Press "Enter" to skip to content

HTML sənədi haqqında

AİDA ingilis dilində awareness, interest, desire, action sözlərinin qisaltmasından yaranmışdır. AİDA modeli marketinqdə alıcıların hər hansı bir məhsulu alarkən keçdiyi mərhələləri təsvir edir. Bir çox istifadəçi reklam və ya marketinq strategiyaları yolu ilə markaların fərqinə vardığı üçün AİDA modeli bir reklam və ya marketinq strategiyalarının marka seçimində müştərilərə necə təsir etdiyini açıqlayır. AİDA modeli 19-cu əsrdən bu yana reklam dünyası və marketinqdə ən çox istifadə edilən modellərdən biridir.

Dialoq Nümunələri (Yazı və Format İpucu ilə)

Dialoq ümumiyyətlə bir hekayə əsərindəki iki və ya daha çox insanın söhbətidir. Bir ədəbi texnika olaraq, dialoq bir neçə məqsədə xidmət edir. Bu süjeti inkişaf etdirə, bir personajın düşüncələrini və ya hisslərini ortaya qoya bilər və ya personajların bu anda necə reaksiya verdiyini göstərə bilər.

Dialoq, natiqin dəqiq sözləri ətrafında tırnak işarələri istifadə edərək yazılır. Bu dırnaq işarələri dialoqu standart mətn kimi yazılan hekayədən ayırmaq üçündür. Birlikdə, bəzi dialoq nümunələrini araşdıraq.

Dialoq nədir?

Yazılı olaraq, dialoq bir xarakterin danışdığını göstərir. Sizə xarakter və başqaları ilə necə söhbət etdikləri və ya reaksiya göstərdikləri barədə daha çox məlumat vermək işləyir. Dialoqdan danışarkən iki növü görə bilərsiniz: xarici və daxili dialoq.

  • Xarici dialoq bir personajın hekayə və ya tamaşadakı başqa bir personajla danışmasıdır. Bu, çox vaxt gördüyünüz, tırnak işarələri ilə yola çıxdığınız klassik dialoqdur.
  • Daxili (daxili) dialoq bir xarakterin özləri ilə daxili bir monoloq kimi bir şey danışması və ya düşünməsi. Yazılı əsərlərdə bu, tırnak işarələri və ya kursivlə təyin olunur.

Dialoqu həqiqətən başa düşmək üçün dialoq nümunələrinə baxmaq vacibdir.

Ədəbiyyatdan Məşhur Dialoq Nümunələri

Bir az ədəbi ədəbiyyatın dialoq nümunələrindən zövq alaq. Əsas qəhrəmanlar arasında maraqlı bir yaylım olmasa, heç bir roman tamamlanmazdı.

Zamandakı Qırış, Madeleine L’Engel

Bu əla bir nümunədir. L’Engel interwine sahnə təsvirini dialoqla izləyin.

Calvin dodaqlarını yaladı. “Hara gedirik?”

“Yuxarı.” Charles mühazirəsini davam etdirdi. “Camazotz-da hamımız xoşbəxtik, çünki hamımız bir-birimizə bənzəyirik. Fərqliliklər problemlər yaradır. Bilirsinizmi, əziz bacı?”

“Oh, bəli, edirsən. Evdə bunun nə qədər doğru olduğunu gördün. Bilirsən ki, məktəbdə xoşbəxt deyilsən. Çünki sən fərqlisən.”

“Fərqliyəm və xoşbəxtəm” dedi Calvin.

“Amma sən elə deyilsən ki, fərqlənmirsən.”

“Fərqliyəm və fərqli olmağı sevirəm.” Calvin səsi qeyri-təbii yüksək idi.

“Bəlkə də fərqli olmağı sevmirəm” dedi Meg, “amma mən də hər kəs kimi olmaq istəmirəm.”

Wuthering Heights, Emily Bronte

Budur klassik, sadə bir dialoq bloku.

“İndi buradadır” dedim. “Cənnət naminə, tələsin! Cəld olun; o kifayət qədər içəri girənə qədər ağacların arasında qalın.”

“Gedməliyəm, Keti,” deyə Heathcliff özünü yoldaşının qolundan çıxarmaq istədi. “Pəncərəndən beş metr uzaqlaşmayacağam . “

“Bir saat ərzində” deyə ürəkdən yalvardı.

“Bir dəqiqə deyil” deyə cavab verdi.

“Olmalıyam – Linton dərhal ayağa qalxacaq” deyən müdaxilə inad etdi.

Gizli tarix, Donna Tartt

İndi əldəki səhnə üçün geniş təsvirlə gözəl bir şəkildə qarışan bir dialoq blokundan zövq alaq. Dərhal cəlb olunuruq, sonra dialoq sürət alır və bizi daha çox hekayəyə cəlb edir.

“Salam, Richard” dedi və bir ağız dolusu diş macunu tüpürdü. Magic Marker-də qəribə, çılğın dizaynları olan kəsilmiş cins şalvar və intensiv aerobikləşdirilmiş orta sürətini aşkar edən spandeks üstü var idi.

“Salam” dedim qalstukumun üstünə işə düzəldim.

“Bu gün şirin görünürsən.”

“Bir tarixiniz var?”

Güzgüdən uzaqlaşdım, ona baxdım. “Nə?”

İndiyə qədər onun dindirilmələrinə alışmışdım.

Bulud Atlası, David Mitchell

David Mitchell’s Bulud Atlası həm xarici, həm də daxili dialoqdan istifadə edir. Bu iki növ dialoq tipik olaraq bir-birinə qarışır.

“Bunun üçün qazarkən arxanı sındırmasan, sərt dəlil dəlil deyil. Bunu Dom Grelsch adlı redaktor mənə dedi. ”

Grelsch ona baxır.

“Aparıcıma sahibəm, Dom.”

Səni döyə bilmirəm, aldada bilmərəm. Mən yalnız sənin marağını çəkə bilərəm. “Sixsmith işinin icra olunduğu məntəqəyə zəng etdim.”

Daxili dialoqun xarici dialoqla necə problemsiz bir şəkildə işlədiyini, Luisa Rey obrazı haqqında daha çox məlumat verdiyini görə bilərsiniz.

Aclıq Oyunları, Suzanne Collins

Bu nümunəni araşdırın Aclıq Oyunları Peeta bir müsahibə zamanı əzilməsini ortaya qoyanda iki personaj arasında baş verən dramatik bir dəyişikliyi nümunə göstərir.

