Xalid əlimirzəyev ədəbiyyatşünaslığın elmi-nəzəri əsasları

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə “Rusiya Federasiyasının Qanunvericilik Bazası” təqdim olunur.

Kİtabiyyati 2011

324.

Материалы к лекциям по методике преподавания
РКИ (русского языка как иностранного) в вузе [Текст]:
пособие для магистрантов и преподавателей /сост.:
Л.Векилова, А.Османзаде; ред. И.Эфендиев; рец.: С.Мирзоев,
Р.Азизов; М-во Образования Азерб. Респ., Бакинский
Славянский Ун-т.- Баку: “Мемар Нашрийат Полиграфия”
ММС, 2011.- 275 с., табл.; 20 см.- Библ.: с. 272-273.- 7 ман., 100
экз.- [1-752738]
325.

Первый Всесоюзный Тюркологический съезд: 26
февраля-5 марта 1926 г. [Текст]: стенографический отчет /отв.
за вып. В.Бахманлы; ред. А.Асадзаде; дизайн Н.Махмудов; М-
во Культуры и Туризма Азерб. Респ., Нац. Библиотека
Азербайджана им. М.Ф.Ахундова.- Баку: Нагыл Еви, 2011.-
552 с., табл.; 21 см.- Прил.: с. 526-544.- (На тит. л. дата изд.
оригинала 1958 г. Репринт. Оригинальное изд.: Первый
Всесоюзный Тюркологический съезд: 26 февраля – 5 марта
1926 г.: стенографический отчет.- Баку: АзССР, 1926).- 15
ман., 500 экз.- ISBN 995-2210-68-2 (в пер.).- [2011-2-814429]
326.

Musayev, O. A practical grammar of contemporary
English [Text] /O.Musayev, E.I.Hajiyev, A.R.Huseynov; ed.
E.I.Hajiyev; reviewers: D.N.Yunusov, J.K.Guliyev.- Second
edition.- Baku: Qismet, 2011.- 540 p., portr., tabl.; 22 cm.- List of
used literature: p. 527.- 15 man. (hard cover).- [2011-
İ-38315]
327.

Shikhbabayev, N. Learn Azerbaijani 1 [Text] /Nusrat
Shikhbabayev, Sabuhi Yusifov; design Elshan Abdullayev.- Baku:
Yek Production, 2011.- 76 p.: ill.; 28 cm.- 15 man.- ISBN 978-
9952-813-96-8.- [2011-
İ-38265]

82
Ədəbiyyatşünaslıq

328.

Abdulla Faruq-100 [M
ətn] /nəşrə hazır., ön söz müəl.
S.X
əyal.- Bakı: MBM, 2011.- 87 s., portr.; 21 sm.- (“Yüzilliklər”
silsil
əsindən /Azərb. Yazıçılar Birliyinin “İRS” komissiyası.- 2-ci
toplu.- 6 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-43-5.- [2011-94872]
329.

Aqşin Babayev– 75 [Mətn] /red. G.Babayev; Azərb.
Resp. M
ədəniyyət və Turizm Nazirliyi.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.-
321, [3] s., [16] v. fotoşək., portr.; 25 sm.- Bibl.: s. 14-64.- Mətnin
bir hiss
əsi rus dilindədir.- 15 man., 500 nüs. (cildli).- [2011-93134]
330.

Albalıyev, Ş.Ə. Sona Xəyal yaradıcılığına bir baxış
[M
ətn] /Şakir Albalıyev; red. M.Əsgərova.- Bakı: MBM, 2011.- 63
s., portr.; 20 sm.-
(Tit. v. arxasında: Kitab Sona Xəyalın 50 illik
yubileyin
ə ithaf olunur).- 4 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-
26-7.- [2011-95146]
331.

Allahmanlı, M.Q. Dilə sevgi, yurda sevgi [Mətn]:
araşdırmalar, tədqiqatlar /Mahmud Allahmanlı; red. və ön söz
mü
əl. Əli Rza Xələfli.- Bakı: Təknur, 2011.- 302, [2] s., portr.:
şək.; 21 sm.- Əlavələr.: s. 269-302.- 8 man., 500 nüs.- ISBN 978-
9952-445-17-6 (cildli).- [2011-92640]
332.

Atilla, İ. Əsrin şairi [Mətn] /İsgəndər Atilla; red.
R.M
əmmədsəfa qızı.- Bakı: Müəllim, 2011.- Kitab 3: Hüseyn
Cavid Az
ərbaycan sovet ədəbi tənqidində.- 244, [2] s., portr.; 22
sm.- Bibl.: s. 237-243.- 12 man., 200 nüs. (cildli).- [2011-92336]
333.

Atilla, İ. Əsrin şairi [Mətn] /İsgəndər Atilla; red.:
T.Babayev, G.Babayeva.-
Bakı: Adiloğlu, 2011.- Kitab 5: Hüseyn
Cavidin m
ənzum dramları, hissə 2: Peyğəmbər. Knyaz.- 439 s.,
portr.: ill.; 21 sm.- Bibl.: s. 435-437.- 15 man., 100 nüs. (cildli).-
[2011-92933]
334.

Az
ərbaycan ədəbiyyatı tarixi [Mətn]: altı cilddə /baş
red. şurası M.Kərimov; red. hey.: B.Nəbiyev [və b.]; AMEA,
Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı: Elm, 2011.- Cild 4.- 856, [4] s.;
22 sm.- Salnam
ə (Dilarə Məmmədova): s. 786-823.- Bibl.: s. 767-

785.- 25 man., 1000 nüs.- ISBN 978-9952-453-43-0 (cildli).-
[2011-94805]
335.

