Rək-damar xəstəlikləri olanlar oruc tutmamalıdırlar? AÇIQLAMA

Mədəsi, qarnı ” partlayana” kimi yemək, toxluq, əsas da qonaqlıq, toydan sonra yaşlı insanlarda ürək döyüntüləri artır. Həzm prosesi getdikdən sonra bu hal aradan qalxır. Kök, piylənmədən əziyyət çəkən insanlarda da ürək döyüntüsü, hətta taxikardiya çox rast gəlinir.

Ürəyi sürətlə döyündürən qeyri-adi səbəblər

Son zamanlar insanlar arasında ” ürəyim quş kimi çırpınır, elə bu dəqiqə yerindən çıxacaq” kimi sözlərlə xarakterizə olunan ürək çırpınmaları, sürətli döyünməsi şikayətləri çoxalıb.

Ürəyi çırpınan insana elə gəlir ki, döş qəfəsi sıxılır, ürək boğaza kimi gəlib. Əgər bu hal insan avtobusun ardıyca qaçıbsa, bərk qorxubsa, ya hardasa havasız yerdə qalıbsa, bu hal normaldır. Yox əgər dayandığı yerdə ürəyi çırpınırsa, o zaman bu vəziyyətin səbəbini araşdırmaq lazımdır.

XəzərXəbər medicina.az-a istinadən bu halları yaradan bəzi səbəbləri təqdim edir:

1.Qidalanma və rejim ürəyi çırpındırır

Bir çox qidalar, yeməklər, içkilər ürək döyünməsini artırır. Tibbdə həkimlər buna taxikardiya deyir. Ona görə yeməklərinizi, qida rejiminizi ciddi araşdırın.Elə adamlar var ki, sarımsaq, şoraba, hisə verilmiş məhsullar, pendir- yəni adrenalin artıran qidalar yedikdən sonra ürəyi döyünür.

2.Alkoqol, energetik içki

Ürəyi çırpındıran ən birinci səbəbdir. Alkoqol aritmiyanın başlamasına da təkan verir.

Kofein adenozini blok edir, adenozin ürək ritmini yavaşıdır. Kofein təkcə qəhvədə olmur, digər içkilərdə, çayda, şokoladda, energetik içkilərdə də var. Şokoladda isə kofeinlə yanaşı, teobromin də vardır ki, bu maddə də ürək sıxılmalarını artırır.

Həm qida allergiyaları, həm dərman allergiyaları, həm də bəzi maddələrə həssaslıq qısa zaman kəsiyində ürək döyüntülərinə təsir edə bilər.

Mədəsi, qarnı ” partlayana” kimi yemək, toxluq, əsas da qonaqlıq, toydan sonra yaşlı insanlarda ürək döyüntüləri artır. Həzm prosesi getdikdən sonra bu hal aradan qalxır. Kök, piylənmədən əziyyət çəkən insanlarda da ürək döyüntüsü, hətta taxikardiya çox rast gəlinir.

Hər hansı narahatlıq, bir hadisəyə, adama görə həyəcan, xoşagəlməz xatirə, təşviş pozuntusu ürəyi də relsdən çıxarır.

7.Dərman preparatlarının qəbulu

Çox dərmanların təlimatında əks təsir kimi ürək ritmi dəyişiklikləri göstərilir.

-Təzyiq dərmanları
-Bronxit, astma dərmanları
-Ürək-damar dərmanları
-Hormonal preparatlar
-Antibiotiklər
-Amfetamin

Bitkilərdən jenşen, portağal, boyarışnık, valerian da ürək ritmini dəyişə bilir.

Ən təhlükəli taxikardiyalardan biridir. Bəzən arada bir tutur, bəzənsə hər gün baş verir. İnsan yuxuda, fiziki olaraq ürəyin bərk döyündüyünü hiss edir, ürəyin səsini eşidir, qorxur, sinədə, başda ağrılar hiss edir. Əgər bu anda qəfildən oyansa, huşunu itirmək həddinə belə çata bilər. Yaxşı olar ki, bu zaman gözlərini açmadan, yerində uzansın, sakitləşməyi gözləsin. Yuxuda taxikardiya – ciddi siqnaldır, artıq həkimə getmək vaxtıdır. Səbəbləri çoxdur: mədə-bağırsaqdan tutmuş qalxanvari vəzə kimi.

