Müştəriləri Necə Düzgün Cəlb Etmək Olar
5.2. Bəzi qısaltmalar yazıldığı kimi tələffüz olunur: Azərnəşr
“Azərbaycan dilinin orfoepiya normaları” təsdiq edilib
“Azərbaycan dilinin orfoepiya normaları” təsdiq edilib “Azərbaycan dilinin orfoepiya normaları”nın təsdiq edilib.
21 İyun , 2021 17:02
https://static.report.az/photo/aa224394-19f1-3c08-9e8a-25ef44ec6ed4.jpg
- İxtisarların və qısaltmaların tələffüzü
-
- İxtisarlar onları təşkil edən hərflərin sayından, sait və samit hərflərin yerləşməsindən, yalnız samit və ya sait hərflər əsasında formalaşmasından asılı olaraq aşağıdakı kimi tələffüz olunur:
- ixtisarlar yalnız sait və ya samit hərflərdən ibarət olduqda, onlar hərflərin əlifbadakı adlarına uyğun tələffüz olunur: Elmlər Akademiyası – EA [E-A], Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti – DTX
[De-Te-Xe], Bakı Şəhər Təcili Təxirəsalınmaz Tibbi Yardım Stansiyası – BŞTTTYS [Be-Şe-Te-Te-Te-Ye-Se] və s .;
-
-
- sait və samit hərflərdən ibarət olan ixtisarlar sait hərflərin yerləşməsindən asılı olaraq aşağıdakı kimi tələffüz olunur:
- sait hərf ixtisarın ortasında və ya sonunda olduqda, ondan əvvəl və ya sonra gələn samit hərflər yazı qaydasına uyğun tələffüz olunur: Yeni Azərbaycan Partiyası – YAP, Bütöv Azərbaycan Birliyi – BAB, Dünya Azərbaycanlıları Konqresi – DAK, Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi
Texniki İstehsalat Birliyi – XDGTİB [Xe-De-Ge-TİB], Könüllü Hərbi Vətənpərvərlik Texniki İdman Cəmiyyəti – KHVTİC [Ke-He-Ve-TİC] və s.;
- tərkibində iki və daha artıq sait hərf olan ixtisarlar əsasən, heca tələffüzü ilə deyilir: NATO [NA-TO], ATƏT [A-TƏT], AMEA [A-ME-A], Kama avtomobil zavodu – KAMAZ [KA-MAZ] və s.;
5.1.3. tərkibində L, M, N, R hərfləri olan ixtisarlarda, həmin hərflərdən əvvəl gələn digər samit hərfin adındakı sait səs nisbətən uzun tələffüz olunur: Birləşmiş Millətlər Təşkilatı – BMT [Be:M-Te], AFR [A-Fe:R], Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi – ƏƏSMN [Ə-Ə-Se:M-eN], Bakı Şəhər Memarlıq və Şəhərsalma Baş İdarəsi – BŞMŞBİ [Be-Şe:M-Şe-Bİ] və s.
5.2. Bəzi qısaltmalar yazıldığı kimi tələffüz olunur: Azərnəşr
[Azərnəşr], Azneft [Azneft] və s.
6. Vurğunun tələffüzü
6.1. Azərbaycan dilində vurğu əsasən, sözün son hecasına düşür. Bu, keçici sabit vurğudur: kitáb – kitablar – kitablarím – kitablarımdán, gözə´l – gözəllə´ş – gözəlləşdi´r – gözəlləşdiri´l ‒ gözəlləşdiriləcə´k və s.
6.2. Rus və Avropa mənşəli sözlərdə vurğu əsasən, mənbə dilə uyğun olaraq işlədilir: angi´na, apelyásiya, arxitéktor, fáktor, fantáziya, kuri´kulum, qaleréya, qálstuk, li´der, lóbbi, lokál və s.
Qeyd. Azərbaycan dilində dəyişikliyə məruz qalan rus və Avropa mənşəli sözlərdə vurğu sonda işlənir: aptéka – apték, qazéta – qəzét, proqrámma ‒ proqrám və s.
