Xarici ölklrin hüquq tarixi

Ünvan: AZ1005, Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri,
Nizami küçəsi 58

BDU Coğrafiya 968

XARİCİ ÖLKƏLƏRİN İQTİSADİ, SOSİAL COĞRAFİYASI

XARİCİ ÖLKƏLƏRİN İQTİSADİ, SOSİAL COĞRAFİYASI VƏ TURİZM KAFEDRASI

Xarici ölkələrin iqtisadi və siyasi coğrafiyası kafedrası 1961-ci ildə iqtisadi və sosial coğrafiya kafedrası bazasısında yaradılmışdır. 2004-cü ildən Xarici ölkələrin iqtisadi-siyasi coğrafiyası və turizm kafedrası adlanır. 1961-ci ildən 1980-ci ilədək kafedraya görkəmli coğrafiyaşünas alim, professor Hadı Bədəl oğlu Əliyev rəhbərlik etmişdir. Prof. H.B.Əliyevin kafedraya rəhbərlik etdiyi dövrdə elmi-pedaqoji kadr hazırlanması, elmi-tədqiqat və tədris-metodiki işlərin təşkilində, ali və orta məktəb dərsliklərinin yazılmasında mühüm işlər görülməklə yanaşı, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin yaradılması və onun fəaliyyətinin istiqamətləndirilməsində, respublikanın ictimai-siyasi həyatında böyük xidmətləri olmuşdur. O, 1979-cu ildə «Əməkdar elm xadimi» fəxri adına layiq görülmüşdür.

1980-1989-cu illərdə kafedraya c.e.n., dos.Aydın İsmayıl oğlu İbrahimov rəhbərlik etmişdir. Həmin dövrdə kafedranın kadr potensialı artmış, iki nəfər elmlər namizədi dissertasiya müdafiə etmişdir (R.İ.Abbasov, H.B.Soltanova). 1980/1981-ci tədris ilindən 1990-cı ilədək kafedrada «Diyarşünaslıq və turizm-ekskursiya işinin təşkili» üzrə mütəxəssis hazırlığı, 1986-1987-ci illərdə isə A.İ.İbrahimovun rəhbərliyi ilə respublikada turizm sektorunun inkişafı məqsədilə tədqiqat işləri aparılmışdır. 1990-cı ildən c.e.d. A.İ.İbrahimov Türkiyənin ali məktəblərində fəaliyyət göstərir. Monoqrafiya, dərs vəsaitləri, regional inkişaf problemlərinə dair çoxsaylı məqalələrin müəllifidir.

1989-1992-ci illərdə kafedraya c.e.n. prof. Cabir Ağali oğlu Məmmədov rəhbərlik etmişdir. C.Məmmədov Yaxın vaə Orta Şərq regionunun iqtisadi, sosial və siyasi coğrafiyasının öyrənilməsində mühüm işlər görmüşdür. Həmin dövrdə kafedrada 2 dərslik, 4 monoqrafiya, fənn proqramları və metodik göstərişlər, 30 məqalə nəşr edilmişdir.
1992-1996-cı illərdə kafedrada müdür vəzifəsini c. e. n. dos. Gülsabah Abdul qızı Hacıyeva icra etmişdir. 1996-cı ildən kafedranın müdiri c.e.n. dos.Həbibə Bayraməli qızı Soltanovadır. Kafedrada 2001-ci ildən «Turizm və sosial-mədəni servis xidməti» ixtisası üzrə kadr hazırlanır. Bakalavr və magistratura təhsil pəllələri üçün tədris proqramları, metodik göstərişlər, azərbaycan dilində dərslik və dərs vəsaitləri nəşr olunmuşdur. 1997-ci ildən magistr təhsil pilləsində kafedra 2 istiqamətdə – «Ölkəşünaslıq və beynəlxalq turizm», «Dünyanın iqtisadi və sosial coğrafiyası», 2004-cü ildən isə «Turizm və sosial-mədəni servis xidməti» ixtisası üzrə magistr hazırlığına başlanılmışdır.
Kafedrada elmi kadrların hazırlığına xüsusi fikir verilir. Son 5 ildə 1 nəfər elmlər doktoru (N.G.Məmmədov) və 2 nəfər elmlər namizədi (G.C.Cəfərova və E.Y.Ələkbərli) dissertasiya müdafiə etmişdir. Hazırda kafedranın 3 aspirantı və 3 dissertantı vardır. Kafedra əməkdaşları Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin turizmmlə bağlı tədbirlərində işitirak edir. Turizm ixtisası alan bəzi tələbələr xarici ölkələrdə (ABŞ, Türkiyə, Kipr) təcrübə keçirlər.