“Sənin kimi yaraşıqlı oğlan. Xüsusi bir qız olmalıdır. Hadi, onun adı nədir? “Deyir Sezar.

Peeta ah çəkir. “Yaxşı, bu bir qız var. Xatırlaya biləcəyim vaxtdan bəri onunla sıxıldım. Ancaq əminəm ki, biçənə qədər sağ olduğumu bilməyib.

İzdihamdan rəğbət səsləri. Əlaqəsiz sevgi ilə əlaqələndirə bilərlər.

“Başqa bir yoldaşı var?” Deyə Sezar soruşur.

“Bilmirəm, amma onun kimi bir çox oğlan” deyir Peeta.

“Beləliklə, budur nə edirsən. Qazanırsan, evə gedirsən. O zaman səni rədd edə bilməz, ha? “Deyir Sezar həvəsləndirici şəkildə.

“Düşünmürəm ki, bu, nəticə verəcək. Qazanmaq . işimdə heç bir fayda verməyəcək” Peeta deyir.

“Niyə heç olmasın?” Deyir Sezar, sirr içində.

Peeta çuğunduru qırmızı rəngə bürüyür və çöldən çıxar. “Çünki . çünki . o mənimlə buraya gəldi.”

Artıq məşhur nümunələr vasitəsi ilə dialoqu gördüyünüz üçün özünüzün necə yaza biləcəyinizi öyrənin.

Dialoq necə yazılır

Dırnaq işarələri (“”) aydın dialoq yazmaq üçün açardır. Onları xarakterinizin danışdığı dəqiq sözlərin ətrafına qoyun, amma spikeri müəyyən edən hər hansı bir etiketin ətrafına qoymayın. Misal üçün,

“Fransız tostlarını sevirəm.”

Dırnaq işarələrinin bu istifadəsi oxucuya birinin “Fransız tostunu sevirəm” deyə ucadan söylədiyini bildirir.

Dırnaq içində yalnız danışıq sözlərinin olması yaxşı olsa da, bu kimi cümlələrin çox olması qarışıqlığa səbəb ola bilər.Kim nə dedi? Oxucunun kimin danışdığını bilməsi üçün əlavə məlumat əlavə etmək istəyə bilərsiniz. Misal üçün:

“Fransız tostlarını sevirəm” dedi anam.

Diqqət yetirin ki, yalnız ana tərəfindən ucadan deyilən sözlər. Sonundakı məlumat etiketi dediklərinin bir hissəsi deyil, buna görə dırnaq işarələri almır. Etiketi bir dialoq xəttindən əvvəl də qoya bilərsiniz:

Üç dilimə kömək etdikdən sonra anam “Fransız tostunu sevirəm” dedi.

Daxili dialoq üçün vəziyyətə görə tırnak işarələri və ya kursivdən istifadə edərək yola çıxmaq olar. Tipik olaraq, birinci şəxsin əsərləri kursivdən istifadə ediləcək, lakin üçüncü şəxsin işlərindən biri də istifadə edə bilər.

Artıq buna dözə bilmirəm Öz-özümə düşündüm.

“Artıq buna dözə bilmirəm” deyə düşündü.

Dialoq Nümunələrinin Yazılması: Natiqin Müəyyən edilməsi

Səsucaldanı müəyyən edən bir etiket əlavə etməyi seçsəniz, etiketinizi dialoqa bağlamaq üçün vergüldən də istifadə etməlisiniz.

Etiket əvvəl gəldikdə, ardından vergül qoyulur. Vergüldən sonra boşluq, ardından dialoq üçün tırnak işarələri qoyulur. Dialoqun sonundakı durğu işarələrinin yekun təkliflərdən əvvəl gəldiyini unutmayın. Etiket birinci yerə çıxdıqda həmişə dialoq durğularının istifadə etdiyi qayda budur:

Susan, “Ata evə nə vaxt gələcək?”

Bu suala milyonuncu dəfə cavab vermək məcburiyyətində qaldığımı düşündüm. “Tezliklə, bala” dedim ən sakitləşdirici tonda.

“Ancaq nahar üçün evdə olacağını söylədi,” deyə ağladı və “yemək vaxtı keçdi!”

“Həyatda, bizim nəzarətimizdən çıxan bir çox şeyin olduğunu öyrənəcəksiniz” deyərək nəhəng fəryadlara cavab verdim. Demək olar ki, öz-özümə davam etdim: “Ancaq davam etməliyik.”

Etiketinizi dialoq xəttindən sonra yerləşdirməyi seçdiyiniz zaman, vergül danışılan sözlərin sonunda, son tırnak işarələrindən əvvəl gəlir. Bu vəziyyətdə, dialoqu vergüllə izləmək oxucunun gələcəkdə daha çox məlumat olduğunu bilməsinə imkan verir. Vergüldən sonra dialoqu bitirmək üçün tırnak işarələri, sonra boşluq, sonra etiket, ardından cümləni tamamlamaq üçün son nöqtə gəlir. Misal üçün:

“Gözəl bir nahar yeyirdik” dedi Michael.

Doug qısa, xırıltılı bir səs çıxardı. “Bəli, o görünənə qədər.”

“Scottun gəlişi ilə nə oldu?” Mən çox təəccüblə soruşdum.

Michael çəngəlini yerə atdı və xəncərləri mənə tərəf tuşladı. “Məni zarafat edirsən, Jill? O yazıq, istehzalı bir pank.”

Mən təəccüblə gözlərini qırpdım. “Yaxşı, bəli” dedim. “Bunu bilirəm. Ancaq ikiniz həmişə ən yaxşı dost olduğunuz kimi onunla davam edin.”

“Qız, xahiş edirəm” dedi Doug. “Barışıqda qalmağımızı istədiyinizi düşünürdük. Artıq sənə gətirdiyi səfaləti bilirik . ” Deyərək doğru sözləri axtarmış kimi durdu. “Bir daha bu iki qapıdan keçməyəcək.”

Qeyd edək ki, etiketdən əvvəl vergüldən istifadə etmək üçün yeganə istisna sitatınızın sual işarəsi və ya nida işarəsi ilə başa çatmasıdır. Bu vəziyyətdə, həmin durğu işarəsi virgülün yerini alır:

“Tətilimizə neçə gün qaldı?” – deyə Margaret soruşdu.

