İstehlakçı nəzəriyyəsi: xüsusiyyətləri, tətbiqləri, nümunələri

Buna əvəzetmə təsiri deyilir. Bir məhsulun qiyməti artdıqca, istehlakçılar daha çox nisbətdə digər alternativ malları seçərək onu əvəz edəcəklər.

Azərbaycanda bal istehsalı: yeniliklər, planlar, problemlər – ARAŞDIRMA

Bakı. 24 mart. REPORT.AZ/ Azərbaycanda arıçılıq qədim tarixə malikdir. “Azıx” mağarasında aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı 50 min il yaşı olan, üzərində arı rəsmi çəkilən qabın aşkarlanması bunun bariz nümunəsidir. Baldan gündəlik həyatımızda olduğu kimi, xalq təbabətində də bir çox xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Hətta adi balın tərkibində olmayan komponentləri, vitaminləri balın tərkibində arıya yedizdirməklə daha güclü vitaminlərlə zəngin, müalicəvi məhsullar almaq mümkündür. Bu gün Cənubi Qafqaz florasının 60%-i ölkəmizdədir, lakin Azərbaycan balı xaricdən idxal edir. Cənubi Qafqaz florasının 40%-inin Gürcüstan və Ermənistanın payına düşməsinə baxmayaraq, həmin ölkələr balı ixrac edənlər sırasındadır. Bəs onda Azərbaycanda arıçılıq sahəsində hansı işlər görülməlidir? Bu sahənin inkişaf etdirilməsi istiqamətində görülən tədbirlər nədən ibarətdir? Bal istehsalının və satışının mövcud vəziyyəti qənaətbəxşdirmi? Respublikamızda il ərzində nə qədər bal istehsal olunur? İstehsal edilən məhsul ölkənin daxili tələbatını ödəyirmi? “Report” arıçılıq sahəsi ilə bağlı araşdırmada bu suallara cavab axtarıb. Türkiyə, Rusiya və Ukrayna ilə beynəlxalq əməkdaşlıq genişlənib Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin (KTN) Heyvandarlığın İnkişafı şöbəsinin müdiri Qalib Əbdüləliyev “Report”a açıqlamasında qeyd edib ki, hazırda Azərbaycanda arıçılıq sahəsi intibah dövrünü yaşayır. Onun sözlərinə görə, nazirliyin və müxtəlif beynəlxalq layihələrin köməkliyi ilə damazlıq işini inkişaf etdirmək üçün ölkəmizdə iki arıxana yaradılıb: “Bunlardan biri Gəncə şəhərində KTN-in Heyvandarlıq Elmi Tədqiqat İnstitutunun nəzdindəki Arıçılıq Mərkəzində yerləşir, digəri isə Qax rayonunda özəl arıçıya məxsus arıxanadır. Burada əsas məqsəd Azərbaycan şəraiti üçün ən uğurlu arı cinsi hesab olunan boz dağ Qafqaz arısı cinsinin damazlıq özəyinin qorunması və inkişaf etdirilməsidir. Respublikamızda arıçıların sayı getdikcə artır. Hər il arı ailəsindən alınan məhsulun artması istiqamətində işlər görülür. Türkiyə, Rusiya və Ukrayna ilə beynəlxalq əməkdaşlıq genişlənib”. Bununla yanaşı, arıçıların özləri də xarici ölkələrlə əməkdaşlıq edirlər: “Ötən ildən etibarən bal ixracı həyata keçirilir. Arıçılar özləri də məhsullarını sərbəst şəkildə satırlar. Hər il nazirlik tərəfindən ölkədə (payız mövsümünün sonunda – “Report”) arıçılıq məhsullarının sərgi-satış yarmarkası təşkil olunur. Arıçılar burada bir ay müddətində istehsal etdikləri müxtəlif arıçılıq məhsullarını sataraq gəlir əldə etmək imkanı qazanırlar. Təşkil olunan yarmarkada 250-dən 400-ə qədər sahibkar iştirak edir. Ötən il arıçılıq üçün biraz çətin dövr oldu. Bu səbəbdən yarmarkada iştirak edən arıçıların sayı da az idi”. Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məlumatına əsasən, il ərzində ölkə üzrə 2500-2600 ton bal istehsal olunur: “Digər məhsullarda minimum istehlak səbəti deyilən normativ var. Dünyanın bütün ölkələrində, o cümlədən qonşu Rusiyada bal istehlak səbətinə daxil deyil. Ona görə də bu məhsulun konkret istehlak norması yoxdur. Amma ümumdünya göstəricisinə əsasən, dünyanın əksər ölkələrində adam başına istehlak 1 ildə 1,5-2 kq təşkil edir. Azərbaycan üçün ümumdünya səviyyəsini hədəf götürə bilərik”. Q.Əbdüləliyevin sözlərinə görə, Azərbaycanda bu sahədə əsas problem damazlıq işidir: “Digər problem isə bu sahənin təbiətdən asılılığının çox olmasıdır. Belə ki, bəzi bölgələrdə yay aylarında quraqlıq olur, nektar toplayan bitkilər inkişafdan qalır, yaxud tez saralıb sıradan çıxır. Bu da bir sıra problemlər yaradır. Problemi həll etmək üçün Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə birlikdə bal toplayan bitkilərin, ağacların, kolluqların, kol bitkilərinin əkin işlərinin aparılmasını təklif etmişik. Dünyada bal meşəlikləri deyilən təcrübə var. Azərbaycanda bu sistemi tətbiq etmək istəyirik. Belə təcrübələrin tətbiq olunması nəticəsində damazlıq işinə yer eləmə problemi həll oluna bilər. Eyni zamanda digər tərəfdən arı da canlıdır, təbii şəraitdən asılı olaraq müəyyən xəstəlikləri var. Bu, dövrü olaraq dəyişir. Bu ildən aktual xəstəliklərin müəyyənləşdirilməsi, onlara qarşı profilaktik tədbirlərin görülməsi üçün bunu diqqət mərkəzində saxlamaq lazımdır. Daha sonra arıçılar arasında belə məsələlərlə bağlı təbliğat tədbirləri aparılmalıdır”. Kəmiyyət baxımından əsas hədəf ölkədə istehsal edilən balın daxili tələbatı ödəməsidir: “Qeyd edim ki, arıçılıq sektoru tam özəldir. Balı istehsal edən arıçılar istəklərindən asılı olaraq məhsulu daxildə sata, yaxud xaricə ixrac edə bilərlər. Məhsulun ixrac olunmasının üstünlüyü ondadır ki, ölkəyə əlavə valyuta gəlir. Azərbaycanın rəngarəng təbiəti kimi istehsal etdiyi balın da keyfiyyəti müxtəlifdir. Avropalılar, yaponiyalılar Azərbaycan balına böyük maraq göstərirlər. Hər məhsul üzrə keyfiyyət standartının konkret parametrləri var. Ölkəmizdə istehsal edilən bal məhsulları bu parametrlərə uyğun gəlir”. Son 2-3 il ərzində 30 ton məhsul realizə olunub “Baku Business Factory” nin dəstək göstərdiyi xalis bal satışı ilə məşğul olan “Kercom” şirkətinin (“MR BEE” brendi) rəhbəri Cavid Kərimov vurğulayıb ki, şirkət tərəfindən son 2-3 il ərzində 30 ton (ildə) məhsul realizə olunub: “Məhsul əsasən topdansatışda satılıb. Bu, bir ailə biznesidir. Bizim təsərrüfatın 20 ildən çox tarixçəsi mövcuddur. 2015-ci ildə brend olaraq koorporativ inkişaf istiqamətinə start verilməsi qərarını verdik. Bu istiqamətdə işlər həyata keçirməyə başladıq. Şirkəti yaratma prosesinə başlanıldı və koorporativ şirkət “Kercom” yaradıldı. Məhsula brend olaraq “MR BEE” adını verdik. Daha sonra məhsulları brend altında satışa çıxarmağa başladıq. Şirkət əvvəlcə bir satış kanalından istifadə etdiyi üçün bizim pərakəndə satış sahəsində böyük təcrübəmiz mövcud deyildi. Pərakəndə satışda qablaşdırma, təchizat sistemi əsas olduğu üçün şirkəti ixtisaslaşdırdıq və istehsaldan ayırdıq. Hazırda