Təşkilati davranış: bu təhsil sahəsinin xüsusiyyətləri

Sistem modeli və ya sistemli meydana gələn ardıcıllığı öyrənmək üçün təşkilati davranışı ən sadə hissələrə ayırmağa çalışır, müxtəlif komponentlər arasındakı əlaqələr və təşkilat proseslərini sahib olduğumuz maraqlara ən uyğun hala gətirmək üçün bu davranış dəstini qurmağın ən təsirli yolu. Geniş bir araşdırma tələb edən, lakin düzgün tətbiq edildiyi təqdirdə faydaları çox əhəmiyyətli ola bilən çox dərin və analitik bir modeldir.

Təşkilati davranış

2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007

Ülkər Elçin qızı Fərzəliyeva

Xəzər Universiteti

magistrant

TƏŞKİLATİ DAVRANIŞ VƏ YANAŞMALAR

Açar sözlər: təşkilati davranış, təşkilat, fərd, qrup, idarəetmə prosesi

Organizational behavior and approaches

Summary

The purpose of this article is to identify and analyze the factors that influence the formation of organizational behavior, how to organize organizational behavior in enterprises. This article, which examines organizational behavior, is a qualitative study and has been interpreted using a document analysis approach. Through the analysis of the document, different sources related to organizational behavior were investigated and a number of definitions of organizational behavior were reflected.This article also discusses the importance of the organization in society. The impact of individuals, groups, and the formal structure of the organization on the behavior of organizations to work more effectively is reflected in the study.

Key words: organizational behaviour, organization, personality, group, management process

MƏQALƏNİ YÜKLƏ [149,46 Kb] (yüklənib: 134)

Təşkilati davranış: bu təhsil sahəsinin xüsusiyyətləri

İnsan davranışı bir çox perspektivdən öyrənilmişdir və bunlardan biri təşkilatlarla əlaqəlidir.

Bu yazıda kəşf edəcəyik təşkilati davranış anlayışı nədir, bu işdə iştirak edən fərqli fənlər, funksiyaları və bu baxımdan mövcud olan müxtəlif yanaşmalar nədir.

• Əlaqədar məqalə: “İş və təşkilatların psixologiyası: gələcəyi olan bir peşə”

Təşkilati davranış nədir?

Təşkilati davranış sistematik bir şəkildə araşdırılır təşkilatlar kontekstində insanların davranışı, aldığımız baxımdan asılı olaraq üç səviyyəli bir iş qura bilmək. Ən spesifik mikro səviyyə olacaq və şirkət və ya rəhbərlik içərisində şəxsiyyətin davranışına diqqət yetirəcəkdir. İkincisi, iş qrupunun davranışına istinad edəcək olan meso səviyyəsi olacaqdır. Nəhayət, bütün təşkilatın davranışlarını araşdıracaq makro səviyyə olacaqdı.

Təşkilatlar daxilindəki insanların davranışlarını öyrənməyin məqsədi, bütün təşkilati proseslərdə səmərəliliyi artırmaq üçün dəyişikliklər etməyə imkan verən dəyərli məlumatlar əldə etməkdir. Bu elm intuisiyaya əsaslanan qərarlara qarşı çıxırvə yəni insan davranışı öyrənilə bilər və bu səbəbdən təşkilati davranışın bizə verdiyi məlumatlara əsaslanaraq yüksək bir müvəffəqiyyət nisbəti ilə proqnozlar verilə bilər.

Əvvəldə bəhs etdiyimiz səviyyə sisteminə əlavə olaraq, özümüzü tapdığımız konkret-mücərrəd oxdakı mövqeyə əsaslanaraq bu fənni araşdırmalarını da ayırd edə bilərik. Bu mənada müşahidə edə biləcəyimiz və ölçə biləcəyimiz davranışa nisbətən maksimum dəqiqlik səviyyəsinə sahib olardıq. İkincisi, davranış yollarını proqnozlaşdırmağımız üçün ipuçları verən davranışlarımız olardı. Və nəhayət, ölçülməsi daha çətin, eyni dərəcədə vacib olan dəyərlər olardı.

Əlaqəli fənlər

Təşkilati davranış biliyin çox müxtəlif sahələrindən birbaşa istifadə edən bir tədqiqat sahəsi. Ən vaciblərindən bəzilərini biləcəyik.

