Опытные онлайн-репетиторы

Ilmiylik va tushunarlilik prinsipi.

Qaydalar

Darul Hikmət Elm və Tədris mərkəzinin kitabxanasından kitab götürmək üçün kitabxanaya üzv olmaq tələb olunur. Bunun üçün kitab götürmək istəyən şəxslər “oxucu kart”- na sahib olmalıdırlar. Kartın etibarlılıq müddəti istifadəyə verildiyi vaxtdan 6 ay müddətinə qədərdir. 6 aylıq abunəlik haqqı üçün 10 AZN ödənilməlidir. Kitabxanadan istifadə qaydaları: – Oxucular eyni zamanda 1 kitab götürmək hüququna malikdirlər. – Kitabların qaytarılma müddəti səhifə etibarı ilə: 0 – 200 səh = 15gün 200 – 350 səh = 20gün 350 – (üzəri) = 30gün – Göstərilən müddət ərzində kitablar qaytarılmasa oxucu hər iki günə görə 1 azn ödəməlidir. – Əgər kitabların qaytarılması təyin olunmuş vaxtdan 1 həftə müddətində gecikdirilərsə, oxucu kitabxanadan istifadə hüququndan məhrum ediləcək. – Kitablara hər hansı zərər vurularsa oxucu zərər vurduğu kitabın dəyərini ödəməli və yaxud kitabı yenisi ilə əvəz etməlidir.

Qəbul et İmtina

KİTAB SİFARİŞ ET

KİTAB HƏDİYYƏ ET

KİTAB HƏDİYYƏ ET MƏTNİ

Kitabın bronu

Dan Brown –> Kod Da Vinchi –> Növbədə 3 nəfər var –>

daxİl ol

Remember me Forget password

Don’t have an account? REGISTER

qeydİyyat

Ad və Soyad
Sizin Email
Retpye password
Mən robot deyiləm
(012) 408 63 36 –> (+99477) 528 14 83 (+99477) 528 14 83
Darulhikmet.az KİTABXANA Elmi Ədəbiyyat Azərbaycan Dilinin Tədris Metodikası

KİTABXANA

Azərbaycan Dilinin Tədris Metodikası

• Müəllif: Əzizxan Tanrıverdi
• Janr: Elmi Ədəbiyyat
• Nəşriyyat: Qismət
• Çap ili: 2014
• Kitabın dili: Azərbaycan
• Statusu: Kitabxanada

Kitab haqqında

Oxşar kitablar

Sifariş et Ətraflı

Ərəb dili təlimi (1-2)

Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Ərəb Dili

Ə.C.Məmmədov Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Nitq Mədəniyyətinin əsasları

Nadir Abdullayev Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Sosiologiya

Məcid Əfəndiyev Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Elm tanrı axtarışında

Con Lennoks Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Ərəb dili təlimi (3-4)

Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Sərf və Nəhv

Səid Rəşadi Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Sərf

Hacı Fuad Nurullah Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Ümumi dilçilik

Ağamusa Axundov Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Müasir Azərbaycan dili – Fonetika, orfoepiya, orfoqrafiya

Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Azərbaycan ədəbi dili tarixi

Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Müasir Azərbaycan dili – Sintaksis

Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Müasir Azərbaycan dili – Morfologiya

Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Məntiq

Rauf İmranoğlu Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Hədis və Rical Elmi

Ramil Əzimov Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Nəhv Elmi

Həmid Muhəmmədi Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Sərf Elmi

Həmid Muhəmmədi Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Məntiq Elmi

Dr.Möhsün Nişapuri Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Fars Dili

Təhminə Rüstəmova Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Uşağımın Psixoloquyam

Anara Baxşəliyeva Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Bir Müslüman Evrimci Olabilir mi?

Caner Taslaman Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Azərbaycan Şifahi Xalq Ədəbiyyatı

Paşa Əfəndiyev Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

İqtisadiyyat

Sabir İbadov Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Müxtəlif Sosial Qruplardan Olan Gənclərlə Aparılan Psixososial İşin Məzmunu

Olqa Vəlimedova Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Sosiologiya

Elmi Heyyət Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Azərbaycan Folklorşünaslığı: Tarixi, Problemləri

Qüdrət Umudov Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Ədəbi Tənqid Tarixinə Dair Portret-Oçerklər

Təyyar Salamoğlu Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Ədəbiyyatşünaslığın Elmi-Nəzəri Əsasları

Xalid Əlimirzəyev Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

İlahiyyat Fakültəsinin Elmi Məcmuəsi

Elmi Heyyət Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Azərbaycan Hidronimlərinin Sematik Xüsusiyyətləri

Nəbi Əsgərov Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Şəxsiyyət və Onun Formalaşmasının Psixoloji Məsələləri

Olqa Vəlimedova Kitabxanada
Sifariş et Ətraflı

Sosial-siyasi və hüquqi təlimlər tarixi

Yusif Rüstəmov Kitabxanada

Mərkəz haqqında

Mərkəzin fəaliyyəti online və canlı dərslərin peşəkar səviyyədə tədrisinə, seminarların, təlimlərin, mühazirələrin və s. tədbirlərin keçirilməsinə istiqamətlənib.

