Tikinti norma və qaydaları beynəlxalq standartlara tam uyğunlaşdırılmalıdır

140. Əsas vəsaitəlrin ləğv edilməsi hansı sənədlərlə rəsmiləşdirilir?

1. Tikinti quraşdırma işlərinin maya dəyərinin hansı növləri mövcuddur

E) əvazimatların ,tikinti işlərinin dəyəri və sair xərclər.

26. Obyekt smetası hansı smetalar əsasında tərtib edilir?

A) lokal smeta hesablanmasını əsasında

B) yekun smeta əsasında

C) xərclər haqqında məlumatlar əsasında

D) sanitar – texniki işlərin smetası əsasında

E) təbiətin mühafizəsi və ümümi işlərin smetası əsasında

27. İşçi layihələrində və işçi sənədlərində neçə smeta hesablanmasından istifadə olunur?

28. Tikinti məhsulunun smeta dəyərinə hansı xərclər daxildir?

A) material dəyəri,nəqliyyat xərci ,tikinti – quraşdırma işlərinin,avadanlıqların dəyəri və sair.

B) Texnoloci avadanlıqların,alətlərin və sair xərclər

C) quraşdırma işlərinin dəyəri və sair xərclər

D) tikinti quraşdırma işlərinin ,avadanlıqların dəyəri və sair xərclər

E) tikinti işlərinin avadanlıqlar dəyəri və sair xərclər

29. Qayıdış məbləği hansı smeta sənədində hansı halda qötürülə bilər?

A) tikinti qutardıqdan sonra müvəqqəti bina və qurğulardan təkrar istifadə

B) materiallar və əsas əmək haqqı üzrə

C) tikinti qutardıqdan sonra.

D) tikinti meydançasında olan ümümi tikinti materiallarına görə

E) konstruktiv həllərin yaxşılaşdırılması və işin istehsalının yaxşılaşdırılması tədbirlər üzrə.

30. Avadanlıqların və xususi tikinti işlərində üstəlik xərcin miqdarı hansı xərcə əsasən götürülür.

A) əsas əmək haqqı

D) maşın və mexanizm istismar xərcləri

E) layihəyə çəkilən xərclər

31. Tikinti quraşdırma işlərinin vahid qiyməti hansı xərcləri özündə birləşdiriri.

A) düzünə xərclər və sair düzünə xərcləri

B) üstəlik xərcləri və plan yıgımı

C) maşin və mexanizmlərin istismar xərci

D) material və əsas əmək haqqı

E) tikinti quraşdırma işlərinin maya dəyəri

32. Materialların nəqliyyat tarifi nəyə əsasən təyin edilir.

A) materialların,daşınma məsafəsi və sinifi

B) materialların,növü və daşınma məsafəsi

C) materialların, qablaşdırılması və sinifm

D) materialların adı,növü və ağırlığı

E) materialların sinifi və franko qiymət

33. Tikinti –quraşdırma işlərinin maya dəyəri hansı xərclərdən ibarətdir.

A) düzünə və üstəlik xərclərdən

B) maşinların istismar

C) materialların, qablaşdırılması və sinifm

D) materialların,daşınma məsafəsi və sinifi

E) Üstəlik xərclər və materialların dəyəri

34. Hazırlıq–anbar xərcləri nəyə əsasən gütürülür.

A) materialların obyekt yanı qiymətləri

B) materialların nəqliyyat xərcləri

C) təhcizat və satış təşkilatlarının qiyməti

D) materialların buraxılış qiyməti

E) materialların qablaşdırılması və obyektyanı qiymətlər

35. Vahid rayonlar üçün vahid qiymətlər məcmüəsində qiymətlər neçə halda verilə bilər?

36. Plan yığımı (plan üzrə qəlir )hansı xərclərə görə təyin adilir.

A) düzünə və üstəlik xərclərə görə

B) materiallın dəyərinə əsasən

C) üstəlik xərclər və əsasən əmək haqqına görə

D) düzünə və üstəlik xərclərə görə

E) tikinti maşınlarının istismar xərcinə görə

37. Tikinti quraşdırma işlərinin smeta dəyərini hesablanmasında nələr olmalıdır.

A) işlərin həcmi,işin vahid qiyməti,üstəlik xərclər və plan yığımı

B) işçi layihələrinə əsasən işlərin həcmi və plan yığımının norması

C) resurslar haqqında məlumat

D) işçilərin əsas əmək haqqı,layihə sənədləri

E) plan yığımı,işlərin həcmi və maşınların istismar xərci

38. Smeta normaları «Tikinti norma və qaydaları» hansı hissəsidə verilmişdir.

39. Element smeta normasında nələr nəzərdə tutulur.

A) sadalanların hamsı

B) maşınların vaxt sərfi və material sərfi

C) tikinti maşınların istismar xərci

D) sair düzünə xərclər

40. Düzünə (birbaşa) xərclərin cəmi 220 mln. manat və onun tərkibində tikinti materiallarının xüsusi çəkisi 65% olarsa həmin xərclərin məbləği nə qədərdir?

