Plevrit xəstəliyinin gedişi

Ekssudativ plevrit zamanı maye çox olduqda, onu plevral punksiya (torakosentez) etməklə və ya drenaj qoymaqla xaric edirlər. Eyni zamanda ürək-damar sistemi tərəfindən fəsadlar olmasın deyə ən çox 1-1,5 l maye xaric etmək olar. İrinli plevritlər zamanı plevral boşluğun antiseptik məhlullarla yuyulması aparılır. Göstərişlərə əsasən plevradaxili antibiotiklər, fermentlər, hidrokortizon və s. yeridilir.

Плеврит

В этом месяце жителям районов Савеловский, Беговой, Аэропорт, Хорошевский предоставляется скидка 5% на ВСЕ медицински.

Скидки для друзей из социальных сетей!

Эта акция – для наших друзей в “Одноклассниках”, “ВКонтакте”, “Яндекс.Дзене”, YouTube и Telegram! Если вы являетесь другом или подписчиком стр.

Специалисты направления

Гуляев Сергей Викторович

Врач-ревматолог, терапевт, нефролог Кандидат медицинских наук

Николаева Лариса Ивановна

Врач-терапевт, зам.главного врача по КЭР Высшая квалификационная категория, кандидат медицинских наук

Смитиенко Анна Викторовна

Врач-терапевт, пульмонолог Кандидат медицинских наук

Харебова Жанна Леонидовна

Врач-терапевт Высшая квалификационная категория
Информационные материалы

Мы в Telegram и “Одноклассниках”

Плеврит – это заболевание или синдром воспаления плевры – тонкой серозной оболочки, покрывающей лёгкие и стенки грудной полости человека.

Виды плеврита

Различают плеврит фибринозный, когда на листках плевры отлагается сухой налёт – плеврин, и экссудативный, когда щели между листками плевры заполняются экссудатом – жидкостью, выделяющейся, как пот, через стенки кровеносных сосудов при воспалении.

Хронический плеврит чаще является фибринозным, острый плеврит, как правило, представляет собой экссудативный.

Причины плеврита

Фибринозный плеврит является, как правило, следствием туберкулёза легких или внутригрудных лимфатических узлов. Именно такой вид плеврита лидирует в России, второе место, по статистике, занимает экссудативный плеврит, вызванный пневмониями и гнойными процессами в лёгких.

Реже плеврит может быть следствием ревматоидного артрита, отравления токсичными веществами, панкреатита, развития злокачественных опухолей и ряда других заболеваний. Кроме того, в последнее время среди российских пациентов участились случаи плеврита, вызванного некоторыми тропическими болезнями, привезенными из зарубежных поездок.

Симптомы заболевания

Следствием острого плеврита становятся высокая температура, озноб, затруднённое дыхание.

Хронический плеврит усиливает и ускоряет развитие туберкулёза, негативных процессов в лёгких и грудной полости, способствует одышке, постоянной слабости, затрудняет деятельность мозга, провоцирует мучительный сухой кашель.

При проявлении похожих сипмтомов чрезвычайно важно обратиться в клинику, где опытные специалисты могут провести комплексное обследование. Для установления диагноза, помимо сбора анамнеза, нередко требуется пройти рентгенографическое исследование и сдать специальные анализы крови.

В клинике «МедикСити» работают высокопрофессиональные врачи-терапевты и пульмонологи. Также вы можете пройти рентген-исследования и сдать анализы для уточнения диагноза.

Диагностика и лечение плеврита

Лечение плеврита осуществляется только в условиях стационара. Так, например, образующиеся при экссудативном плеврите нагноения, а также т.н. плевральные спайки (участки плевры, превратившиеся вследствие воспаления в бесполезную для легких и лимфоузлов фиброзную ткань) могут быть удалены только хирургическим путём.

Больному с плевритом назначаются антибактериальные (при необходимости и химиотерапевтические) препараты, которые вводятся внутримышечно, внутривенно или непосредственно внутрь легкого. Также проводится промывание плевральной полости с помощью противомикробных средств. При туберкулезном и ревматическом происхождении заболевания назначается гормональное лечение. Также применяются антигистаминные препараты и иммуномодуляторы.

Очень важно соблюдение больным рекомендаций лечащего врача. Пациентам необходим постельный режим в период острого течения заболевания, специальная диета (пища, насыщенная витаминами и протеинами, а также ограничение соли и жидкости). В комплексной терапии применяются озонотерапия и плазмаферез.

В дальнейшем рекомендуется дыхательная гимнастика, массаж, применение физиотерапевтических процедур.

Развитие плеврита, особенно когда он развивается на фоне уже известных пациенту заболеваний, можно предупредить, своевременно обратившись к врачу. Медицинская помощь, оказанная при проявлении первых симптомов острого плеврита (острый кашель, высокая температура, сильная слабость), позволяет не допустить развития гнойных процессов и плевральных спаек, опасных серьёзной интоксикацией организма.

