TƏSVİRİ VƏ TƏTBİQİ İNCƏSƏNƏT

Komunikasiya və şərh

Təsviri incəsənt haqqında

2022-05-20 11:19:00

Təsviri incəsənət üzrə sertifikasiyada suallar hansı mövzulardan salınacaq?- Diqqət

• Boyakarlıq
• Qrafika
• Heykəltəraşlıq
• Dekorativ tətbiqi sənət
• Memarlıq

1. Təsviri sənətdə janrlar: tarixi və xarakterik xüsusiyyətləri

• Mənzərə
• Portret
• Natürmort
• Məişət
• Əsatir
• Animalist
• Tarixi
• Batal
• Marina

1. Dünya memarlığının tarixi mərhələləri:

• Qədim Misir memarlığı
• Qədim Çin memarlığı
• Tikililərdə forma və konstruksiya
• Şərq memarlığının inciləri
• Memarlıqda ornament sənəti
• Qədim sütunlarda təbiət formaları
• Memarlıq üslubları

1. Azərbaycan memarlığının tarixi mərhələləri:

• İslam dininin qəbuluna qədərki dövrdə Azərbaycan memarlığının inkişafı
• Azərbaycan memarlıq məktəbləri
• XIX əsr Azərbaycan memarlığının inkişafı
• XX əsr Azərbaycan memarlığının inkişafı

1. Qədim və orta əsrlərdə təsviri sənət :

• Qədim dövrdə təsviri sənət
• Misir təsvirisənəti
• Babil və Assuriya təsviri sənəti
• Yunan-Roma təsvirisənəti
• Çin təsvirisənəti
• Bizans təsviri sənəti
• İntibah dövrü təsviri sənəti
• Avropa təsviri sənəti – XVII əsr
• Azərbaycan təsvirisənəti qədim dövr və ilk orta yüzilliklərdə
• Azərbaycan təsviri sənəti- XI-XVII əsrlərdə
• Azərbaycan miniatür sənəti
• Monumental boyakarlığın yaranması və inkişafı

• XX əsr təsviri sənəti
• XXI əsr təsviri sənəti
• Rəssam və teatr sənəti
• Rəsm əsərindən fotoşəklə qədər
• Fotoqrafiya və kompüter
• Rəssam və kino sənəti
• Animasiya sənəti
• Karikatura və şarj: şəkilli əhvalatlar
• Televiziya: rəssam və ekran

• Parça, rəng və ornament
• Avropa baş geyimləri
• Geyimin cəmiyyətdə rolu
• Rəssam əsərində zadəgan geyimləri
• Azərbaycan baş geyimləri
• Əsrlərin xəzinəsi: Azərbaycan milli geyimləri
• Dəb və geyim dizaynı: müasir üslublar

1. Dekorativ – tətbiqi sənət və bədii dizayn

• Dekorativ-tətbiqi sənət və zaman
• Simvollara çevrilmiştəbiət
• Azərbaycan daxmasının daxili dünyası
• Xalq məişət əşyaları — forma və dekor
• Xalça naxışları
• Xovsuz və xovlu xalçalar
• Azərbaycan xalçaçılıq məktəbləri
• Azərbaycan tikmələrində kompozisiya
• Bədii şüşə
• Metalın bədii emal üsulları
• Zərgərlik sənəti
• Qobelen
• Zərif batika
• Qədim dünyanın kеramika sənəti
• Keramika üzərində rəngkarlıq
• Müasir sərgi incəsənəti
• İdeya, funksiya, rahatlıq: insanın əşyalar aləmi
• Mebeldə dizayn və dekor
• İnteryerin dizaynı

1. Heykəltəraşlıq: tarixi və xarakterik xüsusiyyətləri.

• Heykəltəraşlığın növləri
• Heykəltəraşlıqda material və obraz
• Orta əsr heykəltəraşlığı
• Müasir dövr heykəltəraşlığı