Kafedranınəməkdaşları:
10. V.S.Dərgahov müəllim
11. F.M.Hüseynzadə baş müəllim

Tədris olunan əsas fənlər :
Bakalavr pilləsi :
Xarici ölkələrin iqtisadi-siyasi coğrafiyası
Peşə etikası və etiget qaydaları
Turizm və marketinq
Turizmin əsasları
Turizm və biznes
Rekreasiya coğrafiyası
Turizmin hüquqi əsasları
Diyarşünaslıq və turizm
Beynəlxalq turizmin tarixi və coğrafiyası
Beynəlxalq turizmin iqtisadiyyatı
Turist marşrutları və ekskursiya işi.
Turizm və mehmanxana təsərrüfatı
Azərbaycanda turizm və onun inkişaf problemləri
Azərbaycanın kurort təsərrüfatı
Turizmdə menecment
Turizmdə informasiya texnologiyası

Magistratura pilləsi :
Turizmin problemləri
Azərbaycanda mehmanxana təsərrüfatı
Turizmdə reklam
Turizm-ekskursiya işinin təşkili metodikası
Ölkəşünaslığın nəzəri əsasları
Beynəlxalq turizmin coğrafiyası
Dünyanın kurortları
Beynəlxalq turizmin təşkili və iqtisadiyyatı
Turizm coğrafiyasının əsasları
Dünyanın iqtisadi və sosial coğrafiyasının nəzəri əsasları
Qərb ölkələrinin iqtisadi və siyasi coğrafiaysı
Dünya sənayesinin coğrafiyası
Dünya maşınqayırma sənayesinin coğrafiyası
Yaxın və Orta Şərq ölkələrinin siyasi, iqtisadi və sosial problemləri

Kafedranın elmi istiqamətləri :
Azərbaycan Respublikasında turizmin inkişafının perspektivləri və regional problemlər.
Coğrafiya və turizm sahəsində elmi kadrların hazırlanması

Kafedranın son illərdəki elmi nəşrləri :
Məmmədov C.A., Soltanova H.B., Rəhimov S.H. Beynəlxalq turizmin coğrafiyası, Bakı, 2002
Məmmədov C.A.Avrasiyanın İslam dövlətləri. Dərs vəsaiti. Bakı,2000
Məmmədov C.A., Rəhimov S.H.Turizm və onunla əlaqəli sahələrdə işlədilən termin və anlayışların izahlı lüğəti. Bakı, 2000
Məmmədov C.A., Gərayzadə T.P. Qərbi Avropa dövlətləri. Dərs vəsaiti. Bakı, 2001
Məmmədov C.A. Geosiyasət. Dərs vəsaiti. Bakı, 2005
Soltanova H.B., Ağakərimov M.M., Babazadə S.İ.Mehmanxana təsərrüfatı. Bakı, 2005
Məmmədov C.A., Bilalov B.Ə. Azərbaycanda gəlmə turizm və onun inkişaf yolları, Bakı, 2004
Soltanova H.B., Hüseynova Ş.H. – «Turizmin əsasları». Dərs vəsaiti, Bakı, 2007
Məmmədov N.G. – «Toponimika». Dərslik, Bakı, 2007

Əlaqə

Ünvan: akademik Zahid Xəlilov küçəsi – 23
Indeks: AZ 1148
BDU, Əsas bina, Coğrafiya fakültəsi
Xarici ölkələrin iqtisadi və siyasi coğrafiyası
tel: (012) 510-09-74

Xarici ölklrin hüquq tarixi

(+994 12) 493 30 77

• Fəlsəfə
• Tarix
• Azərbaycan tarixi
• Sosiologiya
• Etnoqrafiya
• İqtisadiyyat
• Dövlət və hüquq
• Siyasət. Siyasi elmlər
• Elm və təhsil

• Mədəniyyət
• Kitabxana işi
• Psixologiya
• Dilçilik
• Ədəbiyyatşünaslıq
• Folklor
• Bədii ədəbiyyat
• İncəsənət
• Kütləvi informasiya vasitələri

Xarici ölkələrin dövlət və hüquq tarixi: qədim və orta əsrlər

Abunə

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə “Rusiya Federasiyasının Qanunvericilik Bazası” təqdim olunur.