6.3. Tələffüz zamanı vurğusu dəyişməklə mənası dəyişən sözlər nəzərə alınır: akadémik (isim) – akademi´k (sifət), antibiótik (isim) – antibioti´k (sifət), eléktrik (isim, kim?) – elektri´k (isim, nə?), klássik (isim) – klassi´k (sifət), xü´lasə (modal söz) – xülasə´ (isim), mü´tləq
(zərf) – mütlə´q (sifət), nə´hayət (modal söz) – nəhayə´t (isim), ritórik (isim) – ritori´k (sifət), qaça´raq (feili bağlama) – qaçaráq (zərf) , çapáraq (feili bağlama) – çaparáq (zərf) və s. 6.4. Bəzi son şəkilçilər vurğusuz tələffüz olunur:
6.4.1. isim düzəldən -gil, -ov (-ova), -yev (-yeva) şəkilçiləri vurğusuz tələffüz olunur: qardaşímgil, əmi´mgil; Ağáyev, Sultánov və s.;
6.4.2. zərf düzəldən -la 2 [-nan 2 ], -ca 2 , -casına 2 , -ən şəkilçiləri vurğusuz tələffüz olunur: inádla, qəhrəmanlíqla, cəsarə´tlə, ingili´scə, tü´rkcə, yáşca, xai´ncəsinə, namə´rdcəsinə, qəhrəmáncasına, insáfən, qə´flətən, dáxilən və s.;
6.4.3. xəbərlik (şəxs) şəkilçiləri vurğusuz tələffüz olunur:
- 1-ci şəxs -am 2 (-yam 2 ), -ıq 4 (-yıq 4 ) : azádam, azádıq, oxumalíyam, oxumalíyıq və s.;
- 2-ci şəxs -san 2 , -sınız 4 , -ın 4 : azádsan, azádsınız, oxumalísınız, oxúyun və s.;
- 3-cü şəxs -dır 4 , -dırlar 4 , -lar 2 : azáddır, azáddırlar, oxumalídır, oxumalídırlar, oxuyúrlar və s.;
Qeyd. Feilin şərt şəkli, xəbər şəklinin şühudi keçmiş zamanı şəxsə görə təsriflənərkən şəxs sonluqları vurğulu tələffüz olunur (oxusaníz, oxusalár, oxudunúz, oxudulár və s.), əmr şəkli şəxsə görə dəyişərkən 1-ci və 3-cü şəxslərdə şəxs sonluğu vurğulu tələffüz olunur (oxuyúm, oxusún, oxuyáq, oxusunlár və s.).
6.4.4. feil şəkillərinin hekayəti idi (-dı 4 ) , rəvayəti imiş (-mış 4 ) , şərti isə (-sa 2 ) şəkilçi kimi sözə bitişik yazıldıqda vurğu qəbul etmir: oxuyacáqdı, oxuyacáqmış, oxuyacaqsa və s.;
Qeyd. Müasir Azərbaycan dilində -arkən 2 , -mışkən 4 feili bağlama şəkilçisinin formalaşmasında iştirak edən -kən (-ikən) hissəciyi vurğusuz tələffüz olunur: oxuyárkən, oxumúşkən, deyə´rkən, demi´şkən və s.
6.4.5. -ma 2 , -mə 2 , -m inkar şəkilçisi vurğusuz tələffüz olunur:
oxúmadı, bi´lmədi; oxúmayacaq, bi´lməyəcək, oxúmur, bi´lmir və s.;
Qeyd. Xəbər şəklinin indiki zamanından fərqli olaraq, qeyri-qəti gələcək zamanda inkar şəkilçisi (-m) işlənmiş heca vurğulu tələffüz olunur: oxumáram, bilmə´rəm; oxumázsan, bilmə´zsən və s.
6.4.6. ilə bağlayıcısının və qoşmasının şəkilçiləşmiş -la 2 [-nan 2 ] forması, -mı 4 sual ədatı vurğusuz tələffüz olunur: torpağímla, ölkə´mlə, atámla anám; oxudúnmu, bildi´nmi; oxuyúrmu, bili´rmi və s .
6.5. Sözdən xitab kimi istifadə olunduqda vurğu əvvəlki hecalara keçə bilər: Azərbaycán – Azə´rbaycan, Vətə´n – Və´tən və s.
