O‘zbekistonda yo‘l harakati qoidalarini buzganlik uchun jarimalar jadvali
23. Mototsikl va boshqa transport vositalari haydovchilarining harakat xavfsizligiga tahdid soluvchi yo’llarda yoki favqulodda vaziyatlarda guruh harakatida ishtirok etishi.
YUK AVTOMOBILLARINI ISHLATISHDA ULARDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGINI BAHOLASH Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»
Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Zamirbek Xametov, Abdulatif Abdubannopov, Boburjon Botirov
Ushbu maqolada O‘zbekiston iqtisodiyotining dinamik o‘sishi bevosita uning yuk va passajirlarni tashish hajmi ortishi bilan bog‘liq. Savdo va yo‘lovchi tashish jamiyatda qamrab olingan. Avtomobillarda yuk tashish jarayoni mobaynida zamonaviy talablar asosida yangi logistik normalari uchun tashish jarayoni tashkil qilish.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — Zamirbek Xametov, Abdulatif Abdubannopov, Boburjon Botirov
KONVEYERLARDA ELEKTR ENERGIYA ISTE’MOL QILISHNI SAMARADORLIGINI OSHIRISH USULLARI
AVTOTRANSPORT KORXONALARINI INNOVATSION JIHOZLASHGA TA’SIR QILIVCHI EKSPLUATATSION OMILLAR
“AFROSIYOB” (TALGO 250) TEZYURAR POEZDINING ISHONCHLILIK, TAYYORLIK VA TA’MIRTALABLILIK KO’RSATKICHLARINI TAHLIL QILISH
YENGIL AVTOMOBILLARDA YOQILG`I SARFINI KAMAYTIRISH USULLARI
AVTOMOBILSOZLIK SANOATIDA POLIMER VA KOMPOZIT MATERIALLARDAN FOYDALANISHNING SAMARADORLIK KO’RSATGICHLARI
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
EVALUATION OF THE EFFICIENCY OF USING TRUCKS IN OPERATION
In this article, the dynamic growth of the Uzbek economy is directly related to its increase in freight and passenger traffic. Trade and passenger transportation are covered in the community. Organization of the transport process for the new logistics standards on the basis of modern requirements during the process of transportation of goods by road.
Текст научной работы на тему «YUK AVTOMOBILLARINI ISHLATISHDA ULARDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGINI BAHOLASH»
YUK AVTOMOBILLARINI ISHLATISHDA ULARDAN FOYDALANISH
Zamirbek Xametov Abdulatif Abdubannopov Boburjon Botirov
Farg’ona politexnika instituti
Ushbu maqolada O’zbekiston iqtisodiyotining dinamik o’sishi bevosita uning yuk va passajirlarni tashish hajmi ortishi bilan bog’liq. Savdo va yo’lovchi tashish jamiyatda qamrab olingan. Avtomobillarda yuk tashish jarayoni mobaynida zamonaviy talablar asosida yangi logistik normalari uchun tashish jarayoni tashkil qilish.
Kalit so’zlar: Yuk tashish, yuk avtomobili, ekspluatatsiya sharoiti, konstruksiya
EVALUATION OF THE EFFICIENCY OF USING TRUCKS IN OPERATION
Zamirbek Khametov Abdulatif Abdubannopov Boburjon Botirov
Fergana Polytechnic Institute
In this article, the dynamic growth of the Uzbek economy is directly related to its increase in freight and passenger traffic. Trade and passenger transportation are covered in the community. Organization of the transport process for the new logistics standards on the basis of modern requirements during the process of transportation of goods by road.
Keywords: Transportation, truck, operating conditions, construction
O’zbekiston iqtisodiyotining dinamik o’sishi bevosita uning yuk va passajirlarni tashish hajmi ortishi bilan bog’liq. Savdo va yo’lovchi tashish jamiyatda qamrab olingan. O’tgan besh yil mobaynida yuk aylanmasi hajmi 1,5 marta, yo’lovchi aylanmasi 1,45 marta o’sdi. Transportda yuk tashishning umumiy hajmi, avtotransport vositalaridagi ulushi, umumiy yuk tashish jarayoni hajmi bilan bog’liq. Bugungi kunda avtotransport vositalariga to’liq yuk hajmining 90% dan ortig’i to’g’ri keladi. Avtomobillarda yuk tashish jarayoni mobaynida zamonaviy talablar asosida yangi logistik normalari uchun tashish jarayoni tashkil qilingan. Iqtisodiyotning dinamik o’sishini ta’minlashning muhimligi yangi zahiralarni qidirish, tashish jarayonidagi hizmatni takomillashtirish, tashish hajmining o’sish su’rati, yuk avtomobillaridan foydalanish jarayonida samaradorligini orttirish, intellektual va informatsion texnologiyalarni joriy qilish orqali erishiladi. Bu foydalanish jarayonidagi yangi
yondashuv avtotransport vositalarini hayot siklidagi yangi bosqichlarini bir-biriga bog’liqliligini aniqlaydi.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Shunday qilib, xalqaro ekspertlar hisobiga ko’ra mamlakatni dengiz portiga erkin kirish yo’li yo’qligi, ayniqsa transport tariflarini sezilarli tebranishi 1% dan 8-9% gacha eksport va import tovarlarida tashish xarajatlari ulushini oshiradi.
