göstərməməlidirlər. Şagirdlərə gərgin işləmək, idarəçilik və nizam-intizama riayət etmək öyrədilməlidir. Müəllimlər şagirdlərə yoldaşları ilə münasibətdə səbirli olmağa köməklik etməlidirlər. Bu cür yanaşma 1920 və 30-cu illərdə üstünlük təşkil edən proqressivist yanaşmaya müəyyən təsir göstərmişdir. Vilyam Baqley, 1934-cü ildə jurnalda formalaşdırdığı proqressiv yanaşmalarla məşğul olmağa başlamışdır. Essensializmin digər tərəfdarlarına misal olaraq, Ceyms D.Koerner (1959), H.G. Rikover (1959), Paul Koperman (1978) və Teodor Sizerin (1985) adlarını çəkmək olar.

      Eksistensializm

      Eksistensialistərin dünya haqqında fikirləri subyektiv xarakter daşıyır. Onlar düşünürlər ki, həqiqət xeyirxahlıqdır və nəyin doğru olduğunu yalnız insan özü müəyyən edir. Eksistensialistlər hesab edilər ki, dünya həqiqətdir, həqiqət isə insan məsələyə yanaşmasından asılıdır. Yəni hər insanın öz həqiqəti ola bilər. Onlar hesab edirlər ki, xeyirxahlıq azadlıqdan irəli gəlir.

      Eksistensialistər hesab edirlər ki, məktəb şagirdlərə onların özlərinitanımağa və cəmiyyətdə öz yerlərini müəyyən etməyə köməklik göstərilən bir yerdir. Məktəbdə tədris olunan fənlər incəsənətin, etikanın, fəlsəfənin şərhlərini təmin etməlidir. Müəllim-şagird münasibətləri əsasən şagirdlərə fərdi təlim yollarında köməklik göstərməkdən ibarət olmalıdır. Məktəb mühitində baş verən dəyişiklik həm təbii, həm də mühüm hadisə kimi qəbul edilməlidir. Məktəbdən kənar və fərdi şəkildə müəyyən edilmiş kurikulumun istifadə edilməsi mümkündür.

      Related posts:

      1. Anqlo sakson işğalı
      2. Azərbaycan xarici iqtisadi əlaqələri
      3. Nisbet mehdiyeva turk xalqlarının tarixi
      4. Toxuculuq mmulatlarının növlri haqqinda mlumat