Müştəriləri Necə Düzgün Cəlb Etmək Olar
Hər hansı bir müəssisənin gəlirliliyi birbaşa alıcı sayından asılıdır. Bazarda mal və xidmətlər bazarında mövcud rəqabət, sahibkarları müştəriləri cəlb etmək üçün müxtəlif metodlardan istifadə etməyə məcbur edir. Bu məsələni həll edərkən yalnız cəlb etmək deyil, həm də alıcıları saxlamaq üçün bəzi qaydalara yiyələnmək və bununla da özünüzə yaxşı bir gəlir təmin etmək lazımdır. Müştəriləri necə düzgün cəlb etmək olar
Təlimat
Addım 1
Əvvəlcə, müxtəlif reklam hərəkətlərindən istifadə edərək özünüzü açıq şəkildə elan etməyə çalışın. Reklamınızı hazırlayarkən qısa, əlçatan və bezdirici olmayan mətnlərdən istifadə edin. Həm qrammatik, həm də semantik səhvlərə yol verməyin. Xüsusilə məhsul və ya xidmətlərinizə diqqət çəkmək üçün istehlakçı auditoriyasının maraqlarına yönəldilmiş reklam məzmununa diqqət yetirin. Qarşıdan gələn promosyonlar və endirimlər barədə əvvəlcədən məlumat verin. Doğru reklam yerləşdirməsini seçin.
Addım 2
Televiziya müştəri cəlb etməyin ən populyar yoludur. Bir video, kaydırma xətti, məlumat ekran qoruyucu istifadə edə bilərsiniz və həmçinin şirkətinizin şifahi bir şəkildə qeyd ediləcəyi hər hansı bir proqrama sponsorluq edə bilərsiniz.
Addım 3
Yaxşı bir üsul, qəzet, jurnal, broşura kimi müxtəlif çap medialarında reklam yerləşdirməkdir.
Addım 4
İnternet həm də xəbərlər və bədii məqalələr vasitəsilə müştərilərin cəlb olunmasına kömək edəcəkdir. İşiniz, təqdim etdiyiniz xidmətlər və ya təklif olunan məhsullar haqqında ətraflı məlumatı öz veb saytınızı yarada bilərsiniz. Saytınıza bir keçid ilə tərəfdaşlıq proqramlarından istifadə edin, şirkətinizin loqosunu və ya bannerini müxtəlif saytlara yerləşdirin.
Addım 5
Radio reklamı potensial müştəriləri də cəlb edəcəkdir.
Addım 6
Günümüzdə ictimai nəqliyyatda reklam və içərisində vərəqələrin yerləşdirilməsi populyarlaşır.
Addım 7
Prizmatronlar, divarlar və flamalardakı plakatlar, həmçinin vərəqələr, kataloqlar və bukletlər bu məsələdə yaxşı köməkçidir.
Addım 8
Korporativ müştərilərlə işləyərkən xüsusi xidmət şərtləri təklif edin. Bu, sabit bir gəlir əldə etməyinizə imkan verəcək və uzunmüddətli müştərilərlə belə sadiq münasibətlər rəqiblərə nisbətən böyük üstünlük verəcək və bazarda mövqelərinizi möhkəmləndirəcəkdir.
Addım 9
Müştəri ilə ilk söhbət zamanı düzgün səviyyədə xidmət göstərin. Nəzakətli, nəzakətli olun, maraq göstərin, ancaq siz də çox müdaxilə etməməlisiniz. Müştərinin xidmətiniz və ya məhsulunuzla tanış olmasına icazə verin. Müştərini diqqətlə dinləyin və heç vaxt sözünü kəsməyin. Bu yalnız nəzakətli deyil, sadəcə sizinlə ünsiyyətə davam etmək istəməyəcək. Professional terminlərdən istifadə etmədən məhsul haqqında açıq, sadə dildə məlumat verin.
Addım 10
Müştəriləri cəlb etmək və onlarla işləmək üçün sadə qaydalara əməl edərək, rəqiblər arasında lider mövqe tuta bilərsiniz.
Microsoft Word-də durğu işarələrini necə yoxlamaq olar
Microsoft Word proqramında düzgün durğu işarələrinin olub olmadığını yoxlamaq üçün orfoqrafiya yoxlayıcı alətdən istifadə edin. Bunu F7 düyməsini sıxaraq (Windows-da), ekranın aşağı kənarındakı kiçik kitab işarəsinə klikləməklə və ya Baxış sekmesinde “Orfoqrafiya və Qrammatika” üzərinə klikləməklə tapın. Qırmızı və ya yaşıl buruqlarla avtomatik olaraq vurğulanmış sözlərin üzərinə sağ klikləməklə də sənədi əl ilə keçə bilərsiniz.
addım
Metod 1/3: Əllə nəzarət
- Səhifənin altındakı sol alt küncün yaxınlığında kitabın kiçik bir şəkli olmalıdır. Əgər onun yoxlanışı varsa, sənəddə heç bir xəta yoxdur. Qırmızı X varsa, kitabın üzərinə klikləyin. Proqram müxtəlif səhvləri və təklif olunan düzəlişləri endirəcək.
