Press "Enter" to skip to content

Faiz Necə ödənilir

Qeyd etdiyimiz kimi, müəssisələrin banklara yerləşdirdikləri əmanətlər, depozitlər üzrə bankların onlara ödədikləri faiz gəlirləri satışdankənar gəliridir. Müəssisələrin bu gəlirləri satışdankənar olduğuna görə ƏDV-nin vergitutma obyekti deyildir. Çünki Vergi Məcəlləsinin 159.1-ci maddəsinə əsasən ƏDV-nin vergitutma obyekti malların təqdim edilməsi, işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsidir. Satışdankənar gəlir əldə edən müəssisə əldə etdiyi faiz gəliri qarşılığında banka mal təqdim etmədiyi, xidmət göstərmədiyi, iş görmədiyi üçün bu əməliyyat ƏDV-nin vergitutma obyekti deyildir. Müəssisənin əldə etdiyi faiz gəlirləri isə Vergi Məcəlləsinin 104.1-ci maddəsinə əsasən mənfəət vergisinin vergitutma obyektidir. Fiziki şəxslərin banklarda yerləşdirdikləri əmanətlər üzrə banklar tərəfindən ödənilən faizlər 2023-cü il fevralın 1-dək gəlir vergisindən azad olmasına baxmayaraq, müəssisələrin əldə etdiyi faiz gəlirləri üçün bu güzəşt nəzərdə tutulmayıb. O səbəbdən müəssisəyə faiz ödəyən bank Vergi Məcəlləsinin 123.1-ci maddəsinə əsasən 10 faiz dərəcəsi ilə ödəmə mənbəyində vergi tutmalıdır. Müəssisə isə öz illik mənfəət vergisi hesabatında ödəmə mənbəyində verginin tutulduğunu təsdiq edən sənədləri təqdim etməklə həmin ödəmə mənbəyində tutulmuş vergi məbləğini hesablanmış illik mənfəət vergisindən çıxır. Əgər təsdiqedici sənədləri təqdim etməzsə, o zaman müəssisənin əldə etdiyi faiz gəliri tam olaraq 20 faiz dərəcəsi ilə vergiyə cəlb ediləcəkdir.

VERGİLƏR

Faiz gəlirlərinə sıra gəlirlər aid edilir. Məsələn banklar, kredit təşkilatları üçün faiz gəlirləri – müştərilərə verilən kreditlər üzrə əldə edilən faiz məbləğləri, maliyyə lizinqini həyata keçirən şəxslər üçün faiz gəlirləri – lizinq əməliyyatı üzrə əldə etdikləri ssuda faiz məbləğləri nəzərdə tutulur. Müəssisələr və ya fiziki şəxslər üçün faiz gəlirləri – fiziki şəxslərin və müəssisələrin banklarda yerləşdirdikləri əmanətlər, depozitlər üzrə bankların onlara ödədikləri faiz məbləğləridir. Ümumiyyətlə, faiz gəlirləri fiziki şəxslər üçün Vergi Məcəlləsinin 99.3.1-ci maddəsinə əsasən qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlir, müəssisələr üçün Vergi Məcəlləsinin 13.2.12-ci maddəsinə əsasən satışdankənar gəlirlər, banklar, kredit təşkilatları, maliyyə lizinqini həyata keçirən şəxslər üçün faizlər üzrə əldə etdikləri gəlirlər isə sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə edilən gəlir hesab edilir.

Bəs faiz gəlirləri vergiyə necə cəlb olunur?

İqtisadçı ekspert Anar Bayramov bu sualla əlaqədar bildirib ki, qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlir Vergi Məcəlləsinin 101.2-ci maddəsinə əsasən 14 faiz dərəcəsi ilə gəlir vergisinə cəlb edilir. Lakin Vergi Məcəlləsinin 123.1-ci maddəsində göstərilir ki, fiziki şəxsin faiz gəlirlərindən 10 faiz dərəcəsi ilə ödəmə mənbəyindən vergi tutulur və büdcəyə ödənilir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Vergi Məcəlləsinin 102.1.22-ci maddəsinə əsasən fiziki şəxslərə banklarda yerləşdirdikləri əmanətlər üzrə ödənilən faiz gəlirləri 2016-cı il fevralın 1-dən 7 il müddətinə gəlir vergisindən azaddır.

