Almaniyaya axın: sığınacaq almaq arzusu və gerçəklik

Beləliklə, qaçqınlar üçün dünyanın ən böyük qaynaq ölkələrindən Əfqanıstan, İraq və Sierra Leone daxil olmaqla, ən çox qaçqın olan ölkələrdən bəziləri Pakistan, Suriya, İordaniya, İran və Qvineya kimi ölkələrdir. Dünya qaçqın əhalisinin təxminən 70% -i Afrika və Yaxın Şərqdədir .

Qaçqınlar

Qaçqınlar əsrlər boyu insan miqrasiyasının daimi və qəbul edilmiş bir hissəsi olmasına baxmayaraq, 19-cu əsrdə millət-dövlət və sabit sərhədlərin inkişafı ölkələrə qaçqınlardan qaçmaq və onları beynəlxalq paraahlara çevirməyə səbəb oldu. Keçmişdə dini və ya əcnəbi təqiblərə məruz qalan insanların qrupları tez-tez daha tolerant bir regiona keçəcəkdi. Bu gün siyasi zülmlər qaçqınların köçməsinin əsas səbəblərindən biridir və beynəlxalq məqsəd qaçqınların öz ölkələrindəki vəziyyət sabit olacağı təqdirdə geri qaytarılmasıdır.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məlumatlarına görə, qaçqın “irqi, dini, vətəndaşlığı, müəyyən bir sosial qrupun üzvlüyü və ya siyasi fikirləri səbəbiylə təqib olunmağına əsaslanan bir qorxu” səbəbiylə öz ölkələrindən qaçan bir insandır.

Qaçqın əhalisi

Dünyada təxminən 11-12 milyon qaçqın var. 1970-ci illərin ortalarından bu yana dünya miqyasında 3 milyondan az qaçqın olduğu zaman dramatik artım. Buna baxmayaraq, 1992-ci ildən bəri qaçqın əhalisi Balkan münaqişələrindən ötəri təxminən 18 milyona yaxın bir azalma olmuşdur.

Soyuq müharibənin sonu və ictimai qaydada saxlanılan rejimin sonu ölkələrin ləğvinə və siyasətdə dəyişikliklərə gətirib çıxarmışdır ki, bu da əsla zülm gətirməyə və qaçqın sayının çoxalmasına səbəb olmuşdur.

Qaçqın yerləri

Bir şəxs və ya ailə öz ölkələrini tərk etmək və başqa bir yerə sığınma qərarına gəldikdə, ümumiyyətlə mümkün olan ən yaxın təhlükəsiz əraziyə gedirlər.

Beləliklə, qaçqınlar üçün dünyanın ən böyük qaynaq ölkələrindən Əfqanıstan, İraq və Sierra Leone daxil olmaqla, ən çox qaçqın olan ölkələrdən bəziləri Pakistan, Suriya, İordaniya, İran və Qvineya kimi ölkələrdir. Dünya qaçqın əhalisinin təxminən 70% -i Afrika və Yaxın Şərqdədir .

1994-cü ildə Ruanda qaçqınları öz ölkələrində soyqırım və terrordan qaçmaq üçün Burundi, Konqo Demokratik Respublikası və Tanzaniyaya su basdı. 1979-cu ildə, Sovet İttifaqı Əfqanıstana işğal edildikdə, afandanlar İrana və Pakistana qaçdı. Bu gün İraqdan gələn qaçqınlar Suriyaya və ya İordaniyaya köç edirlər.

Məcburi köçkünlər

Qaçqınlara əlavə olaraq, öz ölkələrini tərk etmədikləri üçün, qaçqın olmayan şəxslər kimi tanınan “Məcburi köçkünlər” adı ilə tanınan və özləri daxilində təqib və ya silahlı münaqişələrdən qaçmış məcburi köçkünlər var ölkə. Məcburi köçkünlərin aparıcı ölkələri arasında Sudan, Anqola, Myanma, Türkiyə və İraq daxildir. Qaçqın təşkilatlarının hesablamalarına görə dünyada 12-24 milyon məcburi köçkün var. Bəziləri, 2005-ci ildə Katrina qasırğasından yüz minlərlə evakuizi Məcburi Köçkünlər olaraq qiymətləndirir.