şirkətin fəaliyyəti qablaşdırma və pərakəndə satış işlərinin üzərində qurulub. Bu gün formal olaraq istehsalla məşğul deyilik. Şirkət məhsulları yerli arıçılardan əldə edir. Bunun üçün təchizat sistemi qurmuşuq. Əslində onlarla bir payçı kimi işləyirik. Sadəcə biznes modeli olaraq şirkətin daxilində qablaşdırma və satış müəssisəsi kimi fəaliyyət göstəririk. Azərbaycanda 20-ə yaxın satış nöqtəmiz, 5 market şəbəkəsi ilə əməkdaşlığımız var. Yaxın müddət ərzində isə şəbəkəmizin genişləndirilməsi məqsədilə satış nöqtələrinin sayının 50-ə çatdırılmasını planlaşdırmışıq”. C.Kərimovun sözlərinə görə, şirkətin prioritet saydığı “target” bazarları mövcuddur: “Buraya Körfəz ölkələri – Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Qətər, Küveyt, Səudiyyə Ərəbistanı, Yəmən və s. daxildir. Qeyd etdiyim ölkələr həm region olaraq bizə yaxındır, həm də qiymət siyasətimizə uyğundur. Bu səbəbdən şirkət sözügedən bazarlarla sıx işləyir və yeni əlaqələr qurur. Hazırda məhsullarımızla Türkiyədən, Dubaydan, Avropadan, İtalyadan, Baltikyani ölkələrdən olan təchizatçı, ixracatçı, destrübütor şirkətlər maraqlanırlar”. Bal bir çox xəstəliklərə müsbət təsir göstərir Balın insan orqanizmi üçün faydalı olan komponentlərindən danışan həkim-terapevt Ərəstün Həsənov bildirib ki, balın bir çox antibakteral xüsusiyyətləri var. Onun sözlərinə görə, bal güclü konservant olduğundan tərkibindəki komponentləri uzun müddət parçalamadan saxlaya bilir: “Məqsədyönlü şəkildə hər bir xəstəlik üçün ayrıca bal almaq mümkündür. C vitaminli itburnu balı, A vitaminli yerkökü balı, karotinlə zəngin xvoya balı, tonuslandırıcı jenşen balı, ürək üçün yemişan balı və s. İlin bütün fəsillərində bu məhsulları almaq və saxlamaq olar. Balın xalis halda olması və yemək üçün nə dərəcədə yararlı olması onun tərkibindən asılıdır. Tərkibinə heç nə qatılmayan balda təxminən 76% şəkər var. Hansı ki antibakterial maddə təsiri bağışlayır. Balın təsiri nəticəsində bakteriya hüceyrə suyunu itirir və qurumağa başlayır. İnsan orqanizmindəki mikroblar balın tərkibinə daxil olanda funksiyalarını itirir, yəni zərərsizləşirlər. Bal selikli qişaları yumşaldır, öskürəyin qarşısını alır. Eyni zamanda mədənin ağrısını sakitləşdirir, bağırsaq üçün çox faydalıdır. Onun hətta sidikqovucu təsiri də var. Bununla belə, bəlğəmi kəsir, bədən daxilindən rütubəti özünə çəkir. Damarları genişləndirdiyi üçün qan dövranını yaxşılaşdırır. Başqa dərmanlara bal qatanda onların təsiri çox qalır. Sinə, nəfəs borusu, mədə, qaraciyər xəstəlikləri, sarılıq, böyrək daşı, sidik tutulması, iflic, mədə köpü, iştaha zəifliyi hallarında bal yemək olduqca müsbət təsir göstərir”. Assosiasiya rəhbəri: “Qadın arıçıları bir araya gətirmək istəyirik” Arıçılar Assosiasiyasının sədri Bədrəddin Həsrətov qeyd edib ki, son illər Azərbaycanda da pambıqçılıq, baramaçılıq, tütünçülük, əkinçiliklə yanaşı, arıçılıq da inkişaf etməyə başlayıb: “Arıçılar Assosiasiyası ötən il rəsmi qeydiyyatdan keçib və artıq təşkilatlanma dövrünə başlayıb. Hazırda cənub bölgəsinin 7 rayonunda – Astara, Masallı, Cəlilabad, Lənkəran, Biləsuvar, Yardımlı və Lerikdə