O’zbekiston iqtisodiyotining dinamik o’sishi bevosita uning yuk va passajirlarni tashish hajmi ortishi bilan bog’liq. Savdo va yo’lovchi tashish jamiyatda qamrab olingan. O’tgan besh yil mobaynida yuk aylanmasi hajmi 1,5 marta, yo’lovchi aylanmasi 1,45 marta o’sdi. Transportda yuk tashishning umumiy hajmi, avtotransport vositalaridagi ulushi, umumiy yuk tashish jarayoni hajmi bilan bog’liq. Bugungi kunda avtotransport vositalariga to’liq yuk hajmining 90% dan ortig’i to’g’ri keladi.
Dizel divigatellaridan keng foydalanish oshdi. Hozirda yonilg’i sarfi benzinda ishlaydigan dvigatellarga qaraganda 30-40% kam bo’lib, foydali ish koeffisienti.
50% ga yetishi mumkin. Bunga turbokompressorda puflash, chiqindi gazlarni retsirikulyasiya qilishni roslaydigan Common Rail yonilg’i uzatish sistemasi orqali erishiladi.
Plastmassa kuzovlar (“Trabant” avtomobili) va alohida plasmassa detallar(kapot , yukxona qopqog’i , buffer ,qoplama detallar va boshqalar) ishlatish eng yuqori samara beradi. O’rtacha plastmassadan tayorlangan detallarning massasi po’lat detallarga qaraganda 2 barobar kam bo’ladi.
Avtomobil transporti bilan yuklarni tashishlar tannarxining strukturasi
№ Harajatlar nomi Ulush % da
1 Yoqilg’i 37-40 16-20
2 Ta’mirlash va texnik xizmat ko’rstish (mehnat xarajatlari) 2-2,2 3
3 Ta’mirlash va texnik xizmat ko’rsatish (butlash xarajatlari) 15-16 52-55
4 Haydovchining ish haqqi 2-2,5 1-1,1
5 Texnikaning amortizatsiyasi yoki lizingi 10-12 5-6
6 Boshqa xarajatlar 6-7 2
ATV ning ekspluatatsion samaradorligiga ta’sir ko’rsatuvchi asosiy omillar maqsadni ta’minlashda bir butunni tashkil qilgan holda, takomillashtirish bo’yicha mustaqil hisoblanadi.
ATV ni ekspluatatsiya qilish samaradorligi
ATV ning Texnik darajasi Tashishlarni tashkil etish darajasi TX, ta’mirlash va saqlashni tashkil etish darajasi Ekspluatatsiya sharoitlarini takomillashtirish
Yuqorida sanab o’tilgan omillarni optimallashtirish bilan transport xizmatlarining tannarxining jiddiy kamaytirish mumkin.
Tadqiqotlarning natijalari tanlangan mezon bilan belgilanadi samaradorlikni baholash mezonlari mualliflar qo’ygan masalalarga ko’ra xar xil.
Yuk avtomobillarini ekspluatatsiya qilishning samaradorlik mezoni qurishda quyidagi talablarni hisobga olish zarur. Mezon quyidagicha bo’lishi kerak:
– Ekspuatatsiya qilish sistemasining asosiy vazifasi va rivojlanishini aks ettirish;
– Ekspluatatsiyaning samaradorlik ko’rsatkichlari sistemasi asosida qurilishi lozim.
Eng ummiy talab shundan iboratki, ekspuatatsiya samaradorligini baholash mohiyatiga ko’ra kompleks va tuzimli bo’lishi zarur. U, yuk avtomobillarini ekspluatatsiya qilish samaradorligini oshirish muommosining yechimini izlashda tijoriy va texnik, iqtisodiy va tashkiliy ijtimoiy va ekologik aspentlarning uzviy (organik) birligini hisobga olishni talab qiladi ko’rsatkichlar sistemasini yaratish va o’zaro uzviy bog’liqlik haqidagi g’oyani amaiyotda amalga oshirish uchun ko’rsatkichlar quyidagi talablarga javob beradi;
Bunda holat yuk avtomobillarini ekspluatatsiya qilish samaradorligi funksiyasini quyidagicha ifodalash mumkin:
Bu erda, A-ekspluatasiya sistemasining umumlashtirilgan samaradorlik ko’rsatkichi; V – yuk avtomobilining amaldagi unumdorlik ko’rsatkichi; N-yuk avtomobilining ishonchlilik ko’rsatkichi; R – ekspluatatsiya sistemasining tejamlilik ko’rsatkichi.
Har qanday yuk avtomobilini eng asosiy ekspluatatsion parametrlari to’la massa (yuk ko’tarish qobiliyati) va harakatlanish tezligi hisobga olinadi. Unumdorlik ularning qiymatiga bog’liq bo’ladi.