1. Azərbaycan və dünyanın görkəmli təsviri incəsənət nümayəndələri və onların yaradıcılığı

• Məsud İbn Davud, Soltan Məhəmməd, Müzəffər Əli, Sadiq bəy Əfşar, Mirzə Qədim İrəvani, Mir Möhsün Nəvvab, Usta Qəmbər Qarabaği, Əcəmi Əbubəkir oğlu Naxçıvani, Bəhruz Kəngərli, Əzim Əzimzadə, Səttar Bəhlulzadə, Maral Rəhmanzadə, Fuad Əbdürrəhmanov, Mikayıl Abdullayev, Cəlal Qaryağdı, Qəzənfər Xalıqov, Elmira Şahtaxtinskaya, Vəcihə Səmədova, Lətif Kərimov, Ələkbər Rzaquliyev, Tokay Məmmədov, Toğrul Nərimanbəyov, Salam Salamzadə, Elbəy Rzaquliyev, Cəfər Müciri, İbrahim Zeynalov, Tahir Salahov, Ömər Eldarov, Kamil Əliyev, Mirəli Mirqasımov, Rasim Babayev, Böyükağa Mirzəzadə, Eldar Mikayılov, Fuad Əbdürrəhmanov, Sadıq Dadaşov, Cavad Mircavadov, Mikayıl Hüseynov, Fərhad Xəlilov, Arif Hüseynov, Sakit Məmmədov, Fazil Nəcəfov.

• Qriqori Qaqarin, Sandro Botiçelli, Donatello, Paolo Uccello, Leonardo da Vinçi, Mikelancelo, Rafael Santi, Albrext Dürer, Memar Sinan İlya Repin, Rembrandt, Velaskes, Karavacco, Jan Ogüst Dominik Enqr, Ejen Delakrua, Fransisko Qoyya, Van Qoq, Jak Lui David, Eduard Mane, Klod Mone, Ogüst Renuar, Pol Qogen, Anri Matis, Ogüst Roden Pol Sezann, Pablo Pikasso, Salvador Dali, Vasili Kandinski, Naum Qabo, Paul Klee ( Pol Kli), Joan Miro, Henri Spenser Mur, Alberto Cakometti.

1. Təsvirisənətdə üslub və cərəyanlar:

• Abstraksionizm
• Həndəsi abstraksionizm
• Avanqardizm
• Akademizm
• Ampir
• İmpersionizm
• Postimpersionizm
• Konstruktivizm
• Kubizm
• Modernizm
• Kassisizm
• Fovizm
• Neoklasizm
• Primitivzm
• Simvolizm
• Sürealizm
• Romantizm

1. Təsviri sənət məşğələlərində müəllimin vəzifələri:

• Təsvirisənət dərslərində öyrətmə prosessinin şagirdlərin yaş və xarakter xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla həyata keçirilməsi
• Fənnin tədrisi zamanı standartların gerçəkləşdirilməsinin əsasları
• Şagirdlərin tədqiqat işlərinin təşkilinin əsasları
• Şagirdlərin qiymətləndirilməsi
• Dərnəklərin, sərgilərin və yaradıcılıq tədbirlərinin təşkili

1. Təsvirisənət dərslərində məşğələ növləri:

• Naturadan rəsm
• Təsviri sənət haqqında söhbət
• Mövzu üzrə rəsm
• Dekorativ-tətbiqi fəaliyyət
• Yapma

1. Təsviri sənət dərsinin tədrisinə aid ləvazimatlar, terminlər və qaydalar

• Təsvirisənət dərsinin təşkili qaydaları
• Ləvazimatlar
• Terminlər
• Qaydalar

TƏSVİRİ VƏ TƏTBİQİ İNCƏSƏNƏT

etdirir, bütün bunların xaricində insanın hər hansı bir fəaliyyəti təsəvvür edilməzdir.

Şəxsiyyətin tərbiyəsi və inkişafı üçün məcburi əmək fəaliyyəti yeni tədris planına əsasən

incəsənətin tədrisi ilə inteqrallaşdırılıb. Bu inteqrallaşmanın əsası təsviri incəsənətin tədrisində

dekorativ istifadə incəsənətinin elementlərininin cəlb olunmasını təqdim edir.

Əmək fəaliyyəti ilə birlikdə incəsənətin tədrisi ümumtəhsil məktəblərinin hər üç pilləsində

nəzərdə tutulub: ibtidai və baza pilləsində məcburi (I-IX siniflər), orta pillədə məcburi (X sinif) və

seçim (XI, XII siniflər) fənləri şəklində. Standartda təqdim edilən seçim kurslarından birini şagird

öyrənmək üçün XI və ya XII siniflərdə seçə bilər.