Böyük Qaçqın hərəkatlarının tarixi

Böyük geosiyasi keçidlər XX əsrin ən böyük qaçqın köçünə səbəb olmuşdur. 1917-ci ildə Rusiyanın İnqilabı kommunizmdən qaçmaq üçün təxminən 1,5 milyon Rusiyaya qarşı çıxdı. 1915-1923-cü illərdə bir milyon ermənilər Türkiyəni zülm və soyqırımdan qaçmaq üçün qaçdılar.

1949-cu ildə Çin Xalq Respublikasının qurulmasından sonra iki milyon Çin Tayvan və Hong Kong qaçdı. Tarixi dünyanın ən böyük əhali köçürməsi 1947-ci ildə meydana gəldi. Pakistandan 18 milyon Hindular və Hindistanlı müsəlmanlar yeni yaradılmış Pakistan və Hindistan arasında hərəkət etdi. Berlin Duvarı inşa edildiyi 1945-1961 illəri arasında təxminən 3.7 milyon Şərq Almaniyası Qərbi Almaniyaya qaçdı.

Qaçqınlar daha az inkişaf etmiş bir ölkədən inkişaf etmiş bir ölkədən qaçarkən, qaçqınlar öz ölkələrindəki vəziyyət sabit və təhlükəli olmayana qədər inkişaf etmiş ölkədə qanuni olaraq qalır. Ancaq inkişaf etmiş ölkəyə köçmüş qaçqınlar tez-tez inkişaf etmiş ölkədə qalırlar, çünki iqtisadi vəziyyət çox vaxt daha yaxşıdır.

Təəssüf ki, bu qaçqınlar tez-tez ev sahibi ölkədə qeyri-qanuni olaraq qalmalı və ya öz ölkələrinə qayıdırlar.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Qaçqınlar

1951-ci ildə Cenevrədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar və Vətəndaşlıq Vəziyyəti Vəziyyəti üzrə səlahiyyətli nümayəndələri konfransı keçirildi. Bu konfrans Konvensiyaya “Qaçqınların statusu ilə bağlı Konvensiyanın 28 iyul 1951-ci il tarixli” Beynəlxalq müqavilə qaçqın və onların hüquqlarının tərifini müəyyənləşdirir. Qaçqınların hüquqi statusunun əsas elementi “qeyri-kafilik” prinsipidir – insanların zorakılıqdan qorxmağın səbəbləri olan bir ölkəyə zorla qaytarılmasının qadağan olunmasıdır. Bu, qaçqınların təhlükəli bir ölkəyə deportasiya edilməsindən qoruyur.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı (UNHCR), Birləşmiş Millətlər Təşkilatının dünyadakı qaçqın vəziyyətini izləmək üçün qurduğu bir təşkilatdır.

Qaçqın problemi ciddi bir haldır; Dünyada çox kömək edən çox adam var və onlara kömək etmək üçün kifayət qədər resurs yoxdur. BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissiyası qonşu hökumətlərə yardım göstərməyə təşviq edir, lakin ev sahibi ölkələrin əksəriyyəti özləri mübarizə aparır. Qaçqın problemi, inkişaf etmiş ölkələrin dünya miqyasında insan əziyyətini azaltmaq üçün daha çox iştirak etməsi lazım olan bir şeydir.

Almaniyaya axın: sığınacaq almaq arzusu və gerçəklik

Suriya, İraq, Somali, Eritreya, Əfqanıstan, Pakistan, Liviya, Tunis, Əlcəzair – bu ölkələrdən Avropa Birliyinə miqrant axını səngimir.
Avropa ölkələrinin miqrant dalğasında “boğulmağa” başladığı, habelə miqrantlara qarşı nümayişlərin başlandığı və ən pisi – miqrant axının yeni islamofobiya dalğası yaradaraq neonasistlərlə radikallara və şovinistlərə “ruh” verdiyi də bəlli.
Xəbərlər çox, özü də əksər hallarda ziddiyyətlidir.
Bəs gerçəkdə necədir?