Baxşəliyeva, G.B. Məqalələr, məruzələr, müsahibələr.
[M
ətn]: 2 cilddə
/Gövh
ər
Baxşəliyeva; elmi red.
V.M
əmmədəliyev.- Bakı: Bakı Çap Evi, 2011.- Cild 1.- 435 s., [16]
v. r
əngli fotoşək., 24 sm.- Sətiraltı və mətnarası bibl.- Mətn Azərb.,
rus., türk v
ə ingilis dillərindədir.- 17 man., 500 nüs.- ISBN 978-
9952-572-14-1-1 (cildli).- [2011-93798]
336.

Baxşəliyeva, G.B. Məqalələr, məruzələr, müsahibələr.
[M
ətn]: 2 cilddə
/Gövh
ər
Baxşəliyeva; elmi red.
V.M
əmmədəliyev.- Bakı: Bakı Çap Evi, 2011.- Cild 2.- 511 s., [8]
v. fotoşək.; 24 sm.- Bibl.: s. 489-503.- Mətn Azərb., rus və türk
dill
ərindədir.- 17 man., 500 nüs.- ISBN 978-9952-572-14-11
(cildli).- [2011-93799]
337.

Cabbarlı, N.M. Azərbaycan mühacirət nəsri [Mətn]
/Nikpur Cabbarlı; elmi red. Ş.Alışanlı; AMEA, Nizami ad.
Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.- 138, [2] s.; 21 sm.-
Bibl.: s. 125-135.- 8 man., 250 nüs.- ISBN 978-9952-814-24-8
(cildli).- [2011-93059]
338.

Çobanov, M.N.
Ədəbi düşüncələr [Mətn]: ədəbi-
t
ənqidi məqalələr /Mədəd Çobanov; red. N.Xuduyev; tərt. ed. və
naşir M.Borçalı.- Bakı: Borçalı, 2011.- Cild 1.- 428 s., portr.; 21
sm.- 6 man., 500 nüs. (cildli).- [2011-92747]
339.

Əhədov, H.E. Mirhüseyn Abbas 60 [Mətn]:
monoqrafiya /Hacı Etibar Əhədov; red. İ.Saleh.- Bakı: Elm və
t
əhsil, 2011.- 145, [3] s., portr., fotoşək.; 20 sm.- 6 man., 200 nüs.-
[2011-93183]
340.

Əhmədov, B.B. XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi
[M
ətn]: dərslik: 3 cilddə /Bədirxan Əhmədov; ümumi red.
İ.Həbibbəyli; red.: K.Əliyev, V.Eyyub; rəy.: N.Qəhrəmanlı,
A.M
əmmədov, T.Məmməd, T.Mustafayev; Azərb. Resp. Təhsil
Nazirliyi
, Bakı Slavyan Un-ti.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.- Cild 1:
İcmallar, təhlillər, portretlər.- 477, [3] s., portr.; 22 sm.- Bibl.: s.
467-477.- 10 man., 500 nüs.- [2011-92881]

341.

Əhmədov, T.Ə. Azərbaycan yazıçıları: XX-XXI
yüzillikd
ə [Mətn]: ensiklopedik məlumat kitabı /Teymur Əhmədov;
naşir H.İ.Allahverdi; red. N.Qurbanova.- 4-cü təkmil. nəşri.- Bakı:
Nurlar, 2011.-
1055 s., portr.; 30 sm. + [1] qoşma kitab.- 35 man.,
1000 nüs.- ISBN 978-9952-460-06-3 (cildli).- [2011-92623]
342.

Əlimirzəyev, X.Ə. Ədəbi-tənqidi məqalələr [Mətn]:
1960-1980-ci ill
ər /Xalid Əlimirzəyev; elmi red. A.Abasov.- Bakı:
Elm v
ə təhsil, 2011.- 668, [4] s.; 21 sm.- 7 man., 500 nüs. (cildli).-
[2011-92568]
343.

Əlimirzəyev, X.Ə. Ədəbiyyatşünaslığın elmi-nəzəri
əsasları [Mətn]: tədris vəsaiti /Xalid Əlimirzəyev; red. Q.Namazov;
r
əy. A.Abasov.- 2-ci təkmil. nəşri.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.- 413,
[3] s., portr.; 22 sm.- 7 man., 500 nüs. (cildli).- [2011-92567]
344.

H
əsənqızı,
A.
Aşıq
yaradıcılığı
mühacirət
folklorşünaslığında [Mətn] /Almaz Həsənqızı; elmi red. və ön söz
mü
əl. A.Nəbiyev.- Bakı: Azərnəşr, 2011.- 153 s.; 20 sm.- Bibl.: s.
139-149.- 5 man., 500 nüs.- [2011-92643]
345.

H
əsənqızı, A. Azərbaycan mərasimləri mühacirət
fol
klorşünaslığında [Mətn] /Almaz Həsənqızı; elmi red.
A.N
əbiyev.- Bakı: Azərnəşr, 2011.- 153, [3] s.; 20 sm.- Bibl.: s.
137-150.- 5 man., 500 nüs.- [2011-92657]
346.

Hüseynova, M.S.
Eldar İsmayıl yaradıcılığının bəzi
aspektl
əri [Mətn] /Məfkurə Hüseynova; red. A.Miriyev.- Bakı:
Ç
ənlibel NPM, 2011.- 115 s., portr.: şək.; 21 sm.- 6 man., 300 nüs.
(cildli).- [2011-92445]
347.