Əgər ürək döyüntüləriniz hər gün artırsa, yuxarıdakı səbəblərdən asılı deyilsə, o zaman kardioloqa gedib, bir çox sistemləri yoxlatmaq lazımdır.
Ürək ritmini sakit və hərəkətli halda təyin etmək, ölçmək, kardioloji müayinə və müalicə üçün Bioloji təbabət klinikasına müraciət edə bilərsiz.

Ürək-damar xəstəlikləri olanlar oruc tutmamalıdırlar? – AÇIQLAMA

“Ramazan ayında oruc tutmaq istəyən ürək-damar sistemi xəstələrinin kardioloqları ilə məsləhətləşmələri tövsiyə olunur”.

Oxu.Az xəbər verir ki, bunu Elmi-Tədqiqat Kardiologiya İnstitutunun direktoru, professor Gülnaz Dadaşova deyib.

Həkim bildirib ki, orucun nəfsi tərbiyə etdiyini unutmadan iftar və imsakda düzgün qidalanmalı və yetərli maye qəbuluna mütləq diqqət edilməlidir.

“Hansı ürək-damar xəstəlikləri olan insanlara oruc tutmaq tövsiyə olunmur” sualını cavablandıran həkimin sözlərinə görə, sinə ağrısı, nəfəs darlığı kimi ürək-damar xəstəlikləri ilə bağlı davamlı şikayətləri olanlar oruc tutmamalıdırlar:

“Eyni zamanda, inkişaf etmiş ürək çatışmazlığı olan xəstələr, xüsusilə yay dövründə yüksək dozada diaretik qəbul edən xəstələrin oruc tutması əlverişsizdir. Son altı ayda infarkt keçirən, ürək xəstəliyi səbəbilə sinə ağrısı olan, son altı ayda balon, stent va ya “bypass” əməliyyatı keçirən, nəzarət olunmayan və ya həyatı üçün təhlükə yaradan aritmiyaları olan xəstələr, rezistent hipertoniya, yəni dərman terapiyasına baxmayaraq, yüksək təzyiqi olan xəstələr qan təzyiqi normallaşana qədər oruc tutmamalıdırlar”.

Üç qulaqcıqlı ürək

Üç qulaqcıqlı ürək – sol qulaqcığı iki kameraya bölən arakəsmənin olması ilə səciyyələnən anadangəlmə ürək anomaliyasıdır. Xəstələr tez-tez təkrarlanan respirator xəstəliklər, fiziki inkişafın ləngiməsi, təngnəfəslik, periferik sianoz, öskürək, ürək çatışmazlığından əziyyət çəkir. Üç qulaqcıqlı ürək auskultasiya, EKQ, rentgenoqrafiya, ExoKQ, ürək boşluqlarının zondlanmasından ibarət kompleks diaqnostika zamanı aşkarlanır. Anomaliya membranoz arakəsmənin xaric edilməsi və qulaqcıqlararası çəpər qüsurunun bağlanması yolu ilə korreksiya olunur.

• Üç qulaqcıqlı ürəyin təsnifatı
• Üç qulaqcıqlı ürək zamanı hemodinamikanın xüsusiyyətləri
• Üç qulaqcıqlı ürəyin əlamətləri
• Üç qulaqcıqlı ürəyin diaqnostikası
• Üç qulaqcıqlı ürəyin müalicə və proqnozu

Üç qulaqcıqlı ürək barədə ümumi məlumat

Üç qulaqcıqlı ürək sol qulaqcıq boşluğunda onu 2 hissəyə bölən fibroz-əzələ diafraqmasının olması ilə xarakterizə edilir. Üç qulaqcıqlı ürək nadir rast gəlinən anadangəlmə ürək qüsuru olub, bütün anadangəlmə ürək anomaliyalarının 0,1-0,4%-ni təşkil edir. Statistik məlumatlara əsasən üç qulaqcıqlı ürək kişilər arasında qadınlara nisbətən bir qədər çox yayılmışdır (1,5:1 nisbəti). Üç qulaqcıqlı ürək izolə olunmuş və ya digər anadangəlmə ürək anomaliyaları, əsasən – qulaqcıqlararası çəpər qüsuru, bəzən Fallo tetradası, trikuspidal qapağın atreziyası, magistral damarların transpozsiyası ilə müştərək şəkildə müşahidə olunur.