nümayəndəliklərimiz fəaliyyət göstərir. Demək olar ki, bu bölgəni tam əhatə etmişik. Region üzrə 300 arıçı üzvümüz var. Assosasiyaya üzvlüyə qəbul edən zaman sırf arıçılıqla məşğul olan arıçılara üstünlük verilir. Eyni zamanda Qadın Arıçılar Birliyi yaratmaqla bu sahənin inkişaf etdirilməsi istiqamətində tədbirlər görməyə başlamışıq. Ölkədə bu sahədə fəaliyyət göstərən qadın arıçıları az olsa da, onları bir araya gətirmək istəyirik. Məqsədimiz qadın arıçıların sayının artırılmasına nail olmaqdır. Arıçıları bir yerə birləşdirməkdə həfədimiz həm də onların bilgilərini bir-biriləri ilə paylaşmaları, xarici təcrübələri ölkəyə gətirməklə arıçılıqda yeni innovativ metodlarların tətbiqi, həvəskar arıçılıqdan sənaye arıçılığına keçidi təmin etməkdir”. O, qeyd edib ki, artıq xarici ölkələrdən də bal sifarişi gəlir: “Onlar əlaqə qurmaq üçün assosiasiya axtarırlar. Bu işləri həyata keçirmək tək arıçının işi deyil. Çünki bir arıçı maksimum 1-2 ton, yaxud 200-500 kq bal istehsal edə bilər. Lakin alıcılar bizdən 30-100 ton bal istəyirlər. Buna görə sistemi kordinasiya edib, hansısa formada brend hazırlamaq istəyirik. Bu elə “Made İn Azerbaijan” brendi də ola bilər. Həmin ad altında məhsulu xaricə Azərbaycan balı kimi ixrac edə bilərik. Almaniya artıq bu təcrübədən istifadə edir və arıçılarının formalaşmış brendi var. Həmin formanın tətbiqi Azərbaycanda həm yeni arıxanaların yaranmasına, arıçıların sayının artmasına, yeni iş yerlərinin açılmasına, həm də balın satışına böyük təkan verəcək. Ölkəmizin dağlıq və torpağı az olan ərazilərdə yaşayan əhalisi nə işlə məşğul ola bilər? Bu ərazilərdə arıçılığın inkişafı əhalinin məşğulluğunun təminatı, eyni zamanda dövlətin də əlavə gəlir mənbəyi ola bilər. Nəticədə biz məhsulun ölkəyə idxalını dayandırıb, xaricə ixracini təmin edə bilərik. Bununla da, ölkədən xaricə idxala yönələn vəsait axınının qarşısını alarıq”. Arıçı: “Əsas xərcimiz arıların köçürülməsinə və dərmanlanmasına çıxır” Arıçı ailəsində doğulub boya-başa çatmış arıçı Asif Kərimovun sözlərinə görə, arıdan məhsul almaq çox çətindir: “Uşaq yaşlarımdan bugünə kimi arıların içindəyəm. Bu işin ustası arını harada, necə saxlamaq lazım olduğunu yaxşı bilir. Bu gün 4 kənddə 200-ə yaxın yeşikdə arı saxlayıram. Arıdan məhsul almaq çox çətindir. Mövsümün bu vaxtlarında adətən bir yeşikdə 5-10 min arı olur. Yay ayları mövsüm dövrü olduğu üçün arı ailəsində (bir yeşikdə) 100 minə yaxın arı toplaşır. Arı ailəsinin sayının bu qədər olması yüksək nəticə göstərir. Məhsulu may ayından sentyabra qədər yığmaq olar”. Lakin bu, arının harada saxlanılmasından və ilin necə keçməsindən asılıdır: “Məsələn, 2016-cı il çətin keçdiyi üçün bir yeşikdən 5 kq-a yaxın məhsul aldıq. Halbuki 10 kilo məhsul əldə etmək norma sayılır. On ildə bir dəfə məhsul 30 kq-a çata bilər. Əsas xərcimiz arıların köçürülməsinə və dərmanlanmasına çıxır. Arıların gənəyə qarşı dərmanlanması çox vacibdir. Bu il gənəyə qarşı arıları bir neçə dəfə dərmanlamaq məcburiyyətində qaldıq. İl ərzində təkcə gənəyə qarşı mübarizə üçün dərmana 250 manat (ildə iki dəfə – erkən yaz, payız aylarında) vəsait sərf olunur”.