- Məsələn, əgər siz Yazılı “nə”, Word sözü “nə”, “ağ”, “ağ” və “buğda” ilə birlikdə – “nədir” sözünə düzəltməyə imkan verir.
Metod 2/3: Qrammatika parametrlərini dəyişdirin
- Qrammatika Parametrləri dialoq qutusuna keçin. Word-də “Fayl” sekmesini və sonra “Seçimlər” düyməsini basın. Oradan “Düzdürmə” düyməsini basın. Aşağıdakı siyahıdan “Seçimlər” seçin “Word-da orfoqrafiya və qrammatika düzəlişləri zamanı”. Burada bir dəfə orfoqrafiya yoxlayıcılarından bir neçə ümumi durğu işarəsi xətalarına diqqət yetirməyi xahiş edə bilərsiniz: siyahının sonuncu elementindən əvvəl vergülü buraxmaq, durğu işarələrini dırnaq işarələrindən kənarda yazmaq və cümlələr arasında çox və ya çox az boşluq qoymaq.
- Son siyahı elementindən əvvəl vergülü yoxlayın. Buna tez-tez Oksford vergülü deyilir və siz bunu siyahılarınızda istəyə və ya istəməyə bilərsiniz. “Son siyahı elementindən əvvəl vergül tələb olunur” altında Qrammatika Seçimləri menyusundan aşağıdakı seçimlərdən birini seçin:
- Yoxlamayın: Əgər qrammatika yoxlayıcısının vergül əsasında vergül işarələməsini istəmirsinizsə, “Yoxlama” seçin.
- Heç vaxt: Qrammatika yoxlayıcısı siyahının sonuncu elementindən əvvəl vergül qoyulmuş cümlələri qeyd edir. məs. Cəngəllikdə gəzərkən bir aslan, bir pələng və bir tukan gördüm.
- Həmişə: Word son vergülü olmayan cümlələr barədə sizə xəbər verir. Məsələn: Cəngəllikdə gəzərkən bir aslan, bir pələng və bir tukan gördüm.
- Sitatlardan kənar durğu işarələrinə diqqət yetirin. “Sitatlarla tələb olunan durğu işarələri” altında aşağıdakılardan birini seçin:
- Yoxlamayın: Word sitat və durğu işarələri ilə qarşılıqlı əlaqə əsasında heç bir cümlə qeyd etmir.
- İçəridə: Söz müvafiq vergül bu dırnaq işarələrinin xaricində olduqda cümlələri dırnaq içərisində qeyd edir. Bu ifadə qeyd olunacaqdı: Corc aktrisanı “diva” adlandırdı, lakin o, gizli şəkildə onun şəfalılığına heyran qaldı.
- Kənarda: Word cümlələri dırnaq içərisində qeyd edir, burada müvafiq vergül də dırnaq içərisindədir. Bu ifadə yanlış sayılardı: Corc aktrisanı “diva” adlandırdı, lakin o, gizli şəkildə onun şəfalılığına heyran qaldı.
- Cümlələr arasında boşluq axtarın. Word çox və ya iki boşluq qalan cümlələri qeyd edə bilər. Bu seçimlərdən birini seçin:
- Yoxlamayın: Əgər qrammatika yoxlayıcısının cümlələri onların məsafələri üçün qeyd etməsini istəmirsinizsə, “yoxlama” seçin.
- 1 (boşluq): Word bütün cümlələri və aşağıdakı cümlə arasında birdən çox boşluq qoyaraq qeyd edir.
- 2 (boşluq): Qrammatika yoxlayıcısı nöqtədən sonra tək boşluq və ya iki boşluqdan çox olan cümlələri qeyd edir.
Metod 3/3: Yazı Yoxlamadan istifadə
- Yoxlamaq istədiyiniz Word sənədini açın. Sənədin ən son versiyasını yoxladığınızdan əmin olun. Hər şey üçün durğu işarələrini yoxlamaq üçün sadə orfoqrafiya yoxlayıcı aləti açmaq üçün “Orfoqrafiya və Qrammatika” sekmesine keçin. Mətnin müəyyən bir hissəsi üçün durğu işarələrini yoxlamaq üçün orfoqrafiya yoxlayıcı alətdən istifadə etməzdən əvvəl mətni vurğulamaq kifayətdir.