Tədris zamanı diqqət əhval-ruhiyyəyə, praktiki, yaradıcılıq və tədqiqat–axtarış vərdiş-

bacarıqlarının inkişafına, biliyin istifadəsinə yönəlir.

Təsviri və tətbiqi incəsənət/əmək tədrisinin məqsədidir:

şagirdi yaradıcılıq və şərh işinə cəlb etmək və bu yolla onun üçün gözəlliyin hiss edilməsi

və təsvir edilməsi vərdişini inkişaf etdirmək

incəsənət nümunəsinin ifadə edilmə vərdişinin formalaşdırılması

incəsənət nümunələrinin ifadə edilmə vərdişinin formalaşdırılması və bu əsasda incəsənətə

daimi maraq və sevgisini artırır

incəsənətin universal dilinin öyrənilməsi və onun vasitəsilə milli və dünyanın mədəni

dəyərləri ilə paylaşmaq, dünyanın vahidlik hissinin formalaşdırılması

yaradıcılıq işinin texniki vasitələrinə sahib olmaq və əmək vərdiş-bacarığının

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

Təsviri və tətbiqi incəsənətin/əmək tədrisinin məsələləridir:

müvafiq dəyər və yanaşmaları formalaşdırmaq, incəsənət və əmək fəaliyyəti ilə əlaqədar vərdiş-

bacarıqları inkişaf etdirmək və şagirdlərə lazımi bilik vermək; xüsusilə də:

Dəyərlər və yanaşmalar

Vərdiş-bacarıqlar

Milli və ümumbəşər

mədəniyyətinə, insan əməyinə

qarşı hörmət duyğularını

bacarığını inkişaf etdirmək;

digər insanlara, fərqli fikirlərə

və dünyagörüşlərə tolerant

Yaradıcı düşüncə və anlayış

bacarığını inkişaf etdirmək;

emosional sahəni inkişaf

etdirmək; təsəvvür, zövq və

tənqidi düşüncəni inkişaf

etdirmək; baxış, məkan

təsvirlərinin, müşahidə etmək

bacarığının, görmə yaddaşı

və əl motorikasının inkişafı;

formalaşdırmaq; təsviri və

tətbiqi incəsənətdə praktiki

vərdiş-bacarıqları əldə etmək

və digərlərinin mədəni

irsləri ilə tanış olmaq;

təsviri incəsənət dilini

İbitdai pillədə incəsənətin tədris-tərbiyəvi sahəsinin pedaqoji potensialını onun əyani növ

təbiəti müəyyən edir. Yaş xüsusiyytələrindən irəli gələrək, aşağı sinif şagirdlərində əyani praktiki

düşüncə və aləmin emosional dərk edilməsi üstünlük təşkil edir, buna görə də onlar üçün oyuna

əsaslanan fəallıqlar vacibdir, bu isə, incəsənətin müxtəlif sahələrinin (musiqi, rəsm) öyrənilməsi

xüsusiyyətinə çox yaxşı uyğun olur. Ibtidai pillədə incəsənətin tədrisi əsasən, uşaqların emosional

və əqli aləminə, əmək və kommunikasiya bacarıqlarının inkişafına xidmət edir.

Baza pilləsində incəsənət sahələrində əldə edilən praktiki vərdiş-bacarıqlar özünü tapmaq və

özünü təsdiq etmək prosesini asanlaşdırır. Eyni zamanda, bu yaş dövrü üçün əlamətdar olan dünyaya

qarşı kəskinləşdirilmiş yanaşmanı əhəmiyyətli şəkildə yumşaldır, çünki incəsənət əsərlərini anlamaq

bacarığı düşüncə və dünyagörüşə qarşı tolerantlığı nəzərdə tutur.