Die Presse-in yazarı Marlis Kastanhoferin dediyinə görə, miqrantlar Aralıq dənizini keçməklə Yunanıstana, oradan da Macarıstan və Avstriyadan keçməklə Almaniyaya yollanırlarsa, bu, axının hamısı deyil.
Miqrant adı ilə Yaxın Şərq və Afrika ölkələrindən pulu olanlar da Avropaya axışırlar.
Belələri üçün 15 min avroluq “paket” təklif olunur.
Paketə Avropaya təyyarə bileti ilə yanaşı, sənədlər də daxildir.

Avropa Birliyinin Sərhədlər üzrə Agentliyinin nümayəndəsi İzabella Kuperin dediyinə görə, həmin sənədlər arasında bəzən saxta yox, gerçək pasportlar və şəxsiyyət vəsiqələri də olur.
“Miqrant “daşıyanlar” müştərilərinin oxşarlarını və ya onlara çox bənzəyən adamların sənədlərini seçirlər. Əksər hallarda Suriya pasportlarından istifadə olunur. İlin əvvəlindən bəri 170 belə pasport müsadirə olunub və ələ keçirilən hər 8 pasportdan biri Suriya vətəndaşına məxsusdu. Ötən il isə Frotex saxta sənədlər vasitəsilə Avropa Birliyinə keçmək istəyən 9400 nəfəri aşkarlayıb”, – Kuper deyib.

Səbəb odur ki, Avropa Birliyinin əksər ölkələrində Suriyadan olan miqrantların sığınacaq almaq şansları daha çoxdur.
Halbuki vətənlərindən dərbədər düşmüş 4 milyondan artıq suriyalının çoxunun üstlərində sənədlər yoxdur. Kimi bu sənədi qaçanda itirib, kiminin sənədləri Suriyada qalıb, kiminin də sənədlərinin vaxtı keçib.
Bəzən də ABŞ və ya Avropa Birliyində yaşayan suriyalı mühacirlər köhnə pasportlarını böyük məbləğlərə miqrantlara satırlar.
Türkiyədə isə cəmi 500 avroya Avropa Birliyinin istənilən ölkəsinin saxta pasportunu almaq olar. Yeganə problem odur ki, həmin “təzə” pasportda sərhəd-nəzarət məntəqələrindən keçidi təsdiqləyən möhürlər yoxdur.

Əslində vəziyyət necədir?

Avropaya axışan miqrantların əksəriyyətinin Almaniyaya üz tutduğu bəlli. Mediada yer alan xəbərlərə görə, Almaniya on minlərlə miqrantı qəbul edib və onlara sığınacaq verməyə hazırlaşır. Bununla yanaşı, Almaniya Avstriya ilə sərhədini bir neçə həftəlik bağlayaraq Şengen sazişindən çıxmaq niyyətini açıqlayıb.
Yəni Almaniya miqrant dalğasının ölkə üçün fəlakətə çevrilməsini istəmir.
Bununla belə, Almaniyaya yollanmış miqrantların tam əksəriyyətinin orada sığınacaq alacaqları vurğulanır.
Miqrantların çoxu da belə düşünür.
Yanlışdır.

Almaniya qanunvericiliyində “qaçqın”, “müvəqqəti qaçqın” və “mühacir” anlayışları var. Müxtəlif anlamlardır, fərqli qanunlarla tənzimlənir.
Almaniyada “iqtisadi qaçqın” anlayışı ümumiyyətlə, yoxdur.
Almaniya yalnız yaşadığı ölkədə siyasi baxışları, dini və ya milli mənsubiyyətinə görə təqib olunan insanları qəbul edir. Təqiblər isə ölüm, işgəncələr və ya həbs perspektivli olmalıdır.
Belə insan təqiblərdən qorunmaq üçün dövlətə üz tuta bilmir, çünki onu təqib edən elə dövlətin özüdür.
Təfərrüatları bilmək istəyənlər qaçqınların statusu barədə Cenevrə konvensiyasını oxusalar, yaxşıdır.
Eyni zamanda Almaniyada yaşadığı ölkədə müharibə gedən insanlara xüsusi (müvəqqəti) qaçqın statusu da verilir. Belə status yetərincə spesifik, müvəqqətidir.