1. Psixologiya

Aydındır ki, insan davranışı ilə bağlı bir araşdırmada psixologiya bu mövzuda ən çox danışan elmdir, buna görə də bu siyahıda ilk məlumat mənbəyidir. Bu mövzuda ilk tədqiqatlar iş şəraitinin işçilərin fiziki və ya zehni yorğunluğu kimi amillərə təsirlərini daha yaxşı başa düşməyə yönəldilmişdir. Vaxt keçdikcə onların çeşidləri genişləndi və bu gün bütün dəyişənlərin bilinməsi və kəmiyyət göstərilməsi ilə bağlıdır iş yerində mövcud olan və insanlar üzərində təsirlərini görən.

Bu səbəbdən təşkilati davranışları, şəxsiyyəti, qabiliyyətləri, məmnuniyyəti, liderlik bacarıqlarını, vəzifədəki performansı, kadr seçimi proseslərini, yaranan stresi, işçilərin ehtiyaclarını və bir çox dəyişənləri araşdırmaq. Psixologiya (və xüsusən də sosial psixologiyanın qolu), əlbəttə ki, bir şirkətdə inkişaf etmiş təşkilati davranışı dərindən bilmək üçün əvəzsiz dəyər mənbəyidir.

2. Sosiologiya

Psixologiyada olduğu kimi, sosiologiya da təşkilati davranışlar haqqında məlumatları yetişdirmənin açarıdır və eyni zamanda insan qruplarının davranışlarını və onların təkamülünü araşdırmaqdan məsul olan, təşkilata ekstrapolyasiya edilə bilən proqnozlaşdırıcı modellərin inkişafına xidmət edən bir elmdir. Bu şəkildə ən optimal iş qruplarını təxmin edə və yarada bilərik.

Eynilə sosiologiya da qrupların quruluşunun, dinamikasının və ünsiyyətinin mümkün qədər səmərəli olması üçün işləməyimizə imkan verəcəkdir. Həm də rəsmi insan qruplarındakı münaqişə vəziyyətləri və ən yaxşı həlli tapmaq üçün ən təsirli vasitə haqqında bir çox məlumat verir təşkilat baxımından bu elmi nəzərə almanın başqa bir məcburi səbəbi.

3. Antropologiya

Antropologiya da əldə etməyin bir yoludur insan cəmiyyətlərinin inkişafına dair kompleks məlumat bazası tarix boyu və onların qruplaşdırılması və əlaqələndirilmə yolu. Gördüyümüz digər fənlərə əlavə olunduqda, təşkilati davranışı daha yaxşı başa düşməyimizə və digər kontekstlərdə baş vermiş və bu səbəbdən vəziyyətimizi qiymətləndirmək üçün çox faydalı bənzətmələr etməyimizə imkan verən çox müxtəlif xarakterli vəziyyətləri təxmin etməyimizə dair ipuçları verəcəyik. .

4. Ünsiyyət elmləri

Əlbətdə ki, ünsiyyət elmləri unutmadığımız bir başqa təhsil sahəsidir insanlar arasındakı ünsiyyət təşkilati davranışın böyük bir hissəsini təşkil edirvə məqsədlərimizə çatmaq üçün bunun adekvat olmasını istəsək, əlbətdə şirkət olan bu insan qrupundakı ən səmərəli rabitə modellərini çıxarmaq üçün etibarlı və standart bir mənbəyə sahib olmalıyıq.

5. İdarəetmə

İdarəetmə qurumlara xasdır, buna görə hamısı ilə fərqli şöbələr arasında maksimum koordinasiya axtarışında şirkətin bütün mənbələrini, istər maddi, istərsə də maliyyə baxımından idarə edə bilmək üçün xüsusiyyətlərini bilməliyik. Bütün bu proses təşkilati davranışın daha yaxşı başa düşülməsinin açarıdırBeləliklə, bu siyahıda idarəetmə elminin əhəmiyyəti.

• Sizi maraqlandıra bilər: “İdarəetmə elmləri: bunlar nələrdir, xüsusiyyətləri və funksiyaları”

6. Siyasi elmlər

Əvvəlcədən görünsə də, siyasi elmlərin təşkilati bir mühitdə yeri azdır, başqa bir şey yoxdur. Və bu təhsil sahəsi budur Korporasiyadakı hiyerarşik paylanmadan irəli gələn problemləri qabaqcadan görə bilmək vacibdir, fərdi şəxslərin iş davranışını və təşkilati davranışları tamamilə başa düşmək üçün çox vacib casuistry növlərini qərəzli edən maraqlar.