İbtidai pillə şərti olaraq iki mərhələyə bölünür: keçid X və XI-XII siniflə, bu zaman şagird

düşünülmüş seçimə hazırdır. Bu vaxt ona imkan verilir ki, öz maraqlarına əsasən müxtəlif fənn

qrupları ilə əlaqədar olan fəndən birini seçsin. X sinifdə praktiki vərdiş-bacarıqların mənimsənilməsi-

inkişafı incəsənət nümunələrinin təhlilində istifadə etdiyi bədii üslublara, müəllifin fikrinin daha

yaxşı anlanılmasına xidmət edir. Eləcə də şagirdlər müxtəlif növ layihələr həyata keçirirlər. Bütün

bunlar estetik fənlər qrupundan (məktəbin təklif etdiyi imkanlar hüdudlarında) seçim etməkdə

şagirdə yardım edir ki, XI və XII siniflərdə əldə edilən vərdiş-bacarıqlar və bilik dərinləşdirilsin

və peşəkar əsaslar qoyulsun. Qeyd etmək lazımdır ki, 2009-2010-cu ildən VIII, IX və X siniflərdə

estetik fənlər (1. Təsviri və təbiqi incəsənət/əmək təlimi; 2. Musiqi) trimestr prinsipinə əsasən

tədris edilir. VIII-IX siniflərdə məktəb özü qərara alır ki, bu iki fənn arasındakı saatları necə bölsün.

musiqi 1 trimestrdə tədris edilsin, təsviri və tətbiqi incəsənət/əmək təlimi – 2 trimestrdə

musiqi 2 trimestrdə tədris edilsin, təsviri və tətbiqi incəsənət/əmək təlimi – 1 trimestrdə

Saatlar bu fənlər arasında eyni bölünür, yəni hər fənn bir trimestr yarım tədris edilir.

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

X sinifdə təsviri və təbiqi incəsənət/əmək təlimi və musiqi bir trimestr ərzində tədris

Məktəb təhsilinin milli məqsədinin həyata keçirilməsində

fənnin rolu

Müasir məktəbin məqsədi elə bir şəxsiyyət formalaşdırmaqdır, hansı ki, bütün həyatı boyunca

şəxsi inkişafı üçün hazır olacaq. Belə insanları xarakterizə etməlidir:

tənqidi düşüncə;

problemləri həll etmək bacarığı;

yaradıcılıq düşüncəsi;

vətəndaşlıq anlayışı;

kommunikasiya qabiliyyəti;

araşdırmaq qabiliyyəti;

özünü qiymətləndirmək və öz təhsil fəaliyyətini təşkil etmək qabiliyyəti.

Təsviri və tətbiqi incəsənət/ əmək təlimi belə bir şəxsiyyətin formalaşmasında müəyyən rol

Tənqidi düşüncə

İncəsənətin öyrənilmə prosesi hadisələrin dərk edilməsi və problemləri anlamaq bacarığının

formalaşmasına, tənqidi və yaradıcılıq düşüncələrinin inkişafına dəstək göstərir: a) şagirdlər

tərəfindən bədii ideyaların hasilatı, b) özünün və başqalarının yaradıcılığını xarakterizə etmək,

qiymətləndirmək və analiz etmək; c) milli və dünya mədəni irslərinin başqa-başqa kontekstlərində

yerinə yetirdiyi rolu dərk etmək.

Problemlərin həlli qabiliyyəti

İncəsənətin öyrənilməsi zamanı problemlərin həlli qabiliyyətinin inkişafına dəstək göstərir:

a) tədris prosesində meydana gələn ideyaların realizasiya təcrübəsi; b) ən yaxşı nəticələri əldə

etmək üçün lazımi materialı, aləti, təsviredici üsul və ya texnikanı seçmək və effektiv şəkildə

istifadə etmək; c) qarşıya qoyulan məsələnin həlli üçün lazımi təşəbbüs və məsuliyyəti aşkar

etmək; ç) stress, ümidlərin boşa çıxması və məğlubiyyətə üstün gəlmək və qarşıya qoyulan

məqsədə ciddi şəkildə can atmaq.

Yaradıcılıq düşüncəsi

İncəsənətin öyrənilməsi zamanı hadisələrə qarşı yaradıcı yanaşma ilə yanaşmaq bacarığına

dəstək göstərir: orijinal bədii ideyaların əmələ gəlməsi və onların həyata keçirilməsi üçün qeyri-

standart yolların axtarışı.

Vətəndaşlıq anlayışı

İncəsənətin öyrənilməsi zamanı ictimai həyatda iştirak istəyi və bacarığının, milli anlayış

duyğusunun inkişafına dəstək göstərir: sinif, məktəb və cəmiyyətin mədəni həyatı və firavanlığında

rol oynamaq; mədəni irs və cəmiyyət qarşısında öz borcları və məsuliyyətlərini dərk etmək.