Yəni əgər fiziki şəxs hər hansı bankda illik 12 faiz dərəcəsi ilə 10.000 manat məbləğində əmanət yerləşdirmişsə və ilin tamamında ona 1.200 manat faiz ödənilirsə, o zaman 1.200 manat məbləğ əmanət sahibi fiziki şəxsə tam olaraq ödənilir və ödəmə mənbəyində vergi tutulmur. Əgər qanunvericilikdə güzəşt olmasaydı, o zaman fiziki şəxsə 1.200 manat faiz ödənilən zaman bank tərəfindən 120 manat (1200*10%) ödəmə mənbəyində vergi tutulacaqdı, fiziki şəxsin özünə isə 1.080 manat (1200-120) məbləğində faiz ödəniləcəkdir. Fiziki şəxsə ödənilən 1.080 manat faiz gəliri isə bir daha vergiyə cəlb edilməyəcəkdir.

Qeyd etdiyimiz kimi, müəssisələrin banklara yerləşdirdikləri əmanətlər, depozitlər üzrə bankların onlara ödədikləri faiz gəlirləri satışdankənar gəliridir. Müəssisələrin bu gəlirləri satışdankənar olduğuna görə ƏDV-nin vergitutma obyekti deyildir. Çünki Vergi Məcəlləsinin 159.1-ci maddəsinə əsasən ƏDV-nin vergitutma obyekti malların təqdim edilməsi, işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsidir. Satışdankənar gəlir əldə edən müəssisə əldə etdiyi faiz gəliri qarşılığında banka mal təqdim etmədiyi, xidmət göstərmədiyi, iş görmədiyi üçün bu əməliyyat ƏDV-nin vergitutma obyekti deyildir. Müəssisənin əldə etdiyi faiz gəlirləri isə Vergi Məcəlləsinin 104.1-ci maddəsinə əsasən mənfəət vergisinin vergitutma obyektidir. Fiziki şəxslərin banklarda yerləşdirdikləri əmanətlər üzrə banklar tərəfindən ödənilən faizlər 2023-cü il fevralın 1-dək gəlir vergisindən azad olmasına baxmayaraq, müəssisələrin əldə etdiyi faiz gəlirləri üçün bu güzəşt nəzərdə tutulmayıb. O səbəbdən müəssisəyə faiz ödəyən bank Vergi Məcəlləsinin 123.1-ci maddəsinə əsasən 10 faiz dərəcəsi ilə ödəmə mənbəyində vergi tutmalıdır. Müəssisə isə öz illik mənfəət vergisi hesabatında ödəmə mənbəyində verginin tutulduğunu təsdiq edən sənədləri təqdim etməklə həmin ödəmə mənbəyində tutulmuş vergi məbləğini hesablanmış illik mənfəət vergisindən çıxır. Əgər təsdiqedici sənədləri təqdim etməzsə, o zaman müəssisənin əldə etdiyi faiz gəliri tam olaraq 20 faiz dərəcəsi ilə vergiyə cəlb ediləcəkdir.

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, banklar, kredit təşkilatları, maliyyə lizinqini həyata keçirən şəxslər fiziki və hüquqi şəxslərə verdikləri kreditlər üzrə faiz gəlirləri əldə edirlər. Bu fəaliyyətdən əldə edilən faiz gəlirləri müəssisələr üçün sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə edilən gəlir hesab edilir. Nəzərə alsaq ki, bu əməliyyatlar Vergi Məcəlləsinin 13.2.14-cü maddəsinə əsasən maliyyə xidmətlərinin göstərilməsi sayılır, o zaman Vergi Məcəlləsinin 164.1.2-ci maddəsinə əsasən maliyyə xidmətlərinin göstərilməsi ƏDV-dən azad əməliyyat hesab edildiyi üçün banklar, kredit təşkilatları, maliyyə lizinqini həyata keçirən şəxslər bu əməliyyatları ƏDV-yə cəlb etmirlər. Banka faizə görə ödəniş edən şəxs ödəniş edilən zaman faizlərdən 10 faiz dərəcəsi ilə ödəmə mənbəyində vergi tutmur. Çünki bank özü müştəridən əldə etdiyi həmin faiz gəlirindən 20 faiz dərəcəsi ilə vergini hesablayır və büdcəyə ödəyir.

