Azərbaycan toxuculuq sənayesi və Rəcəb amcanın fabriki

Diagita arxeoloji mədəniyyətini (suvarma əkinçilik, lama yetişdirilməsi, toxuculuq , qalaların inşası və s.) yaratmış ən çoxsaylı xalqlar; ovçuluq və yığıcılıqla.

Xalçaçılıq haqqında

Azərbaycan xalçaları – Şərq xalçaçılıq sənətinin bir qoludur. 2010 – cu ilin noyabr ayında UNESCO-nun “Qeyri-maddi Mədəni İrs” siyahısına salınmışdır. Təəssüf ki, dünya müzeylərində çox zaman Qafqaz, İran , bəzi vaxtlar hətta, erməni xalçaları adı ilə nümayiş etdirilir.

Azərbaycanda xalçaçılıq tarixi

Azərbaycanda xalçaçılığın inkişafı haqqında Herodot, Klavdi Elian, Ksenofont və başqa qədim dünya tarixçiləri məlumat vermişlər. Sasanilər dövründə (III-VII əsrlər) Azərbaycanda xalça sənəti daha da inkişaf etmiş, ipəkdən, qızıl-gümüş saplardan nəfis xalçalar toxunmuşdur. Alban tarixçisi Musa Kalankatlı (VII əsr) Azərbaycanda toxunan ipək parçalar və rəngarəng xalçalar haqqında məlumat vermşdir. Qızıl-gümüş saplarla toxunan və qaş-daşla bəzədilən xalça istehsalı XVI-XVII əsrlərdə ənənəvi xarakter almışdır. Bu cür xovsuz xalçaların əsas istehsal mərkəzləri Təbriz, Şamaxı və Bərdə şəhərləri idi. Baha başa gəldiyindən əsasən feodallar üçün hazırlanan belə xalçalar “zərbaf” adlanırdı.

Azərbaycanın xalça məmulatları və onların bədii xüsusiyyətləri haqqında orta əsrlərə aid yazılı mənbələrdə maraqlı məlumatlara rast gəlinir. X əsrə aid “Hüdud əl-aləm” (“Dünyanın sərhədləri”) əsərində naməlum müəllif Muğanda toxunulan palas və çullardan, Naxçıvanın zili toxunuşlu xalılarından məlumat vermiş, “Kitabi-Dədə-Qorqud” dastanında Azərbaycanın ipək xalçaları, Əbül Üla Gəncəvi, Nizami və Xaqaninin (XII əsr) əsərlərində xovlu və xovsuz xalçalar tərənnüm olunmuşdur.

XX əsrin əvvəllərinə qədər Azərbaycan xalçası dünya bazarında əhəmiyyətli mövqeyə malik olmuşdur.

Azərbaycan xalça sənətinin sonrakı inkişaf dövrü XX əsrin ortalarına təsadüf edir. Xalça sənətinin inkişafının bir qolu “Azərxalça” İstehsalat Birliyinin(AİB) fəaliyyəti ilə bağlı olmuşdur. Digər qolu isə peşəkar rəssamlar inkişaf etdirmişlər. Onların yaratdıqları yeni ornament və çeşnilər əsasında toxunan xalçalar klassik kompozisiyaların zənginləşdirilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb etmişdir.

Azərbaycan xalçaları öz texniki xüsusiyyətlərinə görə xovlu və xovsuz olurlar. Xovsuz xalçalar toxuculuq sənətinin ən erkən dövrünə təsadüf edir. Xovsuz xalçalar öz toxunma üsuluna, kompozisiya quruluşuna, ornament zənginliyinə və rəng koloritinə görə bir-birindən fərqlənən 8 növə bölünür: – Palas, Cecim, Ladı, Kilim, Şəddə, Vərni, Zili, Sumax.

Hal-hazırda Azərbaycanda xalçaçılığın inkişafı geniş imkanlar yaradılmışdır. Xalçaçılıq sənət və elm sahəsi kimi Ə.Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində (ADRM),Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində (ADMİU), eləcə də incəsənət yönümlü kolleclərdə tədris olunur.

Azərbaycan xalçalarının dünya mədəniyyətinə təsiri

XIII – XIV əsrlərdə Azərbaycandan xarici ölkələrə çoxlu xalça və xalça məmulatı ixrac edilirdi. İncə ornamentləri, zərif və nəfis naxışları ilə diqqəti cəlb edən bu xalçalar məşhur Avropa rəssamlarının əsərlərində, miniatürlərdə öz əksini tapmışdır. XV əsr Niderland rəssamları Hans Memlinqin “Məryəm öz körpəsi ilə” tablosunda “Şirvan” xalçası, Van Eykin “Müqəddəs Məryəm” əsərində “Zeyvə xalçası”, Alman rəssamı Hans Holbeynin (XV əsr) “Səfirlər” əsərində “Qazax” xalçasının təsvirləri verilmişdir.

