Coğrafiya fənni üzrə Summativ Qiymətləndirmə

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Düz cavab__________
Səhv cavab__________
Qiymət_____________
Müəllim____________________________________

8 sinif azrbaycan tarixi kiçik summativ qiymtlndirm 6

Bakı şəhəri

“28” dekabr 2018-ci il

Ümumi təhsil pilləsində təhsilalanların attestasiyasının (məktəbdaxili qiymətləndirmənin) aparılması Qaydasının təsdiq edilməsi barədə [1]

“Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 5 sentyabr tarixli 156 nömrəli Fərmanında dəyişikliklər edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2017-ci il 10 oktyabr tarixli 1633 nömrəli Fərmanının 3-cü hissəsinin icrasının təmin edilməsi məqsədi ilə “Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi haqqında Əsasnamə”nin 8.5-ci bəndini və 16-cı hissəsini rəhbər tutaraq Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Kollegiyası QƏRARA ALIR:

1. “Ümumi təhsil pilləsində təhsilalanların attestasiyasının (məktəbdaxili qiymətləndirmənin) aparılması Qaydası” təsdiq edilsin (əlavə olunur).

2. Ümumi və məktəbəqədər təhsil şöbəsi (A.Əhmədov) və Təhsilin inkişafı proqramları şöbəsi (E.Əmrullayev) bu qərardan irəli gələn tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etsinlər.

7. Bu qərarın təhsil müəssisələrinə göndərilməsi, eləcə də “Azərbaycan müəllimi” qəzetində dərc edilməsi və Nazirliyin internet səhifəsində yerləşdirilməsi İnformasiya şöbəsinə (E.Məmmədov) həvalə olunsun.

8. Nazirliyin Hüquq şöbəsinə (A.Cəfərov) tapşırılsın ki, bu qərarın 3 gün müddətində Azərbaycan Respublikasının Hüquqi Aktların Dövlət Reyestrinə daxil edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə təqdim olunmasını təmin etsin.

9. Qərarın icrasına nəzarəti öz üzərimə götürürəm.

Kollegiyanın sədri,

Ceyhun Bayramov

Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin 28 dekabr 2018-ci il tarixli 8/1 nömrəli Kollegiya Qərarı ilə təsdiq edilmişdir.

Ümumi təhsil pilləsində təhsilalanların attestasiyasının (məktəbdaxili qiymətləndirmənin) aparılması Qaydası [2]

1 . ü mumi müddəalar

1.1. Bu Qayda “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 29.0.29-cu maddəsinə və “Ümumi təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 14.2-ci maddəsinə əsasən hazırlanmışdır və Azərbaycan Respublikasında ümumi təhsil pilləsində təhsilalanların attestasiyasının (məktəbdaxili qiymətləndirmənin) aparılması məsələlərini tənzimləyir. [3]

1.2. Bu Qayda təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, aşağıdakı şəxslərin attestasiyasına şamil edilmir :

1.2.1. ümumi təhsil müəssisələrində tətbiq olunan b eynəlxalq səviyyədə akkreditasiya olunan təhsil proqramları üzrə təhsilalanların;

1.2.2. xüsusi və ümumi təhsil müəssisələrində (xüsusi təhsil və inklüziv təhsil siniflərində) təhsilə cəlb olunmuş sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin.

1.3. Ümumi təhsil pilləsində təhsilalanların attestasiyası (məktəbdaxili qiymətləndirmə) məqsədi ilə diaqnostik, formativ və summativ qiymətləndirmələr keçirilir. [4]

2. Diaqnostik qiymətləndirmə

2.1. Diaqnostik qiymətləndirmə dərs ilinin və ya fənn üzrə tədris resurslarında nəzərdə tutulmuş hər bölmənin əvvəlində aparılmaqla şagirdlərin bilik və bacarıqlarının, o cümlədən maraq və motivasiyasının ilkin qiymətləndirilməsi məqsədi ilə aparılır. [5]

2 .2. Diaqnostik qiymətləndirmədə tapşırıqvermə, müşahidə (müəllim tərəfindən şagirdlərin yeni mövzuya olan maraq səviyyəsinin müəyyən edilməsi) üsullarından istifadə olunur.

2.3. Diaqnostik qiymətləndirmənin nəticəsi ilə bağlı müvafiq yazılı qeydlər (nəticələrin qısa təsviri) təhsilalanın fərdi qovluğunda saxlanılır.

3. Formativ qiymətləndirmə

3.1. Formativ qiymətləndirmə təhsilalanın hər bir fənn üzrə təhsil proqramında (kurikulumda) müəyyənləşdirilmiş məzmun standartlarının mənimsənilməsinə yönəlmiş fəaliyyətlərini izləmək, bu prosesdə onun qarşısına çıxan çətinlikləri müəyyən edib onları aradan qaldırmaq məqsədi ilə aparılır. Formativ qiymətləndirmə şagird nailiyyətlərinin monitorinqi vasitəsilə tədrisin düzgün istiqamətləndirilməsinə xidmət edir. Müəllim formativ qiymətləndirmə vasitəsilə tədris prosesini tənzimləyir, şagirdlər tərəfindən məzmunun mənimsənilməsinə kömək edir.

3.2. Formativ qiymətləndirmə zamanı tapşırıqvermə, müşahidə (müəllim tərəfindən şagirdlərin yeni mövzuya olan maraq səviyyəsinin müəyyən edilməsi) üsullarından istifadə olunur.

3.3. Formativ qiymətləndirmənin nəticəsi ilə bağlı “Müəllimin formativ qiymətləndirmə dəftəri”ndə və “Məktəbli kitabçası”nda müvafiq yazılı qeydlər aparılır .

3.4. Müəllim dərs ilinin yarımillərinin sonunda “Müəllimin formativ qiymətləndirmə dəftəri”ndəki qeydlər əsasında təhsilalanın yarımillik fəaliyyətinin qısa təsvirini hazırlayır və həmin təsvir təhsilalanın ümumi təhsil müəssisəsindəki fərdi qovluğunda saxlanılır.

4. Summativ qiymətləndirmə

4.1. Summativ qiymətləndirmə hər bir fənn üzrə təhsil proqramında (kurikulumda) müəyyənləşdirilmiş məzmun standartlarının mənimsənilməsi ilə bağlı təhsilalanların əldə etdiyi nailiyyətlərin müəyyən olunması məqsədilə aparılır.

4.2. Summativ qiymətləndirmə aşağıdakı iki formada aparılır:

4.2.1. hər bir fənn üzrə dərsliklərdə nəzərdə tutulmuş hər bölmənin daxilində və ya bölmənin sonunda keçirilən kiçik summativ qiymətləndirmə;

4.2.2. hər yarımilin sonunda keçirilən böyük summativ qiymətləndirmə.

4.3. Summativ qiymətləndirmədə tapşırıqvermə üsulundan istifadə olunur.

4.4. I sinifdə summativ qiymətləndirmə aparılmır.

4.5. Kiçik summativ qiymətləndirmə II-XI siniflərdə bütün fənlər üzrə hər yarımildə 3 dəfədən az 6 dəfədən çox olmamaqla müəllim tərəfindən aparılır. Hər fənn üzrə kiçik summativ qiymətləndirmələrin aparılacağı tarix haqqında məlum at tədris ilinin birinci həftəsi ərzində fənn müəllimi tərəfindən sinifdə təhsilalanlara elan olunur.