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

Kommunikasiya qabiliyyəti

İncəsənətin öyrənilməsi zamanı kommunikasiya bacarığının inkişafına dəstək göstərir: a)

özünün və başqalarının işləri haqqında müzakirə və mübahisə etmək, mövqeyi əsaslandırmaq; b)

başqa-başqa vasitələrlə (şəkil çəkmək, yazmaq, müzakirə etmək) öz fikir və duyğularını ifadə etmək;

c) qrup işi zamanı başqaları ilə ünsiyyət qurmaq, əməkdaşlıq etmək və problematik məsələləri

razılaşdırmaq; ç) tənqidi nəzəri bildirmək və əsaslandırmaq.

Araşdırmaq qabiliyyəti

İncəsənətin öyrənilməsi zamanı informasiya əldə etmək və təhlil etmək bacarığının inkişafına

dəstək göstərir: a) çoxsaylı informasiya mənbələrindən istifadə etmək; b) informasiyanı müqayisə

etmək, tənqidi qiymətləndirmək və effektiv şəkildə təşkil etmək; c) yaradıcılıq, araşdırmaq, müstəqil

fikri formalaşdırmaq və fəaliyyət planını müəyyən etmək üçün informasiyadan istifadə etmək.

Özünü qiymətləndirmək və öz təhsil fəaliyyətini təşkil etmək qabiliyyəti

İncəsənətin öyrənilməsi zamanı özünü qiymətləndirmək və öz təhsl fəaliyyətini təşkil etmək

qabiliyyətinin inkişafına dəstək göstərir: a) öz imkanlarını və nailiyyətlərini düzgün qiymətləndirmək;

b) emosiyalarını anlamaq və onları idarə etmək; c) ardıcıl (ömrü boyunca) təhsil almaq vərdişini

hasil etmək; ç) fəaliyyətini düzgün və effektiv şəkildə planlaşdırmaq bacarığı; təhsil və peşəkar

inkişaf üçün münasib şərtlərdən istifadə etmək.

Tədris istiqamətləri

İncəsənət/əmək təlimi tədris planına əsasən üç istqamətə ayrılır:

İncəsənətdə praktiki vərdiş-bacarıqlar və ideyaların ifadə edilməsi

Kommunikasiya və şərh

İncəsənətin kontekstdə dərk edilməsi;

Tədris bütün istiqamətləri hüdudlarında paralellərin aparılması və bir-birləri ilə sıx əlaqədə

olması ilə həyata keçirilir.

İncəsənətdə praktiki vərdiş-bacarıqlar və ideyaların ifadə edilməsi.

Bu istiqamət hüdudlarında şagirdlər praktiki vərdiş-bacarıqları əldə edirlər; təsviri və tətbiqi

incəsənətin elementləri, prinsipləri, təsviredici üsulları, müxtəlif texnikası, materiları, alətləri ilə

tanış olur və onlara yiyələnirlər. Şagirdlər müxtəlif motivasiyanın təsiri ilə meydana gələn ideyalar

və düçüncələrin gerçəkləşdirilməsi bacarığını inkişaf etdirirlər, bunun üçün onlar təsviretmə,

emosiya, müşahidə bacarığını, materiala yaradıcı yanaşmanı və tədris prosesində əldə etdikləri

biliyi istifadə edirlər.

2. Kommunikasiya və şərh

Bu istiqamət hüdudlarında şagirdlər incəsənət əsərlərini anlamaq və qiymətləndirməyi, onun

haqqında fikri formalaşdırmağı öyrənir, öz düşüncələrinin aydın və səlist izahatına və başqalarının

fikrinə qulaq asmağa vərdiş edirlər, kollektiv iş və müzakirə metoduna sahib olurlar.

3. İncəsənətin kontekstdə dərk edilməsi

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

Bu istiqamət hüdudlarında şagirdlər gürcü və ümumdünya, qədim və yeni incəsənətin məşhur

əsərləri və xalq yaradıcılığının bəzi sahələri ilə tanış olurlar, onların məzmun və təyinatlarını

ayırd edirlər, onları gündəlik reallıq və şəxsi təcrübələri ilə əlaqələndirirlər; onların yaranması və

qiymətləndirilməsinin fərqli tarixi, mədəni, sosial və digər kontekstləri ilə tanış olurlar.