Əlaqə

• Darul Hikmət Elm və Tədris Mərkəzi, Ağadadaş Qurbanov 31, Bakı
• (+99477) 528 14 83
• info@darulhikmet.az

Darul Hikmət Elm və Tədris Mərkəzi 2014-2023 © Bütün hüquqlar qorunur

Boshlang’ich sinf husnixat darslarida ko’rgazmali qurollar tayyorlash metodikasi

1. 1 sinf o’quvchlari uchun ona tili va alifbe darslarida ko’rgazmalarni tayyorlash.

2. 1-4 sinflarda husnixat darslarini rejalashtirish.

3. 1-4 sinflarda husnixat darslarini rejalashtirish taqvimini tuzish

Mashg’ulot mazmuni:

Talabalarga ona tili va o’qish darsida o’quvchilarni yozish va o’qishga o’rgatishda, ko’rgazmali qurollar judayam muhim rol o’ynaydi. Bugun sizlar bilan aynan shu ko’rgazmalar qanday yasalishini ko’rsatib beraman. Birinchi sinfda sinf burchagida kesma harflardan tashkil topgan Harf kassasi kerak bo’ladi bunda o’qituvch har bir harf namunasini qo’lda chiroyli qilib yozib qo’yadi dars boshlangandan keyin aynan shu harfni olib doskada osib qo’yib darsni boshlaydi.

Albatta bu ishni alifbe tartibida qilish lozim bunda o’qituvchi O harfidan boshlashi lozim o’tilgan har bir harf navbati bilan harf kassasiga joylashtirib boriladi . Harf kassasidagi barcha kattakchalar to’lishi bu savod orgatish davri oxiri ya’ni barcha harflar o’tib bo’linganini bildiradi.

Namuna sifatida harf kassasini qanday yasash mumkinligi ko’rsatilgan (1 rasm).

HARF KASSASI NAMUNASI

BOSHLANG’ICH SINFLARDA ONA TILI O’QITISH METODIKASI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Zaynab Olloyorovna Matkarimova

Hozirda mamlakatimizda ona tilini rivojlantirishga katta e’tibor qaratilib, maktablarda, ta’lim muassasalarida ona tilini o’qitishda turli innovatsion va pedagogik texnologiyalardan foydalanish ustuvorlik kasb etmoqda. Ushbu maqola boshlang’ich sinflarda ona tilini o’qitish metodikasiga bag’ishlangan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — Zaynab Olloyorovna Matkarimova

TA’LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISHDA ONA TILI FANINING O‘RNI VA O‘ZBEK TILINING NUFUZI
Boshlang‘ich sinflarda matematika o‘qitish metodikasida interfaol metodlardan foydalanish
ONA TILI O’QITISH METODIKASINING ILMIY ASOSLARI VA TAMOYILLARI
Maktab o’quvchilari uchun yordamchi so’z turkumlarini o’qitishda innovatsion usullar
Ona tili darslarida o’quvchilar nutqini o’stirishning shakl va vositalari
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «BOSHLANG’ICH SINFLARDA ONA TILI O’QITISH METODIKASI»

BOSHLANG’ICH SINFLARDA ONA TILI O’QITISH METODIKASI

Zaynab Olloyorovna Matkarimova Xorazm viloyati, Shovot tumani, 29-maktab

Annotatsiya: Hozirda mamlakatimizda ona tilini rivojlantirishga katta e’tibor qaratilib, maktablarda, ta’lim muassasalarida ona tilini o’qitishda turli innovatsion va pedagogik texnologiyalardan foydalanish ustuvorlik kasb etmoqda. Ushbu maqola boshlang’ich sinflarda ona tilini o’qitish metodikasiga bag’ishlangan.

Kalit so’zlar: ilmiylik, tizimlilik, izchillik, onglilik, ko’rsatmalilik, faollik, mustaqillik prinsplari, ijodiy tafakkurni o’stirish, matn yaratish.

METHODOLOGY OF MOTHER TONGUE TEACHING IN PRIMARY

Zaynab Olloyorovna Matkarimova Khorezm region, Shovot district, School №29

Abstract: At present, the country pays great attention to the development of the mother tongue, and the use of various innovative and pedagogical technologies in the teaching of the mother tongue in schools and educational institutions is a priority. This article is devoted to the methods of teaching the mother tongue in primary school.