A) 143 mln manat

B) 180 mln manat

C) 140 mln manat

D) 195 mln manat

E) 150 mln manat

41. Yekun smeta hesablamaları adlı sənəd özündə hansı xərcləri birləşdirir?

A) tikinti üzrə bütün xərcləri (bütün obyektlərin tam başa çatdırılması üçün lazım olan smeta)

B) tikinti işləri üzrə xərcləri

C) nəqliyyat xərcləri

D) birbaşa xərcləri

E) əmək haqqı üzrə xərcləri

42. Tikintinin aparılması üçün torpağın qazılması üzrə xərclər «Yekun smeta hesablamaların» hansı bölməsinə aid edilir?

A) «Tikintinin əsas obyektləri» bölməsi

B) «Sair işlər və xərclər» bölməsi

C) «Tikinti sahəsinin hazırlanması» bölməsi

D) «Müvəqqəti binalar və qurğular» bölməsi

E) «Abadlaşdırma və yaşıllaşdırma» bölməsi

43. Qış vaxtı tikinti işlərinin aparılması ilə əlaqədar olan əlavə xərclərt yekun smeta hesablamaların hansı bölməsində nəzərdə tutulur?

A) «Sair işlər və xərclər» bölməsi

B) «Tikinti sahəsinin hazırlanması» bölməsi

C) «Abadlaşdırma və yaşıllaşdırma» bölməsi

D) «Tikintinin əsas obyektləri» bölməsi

E) «Layihə-axtarış işləri, müəlliflik nəzarəti» bölməsi

44. Xidməti minik avtomobillərin saxlama xərcləri hansı xərclər tərkibində nəzərə tutulur?

A) üstəlik xərclərin tərkibində

B) materilların tərkibində

C) birbaşa xərclərin tərkibində

D) fəhlələrin əsas əmək haqqı tərkibində

E) maşın və mexanizm xərcləri tərkibində

45. Smeta maya dəyəri 300 min manat, plan yığımının səviyyəsi 8 % olarsa, normativ gəlirin məbləği nə qədərdir?

46. Reklam ilə bağlı xərclər hansı xərclərə aid edilir?

A) sair üstəlik xərclərinə

B) maşın-mexanizm xərclərinə

C) material xərclərinə

D) fəhlələrin əsa əmək haqqı üzrə xərclərə

E) inzibati-təsərrüfat xərclərinə

47. Avadanlıq, mebel və inventar xərcləri hansı smetada nəzərdə tutulur?

A) obyekt smetasında

B) yekun smeta hesablamalarında

D) lokal smeta hesablamalarında

E) ayrıca xərc növləri üzrə smeta hesablamalırnda

48. Müvəqqəti bina və qurğular üzrə xərclər hansı smeta sənədində öz əksini tapır?

A) yekun smeta hesablaşmalarında

B) obyekt smetasında

C) lokal smetada

D) ayrıca xərc növləri üzrə smeta hesablaşmalarında

E) lokal smeta hesablaşmalarında

49. İnşaat maşın mexanizmlərin bir obyektdən (maşın bazasandan) digər obyeklə daşınması ilə bağlı xərclər hansı xərclərə aid edilir?

A) birdəfəlik xərclərdə

B) tikinti materialları üzrə xərclər

C) illik xərclər

D) fəhlələrin əsas əmək haqqı xərclərinə

E) üstəlik xərclərə

50. İriləşdirilmiş smeta normaları hansı işlər üçün işlənib hazırlanır?

A) təkrar olunan kompleks işlər üçün

B) quraşdırma işləri üçün

C) təmir işləri üçün

D) əmək haqqı xərcləri üzrə

E) sair işlər üzrə

51. Torqların keçirilmə proseduru neçə mərhələdən ibarətdir?

52. Layihə smeta sənədlərinin ekspertizadan keçirilməsinin məqsədi nədir?

A) layihənin texniki-iqtisadi göstəricilərinin yaxşılaşdırılması

B) icracıların məsuliyyətini artırılması

C) layihə institutunun işinin yaxşılaşdırılmas

D) layihə-smeta sənədlərinin kompleksliyinin təyin edilməsiı

E) smeta sənədlərinin layihə sənədlərinə uyğunluğunun təyini

53. Yerinə yetirilmiş tikinti-quraşdırma, təmir-tikinti işlərinin qəbul olunması (təhvil-təslim) üzrə hansı əsas sənəd tərtib olunur?

A) 2 №-li qəbul aktı

B) 4 №-li qəbul aktı

C) 3 №-li qəbul aktı

D) 5 №-li qəbul aktı

E) 10 №-li qəbul aktı

54. Yerinə yetirilmiş işlər üzrə sifarişçi ilə podratçı arasında hesablaşmalar hansı sənəd əsasında aparılır?

55. Tətbiq olunma səviyyəsinə görə norma və qiymətlər neçə qrupa bölünür?

56. Maşinist-mexanizatorların əmək haqqı hansı xərclərin tərkibində nəzərdə tutulur?

A) maşın-mexanizmlərin istismar xərclərində

B) material xərclərində

C) üstəlik xərclərdə

D) inşaatçı fəhlələrin əsas əmək haqqında

E) sair xərclərdə

57. Obyektlərin növündən asılı olaraq standartların hansı növləri vardır?

A) əsas standartlar, məhsul standartlar, proseslər üçün standartlar, nəzarət metodları