İstehlakçı nəzəriyyəsi: xüsusiyyətləri, tətbiqləri, nümunələri

The istehlakçı nəzəriyyəsi insanların üstünlüklərini və büdcə məhdudiyyətlərini nəzərə alaraq pul xərcləməyə necə qərar verdiklərini öyrənməyə həsr olunmuş mikroiqtisadiyyatın bir sahəsidir. Yəni bu nəzəriyyə fərdlərin istehlak qərarlarını gəlirləri və məhsul və xidmətlərin qiymətləri kimi müəyyən məhdudiyyətlərə görə necə verdiyini göstərir.

İstehlakçı nəzəriyyəsini təşkil edən modellər, fərdi bir alıcıda perspektivli şəkildə müşahidə olunan tələb nümunələrini təmsil etmək üçün istifadə olunur. Bu nəzəriyyə vasitəsi ilə insanların zövq və gəlirlərinin tələb əyrisinə necə təsir etdiyini daha yaxşı başa düşmək mümkündür. Bu seçimlər ümumi iqtisadiyyatı formalaşdıran ən vacib amillərdən biridir.

İstehlakçılar müxtəlif məhsul və xidmətlər paketləri arasında seçim edə bilərlər. Məntiqi olaraq iqtisadi baxımdan ən böyük fayda verən və ya fayda təmin edənləri seçirlər.

İstehlak və istehsal

İstehlakçı nəzəriyyəsi tələblə əlaqəlidir, istehsalçı nəzəriyyəsi də təkliflə əlaqəlidir.

İstehlak istehsaldan fərqlənir, çünki iki fərqli iqtisadi agent iştirak edir. Birinci halda, istehlak bir şəxs tərəfindən edilir. İkinci halda, istehsalçı istehlak etməyəcəyi bir şey edə bilər. Buna görə fərqli motivasiya və qabiliyyətlər iştirak edir.

Əsas fərq ondan ibarətdir ki, istehsalçı nəzəriyyəsi satıcıların birbaşa ölçülən mənfəətdən qaynaqlandığını düşünür.

xüsusiyyətləri

İstehlakçı nəzəriyyəsi insanların xoşuna gələn şeylərə əsaslanır, ona görə də birbaşa ölçülməyən, ancaq nəticəsi alınmalı olan bir şeydən başlayır.

Yəni, istehlakçı nəzəriyyəsi, insanların bəyəndiklərini etdikləri seçimlərdən çıxarmaq mümkün olduğuna söykənir. İnsanlar verdikləri qərarlardan xoşuna gələnləri çıxarmaq səhvləri istisna etmir.

Lakin başlanğıc nöqtəsi istehlakçıların səhv etmədiyi, əksinə onlara ən çox məmnun qalacaq qərarlar verdikləri bir nəzəriyyənin nəticələrini nəzərə almaqdır.

Tələb olunan əşyalar

Məsələlər və / və ya nümunələr üzərində işləyərkən istehlakçı nəzəriyyəsi ümumiyyətlə aşağıdakı elementləri tələb edir:

– İstehlakçının istehlak edə biləcəyi bütün paket seçimlərinin məcmusu olan tam bir istehlak dəsti C.

– İstehlakçının bu seçimlər qrupundakı hər paketdən aldığı faydanı təsvir edən, sıradan bir köməkçi funksiyası kimi təsvir edilə bilən C paketlərindən üstün bir münasibət.

– Hər paketə qiymət təyin edən bir funksiya olan bir qiymət sistemi.

– İstehlakçının əvvəlcə sahib olduğu bir C paketi olan ilkin ianə. İstehlakçı ilkin paketinin hamısını və ya bir hissəsini verilmiş qiymətlərə sata bilər, başqa bir paket də verilmiş qiymətlərlə ala bilər.

Qiymətə və büdcənizə əsaslanaraq qazancınızı artırmaq üçün hansı paketi alacağınıza qərar verməlisiniz.

Əvəzetmə və gəlir təsiri

Bir məhsulun alındığı sürəti izah etmək üçün istifadə olunan aparıcı dəyişənlər bu malın vahid qiyməti, əlaqəli məhsulların qiymətləri və istehlakçının sərvətidir.

Tələb qanunu istehlakçının bu yüksək qiymətin təsiri üçün pul təzminatı aldığı zaman belə məhsulun qiyməti artdıqca istehlak nisbətinin aşağı düşdüyünü bildirir.

Buna əvəzetmə təsiri deyilir. Bir məhsulun qiyməti artdıqca, istehlakçılar daha çox nisbətdə digər alternativ malları seçərək onu əvəz edəcəklər.