Plevrit xəstəliyinin müalicəsi və profilaktikası

Plevrit xəstəliyi
Plevrit plevranın (ağciyər pərdəsinin) iltihabı xəstəliyi olub plevral boşluqda mayenin yığılması, və ya plevra vərəqlərinin üzərində fibrinli çöküntülərin əmələ gəlməsi ilə müşahidə olunur. Plevrit quru və eksudativ olmaqla iki yerə bölünür.

Plevritin əmələgəlmə səbəbləri və mexanizmi
Əksər hallarda plevrit müstəqil patologiya olmur, çox vaxt bir sıra ağciyər və digər orqanların xəstəliklərini müşayiət edir. Əmələgəlmə səbəblərinə görə plevritlər infeksiya və qeyri-infeksiya (aseptik) mənşəli olur.

İnfeksiya mənşəli plevritlərin səbəbləri:
– bakterial infeksiyalar (stafilokok, pnevmokok, qrammənfi flora və s.);
– göbələk infeksiyaları (kandidoz, blastomikoz, koksidioidoz);
– viruslu, parazitli (amöbiaz, exinokokkoz), mikoplazmalı infeksiyalar;
– vərəm infeksiyası (pasiyentlərin 20%-də aşkar olunur);
– sifilis, səpmə və qarın yatalağı, brusellyoz, tülyaremiya;
– döş qəfəsi nahiyəsində cərrahi müdaxilələr və travmalar.

Göründüyünüz kimi səbəblər çoxdur. Elə buna görə də xəstəlik mövcud olduğu halda səbəbi araşdırılmalıdır. Səbəbini biləndən sonra xəstəyə effektli müalicə tətbiq etmək olar.

Qeyri-infeksiya mənşəli plevritlərin səbəbləri:
– plevranın bədxassəli şişləri (plevranın mezotelioması), ağciyər və süd vəzisinin xərçəngi zamanı plevraya yayılan metastazlar, limfomalar, yumurtalıqların şişləri və s. (plevritli pasiyentlərin 25%-də qeydə alınır);
– birləşdirici toxumanın diffuz zədələnmələri (sistemli qırmızı qurd eşənəyi, revmatoid artrit, sklerodermiya, revmatizm, sistemli vaskulit və s.);
– ağciyər infarktı, miokard infarktı; – digər səbəblər (hemorragik diatezlər, leykozlar, pankreatit və s.).

Plevritin yaranma səbəbini dəqiqləşdirməkdə və diaqnozu qoymaqda çətinliyin olduğunu bir daha görürük. Ona görə də diaqnozun tam olaraq formalaşması üçün əlavə müayinələrdən keçmək tələb olunur.

Müxtəlif etiologiyalı plevritlərin əmələgəlmə mexanizminin özünəməxsus xüsusiyyətləri var. İnfeksiya mənşəli plevritlərin törədiciləri, müxtəlif yollarla daxil olaraq birbaşa plevra boşluğuna təsir edir. Kontaktlı, limfogen və ya hematogen infeksiya mənbələrindən ola bilər (abses, pnevmoniya, bronxoektatik xəstəlik, vərəm zamanı irinlənmiş kista və s). Mikroorqanizmlərin plevral boşluğa birbaşa düşməsi döş qəfəsinin bütövlüyü pozulanda baş verir (yaralanma, travmalar, cərrahi müdaxilələr zamanı ola bilir).

Plevrit xəstəliyi müalicəsi və profilaktikası
Plevritlər limfa və qan damarlarının keçiciliyi artdıqda da əmələ gələ bilər. Bu, sistemli vaskulitlər, kəskin pankreatit, limfa axarının pozulması, orqanizmin ümumi və yerli reaktivliyinin azalması zamanı baş verir.

Cüzi ekssudat yığılması yenidən plevra tərəfindən sorula bilər. Bu halda plevranın üzərində fibrin qatı qalır. Bu yolla quru (fibrinli) plevrit əmələ gəlir. Əgər plevra boşluğunda mayenin ifraz sürəti, onun sorulma sürətindən artıq olursa, o zaman ekssudativ plevrit əmələ gəlir.

Plevritlərin kəskin mərhələsi plevra vərəqlərinin iltihablı ödemi və hüceyrə infiltrasiyasıyla, plevral boşluqda ekssudat yığılması ilə xarakterizə olunur. Ekssudatın mayeli hissəsi sorulanda plevranın üzərində nahamarlıqlar ( hissəvi və ya tam pnevmoskleroza səbəb olan fibrinli plevra çöküntüləri) əmələ gəlir – plevral boşluğun obliterasiyası.