B) sahə standartları, xidmət standartları, texniki şərtlər

C) dövlət standartları, sahə standartları, məhsul standartlar

D) əsas standartlar, tikinti şərtlər, dövlət standartlar

E) dövlət standartları, nəzarət metodları, texniki şərtlər

58. Smeta normativləri neçə hissəyə ayrılır?

A) element smeta normativləri, iriləşdirilmiş smeta normativləri

B) tikinti materiallarının smeta norması, tikinti işləri üçün smeta norması

C) resursların şərti üçün normativlər, smeta gəliri üzrə normativlər

D) yüklərin daşınması üçün smeta norması, müvəqqəti binalar üçün norma

E) tikinti materiallarının smeta norması

59. Bank xidməti üzrə ödəmələr hansı xərclərdə göstərilir?

A) üstəlik xərclər

B) material xərci

C) düzünə xərclərdə

D) maşın mexanizimlərinin istismar xərcində

E) əsas əmək haqqında

60. Nəqliyyat xərclərinə nələr daxildir

A) tarif qiyməti, yükləmə və boşaltma xərcləri

B) təchizat təşkilatların və anbar xərcləri

C) materialların daşınması, tikinti meydançasında saxlanılması xərci

D) materialların qablaşdırılmış və saxlanması xərci

E) franko-zavod qiyməti və tarif qiyməti

61. Tikinti məhsulunun müqavilə qiymətini Kim təyin edir?

A) sifarişçi və podradçi təşkilat

C) layihə təşkilatı

D) sifarişçi və layihə təşkilatı

62. Tikinti quraşdırma işlərinin smeta dəyəri özündə konkret nəyi birləşdirir?

A) smeta maya dəyərini və smeta qəlirini

B) smeta qəlirini

C) smeta maya dəyərini

D) üstəlik xərcləri

E) maşin-mexanizm xərclərini

63. Avadanlıqların quraşdırılmasında düzünə xərclər -300 min man. O cümlədən əmək haqqı 45 000 man ,üstəlik xərclərin norması 120% olarsa smeta maya dəyəri nə qədər olar?

64. Smeta dəyəri 370 000 man.,üstəlik xərclərin norması 15%,rlan yığımının norması 8 % olarsa düzünə xərclərin miqdarı nə qədər ola bilər?

65. Yanğına qarşı və təhlükəsizlik texnikası üzrə xərclər hansı xərclərə aid edilir?

A) üstəlik xərclər

B) əsas əmək haqqı xərclərinə

C) düzünə xərclər

D) material xərclərinə

66. Xətti-texniki işçilərin əmək haqqı hansı xərc m ? verilir?

A) üstəlik xərclərdən

B) plan yığımından

C) nəqliyyat xərclərindən

D) tikinti maşinların istismar xərcləri

E) sair düzünə xərclərdən

67. Tikinti quraşdırma işlərinin dəyəri 600 000 man,avadanlıqların dəyəri 150 000 ,sair xərclər 20 000 man.,qayıdış məbləği 40 000 man. olarsa, tikintinin smeta dəyəri nə qədər olar?

68. Tikinti maşınlarının 1 maş.-saatın dəyəri nəyə əsasən təyin edilir?

A) maşın vaxtı sərfi və 1 maş-saatın smeta qiyməti

B) maşınların vaxt sərfi və işin həcmi

C) mexanikləşdirmə səviyyəsi və maşın parkı

D) maşınların sayı və məhsuldarlığı

E) maşınların qücü və maşınların istifadə müddəti

69. Tikinti maşınlarında « texniki xidmət» və enerci xərcləri maşınların istismar xərcinin hansı maddəsimnə aiddir?

A) istismar (cari) xərclər

B) illik xərclər

C) maşınların daşınması xərcləri

D) maşınların sökülməsi xərcləri

E) birdəfəlik xərclər

70. Vahid rayonlar üçün vahid qiymət (VRVQ) qiymətlərin verilməsində neçə hala rast qəlmək olar?

71. Poçt –teleqraf və mətbəə işlərinə çəkilən xərclər hansı xərc elementinə daxildir?

A) üstəlik xərclərdən

B) material xərclərinə

C) plan yığımında

D) düzünə xərclər

E) əsas əmək haqqına

72. Əsas istehsal fondları üzrə büdcəyə ödəmələr əsasən hansı xərclərdər qötürülür?