Müharibə başa çatan kimi, müvəqqəti qaçqınlar ölkədən çıxarılırlar. Onlar gözləmə mərhələsində sayılırlar, yerli cəmiyyətə inteqrasiya edilmirlər.
Belə qaçqınlara heç bir sosial yardım və ya müavinətlər verilmir, imtiyazlar almırlar. Onlar sadəcə, müvəqqəti yaşayış yeri və yemək üçün kuponlarla təmin olunurlar.
İşləmələrinə, özəl sahibkarlıqla məşğul olmalarına icazə verilmir.
Belə statuslu insanlar nə zamansa Almaniyada siyasi sığınacaq alacaqlarına bel bağlamamalıdırlar.
Qapalı dairə alınır: müharibə başa çatan kimi bu insanlar ölkələrinə göndəriləcəklər. Amma hərbi əməliyyatlar getdiyindən onlar qovulmurlar, di gəl sosial müavinətlər də almırlar və işləyə də bilmirlər.

Əsl miqrantlara və gerçək qaçqınlara gəldikdə isə, müxtəlif ölkələrdən Almaniyaya axışan insanlar həqiqətən də qeydiyyat prosedurundan keçirlər. Onların sənədləri araşdırılır, fotoları çəkilir, barmaq izləri götürülür. Məqsəd miqrantın sonradan başqa tarixçə, ad və sənədlə Almaniyaya daxil olmağının qarşısını almaqdır.
Bəhs etdiyimiz prosedurlardan sonra miqrantların 2/3 hissəsi Almaniyadan çıxarılır.

Hazırda Almaniyaya Serbiya, Makedoniya, Bosniya-Hersoqovina, Somali, Qana, Seneqal, Eritreya və s. kimi ölkələrdən gedənlərin istisnasız olaraq hamısı sığınacaqla bağlı rədd cavabı alır.
Rədd cavabının alınması prosesi qısa deyil. Bir nəfərin araşdırılması təxminən 8 saat davam edir. Bu araşdırmadan sonra həmin adamın qaçqın statusuna “layiq” olmadığı aydınlaşarsa, deportasiyaya qərar verilir. Yəni adam 24 saat ərzində Almaniyanı tərk etməlidir.

Həmin şəxsə təyyarəyə bilet alınır, yatmaq üçün yer və yemək verilir. Sonra göndərilir. Adam ölkəsinə yollanmaq əvəzinə qaçırsa, o, axtarılır, tutulur, qısa müddətə həbsxanaya salınır, amma sonucda təyyarəyə oturdulub göndərilir.
Bütün bunlar xərcdir və Almaniya da pulları bağışlamır, deportasiya olunana 2-5 min avro arasında cərimə yazılır. Daha çox qaçanların xərci də çox olur.
Almaniya dövləti bu borcu ən azı 25 il unutmur. Ölkədən çıxarılan adam yalnız borcu ödəyəndən sonra Şengen vizası ala bilər.
Yox əgər o, ölkəyə yenidən qeyri-leqal şəkildə girərsə, yenə deportasiya ediləcək və borcu ən azı 5 min avro artacaq.
Beləliklə, qaçqın statusu almayacaqlarını bilməyən adamlar çox kobud səhv edirlər. Onlar sərhədi keçmək üçün qaçalmaqçılara pul verir, sonra polisə “təslim” olurlar. Qısa zamandan sonra isə pulsuz, böyük borcla, Şengen anlaşmasını imzalamış bütün ölkələrə girişi yasaqlanmış şəkildə geri qaytarılırlar.