“Yol çoxdur!” William ağladı.

Dialoq Nümunələrini necə formatlaşdırmaq olar

Fərqli bir simvol danışmağa başlayanda hər dəfə yeni bir abzasa başlamalısınız. Paraqraflar iki və ya daha çox insan arasında dialoq üçün dostunuzdur. Misal üçün:

“Evə getmək istəmirəm” dedi Julia. “Buranı zooparkda bəyənirəm. Heyvanlar hamısı çox gülməlidir.” Ağlamağa başladı və sonra ağladı: “Filləri belə görmədim!”

“Bilirəm” deyə atası cavab verdi. “Narahat olma. Başqa dəfə qayıdacağıq.”

“Zoopark artıq bağlanır. Zəhmət olmasa çıxışa gedin” spikeri üzərində elan gəldi.

Qeyd edək ki, Julianın atası danışanda yeni bir abzas başlayır. Diktor danışanda başqa bir abzas təqdim olunur. Bu, oxucunun kimin nə dediyini izləməsini asanlaşdırır, çünki yeni abzas başqasının danışdığına dair güclü bir siqnaldır.

“Çox kədərləndiyimi bilməlisən” deyə hırıldadım. “Paketi sığortalamaq üçün əlavə pul da verdim!”

“Xanım Sullivan, xahiş edirəm səsinizi aşağı salın” deyə agent çəkdi. “İndi sistemdə axtarış aparacağam.”

“Sheila Sullivan? Bu paketinizmi?” Adamın haradan gəldiyini bilmirdim, amma piştaxtanın üstünə uzanıb ona böyük və kök bir öpüşmək istədim. Bir karton qutu görəndə heç bu qədər sevinməzdim.

Bu qaydanın yeganə istisnası bir xarakterin uzun bir çıxış etməsidir. Bu vəziyyətdə, standart yazıda olduğu kimi, mövzusunu dəyişdirdikdə, dialoqlarını paraqraflara ayırmaq istəyə bilərsiniz. Bunu etdikdə, hər yeni abzasda oxucuya kiminsə hələ də danışdığını xatırlatmaq üçün dırnaq işarələri ilə başlayırsınız, ancaq nitq bitənə qədər bağlanan tırnak işarələrindən istifadə etmirsiniz.

“Gələn həftə hər kəsin gəzintiyə hazır olduğundan əmin olmaq istəyirəm” dedi müəllim. “Bu o deməkdir ki, əvvəlki gün nahar yeməyini yığmalı və bol su və daşıması üçün rahat bir çanta gətirdiyinə əmin olmalısan.

“Gəzinti günü isti olacaq, buna görə gün keçdikcə çıxara biləcəyiniz yüngül, rahat geyimlər və təbəqələr geyin. Günəşdən qoruyucu krem, şapka və günəş eynəyi də lazımdır.

“Nəhayət, əyləndiyinizə əmin olun!”

Yuxarıdakı nümunədə müəllimin uzun danışığı mövzuları yaxşı təşkil etmək üçün paraqraflara bölünmüşdür. Diqqət yetirin ki, çıxışının yalnız son bəndində sitat gətirilən mətnin sonunda tırnak işarələri var. Dialoq paraqrafında yekun sitatlar olmadıqda, oxucuya eyni şəxsin hələ də danışdığını bildirir.

Hekayənizi danışın

Bir povestə dialoq əlavə etmək hekayəni və personajları canlandıra bilər. Təsviri hissələr səhnəni qurmaq üçün əladır, lakin bir neçə dialoq xətti personajlar haqqında daha çox məlumat verə bilər.

Əvvəlcə formatlaşdırma dialoqu çətin görünə bilər. Bununla birlikdə təcrübə ilə ikinci təbiətə çevrildiyini tapa bilərsiniz. Qaydaları öyrəndikdən sonra bir çox vəziyyətdə tətbiq olunduğunu görəcəksiniz və yalnız yazılarınızı maraqlı etmək üçün dəyişdirdiyiniz sözlərdir – heç vaxt formatlaşdırma.

Dialoqlu kitabları nə qədər çox oxuduğunuz və özünüzün yazmağınızı öyrəndinizsə, öz dialoqunuzu yazmaq daha asan olar. Bu bacarıqla bağlı dərin bir dalış üçün dialoqun necə dayandırılacağına baxın.

HTML sənədi haqqında

HTML (Hyper Text Markup Language)–Veb-sənədlərin yaradılması üçün istifadə olunan xüsusi nişanlama dilidir.

Hipermətn – bu mətn özü digər mətnlərə istinadları(link) saxlayir. WEB də bu istinadlar əsasən başqa veb-sənədlərə olur.

Nişanlamanın dili(MARKUP language) – ekranda qaydaya salınmış bu və ya digər informasiyanı təqdim etməyə imkan verən sintaktis qaydalarının dəstidir . Qeyd etmək əhəmiyyətlidir ki, nişanlamanın dili proqramlaşdırma dili deyil.

HTML-sənəd HTML dilinin köməyi ilə formalaşdırılmış veb-sənəddir. HTML-sənədin mənbə kodu istənilən mətn redaktorunda gözdən keçirilə və redaktə edilə bilər, məsələn, Bloknot(Notepad). Bu HTML-sənədin əsas rahat xüsusiyyətlərindən biridir. HTML-sənədi əks etdirməyə icazə verən proqram brauzer adlanır.Brauzer(browser) HTML sənədi serverdən endirib onu veb səhifə kimi göstərmək üçün interpretasiya edir. Brauzerlər teqləri nümayiş etdirmir.

HTML -in əsasını teqlər (deskriptorlar) təşkil edir. Teqlər < və >işarələrinin arasındakı sözə deyilir.Teqlər əsasən açılan və bağlanan olur..açılan isə bağlanan teqdir. Teqləri tərkibləri ilə birlikdə ( və ya onsuz) HTML-sənədin elementi adlandırırlar. Məsələn,

 

Hello, world. Hey, Bu menim ilk paraqraf teqimdir Bura elave olaraq href="//google.com">linkinide artira bilerik.

bu HTML-sənədin (paragraph-ı) abzasının elementidir, hansı ki, açılan teqindən və bağlayan teqdən, həmçinin abzasın tərkibindən ibarətdir. Bu teqin tərkibi mətndən və istinadın (link ) teqindən ibarətdir .Tərkibi olmayan elementlərə boş elementlər deyilir. Belə elementlərin bağlanma teqi qeyd olunmur bəzən. Məsələn elementi. Bağlanma teqi olan teqlərə konteynerdə deyilir.Teqlər həm böyük hərflərlə həmdə kiçik hərflərlə yazıla bilər.Brauzerin tanımadığı teq olanda saytda brauzer həmin teqi tərkibi ilə birlikdə mətn kimi nümayiş etdirir.