X
əyal, S. Adil Babayev [Mətn]: yaradıcılığı əsasında:
kitab Adil Babayevin yubileyin
ə ithaf olunur /Sona Xəyal; red.
Ş.Kamil; ön söz müəl. A.Babayev.- Bakı: MBM, 2011.- 143 s.,
portr.; 20 sm.- (“Müasirl
ərim” seriyasından: Adil Babayev).- Bibl.:
s. 138-142.-
3 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-48-7.- [2011-
95153]
348.

X
əyal, S. Bakı gülzarının bülbülləri [Mətn]: məqalələr
toplusu /Sona X
əyal; topl., tərt. ed. Ş.Kamil; red.: C.Nağıyeva,
İ.Z.Kamiyab; ön söz müəl. M.Nağısoylu.- Bakı: MBM, 2011.- 127

s., portr.; 20 sm.- 4 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-48-4.-
[2011-95164]
349.

X
əyal, S. Əli Kərim [Mətn]: yaradıcılığı əsasında: kitab
Əli Kərimin yubileyinə ithaf olunur /Sona Xəyal; red.
T.H
əsənzadə; ön söz müəl. F.Qoca.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.-
102, [2] s., portr.; 20 sm.- (“Müasirl
ərim” seriyasından: Əli
K
ərim).- Bibl.: s. 92-95.- 4 man., 500 nüs.- [2011-95159]
350.

X
əyal, S. Əli Tudə [Mətn]: yaradıcılığı əsasında: kitab
Əli Tudənin yubileyinə ithaf olunur /Sona Xəyal; red.
N.Cavadzad
ə; ön söz müəl. S.Nəbioğlu.- Bakı: MBM, 2011.- 100
s., portr., c
ədv.; 20 sm.- (“Müasirlərim” seriyasından: Əli Tudə).-
Bibl.: s. 96-98.- 3 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-48-4.-
[2011-95150]
351.

X
əyal, S. Şuşa bayraqdarını gözləyir [Mətn] /Sona
X
əyal; red. M.Nəcəfova.- Bakı: MBM, 2011.- 80 s., portr.; 21 sm.-
4 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-43-5.- [2011-95154]
352.

X
əyal, S. Yaddaşlarda yaşayacaq [Mətn] /Sona Xəyal;
topl., t
ərt. ed. A.İmanzadə; red. S.Nəsirova; ön söz müəl.
V.Musalı.- Bakı: MBM, 2011.- 100 s., portr.; 21 sm.- (Kitab
görk
əmli ədəbiyyatşünas Bəxtiyar Məmmədzadənin əziz xatirəsinə
ithaf olunur).- 3 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-45-8.- [2011-
95161]
353.

Kamal, R. Kamal Abdulla:
Yazıdan mifə [Mətn]: yazı
v
ə mif məntiqi, ontoloji poetika, əlyazma arxetip kimi /Rüstəm
Kamal; elmi red. M.Qocayev.-
Bakı: Mütərcim, 2011.- 115 s.; 19
sm.- 5 man., 150 nüs.- [2011-92655]
354.

Qarabağlı, Ş.A. Ədəbiyyatşünaslıqda “Əli və Nino”
problemi [M
ətn] /Şəlalə Qarabağlı; elmi rəhb. P.Xəlilov; elmi red.
v
ə ön söz müəl. T.Hüseynoğlu.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.- 258,
[2] s., faks.; 21 sm.- Bibl.: s. 244-257.- 17 man., 1000 nüs. (cildli).-
[2011-93372]
355.

Qasımlı, M.P. Ozan-aşıq sənəti [Mətn]: monoqrafiya
/M
əhərrəm Qasımlı; elmi red. Bəhlul Abdulla; AMEA, Nizami ad.

Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı: Uğur, 2011.- 304 s., portr., cədv.; 20 sm.- 6
man., 2000 nüs.- [2011-93287]
356.

Quliyev, A.İ. Ömər Xəyyamın ictimai-siyasi görüşləri
[M
ətn] /Aqşin Quliyev; elmi red. F.Ağazadə.- Bakı: Qanun, 2011.-
127 s.; 17 sm.- 5 man., 300 nüs. (cildli).- [2011-94079]
357.

L
əman, F. Dəyər [Mətn]: məqalələr /Fəridə Ləman;
red. M.T
əkləli.- Bakı: MBM, 2011.- 466 s., portr.; 23 sm.- 8 man.,
300 nüs.- ISBN 978-9952-290-11-3 (cildli).- [2011-92472]
358.

M
əmmədova, Y.M. Yaşadanlar [Mətn]: məqalə,
çıxışlar /Yeganə Məmmədova; red. M.Qasımlı.- Bakı: Uğur, 2011.-
40 s.; portr., fotoşək.; 20 sm.- 3 man., 100 nüs.- [2011-93285]
359.

Mustafayeva, X.B. Az
ərbaycan uşaq ədəbiyyatı
[M
ətn]: ali və orta ixtisas məktəbləri üçün dərs vəsaiti /Xanım
Mustafayeva; elmi red. N.Şəmsizadə; rəy.: N.Cəfərov, Ə.Ağayev;
Az
ərb. Resp. Təhsil Nazirliyi; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-
tu.-
Bakı: Elm, 2011.- 290, [2] s.; 21 sm.- Bibl.: s. 282-287.- 10
man., 500 nüs.- ISBN 978-9952-453-22-5 (cildli).- [2011-93003]
360.