4.6. Hər bir fənn üzrə kiçik summativ qiymətləndirmə həmin fənnin tədris olunduğu 1 (bir) dərs saatı ərzində aparılır.

4.7. Böyük summativ qiymətləndirmə ümumi təhsil müəssisəsinin rəhbərliyi tərəfindən hər yarımilin sonunda aşağıda sadalanan fənlər üzrə aparılır:

4.7.1. ümumi təhsil müəssisələrinin IV, IX və XI siniflərində bütün fənlər üzrə;

4.7.2. ümumi təhsil müəssisələrinin V-VIII siniflərində ümumi orta təhsil səviyyəsi üçün nəzərdə tutulmuş buraxılış imtahanı fənləri üzrə;

4.7.3. lisey və gimnaziyaların V-VIII siniflərində ümumi orta təhsil səviyyəsi üçün nəzərdə tutulmuş buraxılış imtahanı fənləri ilə yanaşı, müəssisənin Pedaqoji Şurasının qərarı ilə müəyyənləşdirilmiş maksimum 3 fənn üzrə;

4.7.4. ümumi təhsil müəssisələrinin tam orta təhsil səviyyəsində təmayülləşmə tətbiq olunmayan X sinfində tam orta təhsil səviyyəsi üçün nəzərdə tutulmuş buraxılış imtahanı fənləri üzrə;

4.7.5. ümumi təhsil müəssisələrinin tam orta təhsil səviyyəsində təmayülləşmə tətbiq olunan X sinfində tam orta təhsil səviyyəsi üçün nəzərdə tutulmuş buraxılış imtahanı fənləri ilə yanaşı, müəssisənin pedaqoji şurasının qərarı ilə müəyyənləşdirilmiş maksimum 3 təmayül fənni üzrə;

4.7.6. lisey və gimnaziyaların X sinfində tam orta təhsil səviyyəsi üçün nəzərdə tutulmuş buraxılış imtahanı fənləri ilə yanaşı, müəssisənin Pedaqoji Şurasının qərarı ilə müəyyənləşdirilmiş maksimum 3 fənn üzrə.

4.8. Ümumi təhsil müəssisələrinin V-VIII siniflərində ümumi orta təhsil səviyyəsi üçün və tam orta təhsil səviyyəsində təmayülləşmə tətbiq olunmayan X sinfində həmin təhsil səviyyəsi üçün nəzərdə tutulmuş buraxılış imtahanı fənləri ilə yanaşı, müəssisənin pedaqoji şurasının qərarı ilə müəyyənləşdirilmiş maksimum digər 3 fənn üzrə də böyük summativ qiymətləndirmə keçirilə bilər.

4.9. Pedaqoji şuranın qərarı ilə 4.7.3-cü, 4.7.5-ci, 4.7.6-cı yarımbəndlərdə və 4.8-ci bənddə müəyyənləşdirilməsi nəzərdə tutulmuş fənlərin seçimi tədrisin keyfiyyətinə nəzarət etmək məqsədi daşıyır. Pedaqoji Şuranın müvafiq qərarı dərs ilinin əvvəlində qəbul edilir və təhsilalanlara elan edilir.

4.10. Hər bir fənn üzrə böyük summativ qiymətləndirmə ibtidai təhsil səviyyəsində 45, ümumi orta və tam orta təhsil səviyyəsində 45-90 dəqiqə ərzində aparılır.

4.11. II-III siniflərdə böyük summativ qiymətləndirmə keçirilmir.

4.12. Kiçik və böyük summativ qiymətləndirmələr 100 ballıq şkala ilə ölçülür.

4.13. Summativ qiymətləndirmədə istifadə olunan qiymətləndirmə vasitələri (suallar) Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2009-cu il 13 yanvar tarixli 9 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsil sistemində Qiymətləndirmə Konsepsiyası”nın tələbləri nəzərə alınmaqla hazırlanır. Suallar hər bir sinif və fənn üzrə 4 səviyyədə tərtib edilir. 1-ci səviyyə ən aşağı, 4-cü səviyyə isə ən yüksək səviyyəni əks etdirir. Suallar müxtəlif mürəkkəblik səviyyəsində hazırlanır. 1-ci və 2-ci səviyyəyə təhsilalanların əksəriyyətinin cavablandıra biləcəyi suallar aid edilir. 3-cü və 4-cü səviyyəyə daha hazırlıqlı şagirdlərin cavablandıra biləcəyi suallar aid edilir. Səviyyələr üzrə sualların qiymətləndirmə ballarının 100 ballıq şkalada bölgüsü aşağıdakı kimi nəzərdə tutulur:

– 1-ci səviyyə üzrə suallar qiymətləndirmənin 20%-ni (və ya 20 bal) təşkil edir;

– 2-ci səviyyə üzrə suallar qiymətləndirmənin 30%-ni (və ya 30 bal) təşkil edir;

– 3-cü səviyyə üzrə suallar qiymətləndirmənin 30%-ni (və ya 30 bal) təşkil edir;

– 4-cü səviyyə üzrə suallar qiymətləndirmənin 20%-ni (və ya 20 bal) təşkil edir.

4.14. Üzrlü (xəstəlik (tibbi arayış təqdim edildikdə), bədbəxt və fövqəladə hadisə) səbəbdən kiçik summativ qiymətləndirmənin hər hansı birində iştirak etməyən təhsilalanın kiçik summativ qiymətləndirmədə iştirak etməməsi yarımillik balların hesablanmasında nəzərə alınmır. Təhsilalanın iştirak etmədiyi kiçik summativ qiymətləndirmə növbəti kiçik summativ qiymətləndirməyədək təşkil edilir.

4.15. Üzrsüz səbəbdən kiçik summativ qiymətləndirmədə iştirak etməyən təhsilalanların həmin qiymətləndirmə üzrə balı “ 0” qəbul edilir və yarımillik balların hesablanmasında nəzərə alınır.

4.16. Üzrsüz səbəbdən I və II yarımillər üzrə keçirilən böyük summativ qiymətləndirmələrdə iştirak etməyən təhsilalan həmin qiymətləndirmələr üzrə balı “ 0” qəbul olunur.

4.17. Təhsilalan I və II yarımillər üzrə keçirilən böyük summativ qiymətləndirmələrdə üzrlü səbəbdən (xəstəlik (tibbi arayış təqdim edildikdə), bədbəxt və fövqəladə hadisə) iştirak edə bilmədikdə, müvafiq summativ qiymətləndirmə günündən sonra növbəti 2 (iki) həftə müddətində onun üçün böyük summativ qiymətləndirmə təşkil edilir. Qeyd olunan müddətdə təhsilalan böyük summativ qiymətləndirmədə hər hansı səbəbdən iştirak etmədikdə böyük summativ qiymətləndirmə üzrə balı “ 0” qəbul olunur.

4.18. Summativ qiymətləndirmədə iştirak etməyən təhsilalanlar üçün sinifdə istifadə olunan eyni səviyyəli yeni qiymətləndirmə vasitələri (test, imla, inşa, ifadə, çalışma) hazırlanır.

