Karabağ da tehlikeli gerginlik: Azerbaycan askerleri ile Ermeni güçleri arasında çatışma çıktı! Ölü ve yaralılar var

Ermenistan basınında ise çatışmada 3 Ermeni polis memurunun öldüğü yönünde haberler yayınlandı.

Moldova anklavı rusiyapərəst qüvvələr tərəfindən mühasirəyə alınıb

Medianews.az bildirir ki, bu anbar, bu əsgərlər və bu rusiyapərəst separatçı bölgə artan qlobal nəzarət altındadır.

Son bir neçə həftə ərzində Rusiya, Ukrayna və Moldova arasında Moldovada sabitliyi pozmaq niyyəti ilə bağlı ittihamlar və burada yenidən münaqişənin alovlana biləcəyi ilə bağlı xəbərdarlıqlar səslənir.

Moldovanın baş naziri Dorin Recean, prezident Maia Sandu-nun Moskvanın onun qərbyönlü hökumətini devirməyi planlaşdırdığı barədə xəbərdarlığı fonunda Rusiya qoşunlarının bölgədən çıxarılmasının lazım olduğunu deyib.

Bu arada Rusiya Ukrayna qüvvələrinin “yalançı bayraq” hücumu təhlükəsindən danışır və Dnestryanıdakı qoşunlarına edilən istənilən hücumun Rusiyanın özünə qarşı hücum kimi qiymətləndiriləcəyi barədə xəbərdarlıq edir.

Bir çox qərbli analitiklər qeyd edirlər ki, Dnestryanı Rusiyanı Ukraynaya daha bir giriş nöqtəsi ilə təmin edə bilər və bu, Ukrayna qoşunlarını digər döyüş bölgələrindən uzaqlaşdırmağa məcbur edir.

Beləliklə, 1992-ci ildə Moldovada vətəndaş müharibəsindən bəri rusiyapərəst separatçıların nəzarətində olan Dnestryanı bölgəni qlobal miqyasda, eyni zamanda vətənə daha yaxın olanlar da diqqətlə izləyirlər.

Burada yeni qarşıdurma ilə bağlı xəbərdarlıq və təhdidlər Molovata Noua kəndi üzərində ağır şəkildə dayanır.

Bu, Dnestryanı əraziyə qarşı sıxışan və Moldovanın qalan hissəsindən Dneystr çayı ilə ayrılan kiçik Moldova anklavıdır.

Kişinyov sakinləri özlərini zəif hiss edirlərsə, Molovata Noua sakinləri özlərini tamamilə açıq hiss edirlər.

Buradakı yaşlı kişilərin çoxu 30 il əvvəl bu torpaq uğrunda rusiyapərəst separatçılarla vuruşublar. İndi fikirləşirlər ki, yenə burada döyüşməli olacaqlarmı?

Cümə günü bu münaqişənin veteranları ölənləri yad etmək üçün Molovata Noua-da nəzarət xətti boyunca Dnestryanıya illik həcc ziyarətinə toplanıblar.

Hərbi yorğunluqda, sinələrində parlaq medallar, gözlərinin arxasında qaranlıq olan iki onlarla kişi. Onların arasında 62 yaşlı Vlad Untila da var.

“Biz şanslıyıq ki, Ukrayna hazırda bizi müdafiə edir, lakin Moldovada başlasa, biz bu ərazini yenidən müdafiə etməyə hazırıq” deyə Vlad bildirib.

Onların maşın karvanı Molovata Nouadan boş torpaq yoldan ayrılaraq rusiyapərəst əraziyə – otuz il əvvəl olduğu kimi düşmən ərazisinə keçir.

“Görün bizə necə baxırlar” deyə Vlad hönkürür, avtomobili Rusiya keçid məntəqəsinə yaxınlaşır.

Moldova hərbi yorğunluğu ilə kişiləri separatçı ərazilərə aparan konvoya göz oxşayan silahlı əsgərlər bu göz oxşayan illik mərasimə göz yumur.

“Ətrafınıza baxın,” Vlad deyir, “burada vuruşduq – hamısı döyüş meydanı idi”.

İndi dar torpaq yol qəhvəyi tarlalar və qırıq qış ağacları ilə əhatə olunmuş səssiz kəndi kəsir.

“Çətindir, çünki öz ölkəmdə olduğumu hiss edirəm” deyə dostu Konstantin sözə qoşulur. “Bu, mənim öz torpağımdır, amma mən burada sərbəst gəzə bilmirəm”.

Nəzarət məntəqəsindən kənara, yolun kənarındakı çəmənliklərdə gizlənmiş qısa bir yol, ziyarətin ilk dayanacağıdır.