- “Orfoqrafiya və qrammatika” bölməsinə keçin. Birincisi, Word pəncərəsinin yuxarısındakı Gözdən keçir nişanını (poçtla göndərmə və baxış arasında) klikləyin. Müxtəlif redaktə seçimlərinin siyahısını alırsınız. Ekranın yuxarı sol küncündə “Fayl”ın altında görünmək üçün “Orfoqrafiya və Qrammatika” düyməsini klikləyin. Bunun üzərinə klikləyin və o, bütün sənəd üçün imla və qrammatikanı işlədəcək. Durğu işarələri səhvləri varsa, bu alət düzəlişlər üçün seçimləri olan pop-up qutusu yaradır.
- Windows kompüterindən istifadə edirsinizsə, orfoqrafiya yoxlayıcısını işə salmaq üçün Word-də sadəcə F7 düyməsini sıxa bilərsiniz.
- Düzgün yazılmayan bütün sözlər qırmızı rənglə göstərilir. Proqramın tanımadığı düzgün isimlər mavi, qrammatik səhvlər isə yaşıl rəngdə göstərilir.
- Hər bir söz üçün düzəliş təkliflərini nəzərdən keçirin. Hər bir qrammatik səhv üçün pop-up qutusu sizə bir neçə təklif verir. Siz həmçinin “İqnor”, “Hamısını İqnor Et” və ya “Lüğətə əlavə et” seçimləriniz var. Bu seçimlərin hər birinin nə demək olduğunu anlayın:
- Proqrama bu sözün bu xüsusi baş verməsində səhv bir şey olmadığına dair siqnallara məhəl qoymayın, lakin bu, yazım alqoritminin növbəti dəfə həmin sözü seçməsinə mane olmur.
- Hər şeyə məhəl qoymamaq proqrama bu sənəddə göründüyü müddətcə bu xüsusi orfoqrafiyanın bütün hallarının düzgün olduğunu bildirir. İstənilən qırmızı və yaşıl, bükülmüş alt xətt yox olur, bu da sənədinizi oxumağı və nəzərdən keçirməyi asanlaşdıra bilər.
- Lüğətə əlavə et bu orfoqrafiyanı Word kitabxanasına “tanış” sözlərlə daimi olaraq daxil edir. Siz hər hansı gələcək sənəddə sözü (bu dəqiq orfoqrafiya ilə) yenidən seçilmədən yaza bilməlisiniz.
- Hər durğu işarəsi xətası üçün düzgün həlli seçin. Sizdən hər bir seçilmiş söz üçün bir neçə variant istəniləcək, ona görə də düzgün olanı seçdiyinizə əmin olun. Təklif olunan sözü basın və sonra Dəyişiklik düyməsini basın. Əgər sözü birdən çox yerdə səhv yazmısınızsa, hamısını birdən düzəltmək üçün Hamısını Dəyişdir düyməsini klikləyin.
- Hansı təklifin düzgün olduğuna əmin deyilsinizsə, sözü internetdə axtarın və insanların adətən onu necə yazdığını ayırd etməyə çalışın. Mürəkkəb axtarış motorları hətta axtarış nəticələrinizi sözün düzgün yazılmış versiyasından çıxarır.
- Tələb olunduqda yoxlamadan çıxmaq üçün “OK” düyməsini basın. Başqa durğu işarələri xətaları olmadıqda, sizdən orfoqrafik və qrammatik yoxlamaların tamamlandığını təsdiq etməyiniz xahiş olunacaq. Bu düyməni basdığınız zaman sənədi saxlaya və ya işə davam edə bilərsiniz. Yeni durğu işarələri ilə bağlı problem yaranarsa, siz həmişə fərqli orfoqrafik yoxlayıcı işlədə bilərsiniz!
İcma sualları və cavabları
Bu cümləyə vergül əlavə edilməlidirmi? “Ulduzlar kəskin qış gecələrində daha parlaq parıldayır.”
Yox. Cümləni fasiləsiz ucadan söyləməyə kömək edir. Ümumiyyətlə, cümlə tələsik səslənirsə, uyğun yerə vergül qoyun.
Niyə orfoqrafiya cümlənin sonunda iki nöqtə tutmur?
Mürəkkəb cümlədən əvvəl və sonra vergül olmalıdırmı?
Məsləhətlər
- Orfoqrafiya yoxlamasına başlamaq üçün sadəcə F7 düyməsini basmağa çalışın.
-
- İxtisarlar onları təşkil edən hərflərin sayından, sait və samit hərflərin yerləşməsindən, yalnız samit və ya sait hərflər əsasında formalaşmasından asılı olaraq aşağıdakı kimi tələffüz olunur:
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.