4.19. Təhsilalanın summativ qiymətləndirmədə bu Qaydanın 4.13-cü bədi nəzərə alınmaqla topladığı balların 2, 3, 4, 5 qiymətlərinə uyğunluğu aşağıdakı qaydada müəyyənləşdirilir:

4.19.1. 30-dək (daxil olmaqla) olan ballar “ 2” qiyməti ilə;

4.19.2. 30-dan 60-dək (daxil olmaqla) olan ballar “ 3” qiyməti ilə;

4.19.3. 60-dan 80-dək (daxil olmaqla) olan ballar “ 4” qiyməti ilə;

4.19.4. 80-dən 100-dək (daxil olmaqla) olan ballar “ 5” qiyməti ilə.

4.20. Təhsilalanın summativ qiymətləndirmədə topladığı ballar və onların uyğunlaşdırıldığı qiymət summativ qiymətləndirmənin aparıldığı tarixdə sinif jurnalında və “Məktəbli kitabçası”nda yazılır.

4.21. Summativ qiymətləndirmələrin nəticələri ilə razılaşmayan təhsilalanların valideynlərinin və ya digər qanuni nümayəndələrinin müraciətlərinə təhsil müəssisəsinin tabeliyindən asılı olaraq Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi və ya yerli təhsili idarəetmə orqanları tərəfindən baxılır. Yerli təhsili idarəetmə orqanlarının qərarları ilə razılaşmayan təhsilalanların valideynlərinin və ya digər qanuni nümayəndələrinin müraciətlərinə Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi tərəfindən baxılır. [6]

5. Yarımillik və illik qiymətlərin hesablanması

5.1. Təhsilalanların kiçik və böyük summativ qiymətləndirmələrdə topladığı ballar əsasında yarımillik ballar hesablanır. Yarımillik balının 2, 3, 4 və ya 5 qiymətlərinə uyğunluğu bu Qaydanın 4.19-cu bəndinə müvafiq olaraq müəyyənləşdirilir. Yarımillik balların miqdarı və onların uyğunlaşdırıldığı qiymət sinif jurnalı və “Məktəbli kitabçası”nda yazılır.

5.2. Böyük summativ qiymətləndirmə aparılmayan fənlər üzrə yarımillik bal kiçik summativ qiymətləndirmələrdə toplanmış ballar əsasında aşağıdakı kimi hesablanır:

Y- təhsilalanın yarımillik üzrə balını;

ksq₁, ksq_2. ksq_n – hər kiçik summativ qiymətləndirmədə toplanmış balların miqdarı;

n – kiçik summativ qiymətləndirmələrin sayını bildirir.

5.3. Böyük summativ qiymətləndirmə aparılan fənlər üzrə yarımillik bal kiçik və böyük summativ qiymətləndirmələrdə toplanılan ballar əsasında aşağıdakı kimi hesablanır:

Coğrafiya fənni üzrə Summativ Qiymətləndirmə

6-cı sinifdə Coğrafiya fənni üzrə Kiçik Summativ Qiymətləndirmə üçün nümunəvi material.

Просмотр содержимого документа
«Coğrafiya fənni üzrə Summativ Qiymətləndirmə»

Coğrafiya.VI sinif.Kiçik Summativ Qiymətləndirmə.

Şagirdin soyadı və adı _______________________________Tarix: “___” __________20__ il

2.Əhalisinin həyat səviyyəsinin yüksək olan ölkələri müəyyən edin.

A)Efiopiya,ABŞ,Kanada B)İsveç,ABŞ,AFR C)Braziliya,Somali,Nepal D)Əfqanıstan,Liviya,Mozambik E)Banqladeş,Nepal,Avstraliya

3.Şəkildəki oğlan hansı irqin nümayəndəsidir?

4.Siyahıdakı peşələrin adlarınıdiaqramın müvafiq hissələrinə yazın.

Aqronom,bank işçisi,traktorçu,həkim,baytar ,müəllim,bənna,elmi işçi,taksi sürücüsü,poçtalyon,gözətçi,vəkil,çobansatıcı,aşpaz.

5.Aşağıdakı peşə sahibləri öz işlərini yerinə yetirmək üçün haranı seçməlidirlər?

A)Alim-ekoloq:o,ətraf mühitin çirklənməsi problemlərini öyrənir.___________

B)Alim-botanik:o,təbiətdəki bitkiləri tədqiq edir.________________

C)Aqronom-seleksiyaçı:o yeni bitki sortlarını yaradır______________

Səbəbini izah edin.

Ekoloq

Botanik

Aqronom

6.Xəritə sxemdə qeyd olunan hansı regionlarda aclıq problemi var?

7.Cədvəldən istifadə edərək Azərbaycan əhalisinin illər üzrə dəyişmə qrafikini qurun.

Kiçik summativ qiymətləndirmə №-1

Keçmiş zamanlarda bir şah varmış. Bu şah həmişə bir neçə qüvvətli köpək saxlarmış.1.Şahın bir nəfərə acığı tutanda onu itlərə atarmış. 2.İtlər də o saat onu parçalar, dağıdıb yeyərmiş. Şahın cavan bir xidmətçisi də vardı. Cavan fikirləşirdi ki, cəllad şah bir gün qəzəblənib onu da itlərə atdıracaq. Buna görə də o, itlərə baxan xidmətçi ilə dostlaşdı.3.İtlər cavanı gördükdə onu mehribanlıqla qarşılayardılar. Günlərin birində zülmkar vşahın cavan xidmətçiyə acığı tutur.4.Əmr edir ki, onu itlərə atsınlar. Cəllad gəncin əl-qolunu bağlayıb onu itlərə atır. Lakin itlər oğlanı dərhal tanıyır, quyruqlarını bulayırlar. 5.Sonra itlərin hamısı oğlanı dövrəyə alır, sanki onu şahın bəklasından qorumaq istəyirdilər.

(N. Gəncəvidən)
1.Cavan hər dəfə itlərin yanına gələndə özü ilə bir parça ət gətirər və köpəklərə atardı “ cümləsini mətnin nömrələnmiş hansı hissəsinə əlavə etmək olar?

A) 2 B) 5 C) 3 D) 4 E) 1

2. Mətnə uyğun atalar sözünü seçin.

A) Ehtiyat igidin yaraşığıdır.

B) Yaxşılıq elə, at dəryaya, balıq bilməsə, xaliq bilər.

C) Heyvanın dişinə baxarlar, insanın işinə.

D) Ağıl başın böyüklüyündə deyil.

E) Dost dostu dar gündə sınayar.

3. Fikrin davamına hansı cümlə daha çox uyğundur?

Xidmətçi itlərə baxan xidmətçi ilə ona görə dostlaşır ki, .

A) İtləri oğurlamaq istəyirdi.

B) Şah tapşırmışdı.

C) Xidmətçini öldürmək istəyirdi.

D) Şahın qəzəbindən özünü qorumaq üçün

4. Bu mətndə ifadə olunan əsas ideya nədir?

5. Şah nə üçün köpək saxlayırdı?

A) Heyvanları sevirdi.

B) Onların sayını artırmaq istəyirdi.