Bu, 31 il əvvəl yerli bələdiyyə sədrinin öldürüldüyü yerdir. Veteranlar gül çələngləri və şərabla dolu plastik butulka ilə ətrafa toplaşaraq həlak olan yoldaşlarını təbrik edirlər.

Onlar bu ərazidən keçən solğun mavi abidələrin izini izləyir, hər dayanacaqda ritualı təkrarlayır, yoldaşlarına, qardaşlarına və dostlarına hörmət edir.

“İkimiz də snayper idik” Vlad dostu Vaseanın öldürüldüyü yerdə xatırlayır. “Oradakı o təpədən, tankdan bizə atəş açırdılar. Qəlpələrin biri boynuna dəydi. Yerə yıxıldı və mənim qucağımda öldü”.

Veteranlar yerli Moldova məktəbinin yanından keçərkən, məktəb direktorları Tatyana Roska başda olmaqla şagirdlər onları qarşılamağa çıxırlar.

Tatyana deyir: “1992-ci ildə burada böyük döyüşlər olub. “İnsanların ruhunda hələ də dərin yaralar var. Biz çox qorxuruq: müharibənin nə demək olduğunu bilirik və bunu heç kimə arzulamırıq”.

Şagirdlərindən biri deyir ki, 30 il əvvəl atası və babası kimi münaqişə yenidən başlasa, o, silaha sarılmağa hazırdır.

Amma burada sadiqlik – bütün Moldovada olduğu kimi – tarix, coğrafiya və iqtisadiyyat baxımından mürəkkəbdir.

Burada Dnestryanı çayının o biri tərəfində Moldova kimliyi Dnestryanıdan subsidiyalaşdırılmış Rusiya qazının çəkilməsinə qarşı qoyulur.

Ukraynada müharibə başlayandan, Moskvanın keçən il Moldovaya qaz tədarükünü kəsdikdən sonra ölkənin qalan hissəsi ilə iqtisadi uçurum genişlənib.

Molovata Nouanın meri Oleq Qazea mənə deyib: “Düzünü deyim. “İnsanları Moldovada qazın qiymətinin cüzi hissəsini ödəyəndə, orada həyatın daha yaxşı olduğuna inandırmaq çox çətindir”.

Burada bəzi insanlar qəti şəkildə inanırlar ki, Moskva hərbi təhdid deyil, iqtisadi müttəfiqdir və prezident Maia Sandu Qərbə yaxınlaşaraq müharibəyə səbəb olur.

59 yaşlı Mariya Ursaçi deyir: “Dnestryanı həqiqətən də bizim tərəfimizdən yapışır”.

“Lakin Moldova məyusdur. İnsanlar bizimlə danışmaq üçün çayın kənarına gəlməyə qorxurlar: orada sərhəd nəzarəti məntəqəsi var və çantalarımızı yoxlayırlar. Kişinyov bizi görmür”.

Molovata Nouaya qayıdan veteranlar kənd meydanında burada dondurulmuş münaqişənin xatirəsinə ucaldılmış abidənin önünə qırmızı qərənfillər qoyaraq ziyarətlərini başa vururlar.

Rusiyayönlü separatçılara qarşı vuruşduqları illərdə övladları rus əsgərləri, rus dili və Rusiyanın iqtisadi dəstəyi ilə yanaşı böyüdülər.

“Biz yaşlı kişilər hələ də istənilən müqavimətin ürəyini təşkil edəcəyik, “hətta gənc kişilərin iştirakı ilə belə” deyə Vlad bildirib.

Bu kiçik Moldova anklavında qalan keçmişin xatirələri gələcəyə dair artan qorxularla kəskinləşir.

Karabağ’da tehlikeli gerginlik: Azerbaycan askerleri ile Ermeni güçleri arasında çatışma çıktı! Ölü ve yaralılar var

Karabağ’da Azerbaycan askerleri ile Ermeni güçleri arasında çatışma çıktı. İlk gelen bilgilere göre, her iki taraftan ölü ve yaralıların olduğu bildirildi. Azerbaycan tarafının kayıplarına ilişkin bilgi paylaşılmazken, Ermenistan basınında ise çatışmada 3 Ermeni polis memurunun öldüğü yönünde haberler yayınlandı. İşte detaylar.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ’da, Azerbaycan askerleri ile Ermeni güçleri arasında çatışma çıktığı, her iki taraftan ölü ve yaralıların olduğunu duyurdu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, geçici olarak Rus unsurların konuşlandırıldığı ve Ermeni nüfusun yaşadığı Azerbaycan topraklarına Ermenistan’dan Hankendi-Halfeli-Turşsu yolu kullanılarak askeri teçhizat, mühimmat ve personel nakliyesi yapıldığı yönündeki bilgiler üzerine Azerbaycan askerlerinin harekete geçtiği bildirildi.