Avtomobillarning texnik holatini ekspluatatsion xususiyatlar ko’rsatkichlari yordamida o’xshash avtomobil bilan sifatini esa me’yorlangan ko’rsatkichlar bilan taqqoslab baholanadi
K = KaWlCnpo f(KE0W0Cnpi) (1.2 )
Bu erda K3 – yukni etkazib berishning kafolatlanganlik koeffitsienti (yukni etkazib berish ehtimoliy vaqtining avtotransport vositalarining ishonchliligiga bog’liq bo’lgan
SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 2 I 2021
kafolatlangan yetkazib berish vaqtiga nisbati), i, o —taqqoslanadigan va al’ternativ variantlaming indekslari.
KrMr pvcpT (1 -X KTl)
Bu erda Kr -yuk ko’tarish qobilyatidan foydalanish koeffitsienti; Mr – avtomobilning yuk ko’tarish qobiliyati; p- o’tilgan yo’ldan foydalanish koeffitsienti; V^, KTl, KSi -ekspluatatsion texnoligiklik koeffitsientlari; – keltirilgan harajatlar.
Detal va uzellarning moslashuvchanli – darajasini miqdor jihatdan baholash uchun moslashuvchanlik koeffitsientidan foydalanilgan. U quyidagiga teng:
Bu erda n^ – haqiqiy ekspluatatsiya sharoitlarida ehtiyot qismlarning amaldagi sarfi, dona.; – ehtiyot qismlarning me’yoriy sarfi, dona.
Taklif etilgan moslashuvchanlik koeffitsienti – haqiqiy ekspluatatsiya
sharoitlarida ehtiyot qismlarning amaldagi sarfiga va ehtiyot qismlarning me’yoriy sarfiga sarfiga bog’liq. ATV ning ekspluatatsiya sharoitlariga moslashuvchanlik darajasini shu koeffitsient yordamida aniqlash ma’qul ekspluatatsiya sharoitlarida ehtiyot qismlarning me’yoriy sarfini har bir model uchun alohida ishlab chiqishni taqozo qiladi.
Kompleks samaradorlik ko’rsatkichi ATV ning yuk avtomobillariga muvofiq hisoblab chiqiladigan unumdorligi hisoblanadi. U quyidagi [38] formuladan hisoblanadi.
w = qrpv ••t- • 365-a (15)
Bu erda q – yuk ko’tarish qobiliyati, t; y, p,a – yuk ko’tarish qobiliyati o’tilgan yo’l chiqarish koeffitsientilari; Vt – texnik tezlik, km/soat; – naryad vaqti, ch; lez -yuk bilan yurish uzunligi, km; t^ – yuk ortish – tushirish ishlariga tayyorlanish va
bajarishga ketgan vaqti.
Ushbu kompleks ko’rsatkich nafaqat ATV ning ishonchliligi, uning texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlashga moslashuvchanligi (a), tashilayotgan yukning tavsiflariga moslashuvchanligi (p, t^) ni hisobga olish, balki ularning texnik harakat tezligiga
ta’siri orqali ko’pgina ekspluatatsion xususiyatlarni baholash imkonini ham beradi.
ATV ning kompleks samaradorlik me’zoni – joyning dengiz sathidan har xil balandliklari uchun quyidagi tenglama:
SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 2 I 2021
Bu erda KW, Kß – unumdorlik tog’li sharoitlarda va yonilg’i sarfining optimallashgan koeffitsientlari; w – ATVni tog’ sharoitidagi unumdorligi; qh – tog’li sharoitlarda yonilg’i sarfi, 1/100 km.
ATV ning unumdorligi quyidagi formuladan aniqlanadi:
w_qyßVP. Km (1 – Kopr ) a7)
Bu erda V^ – o’rtacha harakatlanish tezligi, km/soat; Km – marshrut tanlashning ratsionalligini aniqlovchi koeffitsient; K^ – tashishlarni tashkil qilish va ATV ga xizmat ko’rsatishga ko’ra vaqt yo’qotilishini aniqlovchi koeffitsient;
KS – yuk ortish-tushirish ishlari, texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlashga ketadigan vaqt harajatlarini aniqlovchi koeffitsient.
Mazkur dissertatsiyada marshrutdagi avtopoezdning samaradorligini tahlil qilishda marshrutga chiqishdan oldin uning samararadorligiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar hisobga olinmaydi (yuk ortish-tushirish ishlarini bajarishga ketgan vaqt harajatlari, texnik hizmat ko’rsatish va ta’mirlash harajatlari, naryad vaqti, liniyaga chiqarish koeffitsienti va b.).
Solishtirma unumdorlikni quyidagi formuladan aniqlash taklif qilinadi:
Bu erda mr – tashilayotgan yuk massasi, t; V – o’rtacha harakatlanish tezligi, km/soat; Qs – yo’ldagi yonilg’i sarfi, l/100 km.