C) Onlara yazığı gəlirdi.

D) Acığı tutanda insanları itə atırdı.

E) Təhlükə zamanı itləri düşmən üzərinə buraxırdı.

6. Birinci cümlədə hansı növ təyini söz birləşməsi işlənmişdir?

A) II növ təyini söz birləşməsi

B) I növ təyini söz birləşməsi

C) III növ təyini söz birləşməsi

D) Həm I, həm də II növ təyini söz birləşməsi

E) Həm II, həm də III növ təyini söz birləşməsi

7. Birinci abzasdakı feili birləşməni müəyyənləşdirin.

A) Şahın bir nəfərə acığı tutanda

B) Acığı tutanda

D) Qüvvətli bir köpək saxlarmış

E) Onu itlərə atarmış.

8. İkinci abzasdakı söz birləşməsi ilə bağlı səhv cavabı müəyyənləşdirin.

A) Şahın cavan bir xidmətçisi – III növ təyini söz birləşməsidir.

B) İtlərə baxan – feili sifət tərkibidir.

C) Cavanı gördükdə – feili bağlama tərkibidir.

D) Cəllad şah – I növ təyini söz birləşməsidir.

E) Mehribanlıqla qarşıladılar- feili birləşmədir.

9. “İtlərin hamısı “ birləşməsi ilə bağlı doğru fikri müəyyənləşdirin.

A) Tərəfləri isimlə ifadə olunub.

B) II növ təyini söz birləşməsidir.

C) İkinci tərəf II şəxsin təkinin mənsubiyyət şəkilçisini qəbul edib.

D) III növ təyini söz birləşməsidir.

E) Əsas tərəf isimdir, mənsubiyyət şəkilçisi qəbul edib

10. “ Nizami Gəncəvinin “ Leyli və Məcnun “ əsərindən götürülmüş “ Şah və xidmətçi” hekayəsi nəsrə çevrilmişdir. “ cümləsindəki mürəkkəb adları seçin.

1. Nizami Gəncəvi 2. “ Leyli və Məcnun” əsəri

3. Nəsrə çevrilmişdir 4. “Şah və xidmətçi “

5. “Şah və xidməttçi əsərindən götürülmüşdür”

A) 1, 2, 4 B) 3, 4, 5 C) 1, 3, 5

D) 1, 2, 5 E) 2, 3, 5

Düz cavab_____________

Səhv cavab____________

Qiymət________________

Müəllim____________________________
Azərbaycan dili 8

Kiçik Summativ Qiymətləndirmə 2
Soyadı və adı_____________________________________

Tarix_____________________
Qartal qanadlı ölkə

Azərbaycan diqqətlə baxsanız, görərsiniz ki, o, qanadlarını yəğıb şığıyan ! oxşayır. Onun başı Abşeron yarmadasıdır. Xəzər dənizi bu qartalın qarşısında ucsuz-bucaqsız səma kimi açılıbdır. Abşeron yarmadasında, Xəzərin lap sahilində Bakı şəhəri yerləşir. Bura ? səltənətidir. Qartalın bir qanadı Lənkəran,Astara şəhərinin yerləşdiyi limonlu, portağallı diyardır. Bu diyarda ucsuz bucaqsız + plantasiyaları uzanıb gedir. O biri qanad zəngin təbiətli Quba, Qusar rayonlarıdır. Burada meyvə bağları nəhəng qartalın yaşıl qanadı kimi uzanır. Quşun bədəni — tarlaları ilə şöhrət tapmış Muğan, Şirvan və Qarabağ torpağıdır. Bu günəşli ölkənin adamları işğüzar, torpağı bərəkətlidir.

1. Aşağıdakı sözlərdən hansı işarələrin yerinə yazıla bilər?

Çay ABCD Qartal ABCD Pambıq ABCD Neft ABCD
2. “Qartalın qarşısında . ucsuz-bucaqsız səmakimi açılıb”.Nöqtələrin yerinə uyğun gələni yazın

a) Lənkəran şəhəri b) Astara şəhəri c) Xəzər dənizi d) Qarabağ torpağı

3.Quşun bədəni pambıq tarlaları ilə şöhrət tapmış. Cümləni tamamlayın.

a) Bakı,Quba, Qusar torpağı b) Bakı, Astara, Lənkəran torpağı

c) Quba, Lənkəran, Astara torpağı d) Muğan , Şirvan, Qarabağ torpağı
4.Mətndən cədvələ uyğun söz birləşmələrini seçib yazın.

5.Verilən cümlədən altdan xətt çəkilmiş sözləri hansı sözlərlə əvəz etmək olar?

“Bu günəşli ölkənin adamları işgüzar, torpağı bərəkətlidir“.

6. Mətndən mürəkkəb adları seçib yazın.

_____________________________________________________
7.Yiyəlik halda işlənən xüsusi isimləri aid olduğu sözlə birlikdə yazın.

8.Mətindən necə?, hansı? sualına cavab verən sözlərin aid olduğu sözə hansı əlaqə ilə bağlandığını müəyyənləşdirin.

a) yanaşma b) idarə c) uzlaşma d) yanaşma, idarə e) uzlaşma idarə

9.Tabesizlik əlaqəsində olan sözlərin oldğu cümlələri seçib yazın.

______________________________________________________

10.Mətndəki hansı cümlədə uzlaşma əlaqəsi pozulub?

11.İkinci cümlədə uzlaşma əlaqəsində olan ifadələri yazın.

12.”Xəzər dənizi” mürəkkəb adındakı sözlərin ismin hansı halında olduğunu yazın.

13.Tərkibindəki tabelilik əlaqəsinin bütün növləri olan bir neçə cümlə yazın.

________________________________________________________________________________________
14.Sonuncu cümlədə hansı əlaqə yoxdur?

a) idarə b) yanaşma c) uzlaşma d) həm idarə, həm uzlaşma e) həm yanaşma, həm uzlaşma

15.Mətni davam etdirin.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Düz cavab__________
Səhv cavab__________
Qiymət_____________
Müəllim____________________________________

Azərbaycan dili 8

Kiçik Summativ Qiymətləndirmə 3
Soyadı və adı_____________________________________

Tarix_____________________
1. Hansı başlıq mətnin ideya məzmununa daha çox uyğundur?

a) kəklik b) bir hadisə c) qızılquş d) meşədə e) mənim qardaşım

2. Hamımız alaçıqdan çıxdıq. Qizilquşlar uçub getmişdi. Kəklik də kiçik gözlərini göyə dikərək baxır, düşmənin getmiş olduğunu bilmək istəyirdi.

4.Qardaşım quşu birdən-birə havaya atdı. Kəklik onun əlindən ox kimiçıxdı, meşənin ağacları arasında yox oldu.

1.Anam qızılquşu tanıdı. Sonra cücələri qorumaq üçün əlinə böyük bir ağac alıb onu qovalamağa çalışdılar.

3.Biz alaçığa girən quşu axtarmağa başladıq.Bizdən əvvəl qardaşım yükün altında bir bucağa sığınmış quşu qaldırdı. Bu, kəklik idi.