ÖLÜ VE YARALILAR VAR

Açıklamada, sabah saatlerinde Azerbaycan askerlerinin yasa dışı askeri nakliye yapan bir aracı kontrol amacıyla durdurmak istediği, araçtakilerin ateş açması üzerine çatışma çıktığı kaydedildi.

Çatışmada, her iki taraftan ölü ve yaralıların olduğu belirtildi.

Bakanlık, Azerbaycan tarafının kayıplarına ilişkin bilgi paylaşmadı.

Ermenistan basınında ise çatışmada 3 Ermeni polis memurunun öldüğü yönünde haberler yayınlandı.

Dolmabahçe’de 7,5 saat

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlık ettiği toplantıya jeoloğundan sismoloğuna ve sedimantoloğuna kadar deprem ile ilgili her branşın uzmanları, önde gelen mimarlar, mühendisler, meteorologlar, şehir plânlamacıları, rektörler, doktorlar, hukukçular, iletişimciler, Kandilli Rasathanesi’nin idarecileri, tarihçiler ve AFAD ile AKUT gibi âfet karşısında müdahale ile görevli kuruluşların temsilcileri davet edilmişlerdi. Cumhurbaşkanı ile beraber devletin bütün üst düzeyi, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Meclis Başkanı Prof. Mustafa Şentop ve çok sayıda bakan da Dolmabahçe’de idiler ve 14.30’da başlayan toplantı gece 22’ye kadar, yani tam yedi buçuk saat devam etti!

Herbiri teker teker söz alan bilim adamları ile bilim kadınları “Ulusal Risk Kalkanı” çalışmalarının hangi doğrultuda olması gerektiği konusunda kendi uzmanlık alanları doğrultusunda fikirlerini söylediler ve bugüne kadar yapılan bazı hatâlı uygulamalardan da bahsettiler. Söz alan bazı bakanlar deprem sonrası alınan tedbirler ile âfetzedelere götürülen yardımları anlattılar ve konuşmaların tamamlanmasının ardından konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan da bilim adamlarının desteğine vurgu yaptıktan sonra âfetler konusunda artık hiçbirşeyin eskisi gibi olmayacağını ve Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki politika kurullarına “ Âfet Yönetimi Politikaları Kurulu”nun da ilâve edileceğini söyledi.

İletişim Başkanlığı’nın hazırladığı ve toplantıda gösterilen kısa bir filmin sadece beni değil, birçok katılımcıyı etkilediğini ifade etmem gerekiyor…

Filmde deprem felâketine uğrayan şehirlerin âfet öncesinde ve sonrasında uydudan çekilmiş görüntüleri yeralıyordu; yani hayat dolu, cıvıl cıvıl mekânların bir anda enkaz hâline geldiklerini görüyordunuz…

Ben, bu görüntülerin benzerini bundan 24 sene önce, 1999 depreminin ardından Topkapı Sarayı’nda yapılan dar katılımlı bir başka deprem toplantısında görmüştüm. Toplantıya Amerika’nın Los Angeles şehrindeki Paul Getty Müzesi’nin uzmanları da gelmişler, beraberlerinde getirdikleri uydu görüntülerini ekrana yansıttıkları anda birçok katılımcıdan derin iç çekişleri ile beraber üzüntü nidâları yükselmişti…

Ama 1999 depreminin görüntüleri, önceki gün Dolmabahçe’de izlediğimiz görüntülerin yanında maalesef hiçbir şey mesabesinde kalıyordu!

ANKARA’DA “MASA” KONUŞULURKEN.

Toplantıda konuşulanları ve serdedilen fikirleri burada tek tek yazmama hem imkân, hem de lüzum yok; zira uzmanların önceki gün ifade ettikleri düşünceler “Ulusal Risk Kalkanı” çerçevesinde zaten uygulamaya konacak…

Tarihe not düşmek maksadı ile sadece şu kadarını söyleyeceğim:

Dolmabahçe’de yapılan bu toplantı Türkiye’nin tarihinde bir ilki teşkil etmekte idi, üstelik Ankara’da “Meral Hanım masayı devirdi, altılı masanın bacağı kırıldı, kırılan bacağı kim onaracak?” tartışmalarının ayyuka çıktığı saatlerde devletin en üst düzeyi nerede ise tam kadro hâlinde böyle bir akademik toplantıya katılıyordu!

7,5 saat süren toplantıdan çıktığımız sırada tarih profesörü bir arkadaş, “Padişahlar arasında bilime en fazla meraklı olan Fatih Sultan Mehmed idi ama o bile ulema ile yedi buçuk saat boyunca birarada olmamıştı” diyordu…

“Ulusal Risk Kalkanı” toplantısının gelecekteki âfetlerin altından çok daha az zararla ve daha kolaylıkla kalkmamıza yardımcı olmasını temenni ediyorum.