Keywords: scientific, systematic, consistent, conscious, demonstrative, active, principles of independence, development of creative thinking, text creation.

Ona tili – har bir elatning, xalqning, millatning o’z tili. Ona tili lug’at tarkibi, asosan, shu tilga mansub xalqning turmushi, madaniyati va an’analarini ifodalaydigan so’z va tushunchalardan iborat bo’ladi. Ona tili taraqqiyoti har bir elat, xalq va millatning ijtimoiy rivojlanishi bilan uzviy bog’liq.

Darsni tashkil etish, boshqarish, nazorat qilishda o’quvchi va o’qituvchi faoliyatiga qo’yiladigan talablar, didaktik qoidalar ta’lim prinsplari hisoblanadi. Bu prinsplar har fanda o’ziga xos tadqiq etiladi. Biz quyida ona tili fanini o’qitishda qo’llaniladigan prinsplar xususida so’z yuritamiz.

Tizimlilik va izchillik prinspi. O’zbek tili o’qitishda tizimlilik va izchillik prinsipi muhim o’rin tutadi. Til fanining bo’limlarini bir tartibda o’rganish shu prinspga mos tushadi. Ona tili fanini o’rgatishda dastlab fonetika, leksika haqida, shundan so’ng so’z yasash, so’z tarkibi, morfologiya va sintaksis haqida ma’lumot beriladi. Bu esa yuqoridagi prinspga amal qilinganligini bildiradi. Ona tili o’qitishda

WWW.OPENSCIENCE.UZ 258 I M^^BI

nazariyani amaliyotga bog’lash ham muhimdir. Buning uchun fonetika va grammatikadan har bir mavzu orfografiya yoki punktuatsiya bilan, orfoepiya yoki lug’at bilan bog’liq holda o’tilishi lozim. Bu prinspni amalga oshirish uchun grammatik qoidalarga mos misollarni jonli nutqdan olish, qoidalarni mustahkamlashda o’quvchilarning ijodiy tafakkurini o’stirishga yordam beradigan mashqlardan foydalanish zarur bo’ladi.

Ona tili o’qitishda onglilik ham muhim o’rin egallaydi. Onglilik prinspi ta’rif yoki qoidaning o’quvchilar tomonidan ongli o’zlashtirilishiga tirishmoqni talab etadi:

1. O’qitishda ongli verbal-kognitiv ta’limga (OVKT) asoslanish

2. Til materiali va ta’lim oluvchilarning yosh psixologiyasi mutanosibligiga e’tibor berish.

3. O’quvchilarda mustaqil va ijodiy mushohada malakalarini mustahkamlash

4. Darsni ma’lum bir tizimda olib borish

5. Mavzulararo bog’lanishga e’tibor berish

6. Nutqiy malakalarni mustahkamlash va til sezgirligini oshirish

Mustaqillik va faollik prinsipi.

Mustaqillik va faollik orqali o’quvchi ta’limining faol ishtirokchisiga aylanadi. Mustaqillik faollik uchun sharoit yaratilsa, faollik mustaqillikni tarbiyalashga asos bo’ladi. Mashg’ulotlarda mustaqil ishlarni tashkil etish qo’yilgan muammo, savol va topshiriqlar mohiyatidan kelib chiqib o’quv jarayonini boshqarish yosh avlodda mustaqillik va faollikni tarbiyalaydi.

Buning uchun o’quvchi har bir mashg’ulotda mustaqil va ijodiy ishlashi, tilning mavjud imkoniyatlaridan unumli foydalanishi, so’z boyligini oshirib borishi, ravon va aniq so’zlash malakasini egallashi darkor.

Ilmiylik va tushunarlilik prinsipi.

Ilmiylik prinsipi o’quv predmetlarini hozirgi fan yutuqlari zaminida bayon qilishni talab etadi. Tushunarlilik prinsipi esa o’quv predmetini bolalarning yoshi, shaxsiy xususiyatlari, hayotiy tajribalari, tayyorgarlik darajasiga moslashtirishni taqozo etadi. Bu ikki prinsp bir-birini to’ldiradi. Bu prinsplarni amalga oshirishda quyidagilarga etibor berish talab etiladi:

– til sathlarini o’zaro bog’liqlikda o’rgatish;

– o’qituvchining fan yangiliklaridan xabardor bo’lib turishi kerak;

– o’qituvchi butun fikrini ilmga asoslanib bayon etishi lozim;

– til va nutqni farqlab o’qitishning, ixcham va talaffuz meyorlariga mos bo’lishi;

– ayrim o’quvchilarga individual munosabatda bo’lish.