Yuk avtomobili texnik – iqtisodiy samaradorligining kompleks qo’rsatkichi taklif qilingan. U quyidagi formuladan hisoblanadi:
Bu erda ma – avtotransport vositalarining to’la massasi t; Gt -yonilg’ining o’rtacha soatbay sarfi l/soat;
Komleks ko’rsatkich -avtomobildan foydalanishning solishtirma tannarxi taklif etiladi. Uning strukturasi keltirilgan harakatlar me’zoniga o’xshaydi va quyidagi formuladan aniqlanadi:
Bu erda Syd – ATV dan foydalanishning solishtirma tannarxi, so’m/100t.km;
S – ATV ni ishlab chiqarish tannarxi, uning meyoriy ishlash vaqti soatiga to’g’ri
S:3 – ATV ni soatbay ekspluatatsiya qilish tannarxi, so’m/soat; wr – chasovaya proizvoditelnost ATS, t.km/soat.
ishda unumlashtirilgan ko’rsatkich-solishtirma unumdorlikni taklif qilingan bo’lib, undan texnik daraja va sifatni yagona miqdoriy baholash shuningdek, konstruktsiyaning ma’lum ekspluatatsiya sharoitlariga moslashuvchanlik darajasini baholashda foydalanish mumkin. U quyidagi formuladan aniqlanadi:
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
Bu erda Wß – solishtirma unumdorlik ( 100m • km2/1 • soat); y – yuk ko’tarish qobiliyatidan foydalanish koeffitsienti; q – gruzopod’emnost, t; Vcp -avtomobilning o’rtacha harakatlanish tezligi, km/soat; QS -yonilg’ini yo’ldagi sarfi, l/100 km.
Avtotransport vositalarining samaradorligini baholash me’zonlari
ATV samarado rligini baholash me’zonla ri Formulasi Baholash me’zonlari
Samarad orlik koeffitsie nti K = Kwwcm /(Kœwocnpo i=m KrMr ßVJ (1 -X KTi ) W = i=1 i i=m 1+Vp X Km i=1 )Yukni yetkazib berishning kafolatlanganlik koeffitsienti, unumdorlik, ATV ning taqqoslanadigan va al’ternativ variantlaridagi keltirilgan harajat-lari ko’paytmalarining nisbati Transport ishini al’ternativ transport bilan taqqoslab baholaydi.
Moslashu vchanlik koeffitsie nti Kp = N* / NH Ma’lum ekspluatatsiya sharoitlarida ehtiyot qismlar amaldagi sarfining ehtiyot qismlar Ekspluatatsiyadaga etarlicha vaqt tugagandan keyin aniqlanadigan moslashuvchanligini
me’yorlangan sarfiga nisbati. baholash.
Yuk avtomobi lining unumdorl igi w_qyßVt – – TH – 365-î L +ßVt – t np *Texnik tezlik, yuk ko’tarish qobiliyati, yuk ko’tarish qobiliyatidan foydalanish, o’tilgan yo’l, liniyaga chiqarish koeffitsientlari, naryad vaqti, yuk bilan yurish yuk-ortish tushirish ishlariga ketadigan vaqtini hisobga oladi. Muayyan davr yoki yildagi transport hizmatini baholash.
ATV ning unumdorl igi w qrßVp – Km (1 – Kops ) 1+Kp – K s O’rtacha harakatlanish tezligi,yuk ko’tarish kobiliyati, yuk ko’tarish qobiliyatidan foydalanish. Qatnov, muayyan davr yoki yildagi transport xizmatini baholash.
Solishtir ma unumdorl igi W =mH ‘ VP W Qs 9 Tashilayotgan yuk massasi va o’rtacha harakatlanish tezligi ko’paytmasining yonilg’ining yo’ldagi sarfiga nisbati Bajarilgan ish bo’yicha transportai baholash, ATV ni tanlashda foydalanish mumkin.
YUk avtomobi li texnik-iqtisodiy samarado rligining kompleks ko’rsatki chi m – V Y — a °p Kt.э6э ~ T^T , Gt To’la massa va o’rtacha harakatlanish tezligi ko ‘ paytmasining soatbay o’rtacha yonilg’i sarfiga nisbati. Bajarilgan ish bo’yicha transportai baholash.
Avtomob ildan foydalani shning solishtir ma tannarhi 100(S np + s9 ) wr ‘ Ishlab chiqarish tannarhi va ATVning soatbay ekspluatatsiya tannarhi yig’indisining ATV soatbay unumdorligiga nisbati, t.km/ch Bajarilgan ish bo’yicha transportai baholash ATV ni tanlashda foydalanish mumkin.
Solishtir ma unumdorl ik v ■ q ■ F W = v q ccp Q Qs Tashilayotgan yuk massasi va ATVning o’rtacha harakatlanish tezligi ko’paytmasining yonilg’ining yo’ldagi sarfiga nisbati Bajarilgan ish bo’yicha transportni baholash, ATVni tanlashda foydalanish mumkin.