HTML elementləri bir birinin içərisinə yerləşdirilə bilər. Bütün teqler yekunda teqinin içərisinə yerləşdirilir.Bu halda teqlərin bağlanma ardıcıllığına diqqət yetirmək lazımdır

Bundan başqa HTML teqlərin özləridə atributlardan və onlarin dəyərlərindən ibarət olur.

 type="checkbox" name="vehicle" value="car" checked="checked" />

Bu nümunədə type ,name,value,checked atributlar uyğun olaraq checkbox,vehicle,car,checked isə həmin atributların dəyəridir.

Həmçinin qeyd edək ki, HTML dil nişanlamanın yeganə dili deyil. HTML –dən başqa XML, XHTML, TeX. kimi nişanlama dilləri movcuddur.

HTML-ı kodu özündə saxlayan istənilən fayl növbəti genişlənmələrdən birinə malikdir:

. htm, .html, .sht, .shtm, .shtml.

Tam HTML-sənədinin nümunəsinə baxaq:

html> My first web-document   

Hello, world. Bu menim ilk paraqraf teqimdir Bura elave olaraq href='http://www.google.com'>linkinide artira bilerik.

HTML nişanının dilinin sintaksisinin inkişafıyla əlaqədar, bir neçə məşhur onun spesifikasiyası mövcuddur. Bu, öz növbəsində ona aparır ki, müxtəlif spesifikasiyalara məxsus web səhifələr müxtəlif brauzerlər vasitəsi ilə açıldıqda ekranda veb-sənədin səhv təsvirinə gətirib çıxa bilər. Bu spesifikasiyalar sənədin tipi müəyyən edir.

Veb-sənədin hazırlanmasında nişanlama dilinin hansı spesifikasiyasından istifadə olunduğu veb səhifənin mənbə kodunun başlanğıcında sənədin tipi olaraq göstərilmiş olmalıdır. HTML 4.01 (son vaxtlar daha az istifadə olunur) və HTML 5 HTML-ın əsas spesifikasiyasıdır. XHTML(Extensible Hypertext Markup Language-Genişlənən Hipermətn Nişanlanma dili) dilindən istifadə vaxtı XHTML 1.1 və XHTML 1.0. əsas spesifikasiyalardır. Həmçinin, müxtəlif spesifikasiyaların sintaktis qaydalarına müxtəlif məhdudiyyətlər qoyulur. Web browser hətta baglanma teqi olmadığı halda HTML elementini düzgün formada numayiş etdirəcək.HTML dili bu mənada səhvləri bağışlayan dildir.Amma nişanlanma dilininin başqa formalarında məsələn XHTML-lərdə bu xətaya səbəb olacaq. Halhazırda dünyada olan web səhifələrin çoxunda yalniş HTML sintaksislərindən istifadə edilib.

Web browser hətta baglanma teqi olmadığı halda HTML elementini düzgün formada numayiş etdirəcək.Yuxarıda 1-ci halda dogru html parçası 2-ci halda isə səhv html parçası göstərilmişdir.HTML dili bu mənada səhvləri bağışlayan dildir.Amma nişanlanma dilininin başqa formalarında məsələn XHTML-lərdə bu xətaya səbəb olacaq. Halhazırda dünyada olan web səhifələrin çoxunda yalniş HTML sintaksislərindən istifadə edilib.Aşağıda göstərilən yalnış HTML hissəsinə baxaq

   Bu səhv HTML-dir  h1 teqi acilib amma baglanmayib p teqide eynile bundan bashqa head teqi ve html teqleri baglanmayib 

Bu HTML hissəsi yalnış olmağına baxmayaraq mütləq əksəriyyət web browserlər bu səhifəni düzgün formada nümayiş etdirəcəklər.Mobil və ya başqa daha kiçik aparatlardakı browserlər resursa qenaet etdikləri üçün bu səhifələri normal təqdim edə bilmirlər.Bu hallar üçün daha ciddi sintaksislə yazilmiş digər nişanlanma dili olan XHTML istifadə edilir.XHTML və HTML-in oxşar və fərqli cəhətləri aşağıdakılardı

  • XHTML və HTML demək olar ki sintaksis olaraq eynidir
  • XHTML HTML-ə nisbətən daha dəqiq sintaksise malikdir
  • XHTML-də doctype teqinin olması mütləqdir
  • XHTML-dəteqinde xmlns atributunun olması mütləqdi
  • XHTML-də,,teqlərinin olması mütləqdi
  • XHTML-də bütün teqlər mütləq şəkildə bağlanılmalıdır
  • XHTML-də bütün teqlər aşağı reqistrla yazılmalıdır.
  • XHTML sənədində mütləq şəkildə ana teq olmalıdır
  • XHTML sənədində bir birinin içində olan elementlərin bağlanma teqləri düzgün ardıcıllıqla olmalıdır
  • XHTML sənədində atributlar aşağı reqistrda olmalıdı
  • XHTML sənədində atributların dəyəri “ ” arasında yazılmalıdır.

XHTML də tərkibi olmayan teqləri bağlamaq üçün açılan teqin sonuna / işarəsi qoyulur .Məsələn HTML dəki teqi XHTML-də
olur. Aşağıda XHTML nümunəsi verilmişdir

>  xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">  Title of document   xhtml paraqrafi  

HTML sənədinin əsas strukturu

Ümumi istifadə olunan atributlar.

HTML-də bir çox teqin istifadə etdiyi atributlar vardır. Bunlara aiddir style,class,id,title,tabIndex, lang,hidden və s. Ən çox istifadə olunan atributlar aşağıdakılardır. Style atributu elementin stilini təyin etmək üçün istifadə edilir.Həmin bu atribut ilə stil təyin olunsa belə qlobal təyin edilmiş (

 style="color:green">Men yashil paraqrafam. 

