Maşın sənədləşdirilməsinin qanuni qiyməti nə qədərdir

Hansı sənədlər tələb olunur?

yeni̇ ki̇tablar – Azərbaycan Milli Kitabxanası

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

302. Ar2003/16 28 303. Azf- 265555 304. Ar2011/14 52 305. Azf- 264901 306. Azf- 265524 газоконденсатных месторождений, создание и эксплуатацию подземных газовых хранилищ в пористой среде, поиски и использование залежей термальных вод на территории Российской Федерации. Maşınqayırma Abdullayev, A.H. Maşın detalları və konsruksiyaetmənin əsaları [Mətn]: dərs vəsaiti /Ayaz Abdullayev, R.K.Məmmədov, M.H.Güməyev; red. və məsl. A.H.Abdullayev; rəy.: R.İ.Əlizadə, V.Z.Mövlazadə.- Bakı: Elm, 2003.- 461, [1] s. Xəlilov, İ.Ə. İntiqal muftalarının seçilməsinin nəzəri əsaslar [Mətn] /İsa Xəlilov; elmi red. A.H.Abdullayev.- Bakı: Elm, 2011.- 302 s. Maşın hissələri kursundan kurs layihəsi və kurs işlərinin yerinə yetirilməsi [Mətn]: texniki kursların tələbələri üçün dərs vəsaiti və layihə tapşırıqları /Z.H.Kərimov, O.Ə.Məmmədzadə, S.Y.Əliyeva, İ.M.Kərimova; rəy.: Ə.M. Əliyev [və b.].- Bakı: Təhsil, 2011.-128 s. Məmmədov, V.T. Sürtünmə və yeyilmənin hesablanma əsasları [Mətn]: ali texniki məktəblər üçün dərslik /Vasif Məmmədov; red. Ə.X.Canəhmədov; rəy.: Ö.M.Kərimov, S.H.Mirzəyev; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, ADNA.- Bakı, 2011.- 295 s. Mirzəyev, H İ. Hidrodinamik sürüşmə yastıqlarının dəqiqləşdirilmiş hesabının elmi əsaslarının işlənilməsi [Mətn]: metodik vəsait /Hüseyn Mirzəyev; elmi red.: A.H.Abdullayev, İ.Ə.Xəlilov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, AzTU, Maşın Detalları və YQNM kafedrası.- Bakı, 2005.- 48 s. 307. Ar2001/14 Mirzəyev, H.İ. Maşın detalları və konstruksiya 61

34 etmənin əsasları fənni üzrə laboratoriya işləri [Mətn]: dərs vəsaiti /Hüseyn Mirzəyev, İ.Çələbiyev, R.Qasımov; elmi red. A.H.Abdullayev; rəy.: R.İ.Əlizadə, Y.Ə.Musayev; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, AzTU.- Bakı :Sabah,2001.- 116 s. 308. Ar2011/10 66 309. DAz2007/4 38 Nəsibov, R.S. Düzləndirici qurğuların işinin səmərəliliyini yüksəltmək məqsədilə istismar kəmərinin düzləndirilməsi prosesinin tədqiqi [Mətn]: texn. üzrə fəls. d-ru dər. avt.: 05.02.13 /Ramin Nəsibov; ADNA.- Bakı, 2011.- 21 s. Orucov, N.Ə. Ultrasəs dalğaları ilə torna emalı prosesinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi [Mətn]: texn. еlm. nam. dər. dis. 05.02.08 /Nicad Orucov; AzTU.- Bakı, 2007.- 175 s. 310. А2012/16 Абдираимов, А.А. Структурный синтез и исследование намоточных систем партионных сновальных машин [Текст]: автореф. дис. канд. техн. наук: 05.02.18 /Абдусамад Абдираимов; НАН Кыргызской Респ. Ин-т Машиноведения НАН КР.- Бишкек, 2012.- 23 с. 311. А2011/357 Васильев, А.А. Совершенствование технологии производства холоднокатаных полос для снижения утолщений концевых участков [Текст]: автореф. дис. канд. техн. наук: 05.03.05 /Андрей Васильев; НАН Украины, Ин-т Черной Металлургии им. З.И.Некрасова.- Днепропетровск, 2011.- 21 с. 312. А2011/353 Еренчинов, Д.К. Разработка основ теории, технологии, оборудования и автомата контроля поверхностных дефектов пробок шаровых кранов [Текст]: автореф. дис. д-ра техн. наук: 05.02.08 /Данияр Еренчинов; Ин-т машиноведения НАН Кыргызской Респ.- Бишкек, 2011.- 44 с. 313. А2011/209 Листопад, Д.А. Усовершенствование магниетермического процесса получения титана 62