Qiymət artımı üçün hər zamankı kimi bir kompensasiya yoxdursa, qiymət artımı səbəbindən alıcılıq qabiliyyətindəki azalma, əksər məhsullar üçün tələb olunan miqdarın daha da azalmasına səbəb olacaqdır. Buna gəlir effekti deyilir.

Bundan əlavə, fərdin sərvəti artdıqca, əksər məhsula tələb artacaq və bütün mümkün qiymətlər üçün tələb əyrisi artacaq.

Proqramlar

Laqeydlik əyrisi

İstehlakçıya eyni məmnuniyyəti və faydalılığı verən iki məhsulun birləşməsini göstərən və onu onlara laqeyd edən bir qrafikdir.

Laqeydlik əyriləri, müasir mikroiqtisadiyyatda istehlakçıların üstünlüklərini və büdcə məhdudiyyətlərini nümayiş etdirmək üçün istifadə olunan evristik cihazlardır.

İqtisadçılar son zamanlarda rifah iqtisadiyyatının öyrənilməsində laqeydlik əyriləri prinsiplərini tətbiq etdilər.

Standart bir laqeydlik əyrisinin təhlili sadə bir qrafik üzərində işləyir. Hər ox bir növ iqtisadi yaxşılığı əks etdirir. Döngə boyunca istehlakçı məhsulların hər hansı bir kombinasiyasına üstünlük vermir, çünki hər iki mal da istehlakçıya eyni dərəcədə faydalıdır.

Məsələn, bir uşaq iki komik kitabı ilə bir oyuncaq maşını və ya dörd oyuncaq maşını ilə bir komik kitabı sahibi olmaq arasında laqeyd ola bilər.

İş vaxtı kompensasiyası

İstehlakçı nəzəriyyəsi istehlakçının istirahət və iş arasında seçimini analiz etmək üçün istifadə edilə bilər. İstirahət bir mal (tez-tez üfüqi oxa yerləşdirilir), istehlak digər mal hesab olunur.

İstehlakçı məhdud bir vaxta sahib olduğu üçün istehlak üçün gəlir gətirməyən istirahət və istehlak üçün gəlir gətirən iş arasında seçim etməlidir.

İstehlakçı seçimi nəzəriyyəsinin köhnə modeli yalnız kiçik dəyişikliklərlə tətbiq olunur.

Bir fərdin ayırması lazım olan ümumi vaxt, onun “vaxt ianəsi” olaraq bilinir və T olaraq qeyd edilir Bir fərdin işə (L) və asudə vaxta (O) ayırdığı vaxt T ilə məhdudlaşır. , belə bir şəkildə: O + L = T.

Bir insanın istehlakı C, seçdiyi iş vaxtının miqdarı, əmək haqqı olan və işarə etdiyi iş saatı üçün ödənilən məbləğə vurulur. Buna görə bir insanın istehlak etdiyi miqdar: C = s * (T-O).

İstehlakçı asudə vaxt seçmədikdə, O = 0 olur. Buna görə (T-O) = T və C = s * T.

İşlə boş vaxt arasında bu kompensasiya modelindən istifadə etməklə əvəzləmə effekti və sosial müavinətlərin, əmək vergilərinin və ya vergi borclarının səbəb olduğu müxtəlif dəyişikliklərdən əldə olunan gəlir təsiri analiz edilə bilər.

Nəzəriyyənin məhdudiyyətləri

Bir istehlakçının pullarını necə xərcləyəcəyini proqnozlaşdıran praktik bir formulun hazırlanmasında bir çox problem var. Məsələn, insanlar həmişə rasional davranmırlar və bəzən mövcud variantlara biganədirlər.

Qərarın iqtisadi bir funksiyada tutula bilməyəcəyi duyğusal bir komponenti var. Həm də istehlakçı məhsullarla tanış olmadığı üçün bəzi qərarlar qəbul etmək xüsusilə çətindir.

Buna görə istehlakçı nəzəriyyəsində prosesi asanlaşdırmaq üçün müxtəlif fərziyyələr irəli sürülür. Məsələn, iqtisadiyyat, fərqli məhsul və xidmətlər paketləri üçün istehlakçı seçimlərini başa düşdüyünü düşünə bilər və hər birinin nə qədər almaq istədiyinə qərar verə bilər.