Monitoringning quyidagi usullari farqlanadi:
1. Masofadan turib monitoring qilish;
2. Aerokosmik usullar;
3. Yer yoldoshi orqali olingan ma’lumotlarni kompyuterda ishlash usullari;
4. Fizik – kimyoiy usullar;
5. Biologik monitoring usullari
6. Ma’lumotlarni statik va matematik yo’l bilan ishlash usullari;
7. Geografik axborot sistemalari;
8. Xronometraj qilish, so’roq o’tkazish anketa to’ldirish, suhbat o’tkazish va boshqalar.
Transport monitoringgidan tashishlarni bohqarish sistemalari va avtoparkning boshqarishning avtomatlashtirilgan sistemalarida transport logistikasi masalalari hal qilishda foydalaniladi. Ishlash prinsipi transport koordinatalarni kuzatish va tahlil qilishdan iborat.
2-rasm. Transportni yer yo’ldoshi orqali monitoring qilish.
Uzatish moduli mobil aloqa operatorlarining simsiz tarmog’idan foydalanib, ma’lumotlarni uzatish imkonini beradi. Olingan ma’lumotlar tahlil qilinadi va matn
shaklida yoki kartografik axborotdan foydalanib dispecherga beradi. 3-rasmda dastur taminoti interfeyslarining namunalari berilgan.
– GPS yo’ldoshining signallari asosida xususiy turgan joyni, harakatlanishning tezligi va yo’nalishini hisoblaydi;
– O’xshash yoki raqamli kirishlar orqali tashqi datchiklarni ulaydi;
– Ketma – ketligdagi porta yoki yanada ixtisoslashgan CAN interfeysi bo’lgan bort uskunalarida ma’lumotlarni solishtiradi;
– Aloqada bo’lgan vaqtda ma’lumotlarning ba’zi hajmini ichki xotirasida saqlaydi;
– Olingan ma’lumotlarni, ular ishlanadigan serverga uzatib beradi;
Yer yo’ldoshi yordamida monitoring qilishda quyidagilarni nazorat qilish mumkin:
– Harakatlanish (siljish) marshruti;
– Harakatlanish va marshrut grafiklariga rioya qilinishi;
– Ish vaqti hamda haydovchi va operatorlar ish rejimlari va grafiklarga rioya qilish, transport vositalaridan foydalanish samaradorligi;
– Yonilg’idan foydalanish sarflash (sarflash);
– Transportdan foydalanish, uning o’tgan yo’li va harakatlanish tezligi;
– Ishlash zonalari, yani “geo zone” sistemasidan foydalanib, muayyan transport vositasiga harakatlanishga ruhsat berilgan hududni oldindan aniqlash mumkin.
Quyidagilarni tahlil qilish mumkin:
– Tanlangan vaqt oralig’ida ma’lum transport vositasidan foydalanishning har xil parametrlari va shartlari shunday qilib, ham muayyan transport sistemasidan , ham transport parkining hammasidan samarali foydalnishni tahlil qilish mumkin;
– Transport vositalari parkining ishi;
– Transport haydovchilari ishining samaradorligi;
– Transport harakatlanish marshrutining optimalgi va samaradorligi.
1.B.A.Xojev. Avtomobillarda yuk va pasajjir tashish asoslari. Darslik T., “O’zbekiston”, 2002 yil
2. B.A.Xodjaev. Avtomobil’no’e perevozki. T. : —Oqituvchill, 1991.
3.A.V.Vel’mojin, V.A. Gudkov, L.B. Mirotin, A.V.Kulikov.- Gruzovoe avtomobil’no’e perevozki. M.: — Goryachaya liniya – Telekoml, 2007.
4. L.L.Afanas’ev, N.B. Ostrovskiy, S.M.TSukerberg- Edinaya transportnaya sistema i avtomobil’no’e perevozki. M.; «Transport». 1984
4.B.A.Xodjaev- Gruzovoe Avtomobil’no’e perevozki. T. : —Oqituvchill, 1984
5. N.Z.Arifjanova, M.F.Yoqubov. Avtomobillarda yuk va pasajjir tashish asoslari ( Masalalar toplami). T.: —FANl.2007.
6.L.I.Paliy i Z.V Polovinnikova. Avtomobil’no’e perevozki (zadachnik) M. «Transport». 1982
O‘zbekistonda yo‘l harakati qoidalarini buzganlik uchun jarimalar jadvali
Yo’l harakati qoidalarini buzganlik uchun jarima miqdori O’zbekiston Respublikasining ma’muriy kodeksiga muvofiq belgilanadi.