• Page 1 and 2: YENİ KİTABLAR Annotasiyalı bibli
• Page 3 and 4: Tərtibçilər: L.Talıbova, L.Bağ
• Page 5 and 6: Təbiət elmləri 1. 1-707270 Бе
• Page 7 and 8: 14. Azf- 261178 15. Ar2011/14 24 16
• Page 9 and 10: СПб.[и др.]:Лань, 2010.-
• Page 11 and 12: с. 36. 2-794920 Калиткин,
• Page 13 and 14: обучающихся по спе
• Page 15 and 16: 60. А2011/214 Худайберге
• Page 17 and 18: 71. DAz2010/2 13 Əliyev, Q.Q. Elek
• Page 19 and 20: 83. 2-795044 Борисёнок, С
• Page 21 and 22: с. 93. 1-707238 Черных, К.
• Page 23 and 24: BDU.- Bakı, 2010.- 131 s. 104. DAz
• Page 25 and 26: замещенными бензим
• Page 27 and 28: Geofizika 124. DAz2011/3 Cəlali, N
• Page 29 and 30: 134. Ar2012/9 Məmmədova, E. Yeral
• Page 31 and 32: комментарии А.Жеме
• Page 33 and 34: 155. Azf- 264548 S.A.Həsənova, Z.
• Page 35 and 36: 165. Azf- 264662 166. Ar2011/10 61
• Page 37 and 38: 178. Ar2011/12 22 neftlə çirklən
• Page 39 and 40: 187. А2011/322 Кирпенко,
• Page 41 and 42: туркестанского хре
• Page 43 and 44: внутрибольничных и
• Page 45 and 46: 30 informasiya təhlükəsizliyi ri
• Page 47 and 48: 65 laboratoriya və praktik məşğ
• Page 49 and 50: химобессоливающих
• Page 51 and 52: 2713 дизайне /ООО “Дом
• Page 53 and 54: 2714 / Personal Software №9 (183)
• Page 55 and 56: трансплантация гла
• Page 57 and 58: [Электронный ресур
• Page 59 and 60: 286. Azf- 264552 287. DAz2010/1 89
• Page 61: Бишкек, 2012.-18 с. 298. А2
• Page 65 and 66: 320. Ar2011/14 18 sintezi və tədq
• Page 67 and 68: повеления Корана о
• Page 69 and 70: автореф. дис. канд.
• Page 71 and 72: [Текст] /Джули Адэр
• Page 73 and 74: Azərb. Memarlıq və İnşaat Un-t
• Page 75 and 76: национальные тради
• Page 77 and 78: 377. Azf- 265197 378. DAz2010/1 69
• Page 79 and 80: машин и механизмов.
• Page 81 and 82: 399. Azf- 264675 kənd təsər. elm
• Page 83 and 84: животных. 3D очки вн
• Page 85 and 86: 419. Аз2011/16 8 професси
• Page 87 and 88: 428. Ar2011/14 12 elmi dillərə ə
• Page 89 and 90: 25 yaralanmalarının əməliyyatda
• Page 91 and 92: 451. DAz2010/1 58 452. Ar2011/12 19
• Page 93 and 94: 463. Ar2011/11 51 464. Ar2011/13 60
• Page 95 and 96: 2 способов экстракц
• Page 97 and 98: 484. 2-794901 Кларк, Д.П. М
• Page 99 and 100: 494. А2011/360 Онайбеков
• Page 101 and 102: ответ. ред. Н.М.Андр
• Page 103 and 104: учреждениях разног
• Page 105 and 106: 525. Azf- 265618 526. DAz2008/3 79
• Page 107 and 108: 537. 1-707151 Губин, В.Д. Ф
• Page 109 and 110: политическое явлен
• Page 111 and 112: 556. Azf- 265038 557. Azf- 265204 B
• Page 113 and 114: Книга посвящена го
• Page 115 and 116: 580. Ar2011/14 15 581. Ar2011/14 59
• Page 117 and 118: 264888 /Mahatma Qandi; nəşrə haz
• Page 119 and 120: 610. Ar2011/12 16 611. Azf- 264688
• Page 121 and 122: 623. Azf- 264981 41 münasibətlər
• Page 123 and 124: НАТО [Текст]: в конт
• Page 125 and 126: 12х14 см. В энциклопе
• Page 127 and 128: произведении разли
• Page 129 and 130: 657. 1-704632 Голденков,
• Page 131 and 132: значение и уроки. 665
• Page 133 and 134: церемониалах, о лич
• Page 135 and 136: Зеленецкий, Елеаза
• Page 137 and 138: 687. 1-707279 Калашников,
• Page 139 and 140: Армии [Текст]: энцик
• Page 141 and 142: т.- СПб.: Изд-во Санк
• Page 143 and 144: 714. 2-795113 Мамедов, Р.Г
• Page 145 and 146: сила ленинского со
• Page 147 and 148: 733. 1-707330 Павлов, А.Ю.
• Page 149 and 150: [Текст] /Александр П
• Page 151 and 152: боевую мощь Вооруж
• Page 153 and 154: 761. 1-707245 Соловьев, В.
• Page 155 and 156: Общество “Книга” Аз
• Page 157 and 158: главных виновников
• Page 159 and 160: кампании, их сильны
• Page 161 and 162: вводе итальянского
• Page 163 and 164: Horizont, 2006.-384 p. 805. Bd-1596
• Page 165 and 166: 824. Bd-15996 Документы ж
• Page 167 and 168: 838. AdAz2010/ 228 AMEA, Arxeologiy
• Page 169 and 170: 850. Azf- 264541 851. Azf- 264871 8
• Page 171 and 172: 863. Ar2011/14 69 qəbul imtahanlar
• Page 173 and 174: 875. Ar2011/13 37 876. Azf- 265624
• Page 175 and 176: 889. Ar2011/12 07 890. Ar2011/11 34
• Page 177 and 178: 901. Ar2010/22 58 902. Ar2011/13 48
• Page 179 and 180: 913. Ar2011/14 36 914. Azf- 264654
• Page 181 and 182: 927. DAz2010/2 02 928. Azf- 265006
• Page 183 and 184: менеджмента знаний
• Page 185 and 186: 948. 2-794745 Банковский
• Page 187 and 188: собственников и на