Müasirl
əri Sona Xəyal haqqında [Mətn]: məqalələr və
şeirlər /topi. tərt. ed. Ü.Bahir; red. S.Qarabağlı; ön söz müəl.
F.Qa
raoğlu; rəssam Ə.Məmmədov.- Bakı: MBM, 2011.- 167 s.,
portr.; 20 sm.- 4 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-290-43-1.- [2011-
95145]
361.

Salamoğlu, T. Ədəbi tənqid tarixinə dair portret-
oçerkl
ər [Mətn]: dərs vəsaiti /Təyyar Salamoğlu; elmi red.:
H.Qasımov, Z.Əsgərli; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb.
Dövl
ət Pedaqoji Un-ti.- Bakı: “E.L” Nəşriyyat Poliqrafiya Şirkəti
MMC, 2011.- 262, [2] s.; 21 sm.- M
ətnarası bibl.- 10 man., 500
nüs. (cildli).- [2011-94914]
362.

Sona X
əyal poeziyası [Mətn] /topl. tərt. ed.
N.Şahinqızı; red. Ş.Ana; ön söz müəl. N.Məmmədli.- Bakı: MBM,
2011.- 100 s., portr.; 21 sm.- 2 man., 300 nüs.- ISBN 978-9952-
290-41-8.- [2011-95156]
363.

Yusifov, M.
Füzulinin söz dünyası [Mətn] /Mübariz
Yusifov; red. N.M
əmmədli.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.- 495 s.,

portr.; 21 sm.- S
ətiraltı bibl.-16 man., 300 nüs. (cildli).- [2011-
93053]
364.

Zeynalova, A.X.
Əlağa Vahidin poetik irsi [Mətn]
/Aytac Zeynalova; elmi red. M.Qasımlı; Azərb. Resp. Təhsil
Nazirliyi, Az
ərb. Dillər Un-ti.- Bakı: Elm və təhsil, 2011.- 268, [4]
s., portr.; 20 sm.- Bibl.: s. 259-268.- 6 man., 500 nüs.- [2011-
93518]
365.

Верховский, М.И. Публицистика от Марка
Верховского [Текст] /Марк Верховский.- Баку, 2011.- 440 с.,
портр.; 17 см.- 8 ман.- ISBN 978-9952-444-66-7.- [1-752944]
366.

Гашимли, Г.М. Азербайджанское стихотворение в
прозе [Текст] /Гусейн Гашимли; ред. пер. Г.Гурбанлы; пер. с
азерб. А.Зейналов.- М.: Спутник+, 2011.- 69 с.; 21 см.- Библ.: с.
62-68.-
4 ман., 100 экз.- ISBN 9785-997-313-27-2.- [2-794641]
367.

Гашимли, Г.М. Пути развития азербайджанского
стихотворения в прозе [Текст] /Гусейн Гашимли; ред. пер.
Г.Гурбанлы; пер. с азерб. А.Зейналов.- Севастополь: Дельта,
2011.-
91 с., портр.; 21 см.- Библ.: с. 83-90.- 4 ман., 1000 экз.-
[1-707059]
368.

Füzuli, M. Az iszlam szent martirjaninak rozsakertje
[Text] /Muhammad Füzuli.- Budapest: Akaprint Kiado, 2011.- 423
p.; 23 sm.- 8 man.- ISBN 978-9638-841-84-1.- [2011-Bd-16117]

82/821 Folklor

369.

Adım Ələsgərdir, Göyçə-mahalım. [Mətn] /mətn.
mü
əl. İ.T.Ələsgər; tərt.-red. A.Qurbani; Azərb. Resp. Mədəniyyət
v
ə Turizim Nazirliyi; Azərb Aşıqlar Birliyi.- Bakı: Apostrof, 2011.-
23 s., fotoşək.: ill., portr.; 20 sm.- (Titul v. həmçinin: Aşıq Ələsgər-
190).-
4 man., 200 nüs.- [2011-93614]
370.

Dirili, Y. Diridir d
ərdim mənim [Mətn]: bayatılar
/Yusif Dirili; red. T.Abbaslı; ön söz Z.Yaqub.- Bakı: Təfəkkür,
2011.- 86, [2] s.: ill.; 17 sm.- 4 man., 500 nüs.- [2011-92734]

371.

X
əlilov, E.A. Dahilərdən öyrənək [Mətn]: atalar sözü,
n
əsihətlər /Eldar Xəlilov (topl. və tərt. ed.).- Bakı: Nurlan, 2011.-
331 s., portr.; 21 sm.- 8 man., 100 nüs.- [2011-93778]
372.

Sarı Aşıq. Gül dəftəri [Mətn]: Salman Mümtazın
xatir
əsinə /Sarı Aşıq; topl. və tərt. ed. İ.Qəhrəman; red.
M.M
əhəmmədi.- Bakı: Adiloğlu, 2011.- 242, [2] s.: ill.; 21 sm.-
Sözlük: s. 224-231.-
Yer adları: s. 232-235.- 4 man., 3000 nüs.-
[2011-92339]
373.

Seçm
ə aşıq şeirləri [Mətn]: 3 cilddə: toplu /tərt. və red.
İ.İlkin; Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi (DGTYB).- Bakı:
Nurlan, 2011.- Cild 1.- 205, [3] s.; 21 sm.- 6 man., 600 nüs.
(cildli).- [2011-94902]
374.

Şükür, P. Kəlamlar [Mətn] /Pünhan Şükür; red.
H.V.C
əliloğlu; ön söz Giya Paçxataşvili.- Bakı: Nurlan, 2011.- 87
s., portr.; 16 sm.- 3 man., 500 nüs.- ISBN 978-9952-814-20-0.-
[2011-93071]
375.