5.Sentyabrın isti günlərindən biri idi. Alaçığın içində uzanmışdıq. Həyətdəki toyuq birdən-birə acıqlı səslə qaqqıldadı. Bu zaman bir quş ildırım sürəti ilə şığıyıb alaçıqdakı yükün altına soxuldu. Hamımız alaçıqdan kənara çıxdıq. Böyük bir quş iri qanadlarını açaraq alaçığın üzərində dövrə vurur, iti baxışları ilə bizi süzürdü.
2. Mətndəki hadisələri düzgün ardıcıllıqla düzün.

a) 3.4.2.1.5 b) 5.1.3.2.4 c) 4.2.3.1.5 d) 1.3.2.4.5 e) 3.5.1.2.4

3.Aşağıdakı cümləni mətnin məzmununa əsasən tamamlayın.

Anam cücələri qorumaq üçün.

a) qızılquşu öldürdü b) əlinə böyük bir ağac alıb qovalamağa çalışdı.

c) cücələri gizlətdi d)Köməyə adam çağırdı e) göyə gülə atdı

4.Mətnin məzmununa əsasən düzgün cavabı göstərin.

Quş alaçıqdakı yükün altına niyə girdi?

a) üşüyürdü b) balasını orada gizlətmək istəyirdi c) qızılquşdan qorunmaq istəyirdi.

d) yem axtaırdı e) qanadları zədələnmişdir.

5.Hansı cümlələr mətnin məzmununa uyğun deyil.

1.Qardaşım quşu azad etdi 2.Kəklik balalarını tez gizlətdi. 3.Kəklik uçub getdi.

4.Quş yükün altında gizləndi. 5.Onu tutmaq istəyən qızılquş idi. 6. Qızılquş həyətdəki cücələrə ücum elədi.

a) 3,4 b) 1,5 c) 2,6 d) 4,6 e) 1,3

6.Qarşısında “2” yazılmış hissədəki cümlələrin qramatik əsasını seçib yazın.

7.İsmi xəbərli cümlələri seçib yazın.

8.Qarşısında “5” yazılmış hissədən yalnız xəbərdən ibarət cümləni seçib yazın.

9.Verilən cümlənin qramatik əsasını müəyyənləşdirin.

Həyətdəki toyuq birdən-birə acıqlı səslə qaqqıldadı

10.Aşağıdakı cümlələrdən hansında mübtəda yoxdur?

a) Elməddin dördüncü mərtəbədə yaşayır b) O, VII sırada əyləşmişdir. c) 7-ci sinif şagirdləri çox sevindilər. d) Qardaşım II sinifdə oxuyur. e) Avqustun 1-də Azərbaycan dili və Əlifbası günüdür.

11.Mürəkkəb adların yazılışında hansı variantda səhvə yol verilmişdirr?

a) “Tərəqqi” medalı b) “Azərbaycan müəllimi” qəzeti c) Doqquz May

d) Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyası e) Atlantik okeanı
12.Hansı cümlənin xəbəri şühudi keçmiş zamanda işlənən feillə ifadə olunmuşdur?

a) Anam qızılquşu tanıdı. b) Alaçığın içində uzanmışdıq. c) Biz onu axtarmağa başladıq.

d) Qardaşım quşu havaya atdı. e) Hamımız alaçıqdan çıxdıq.
13.”Ağacların arasında yox oldu” cümləsinin xəbərini frazeoloji birləşmə ilə əvəz edin.

_________________________________________________________________________________________
14.Hansı cümlədə mübtəda ilə xəbərin kəmiyyətə görə uzlaşması pozulmuşdur?

_________________________________________________________________________________________
15.”Yaylaqda” adlı mətn yazın. Verilmiş mətnlə əlaqələndirin.

Düz cavab__________
Səhv cavab__________
Qiymət_____________
Müəllim____________________________________
Azərbaycan dili 8

Kiçik Summativ Qiymətləndirmə 4
Soyadı və adı_____________________________________

Tarix_____________________
60-ı haqlamışdı Yusif kişinin yaşı. Alnının dərin qırışlarında illərin izi özünü göstərirdi. Beli bükülmüş, gözlərinin nuru azalmışdı. Yusif kişi, bəlkə də, qocalmazdı belə tez. Amma sinəsində iki dağ gəzdirirdi: Biri Vətən dağı, biri oğul dağı. Sinəsinə çalın-çarpaz çəkilmiş bu dağlar idi onu vaxtsız qocaldan.

Saleh universiteti bitirdiyi il yağı düşmənlər – xain erməni quldurları vətənimizə təcavüz etdi. Azərbaycanın dilbər guşəsi Qarabağımıza soxulan mənfur düşmənin bu namərdliyinə dözə bilməyən Saleh neçə-neçə Vətən oğulları kimi cəbhəyə könüllü yollandı. Yusif kişi fəxr edirdi oğluyla. Vətəni qarşısında borcunu layıqıncə yerinə yetirəcək bir oğul böyütmüşdü axı, necə fəxr etməyəydi?!

Xarı bülbülün məkanında – gözəl Şuşamız uğrunda qanlı döyüşlər gedirdilər. Saleh tez-tez məktub yazar, sağ-salamat olduğunu, ondan ötrü narahat olmamalarını bildirərdi. Bir gün paçtalyon yenə qapını döydü. Həmişə gülər olan simasında bir hüzn var idi. Sanki məcburən gəlmişdi bu qapıya. Gətirdiyi xəbərin ağırlığındadı bu hüzn. .
1.Mətndəki əsas faktları seçin, mətnin məzmununu yığcam yazın.

1-ci fakt ________________________________

2-ci fakt ________________________________

3-cü fakt ________________________________

2.Mətnin ardını davam etdirin.

3.Mətndə hansı suala cavab yoxdur?

a) Yusif kişi niyə qocalmışdı? b) Xarı bülbül harada bitirdi? c) Nə üçün Xarı bülbül Şuşada bitir?

d) Poçtalyonun siması niyə hüznlü idi? e) Saleh nə üçün cəbhəyə yollandı?
4.Həyatda hamıdan çox sevdiyi, gözünün aği-qarası bir oğlu var idi. Adını da özü qoymuşdu: Saleh. Yeganə övladını sevgiylə böyütmüş, vətənə layiqli övlad olsun deyə oxutmuş, həmişə qayğısına qalmışdı. – cümlələrini mətnin hansı hissəsinə əlavə etsəniz, məzmuna xələl gəlməz?

• Vətən uğrunda ölüm həyatın davamıdır.
• Ayrılan qüvvələr birləşməlidir,

• Vətən çalışqan insanların zəhməti sayəsində yüksəlir. (T.Fikrət)

• Saleh düşmənləcəsarətlə döyüşərək həlak olur.
• Saleh döyüş bacarığı olmadığı üçün həlak olur.

8.Şuşa haqqında kiçik məlumat yazın.

9.I abzasda verilən cümlələrdə söz sırasını bərpa edin.

10.Uyğunluğu müəyyənləşdirin.

1.Yusif kişi fəxr edirdi oğluyla. a) Cümlədə yanaşma əlaqəsində olan iki söz var

2.Saleh tez-tez məktub yazırdı. b) Vastəsiz tamamlıq isimlə ifadə olunmuşdur.