A) plan yığımında

B) düzünə xərclərdən

C) əsas əmək haqqına

D) maşinların istismar xərclərindən

E) üstəlik xərclərdən

73. Düvlətin qiymət siyasətinin hansı istiqamətləri vardır?

A) stratecı və taktiki

B) qiymətin çevrikliyi və qiymətin bazar tənzimlənməsi

C) qiymətqoyma və tariflərin tətbiqi

D) operativ və qiymətin dövlət tənzimlənməsi

E) cari qiymətqoyma

74. Qiymətlərin dövlət tərəfindən tənzimlənməsi formalarına hansılar daxildir?

A) hamısı daxildir

B) dövlət tərəfindən tənzim olunan qiymətlər

C) inhisar qiymətlərinə dövlət nəzarəti

D) azad(müqavilə) qiymətlər

E) tətbiq edilmiş qiymətlər

75. Adətən tender sənədləşməsinin məzmunu neçə hissəyə bölünür?

76. Layihə –axtarış işlərinə çəkilən xərclər əsasən hansı smeta sənədlərində göstərilir.?

A) yekun smetada

B) əmək haqqında

C) təbiətin mühafizəsi üzrə smetada

D) lokal smetada

E) xərclər haqqında məlumatda

77. Layihə smeta sənədləri konpleksinin tərkibinə hansılar daxildir?

A) işçi layihələr və işlərin həcmi

B) smeta normaları

C) layihələrin texniki iqtisadi qiymətləndirilməsi və layihə mərhələləri

D) TQİ-i üçün vahid qiymətlər və xərclər üçün əsaslandırılmış mənbələr

E) xususi tikinti işləri

78. Ən mühüm obyektlərin layihələrini Kim təstiq edir?

A) Nazirlər Kabineti

B) Rayon icra həkimiyyəti

C) Tikinti və memarlıq komitəsi

D) İqtisadi İnkişaf Nəzirliyi

E) Şəhər icra həkimiyəti

79. Bazarda tarazlıq qiyməti nə vaxt ola bilər?

A) tələb və təklifin bərəbərliyi olduqda

B) tələb təklifdən çox olarsa

C) artıq məhsul istehsal olduqda

D) təklif tələbdən çox olarsa

E) məhsulun qiymətinin artması

80. Qiymət siyasətində qiymətlərin operativ tənzimləməyə hansılar daxildir?

A) hamısı daxildir

B) qiymətlərin əmələ qəlməsi

C) qiymətlərin əmələ qəlməsinin formalaşması qaydaları

D) cari qiymətqoyma mexanizminə nəzarət

E) bazar və tənzimlənən qiymətlərin tətbiq olunması

81. Tikintidə anbar-təsərrüfat xərcləri hansı xərc elementinə daxildir?

B) əsas əmək haqqına

C) plan yığımına

D) tikintidə maşınların istismar hərcinə

E) üstəlik xərclərə

82. İriləşdirilmiş smeta normaları əsasən hansı göstəricilərə görə verilir

A) son məhsulun natural göstəricilərinə əsasən

B) texniki –iqtisadi məlumatlara əsasən

C) tikinti quraşdırma işlərinə əsasən

D) layihələri mərhələlərinə əsasən

E) avadanlıqların quraşdırılmasına əsasən

83. Avtomobil nəqliyyatı ilə daşınan yüklərin sinifləri üzrə təsnifləşdirilməsi hansı sənədə üzrə aparılır?

A) layihə smeta sənədlərinə əsasən

B) kalkulyasiyalara əsasən

C) normativ sənədlərə (toplulara) əsasən

D) xərclər smetasına əsasən

E) müqaviləyə əsasən

84. Köməkçi və xidmətedici obyektlər hansı smetada göstərilir

B) xərclər haqqında məlumat

D) müqavilə qiymətində

E) materialların dəyəri

85. Qiymətqoymanın bazis indeks metodu neçə mərhələdə formalaşır.

86. Vahid qiymətlər özündə hansı xərcləri birləşdirir

A) işin vahidi üçün düzünə xərcləri

B) üstəlik xərclər

C) material xərcləri

D) fəhlələrin əsas əmək haqqı üzrə xərcləri

E) maşın mexanizm xərcləri

87. Fərdi normaların işlənib hazırlanmasında neçə metod istifadə olunur.

88. Jari qiymətlər səviyyəsində əmək haqqının məbləği nəyə əsasən təyin olunur

A) bazis işinə nisbətən qəbul olunmuş indeks (əmsal) əsasında

B) faktiki qiymətlər əsasında

C) cari qiymətlər əsasında

D) üstəlik xərclərə əsasən

E) sair xərclərə əsasən

89. Smeta üzrə əmək haqqı hansı smeta sənədlərində təyin olunur

A) lokal və obyekt smetalarında

B) lokal smeta hesablamalarında

C) yekun smeta hesablamalarında

D) obyekt smeta hesablamalarında

E) ayrıca xər növləri üzrə smeta hesablamalarında

90. Obyektin smetası nədir?

A) normativ sənəddir

B) tikinti smeta işlərinin həcmini ifadə edən sənəddir

C) xərclər üzrə kalkulyasıdır

D) tikintinin maliyyələşdirmə mənbəyi barədə sənəddir

E) faktiki xərclər torlusudur

91. Smeta sənədləri hansı prosesində tərtib olunur?

A) layihələndirmə prosesində

B) müsabiqələr keçirilən prosesdə

C) tikintinin başa çatdırıldığı prosesdə

D) sifarişçi ilə podratçı arasında hesablaşmalar

E) tikintinin maliyyələşədirilməsi həllolunma prosesində

92. Franko-obyektyanı anbar smeta qiymətləri neçə elementi özündə birləşdirir.

93. Tikinti quraşdırma işlərinin həcmi 1.5 mln, smeta üzrə maya dəyəri 1.38 mln və maya dəyərinə edilən qənaət 0.11 min manat olarsa faktiki rentabelliyin səviyyəsi nə qədərdir?