Послания будущему: фольклор и литературные
памятники Азербайджана [Текст]: сборник /сост., биогр.
справка и коммент. А.М.Багирова; предис. М.Марданов; пер.:
В.Кафаров [и др.]; обзор. ст.: Б.АНабиев, Т.А.Керимли; оформ.
худ. В.В.Гусейнова.- М.: Художественная литература, 2011.-
724, [4] с.: [8] л. ил.; 21 см.- (Классика литератур СНГ.
Азербайджан /МФГС).- Прилож.: с. 701-716.- 12 ман., 1000
экз.- ISBN 978-5280-035-77-5 (в пер.).- [2011-1-752192]

821.51 B
ədii ədəbiyyat. Azərbaycan ədəbiyyatı

376.

Abbas, A.
Batmanqılınc [Mətn]: roman /Aqil Abbas;
red. R.Muradova.-
Bakı: Qanun, 2011.- 279 s., portr.; 21 sm.- 7
man., 1000 nüs.- ISBN 978-9952-261-72-1 (cildli).- [2011-93996]
377.

Abdulla, K.
Unutmağa kimsə yox. [Mətn]: roman
/Kamal Abdulla.-
Bakı: Qanun, 2011.- 527 s., portr.; 21 sm.- 12
man., 500 nüs.- ISBN 978-9952-261-57-8 (cildli).- [2011-94044]

378.

Abdullayev, Ç.A. Meymun ili [M
ətn]: roman /Çingiz
Abdullayev; t
ərc. ed. F.Vəzir; red.: Z.Əliqızı, V.Məhərrəmli.- Bakı:
[s. n.], 2011.- 180, [2] s., portr.; 20 sm.- 8 man., nüs. yox.- ISBN
978-9952-440-04-1.- [2011-92580]
379.

Abdullayeva, M.Ə. Anama hədiyyə [Mətn]: bədii
oçerk /M
ətanət Abdullayeva; red. Y.Seyidov.- Bakı: [s. n.], 2011.-
167 s., [12] s. fotoşək., portr., fotoşək.; 21 sm.- 10 man., 200 nüs.
(cildli).- [2011-92305]
380.

Ağa, G. Xitab [Mətn]: zikrlər, türkülər /Gülnar Ağa.-
Bakı: [s.n.], YEK Production, 2011.- 250, [2] s.: ill.; 21sm.- 7 man.,
100 nüs.- [2011-94463]
381.

Ağayar, Ş. Haramı [Mətn]: roman /Şərif Ağayar.-
Bakı: Qanun, 2011.- 303 s., portr.; 18 sm.- İçindəkilər: Haramı;
Xürr
əm.- 5 man., 1000 nüs.- ISBN 978-9952-261-97-4.- [2011-
94063]
382.

Axundov, M.Ə. Müdriklik işığında [Mətn]: sənədli-
publisistik povest /M
ətləb Axundov; red. və ön söz müəl.
F.F
ərzəliyev.- Bakı: Təhsil, 2011.- 434 s., [12] v. fotoşək., portr.;
21 sm.- 8 man., 200 nüs. (cildli).- [2011-92427]
383.

Az
əri, Ə. Məhəbbət piyaləsində zəhər [Mətn]: povest
v
ə hekayələr /Əli bəy Azəri; red. T.Abbasov.- Bakı: Elm və təhsil,
2011.- 106, [2] s.:
şək.; 20 sm.- 6 man., 100 nüs.- [2011-94487]
384.

Babanlı, V.Y. Bulanlıq dünya [Mətn]: roman /Vidadi
Babanlı.- Bakı: Şərq-Qərb, 2011.- 347 s.; 22 sm.- 10 man., 500
nüs.- ISBN 978-9952-346-35-0 (cildli).- [2011-92870]
385.

Bayramov, B. Ehtiras v
ə məqsəd [Mətn]: roman
/Bab
ək Bayramov.- Bakı: N-R, 2011.- 306 s., portr.: şək.; 22 sm.-
10 man., 500 nüs.- [2011-94425]
386.

B
ərdəli, B. Qayıtmısan. [Mətn]: şeirlər /Bahar
B
ərdəli; red. G.Pənah.- Bakı: Nurlan, 2011.- 189, [3] s., portr.: şək.;
21 sm.- 6 man., 500 nüs. (cildli).- [2011-93494]
387.

B
əşiroğlu, A. Ana laylası [Mətn]: şeirlər /Aqil
B
əşiroğlu; red. D.Osmanlı; sponsor Ü.Q.İbişov.- Bakı: Mütərcim,
2011.- 119 s., portr.; 21sm.- 5 man., 100 nüs.- [2011-94171]

388.

C
əfərov, M. Ağıla və qəlbə işıq saçan sözlər [Mətn]:
n
əsihətnamə, atalar sözü, aforizmlər /Muxtar Cəfərov; tərt. ed.:
M.C
əfərov, S.Ramizoğlu; red. T.Əhmədov.- 2-ci nəşri.- Bakı:
Nurlar, 2011.- 567 s.; 24 sm.- 7 man., 1000 nüs.- ISBN 978-9952-
450-27-9.- [2011-92621]
389.

Ç
ələbi, B. Zina Passajskaya [Mətn]: roman /Bəhram
Ç
ələbi.- Bakı: Qanun, 2011.- 256 s., portr.; 18 sm.- 3 man. 80 qəp.,
1000 nüs.- ISBN 978-9952-262-20-9.- [2011-94049]
390.