Məktəbin ibtidai və baza pilləsində təsviri və tətbiqi incəsənət/əmək təlimi

tədris kursunun yekun nəticələri

İbtidai pillə

İncəsənətdə

praktiki vərdiş-

bacarıqlar və

ideyaların ifadə

Altıilliyin sonunda, şagird:

Əsərlərin yaradılmasında incəsənət

elementləri və prinsiplərini,

müxtəlif materialları, texnika

və proseduru konkret problemin

həlli üçün məqsədyönlü seçir və

yaradıcılıqda istifadə edir;

Həm şəxsi, eləcə də ümumi

məqsədə çatmaq üçün başqaları

ilə əməkdaşlıq edir;

Doqquzilliyin sonunda, şagird:

İncəsənət elementlərini, prinsipləri,

müxtəlif materialları, texnika və

proseduru yaradıcılıqla istifadə edir;

Fərdi və qrup işi zamanı müxtəlif

strategiyalara üz tutur;

Kommunikasiya

Fərdi iş və qrup işlərini təqdim edir

və əldə edilən biliyə əsaslanaraq

incəsənət işləri haqqında öz

fikirlərini söyləyir və əsaslandırır;

Anlayır və təsəvvür edir ki,

incəsənət mədəniyyətin təsvir

Fərdi və qrupun işlərini təqdim

edir, əldə edilən biliyə əsaslanaraq

incəsənət nümunələrini təhlil edir və

izah edir ki, hansı məqsədlə konkret

üsul və ya materialı istifadə edir;

həm dünyagörünüşünü ifadə etmək

və həm kommunikasiya vasitəsi kimi

incəsənətlə tanış olmaq;

İncəsənətin

dərk edilməsi

Müxtəlif dövr və mədəniyyət

incəsənətinin nümunələrini tanıyır

və onları bir-biri ilə müqayisə

edir və yerli və ümumdünya

cəmiyyətinin həyatında incəsənətin

rolunu təhlil edir;

Gürcü incəsənəti və incəsənət

xadimləri ilə tanış olur.

Başqa-başqa dövr və üslubu olan

əsərləri araşdırır və müqayisə

edir, konkret əsər və incəsənət

yaradıcılığında kontekstin təsirini

Gürcüstanın başqa-başqa diyarlarının

incəsənət nümunələrini araşdırır və

onlar barədə müzakirə aparır.

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

İlin sonunda əldə edilən nəticələr

Praktiki vərdiş-bacarıq və

ideyaları ifadə etmək

Komunikasiya və şərh

İncəsənətin kontekstdə

dərk edilməsi

T. t.I.1 İşinin yaradılması

zamanı təsviri incəsənətin

əsas elementləri və

prinsiplərindən istifadə edir

T.t.I.7 Fərdi iş və qrup işini

təqdim edir, özünün və

sinif yoldaşlarının işlərinə

T.t.I.11 İncəsənət sahələrini,

bəzi janrları bir-birindən

fərqləndirir və onları

gündəlik həyatla əlaqələndirir

T.t.I.2 İşinin yaradılması

zamanı müxtəlif material,

texnika və prosedura

T.t.I.8 Özünün və

digərlərinin işlərinə hörmətlə

T.t.I.12 Əsərlərin

məzmunlarını öz təcrübəsi ilə

T.t.I.3 Ətrafda müxtəlif rəng

onları öz işində əks etdirir

T.t.I.9 Müxtəlif növ

tədbirlərdə iştirak edir

T.t.I.4 Müxtəlif

motivasiyalar əsasında əmələ

gələn ideyaları öz işində əks

T.t.I.10 Elementar

terminologiyanı bilir və

T.t.I.5 Sadə əmək

işlərinin elementar vərdiş-

T.t.I.6 Fərdi olaraq və

başqaları ilə birlikdə işləyir

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları

İstiqamət: İncəsənətdə praktiki vərdiş-bacarıq və ideyaları ifadə etmək

T.t.I.1 İşinin yaradılması zamanı təsviri incəsənətin bir və ya bir neçə

əsas elementləri və prinsiplərindən istifadə edir.