XVIII əsrin II yarısında, xanlıqlar dövründə xalça istehsalı xeyli genişlənmiş, hər xanlığın özünün xalçaçılıq karxanası olmuş və bu da müxtəlif məktəblərinin yaranmasına zəmin yaratmışdır.

1872-ci ildə Moskvada “Moskva – Politexnik” sərgisində və 1882-ci ildə “Ümumrusiya sənaye və incəsənət sərgisi”ndə nümayiş etdirilən Bakı, Quba, Şamaxı, Gəncə, Şəki, Qazax, Cavad qəzası və başqa yerlərdən gətirilmiş xalçalar və xalça məmulatlarının ən yaxşı nümunələri qızıl, gümüş medallara layiq görülmüşdür. 1872-ci ildə Vyanada (Avstriya), 1911-ci ildə Turində (Italiya), 1913-cü ildə Londonda və Berlində təşkil edilmiş Beynəlxalq sərgilərdə nümayiş etdirilən eksponatların əsas hissəsi Azərbaycandan aparılmış xalça və xalça məmulatlarından ibarət olmuşdur.

Azərbaycan xalçaçılıq məktəbləri

Azərbaycan xalçaları sənət sahəsi kimi həm coğrafi mövqeyinə, həm də naxış, kompozisiya, rəng həlli və texniki xüsusiyyətlərinə görə şərti olaraq 7 xalçaçılıq məktəbinə bölünür:

Azərbaycan toxuculuq sənayesi və Rəcəb amcanın fabriki.

“Bu ilin yanvar-mart aylarında toxuculuq sənayesi, geyim, dəri və dəridən məmulatların, ayaqqabıların istehsalı sahələrində 32,9 mln. manat dəyərində məhsul istehsal edilib”.
“Yeni Sabah” xəbər verir ki, bunu iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli deyib. O, bildirib ki, ölkədə adı çəkilən sahələrdə gündə cəmi 361 min manatlıq, yəni 213 min dollarlıq məhsul istehsal edib: “Yeri gəlmişkən 32,9 mln. manatın da 10 mln. manatı dövlət büdcəsi hesabına toxunan, arada dövlət büdcəsi hesabına alınıb qonaq-qaraya hədiyyə verilən xalçadır”.
N. Cəfərli bildirib ki, xalçanı çıxsaq yerdə 22,9 mln. manat, yəni günə 250 min manat, 148 min dollarlıq geyim, dəri və dəri məmulatları, ayaqqabı istehsal etmişik: “Təsəvvür edirsinizmi, 10 mln. əhalisi olan məmləkət günə bu sahədə cəmi 148 min dollarlıq mal istehsal edib.
Antaliyada yaşayan Receb amcanın ortabab dəri fabriki var, gündə 50 min dollarlıq mal istehsal edir. Tək bir firma, 100 işçi, 50 min dollar – bizdə 10 mln. əhalisi olan ölkə günə 148 min dollar, özü də tək dəri məhsulları yox a, həm də geyim, ayaqqabı da daxil…”

Toxuculuq Haqqinda Melumat – Vikipedia

Bu vikidə “Toxuculuq” səhifəsini yaradın! Həmçinin, axtarışınız əsasında çıxan nəticələrə baxın.

1 sentyabr tarixli qərarına əsasən, təhsilini toxuculuq sahesində davam etdirmək üçün Nansi Toxuculuq Məktəbinə (Fransa) göndərilmişdir. Azərbaycanda.

2 KB (113 söz) – 20:30, 13 dekabr 2021

yaşamında qoyunçuluq təsərrüfatı ilə bağlı olan toxuculuq sahəsi də önəmli yеr tuturdu. Onların toxuculuq məhsullarından kilim, cеcim, кеçə, çadır, çuval.

3 KB (149 söz) – 21:24, 2 may 2021

Z. Tağıyev) adına toxuculuq kombinatında əvvəl mühəndis, sonra isə direktor vəzifəsində işləyib. 1952–1958 illərdə Az SSR Toxuculuq Sənayesi Komissarlığında.

2 KB (152 söz) – 16:57, 4 may 2022
Proqramla idarə olunan toxucu dəzgahı (kateqoriya Toxuculuq )

3000 frank məbləğində təqaüdlə mükafatlandırılmışdır. Ev toxuculuq maşını. Müasir sənaye toxuculuq maşının fəaliyyəti. Maşında toxunmanın altı mərhələsi.

2 KB (117 söz) – 08:44, 23 iyun 2017

bitirmişdir. Təhsilini başa vurduqdan sonra Hacı Zeynalabdin Tağıyevin toxuculuq fabrikində çalışmış, 1908-ci ildə Tiflisə köçərək ictimai fəaliyyət göstərmiş.

2 KB (107 söz) – 08:36, 26 fevral 2023
image layout frameless

doğulmuşdur Peterburqun toxuculuq institutuna bitirib. Zeynal təhsilini başa çatdırıb Bakıya qayıdır. Londona getmiş, toxuculuq sənətini dərindən mənimsəmək.