3.Gözəl Şuşamız uğrunda qanlı döyüşlər gedirdi. c) Mübtəda mürəkkəb adla ifadə olunmuşdur.

11.Dağ və döyüş sözlərinin omonimliyini əsaslandırın.

12.Həmişə gülər olan simasında bir hüzn var idi cümləsinin sintaktik təhlil sxemini müəyyənləşdirin.

13.Fərqləndirilmiş sözlərin sintaktik vəzifəsini müəyyən edin.

1.Sanki məcburən gəlmişdi bu qapıya. 2.Qapıya elan yapışdırdılar.

14.Altından xətt çəkilmiş sözlərin qrammatik mənasını və sintaktik vəzifəsini müəyyən edin.

15.Xəbərlə mübtəda arasında kəmiyyətə görə uzlaşma əlaqəsinin pozulduğu cümlələri müəyyənləşdirib yazın.

Düz cavab__________
Səhv cavab__________
Qiymət_____________Müəllim____________________________________

Azərbaycan dili 8

Kiçik Summativ Qiymətləndirmə 5
Soyadı və adı_____________________________________

Tarix_____________________
1. Hansı başlıq mətnin ideya-məzmununa daha çox uyğundur?

a) rəssamın arzusu b) mənasız bəhanə c) ağıllı rəssam d) ağıllı padşah e) kor padşah

Məhşur bir rəssam dünyada padşahın yanında qulluq 1 edirdi. Padşah onu sevmədiyi üçün qovmaq istəyir və bununla əlaqədar olaraq bəhanə 2 axtarırdı.

Padşahın bir gözü kor idi. O, rəssama belə bir əmr 3 verdi.:

-Mənim şəklimi çək.

Rəssamı dərd 4 götürdü. O, padşahı olduğu kimi, bir gözü kor çəksə idi, hökmdar qəzəblənəcəkdi. Gözünü kor çəkməyəndə yenə hirslənəcəkdi ki, məni olduğu kimi çəkməmisən.

Rəssam çox fikirləşdi. Vəziyyətdən çıxmaq üçün çarə 5 tapdı. Padşahı maral ovlayan vəziyyətdə çəkdi. Guya o, gözünün birini qıymışdı.

Şəkil padşahın , vəzirlərin, əyanların bir sözlə hamının xoşuna gəlmişdi.

Rəssam öz ağlı ilə padşahın hiyləsinə qalib gəldi.
2.Hadisələrin düzgün ardıcıllığını müəyyən edin.

1.vəziyyətdən çıxış yolunun tapılması

2.ov səhnəsinin təsvir edilməsi.

3.rəssamın çətinliklə qarşılaşması

4.padşahın fiziki qüsurlu olması

a) 3.4.1.2. b) 4.3.1.2. c)3.4.2.1. d) 1.4.2.3. e) 4.1.3.2.

3.Mətnin ideyasına uyğun fikirdir:

a) ovu barəsində vurmaq lazımdır. b)kor kora necə baxırsa, Allah da kora elə baxır.

c)boş, mənasız bəhanələrin mənası yoxdur. d)Ağıllı sənətkar hökm sahibindən güclüdür.

e)padşah olmaqdansa, rəssam olmaq yaxşıdır.

4.Mətnə görə doğru fikirdir:

a) saraydan getmək üçün rəssam bəhanə axtarırdı. b) rəssam ağıllı olduğu üçün çarə tapmağa az vaxt sərf etdi

c)rəssamı qovmaq üçün padşah səbəb axtarırdı. d) rəsmə baxanandan sonra hökmdar qəzəbləndi.

e) şəkildə padşah gözünü qıymamışdı.

5.Birinci cümlədə hansı söz yerində işlənməmişdir?

a) məşhur b) rəssam c) dünyada d) padşahın e) qulluq

6.Altından xətt çəkilmiş ifadələrdən biri frazeoloji birləşmə kimi işlənməyib:

a) 1 b) 3 c) 5 d) 2 e) 4

7.İkinci cümlədə hansı cümlə üzvləri həmcinsdir?

a) xəbər b) tamamlıq c) mübtəda d) təyin e) zərflik

8.Mətndə çərçivəyə alınmış cümləni köçürün və durğu işarəsini bərpa edin.

9.”O, padşahı olduğu kimi, bir gözü kor çəksə idi, hökmdar qəzəblənəcəkdi” cümləsinin təhlili ilə bağlı səhvi tapın.

a)cümlədə əlavə işlənmişdir b)əlavə zərfliyə aiddir d). işarəsinin yerinə(-) tire işarəsi qoyulmalıdır.

c) tərzi-hərəkət zərfliyini izah edən əlavə”bir gözü kor ” ifadəsidir e) əlavə tamamlığa aiddir.
10. Həmcins üzvləri seçib yazın.

11.Sonuncu abzasdakı ilk iki cümləni sintaktik təhlil edin.

12. Çərçivəyə alınmış cümlədəki həmcins üzvlərə bağlayıcı əlavə edib yazın.

13. Birinci cümlədəki ismi birləşmələrin növünü müəyənləşdirin.

a) I, III növ təyini söz birləşmələri b) II, III növ təyini söz birləşmələri

c) yalnız III növ təyini söz birləşmələri d) yalnız I növ təyini söz birləşmələri

e) yalnız II növ təyini söz birləşmələri

14.Feili bağlama tərkibi olan cümləni tapın, onu təsriflənən feilə çevirib həmcins üzvlü cümlə kimi işlədin.

15.Mətni həmcins üzvlər və əlavələr artıraraq genişləndirin.

Düz cavab__________ Səhvcavab__________ Qiymət_____________ Müəllim

Azərbaycan dili 8

Kiçik Summativ Qiymətləndirmə 6
Soyadı və adı_____________________________________

Tarix_____________________
1.Hansı başlıq mətnə daha uyğundur?

a) yerində deyilən söz b) intiqam c) xanın əmri d) əyləncə e) sərrast atılan güllə

Bir şair kəskin şeirləri ilə fırıldaqşıları ifşa 1 edir, onların kəsirlərini tənqid edirdi. Dövlətlilər şairi ələ 2 salmaq ondan intiqam 3 almağı qərara alırlar. Onlar xanın sarayında məclis düzəldirdilər. Xan şairi saraya göndərilməsini kətxudaya əmr edir.

Şair saraya gəlir. Xan onu pərt etmək məqsədilə deyir:

– Şair, mən kətxudaya əmr etmişdim ki, bizim əmri əyləndirmək üçün bir adam göndərsin, o isə təəssüf ki, səni göndərmişdir.

Şairin özünü 4 itirərək bir söz deyə bilməyəcəyini zənn edən əyanlar qəhqəhə ilə gülməyə başladılar. Lakin şair xanın özünün adamlıqdan uzaq olduğunu bildirmək üçün ona belə cavab 5 verir.

-Niyə ki ay xan adam var idi, adam yanına göndərdilər, məni də sözsüz ki sənin yanına

Söz xana güllə kimi dəydi.

2.Hadisələrin düzgün ardıcıllığını müəyyən edin.