Ç
ələbi, T. Döl [Mətn]: roman /Teyfur Cələbi; red.:
Ə.Xanməmmədli, İ.Qurbanoğlu.- Bakı: Yeni Poliqrafist, 2011.-
158, [2] s., portr.; 20 sm.- 5 man., 500 nüs.- [2011-92654]
391.

Ç
ərkəz qızı, S. Vətən həsrəti [Mətn]: şeirlər /Hacı
Simuz
ər Çərkəz qızı; red. Ə.B.Fətəliyev.- Bakı: Təknur, 2011.- 151
s., portr., 20 sm.- 8 man., 100 nüs.- ISBN 978-9952-445-00-7.-
[2011-92356]
392.

Ç
ərkəz qızı, S. Ziyarətgahlara gedən yollar [Mətn]:
şeirlər və xatirələr /Hacı Simuzər Çərkəz qızı; red. Ə.Bəşiroğlu.-
Bakı: Təknur, 2011.- 167 s., portr.; 20 sm.- 8 man., 300 nüs.- ISBN
978-9952-445-00-8.- [2011-92357]

Xalid əlimirzəyev ədəbiyyatşünaslığın elmi-nəzəri əsasları

(+994 12) 493 30 77

• Fəlsəfə
• Tarix
• Azərbaycan tarixi
• Sosiologiya
• Etnoqrafiya
• İqtisadiyyat
• Dövlət və hüquq
• Siyasət. Siyasi elmlər
• Elm və təhsil

• Mədəniyyət
• Kitabxana işi
• Psixologiya
• Dilçilik
• Ədəbiyyatşünaslıq
• Folklor
• Bədii ədəbiyyat
• İncəsənət
• Kütləvi informasiya vasitələri

Ədəbiyyatşünaslığın əsasları

Abunə

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə “Rusiya Federasiyasının Qanunvericilik Bazası” təqdim olunur.

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə bütün elm sahələri üzrə 5 000 e-kitabdan ibarət elektron kitabxana – Elektron Kitabxana Sistemi İPR Books təqdim olunur.

Polpred.com Medianin İcmalı. Hər gün minlərlə xəbərlər, Rus dilində tam mətn, son 15 ilin informasiya agentliklərinin və işgüzar nəşrlərin ən yaxşı milyon mövzusu.

Bannerlər

Əlaqə

Ünvan: AZ1005, Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri,
Nizami küçəsi 58

Tel.: (+99412) 596-26-13

İş vaxtı:
Bazar ertəsi – Cumə: 9:00-18:00
Fasilə: 13:00-14:00
İstirahət günləri: Şənbə, Bazar

Copyright © 2013 Prezident Kitabxanası. Bütün hüquqlar qorunur.
Məlumatlardan istifadə zamanı istinad vacibdir.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin predmeti və başqa fənlərlə əlaqəsi

Ədəbiyyatşünaslıq ən qədim elmlərdən biridir. Bu elmin qədim və dövrümüzə qədər gəlib çıxmış klassik nümunəsi — Aristotelin “Poetika” əsəri yeni eradan əvvəl dördüncü əsrdə Yunanıstanda meydana çıxmışdır. Sonrakı iyirmi dörd əsr ərzində dünya xalqlarının yüzlərcə dilində milli ədəbiyyatlar yaranmış və inkişaf etmişdir. Ədəbiyyatların belə milli əlvanlığına baxmayaraq onların hamısını birləşdirən ümumi xüsusiyyətlər vardır. Bunlar ədəbi dilin, bədii qavrayışın, bədii əsərin quruluşunun və yaradılması prosesinin ümumi xüsusiyyətlərinə aiddir. Bu xüsusiyyətləri, onları əks edən əsas anlayış və terminləri ədəbiyyatşünaslığın əsasları və ədəbiyyat nəzəriyyəsi öyrənir.

Ədəbiyyatşünaslığın əsasları ədəbiyyat elmi haqda ümumi məlumat verir və onun əsas anlayış və terminlərini yığcam, sistemli şəkildə izah edir. Bu fənn adətən filoloji təhsilin əvvəlində, birinci kurslarda tədris edilir. Yalnız ədəbiyyat tarixi və dünya ədəbiyyatı barədə geniş biliklər alındıqdan sonra ədəbiyyat nəzəriyyəsi bu bilikləri nəzəri cəhətdən əlaqələndirəm və müqayisəli şəkildə izah edən və sistemləşdirən bir fənn kimi öyrənilir. Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin əsas termin və anlayışlarını yaxşı mənimsəmək və təsəvvür etmək üçün ı üç-dörd ədəbiyyatın tarixini, təcrübəsini az-çox bilmək zəruridir.

Ədəbiyyat tarixini ilk dəfə fransız filosofu F.Bekon 1605-ci ildə öz traktatlarından birində müstəqil elm adlandırmışdır. Bu elmin Avropa universitetlərində tədrisi isə XIX əsrdən başlanır. İlk ədəbiyyat tarixi kursları yunan-Roma ədəbiyyatları tarixinə aid idi, sonralar konkret Avropa ədəbiyyatlarının tarixləri də müstəqil fənlər kimi tədris olunmağa başlamışdır.