• Page 189 and 190: анализ и аудит” /Нат
• Page 191 and 192: 975. А2012/3 Ермекбаева,
• Page 193 and 194: Эта книга о людях, ч
• Page 195 and 196: 993. 1-707310 Мельников,
• Page 197 and 198: богатства родины: х
• Page 199 and 200: и выживанию в мире
• Page 201 and 202: студентов вузов, об
• Page 203 and 204: направлению “Эконо
• Page 205 and 206: В книге кратко изло
• Page 207 and 208: 1052. Azf- 264922 1053. Azf- 264925
• Page 209 and 210: 1065. DAz2010/1 52 1066. Ar2011/14
• Page 211 and 212: 1077. DAz2010/2 08 1078. Azf- 26530
• Page 213 and 214: противодействие [Т
• Page 215 and 216: поведения и очерк и
• Page 217 and 218: 1106. Azf- 264930 1107. Azf- 264932
• Page 219 and 220: 264551 2010-cu il /burax. məs. R.H
• Page 221 and 222: 1132. Azf- 265011 1133. Ar2011/13 1
• Page 223 and 224: 1145. 1-707055 Абрамов, М.
• Page 225 and 226: инвестиционных сог
• Page 227 and 228: 1163. Аз2012/10 Гулиев, Р.
• Page 229 and 230: заведений юрид. про
• Page 231 and 232: криминологические
• Page 233 and 234: 2012.- 303 с. В монограф
• Page 235 and 236: и Науки Кыргызской
• Page 237 and 238: вопросы темы “Уголо
• Page 239 and 240: монографiя /О.I.Немч
• Page 241 and 242: Константин Ранкс.-
• Page 243 and 244: 1235. Ar2007/23 84 1236. Ar2004/19
• Page 245 and 246: международной конф
• Page 247 and 248: 1258. Ar2010/22 34 1259. Azf- 26476
• Page 249 and 250: 1270. Azf- 265426 1271. Azf- 265427
• Page 251 and 252: 1282. Azf- 265437 1283. Ar2011/15 7
• Page 253 and 254: 1294. Azf- 265499 1295. DAz2010/2 1
• Page 255 and 256: 1305. Ar2011/15 42 1306. Azf- 26545
• Page 257 and 258: 1317. Ar2011/12 15 1318. Ar2004/19
• Page 259 and 260: 1329. Ar2011/15 16 1330. Ar2011/15
• Page 261 and 262: 1342. Ar2011/15 19 1343. Azf- 26547
• Page 263 and 264: 1354. Azf- 265482 1355. Azf- 265483
• Page 265 and 266: теория, основы прое
• Page 267 and 268: 1375. 2-794724 Создание п
• Page 269 and 270: 1384. 1-707340 Емельянова
• Page 271 and 272: Т.Е.Баева [и др]; под
• Page 273 and 274: 22 1990-2005-ci illər: (postsovet
• Page 275 and 276: Рассмотрены основн
• Page 277 and 278: 1425. Ar2011/11 50 G.Səfərəliyev
• Page 279 and 280: 2562 [Электронный рес
• Page 281 and 282: 1443. CD ROM- 2575 1444. CD ROM- 25
• Page 283 and 284: 1451. Azf- 264690 1452. Azf- 264684
• Page 285 and 286: 1463. DAz2009/2 79 1464. DAz2010/2
• Page 287 and 288: 1477. Azf- 264887 1478. Azf- 265502
• Page 289 and 290: 1492. DAz2010/1 77 1493. DAz2009/2
• Page 291 and 292: во Образования и на
• Page 293 and 294: М.:УРСС, 2004.- 264 с. Мон
• Page 295 and 296: преподавателей и с
• Page 297 and 298: Родмонга Потапова,
• Page 299 and 300: И.Арабаева.- Бишкек,
• Page 301 and 302: Настоящая работа п
• Page 303 and 304: немецкого языка. Со
• Page 305 and 306: 2011.-208 p. 1586. İ-37945 Люб
• Page 307 and 308: 1606. F-18773 Тюрина, О.В.
• Page 309 and 310: 1622. Azf- 264490 1623. DAz2010/1 5
• Page 311 and 312: контекст и его оцен
• Page 313 and 314: 07 T.Babayev, G.Babayeva.- Bakı: A
• Page 315 and 316: 1663. Azf- 264472 1664. Azf- 265684
• Page 317 and 318: 1680. DAz2010/1 80 1681. DAz2009/2
• Page 319 and 320: 264537 Respublikasında yaşayıb-y
• Page 321 and 322: 1706. 1-707059 Гашимли, Г.
• Page 323 and 324: 1715. 2-795168 Мирзоева, Л
• Page 325 and 326: Сажина.- СПб.: Азбук
• Page 327 and 328: 2010.-219 p. 1741. İ-38022 Nakajim
• Page 329 and 330: 1761. Azf- 264774 1762. Azf- 264773
• Page 331 and 332: 1781. Ar1998/12 96 1782. Ar1997/10
• Page 333 and 334: 1803. Azf- 265552 1804. Azf- 264779
• Page 335 and 336: 05 1823. Ar2011/12 96 1824. Azf- 26
• Page 337 and 338: 1842. Azf- 264950 1843. Azf- 264883
• Page 339 and 340: [Текст] /сост. Идаят;
• Page 341 and 342: С.Мамедзаде, Р.Паша
• Page 343 and 344: 1893. 1-707135 Мураками, Х
• Page 345 and 346: 1909. 1-707177 Хоссейни, Х
• Page 347 and 348: Claudia Partole.- Chişinau: Lumina
• Page 349 and 350: версия. 1948. 1-707209 Иса
• Page 351 and 352: Космонавтика.- 448 с.
• Page 353 and 354: 1965. 2-794896 Юренева, Т.
• Page 355 and 356: оживут. 1971. 3-107514 Худ
• Page 357 and 358: веков из коллекций
• Page 359 and 360: 1994. Ar2011/10 59 1995. CD ROM- 24
• Page 361 and 362: 2006. CD ROM- 2602 им. У.Гад
• Page 363 and 364: 2015. Azf- 264569 2016. Ar2011/11 2
• Page 365 and 366:

Maşın sənədləşdirilməsinin qanuni qiyməti nə qədərdir?

Avtosfer.az xəbər verir ki, bu barədə fins.az-ın oxucularından biri redaksiyaya avtomobilin qeydiyyatı ilə bağlı məktub göndərib. Məktubda soruşulur: “Bakı qeydiyyatında olan maşını dövlət qeydiyyat nömrəsi dəyişilmədən Tovuz rayonunda qeydiyyatda olan vətəndaşın adına keçirmək olarmı? Ümumiyyətlə, maşının başqa şəxsin adına qeydiyata alınması üçün Dövlət Yol Polisində (DYP) rəsmi rüsum nə qədərdir? Bunun üçün hansı sənədlər tələb olunur? Qeydiyyatını dəyişmək istədiyimiz 1996-cı il istehsalı olan “Mersedes E-230″ markalı maşındır. Payızda icbari sığorta edilib və texniki baxışdan keçirilib, hazırda Bakı şəhərində sürülür”.

Oxucumuzun sualına ilk növbədə qanunvericilik əsasında aydınlıq gətirdik. “Yol hərəkəti haqqında” Qanunun 29-ci madəsinin III bəndində deyilir: Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət qeydiyyatına alınmış nəqliyyat vasitəsi özgəninkiləşdirildikdə dövlət qeydiyyatı üzrə daimi uçota alınması zamanı həmin nəqliyyat vasitəsinin dövlət qeydiyyat nişanı saxlanılır.

Belə nəqliyyat vasitəsinin dövlət qeydiyyat nişanı yalnız nəqliyyat vasitəsini satan şəxsin istəyi ilə və nəqliyyat vasitəsini alan şəxsin razılığı ilə nəqliyyat vasitəsini satan şəxsin digər nəqliyyat vasitəsinə verilir.

Nəqliyyat vasitəsini satan və alan şəxs nəqliyyat vasitəsinin dövlət qeydiyyat nişanını saxlamaq istəmədikdə həmin dövlət qeydiyyat nişanı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təhvil alınır və nəqliyyat vasitəsini alan şəxsin nəqliyyat vasitəsinə digər dövlət qeydiyyat nişanı verilir.

Maşının qeydiyyatlını dəyişmək cəmi 59 manatdır

Yol hərəkəti üzrə ekspert Ərşad Hüseynov deyir ki, bir yerdə qeydiyyatda olan maşının başqa yerdə qeydiyyatda olan şəxsin adına keçirilməsi məsələsi heç bir əlavə prosdur olmadan həll oluna bilər. Buna elə həmin qanunun 29-cu maddənin 3-cü hissəsi imkan verir. Lakin bəzən yol polisində müxtəlif bəhanələr gətirilərək bu məsələ ilə bağlı süründürməçiliyə yol verilir.