94. Tikinti məhsulunun qiyməti əsasən haralarda formalaşır?

B) tikinti təşkilində

C) Tikinti meydançasında

D) layihə təşkilatlarında

E) tikinti sənaye müəssisələri

95. Smeta dəyəri 20 mln manat və gəlirin miqdarı 4 mln manat olarsa, rentabelliyin səviyyəsi nə qədər olar?

96. «Tam hazır obyekt » üzrə hesablaşmada sifarişçinin funksiyası kimə verilir?

A) Baş podratçıya

B) Əlavə podratçıya

C) layihə institutuna

D) Texniki nəzarətçiyə

E) Maliyyə – sənaye qrupuna

97. Məhsulun istehsal və satış element xərclərinin tərkibinə daxil deyil:

A) maşin və mexanizm xərcləri.

B) əmək haqqı xərcləri ;

C) material xərcləri;

D) əsas fondların amortizasiyası;

E) sosial ehtiyatlara ayırmalar;

98. Məhsulun maya dəyərinin aşağı salınmasına istehsal daxili texniki-iqtisadi amillər təsir göstərir:

A) istehsal olunan məhsulun strukturunu yaxşılaşdırılması və istehsalın texniki səviyyəsinin artırılması;

B) istehsalın texniki səviyyəsinin yaxşılaşdırılması;

C) təbiət resursların səmərəli istifadəsi;

D) təbii xammalın keyfiyyətinin və tərkibinin dəyişilməsi;

E) istehsalın yerləşməsinin dəyişilməsi

99. Əmək məhsuldarlığının əsas göstəricilərinə aiddir

A) vaxt ərzində məhsulun hasilatı və məhsulun əmək tutumu;

B) fond verimi və fond tutumu;

C) məhsulun material tutumu;

D) avadanlığın intensiv istifadə əmsalı;

E) fondla silahlanma

100. Tender sənədləşməsinin məzmunu hansı hissələ bölünür?

A) ümumi və xüsusi;

B) dəyər və natural;

C) iqtisadi və fiziki;

101. Sifarişçi baş podradçını nələrlə təmin edir?

A) layihə smeta sənədləri ilə

B) tikinti materialları ilə

D) əlavə podradçıları cəlb etməklə

E) obyektlərin keyfiyyətli yerinə yetirilməsi ilə

102. Bazarın əsas elementləri hansılardır?

103. Əmək bazarı və tikinti materialları bazarı bir – birilə əlaqədar olaraq nə yaradır?

A) tikinti məhsulu bazarı

D) qiymətli kağızlar bazarı

E) əmlak bazarı və əmək bazarı

104. Podrad müqaviləsi bağlananda müəyyən edilən tikinti məhsulunun qiyməti necə adlanır?

A) müqavilə qiyməti

B) balans qiyməti

105. Müəssisənin əmlakının əmələ gəlməsi mənbələri hansılardır?

A) təsisçilərin pul və maddi paylarıdır

B) səhmlərin nəzarət paketidir

C) əhalinin qənaət etdiyi pullardır

D) işçilərin əmlakıdır

E) müəssisənin öhdəlikləridir

106. Tikintinin aparılmasında optimal variant nədir?

A) həllin ən səmərəlisi

B) fəaliyyət planı

D) inkişaf planı

E) maliyyə planı

107. Əsas kapitala hansı xərclər daxildir?

A) torpaq sahəsinin və tikintinin dəyəri

B) yanacağın, enercinin və digər materialların dəyəri

C) tikinti meydançasına maşınların gətirilməsi

D) maşınların istismar xərcləri

E) işçilərin əmək haqqı

108. İnvestisiya prosesinin iştirakçıları əsasən hansılardır?

A ) investorlar sifarişçilər, layihəçilər, podradçılar

B) büdcə təşkilatları,

C) sifarişçilər, smetaçılar, investorlar

D) baş layihə təşkilatları, keyfiyyətə nəzarət orqanları, bank sistemi

E) sığorta kompaniyaları, plan şöbələri

109. Portfel investisiyası nədir?

A) qiymətli kağızlar və digər aktivlərlə əlaqədar kapital qoyuluşudur

B) təsərrüfat fəaliyyəti obyektlərinə kapital qoyuluşudur

C) gəlir almaq üçün təsərrüfat fəaliyyətinə qoyulan vəsaitlərdir

D) əhalinin pul əmanətləridir

E) əsas və dövriyyə kapitalının yaradılması xərcləridir

110. İnvestisiya fəaliyyəti nədir?

A) investorların investisiya qoyuluşunun həyata keçirilməsi ilə əlaqədar bütün hərəkətlərinin fiziki və hüquqi layihələrinin reallaşdırılmasında hərəkətin cəmidir

B) layihə – axtarış işlərinə aid müqavilə sənədlərini hazırlamaqdır

C) investisiya imkanları aşkar etməkdir

D) potensial investor üçün investisiya təkliflərini işləməkdir

E) istehsal obyektləri tikintisinə kapital qoyuluşudur

111. Reinvestisiyalar nədir?

A) yeni azad edilmiş investisiya resursları

112. İnvestisiyanın kommersiya səmərəlililyini hesablamaqda məqsəd nədir?