3 KB (109 söz) – 11:07, 26 fevral 2023

Fransadan Almaniyaya gəlmiş və təhsilini Kotbus şəhərindəki “Prussiya Ali Toxuculuq Təhsil Müəssisəsi” institutunda davam etdirmişdir. 1925-ci ilin yanvarında.

20 KB (2.224 söz) – 20:32, 21 fevral 2022

Azərbaycan SSR toxuculuq sənayesi naziri. Davud Abbas oğlu Şirinov 1910-cu ildə kəndli ailəsində anadan olmuşdur. 1928-ci ildə toxuculuq texnikumunu bitirdikdən.

3 KB (260 söz) – 13:23, 26 fevral 2023
image layout frameless

Bakı Toxuculuq Birliyinin keçmişindən və bugünkü işlərindən danışır. Film böyük xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin adını daşıyan Bakı Toxuculuq Birliyinin.

2 KB (62 söz) – 23:05, 13 may 2021

şəkər çuğunduru, pambıq, zəfəran, üzüm, pomidor, raps), dəri, ayaqqabı, toxuculuq , keramika sənayesi, energetika, tikinti materiallarının istehsalı, silisium.

2 KB (129 söz) – 14:51, 27 yanvar 2023
image layout frameless
Vərəngalan (kateqoriya Toxuculuq sənayesi)

Vərəngalan (bəzən valan-kələn) — Azərbaycan toxuculuq və xalçaçılıq ustalarının toxuculuq sənətində işlənən toxucu dəzgahlarının əsas hissələrindən birinə.

613 bayt (32 söz) – 17:21, 21 avqust 2022
image layout frameless

Lifli materiallar içərisində birincilik təşkil edən yun əsrlər boyu toxuculuq peşəsi üçün ən yüksək xammal hesab edilmişdir. Bunun üçün insanlar ən.

3 KB (310 söz) – 12:29, 5 yanvar 2023
image layout frameless

hazırlanır, müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edilir. Bunlardan əlavə toxuculuq çox yaxşı inkişaf etmişdir. Yerli qoyun növlərinin yununun xüsusiyyətlərinə.

1 KB (116 söz) – 01:14, 25 avqust 2022

Diagita arxeoloji mədəniyyətini (suvarma əkinçilik, lama yetişdirilməsi, toxuculuq , qalaların inşası və s.) yaratmış ən çoxsaylı xalqlar; ovçuluq və yığıcılıqla.

27 KB (2.145 söz) – 16:59, 19 fevral 2023

Osmanlıda da çox edilmişdir. Dərzi və ya dərzilik, toxuculuq məhsullarını geyim və ya ev toxuculuq məhsullarına çevirənlərə deyilir. Şəxslərin istəklərinə.

1 KB (93 söz) – 18:12, 26 aprel 2022

genişləndirərək, bütün İranda Avropa tipli ordu yaratmış, hərbi sənayenin və toxuculuq sənayesinin əsasını qoymuşdu. Mirzə Əbülqasim Fərəhani Məhəmməd şah Qacarın.

2 KB (86 söz) – 06:48, 23 sentyabr 2020

elektrik maşınlarının və aparatlarının istehsalı, kimya sənayesi, əczaçılıq, toxuculuq və qida sənayeləridir. Zaqreb şəhəri beynəlxalq ticarət mərkəzlərindən.

4 KB (172 söz) – 20:35, 5 iyul 2021

maşınqayırması, dəzgahqayırma, elektrotexnika və elektronika), yüngül (əsasən, toxuculuq ), kimya (xüsusilə rezin) sənayesi, həmçinin tikinti materialları istehsalı.

1 KB (131 söz) – 07:17, 13 aprel 2020

Savalan dağının ətəkləri Şəhərdə kilim, xalça, yun parçalardan müxtəlif toxuculuq məhsulları toxunur. Meşkinşəhr həm də özünün balı, qurudulmuş meyvələri.

2 KB (199 söz) – 22:48, 6 dekabr 2022

Valensiya Muxtariyyətinin də paytaxtıdır. Tarixən bu şəhər ticarət və toxuculuq sənayesi mərkəzi olmuşdur. Günümüzdə sənaye ilə yanaşı, tarixi-turistik.

1 KB (166 söz) – 11:05, 24 oktyabr 2022
Toxuculuq Bu kitab ” Toxuculuq ” haqqındadır. /Giriş /Toxumaq dərsi Xalçaçılıq

Adamlar və tanrılar toxuculuq sənətində Afina ilə yarışa bilmirdi. Bu işdə onunla yarışa girməyin təhlükəli olduğu hamıya bəllidi, toxuculuq peşəsində Afinanı

kraxmal. Bəzi bitkilərdən hazırlanan ağ, dadsız ovuntu (yeyinti, kimya, toxuculuq sənayesində işlənir). <>>|action=edit>>

Aca doqquz yorğan bürüyüblər, genə yuxulaya bilməyib. Azərbaycan atalar sözləri/A Acın üstünə doqquz yorğan atmışlar, yenə uyumamışdır. Türk atalar sözləri