ID atributu vasitəsi ilə HTML sənədində hər hansı bir HTML elementinə unikal identifikator vermək olar.Bu atributdan JAVASCRİPT-lərdə elementlərin monipulyasiyası üçün istifadə edilir.Həmçinin id atributu vasitəsi ilə elementə müəyyən CSS stili verilə bilər. Bu atributda bir çox HTML teqində istifadə edilir(HTML5 –də bütün teqlərdə istifadə eləmək olur. HTML 4-də , , , , , , və teqlərində istifadə eləmək olmaz.).

. intro < color: blue; text-align: center; >.important .  class="intro important">sari fonda göy baslıq 

ID atributu vasitəsi ilə HTML sənədində hər hansı bir HTML elementinə unikal identifikator vermək olar.Bu atributdan JAVASCRİPT-lərdə elementlərin monipulyasiyası üçün istifadə edilir.Həmçinin id atributu vasitəsi ilə elementə müəyyən CSS stili verilə bilər. Bu atributda bir çox HTML teqində istifadə edilir(HTML5 –də bütün teqlərdə istifadə eləmək olur. HTML 4-də , , , , , , və teqlərində istifadə eləmək olmaz.).

. #kecid . 

id="bashliq">Basliq

id="kecid"href="#top">basliqa qayitmaq ucun stil verilmis link .

Title atributu istifadə olunduğu teq haqqında elavə informasıya saxlaması üçün istifadə olunur.Bəzi browserlər həmin element üzərinə gələndə title atributunda yazılan informasiyanı ekranda ipucu mesajı kimi göstərir. Bu atributda bir çox HTML teqində istifadə edilir(HTML5 –də bütün teqlərdə istifadə eləmək olur. HTML 4-də , , , , , , və teqlərində istifadə eləmək olmaz.).

 title="mən test paraqrafıyam">

tabIndex atributu HTML səhifədə elementlərin tab sıralamasını təyin edir.Bir çox HTML teqində istifadə olunur(HTML 5-də bütün teqlərdə.HTML 4-də isə yalnız , , , , , və teqlerində istifadə olunur)

lang atributu HTML elementin tərkib hissəsindəki mətnin hansi dildə olması məlumatını saxlayir.

HTML 5-də bütün teqlerdə HTML 4-də isə ,
, , ,


, , və teqlerindən savayı bütün teqlerdə istifadə oluna bilər.

Hidden atributu aid olduğu teqi gizlətmək üçün istifadə olunur.Bir çox teqlərdə bu atributdan istifadə eləmək olur.

.  id="auth" hidden>  

İstifadəçi adı: name="user" required>

Parolu: name="pass" type="password" required>

type="submit" value="Daxil ol">

.

Ümumiyyətlə HTML elementlərində istifadəsinə ehtiyac olunan atributlardan istifadə edilməlidir. Elavə və həddindən artıq çox yazılan atributlar elementin browser tərəfindən əlavə doğrulamadan (validation) keçəcəyi üçün məsləhətli deyil.

Domen haqqında

Domen haqqinda bir çox fərqli mənbələrdə məlumat olsa da ən ətraflı məlumatı sizinlə paylaşırıq.

Domen nədir?

Domen adı qısaca saytınızın internetdəki adı və ünvanıdır. Ünvan bölməsinə bir domen adını yazmaqla qarşınızda veb sayt açılır. Bu son texnologiyanın nəticəsində olur. Bəs bu prosesin pərdə arxasında nələr baş verir? Bu bloqda domen adından və nə üçün lazım olduğundan bəhs edəcəyik. Həmçinin saytımızda Şüar və Ad necə yaradılır adlı məqaləmizə də nəzər sala bilərsiniz.

Domen nəyə lazımdır?

Domen haqqinda danışarkən bunu da qeyd etmək lazımdır ki, bir domen bir veb sayta daxil olmaq üçün mürəkkəb rəqəmlərdən ibarət İP adresi yerinə istifadə edilən, daha yadda qalıcı bir adı yazmağınıza imkan yaradır.

Bu proses necə baş verir?

Veb saytınızın içində olan kontent (şəkil, məqalələr, videolar və s.) veb saytınızın bazasıdır. Bu fayllar dünyanın dörd bir yanında olan serverlərdə saxlanılır. Lakin bu serverlər saytınızı İP adresi vasitəsi ilə tanıyır.

Bundan əlavə domen haqqinda bunu qeyd etmək lazımdır ki, Domen adı sistemi (DNS) olaraq adlandırılan bir sistem var hansı ki, ip adresləri ilə domen adlarını əlaqələndirir.

Bütün domenlər – domen adı və üst domendən ibarət olur. Hər yerdə qarşımıza çıxan, .com, .org, .co, .net və s. ən populyar üst domen adlarıdır. Bunlardan əlavə də üst domen adları mövcuddur. Hansı üst domeni seçməyiniz sizin saytınızın tipindən asılıdır.

Üst domenlərin açıqlaması.

.com – “commercial” sözündən götürülüb, ticarət mənasında istifadə edilir.

.net – “Network” sözündən götürülüb, daha çox İT sahəsində olan şəxslər və ya şirkətlər tərəfindən üstünlük verilir.

.org – Təşkilatlar, dərnək kimi qurumlar üçün istifadə edilir.

.edu – təhsil sahəsində istifadə edilir.

.gov – dövlət qurumları üçün istifadə edilir.

.mil – hərbi sahədə istifadə edilir.

Müəllif: Web Coder

Veb Dizayn

Web dizayn nədir sualının ən sadə cavabı, fikirləri müəyyən bir məqsəd üçün yönəltmək və təşkil etmək və onları praktikaya çevirmək prosesidir. Bu proseslər başa çatdıqdan sonra aktiv bir veb saytın dizaynı böyük həcmdə hazırlanmış olur. Veb dizaynı hazırlandıqdan sonra son istifadəçilər veb brauzerin köməyi ilə internet vasitəsilə veb saytlara daxil ola bilərlər. Bu veb dizaynın nə olduğu sualına verə biləcəyimiz ən qısa cavab ola bilər. İndi isə bu mövzuya daha ətraflı nəzər salaq.

Veb Dizayn Elementləri

Dizaynın hər sahəsində olduğu kimi, veb dizaynda da müəyyən əsas struktur parçaları yaradılaraq işlər aparılır. Aşağıdakı qısa başlıqlarda bunları sizə təqdim edirik və keyfiyyətli bir işin vacib detallarını sizinlə paylaşırıq.