İşində qalın və nazik konturdan, düz, dalğalı, qırıq xətlərdən istifadə edir

Əsas rəngləri və onları qarışdırmaqla əlavə rəngləri sadalayır

Şaquli və horizontal formatları seçir

Verilən tələblərə uyğun olaraq formatda təsvirləri düzgün hissələrə ayırır

Təkrarolunan xətlər, rənglər və həndəsi fiqurlardan sadə ornamentlər hazırlayır

T.t.I.2 İşinin yaradılması zamanı şagird müxtəlif material, texnika və

prosedura müraciət edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

rəsm və qrafik nümunələr yaratmaq üçün qələmlər, pastel, flomaster, quaş boyalardan

rəngli kağızlar, karton, təbii materiallardan aplikasiyalar, kollaj hazırlayır

başqa-başqa materiallarla mozaika (kəsir, cırır, yapışdırır, kağızları, yarpaqları və s.)

plastilindən sadə formalar düzəldir (məs. həndəsi fiqurlar)

T.t.I.3 Şagird ətrafda müxtəlif rəng və formalara diqqət yetirir və onları öz

işində əks etdirir

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

Nümunələrdə sadə həndəsi formaları (üçbucaq, dördbucaqlı, dairə) tanıyır, adlarını söyləyir

və öz işlərində istifadə edir

Nümunələrdə təbiətdə olan rəngləri tanıyır, adlarını söyləyir və öz işlərində göstərir

T.t.I.4 Şagird müxtəlif motivasiyalar əsasında əmələ gələn ideyaları

öz işində əks etdirir

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

müşahidə əsasında əldə edilən təəssüratı öz işində göstərir

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

təsvir etməklə yaranan personajların obrazlarını yaradır

sadə illustrasiyalarda bədii əsərlərin məzmununu ifadə edir

T.t.I.5 Sadə əmək işlərinin elementar vərdiş-bacarıqlarını göstərir

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

dərsə lazımi avadanlıqlar gətirir

İşlədiyi yeri yığır, iş alətlərini və materialları yuyur və saxlayır

təhlükəsizlik qaydalarına riayət edir

hər növ dərs fəallığını yerinə yetirdikdə vaxt limitinə riayət edir

T.t.I.6 Şagird fərdi olaraq və başqaları ilə birlikdə işləyir

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

qrup işlərində iştirak edir

verilən məsələni müstəqil şəkildə və ya cütlükdə həll etməyə çalışır

İstiqamət : Kommunikasiya və şərh

T.t.I.7 Şagird fərdi iş və qrup işini təqdim edir, özünün və sinif

yoldaşlarının

işlərinə fikrini bildirir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

özünün və ya ümumi işləri təqdim edən zaman izah edir ki, işi təqdim edərkən nəyi göstərmək

təqdim edilən iş haqqında sinif yoldaşları ilə təəssüratlarını bölüşdürür (xoşuma gəlir,

müəllimə, sinif yoldaşlarına qulaq asır

başqalarına cavabı sona çatdırmağa imkan verir

müəllif kimi auditoriya qarşısında təqdim edir

T.t.I.8 Şagird özünün və digərlərinin işlərinə hörmətlə yanaşır

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

sinif yoldaşlarının tərəfini tutur, işlərini bəyənir, iş zamanı onları həvəsləndirir

özünün və başqalarının işlərinə ehtiyatla yanaşır (ziyan vermir)

Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi

T.t.I.9 Şagird müxtəlif növ tədbirlərdə iştirak edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

sinifdə keçirilən şənliklərdə iştirak edir

sinif sərgisində iştirak edir

muzey və sərgilərə gedir

ekskursiyalara gedir və mədəni irslərlə tanış olur

T.t.I.10 Şagird elementar terminologiyanı bilir və istifadə edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

nümunədə təsviri və tətbiqi incəsənətin onun üçün tanış olan elementlərini tanıyır və

işində istifadə etdiyi material və alətləri sadalayır

söhbət zamanı elementar terminləri düzgün istifadə edir

müəllimin şərhinə lazımi reaksiya göstərir (göstərişləri anlayır və yerinə yetirir, məs., peyzaj

və ya portret çəkməyi, konrturları tündləşdirməyi)

İstiqamət : İncəsənətin kontekstdə dərk edilməsi

T.t.I.11 Şagird incəsənət sahələrini, bəzi janrları bir-birindən fərqləndirir və

onları gündəlik həyatla əlaqələndirir.