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə bütün elm sahələri üzrə 5 000 e-kitabdan ibarət elektron kitabxana – Elektron Kitabxana Sistemi İPR Books təqdim olunur.

Polpred.com Medianin İcmalı. Hər gün minlərlə xəbərlər, Rus dilində tam mətn, son 15 ilin informasiya agentliklərinin və işgüzar nəşrlərin ən yaxşı milyon mövzusu.

Bannerlər

Əlaqə

Ünvan: AZ1005, Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri,
Nizami küçəsi 58

Tel.: (+99412) 596-26-13

İş vaxtı:
Bazar ertəsi – Cumə: 9:00-18:00
Fasilə: 13:00-14:00
İstirahət günləri: Şənbə, Bazar

Copyright © 2013 Prezident Kitabxanası. Bütün hüquqlar qorunur.
Məlumatlardan istifadə zamanı istinad vacibdir.

ABŞ XIX əsr – XX əsrin əvvəllərində

İstiqlaliyyət müharibəsi ABŞ-ın iqtisadi inkişafı üçün əlverişli şərait yaratmışdı. 1800-cü ildə prezident seçilmiş T.Ceffersonun hakimiyyəti dövründə dövlətçilik möhkəmləndirildi, seçki senci ləğv edildi, borclular və məhbuslar üçün daha hümanist qanunlar qəbul edildi. Qərbə doğru hərəkat genişləndirildi. Ingiltərənin Şimali Amerikadakı müstəmləkələrini geri qaytarmaq cəhdi 1812-ci ildə müharibəyə səbəb oldu. Ingiltərə məğlub oldu və 1814-cü ilin dekabrında Kent müqaviləsini imzaladı. Müqaviləyə görə İngiltərə ABŞ-a öz müstəmləkəsi kimi baxmaq iddiasından əl çəkdi. 1812-1814-cü illər müharibəsi ABŞ tarixində ikinci istiqlaliyyət müharibəsi adlanır. xıx əsrin əvvəllərində Avropada aparılan aramsız müharibələr ABŞ-a öz ərazisini genişləndirmək imkanı vermişdi. Luiziana, Florida, Texas və Şimali Kaliforniya torpaqlarının hesabına ABŞ-in ərazisi üç dəfədən çox artmışdı. Qərb torpaqlarının mənimsənilməsi ABŞ-da kapitalizmin inkişafı üçün geniş imkanlar açırdı. Iqtisadi inkişaf Şimal və Cənub ştatlarında fərqli yollarla gedirdi. Şimalda fermer təsərrüfatı üstünlük təşkil edirdi. Kənd təsərrüfatında kapitalizmin inkişafının fermer yolu ABŞ iqtisadiyyatının sürətlə inkişafına kömək edirdi. Plantatorlar qullara qarşı irqi ədavəti qızışdırırdılar. Irqçilik getdikcə daha dərin kök salırdı. 30-cu illərdə quldarlığa qarşı abolisionistlər hərəkatı geniş vüsət almışdı. Bu hərəkat iştirakçıları quldarlığa son qoyulmasını tələb edirdilər.