Tranzit tələ

Almaniyada “Tranzit ölkələr haqqında” qanun var. Bu qanuna görə, qaçqın və ya miqrant ayaq basdığı ilk “etibarlı” ölkədə qalmalıdır. Miqrantlar isə Avstriya, Yunanıstan, Macarıstan, Slovakiya və ya İtaliyadan keçərək Almaniyaya gediblərsə, Almaniyada qala bilməzlər.
Miqrantlar onların sənədlərinin araşdırıldığını, qeydiyyat aparıldığını görəndə sevinirlər, qaçqın statusunun alınması prosedurunun başlandığını düşünürlər.
Belə deyil.

Əslində onların sənədləri yoxlanılır, sayları dəqiqləşdirilir – gəldikləri ölkəyə göndərilmək üçün.
Miqrantların çoxu düşünür ki, əgər onlar araşdırma proseduru zamanı sussalar, hansı ölkədən keçib Almaniyaya girdiklərini deməsələr (“bağlı maşında gətirdilər, yolları tanımırıq, heç nə görmədik” və s.), hər şey alınacaq.
Qətiyyən belə deyil.
Reallıq budur ki, bir çox ölkələrdən Almaniyaya birbaşa yollanmaq mümkün deyil: aviareyslər istisnadır. Miqrantların axın ssenarisi isə eynidir: Türkiyədən Aralıq dənizi vasitəsilə Yunanıstana, oradan Macarıstana, Serbiyaya, Slovakiyaya, Avstriyaya, sonda Almaniyaya.

Avstriya, Macarıstan, Çexiya, Slovakiya kimi ölkələrin polisləri, təbii ki, qanunları əla bilirlər. Məhz buna görə onlar sərhəddə qapıları açır, miqrantlara “Qaçın!” deyirlər. Bilirlər ki, Almaniya onları geri qaytaracaq.
Hamısını olmasa da, çoxunu. Üstəlik, araşdırma, qeydiyyat da almanların boynuna.
Almaniya siyasi sığınacaq alanlara ilkin mərhələdə işləmək imkanı vermir. İlk üç ayda kiimsəyə işləmək olmaz. Sonra əmək fəaliyyəti üçün məhdud icazə verilir. Normal iş icazəsini isə yalnız 15 ay sonra almaq olar.

Və son olaraq onu da yazaq ki, Almaniyada mühacirlər 3 tipə ayrılır:

1. Əmək mühacirəti. Almaniyada iş tapılır, iş yerinin sahibi “mavi viza” tələbini yollayır, sənədlər hazırlanır və 3 il sonra vətəndaşlıq almaq olar.
2. Nikah. Almaniya vətəndaşı ilə ailə qurulur, 3 ildən sonra daimi yaşayış izni alınır, 5 il sonra vətəndaşlıq üçün müraciət etmək olar.
3. Repatriasiya. Alman əsilli insanlar Almaniya vətəndaşlığı ala bilərlər.
Bütün bu şərtlərdən savayı kateqoriyalara daxil olanlarınsa Almaniyada sığınacaq və ya vətəndaşlıq alması çox çətindir.
Miqrant seli səngiməsə belə.

Orxan Hun
Milli.Az

Qaçqın və Sığınacaq arasındakı fərq

Qaçqın və sığınacaq anlayışları anlaşılsa da, eyni şəkildə, əlbəttə ki, ikisi arasında fərqlər var. Əvvəlcə iki sözü müəyyənləşdirək. Qaçqın, mənşəyinin və ya milliyyətinin xaricində olan bir şəxsdir. Digər tərəfdən, sığınacaq qaçqınların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuş bir yerdir. Bu iki söz arasındakı əsas fərq budur. Bu məqalə vasitəsi ilə sözləri nəzərdən keçirək və mənalarını baxımından fərqləndirək.

Qaçqın kimdir?