Həm də istehlakçı üçün hər birindən istədikləri məbləği seçmək üçün kifayət qədər məhsul və xidmət paketinin olduğunu düşünür.

Tutarsızlıq

İstehlakçı nəzəriyyəsinə çox güvənməyin ən böyük çatışmazlıqlarından biri istehlakçıların məhsul və xidmətlərin hər alışı üçün eyni addımları eyni şəkildə tətbiq etməsidir.

Bu, marketoloqların ehtiyaclarını stimullaşdırmağa və ya markaları üçün alış ehtimalını artıran mesajlar çatdırmağa çalışmalarını çətinləşdirir.

Buna görə də, əksər şirkətlər müəyyən bazar seqmentləri və markalarına necə yanaşdıqları barədə daha çox araşdırma aparmalıdırlar.

Məhdud alıcı faizi

İstehlakçı nəzəriyyəsini istifadə edən marketoloqlar üçün digər bir əsas məhdudiyyət istehlakçıların bəzən alış qərarında daha az iştirak etməsidir.

Məsələn, çamaşır yuyucu vasitəsi alan birisi alış-verişə avtomobil alan birinə, yuyucusu və quruducusuna nisbətən daha az cəlb olunur.

Buna görə satıcıların istehlakçılara təsir imkanları məhduddur. Daha az məşğul olan istehlakçılar bir alış-verişə dair məlumatları axtarmaq və ya izləmək üçün daha az vaxt sərf edirlər.

Nümunələr

Əlində 200 dollar olan Carlos adlı bir istehlakçını düşünək. Buna görə bu məbləğ büdcə məhdudiyyətinizdir.Pulunuzu pizza və video oyunlar arasında necə ayıracağınızı seçməlisiniz, bunlar məhsul paketi.

Tutaq ki, video oyunların dəyəri 50 dollar, pizzaların qiyməti isə 10 dollardır. Carlos, qiyməti 200 dollardan çox olmayan hər hansı bir video oyun və pizzanı satın ala bilər. Üç video oyun və beş pizza, ya da dörd video oyun və ya 20 pizza ala bilərsiniz. 200 dolları da saxlaya bilərsiniz.

Lakin, Carlosun pulunu necə xərcləməsinin ən çox ehtimal olunduğunu necə hər kəs proqnozlaşdıra bilər? Bu suala cavab vermək üçün istehlakçı nəzəriyyəsi kömək edə bilər.

Əvəzetmə və gəlir təsiri

Məsələn, istehlakçıların gəlirlərinin 15 dollar olduğunu düşünək. Digər tərəfdən, almaların dəyəri 1 dollar, portağalların qiyməti 3 dollardır.

Bu qiymətlərlə istehlakçı altı alma və üç portağal ala bilər. Portağalın qiyməti 1 dollara düşdüyü anda istehlakçı səkkiz alma və yeddi portağal alır.

Beləliklə, portağalların tələb əyrisində istehlakçı dəyəri 3 dollar olduqda üç portağal, dəyəri isə 1 dollar olduqda yeddi portağal alır.

İstinadlar

1. James Chen (2019). İstehlakçı nəzəriyyəsi. İnvestopedia. Buradan götürülmüşdür: investopedia.com.
2. Wikipedia, pulsuz ensiklopediya (2019). İstehlakçı seçimi. En.wikipedia.org saytından götürülmüşdür.
3. Git Hub (2019). Fəsil 12 İstehlakçı nəzəriyyəsi. Alınan: saylordotorg.github.io.
4. Böyük Britaniya Məqalələri (2019). İstehlakçı davranışı nəzəriyyələri. Alınan: ukessays.com.
5. Caroline Banton (2019). Laqeydlik əyrisi. İnvestopedia. Buradan götürülmüşdür: investopedia.com.
6. Neil Kokemuller (2017). İstehlakçı alış davranışının məhdudiyyətləri. Zəngin. Buradan götürülmüşdür: bizfluent.com.

İstehsalın mənası

İstehsal ümumiyyətlə məhsul və ya xidmətlərin istehsalı, hazırlanması və ya alınması prosesi. Beləliklə, söz Latın dilindən gəlir məhsul, istehsal‘yaratmaq’, ‘yaratmaq’ deməkdir.

İstehsal özlüyündə bir neçə şeyə işarə edə biləcək geniş bir termindir: istehsal olunan məhsulu və ya əşyanı, istehsal yolunu və hətta bütün sənayenin məhsullarını və ya torpaqlarını təyin edin.