Bu ədəbiyyatlar sırasında Qərbi Avropa ədəbiyyatı kursu xüsusilə vacibdir, Rusiya və Azərbaycanda müstəqil fənn kimi tədris olunur. Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin əsas nəzəri və terminoloji əsasları bu ədəbiyyatlarda, xüsusilə qədim yunan-Roma ədəbiyyatında yaranmış və digər xalqların ədəbiyyatlarına keçmişdir. Yunan-Roma ədəbiyyatının əsas nümunələri Y11-1X əsrlərdə ərəb dilinə də tərcümə olunmuşdur və nəticədə ərəb dilində müsəlman ədəbiyyat nəzəriyyəsi — Şərq poetikası və onun terminoloji bazası da yaranmışdır. Bu terminlərin bir qismi şərq yolu ilə Azərbaycan dilinə keçmişdir. Ona görə bir sıra müsəlman xalqları, məsələn biz azərbaycanlıların dilində paralel olaraq həm Avropa ədəbiyyat nəzəriyyəsi məktəbinə, hə də qismən müsəlman ərəb dilli poetika məktəbinə aid terminlər işlənir. Məsələn, poeziya-şeir, oda-qəsidə, proza-nəsr, stil-üslub və s. Müasir elmi dilimizdə bu anlayışlar elmi sinonimlər kimi işlədir.

Qərb-xristian və şərq-islam ədəbi termin ənənəsindən başqa Azərbaycan dilində və başqa xalqlarda ədəbi terminologiyanın üçüncü milli bir qismi də mövcuddur. Hər xalqın və hər dilin özünə məxsus olan milli ədəbi terminologiyanın əsas mənbəyi, ilk növbədə, həmin dildə olan şifahi xalq ədəbiyyatıdır. Bu terminlər keçmişlərdən el içində yaşayıb yaratmış söz ustaları tərəfindən işlənib yaddaşlarda möhkəmlənmişdir. Bayatı, qoşma, nağıl, oxşama kimi terminlər buna misal ola bilər. “Dədə Qorqud” dastanlarında da dastan mənasında “boy”, təhkiyə mənasında “söyləmə” kimi mühüm terminlər işlənir. Əlbəttə, bütün dünyada yunan-Roma mənşəli terminlərə üstünlük verilir və onları işlətmək elimi dəqiqlik və yekmə-nalıq baxımından daha münasibdir, Qərb dillərini öyrənmə zamanı da yardımçı ola bilir.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsinə yaxın olan fənlərdən biri də ədəbi tənqiddir. Tənqid müasir ədəbi prosesi izləyən və araşdırıb qiymətləndirən elm sahəsidir. Tənqid mətbuatla qırılmaz şəkildə bağlı olsa da, öz təbiəti etibarı ilə nəzəri bir elmdir. Ədəbiyyat tarixinə və nəzəriyyəyə aid bütün klassik traktatlar bir qayda olaraq müasir ədəbiyyatdakı faktlar və mübahisələrlə bağlı yaranmışdır. Sonradan bu əsərlərin nəzəri əhəmiyyəti ədəbiyyat tarixçilərinə məlum olmuşdur.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin əsas vəzifələrindən biri ədəbi termin və nəzəriyyələrin tarixi aspektdə öyrənilib mənimsənilməsidir. Bu fənn termin və nəzəriyyələr arasında əlaqələri onların yarandığı ardıcıllıqla bərpa edir. Sovet vaxtı yazılan ədəbiyyat nəzəriyyəsi dərsliklərində buna əhəmiyyət verilmir və klassik filologiyanın ənənələrinə laqeydlik göstərilirdi. Marksist ədəbiyyat nəzəriyyəsi çox zaman ədəbiyyatın spesifikasına laqeydlik göstərir və dialektik və tarixi materializm adlandırılan öz rəsmi fəlsəfi doktrinasını ədəbiyyat nəzəriyyəsinə və estetikaya da süni surətdə tətbiq edirdi. Bunun nəticəsində sovet vaxtı buraxılan ədəbiyyatşünaslığın əsaslarına dair dərsliklərdə partiyalılıq və xəlqilik, yaradıcılıq metodu, forma və məzmun vəhdəti, ideyalılıq və tipiklik kimi ədəbiyyatın spesifikasını çox zəif əks etdirən nəzəri problemlər işıqlandırılırdı. Bu gün onlar ədəbiyyat nəzəriyyəsinin əsaslarında ciddi yer tuta bilməz

Biz sayırıq ki, ədəbiyyat nəzəriyyəsinin əsas məqsədlərindən biri ədəbi termin və anlayışların yarandıqları tarix ardıcıllıqla və onların ilkin mənalarını açaraq şərh edilməsidir. Bu istiqamətdə klassik filologiya məktəbində də təşəbbüslər olmuş və tarixi poetika adı almışdır. Bundan başqa Hegel kimi böyük nəzəriyyəçilər ədəbiyyat nəzəriyyəsinin kateqoriyalarını tarixi ardıcıllıqla və insan təfəkkürünün inkişafına paralel şərh edilməsinə xüsusi əhəmiyyət vermişlər. Biz də sayırıq ki, tarixilik prinsipi ədəbiyyat nəzəriyyəsinin şərhində və izahında əsas metodoloji istiqamət və əsas olmalıdır.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin əsas problemlərindən biri ədəbiyyatın insan fəaliyyətinin sahələrindən biri kimi mənşəcə ciddi surətdə izah edilməsidir. Ədəbiyyat necə yaranıb, o insanların hansı ehtiyaclarını ödəyir? Marksist ədəbiyyatşünaslıq bu suallara ancaq ümumi şəkildə cavab verir və ədəbiyyatı ictimai şüurun formalarından biri kimi səciyyələndirirdi. Lakin bu, qaneedici sayıla bilməz, çünki ədəbiyyat mənşə və funksiyaca ictimai olduğu qədər də fərdi şüur formasıdır və biz bu kitabda həmin məsələyə geniş yer ayırmışıq. Ədəbi qavrayış, bədiilik, yaradıcılıq prosesi, ədəbi obraz kimi ədəbiyyat nəzəriyyəsinin fundamental anlayışları məhz fərdi yaddaş və şüurla ilk növbədə bağlıdır.