Ko’rsatmalilik o’quvchilar bilimini oshirish va o’qituvchining mehnatini samarali qilish vositalaridan biridir.

Ko’rgazmali quroldan yangi bilim berishda ham, o’tilganlarini qaytarish va ayrim faktlarni izohlashda ham foydalanish mumkin. Ko’rgazma sifatida turli jadvallardan, boshqotirmalardan, fikrlash jarayonini tezlashtirishga qaratilgan o’quv topshiriqlaridan, kompyuterda ishlashga yo’naltirilgan dasturlardan, audiyo-video o’quv dasturlaridan foydalanish mumkin.

O’zbek tili o’qitishning o’ziga xos prinsiplari

1. Til o’qitishda tabiiylikka rioya qilish.

Maktabda til o’qitish maktabgacha tilni o’zlashtirish jarayonining tabiiy davomi bo’lishi kerak. Tilni o’qitishda tabiiylik prinspiga amal qilishda o’quvchilarning boshlang’ich sinfda olgan bilimlarini hisobga olish, til materiallarini jonli nutq tarkibida o’rgatishga e’tibor berish lozim bo’ladi.

2. Yozma nutqni og’zaki nutqqa chog’ishtirib o’rgatish.

Og’zaki va yozma nutqni o’zaro chog’ishtirib o’rgatish o’quvchilarning imlo savodxonligini oshiradi, ular orfoepik va orfografik qoidalarning farqlarini ongli ajratadigan bo’ladi. Bunday o’qitish o’quvchilarning nutq madaniyatini oshiradi. Bu prinsp quyidagi yo’llar bilan amalga oshiriladi: tovushni harf bilan chog’ishtirish, punktuatsiyani ohang bilan chog’ishtirish, og’zaki mashqdan yozma mashqqa qarab borish.

3. O’quvchilarning nutq madaniyatini rivojlantirib borish prinsipi.

Nutqning ifodaliligi va ta’sirchanligini ta’minlashga xizmat qiluvchi ko’nikma va malakalar ona tili mashg’ulotlarida shakllanadi. Tilning barcha bo’limlari ham nutqiy mahoratni rivojlantirishda keng imkoniyatga ega.

4. Til bo’limlari va ular orqali ifodalangan ma’nolarni ajratish.

O’quvchilar tilni yaxshi egallashlari uchun uning fonetikasini puxta bilishlari lozim. Fonetik qoidalar esa talaffuz meyorlarini belgilashda muhim o’rin tutadi. Fonetikani yaxshi o’rgatish imlo, leksikologiya va grammatikani yaxshi o’rgatishga ham yordam beradi.

5. O’quvchilarda yoshlikdan “til sezgirligi” tuyg’usini shakllantirish.

Bu qobiliyat tufayli o’quvchilar har bir so’z va shaklni o’zidagi mavjud bilim va malakalar yordamida tez uqib, ularni amaliy nutqqa tadbiq etadilar.

6. O’quvchilarning yozuv madaniyatini, savodini uzluksiz oshirib borish.

O’quvchilarning orfografiya va punktuatsiyaga doir bilim-malakalarini oshirish

uchun og’zaki va yozma nutq doimo qiyosiy ravishda o’rganilishi kerak. Masalan, tinish belgilarini to’g’ri qo’yish uchun oquvchi gapning sintaktik qurilishini yaxshi bilishdan tashqari nutqning ohang tomonini ham fahmlay olishi zarur.

Og’zaki nutq bilan yozma nutq orasidagi munosabatni to’g’ri belgilash orqali o’quvchilarning yozuv malakalari ham takomillashib boradi.

1. O’zbekiston Pespublikasining “Ta’lim to’g’risidagi Qonuni”. 1997-y 29-avgust.

2. B.To’xliyev, M.Shamsiyeva, T.Ziyadova. “O’zbek tili o’qitish metodikasi” Toshkent. “Yangi asr avlodi” nashriyoti. 2006-y.

3. A.G’ulomov, M.Qodirov “Ona tili o’qitish metodikasi” Toshkent. “Universitet” nashriyoti. 2001-y.

1. O’zbekiston Pespublikasining “Ta’lim to’g’risidagi Qonuni”. 1997-y 29-avgust.

2. B.To’xliyev, M.Shamsiyeva, T.Ziyadova. “O’zbek tili o’qitish metodikasi” Toshkent. “Yangi asr avlodi” nashriyoti. 2006-y.

3. A.G’ulomov, M.Qodirov “Ona tili o’qitish metodikasi” Toshkent. “Universitet” nashriyoti. 2001-y.