Məktubda qeyd olunan avtomobil üçün icbari sığorta haqqı 100 manat, texniki baxış rüsumu 20 manat, alq-satqını rəsmiləşdirmə xərci isə 59 manatdır. Əgər maşının sığorta və texniki baxışı varsa, onda cəmi 59 manata qeydiyyatını dəyişə bilər, yəni, başqa adamın adına keçirilə bilər. Bu məbləğ nəqliyyat vasitəsinin texniki müayinəsinin və müvafiq arayışın tərtib edilməsinin rüsumundan (20 manat), dövlət qeydiyyat şəhadətnaməsi verilməsi rüsumundan (17 manat) və dövlət qeydiyyat nişanının verilməsi (yaxud avtomobilin üzərindəki nişanın yeni adamın adına rəsmiləşdirilməsi) rüsumundan (22 manat) ibarətdir.

Qanunun 32-ci maddəsinə əsasən, nəqliyyat vasitəsini özgəninkiləşdirmək istəyən şəx, nəqliyyat vasitəsini müayinədən keçirilməsi üçün DYP-nin qeydiyyat-imtahan məntəqəsinə təqdim etməlidir. Burada DYP əməkdaşları nəqliyyat vasitəsinin qeydiyyat sənədlərini, onun mühərrik, ban və şassi nömrələrini, rəngini informasiya-axtarış bazasının məlumatları əsasında yoxlayır. Daha sonra yoxlamanın nəticəsi barədə müvafiq arayış tərtib edirlər və bundan sonra alqı-satqı proseduru həyata keçirilir.

Hansı sənədlər tələb olunur?

Mütəxəssis deyir ki, artıq ölkəmizdə dövlət qeydiyyatına alınmış olan avtomobilin alqı-satqısı, yəni yeni adamın adına keçirilməsi üçün alan və satan şəxslərin şəxsiyyət vəsiqələri, nəqliyyat vasitəsinin qeydiyyat şəhadətnaməsi (əgər satan şəxs onun sahibi deyilsə, həm də bu şəxsin adına verilmiş və sərəncam hüququnu da ehtiva edən etibarnamə), nəqliyyat vasitəsi sahibinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortasının olmasına dair şəhadətnamə (yəni icbari sığorta şəhadətnaməsi), habelə qeyd olunan dövlət rüsumlarının ödənilməsinə dair ödəniş sənədləri DYP-nin qeydiyyat imtahan məntəqəsinə təqdim edilməlidir.

Məntəqənin əməkdaşı DYP-nin məlumat bazasına əsasən həmin avtomobillin girovluqda, həbsdə olub-olmamasını yoxlayır. Hər hansı maneə yoxdursa, həmin məntəqədə ərizə forması doldurulur, daha sonra isə alqı-satqı müqaviləsi tərtib olunaraq təsdiqlənir.

Yekunda nəqliyyat vasitəsinin yeni sahibinin adına tərtib olunmuş qeydiyyat şəhadətnaməsi hazırlanaraq onun yeni sahibinə təqdim edilir. Bu zaman tərəflərin razılığından asılı olaraq dövlət qeydiyyat nişanı dəyişdirilmirsə, avtomobilin üstündəki nişan saxlanılır. Hansı hallarda maşının qeydiyyatını dəyişdirmək olmur? Avtomobil üzərində həbs olduqda, yaxud bu avtomobil girov qoyulmuş olduqda isə alqı-satqı (başqa adamın adına keçirmə) mümkün deyil. Bunun üçün avtomobil əvvəlcə qanuna uyğun qaydada həbsdən (və ya girovdan) azad edilməlidir. “Yol hərəkəti haqqında” Qanunda birbaşa göstərilməsə də, son vaxtlar avtomobilin alqı-satqısı zamanı həmin avtomobilin idarə edilməsi ilə bağlı törədilmiş qayda pozuntularına görə ödənilməmiş cərimələrin olub-olmadığı da yoxlanılır. Əgər belə cərimə varsa, onun ödənilməsi tələb olunur və yalnız bundan sonra alqı-satqı rəsmiləşdirilir. Düzdür, ödənilməmiş cərimənin olması avtomobilin başqa adamın adına keçirilməsinə mane olan səbəblər sırasında göstərilmir, lakin alqı-satqı zamanı bu, tərəflərə (alana və satana) bildirilməli və cərimə ödətdirilməlidir ki, gələcəkdə tərəflər arasında mübahisə yaranmasın.

Yuxarıda göstərilən bütün sənədlər qaydasında olduqda və avtomobilin addan-ada keçirilməsinə hər hansı mane olmadıqda bu prosedur DYP-nin qeydiyyat-imtahan məntəqəsində cəmi 30 dəqiqə ərzində başa çatdırılmalıdır. Qeydiyyatın dəyişməsi zamanı texniki baxış tələb edilə bilərmi? Ekspert deyir ki, əgər alınıb-satılan maşın texniki baxışdan ötən il keçirilibsə və bu il texniki baxışdan keçməlidirsə, sənədləşdirmə zamanı texniki baxış tələb oluna bilər. Amma maşın sürməyə yararsız olsa belə, onun alqı-satqısı mümkündür. Yəni, kimsə maşını alıb saxlaya, tədricən isə problemlərini həll edərək onu texniki baxışdan keçirməklə sürə bilər. Bununla belə mütəxəssis deyir ki, maşın alınıb-satılarkən texniki müayinədən də keçirilməlidir. Bu isə sadəcə nömrələri tutuşdurmaq üçündür”.