Ma’lumotlar 09.01.2021 holatiga ko’ra amal qilinadi
1. XAVFSIZLIK KAMARINI TAQMASLIK UCHUN JARIMA
Haydovchilarning transport vositalarini boshqarishda va yo’lovchilarni tashishda xavfsizlik kamarlaridan foydalanish qoidalariga rioya qilmaslik, shuningdek, mototsikl haydovchilarining motoshlemalardan foydalanish qoidalariga rioya qilmaslik
2. TEXNIK KO’RIK “APTECHKA”, AKS ETTIRUVCHI NIMCHA (JILET), YONG’IN O’CHIRGICH, AVARIYAVIY TO’XTASH BELGISI YO’QLIGI UCHUN JARIMA
Belgilangan tartibda ro’yxatdan o’tkazilmagan yoki majburiy texnik ko’rikdan o’tmagan yoki nosozliklari bo’lgan yoxud qonun hujjatlarida belgilangan tartibda avariya holatida oynani sindirish uchun bolg‘acha bilan jihozlanmagan, avtomashinalar bilan jihozlanmagan transport vositalarini haydovchilar tomonidan boshqarilishi. Yong’in o’chirgichi, birinchi tibbiy yordam to’plami, favqulodda to’xtash belgisi va ularni ishlatish taqiqlangan aks ettiruvchi jilet, shuningdek chiqindilardagi ifloslantiruvchi moddalar miqdori, shuningdek ish paytida ular tomonidan yaratilgan shovqin darajasi. , belgilangan standartlardan oshib ketish
3.Xatolar
Haydovchilarni tormoz tizimi, rul boshqaruvi yoki ulash qurilmasi ishlamay qolgan yoki tegishli ruxsatnomasiz qayta jihozlangan transport vositalari bilan boshqarish
4.Shaharlararo va xalqaro yoʻlovchi tashishni amalga oshiruvchi avtobus haydovchilarining boshqaruv moslamalari (taxograflar)siz yoki oʻchirilgan taxograflar bilan boshqarishi
5. Без госномера
Управление транспортными средствами, эксплуатация которых запрещена в установленном порядке, а равно транспортными средствами, с которых самовольно сняты государственные номерные знаки
6. Soxta yoki boshqacha tarzda o’zgartirilgan davlat raqamlari, shuningdek ushbu transport vositasiga tegishli bo’lmagan davlat raqamlari bilan transport vositalarini boshqarish
7. Yuklarni tashish qoidalarini buzish, shuningdek, shatakka olish qoidalarini buzish
8. Tegishli ruxsatnomasiz umumiy ko’rsatkichlari yuk bilan yoki yuksiz belgilangan me’yordan ortiq bo’lgan og’ir, katta o’lchamdagi, xavfli yuklarni tashish va yo’lga chiqish
9. Texnik reglamentga mos kelmaydigan oynali va (yoki) “tonirovka” (qorong’i) oynali transport vositalaridan, shuningdek, haydovchining joyidan ko’rinishni cheklovchi qo’shimcha ob’ektlar o’rnatilgan yoki qoplamalar qo’llanilgan transport vositalaridan foydalanishя
Xuddi shunday huquqbuzarlik ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo’lsa
10. Tovush signalini maqsadsiz berish, avtotransport vositalariga ishlab chiqaruvchi tomonidan nazarda tutilmagan ovoz va yorug’lik moslamalarini o’rnatish, shuningdek ularni o’zgartirish
11. Tegishli ruxsatisiz avtotransport vositalariga maxsus tovush va yorug’lik moslamalarini o’rnatish, shuningdek, davlat raqamlarining ko’rinishini cheklovchi, ularni to’g’ri idrok etishiga to’sqinlik qiluvchi turli xil narsalarni o’rnatish va qoplamalarni qo’llash
12. PIYODA YO’LLARI BO’YLAB HAYDASH UCHUN JARIMA
Haydovchilarning piyodalar yo‘laklarida harakatlanishi, ularning yo‘l belgilari yoki qatnov qismining belgilarida belgilangan talablarga rioya qilmasligi (ushbu Kodeksning 128-3, 128-5, 128-6 va 130-moddalarida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno), odamlarni tashish qoidalarini buzish, transport vositalarini bosib o’tish, yo’nalishdagi transport vositalarining to’xtash joylaridan yoki piyodalar o’tish joylaridan o’tish, tashqi yorug’lik moslamalaridan foydalanish, shuningdek, piyodalarga loyni sachratish.