Üç qulaqcıqlı ürək birincili qulaqcıq arakəsməsinin embrioloji pozulması nəticəsində formalaşır. Belə hallarda ümumi ağciyər venası qol qulaqcığa normal şəkildə daxil ola bilmir, bu da onun sağ qulaqcıq sinusunun buynuzu tərəfindən «tutulması» ilə izah olunur.

Üç qulaqcıqlı ürəyin təsnifatı

Sol qulaqcığın əlavə fibroz-əzələ arakəsməsi onu ağciyər venalarının açıldığı arxa-yuxarı (dorsokranial) və mitral qapaq və qulaqcıq seyvanı ilə əlaqəli ön-aşağı (ventrokaudal) boşluqlara ayırır. Üç qulaqcıqlı ürəkdə obturasiya olunan membranlar 3 formada ola bilər: diafraqma şəkilli, tubulyar, saat şüşəsi şəklində. Sol qulaqcıqda fibroz qalınlaşmanın olması üç qulaqcıqlı ürəyin natamam forması kimi qiymətləndirilir.

Sol qulaqcığın kameraları arasında əlaqə membranda dəliyin olmasına əsasən müəyyənləşdirilir, bununla əlaqədar üç qulaqcıqlı ürəyin 3 variantı ayırd edilir.

• I – membranda dəlik və sol qulaqcığın kameraları arasında əlaqə olmur.
• II – membranda bir və bir neçə kiçik dəlik olur, lakin onların diametri kameralar arasında adekvar əlaqənin yaranmasını təmin edə bilmir.
• III – membran qanın sol qulaqcığın arxa yuxarı kamerasından ön-aşağı kamerasına sərbəst axınını təmin edən bir ədəd iri sahəli dəliyə malikdir.

Üç qulaqcıqlı ürək zamanı hemodinamikanın xüsusiyyətləri

Üç qulaqcıqlı ürək zamanı hemodinamik dəyişikliklərin xarakteri və dərəcəsi membranda dəliyin olması, onun ölçüsü, eləcə də yanaşı gedən anadangəlmə ürək qüsurlarından asılıdır. İzoləolunmuş üç qulaqcıqlı ürəklə əlaqədar baş verən hemodinamik dəyişikliklər ağciyər venalarından qan axınının pozulması ilə bağlı olub, mitral stenozda müşahidə edilən pozulmalara analojidir. Hemodinamik dəyişikliklərin ifadəliliyi sol qulaqcığın kameraları arasındakı dəliyin sahəsinə tərs mütənasibdir. İzoləolunmuş üç qualqcıqlı ürək ağciyər qan dövranında durğunluğun erkən yaranması və venoz ağciyər hipertenziyası ilə müşayiət edilir.

Üç qulaqcıqlı ürəyin I anatomik variantında postnatal qan dövranı yalnız qulaqcıqlararası çəpər qüsuru hesabına təmin oluna bilər. Belə hallarda sol qulaqcığın yuxarı kamerasından qan əvvəlcə qulaqcıqlararası qüsur vasitəsilə sağ qulaqcığa, sonra isə elə həmin qüsurdan sol qulaqcığın aşağı kamerasına atılır. Beləliklə, sol mədəcik və aortaya qarışıq veno-arterial qan daxil olur, bu da hipoksemiyaya gətirib çıxarır.

Üç qulaqcıqlı ürəyin klinik gedişində qulaqcıqlararası çəpər qüsurunun olması və onun obturasiya olunan membrana nəzərən yerləşməsi mühüm rol oynayır. Qulaqcıqlararası qüsur aşağıda yerləşdikdə sağ qulaqcıqla sol mədəciyin ön-aşağı kamerası, yuxarıda yerləşdikdə isə arxa-yuxarı kamera arasında əlaqə yaranır. Qulaqcıqlararası arakəsmədə 2 qüsurun olduğu hallarda sağ qulaqcıq sol qulaqcığın hər iki kamerası ilə əlaqəli olur.