1823-cü ildə ABŞ prezidenti Ceyms Monronun müraciəti Konqresdə oxundu. “Monro doktrinası” kimi tanınan bu müraciət “Müqəddəs ittifaq”ın İspaniyanın keçmiş müstəmləkələrində öz ağalığını bərpa etmək istəyinə qarşı irəli sürülmüşdü. “Monro doktrinası”nda dünyanın Amerika və Avropa sistemlərinə bölünməsi prinsipi elan edilir, ABŞ-ın Avropanın daxili işlərinə qarışmayacağına təminat verilir, eyni zamanda Avropadan Amerika dövlətlərinin daxili işlərinə qarışmamaq tələb olunurdu. “Monro doktrinası” Qərb yarımkürəsində ABŞ-ın nüfuz dairəsini genişləndirmək imkanını artırırdı. 1854-cü ildə Respublikaçılılar partiyası yaradıldı. Partiya quldarlıq əlehdarlarının mərkəzinə çevrilmişdi. Partiyanın bazasını fermerlər və şəhərlərin xırda burjuaziyası təşkil edirdilər. 1860-cı il noyabr prezident seçkilərində Respublikaçılar partiyasından Avraam Linkoln (1809-1865) prezident seçildi. Bu quldarların siyasi ağalığının sonu demək idi. Cənublular Linkolnun prezident seçilməsinə qiyamla cavab verdilər. Cənubi Karolina ştatı İttifaqdan çıxdı. 1861-cı ilin fevralında bu ştatlar ayrıca Konfederasiya halında birləşdilər. Cefferson Devisi Konfederasiyanın prezidenti seçdilər. Indi ölkədə iki konqres və iki ordu vardı. 1861-1865-ci illərin vətəndaş müharibəsinin əsas səbəbi sənayecə inkişaf etmiş Şimalla və quldarlıq təsərrüfatının hökm sürdüyü Cənub arasında ziddiyyətlərin kəskinləşməsi idi. Kapitalist Şimalın apardığı müharibə ədalətli müharibə idi.

Əslində, bu vətəndaş müharibəsini özünəməxsus burjua inqilabı, ikinci Amerika inqilabı adlandırmaq daha doğru olardı. Müharibəsinin birinci mərhələsində (1861-1862) şimallılar bir sıra ciddi məğlubiyyətə uğradılar. Bu məğlubiyyətlərin əsas səbəbləri Linkoln hökumətinin quldarlığın ləğv olunduğunu elan etməməsi və Homstedlər (ingiliscə-boş ev, yer deməkdir. Qərb torpaqlarının pulsuz istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulurdu) haqqında məsələnin həllini uzatması idi. Xalqın təzyiqi ilə Linkoln hökuməti 1862-ci ilin mayında Konqresdə Homstedlər haqqında qanun qəbul edilməsinə nail oldu. Qanuna görə torpağı becərmək istəyən hər bir amerikalı pulsuz olaraq 160 akr (65 ha) torpaq sahəsi ala bilərdi. Həmin ilin sentyabrında Linkolnun imzaladığı “Azadlıq haqqında bəyənnamə”yə əsasən 1863-cü il yanvarın 1-dən quldarlığın ləğv edildiyi elan edilirdi. Linkoln hökumətinin həyata keçirdiyi inqilabi-demokratik tədbirlər ikinci mərhələdə inqilabi müharibəyə keçilməsi üçün şərait yaratmışdı. 1865-ci ilin aprelində şimallıların qoşunları Konfederasiyanın paytaxtı Riçmondu tutdular. Beləliklə, müharibə başa çatdırıldı. 1865-ci il aprelin 14-də Vaşinqton teatrlarından birində tamaşa zamanı cənubluların agenti tərəfindən prezident Linkoln öldürüldü. Bu hadisədən sonra Cənubda irtica gücləndi. 1866-cı ildə Konqres zəncilərin vətəndaşlıq hüquqları haqqında qanun qəbul etdi. Konstitusiyaya düzəlişə görə zəncilər ağlarla bərabər mülki və siyasi hüquqlar aldılar. Inqilab nəticəsində quldarlıq ləğv edildi. Aqrar məsələ həll olundu.