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan xuddi shunday huquqbuzarlikni bir yil davomida takror sodir etish
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan bir xil huquqbuzarlikni ma’muriy jazo ikki marta qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etish
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan bir xil huquqbuzarlikni uch marta va undan ortiq ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etish
13. RULNI BOSHQARISH VAQTIDA TELEFONDAN FOYDALANISH UCHUN JARIMA
Avtomobilni boshqarish vaqtida haydovchilarni telefondan foydalanish
Xuddi shunday huquqbuzarlik ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo’lsa
14. Avtotransport vositasini haydash vaqtida televizor va video dasturlarni ko’rish uchun monitordan (displeydan) foydalanish hamda avtotransport vositasiga ruxsatsiz monitor (displey) o’rnatish
15. Avtomobil ichki qismining old qismiga ruxsatsiz monitor (displey) o’rnatish
Ushbu moddaning birinchi yoki ikkinchi qismlarida nazarda tutilgan huquqbuzarliklarni ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etish
16. Transport vositalari haydovchilarining belgilangan harakatlanish tezligini soatiga 20 kilometrdan oshmaydigan miqdorda oshirib yuborish
17. Transport vositalari haydovchilarining belgilangan harakat tezligining soatiga 20 kilometrdan ortiq, lekin soatiga 40 kilometrdan oshmagan yoki transport vositalari haydovchilarining belgilangan harakat tezligini soatiga 20 kilometrdan oshmagan miqdorda bir xil huquqbuzarlik uchun ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror oshirib yuborishi
18. Belgilangan tezlikni soatiga 40 kilometrdan ortiq oshirgan transport vositalari haydovchilari
19. Svetoforning taqiqlovchi signali yoki svetoforning taqiqlovchi ishorasi orqali harakatlanayotgan transport vositalari haydovchilari
Xuddi shunday huquqbuzarlik ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo’lsa
20. To’siqsiz harakatlanish huquqiga ega bo’lgan transport vositalarining o’tishi uchun transport vositalari haydovchilari tomonidan to’siqlar yaratish
21. Transport vositalari haydovchilarining yo’l yoki yo’l tomon yo’l harakati qoidalarini buzganligi, shuningdek, ular tomonidan sodir etilgan huquqbuzarlik sodir etilganligi, bu esa avariya holatini yaratishga, ya’ni boshqa yo’l foydalanuvchilarini tezlik, harakat yo’nalishini keskin o’zgartirishga yoki boshqa fuqarolarning xavfsizligini yoki xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan boshqa choralarni ko’rishga olib keladi
Ushbu moddaning birinchi yoki ikkinchi qismlarida nazarda tutilgan huquqbuzarliklarni ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etish
22. Haydovchilar tomonidan transport vositalarini to’xtatish yoki to’xtash qoidalarini buzish
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan xuddi shunday huquqbuzarlikni ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etish.
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan xuddi shunday huquqbuzarlikni ikki marta ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etish.
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan xuddi shunday huquqbuzarlikni uch yoki undan ortiq marta qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etish.
23. Mototsikl va boshqa transport vositalari haydovchilarining harakat xavfsizligiga tahdid soluvchi yo’llarda yoki favqulodda vaziyatlarda guruh harakatida ishtirok etishi.
Xuddi shunday huquqbuzarlik ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo’lsa
24. Avtotransport vositalarining haydovchilari tomonidan temir yo’l o’tish joylarida harakatlanish qoidalarini buzish
Xuddi shunday huquqbuzarlik ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo’lsa
25. Alkogolli, giyohvandlik yoki boshqa mastlik holatidagi shaxsga transport vositasini boshqarish huquqini berish: jarima va 2 yildan 3 yilgacha transport vositasini boshqarish huquqidan mahrum qilish
26. Avtotransport vositalari haydovchilari tomonidan jabrlanuvchiga yengil tan jarohati yetkazilishiga yoki jiddiy moddiy zarar yetkazilishiga sabab bo‘lgan yo‘l harakati qoidalarini buzish
27.Transport vositalari haydovchilari tomonidan yo’l harakati qoidalarini buzish, natijada transport vositalariga, yo’l harakati boshqaruvi moslamalariga yoki boshqa mol-mulkka zarar yetkazilishiga, katta miqdorda moddiy zarar yetkazilmasligiga olib kelishi
28. HUJJATSIZ TRANSPORT VOSITASINI BOSHQARISH UCHUN JARIMA.
Haydovchilar tomonidan transport vositalarini boshqarish huquqini beruvchi hujjatlari, transport vositasini ro’yxatdan o’tkazish, shuningdek transport vositasiga egalik qilish, undan foydalanish yoki uni tasarruf etish huquqini tasdiqlovchi hujjatlari, uning egasi yo’qligida sug’urta polisi bo’lmagan haydovchilar tomonidan boshqarilishi.
29. Ushbu transport vositalarini boshqarish huquqiga ega bo’lmagan shaxslar tomonidan avtotransport vositalarini boshqarish, shuningdek transport vositalarini boshqarish huquqiga ega bo’lmagan shaxsga o’tkazish
30. Ushbu huquqdan mahrum bo’lgan shaxslar tomonidan transport vositalarini boshqarish
31.”MAJBURIY SUG’URTA”-(OSAGO)” YO’QLIGI UCHUN JARIMA
Transport vositalarini ulardan foydalanish davrida transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish bo’yicha sug’urta polislari tomonidan nazarda tutilmagan holda boshqarish, shuningdek, ushbu sug’urta polisida nazarda tutilgan transport vositalarini faqat ushbu sug’urta polisida ko’rsatilgan haydovchilar tomonidan boshqarish shartlarini buzgan holda boshqarish
32. Transport vositalari egalari tomonidan fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish bo’yicha qonunda belgilangan majburiyatlarni bajarmaslik, shuningdek, bunday majburiy sug’urta aniq bo’lmasa, transport vositalarini boshqarish
33. VOQEA JOYINI TARK ETISH UCHUN JARIMA
Yo’l-transport hodisasi joyining belgilangan qoidalarini buzgan holda ishtirokchilar tomonidan tark etish
34. Piyodalar yo’l harakatini tartibga solish signallariga bo’ysunmaslik, ular tomonidan belgilangan joylarga o’tish, shuningdek, yo’l harakatini tartibga solish signallariga bo’ysunmaslik, yo’l belgilari talablariga rioya qilmaslik, mopedlar va velosipedlarni boshqaruvchi shaxslar, tashuvchilar va yo’llardan foydalanadigan boshqa shaxslar tomonidan yo’l belgilarini taqiqlash yoki belgilash
35. Spirtli ichimliklar, giyohvandlik yoki boshqa mastlik holatida bo’lgan haydovchilarning yoki transport vositalarini boshqarish huquqiga ega bo’lmagan shaxslarning transport vositalarini boshqarishga ruxsat berish
36. Yo’llar, temir yo’l kesishmalari, boshqa inshootlar yoki yo’l harakatini tartibga solish texnik vositalariga zarar yetkazish, shuningdek, yo’l harakati uchun, shu jumladan yo’l qoplamasini ifloslantirish orqali qasddan aralashish