Bu mənada istehsal ümumiyyətlə iqtisadi fəaliyyətin bir hissəsidirvə həm mallarda, həm də xidmətlərdə əlavə dəyər yaratmaq qabiliyyətinə malikdir, xüsusən də vəziyyət olduğu kimi yeni bir yardım və ya inkişaf əlavə edildikdə.

Buna görə də istehsal, xammaldan, insan kapitalından və işçi qüvvəsindən, eləcə də insanların tələbatına uyğun olaraq ehtiyaclarını ödəmək üçün məhsul və xidmətlər istehsal etmə qabiliyyətindən asılı olan kompleks bir prosesin bir hissəsidir və bunların təklifi.

Sənaye istehsalı

Sənaye istehsalı, müəyyən bir mal və ya məhsulun istehsalı üçün ixtisaslı işçi qüvvəsinin müdaxiləsi və maşın və texnologiyanın istifadəsi ilə bir sıra proseslər, xammalın təmizlənməsi, dəyişdirilməsi və ya dəyişdirilməsi üsullarından və texnika üsullarından istifadə olunan təyin edilmişdir. .

Sənaye istehsalı qida, tekstil, texnologiya və s. Kimi müxtəlif sahələrdə inkişaf etdirilə bilər.

Ümumiyyətlə, istehlak etdiyimiz məhsulların əksəriyyəti sənaye istehsalı prosesindən keçib. Eynilə, bu proses paylama və istehlak prosesləri ilə əlaqəli olduğundan qısa müddətdə keyfiyyətli mal və ya məhsul istehsalının vacibliyi.

Bu mənada istehsal prosesini optimallaşdırmaq və sürətləndirmək üçün iki əsas istehsal növü inkişaf etdirilmişdir: seriyalı istehsal və zəncirvari istehsal.

Serial istehsal

Seriya istehsalı, eyni məhsulun çox sayda təkrarlanması üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu istehsal növü, bazarda məhsullara daha çox əlçatan olmağa imkan verdi və nəticədə istehlakın kütləvi hala gətirilməsinə səbəb oldu.

Bu vəziyyətdə, mətbəə kitabların, qəzetlərin, jurnalların və hər növ çap materialının çoxaldılmasını asanlaşdırdığı üçün kütləvi istehsal üçün müasir dövrün əsas ixtirasıdır.

Zəncir istehsalı

Zəncir istehsalı, hər bir işçinin və ya texnikanın istehsal xəttində müəyyən bir yer və fəaliyyət göstərdiyi, istehsal prosesinin fərqli mərhələlər və ya hissələrdən daha çox irəliləməsini təmin edən bir yığma xətti və ya montaj xəttindən ibarət olan kütləvi istehsal sisteminə aiddir. səmərəli, sürətli və qənaətli bir yol.

Bu mənada zəncirvari istehsal istehsal xərclərini azaldır və bir şirkətin məhsuldarlığını optimallaşdırır və artırır.

Həmçinin baxın istehsal prosesi.

İqtisadiyyatda istehsal

İqtisadiyyatda istehsal, insan əməyinin bir millətin iqtisadi sektoru üçün fayda gətirdiyi fəaliyyəti təşkil edir. Bu mənada, müəyyən məhsulların, malların və ya xidmətlərin hazırlanması, istehsalı və ya alınması ilə yaranan yardım proqramından ibarətdir.

Bir ölkənin istehsal səviyyəsindəki bir azalma iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərə bilər, eyni zamanda məhsula olan tələbin artması ilə müşayiət olunan artım mənfəət baxımından yaxşılaşma deməkdir.

Buna da baxın: ÜDM (Ümumi Daxili Məhsul).

Sənətkar istehsalı

Sənayedə istehsal, fərqli olaraq sənaye istehsalından fərqli olaraq, xammalın yerli və tipik və ya ənənəvi motivlərindən istifadə edilməsinə üstünlük verən istehsalda maşınlardan az və ya heç istifadə olunmayan bir sıra ənənəvi və əsasən əl istehsalı üsul və üsulları əhatə edən bir prosesdir. bölgə.

Bu mənada sənətkarlıq mədəni şəxsiyyətin ifadəsidir və buna əsasən işlənmiş məhsula dəyər verilir.

Sənətkar prosesi də baxın.