Ölkədə siyasi hakimiyyət burjuaziyanın əlinə keçdi. Bütün bunlar ölkənin sürətli iqtisadi tərəqqisinə yol açdı.xx əsrin əvvəllərində ABŞ-ın coşğun iqtisadi inkişafı üçün əlverişli şərait yaranmışdı. Sənaye istehsalının həcminə görə ABŞ dünyada birinci yerə çıxmışdı. Bu dövrdə ABŞ-da yeni sənaye sahələri – avtomobil, elektrotexnika, neft və kimya sənayesi sürətlə inkişaf edirdi. Birinci Dünya müharibəsi ərəfəsində ABŞ-da İngiltərə, Fransa və Almaniyanın birlikdə istehsal etdikləri qədər çuqun və polad istehsal olunurdu. Iqtisadiyyatın bütün sahələrində inhisarların təsiri güclənmişdi. Ilk tresti Con Rokfeller yaratmışdı. Əvvəllər hərbi mallar satmaqla varlanan Rokfellerin Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində “Standart Oyl” tresti Yer kürəsinin ən böyük neft inhisarlarından birinə çevrilmişdi. ABŞ-ın digər ən iri inhisarçısı D.Morqanın “Polad tresti” idi. 1900-1903-cü illərin dünya iqtisadi böhranı ABŞ-dan da yan keçməmişdi. Orta və xırda burjuaziya nümayəndələri böhrandan çıxmaq üçün islahatlar keçirilməsini tələb edirdilər. Reformist xəttin ən görkəmli nümayəndələri Teodor Ruzvelt və Vudro Vilson idilər. 1900-cü ilin seçkilərində Respublikaçılar partiyası qələbə çaldı və U.Makkinli prezident oldu. Lakin Makkinli 1901-ci ilin sentyabrında sui-qəsd nəticəsində öldürüldü. Konstitusiyaya görə vitse prezident Teodor Ruzvelt prezidenti əvəz etdi. Prezident T.Ruzveltin vaxtında iqtisadiyyatın dövlət tərəfindən tənzimlənməsi istiqamətində ilk addımlar atılırdı. Bu cəhətdən Konqres tərəfindən qəbul edilən “trestlər əleyhinə” qanunlar mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Bu qanunların verilməsi nəticəsində iri trestlərin və digər inhisarların fəaliyyəti dövlətin nəzarəti altına keçirdi. Ruzvelt kapitalın həddindən artıq mərkəzləşməsinin əleyhinə idi. Ruzvelt hökuməti xarici siyasətdə “böyük dəyənək”, yəni zor işlətmək siyasətini davam etdirirdi. Latın Amerikası ölkələrində təkbaşına ağalığını qurmağa çalışan ABŞ prezidenti Ruzvelt açıqca bildirirdi ki, “Monro doktrinası”na əsaslanaraq ABŞ Latın Amerikası ölkələrinin Avropa dövlətləri ilə mübahisələrini nizama salmaq məsuliyyətini öz üzərinə götürməlidir. Bu siyasət 1908-ci ilin prezident seçkilərində qalib gələn Uilyam Taftın vaxtında da davam etdirilirdi. Iqtisadi, diplomatik və hərbi təzyiq metodlarından istifadə edən ABŞ Mərkəzi Amerika ölkələrini tədricən öz yarımmüstəmləkəsinə çevirmişdi. ABŞ-ın Latın Amerikası ölkələrini əsarət altına salan bu siyasəti isə “dollar diplomatiyası” adını almışdı. Demokrtlar partiyası 1912-ci il seçkilərində Vudro Vilsonun namizədliyini irəli sürdü. Onun proqramında gömrük vergilərinin azaldılması, trestlər əleyhinə qanunların qəbul edilməsi, fermerlərə kredit buraxılması, müstəqil əmək nazirliyi yaradılması, dövlət müəssisələrində 8 saatlıq iş günü qoyulması və s. məsələlər vardı. Seçkilərdə qələbə çalan V.Vilson ilk çıxışlarından birində islahatların zəruri və hətta labüd olduğunu bildirmişdi. Onun hakimiyyətinin ilk dövrü “yeni demokratiya” dövrü adını almışdı. Vilson hökumətinin ən böyük nəaliyyəti Konqres tərəfindən Bank islahatı haqqında qanunun qəbul edilməsi oldu. Yeni qanuna görə ölkə 12 bölgəyə bölünürdü və onların hər birində Federal ehtiyyat bankı yaradıldı.

Vaşinqtonda yerləşən Federal ehtiyyat idarə bu bankların fəaliyyətinə nəzarət edirdi. Vilsonun prezidentliyi dövründə seçki sisteminin demokratikləşdirilməsi üçün tədbirlər görüldü. 1913-cü ildən senatorların bilavasitə xalq tərəfindən seçilməsi haqqında konstitusiyaya edilən 17-ci düzəliş qüvvəyə mindi. Əmək nazirliyi də yaradıldı.

• Teqlər:
• Amerika tarixi
• , ABŞ tarixi