A) real pul axımı bilmək

B) aksiyaları bilmək

C) istehsal xərcləri bilmək

D) kreditləri bilmək

E) qiymətli kağızları bilmək

113. Qiymətli kağızlar və digər aktivlərlə əlaqədar kapital qoyuluşu necə adlanır?

A) portfel investisiyalar

B) xarici investisiyalar

E) birbaşa xərclər

114. İdarəetmə qərarlarının qəbul edilməsi konsepsiyası ilk dəfə kim tərəfindən işlənmişdir?

115. Qiymətin ən geniş yayılmış hansı formaları mövcuddur?

A) alış və satış qiymətləri

B) topdansatış və pərakəndə qiymətlər

C) bazar və müqavilə qiymətləri

D) tələbvə təklif qiymətləri

E) idxal və ixrac qiymətləri

116. «Kredit»sözü öz mənşəyinə görə nə deməkdir?

117. Yeniliyin işlənilməisnin əsas mərhələləri hansılardır?

A) innovasiya ideyasının axtarışı və ən perspektiv yolun seçilməsi

B) dövriyyə vəsaitinin yeniləşdirilməsi

C) elmi – texnikanın tətbiqi

D) işçi qüvvəsinin ixtisas səviyyəsinin artırılması

E) elmi – texniki məhsulun keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması

118. Müəssisənin elmi – texniki tərəqqi səmərəliliyinə nələr aiddir?

A) iqtisadi və sosial

E) konstruksiya və məmulatlar

119. Mülkiyyət formasına görə müəssisələr neçə cür olur?

A) şəxsi və dövlət

120. Sahibkarlığın hansı modelləri vardır?

A) klassik və innovasiya

121. Səhmdar cəmiyyətlərin hansı tipləri var?

A) açıq və qapalı

D) məhdud məsuliyyəti

E) qapalı və məhdud məsuliyyəti

122. Səhmdar cəmiyyətin baş idarəetmə orqanı hansıdır?

A) səhmdarların ümumi iclası

B) müşahidə şurası

C) direktorlar şurası

D) səhmdar cəmiyyətin idarə heyəti

E) müəssisənin rəhbəri

123. Kiçik tikinti müəssisələrində işçilərin sayı ən çox nə qədər ola bilər?

124. Aşağıdakı təşkilatlardan hansıları səhm buraxılışı hesabına təşkil edilir?

A) səhmdar cəmiyyəti

B) tikinti şirkəti

C) tikinti firması

E) maliyyə – sənaye qrupu

125. Rəqabətin hansı metodları vardır?

A) qiymət, qeyri qiymət

B) mükəmməl, qeyri mükəmməl

C) qiymət, mükəmməl

E) qiymət, qeyri mükəmməl

126. Kommersiya xərclərinin tərkibinə nələr daxildir?

A) reklam xərcləri

B) məhsulun istehsalı üzrə xərclər

C) alıcının hesabına məhsulun nəqliyyat xərcləri

D) arbitrac xərləri

E) sığorta kompaniyaları, plan şöbələri realizə olunmamış xərclər

127. Əsas fondların dəyəri məhsulun üzərinə necə keçirilir?

D) faiz nisbətdə

128. İstehsal fondları neçə növə ayrılır?

A) əsas, dövriyyə

B) əsas, bilavasitə

C) dövriyyə, qeyri dövriyyə

D) əsas, qeyri əsas

E) əsas, qeyri dövriyyə

129. Dəyər ifadəsində əsas fondlar hansı formada qiymətləndirilir?

A) ilkin dəyərə görə, qalıq dəyərinə görə, bərpa olunan dəyərə görə

B) bərpa olunan smeta dəyərinə görə, balans dəyərinə görə

C) ilkin dəyərinə görə, balans dəyərinə görə, qalıq dəyərinə görə

D) qalıq dəyərinə, smeta dəyərinə görə, bərpa olunan dəyərə görə

E) qalıq dəyərinə, smeta dəyərinə görə

130. Əsas fondlar necə qiymətləndirilir?

A) ilk,bərpa və qalıq dəyəri

B) bərpa dəyəri iləmüəyyən edilmiş oxşar məhsulların növləri

C) qiymətlərin dəyişdirilməsinin iriləşdirilməsi əmsalı

D) yeni bazar qiymətlərinə görə indeksləşdirmə

E) dondurulmuş əsas fondların dəyəri

131. Tikinti istehsalı prosesində əsas fondun məhsul üzərnə keçən dəyərinə nə deyilir?

132. İllik amortizasiya ayırmalarının əsas fondlarının dəyərinə faizlə olan nisbətinə nə deyilir?

A) amortizasiya ayırmaları

B) gəlirlilik əmsalı

C) rentabellik göstəricisi

133. Əsas istehsal fondunun hər vahidinə düşən tikinti məhsulunun həcmi nəyi ifadə edir?

A) fond verimi göstəricilərini

D) maya dəyərini

E) fond tutumu göstəricilərini

134. Əsas fondlardan istifadəni daha ətraflı hansı göstəricilər xarakterizə edir?