I. dövlətlilərin şairdən intiqam almaq fikrinə düşmələri. II. sarayda məclis düzəldilməsi.

III.şairin öz əsərləri ilə fırdaqçıları tənqid etməsi. IV. şairin saraya gəlməsi.

a) III, II, I ,IV b) I, II, III, IV c) III, II, I,IV d) II, I, III, IV e) IV, III, I, II

3.Altından xətt çəkilmiş ifadələrdən biri frozeoloji birləşmə kimi işlənməyib:

a) 1 b) 5 c) 2 d) 4 e) 3

4.Mətnin ideyasına uyğun fikirdir:

a) yerində deyilmiş söz hədəfə dəymiş sərrast güllə kimidir. b) hökümdarın sözü qılınc kimi kəsərli olur.

c) şairləri pərt etmək mümükün deyil. d) xan əyanları ilə birlikdə pərt oldu

e) ən kəsərli sözü ancaq şairlər deyir.

5.Hansı suala cavab yoxdur?

a) şair niyə çıxılmaz vəziyyətə düşdü? b) şairin dsaraya çağrılmasında məqsəd nə idi?

c) xan şairə nə dedi? d) şairi saraya kim göndərdi? e) əyanlar nədə yanılmışdılar?

6.Sonuncu cümlədə sintaktik əlaqələri müəyyənləşdirin.
________________________________________________________________________________________
7.Cümlələrdə işlənən ara sözləri tapıb yazın.
________________________________________________________________________________________
8. Xitab işlənən cümlələri seçib yazın.
_______________________________________________________________________________________
9.Çərçivəyə alınana cümləni yazıb durğu işarələrini bərpa edin.
______________________________________________________________________________________
10.Şairin xana son cavabından işlənən xitabla bağlı səhvi göstərin.

a) isimlə ifadə olunub. b) çağırış nidası ilə işlənib. c) cümlənin ortasında işlənib.

d) müraciət məqsədilə işlənmişdir. e) xəbərlə uzlaşır.

11.Həmin cümlədə ara söz nə məqsədlə işlənib?

a) təstiq etmək üçün b) fikrin mənbəyini ifadə etmək üçün c) təəsüf etmək üçün

d) güman və şübhə üçün e) nəticə üçün.
12.Həmcins üzvlərin işləndiyi cümləni seçib yazın.
________________________________________________________________________________
13.Sonuncu cümlənin qrammatik əsasını müəyyənləşdirin.
_________________________________________________________________________________
14.Mətndə hansı ara sözləri işlənib?

1) təəsüf ki 2) sözsüz ki 3)ələ salmaqla 4) özünü itirərək

a) 1.2 b) 1.3 c) 3.4. d) 2.4 e) 1.3
15.Birinci cümləni sintaktik təhlil edin.
_____________________________________________________________________________________
16.Mətni genişləndirib yazın, xitab və ara sözlərdən istifadə edin.

Düz cavab__________
Səhv cavab__________
Qiymət_____________Müəllim____________________________________

Azərbaycan dili 8

Kiçik Summativ Qiymətləndirmə 7
Soyadı və adı_____________________________________

Tarix_____________________
Ana-oğul sövdələşməsi

Fateh Məhmətin Ərzincan yaxınlığında Bolqar dağının ətəyində yerləşən Yassıçəmən yaxınlığında düşərgə salıb yeni döyüşə hazırlıq vaxtı idi. Ağqoyunluların vəziyyətini xeyli çətinləşdirmişdilər. Çünki osmanlılarla müharibə onları əldən sala, ölkə daxilindəki hərbi-siyasi güc nisbətini Qaraqoyunluların xeyrinə dəyişə bilərdi. Onda Uzun Həsənin illərədən bəri hazırladığı plan alt-üst olardı.Yeganə çıxış yolu vaxt qazanmaq, heç olmazsa, osmanlılarla müvəqqəti də olsa, sülh əldə etmək idi. Azərbaycanın və Şərqin dövlət ənənələrinə və yaşadığı zamanın incəliklərinə bələd olan Sara xatın bu dəfə də oğlunun köməyinə çatdı. Ana ilə oğul arasında gedən söhbət o dövrün tarix salnamələrində özünə yer alaraq əbədiləşmişdir. Uzun Həsənnin təklifini dinlədikdən sonra Sara xatının başı dumanlandı.

-Yaxşı fikirləşmisən, oğlum indi yeganə yol Fatehlə sülh müqaviləsi bağlamaqdır.

– Bunu ancaq sən edə bilərsən ana.

– Doğru deyirsən.Sənin gözəlliyin qarşısında tab gətirə bilməyəcəklər. Bu işi sən mənə həvalə elə. Sultan Məhmət ağıllı adamdır, xalqımızın adət-ənənəsinə dərindən bələddir. Yəqin ki, mənim sözümü yerə salmazlar.

-Ana, sən ikinci bir məsələni də həll etməlisən. Trabzonun varlığını qoruyub saxlamağa çalışmalısan. Əgər bu məsələdə sultanın təminatını ala bilməsən, çox da təkid etmə. Əsas məsələ onunla sülhə nail olmaqdır.

1.Mətnə hansı adı vermək olar?

a) ana-oğul sövdələşməsi b) yassıçəmən yayalağında c) Ağqoyunluların çətin vəziyyəti

d) Uzun Həsənin planı e) dövlətçilik ənənəsi
2.Mətnə hansı sualı vermək olar?

a) sara xatın oğlunun təklifini qəbul edirmi? b) Sara xatın kiminlə danışıq aparmalı idi?

c) II Məhmət harada düşərgə salmışdı? d) müharibə nə ilə nəticələnə bilərdi?

e) II Məhmət nə üçün müharibəni başlamaq istəyirdi?

3. Mətndəki abzasları müəyyənləşdirin.

4.Hansı fikir mətnin ideyasını uyğundur?

a) söz var, kəsdirər başı b)söz də fırtına qopara bilər. c) söz əsər etməyənə çubuq da kömək edə bilməz

söz var, kəsər savaşı d) örtülü bazar, dostluğu pozar. e) dostu dar gündə tanıyar.

5. Hansı hissədə artıq cümlə var?

a) 1,2 b) 6 c) 3,4 d) 5,6 e) 5

6. Qeyri-müəyyən şəxsli cümlələri tapıb yazın

7.Şəxssiz cümlələriseçib yazın.

8.Mətndə hansı cümlə növü yoxdur?

1. Qeyri-müəyyən şəxsli cümlə 2. Müəyyən şəxsli cümlə 3. Şəxssiz cümlə 4. Ümumi şəxsli cümlə

a) 1,2 b) 2,3 c) 2 d) 3 e) 4
9. 1-ci cümlənin xəbəri nə ilə ifadə olunmuşdur?

a) III növ təyini söz birləşməsi ilə b) II növ təyini söz birləşməsi ilə c) I növ təyini söz birləşməsi ilə

d) Feili sifət tərkibi ilə e) Məsdər tərkibi ilə
10. Dialoqa söz-cümlə əlavə edin.

11. 4-cü tapşırıqdakı nümunələrdən ümumi şəxsli cümləni seçib yazın.

12.Axırınci cümləyə əlavə artırıb durğu işarəsini bərpa edin.

13.Axırınci abzasdakı xitabların altından xətt çəkin.