Bəzi sürücülər deyir ki, maşının alqı-satqısı zamanı onlardan rəsmi rüsumdan 2-3 dəfə artıq pul tələb olunur. Həmin pulu verməyəndə isə maşının texniki baxışı zamanı nasazlıq “tapılır” və alqı-satqını rəsmiləşdirməkdən imtina edilir. Amma yuxarıda deyildi kimi, maşının hər hansı probleminin olması onu başqasına satmağa mane ola bilməz.

MÖVZU : MAŞIN HİSSƏLƏRİNİN ETİBARLIĞI, ÜMUMİ MƏLUMAT. MAŞINQAYIRMADA İŞLƏDİLƏN MATERİALLAR.

AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNIVERSITETI INFORMASIYA TEXNOLOGIYALARIL, AQRAR MÜHƏNDİSLİK VƏ ENERGETİKA FAKULTƏSİ KƏND TƏSƏRRÜFATI TEXNİKASI VƏ MAŞIN HİSSƏLƏLRİ KAFEDRASI MÜHAZİRƏCİ: DOSENT İSMAYILOV SƏDİ BİNNƏT. MÖVZU : MAŞIN HİSSƏLƏRİNİN ETİBARLIĞI, ÜMUMİ MƏLUMAT.

Uploaded on Sep 17, 2014

• Teagan Clunan
• + Follow

Download Presentation

MÖVZU : MAŞIN HİSSƏLƏRİNİN ETİBARLIĞI, ÜMUMİ MƏLUMAT. MAŞINQAYIRMADA İŞLƏDİLƏN MATERİALLAR.