37. Transport vositasi harakatlanayotganda yo’lovchining tana qismlarini (qo’llardan tashqari) salondan chiqishi.
Нарушения правил дорожного движения в Узбекистане, влекущие удержании транспортного средства на штраф площадке.
Soxta yoki o’zgartirilgan davlat raqamlari bilan transport vositalarini boshqarish, shuningdek, ushbu transport vositasiga tegishli bo’lmagan davlat raqamlari bilan
Transport vositalarini saqlash qoidalarini buzish (fuqarolar uchun)
Ko’zguli, shuningdek tegishli GOST tomonidan belgilangan me’yorlarni buzgan holda ishlab chiqarilgan, tonirovkali (qoraytirilgan) oynalar transport vositalarini ishlatish
Haydovchilik guvohnomasi bilan mas holda transport vositasini boshqarish
Mast holatda va haydovchilik guvohnomasisiz transport vositasini boshqarish
Mast bo’lgan shaxsga transport vositasini boshqarishni topshirish
Tegishli hujjatlarsiz boshqaruv
Haydash huquqisiz boshqaruv
Haydash huquqidan mahrum etilganda
Mastlik holati bo’yicha tibbiy ko’rikdan bo’yin tovlash
O’zbekistonda yo’l harakati qoidalarini buzish, ular uchun joyida jarima solinishi mumkin bo’lgan holatlar*
Piyodalarning yo’l harakati nazorati signallariga bo’ysunmasliklari, ularning qatnov qismini belgilanmagan joylardan kesib o’tishlari, shuningdek, yo’l harakati nazorati signallariga bo’ysunmasliklari, mopedlar va velosipedlarni boshqarayotgan shaxslar tomonidan ustuvor yo’l belgilari talablariga rioya qilmaslik, yo’l belgilarini taqiqlash yoki ko’rsatish; haydovchilar va yo’llardan foydalanuvchi boshqa shaxslar (Bazoviy hisoblangan miqdorining 1/3 qismi jarima)
Haydovchilarga turli xizmatlar ko’rsatish maqsadida fuqarolarning yo’llarning qatnov qismida bo’lishi, yo’llarni olib tashlash zonasida chorva mollarini o’tlatish (Bazoviy hisoblangan miqdorining 1/2 qismi jarima)
Agar 126, 128-moddalarning birinchi qismida nazarda tutilgan huquqbuzarliklar bir yil davomida takror sodir etilmaganligini aniqlashning imkoni bo’lmasa, agar haydovchilik guvohnomasining taloni huquqbuzar tomonidan bir yil ichida almashtirilgan bo’lsa yoki huquqbuzarlik yozuvlari shubhali bo’lsa, YHXX hodimi belgilangan tartibda bayonnoma tuzishga haqli.
Toshkent shahri aholisiga huquqbuzarlik uchun olib qo‘yilgan haydovchilik guvohnomalarini qaytarishda qulaylik yaratish maqsadida qo’yidagi manzillariga murojat qilishni tavsiya etilgan:
- Yakkasaroy, Bektemir, Mirobod, Sirg’ali va Yashnobod tumanlari yasovchi aholi – Toshkent shahar, Yakkasaroy tumani, Glinka ko’chasi, 44-uy manzilida joylashgan YHXX Ma’muriy ishlari bo’yicha bo’limi;
- Yunusobod, M.Ulug’bek va Olmazor tumanlari aholisiga – Toshkent shahar, Yunusobod tumani, O. Zokirov ko‘chasi, 2-uy manzilida 2-sonli diagnostika stansiyasi binosidagi joylashgan Ma’muriy ishlari bo’yicha bo‘limining filiali;
- Chilonzor, Uchtepa va Shayxontohur tumanlari aholisiga – Toshkent shahri, Chilonzor tumani, Bunyodkor shoh ko’chasi, 118-uy manzilida 1-sonli diagnostika stansiyasi binosidagi joylashgan Ma’muriy ishlari bo’yicha bo‘limining filiali.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.