14.Mətnin müəyyən hissəsinə bir neçə cümlə əlavə edib fikri genişləndirin.

Düz cavab__________
Səhv cavab__________

Qiymət_____________Müəllim____________________________________

Azərbaycan dili 8

Böyük Summativ Qiymətləndirmə 1
Soyadı və adı_____________________________________

Tarix_____________________
1. İSRAFİL AĞA KƏRBƏLAYEV, DAŞ KƏSƏMƏN KƏNDİ, QORİ SEMİNARİYASI mürəkkəb adlarının düzgün yazılış qaydasını müəyyənləşdirin.

2. Diplomu. ən qiymətli sərvəti hesab edən Ana obrazı. əsərindədir.

Nöqtələrin yerinə uyğun sözlər seçin.

a) dünyanın, yazıçının b) dünyanın, “Mücrü” c) Mücrüsünün, G.Hüseynoğlu

d) evinin, G.Hüseynoğlu e) həyatı üçün, M.İbrahimov

3.Kim Azərbaycanda savad kuursunun müəllimi təyin edilmiş və Üzeyir Hacıbəylinin müəllimi olmuşdur?

4.Görüşmə etiketlərindən istifadə etməklə kiçik mətn yazın.

__________________________________________________________________________________________
5.”İnsan öz vaxtını var-dövlət toplamağa deyil, bilik mənimsəməyə sərf rtməlidir” fikri hansı şəxsə məxsusdur?

6.Təzə Pir məscidini memarı kimdir?

a) Nabat Aşurbəyova b) İsmayıl bəy Qaspıralı c) Zivər bəy Əhmədbəyov d) Həsən bəy Zərdabi

7.Cümləni tamamlamaq üçün hansı bənddə verilən fikir doğrudur?

Əgər əsər yüksək sənətkarlıqla yaradılmışsa, demək, o həmişə.

a) bütün dövrlərdə müasirdir b) təmirə ehtiyac duyacaq

c) olduğu kimi qalacaq d) dövlət tərəfindən qorunmalıdır.

8.Fikri tamamlayın

III növ təyini söz birləşmələrinin I tərəfi bütün şəxs əvəzlikləri ilə ifadə olunduğu üçün.

_____________________________
9.Verilmiş sözlərdən istifadə edərək elə birləşmələr yaradın ki, tabelilik əlaqələrinin hər 3-ü özünü göstərsin: binalar, tarixi, abidələrimiz, müasir, şairlər, həmişəyaşar, əsərlər, şəxsiyyətlər, Vətən, övladlar, müqavilə, Gülüstan.

10.Yanaşma əlaqəli birləşmələrin altından xətt çəkin.

Azərbaycan paytaxtı, kəndin ərazisində, Gülüstan kəndi, dünən gəlmək, büllur piramida, cəld tərpənmək, dərin zəkalı, Bakıya qayıtmaq, diplomlu azərbaycanlı.

11.”Gülüstan” əsərindən verilmiş hissədəki əsas fikir nədən ibarətdir?

a) Azərbaycanda Gülüstan adlı kənd var b) Gülüstan güllərin çox bitdiyi ərazidir.

c) Gülüstan adlı paytaxtımız olub d) Tarixi faciəyə etiraz edilir.
12.”İnsan yalnız öz zəhməti və bacarığı sayəsində irəli gedə bilər” fikri hansı mətnlərə uyğun ola bilər?

13.Uyğunluğu müəyyənləşdirin.

1.Qrammatik əsası olur a) söz

2.Fikri daha konkret ifadə edir. b) cümlə

3.Quruluşuna görə üç cür olur. c) söz birləşməsi.

14.Verilənlərdən biri Konfutsinin əxlaqi təliminə uyğun deyil:

a) borc hissi b) səmimilik c) insanpərvərlik d) düşmənçilik

15.”Səni Allah saxlasın” , “Ömrün uzun olsun” ifadələri nitq etiketinin hansı növünə aiddir?

Bunların əksi hansı mətndə işlənmişdir? Fikirlərinizi nümunələrlə əsaslandırırn.

__________________________________________________________________________________________
Düz cavab__________
Səhv cavab__________
Qiymət_____________
Müəllim____________________________________

Azərbaycan dili 8

Böyük Summativ Qiymətləndirmə 2
Soyadı və adı_____________________________________
Tarix_____________________
1.cümlə üzvü olmaq üçün deyilən fikirlərdən biri səhvdir.

a) tələffüzü fərqli olmalıdır. b) leksik mənaya malik olmalıdır

c) müəyyən suala cavab verməlidir d) digər sözlərlə sintaktik əlaqəyə girməlidir.

2.Düzgün olmayanı müəyyən edin.

a) mübtəda cümlənin müstəqil üzvüdür. b) xəbərlə uzlaşma əlaqəsinə girir.

c) adlar və birləşmələrlə ifadə olunur. d) bəzən qoşmalı sözlərlə də ifadə olunur.

3. “Sevinc içində evə dönən Lili qocanın dediklərini etməyə başlayır” cümləsini cümlə üzvlərinə görə təhlil edin.

______________________________________________________________________________________

4.Nöqtələrin yerinə müvafiq sözlər qoymaqla cümləni tamamlayın. cümlədə bütün cümlə üzvlərinə aid olur və onların hər birinə . ilə bağlanır.
__________________________________________________________________________________________

5.Azərbaycan milli teatrının yaranma tarixi nə vaxtdır?

6.”Qohumları, qonşuları bir yerdə görəndə gözlərinə inanmadı” cümləsində sadalanan sözləri həmcins üzv hesab etmək olarmı? Cavabınızı əsaslandırırn.
________________________________________________________________________________________

7.Aşağıdakı cümlədə durğu işarələrini bərpa edin.

M.F.Axundzadə, S.Ə.Şirvani, Q.Zakir, bir sözlə, Azərbaycan maarifçiləri xalqın savadlanması uğrunda mübarizə aparmışlar.

8. Şəxs sonluqlarını bərpa edin.

Atam və mən filmə baxdı. (m,q)

Sən və bacın yaxşı oxuyur. (san,sunuz)

Güllər açır. (lar)

9. Həmcins üzvlərdə hansı şəkilçilər ixtisar olunur?
________________________________________________________________________________________

10.”Nə olursa, yaxşılığa olur” deyimini hansı mətnə aid etmək olar?
________________________________________________________________________________________

11.”İlk opera” söz birləşməsini cümlələrdə elə işlədin ki, o həm əlavə, həm də təyin kimi işlənsin.
__________________________________________________________________________________________

12. adı İndoneziyada kitabxanaya, Hindistanda muzeyə verilmişdır.

Nöqtələrin yerinə hansı ad yazılmalıdır?

13.Məntiqi ardıcıllığı davam etdirir.

a) axşam bizə gələrsən b) gülmə qonşuna, gələr başına c) bizə məktub göndərdilər e) .

14. Məntiqi ardıcıllığı davam etdirin.

a) həqiqətən. b) bəlkə. c) nəhayət.

15.Cümlənin şəxsə görə növləri haqqında kiçik mətn tərtib edin.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Düz cavab__________
Səhv cavab__________
Qiymət_____________
Müəllim____________________________________

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2023
rəhbərliyinə müraciət