Presentation Transcript

1. AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNIVERSITETIINFORMASIYA TEXNOLOGIYALARIL, AQRAR MÜHƏNDİSLİK VƏ ENERGETİKA FAKULTƏSİKƏND TƏSƏRRÜFATI TEXNİKASI VƏ MAŞIN HİSSƏLƏLRİ KAFEDRASIMÜHAZİRƏCİ: DOSENT İSMAYILOV SƏDİ BİNNƏT MÖVZU : MAŞIN HİSSƏLƏRİNİN ETİBARLIĞI, ÜMUMİ MƏLUMAT. MAŞINQAYIRMADA İŞLƏDİLƏN MATERİALLAR. GƏNCƏ 2009
2. PLAN: • 1. Ümumi məlumat. • 2. Maşın və onun hissələrinin etibarlığının artırılması üsulları. • 3. Maşınqayırmada işlədilən materiallar.
3. ƏDƏBIYYAT. • 1. Z.H.Kərimov Maşın hıssələri və yükqaldırıcı-nəqliedici maşınlar. • Maarif , Bakı, 1985. • 2. Д.Н.Решетов. Детали машин. М. “Машиностроение” 1989. • П.И.Орлов и друг. • Основы конструктирование, • М. 1968. • A.H.Abdullayev və başq. • Maşın detalları və konstruksiya etmənin əsasları, • Bakı, 2003
4. 1. Ümumi məlumat. Etibarlılıq– müəyyən rejim parametirlərinə, istismar, texniki xidmət, təmir, qorunub saxlama və nəql oluna bilmə şərtlərinə əməl olunmaqla, zamandan asılı olaraq obyektin öz istismar göstəricilərini müəyyən hədd daxilində saxlaya bilməsi və öz funksiyasını yerinə yetirə bilməsi xassəsinə deyilir.Bu tərif standarta görə müəyyən edilmişdir.Obyek tin iş qabiliyyətinin pozulması hadisəsinə nasazlıq deyilir.Obyektin öz iş qabiliyyətini fasiləsiz olaraq müəyyən müddət saxlaya bilməsinə isə saz işləmə deyilir. Obyektin öz iş qabiliyyətini saxlamaqla həddi vəziyyətə çatdığı müddətə uzunömürlülük deyilir.Buraya obyektə texniki xidmət göstərilməsi və təmirdən Sonra işlədiyi vaxt da daxildir. Etibarlılıq və uzunömürlülüyün əsas göstəriciləri; saz işləmə ehtimalı P(t), nasazlığın baş verməsinə qədər olan iş müddəti m(t), nasazlıqların intensivliyi λ(t). Nasazlığı hələ meydana çıxmayan obyektlərin sıxlıq funksiyası (şəkil 1.b). Nasazlıqların intensivliyinin istismar müddətindən asılılıq əyrisinin üç xarakte-rik hissəsi vardır. (şəkil 2.).
5. 2. Maşın və onun hissələrinin etibarlığının artırılması üsulları.Maşın hissələrinin etibarlılığının artırılmasının çox böyük iqtisadi və təsərrüfat əhəmiyyəti vardır.Bu iş bütün mərhələlərdə maşın hissələrinin layihə olunması; hazırlanması və istismarı prosesi nəzərdə tutulmalıdır.Bu mürəkkəb kompleks problem müəyyən fiziki-mexaniki xassələri olan və bu xassələri uzun müddət stabil saxlaya bilən materialların alınması; konstruksiyanın yaradılması üsullarının təkmilləşdirilməsi, eyni zamanda maşının ha-zırlanma texnologiyasına və yığılmasına nəzarət, eləcədə onun işinin tənzinlənməsi məsələlərini əhatə etməyi tələb edir. • Konstruksiyaetmə və hazırlanma texnologiyası işinin formalaşmasının əsasını aşağıdakılər təşkil edir: • Layihə olunan və buraxılan məmulatın texniki səviy-yəsinə nəzarəti elə təşkil etmək lazımdır ki, yeni və on-dan əvvəl mənimsənilib işlədilən məmulatın etibarlığı və keyfiy-yəti sənayenin ən yeni nailiyyətlərini qabaqlamış olsun. • Standartların, normaların, tipajların rolunu artırmaq, konstruksiyaların unifikasiya və qarşılıqlı əvəzolunmasını genişləndirmək; • Texnoloji intizama ciddi riayyət etmək bütün istehsal sahələrində, texniki şərtlərə əməl etmək, texnoloji pro-sesləri. istehsal təlimatlarını, nəzarət üsullarını və qüv-vədə olan texniki sənədlərdəki qaydaları sabitləşdirmək;
6. 3.Materialların, yarımfabrikatların, komplektləşdirici məmulatın və buraxılan məhsulun keyfiyyətinə nəzarət sistemini müəyyənləşdirmək və ona ciddi əməl olunmasını təmin etmək; 4.Müəsisənin bütün işçilərini yüksək keyfiyyətli məhsul istehsal etmək hərakatına yaxından cəlb etmək lazımdır. Bu istehsal əməliyyatından başlamış məhsulun texniki nəzarət şöbəsinə və istehlakçıya birinci təlabatdan yüksək keyfiyyətlə təqdim olunmasınadək bütün işləri əhatə edir. Maşın və mexanizmlərin keyfiyyət, etibarlılıq və resurs göstəricilərini ilk gündən tə-min etmək üçün konstruksiyanın nümunəsini yaradıb, onu təcrübi sınaqlardan keçirmək lazımdır.Sınaqların nəticəsinə görə konstruksiyadakı qüsurları aşkara çıxarıb aradan qal-dırmaq, yeni və mütərəqqi istehsal texnologiyasını müəyyənləşdirmək: keyfiyyət və eti-barlılığı qiymətləndirmək;obyektiv üsulları işləyib hazırlamaq başlıca məsələlərdən sayılır. 3. Maşınqayırmada işlədilən materiallar. Maşın hissələrinin hazırlanması üçün bu və ya digər material və uyğun texniki emal növü seçilir.Materialların dəyəri maşanın ümu-mi dəyərinin əsas hissəsini təşkil etdiyi üçün onların düzgün seçilməsinin çox böyük iq-tisadi əhəmiyyəti vardır.Oynaqlarda və yeyilmə təhlükəsi olan hallarda sürtünmə cütünün materialı elə seçilməlidir ki, yeyilmə az olsun. Sürüşmə yastıqlarında val poladdan,yastıq içliyi isə yeyilməyə davamlı material olan tuncdan hazırlanır və əksər hallarda içliyin üst səthi yeyilməyə daha davamlı material olan tuncdan hazırlanır və əksər hallarda içliyin üç səthi yeyilməyə daha davamlı material ilə babbitlə örtü-lür.Tormozlarda isə sürtünən hissələr arasında daha çox sürtünmə qüvvəsi tələb olunur.belə hallarda metal–keramika və qeyri–metal materiallardan istifadə edilir.