Üç qulaqcıqlı ürəyin əlamətləri

Qüsurun kliniki manifestasiyasının vaxtı ürək kameraları arasındakı daralmış dəliyin sahəsi, qulaqcıqlararası çəpər qüsurundan qan şuntunun həcmi və istiqamətindən asılıdır. Fibroz-əzələ membranında dar dəlik olduqda simptomatika uşaq doğulana kimi meydana çıxır. Belə uşaqlar KRVİ və pnevmoniyaya tez-tez tutulur, onların fiziki inkişafı ləngiyir, qısa zaman ərzində ürək çatışmazlığı inkişaf edir. Üç qulaqcıqlı ürək üçün öskürək, təngnəfəslik, akrosianoz, qanhayxırma, ağciyərlərdə daimi xışıltılar xarakterikdir. Obyektiv müayinədə üz və ətraflarda ödemlər, hepatomeqaliya aşkarlanır. İfadəli stenoz zamanı uşaqlar 6 aydan çox yaşamır.

Sol qulaqcığın əsas və əlavə boşluqları arasındakı dəliyin ölçüsü 6-7mm-dən çox olduqda simptomatika tədricən artır, üç qulaqcıqlı ürək yalnız məktəb yaşlarında və ya daha gec üzə çıxır. Üç qulaqcıqlı ürəyə xas olan təngnəfəslik, taxikardiya, dəri örtüklərinin mülayim sianozla müşahidə edilən avazıması, kardiomeqaliya qazanılmış ürək qüsurları və ya ürək xəstəlikləri barədə yalnış təsəvvür yaradır.

Üç qulaqcıqlı ürəyin diaqnostikası

Üç qulaqcıqlı ürək spesifik əlamətlərə malik olmadığından onun diaqnostikası çətinliklər törədir. Auskultativ şəkil hündür və ayrılmış II ton, presistolik güclənmə ilə mezodiastolik küylə səciyyələnir. EKQ-əlamətləri ürəyin sağ şöbələrinin yüklənmə və hipertrofiyasına uyğun gəlir. Rentgenoqrammanın analizində kardiomeqaliya, venaların qanla dolması ilə əlaqədar kiçik xanalı quruluş və ağciyər arteriyası kötüyünün genişlənməsi ilə ifadə olunan ağciyər şəklinin güclənməsi təsdiqlənir.

Exokardioqrafiya üç qulaqcıqlı ürəyin anatomik və funksional əlamətlərini: sol qulaqcığı iki qeyri-bərabər kameraya ayıran fibroz-əzələ arakəsməsi; qulaqcıqlararası əlaqə, ağciyər hipertenziyasını aşkar etməyə imkan verir. Ürəyin zondlanmasının köməyilə qüsura xas əlamətlər müəyyən edilir: sağ mədəcik və ağciyər arteriyasında yüksək təzyiq; mitral qapağa yaxın olan kamerada normal təzyiq. Ağciyərlərin angioqrafiyasında ağciyər venaları ilə qan axınının zəifləməsi təyin olunur.

Üşaqlarda üç qulaqcıqlı ürək yenidoğulmuşların respirator distress-sindromu, ağciyər venalarının anomal drenajı, ürəyin sol kameralarının hipoplaziyası, mitral stenoz, sol qulaqcığın miksoması, birincili ağciyər hipertenziyası ilə differensiasiya edilməlidir. Böyüklərdə ilk növbədə ağciyər xəstəlikləri ilə differensial diaqnostika aparılır.

Üç qulaqcıqlı ürəyin müalicə və proqnozu

Üç qulaqcıqlı ürək cərrahi müdaxiləyə mütləq göstəriş sayılır. Anomaliyanın korreksiyası sol qulaqcığı 2 hissəyə bölən fibroz-əzələ membranının kəsilməsi və qulaqcıqlararası çəpər qüsurunun plastikasından ibarətdir. Əməliyyat orta transtorakal torakotomiya ilə süni qan dövranı, hipotermiya və kardioplegiya şəraitində aparılır. Üç qulaqcıqlı ürəyin kritik formalarında cərrahi korreksiya erkən yaşlarda həyata keçirilir. Sol qulaqcığın kameraları arasındakı daralmış dəliyin ballon dilatasiyasının tətbiqi mümkündür.