Fərqli modellər

Digər sahələrdə olduğu kimi, təşkilati davranışda da sənaye və əmək münasibətlərini anlamaq üsulu kimi inkişaf etmiş müxtəlif modellər mövcuddur. Sonra hamısının ən əhəmiyyətlisi haqqında qısa bir tura çıxacağıq.

1. Dəstək modeli

Bu təşkilati davranış modelində, qrup lideri, bütün üzvlərin dəstək olduqlarını bildikləri üçün motivasiya olunduğu bir iş mühiti yaratmağı bacarır məqsədlərə çatmaq və layihələrin inkişafı boyu yarana biləcək problemləri həll etmək. Buna görə lider irəli yolu qeyd edər və bütün komanda üçün davamlı bir dəstək olardı. İnkişaf etmiş dünyanın şirkətlərində tipik bir modeldir.

2. Kollegiya modeli

Kollegial model əvvəlki modelə bənzəyir, lakin komandanın hissini dərinləşdirir və onun hər bir üzvünün hədəfə çatması üçün həyati əhəmiyyətə malikdir hamının ortaq olduğu və bu səbəbdən hamısı bir-birini dəstəkləməlidir, çünki eyni istiqamətdə cərgə etmədikləri təqdirdə əldə edə bilmədikləri maraqları bölüşürlər. Bu təşkilati davranış modeli, sonradan digər kontekstlərdə ekstrapolyasiya olunmasına baxmayaraq tədqiqat mühitində ortaya çıxdı.

3. Sistem modeli

Sistem modeli və ya sistemli meydana gələn ardıcıllığı öyrənmək üçün təşkilati davranışı ən sadə hissələrə ayırmağa çalışır, müxtəlif komponentlər arasındakı əlaqələr və təşkilat proseslərini sahib olduğumuz maraqlara ən uyğun hala gətirmək üçün bu davranış dəstini qurmağın ən təsirli yolu. Geniş bir araşdırma tələb edən, lakin düzgün tətbiq edildiyi təqdirdə faydaları çox əhəmiyyətli ola bilən çox dərin və analitik bir modeldir.

4. Avtokratik model

Avtokratik model, əmək məsələlərində olduqca inkişaf etdiyinə görə bu gün köhnəlmişdir, lakin yenə də keçmişdə üstünlük təşkil edən davranış növü idi. Bu modelin əsasən dedikləri budur şirkətin ən yüksək rəhbərliyi, yəni hakimiyyəti ələ keçirənlər, işçilərdən müəyyən hədəflərə çatmağı tələb etmək vəziyyətindədirlərvə sadəcə əmrlərinə itaət etdikləri üçün əmrlərə tabe olmalıdırlar.

Patron lider deyil və buna görə də digər modellərdə gördüyümüz kimi komandanın bir hissəsi deyil. Operatorlar qaydalara riayət etməli və məsul şəxslərin tələblərini yerinə yetirməlidirlər, bu hərəkətlərin müəyyən edilmiş hədəflərə çatmaq üçün doğru olub-olmadığını düşünmədən, çünki onların meyarının doğru olduğu və buna görə qarşılanmalı olan bir şey olduğu anlaşılır.

5. Qəyyumluq modeli

Bu siyahını tamamlayan son təşkilati davranış modeli gözaltıdır və bu, avtokratın ziddidir. Əslində bunun əksinə olaraq ortaya çıxır, çünki məntiqi olaraq bu iş mühiti işçilər arasında ümumi bir narazılığın meydana çıxmasına üstünlük verir və bu səbəbdən məyusluqlarını bitirən və iş yerlərində daha çox təhlükəsizlik təmin edən bir dəyişikliyə ehtiyac duyurlar.

Bu səbəbdən, qəyyumluq modelinin məqsədi heyət üzvləri arasında daha çox rifah anlayışını əldə etmək üçün bir sıra mənbələrdən istifadə edin, ehtiyaclarının qarşılanacağını və təşkilat daxilində eşitdiklərini və qiymətləndirildiklərini hiss edəcəklərini söylədi. Bu modelin problemi işçilərin özlərindən razı və bacardıqlarından daha az səmərəli ola bilmələridir.

Biblioqrafik istinadlar:

• Chiavenato, I.; González, E.A. (2017). Təşkilati davranış: təşkilatlardakı müvəffəqiyyət dinamikası. Mc Graw Hill.
• Dailey, R. (2012). Təşkilati davranış. Birləşmiş Krallıq: Edinburgh Business School.
• Robbins, S.P. (2004). Təşkilati davranış. Pearson Təhsil.