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, qaçqın , irqi , milliyyət, din və ya ayrı -ayrı siyasi düşüncəyə görə təqib qorxusu səbəbiylə mənşəyi və ya vətəndaşı olduğu ölkədən kənarda olan və bu sığortadan istifadə etmək istəməyən bir şəxsdir. ölkə. Bir qaçqının müxtəlif səbəblərdən təqib qorxusu səbəbiylə özünə güvənmədiyi bir ölkə tərəfindən təklif olunan təhlükəsizlik tədbirlərini qəbul etmək istəmədiyi anlaşılır.

Qaçqınlar hüquqi qruplar olaraq təyin olunur. Ölkələrini tərk edən qaçqınların əksəriyyətinin qonşu ölkələrdən və ya bölgələrdən sığınacaq istəmələri olduqca təbiidir. Vətəndaş olduqları ölkədən çox da uzaqlaşmağa meylli deyillər. Qaçqınlar haqqında qanunda deyilir ki, qaçqın müharibədən və şiddətdən qorxaraq başqa bir ölkəyə sığınır. Siyasi baxımdan ən böyük qaçqın ölkəsinin Əfqanıstan , Myanma, İraq, Sudan, Şri Lanka və Fələstin torpaqları olduğuna inanılır. İndi sığınacaq sözünə keçək.

Sığınacaq nədir?

Sığınacaq, sözdə qaçqınların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuş bir yerdir . Belə ki, sığınacaq cinayətkarların və borcluların sığınacaq tapdıqları sığınacaq və ya sığınacaq və müdafiə yeridir. Cinayətkarların sığınacaqdan sığınacaq almadan zorla götürülə bilməyəcəyini bilmək vacibdir. Qısacası sığınacağın geri çəkilmə və təhlükəsizlik yeri olduğunu söyləmək olar.

Maraqlıdır ki, bir qaçqına sanksiya verilənədək və sığınacaqda yer verilməyənə qədər sığınacaq axtaran adlanır. Belə başa düşülür ki, sığınacaq axtaranlara sığınacaqda başqa bir ölkə və ya ərazi ola biləcək daha yaxşı bir yaşayış yeri verilir. Sığınacaq, kimsəsiz, bədbəxt və ya problemli insanların bir qrupunu qorumaq və ya onlara kömək etmək üçün bir qurumdur.

Qaçqın və sığınacaq arasındakı fərq nədir?

Qaçqın və Sığınacaq anlayışları:

Qaçqın: Qaçqın , təqib qorxusu səbəbiylə mənşəyi və ya milliyyətinin xaricində olan bir şəxsdir.
Sığınacaq: Sığınacaq, sözdə qaçqınların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuş bir yerdir.

Qaçqın və Sığınacaq Xüsusiyyətləri:

Təbiət:

Qaçqın: Qaçqın fərddir .
Sığınacaq: Sığınacaq, qaçqınların təhlükəsiz yaşaya biləcəyi bir yer və ya bir qurumdur. Təhlükəsiz bir sığınacağa bənzəyir.

Qanuni:
Qaçqın: Qaçqın, bir qrup insanlara verilən hüquqi statusdur.
Sığınacaq: Sığınacaq, hətta cinayətkarların da təhlükəsiz yaşaya biləcəyi bir yerdir. Həmçinin, bu cinayətkarlar sığınacaqdan heç bir zərər vermədən zorla götürülə bilməzlər.

1. ” Kibativillagerlər ” Julien Harneis tərəfindən [CC BY-SA 2.0] Wikimedia Commons vasitəsilə

2. ” Çaddakı Darfur qaçqın düşərgəsi ”, Mark Knobil, Pittsburgh, ABŞ – Kamp. [CC BY 2.0] Wikimedia Commons vasitəsilə

Əlaqəli yazılar:

Müəllif haqqında: Nedha

Nedha Sosiologiya Məzunudur və Psixologiya üzrə Qabaqcıl Diploma malikdir. Tədqiqat maraqları əsasən Sosiologiya, Tətbiqi dilçilik, Sosiolingvistika və Dilçilik antropologiyası sahələrindədir. Hal hazırda müəllim kimi çalışır