Plevritlərin əlamətləri

Quru plevrit
Adətən ikincili proses yaxud digər xəstəliklərin fəsadı və ya sindromu olduğu üçün plevritin simptomları üstün olur və əsas patologiyanı örtür. Quru plevrit zamanı döş qəfəsində sancılı ağrılar olur və bu ağrılar öskürək, nəfəs alma və hərəkət etmə zamanı güclənir. Pasient məcburi olaraq ağrayan tərəfdə uzanır ki, həmin tərəfdə döş qəfəsinin hərəkətləri məhdudlaşsın. Tənəffüs səthi olur, xəstələr yavaşca nəfəs alırlar ki, ağrı olmasın, döş qəfəsinin xəstə tərəfində tənəffüs hərəkətləri zəif olur. Quru plevritin məxsusi simptomu – auskultasiya zamanı eşidilən plevranın sürtülmə küyü, fibrinli plevra çöküntüləri olan tərəfdə zəifləmiş tənəffüsdür. Bədən hərarəti bəzən subfebril rəqəmlərə qədər yüksəlir. Plevritin gedişatı titrəmə, gecə tərləməsi, zəifliklə müşayiət oluna bilər.
Diafraqmal quru plevritlərin spesifik klinikası olur: qabırğaaltı ağrılar, döş qəfəsi və qarın boşluğunda ağrılar, meteorizm, hıçqırıq, qarın presi əzələlərinin gərginliyi.
Fibrinli plevritin inkişafı əsas xəstəlikdən asılıdır. Bir sıra pasientlərdə quru plevritin təzahürləri 2-3 həftə sonra keçir, lakin residivlər ola bilər. Vərəm olduqda plevritin müddəti uzanır.

Ekssudativ plevrit
Plevral ekssudasiyanın başlanğıcı xəstə tərəfdə küt ağrılarla, reflektor olaraq əmələ gələn quru öskürəklə, döş qəfəsinin müvafiq yarısının tənəffüsdə zəif iştirak etməsi və plevranın sürtülmə küyləri ilə müşayiət olunur. Ekssudat yığıldıqca ağrı böyürdə ağırlıq hissi ilə, artan təngnəfəsliklə, orta sianozla, qabırğa arasının hamarlaşması ilə dəyişir. Ekssudativ plevrit üçün ümumi simptomatika xarakterdir: zəiflik, bədənin febril hərarəti (plevranın empieması zamanı – titrəmə olur), iştahasızlıq, tərləmə.

Paramediastinal plevrit zamanı disfagiya, səsin batması, üz və boyunun şişməsi müşahidə olunur. Xərçəngin bronxogen növündən əmələ gəlmiş plevrit zamanı bəzən qan hayqırma olur. Sistemli qırmızı qurd eşənəyi zamanı əmələ gələn plevritlər əksər hallarda perikardit, böyrək və oynaqların zədələnməsi ilə birgə olur. Metastatik plevritlər ekssudatın tədricən yığılması ilə xarakterizə olunur və az simptomlarla keçir.

Ekssudat çox olduqda divararası orqanlar əks tərəfə yönəlir, xarici tənəffüs və ürək-damar sisteminin fəaliyyəti pozulur (tənəffüs dərinliyi mühüm azalır, tənəffüs sürətlənir, kompensator taxikardiya inkişaf edir, AT aşağı düşür).

Plevritin fəsadları
Plevritin nə ilə nəticələnməsi əksərən onun etiologiyasından asılıdır. Plevrit uzun müddət davam etdikdə gələcəkdə plevra boşluğunda bitişmələr, pay arası və plevra boşluqlarının bitişməsi, kütləvi fibrin düyünlərinin əmələ gəlməsi, plevra vərəqlərinin qalınlaşması, plevroskleroz və tənəffüs çatışmazlığının inkişafı, diafraqma günbəzində hərəkətlərin məhdudlaşması əmələ gələ bilər.

Plevritin diaqnostikası
Xəstənin müayinəsi zamanı ekssudativ plevritin kliniki əlamətləri ilə yanaşı döş qəfəsinin assimetriyası, müvafiq yarısında qabırğaarasının qabağa çıxması, zədələnmiş tərəfin tənəffüs zamanı ləngiməsi aşkar olunur. Ekssudat olan hissə üzərində perkutor səs kütləşir, bronxofoniya və səs titrəməsi zəifləyir, tənəffüs zəif olur və ya heç eşidilmir. Mayenin yuxarı həddi perkutor olaraq, ağciyərlərin rentgenoqrafiyasında və ya plevra boşluğunun USM-də müəyyən olunur.

Plevral punksiya edildikdə plevritin səbəbindən asılı olan xarakter və həcmdə maye alınır. Plevral ekssudatın sitoloji və bakterioloji müayinəsi plevritin etiologiyasını aşkar etməyə imkan verir. Plevral mayenin sıxlığı 1018-1020 yüksək, hüceyrə elementləri müxtəlif, Rivolt reaksiyası müsbət olur.