Hazırladı:
Fəxriyyə İKRAMQIZI

Faiz Necə ödənilir

Hər hansı bir maliyyə öhdəliyinin gec yerinə yetirilməsinə görə cərimələr hesablanır və ödənilir. Zərərin məbləği Rusiya Federasiyası Mərkəzi Bankının yenidən maliyyələşdirmə dərəcəsinə uyğun olaraq hesablanır və bu, gecikmiş bütün ödəniş məbləğinə əsasən hər gecikmiş gün üçün bu gündür. Qanun, tərəflər arasında bağlanmış müqavilədə göstərildiyi təqdirdə digər tariflərin tətbiq edilməsini qadağan etmir. Faiz necə ödənilir

Vacibdir

  • – qəbz;
  • – kalkulyator.

Təlimat

Addım 1

Hesablanmış faiz məbləği ilə qəbz göstərilən ünvana göndəriləcək. Burada ödənişlər üzrə vaxtı keçmiş məbləği göstərən tam hesablama və hər gecikmiş gün üçün bu məbləğ əsasında hesablanmış cərimə olacaqdır. Mövcud gecikmələrə görə sizdən neçə faizlə cərimə tutulacağını öyrənmək üçün. Razılaşmanı diqqətlə oxuyun, cərimə, cərimə və ya cərimə ödənişi barədə məlumat içermirsə, hesablama cərimə hesablandığı zaman Rusiya Federasiyası Mərkəzi Bankının yenidən maliyyələşdirmə dərəcələrinə uyğun olaraq aparılacaqdır.

Addım 2

Qəbzini xalqdan ödənişləri qəbul edən ən yaxın bank filialında, bir ödəmə terminalında və ya Rusiya poçt şöbəsində ödəyin. Sənədi faiz hesablayan və ödəmə üçün qəbz göndərən quruma təqdim edin.

Addım 3

Ödəmələrin düzgünlüyünü yoxlamaq üçün borc məbləğini vaxtı keçmiş ödəmə günlərinin sayına vurun və tətbiq olunan nisbətə bölün. Hesablama Rusiya Federasiyası Mərkəzi Bankının yenidən maliyyələşdirmə dərəcəsi ilə aparılmışsa, 300-ə bölməlisiniz. İlkin nəticə gecikmiş ödəmələr üçün alınan cərimələrin məbləğinə bərabər olacaqdır. Onlara borc məbləğini əlavə edin və borcun ümumi nəticəsini əldə edəcəksiniz.

Addım 4

Qəbzdə göstərilən hesablamalarla razılaşmırsınızsa, borclu olduğunuz qurumla əlaqə qurun və düzgün yenidən hesablamağı istəyin və ya qəbzdə göstərilən məbləğin niyə tutulduğunu öyrənin. Bütün suallara aydınlıq gətirildiyi təqdirdə borcu dərhal ödəməlisiniz.

Addım 5

Hesablanmış faizlərin və əsas borcun məbləğinin daha da ödənilməməsi halında, borclu olduğunuz təşkilat məhkəməyə iddia qaldırmaq və borcun və faizin bütün məbləğinin zorla alınmasını tələb etmək hüququna malikdir.. Məhkəmə qərarı əsasında icra prosesi başlayacaq, ona əsasən bank hesablarınıza, gəlirinizə və ya əmlakınıza yığım ödəniləcəkdir. Bütün borc məbləğinin toplanmasını təmin etmək üçün gəliriniz, hesabınız və əmlakınız yoxdursa, inzibati işə cəlb oluna bilərsiniz.