1)Quruluş

İstifadə ediləcək qrafiklər və mətnlər müəyyən bir qaydada olmalıdır. Veb saytların əhəmiyyətli bir məqsədi, istifadəçilərə ilk baxışdan axtardıqları məlumatları tez bir zamanda tapmalarına kömək etməkdir. Web dizayn quruluşunun balanslı, ardıcıl olması və bütövlüyünü nizamlı olaraq qoruması son dərəcədə vacibdir

2)Rəng

Rəng seçimi müştəri tələblərinə və məqsədinə bağlıdır. Dizayn sadəcə ağ-qara rənglərlə edilə bilsə də, bir insanın və ya bir təşkilatın şəxsiyyəti və markası veb dostu rənglərdən istifadə edərək özünü ifadə edə bilər.

3)Qrafika

Web dizayn üçün qrafiklər loqotiplər, fotoşəkillər, clipart və ya nişanlar olaraq istifadə edilə bilər. İstifadə rahatlığı baxımından dizayn çox dar olmamalı, səhifənin açılma sürətinə təsir etməyəcək ölçüdə olmalı, veb səhifənin məzmunu ilə uyğun olmalı və uyğun şəkildə yerləşdirilməlidir.

4)Şriftlər

Müxtəlif şriftlərdən istifadə edərək veb saytın dizayn keyfiyyətini artıra bilərsiniz. Əksər veb brauzerlər yalnız “veb dünyasında məşhur” şriftləri aydın şəkildə göstərə bilir, buna görə də bir dizayner olaraq bu tip tanınmış şriftlərlə işləmək məsləhət görülür.

5)Məzmun

Məzmun və dizayn, şəkillər və mətn vasitəsilə saytın vermək istədiyi mesajın gücünü artırmaq üçün birlikdə işləyə bilər. Oxucularını təəccübləndirmək və həvəs oyatmaq üçün onlara istədiklərini vermək lazımdır, beləliklə istifadəçilər saytda daha çox vaxt keçirəcəklər. İstifadə etdiyiniz yazılı mətn həmişə mövzuya uyğun və faydalı olmalıdır. Web dizayn zamanı mətndə məzmuna uyğun açar sözlər olmalı, axtarış sistemləri üçün optimallaşdırılmış və uyğun uzunluqda olmalıdır.

6)İstifadəçi Dostu Veb Dizaynının Yaradılması

Bir veb saytı hazırlayarkən, bir saytın gözəl və vizual olaraq təsir edici olması üçün veb dizaynının əsas şərtləri ilə birlikdə istifadəçi davranışları haqqında da düşünmək lazımdır. Aşağıda sadalanan amillərə diqqət yetirməklə istifadəçi dostu interfeyslər asanlıqla əldə edilə bilər.

7)Naviqasiya

Veb dizaynı saytının arxitekturasını yaradarkən, istifadəçilərin veb sayta necə baxdıqlarını və axtardıqlarını nəzərə alaraq menyular və digər naviqasiya vasitələri yaradılmalıdır. İstifadəçilər üçün səmərəli, ehtiyac duyduqları məlumatı tapmağı və sayt daxilində asanlıqla hərəkət etməyə kömək edəcək bir şəkildə dizayn edilməlidir.

8)Multimedia

Dizayndakı əlaqəli video və audio bölmələri istifadəçilərə məlumatı qavramaqda asan və tez bir şəkildə kömək edə bilər. Bu, istifadəçiləri veb saytında daha çox vaxt keçirməyə təşviq edə bilər.

9)Uyğunluq

Səhifənin düzgün göstərilməsini artırmaq, hər dəfə eyni performansı əldə etmək son dərəcə vacibdir. Fərqli brauzerlərdə və əməliyyat sistemlərində problemsiz işləyə biləcək bir web dizayn hazırlamağa diqqət edin.

10)Texnologiya

Texnologiyadakı irəliləyişlərdən istifadə etmək, dizaynerlərə hər zaman təzə, dinamik və peşəkar bir veb dizaynında kömək edir və yenilik əlavə etmək azadlığı verir.

11)İnteraktiv

Web dizayn daxilində istifadəçi şərhləri əlavə edərək aktiv istifadəçi əlaqələrini artırın. E-poçt formaları və e-bülleten qeydləri təqdim edərək istifadəçinizi daimi istifadəçilərə çevirin.

Müəllif: Web Coder

AİDA modeli nədir? AİDA modeli və mərhələləri.

Əgər marketinq sahəsinə yeni addım atırsınızsa AİDA modeli terminini tez-tez eşidəcəksiniz. Doğru hədəf kütləsinə xitab edərək satışlarınızı artırmaq istəyirsinizsə AİDA modelinin nə olduğunu bilməlisiniz. Əgər bu haqqda məlumatlı deyilsinizsə o zaman doğru yerdəsiniz. Bugünkü yazımda siz, AIDA modelinin nə olduğu ilə tanış olacaqsınız.

AİDA modeli nədir?

AİDA ingilis dilində awareness, interest, desire, action sözlərinin qisaltmasından yaranmışdır. AİDA modeli marketinqdə alıcıların hər hansı bir məhsulu alarkən keçdiyi mərhələləri təsvir edir. Bir çox istifadəçi reklam və ya marketinq strategiyaları yolu ilə markaların fərqinə vardığı üçün AİDA modeli bir reklam və ya marketinq strategiyalarının marka seçimində müştərilərə necə təsir etdiyini açıqlayır. AİDA modeli 19-cu əsrdən bu yana reklam dünyası və marketinqdə ən çox istifadə edilən modellərdən biridir.

AIDA modelinin mərhələləri:

Awareness

Satış qıfının ilk mərhələsi tanınmadır. Burada siz mümkün olduqca öz markanızın adını tanıtmağa və daha çox insanın sizdən xəbərdar olmasına çalışmalısınız. Bunu tez və qısa bir zamanda etmək üçün reklamlara baş vura bilərsiniz. Tanınma bütün markalar üçün olduqca önəmli bir hissədir. Dünyada ən çox tanınan markalar belə hər zaman awarenes’i qoruyub saxlama ehtiyac duyur. Məhz bu səbəbdən bu bölməni önəmsəməli və yaddaşlarda qalmağa çalışmalısınız.