A) fondverimi, fondların rentabellik göstəricisi

B) fond tutumu, maşınların vaxtından istifadə əmsalı

C) əməyin fondla silahlanması, maşınların yüklənmə əmsalı

D) əməyin fondla silahlanması, növbəlik əmsalı

E) əməyin mexaniki silahlanması, maşınların məhsuldarlığından istifadə

135. Cəlb edilmiş vəsaitlərin fondlarına nələr aiddir?

A) istehlak fondları, gələcək dövrün xərcləri

B) bankların kreditləri

C) kommersiya kreditləri

136. Əsas fondların dəyərinə nə daxildir?

A) balans üzrə əsas fondların ilk dəyəri, əsas vəsaitlər, əsas fondların qalıq dəyəri

B) istismarda olan fondların dəyəri

C) ehtiyatda olan fondların dəyəri

D) fəaliyyəti dondurulmuş əsas fondların dəyəri

E) xüsusi əsas fondların dəyəri

137. İstehsalda istifadə olunma əlamətlərinə görə əsas fondlar hansı qruplara bölünür?

B) nəqliyyat vasitələri

C) istehsal binaları və qurğuları

D) təsərrüfat inventarı

E) yaşayış binaları

138. Əsas fondlara yönəldilən investisiyalar necə adlanır?

A) kapital qoyuluşları

B) maliyyə investisiyaları

C) portfel investisiyaları

D) dövlət investisiyaları

E) daxili investisiyalar

139. Fondverimi göstəricisi necə təyin olunur?

A) istehsal olunan məhsulun həcmi/məhsulun istehsalında istifadə olunan əsas istehsal fondların dəyəri

B) məhsulun istesalında istifadə olunan əsas istehsal fondların

C) istehsal olunan məhsulun həcmi/müəssisənin əsas fondların dəyəri

D) istehsal olunan məhsulun həcmi/dövriyyə fondlarının dəyəri

E) istehsal olunan məhsulun həcmi/ dondurulmuş pul vəsaitləri

140. Əsas vəsaitəlrin ləğv edilməsi hansı sənədlərlə rəsmiləşdirilir?

A) ləğv edilmə aktı

C) tələbnamə ilə

D) qəbul aktı ilə

E) deklarasiya aktı ilə

141. Təşkilatın ümumi strategiyası.

A) məhsula yeni keyfiyyətlər əlavə etmək,bazar payı, gəlir;

B) mövcud vəziyyətin təhlili, rentabellik, imic;

C) dövriyyə vəsaitinin dövretmə sürətinin yaxşılaşdırılması;

D) resurslardan səmərəli istifadə olunması;

E) satış, istehsal, məhsulun emalı.

142. Strategiyanın əsas məqsədi.

A) bazar payı göstəricisini artırmaq

C) rentabellik səviyyəsini yüksəltmək

D) resurslardan səmərəli istifadə etməsi

E) xarici bazara çıxmaq.

143. Obyekt tikintinin təqvim planını tərtib etmək üçün zəruri ilkin materiallar?

A) obyekt işçi cizgiləri və smetası

C) istehsalın inkişafı planı

D) tikinti təşkilatının maliyyə planı

E) marketinq strategiyası.

144. İnnovasiya sahibkarlığı dedikdə nə başa düşülür ?

A) ictimai, texniki və iqtisadi proses olub, ideyaların və ixtiraların praktiki istifadə edilməsi ilə yeni məhsulların və texnologiyaların yaradılmasına gətirir.

B) yeni praktiki vasitələrin yaradılması, yayılması və istifadə edilməsinin kompleks prosesdir.

C) yeni texnoloci ideyaların, təkliflərin, elmi-texniki qərarların praktiki tətbiq edilməsi və həyata keçirilməsidir.

D) istehsal orqanizminin ilkin strukturunda dəyişikliklərdir, yəni onun daxili strukturunun yeni vəziyyətə keçididir.

E) yeni texnologiya şəklində yeniliklərin, məhsul və xidmət növlərinin, istehsal, maliyyə, kommersiya və inzibati xarakterli təşkilati və sosial iqtisadi qərarların mənfəətli istifadə edilməsidir.

145. Alıcılıq qabiliyyəti ilə möhkəmləndirilmiş tələbat nədir?

146. Bütün dünya ölkələrin daxil olduğu bazar növü hansıdır?

B) maliyyə bazarı

E) məhsul bazarı

147. Lizinq sövdələrində hansı subyektlərdən istifadə edilir?

A) lizinq verən, lizinq alan, lizinq əmlakının satıcısı

B) lizinqi istifadə edən

C) lizinqi özəlləşdirən

D) lizinqi qaytaran

E) maliyyə lizinqi

148. Ödəmə dərəcəsi və müqavilə müddətinə görə lizinqin hansı növləri var?

A) maliyyə, operativ

B) operativ, uzunmüddətli

C) maliyyə, uzunmüddətli

D) qeyri qaytarılan, maliyyə

E) operativ, kredit

149. İcarənin növlərinə nələr aiddir?