Faizə çevirin

Ədədləri, kəsrləri və onluqları faizlərə çevirmək bacarığı bir çox sahələrdə, o cümlədən, məsələn. mühəndislik, iqtisadiyyat və biznes. Ancaq bu, gündəlik həyatda da faydalı ola bilər – hamımız bilirik ki, məsələn, normal bir ucluq təxminən 15% təşkil edir, amma bizdən kim bunu tez bir zamanda ağlımızda hesablaya bilər? Eynilə, kəmiyyətləri faizlə təsvir etmək bizə dəyəri daha yaxşı təsəvvür etməyə və başa düşməyə kömək edə bilər.

hərəkət kurs

Metod 1 Kalkulyator olmadan faizlərin hesablanması

  • Məsələn götürək. 23,5 avroluq nahar hesabınıza 20% bahşiş əlavə edəcəksiniz. Bir neçə kiçik hiylə ilə bu ucun nə qədər böyük olması lazım olduğunu nisbətən asanlıqla təxmin edə bilərsiniz.
  • 100-ün 10%-i 10-dur.
  • 35.59305-in 10%-i 3.559305-dir.
  • 6,2-nin 10%-i 0,62-dir.
  • 10% endirim € 23.50 = € 2.35.
  • 20% = 10% + 10%.
  • 20% = 2,35 € + 2,35 €.
  • Beləliklə, 23,5 avroluq bir vekselə 20% bahşiş verilir 4,70 €.
  • Bu işləyir, çünki faizlər əslində fraksiyalardır. 10% = 10/100. Beləliklə, 10 dəfə 10% əlavə etsəniz, sonda 100% alırsınız. İki 10% dəyər əlavə etsəniz, 20% alırsınız və s.
  • Bir şeyin 1%-ni hesablamaq üçün iki ondalık işarəsi olan vergülü sola köçürmək kifayətdir. Beləliklə, 23.50-nin 1% -i 0.235-dir.
  • Ədədin 25%-i həmişə dördə bölünən ədədə uyğun gəlir.
  • Ədədin 50%-i həmişə ikiyə bölünən ədədə uyğun gəlir.
  • Ədədin 33%-i həmişə üçə bölünən ədədə uyğun gəlir.

Metod 2 Kəsrləri faizə çevirin

  • Əgər kəsrinizin artıq 100 məxrəci varsa, məsələn, 25/100, paylayıcı (yəni kəsrin üstündəki rəqəm) faizdir.
  • 1% “100-dən bir” deməkdir.
  • İohannın 4000 mahnısı var. Onların 500-ü Grateful Dead-dəndirsə, onun musiqisinin neçə faizi San Francisco Jam Legends-dəndir?
    • Siz cəmi 4000 mahnıdan mahnıların faizini tapa bilərsiniz. Buna görə də fraksiya 500/4000 olmalıdır.
    • € 1,000-in neçə faiz artdığını öyrənmək istədiyinizə görə, fraksiyanız 342 / 1,000-dir.
    • tapşırıq: 3/25-i faizə çevirin.
    • 25 asanlıqla 100-ə çevrilə bilər, çünki 4×25 = 100.
    • 12/100-ə çevirmək üçün kəsrin payını və məxrəcini 4-ə vurun.
      • 4 x 3 = 12.
      • 4 x 25 = 100.
      • Nəticə, ehtimal ki, onluq ədəddir, lakin kəsrin payı məxrəcdən böyükdürsə, böyük rəqəm ola bilər.
      • 100-ü keçsəniz, faizi dərhal görə bilməyinizin səbəbi də budur. 12/100-ü 100-ə vuranda 12 verir.
      • Onluq rəqəm əsasən “bir” faizini təmsil edir. Əlavə etdiyiniz hər 0,1 sizi “bütün”ə (0,9 + 0,1 = 1,0) yaxınlaşdırır. Buna görə vergül onluq ədədi faizə köçürür. Öyrəndiyiniz “bütün” nə qədər kiçik hissədən ibarət olduğunu öyrənəcəksiniz, məs. ciddi olduğunuz “bütün” 2566 alma.
      • Ümumi kalori qəbulunuzu tapın.
        • Bu halda 2000 + 1500, yəni. 3500 kalori.
        • “Bütün”ün nə olduğunu düşünün. Tam gündəlik kalori qəbulu 2000 kaloriyə bərabərdir. Beləliklə, 2000 kalorinin faizini axtarırsınız. Beləliklə, fasiləniz 3500/2000 olmalıdır.
        • 3500 ? 2000 = 1,75.
        • 1,75 x 100 = 175.

        3 faizi yenidən kəmiyyətlərə çevirin

        • Vergülləri iki yerdə sağa köçürmək 100-ə bölmək kimidir.

Published in blog

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.