7. Konstruksiya poladları: Polad–tərkibində 2% qədər karbon olan dəmir–karbon ərinti sidir.Konstruksiya poladları maşınqayırmada çox geniş yayılmış materialdır. • Karbonlu konstruksiya poladları da iki qrupa bölünür.Birinci qrupa adi keyfiyyətli karbonlu poladlar, ikinci qrupa isə keyfiyyətli karbonlu konstruksiya poladları aiddir. • Tərkibindəki karbonun miqdarına görə karbonlu poladlar üç qismə ayrılır: • Azkarbonlu poladlar-bu poladların tərkibində karbon 0,25% gədər olur; • Orta karbonlu poladlar-bu poladların tərkibində karbonun miqdarı 0,2-0,6% qədər olur. • Çoxkarbonlu poladlar bu poladlarda karbonun miqdarı 0,6%-2% qədər olur. • Poladlar dişli çarx, ox, val, sonsuzvint,ulduzcuq və digər maşın hissələrinin hazırlanma • sında işlədilir. • Çuqunlar maşınqayırma materialı kimi çoxgeniş yayılmışdır.Nisbətən ucuz olması, kifayət qədər möhkəmliyi və metaltökmədə yaxşı axıcılıq xassəsi çuqunların geniş tətbiqinə səbəb olmuşdur. Tərkibindəki karbonu qrafit şəklində olan çuquna boz çuqun,sementint (Fe3C) şəklində olan çuquna isə ağ çuqun deyilir Ağ çuqunu əridib bişirdikdə çuqunda sərbəst sementit əvəzinə qrafit əmələ gəlir ki, belə çuquna döyməçuqundeyilir.
8. Tərkibindəki karbonu qrafit şəklində olan çuquna boz çuqun,sementint (Fe3C) şəklində olan çuquna isə ağ çuqun deyilir. Ağ çuqunu əridib bişirdikdə çuqunda sərbəst sementit əvəzinA qrafit əmələ gəlir ki, belə çuquna döyməçuqundeyilir.Boz çuqunun standart üzrə aşağıdakı markaları vardır: SÇ10, SÇ15; SÇ20, SÇ25; SÇ30, SÇ35; SÇ40, SÇ45. SÇ sonra gələn ədəd kq/mm2 dartılmaya möhkəmlik həddini göstərir. Ağ çuqunlarboz çuqunlara nisbətən pis tökülür, çox bərk olur və çətin kəsilir.Ona görədə ondan nisbətən az istifadə olunur.Azçuqunlardan əsasən maşınların çox yeyilən hissələrini (tormoz kolodkalarını, yüksək temperatura və kimyavi təsirə məruz qalan hissələri-ocaq qəfəsini, kimya sənayesində işlənilən armaturaları) Hazırlayırlar. Döymə çuqun KÇ30-6, KÇ33-8, KÇ35-10,KÇ37-12; KÇ45-6, KÇ50-4, KÇ60-3.KÇ sonra gələn ədədlər yüksək möhkəm çuqunda olduğu kimi dartılmada müvəqqəti müqaviməti və nisbi uzanmanı (%) göstərir. Əlvan metal ərintilərinəmis ərintiləri, babbit, yüngül ərintilər aiddir. Mis ərintilərinə-bürünc və tunc daxildir.Onlar korroziyaya qarşıyüksək davamlı olmaq la yanaşı, polad və ya çuqunla birlikdə sürtünmə cütü təşkıl etdikdə həmdə yüksək antifriksion xassələri ilə fərqlənir. Ona görədə sürtünmə qovşaqları, misal üçün, sürüşmə yastıqlarının içlikləri, sonsuzvint və sonsuzvint çarxı,yük və işçi vintlərin qaykaları əksər hallarda tuncdan hazırlanır.Tuncun markası BR ilə başlayır.Sonra gələn hərflər leqirləyici elementlərin rus dilində baş hərfini, rəqəmlər isə onların faizini göstərir.Tərkibin qalan hissəsi misdən ibarət olur.Misal üçün BROF10–1,10% qalay, 1% fosfor, qalanı isə mis olan bürüncün markasıdır.
9. Babbit əlvan metalların ərintisindən ibarətdir və onun yüksək antifriksion xassəsi vardır.Babbitdən sürüşmə yastıqlarında içliyin üst qatı kimi istifadə edilir. Pəstahı təzyiq altında emal olunmaqla alınan materiallardan ən geniş yayılanı düraliminiumdur. Düraliminium–aliminium, mis, maqnezium və marqansın ərintisindən ibarətdir.O, yüksək mexaniki xassəsi və xüsusi möhkəmliyi ilə fərqlənir. Plastik kütlələr irimolekullu sintetik və ya təbii qatran əsasında alınan üzvü birləşmələrdir.Müxtəlif mexaniki və fiziki xassələri almaq üçün onlara bəzi əlavələr qarışdırılır.Belə əlavələrlə misal olaraq asbest, üyüdülmüş kvars, ağac unu və s. göstərmək olar.Plastik kütlələrin əsas üstünlüyü onların kiçik sıxlığa malik olması, friksion və antifriksion xassəsi, istiliyi və elektriki izola etmə, rəqssöndürmə qabiliyyəti, sürtünmə və korroziyaya davamlılığı, asan və az itki ilə müxtəlif formalara düşə bilməməsi, asan yonulması və ucuz olmasıdır. Metal–keramika materialları– metal ovuntusu metallurgiyası üsulu ilə hazırlanır.Bu üsulun əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, metal ovuntusu və qeyri metal ovuntusu alınır, qarışdırılır, qəliblərə tökülüb preslənir və bişirilir.Bu üsulla alınan hissəni əlavə emal etməyə ehtiyac qalmır və ona görədə yüksək iqtisadi səmərəlilik təmin edilmiş olur. Rezin–təbii və süni kauçuk, kükürd və digər əlavələrlə işləmə üsulu ilə alınır.Rezinin yüksək, elastik xassəsi, daxili sürtünməsi, kiçik elastiklik modulu, yeyilməyə və mühitin təsirinə davamlılığı, yaxşı dielektrik xassəsi onun texnikada geniş tədbiqinə sə bəb olmuşdur. Maşınqayırmada qayışları, amortizatorları, muftaların elastik elementlə-rini və s. hissələri rezindən hazırlayırlar.

© 2023 SlideServe | Powered By DigitalOfficePro