A) maliyyə icarəsi, müəssisələrin icarəsi, kirayə vermə

C) operativ lizinq

E) liveric lizinqi

150. Lizinqin növlərini sadalayın

A) maliyyə və operativ

B) büdcə və büdcədən kənar

C) fiksal və vergi

D) büdcə və vergi

E) operativ və büdcə

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət

Tikinti norma və qaydaları beynəlxalq standartlara tam uyğunlaşdırılmalıdır

Bakı, 25 iyun (AZƏRTAC). Tikinti norma və qaydaları dünyanın bütün ölkələrində mövcuddur. Bəzi mütəxəssislərin fikrincə isə ölkəmizdə tətbiq edilən tikinti normaları ilə beynəlxalq normalar arasında müəyyən fərqlər mövcuddur. Belə ki, bu sahədə yaranmış uyğunsuzluq layihə mühəndislərinin bəzi problemlərlə üzləşməsinə gətirib çıxarır.

Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin müəllimi Məhəmməd Musayev AZƏRTAC-a müsahibəsində bu məsələyə toxunaraq bildirmişdir ki, layihəçilər tikilən bina və qurğularla bağlı layihədə nəzərdə tutulan bütün tələblərə əməl edirlər. Ancaq elə tikinti qurğularına rast gəlinir ki, onların layihəsi üzərində işləyən mühəndislər yerli normaları tətbiq edə bilmirlər. Əsas məsələlərdən biri də ölkəmizin özünəməxsus iqlim şəraitinin nəzərə alınması ilə yanaşı, norma və qaydaların təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmasıdır. Söhbət əlbəttə ki, tikinti sahəsində norma və qaydaların beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmasından gedir.

M.Musayev, həmçinin diqqətə çatdırmışdır ki, bina və qurğuların layihələndirilməsi sahəsində Azərbaycan və xarici ölkə konstruktorlarının səviyyəsində elə bir fərq yoxdur. Yalnız konstruksiyaların tikintisindəki müasir texnologiya cəhətdən geriləmə müşahidə edilir. Təəssüf ki, müasir tikinti materialları sahəsində də vəziyyət arzuolunan deyildir. Ölkəmizdə havalandırma, su və kanalizasiya üzrə ixtisaslaşmış layihəçilər xarici mütəxəssislərdən xeyli geridə qalırlar. Çünki indi dünyada tikinti sektorunda əsasən qabaqcıl texnologiyalardan istifadə edilir. Ancaq konstruktorlarımızın səviyyəsi dünyanın aparıcı ölkələrinin konstruktorları ilə rəqabət aparacaq səviyyədədir.

M.Musayev vurğulamışdır ki, respublikamızda həyata keçirilən və böyük investisiyaların cəlb edildiyi layihələrin bir qismi xarici mühəndislərə həvalə olunur. Azərbaycan qanunvericiliyində isə elə bir maddə yoxdur ki, layihələrin icrası müddətində bizim mühəndislərimiz də onlarla birgə işləsinlər. Yəni reallaşdırılan layihənin əvvəlindən axırına kimi xarici mütəxəssislərlə birgə çalışaraq, onların təcrübəsindən faydalansınlar. Bir sözlə, onların gətirdikləri, tətbiq etdikləri texnologiyadan yerli mütəxəssislər də yararlansınlar. Zənnimcə, Azərbaycan konstruktorlarının da beynəlxalq miqyasa çıxaraq, öz ideya və bacarıqlarını nümayiş etdirməsi üçün şərait yaradılmalıdır.

Xankəndi

AzVision.az -ın məlumatına görə, bu barədə qərarı Baş nazir Novruz Məmmədov imzalayıb.

Dəyişikliyə görə, mülkiyyətində, icarəsində və ya istifadəsində olan torpaq sahəsində təyinatı üzrə yerüstü mərtəbələrinin sayı 3-dən, hündürlüyü 12 metrdən (binanın hündürlüyü “0” səviyyəsindən, yəni birinci yerüstü mərtəbənin döşəməsinin üst hissəsindən sonuncu mərtəbənin örtüyünün alt hissəsinədək – çardaqaltı döşəmənin alt hissəsi) və aşırımlarının uzunluğu 6 metrdən çox olmayan fərdi yaşayış evlərinin tikintisi ilə bağlı məlumatlandırma icraatı həyata keçirilir və onların tikintisi üçün tikinti layihəsinin yalnız zirzəmilərin, mərtəbələrin, dam örtüklərinin planlarından, kəsiklərdən və fasadlardan ibarət memarlıq-planlaşdırma və tikinti ərazisinin baş planı bölmələrinin hazırlanması tələb olunacaq.

Qərara əsasən, bu siyahı yalnız icra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktlarının hazırlanması və qəbul edilməsi qaydası haqqında əsasnamə ilə dəyişilə bilər.

Həmçinin, müfəssəl plan olmadığı və ya onun müddəti bitdiyi hallarda tikintiyə icazə verilməsi və ya məlumatlandırma icraatı məqsədləri üçün tikinti layihələrinin onların həyata keçiriləcəkləri ərazinin planlaşdırılması sənədlərinə (baş planlara və ya ümumi planlara), habelə müfəssəl planın hazırlanması zamanı nəzərə alınan tələblərə uyğunluğunun müəyyənləşdirilməsi qaydalarında da dəyişiklik edilib.