Biz ədəbiyyat nəzəriyyəsini ədəbiyyatın termin və anlayışlarının törəmə tarixi kimi şərh etməyə əsas diqqət yetirmişik. Bu prosesdə elə problemlər ortaya çıxıb ki, onlar ənənəvi ədəbiyyat nəzəriyyələrində heç zaman qoyulmayıb. Bunlardan biri dilin mənşəyi və ya semiotikanın ortaya qoyduğu vahid mətn mədəniyyəti və onun mənşəyi məsələsidir. Bu problemi əhatəli şəkildə qoymaq üçün biz dilin mənşəyi haqqında öz nəzəriyyəmizi şərh etmişik və ədəbiyyatın mənşəyini də bu nəzəriyyə işığında izah etmişik.

İndiyə qədər belə hesab olunub ki, əvvəlcə şifahi ədəbi dillər və folklor formalaşıb, sonra isə onların əsasında yazılı dil və ədəbi dillər yaranıb. Biz bu geniş yayılmış nəzəriyyəni yanlış hesab edirik. Bu kitabda fonetik dilin inkişafı və müasir sərhədsiz, vahid mətn mədəniyyətini yaratması yazının yaranmasının nəticəsi mimi izah edilmişdir. Bu nəzəriyyəni geniş şərh etmək üçün biz dilin mənşəyi, ədəbi dillərin formalaşması prosesini də ədəbiyyat nəzəriyyəsinin predmetinə daxil etmişik. Məsələnin belə qoyuluşu zamanı mifin və mifyaratmanın dilin mənşəyi və təbiəti ilə ayrılmaz bağlılığı üzə çıxır.

Belə halda yazılı dil anlayışı və onun nəzəriyyəsi ədəbiyyat nəzəriyyəsinin tərkib ünsürü olur və müasir dilçılıkdə olduğundan fərqli bir məna qazanır. Yazılı dilin normativliyini hazır bir şey kimi alıb araşdıranda o mətbuat dili anlayışı ilə eyniləşir. Lakin ədəbi dillərin formalaşmasına tarixilik prinsipini tətbiq edəndə, o yazının və xüsusilə vahid mətn mədəniyyəti anlayışının tarixi baxımda izah edən bir elmə, dilin mənşəyinin təkamül nəzəriyyəsinə çevrilir.

Belə olan halda yazılı kitab dilinin formalaşma tarixi marksizmdə vulqar şəkildə qoyulan ədəbi təsir, tərcümə, təqlid və təbdil problemləri milli ədəbiyyatların mənşəyinin əsas forması kimi ortaya çıxır.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin bağlı olduğu elmlər sırasında ilk növbədə dilçiliyi və onun leksika, üslubiyyat, ədəbi dil və s. kimi bölmələridir. Əslində ədəbiyyat və dil elmi ayrılmazdır və yaxşı ədəbiyyatçılar dil elmlərini tam həcmdə bilməlidirlər. Dil elminin əsas predmeti olan yazılı mətnlər dilçilikdə dil qanunları baxımından öyrənilir. Ədəbiyyat elmində isə dil əsasən mənayaratma və obrazyaratma baxımından, digər tərəfdən isə semiotika elminin irəli sürdüyü vahid mətn mədəniyyətinin nəzəriyyəsi və tarixi baxımından öyrənilir. Semiotika insanların istifadə etdiyi bütün işarə sistemlərinin ümumi əsaslarını öyrənir, ədəbiyyat nəzəriyyəsi isə ancaq söz işarəsinin və sıralarının bədii funksiyalarını və təbiətini öyrənir.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi fəlsəfi elmlər, xüsusilə estetika ilə bağlıdır. Tarixən estetika ədəbiyyat haqqında elmin tərkibindən çıxıb müstəqil elm olmuşdur. Estetika bədii yaradıcılığın ədəbiyyatdan fotoya qədər bütün sahələrini əhatə edən universal kateqoriyaları və qanunları öyrənir. Ədəbiyyat nəzəriyyəsi isə ancaq ədəbi yaradıcılığa aiddir, yəni ancaq söz vasitəsilə reallaşan bədii yaradıcılıq sahəsini öyrənir. Ədəbiyyat nəzəriyyəsini ədəbi qavrayış və ədəbi yaradıcılıq, ədəbi qiymətləndirmə kimi bölmələri fəlsəfənin təfəkkürü öyrənən qneseologiya (idrak nəzəriyyəsi) və psixologiya ilə bağlıdır. Ədəbiyyatın bu fənlərlə əlaqəsi ədəbi yaradıcılığın da insanın dünyanı mənimsəməsi və dərk etməsi prosesinin bir sahəsi olması ilə əlaqədardır.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi dinlərin tarixi və nəzəriyyəsi ilə bağlıdır. Mif, din, ədəbiyyat eyni kökləri olan, dünyanı sözlə izahın bir-birini tamamlayan tarixi formalarıdır. Ədəbiyyat nəzəriyyəsi dinin ehkamlarını da kanonikləşdirilib Allaha aid edilmiş ədəbi obrazlılıq forması kimi izah edir. Dünyanı izahetmə baxımından dini mətnlərin hamısı ədəbi mətnlərlə eyni təbiətlidir.

Müəllif: tənqidçi Rəhim Əliyev
Mənbə: “Ədəbiyyat nəzəriyyəsi” kitabı, Bakı, 2008

• Teqlər:
• ədəbiyyatşünas
• , ədəbiyyat nəzəriyyəsi