Interest

Awarenesin ilkin olaraq önəmini vurğuladıq amma unutmayın ki bu uğurlu bir marka yaratmaq üçün yetərli deyil. Sizin markanız həmçinin insanlarda maraqda oyatmalıdır. Əgər markanız insanlarda maraq yaratmırsa o zaman onlar sizdən məhsul almağa istəkli olmayacaqlar. İnsanlarda maraq yaratmaq üçün hədəf kütlənizi düzgün seçməli və bu kütlənin ehtiyaclarına uyğun məhsullar təklif etməlisiniz. Buna misal olaraq Adidas markasını göstərmək olar. Adidas reklam üzü olaraq Messini seçdiyində düzgün bir qərar vermişdi çünkü beləcə futbolsevərlərin və həmçinin digər insanların marağını markaya yönəldə bilmişdi. Adidasın istehsal etdiyi idman ayaqqabılarına maraq artdı və idmansevərlər bu ayaqqabıları sahib olduğu özəlliklərə görə almış oldu. Beləcə Adidasın istehlakçı sayı beləcə artmış oldu.

Desire

İnsanlar arasında maraq və istək yaratmaq eyni anda baş verə bilər. Bu səbəbdən insanlara niyə sizin markanızı seçməli olduğunu izah etməlisiniz. Burada siz, istifadəçilərə sizin məhsulunuzda olan lakin digərlərində olmayan xüsusiyyətləri vurğulaya bilərsiniz.

Action

Yaxşı reklam istifadəçiləri sizin məhsulunuzu almağa təşvik etməlidir. Əgər məhsulunuz insanlarda maraq, diqqət və istək yaratmağı bacardısa bu zaman onlar məhsulunuzu almaq üçün hərəkətə keçəcəklər. Burada həmçinin marka olaraq siz, alıcının xidmətdən məmnun qalmasını və məhsulu yenidən almağa istəkli olmasını təmin etməlisiniz.

Müəllif: Web Coder

SEO-dostu vebsayt

İstənilən şirkətin edə biləcəyi ən böyük rəqəmsal marketinq səhvlərindən biri yeni bir veb-saytı qurub onu optimallaşdıra bilməməkdir.

Bu cür SEO-dostu olmayan saytlar axtarış sisteminin optimallaşdırılmasını əngəlləyir, mobil istifadəçiləri məyus edir və beləliklə, satış potensialını azaldır. Bu da öz növbəsində veb-saytların yenidən dizayn olunmasına gətirib çıxarır.

Əksər vaxtlarda SEO problemlərinin yaranmasında səbəb açar sözlərin düzgün tapılmaması və açar söz strategiyasının yaradılmamasıdır. Saytın heç bir açar söz araşdırması/strategiyası olmadıqda, tərkibindəki səhifələr bütün açar söz hədəfləri üçün əl çatan olmayacaq.

Yüksək keyfiyyətli yazılmış və optimallaşdırılmış məzmun veb-saytınızı SEO dostu etmək üçün başlıca strategiyalardan biridir. Google, nüfuzlu, əlaqəli, faydalı və cəlbedici olan məzmunu müəyyənləşdirmək və sıralamaqda son dərəcə ustadır. Məzmun Google -da xüsusi açar sözlər ətrafında və xüsusi ölçüdə yazılmalıdır.

Səhifənin yüksək sürətli yükləmə sürəti həm veb-sayt istifadəçiləri, həm də axtarış sistemləri üçün yüksək böyük bir üstünlükdür. Düzgün dizayn və keyfiyyətli hostinq təminatçısı birləşərsə, bir şirkətin veb saytının ildırım kimi yüklənməsi təmin oluna bilər.

Müəllif: Web Coder

LOQO DİZAYN

Marka logosu bir şirkətin siması olaraq xarakterizə edilə bilən və çox vaxt potensial bir müştərinin işiniz və sizlə əlaqədar fərqinə varacağı ilk şeydir.

Loqo yalnız bir görüntüdən daha çox şeydir və müştərilər üçün tanınma nöqtəsidir və şirkətinizin brendə çevrilməsi və bütün marka memarlığı üçün vacib bir təməldir.

Müştərilərin bir neçə saniyə ərzində bir şirkət haqqında fikir formalaşdırdıqları və yaxşı dizayn edilmiş bir loqotip işinizi peşəkar, etibarlı və ən yaxşı səviyyədə təqdim etdiyinizi göstərərək potensial və hədəfli müştərilərə çatdırır.

Uğurlu bir loqo üçün 2 saniyə kifayətdir ki, şirkətin potensial müştərilərini məhsullarının bazarda rəqiblərlə müqayisədə hər hansı bir dəyərə sahib olduğuna inandırsın.

Marka loqosunun əhəmiyyəti mövzusunda ən kritik məqamlardan biri loqoların vizual və yaddaqalan olmasıdır. Məsələn, Gucci çantasında markanın loqotipi onun real dəyərindən qat -qat çox satmaq üçün kifayətdir. Loqotipiniz izləyicilərinizi şirkətinizə aparır. Loqotiplər markanızın tanınma nöqtəsidir və müştərilərin markanızı tanımaq üçün istifadə etdikləri simvoldur.

İdeal olaraq, insanların loqotipinizin görmə qabiliyyətini dərhal şirkətinizin etdikləri ilə əlaqələndirməsini və daha da əhəmiyyətlisi, markanız və bütövlükdə şirkət haqqında hiss etmələrini və görselleştirmelerini istəyərsiniz. Yaxşı bir logo vizual bir element və estetik baxımdan xoş bir element olduğu üçün markanız haqqında yalnız şirkətinizin adının çata bilməyəcəyi müsbət xatırlatmalara səbəb olur.

Hər hansı bir şirkət məhsul təklifləri ilə və ya bir bütün olaraq marka ilə emosional bir əlaqə qurmaq üçün logoların rəng sxemlərindən faydalana bilər. Məsələn, meyvə şirəsi satan bir şirkət tropik yerlərdəki tətillərlə bağlı xoş duyğular oyatmaq üçün narıncı, sarı, yaşıl rənglərindən istifadə edə bilər. Yaxud, yüksək keyfiyyətli saatlar, qara qalstuklar satan markalar rəsmiyyət yaratmaq qara rəngdən istifadə edə bilər.