Qanda EÇS-in yüksəlməsi, neytrofilli leykositoz, seromukoidlər, sial turşuları, fibrin miqdarının artması müəyyən olunur. Plevritin səbəbini dəqiqləşdirmək üçün plevranın biopsiyasıyla torakoskopiya aparılır.

Plevrit xəstəliyi müalicəsi və profilaktikası
Plevrit zamanı müalicə tədbirləri etioloji amilin aradan qaldırılmasına və simptomatikanın yüngülləşməsinə yönəldilir.

Pnevmoniyadan törənən plevritlər zamanı antibiotikoterapiya təyin olunur. Revmatik plevritlər qeyri-steroid iltihab əleyhinə preparatlarla, glükosteroidlərlə müalicə edilir. Vərəm plevritləri zamanı müalicə Ftiziatr tərəfindən aparılır və vərəm əleyhinə dərmanlar təyin olunur.

Simptomatik məqsədlə analgetiklər, sidikqovucular, ürək-damar preparatları, mayenin sorulmasından sonra – fizioterapiya və müalicəvi gimnastika təyin oluna bilər.

Ekssudativ plevrit zamanı maye çox olduqda, onu plevral punksiya (torakosentez) etməklə və ya drenaj qoymaqla xaric edirlər. Eyni zamanda ürək-damar sistemi tərəfindən fəsadlar olmasın deyə ən çox 1-1,5 l maye xaric etmək olar. İrinli plevritlər zamanı plevral boşluğun antiseptik məhlullarla yuyulması aparılır. Göstərişlərə əsasən plevradaxili antibiotiklər, fermentlər, hidrokortizon və s. yeridilir.

Plevrit xəstəliyi müalicəsi və profilaktikası
Residiv verən ekssudativ plevritlərin müalicəsi məqsədi ilə plevrodez edilir (plevra vərəqlərinin bir-birinə yapışması üçün plevra boşluğuna talk və ya kimyəvi preparatların daxil edilməsi).

Quru plevritin müalicəsi zamanı terapiyadan başqa pasientlərə istirahət rejimi təyin edilir. Ağır fiziki iş və gərginlik əks göstərişdir. Amma tam passiv də olmaq məsləhət görülmür. Mülayim fiziki aktivlik isə müsbət nəticə verir. Bəzi hallarda ağrı sindromunun yüngülləşməsi üçün xardal yaxmaları, bankalar, isidici kompreslər və döş qəfəsinin sıx bintlənməsi təyin olunur.

Öskürəyi aradan qaldırmaq məqsədi ilə quru öskürəyi yüngülləşdirmək üçün vasitələrdən istifadə olunur. Eyni zamanda orqanizmin özünübərpa prosesini gücləndirən dərman preparatları işlədilir.
Xroniki irinli plevritin müalicəsi üçün cərrahi müdaxilə – ağciyərin dekortikasiyasıyla plevrektomiya aparılır. Əgər plevra və ya ağciyərin zədələnməsi yaxud bədxassəli şişi cərrahi müalicəyə tabe deyilsə polliativ plevrektomiya edilir.

Plevrit xəstəliyi müalicəsi və profilaktikası
Az miqdarda ekssudat özbaşına sorula bilər. Adətən xəstəliyin aradan qaldırılmasından sonra ekssudativ mayenin tam sorulması prosesi 2-4 həftə ərzində baş verir.
Mayenin xaric edilməsindən sonra (infeksiyalı, həmçinin vərəm etiologiyalı plevritlər zamanı) plevra boşluğunda maye təkrar yığılarsa bu xəstəliyin davamlı ola biləcəyinə işarədir. Onkoloji səbəblərdən əmələ gələn plevritlər progressiv olur və pis nəticələnə bilir. İrinli plevrit də ağır keçir.
Plevrit keçirmiş pasientlər 2-3 il ərzində dispanser müşahidəsində olurlar. Peşə ilə bağlı zərərli amillərdən, soyuqdəymə və soyuqdan uzaqlaşmaq, vitaminli və çox kalorili qida məsləhət görülür.
Plevritlərin profilaktikasında onları törədən əsas xəstəliklərin müalicəsi və qarşısının alınması mühüm rol oynayır: kəskin pnevmoniya, vərəm, revmatizm. Həmçinin orqanizmin müxtəlif infeksiyalara qarşı davamlılığını artırmaq və immun sistemini gücləndirmək lazımdır.

Plevrit zamanı xəstə ilk növbədə Pulmonoloq və yaxud Terapevt həkimə müraciət etməlidir.

• Teqlər:
• ağciyərlər
• , ağciyər xəstəlikləri
• , plevrit