Müəllif: Web Coder

Mobil tətbiqlərdə UI/UX dizaynının əhəmiyyəti

İnsanların əksəriyyəti rəqəmsal mediadan istər masaüstü, istərsə də mobil telefonlarda istifadə edir. Hər iki platformanın çox sayda istifadəçisi var. Mobil və onunla əlaqəli texnologiyalar dünya miqyasında populyarlıq qazandıqca insanların heç bir maneə olmadan daha rahatlıqla texnologiyalardan yararlanma gözləntiləri gündən-günə yüksəlir. Bu baxımdan mobil tətbiqiniz üçün UI/UX dizaynının rolu danılmazdır.

Mobil proqramın UI/UX dizaynı istifadəçi təcrübəsini artırır və buna görə də mobil tətbiqinizin uğurunda əsas rol oynayır. UI/UX dizaynının rolunu anlamaq üçün əvvəlcə hər iki terminin izahını bilmək gərəklidir.

“UI” abbreviaturası ingilis dilində “User Interface” olub istifadəçi interfeysi deməkdir. Bu dizayn, istifadəçilərin mobil proqramla qarşılıqlı əlaqəsidir. İstifadəçi interfeysinə tətbiqin bütün idarəetmələri, düymələri, blokları və elementləri daxildir.

İstifadəçi interfeysinin məqsədi istifadəçi ilə proqram arasında səmərəli və effektiv qarşılıqlı əlaqəni yaratmaqdır. UI-nin yaradılması dedikdə rəng və ən son dizayn prinsiplərinin seçilməsi nəzərdə tutulur.

“UX” abbreviaturası isə ingilis dilində “User Experience” olub, istifadəçi təcrübəsi deməkdir. UX-ın başlıca məqsədi isə istifadə rahatlığı və istifadəçinin sayta daxil olarkən saytda asan şəkildə axtarış etməkdir. Daha dəqiq desək, mobil tətbiqin işləmə üsulunu müəyyənləşdirməyi və istifadəçilərin tələblərinə cavab verməyi əhatə edir. UX aydın, rahat və istifadəçi dostu olmalıdır.

Proqramçı üçün mobil proqramda UI/UX-in rolunu bilmək vacibdir. Siz əla funksionallığı olan bir mobil tətbiq yarada bilərsiniz, lakin dizayn hissəsinə diqqət yetirilməzsə, bu, tətbiqi yararsız edəcək. Tətbiqin uğurlu olması üçün onun funksionallığı və UI/UX arasında düzgün balansın olması vacibdir.

UI və UX-i təkmilləşdirmək üçün nələr edə bilərsiniz ?

1. Saytın ahəngini qorumaq – tətbiqin dizaynı ikona və düymələrlə məhdudlaşmamalı, həm də rənglər və naxışlar onlarla vahidlik təşkil etməlidir.

2. Yükləmə sürəti – Sürət UX dizaynının ən vacib aspektlərindən biridir. Səhifənizin dizaynı elə olmalıdır ki, çox yükləmə vaxtı tələb etməsin, çünki istifadəçilər vaxtlarına qənaət etmək istəyirlər.

3. Ənənəvi elementlərdən istifadə – tətbiqdə hər bir istifadəçinin tanıya biləcəyi elementlərdən istifadə etmək məsləhət görülür, beləcə, o heç bir çaşqınlıq olmadan problemsiz tətbiqdən yararlanacaq.

4. İnteraktiv tətbiq – istifadəçi dostu tətbiqlər ən ideal hesab edilir. İnteraktiv proqram istifadəçilərə rahatlıqla bir pəncərədən digərinə keçmək imkanı verir.

Müəllif: Web Coder

Linkedin-də Uğur Qazanmağın 7 Asan Yolu

Son dövrlərin populyar sosial şəbəkə platforması olan Linkedinin əslində Facebook, Twitter, Snapchat və İnstagram-dan daha uzun müddət əvvəl istifadəyə verildiyini bilirdinizmi? Linkedin peşəkarların bir arada olduğu ən böyük biznes yönümlü şəbəkədir. Bu şəbəkə 200-dən çox ölkədə 500 milyondan çox istifadəçiyə malikdir. Linkedin-də istər iş sahibi, istər işsiz biri kimi yeni imkanlar əldə edə bilərsiniz. Linkedin sizə profilinizi, təcrübənizi, tövsiyələrinizi və əlaqələrinizi nümayiş etdirmək imkanı verir. İşə götürənlər namizədlər haqqında fikir formalaşdırmaq istəyərkən Linkedin profilinizə nəzər yetirə bilər. Yəni, hesabınız sizin haqqınızda ilkin peşəkar təəssürat yarada, eləcə də, iş dünyasında sizə, biznesinizə qarşı etibarlılıq yarada və nailiyyətlərinizi önə çıxara bilər. Bu günkü bloq yazımızda sizlərə Linkedin platformasında asanlıqla və zaman itirmədən inkişaf əldə etməyin 7 üsulundan bəhs edəcəyik.

1) Güclü təməl qurun – Linkedin profili sizin onlayn mövcudluğunuzu peşəkar şəkildə əks etdirir. Məsələn, potensial müştəri adınızı axtarışa verdikdə Linkedin hesabınızın həmin axtarış nəticələrində ilk sıralarda çıxması ehtimalı yüksəkdir. Dolayısıyla, yaradacığınız ilkin təəssürat çox vacibdir. İlkin təəssürat dedikdə profil məlumatlarındakı ən xırda detallar belə nəzərdə tutula bilər (öz paylaşımlarınız, başqalarının paylaşımlarına bildirdiyiniz “reaction” və şərhlər, iştirak etdiyiniz qrup müzakirələri və s.). Oxşar tələblər Linkedindəki “iş statusu”-nuza da aiddir. Peşəkar görünmək istəyirsiniz? Daim iş statusunuzu yeniləməlisiniz; öz üzərinizdə çalışıb yeni “activity”-lərinizlə hesabınızı zənginləşdirmək olar. Xülasə, profilinizi tamamlayaraq peşəkar imicə sahib olun, fikirlərinizi, peşəkarlığınızı nümayiş etdirən media faylları paylaşın və müştərilərinizin digər sosial şəbəkə hesablarınızı asanlıqla tapa bilsin deyə onların linklərini də daxil edin. Güclü təməli olan profil yaratmağa birdəfəlik iş kimi baxmayın – davamlı fəaliyyətdə olun.

2) “Networking” yaradarkən məntiq yürüdün. Əlaqələrinizi heç vaxt məhdudlaşdırmayın; fərdi dəvət göndərilərsə və şəxsin peşəkar profili (şəkil daxil olmaqla) varsa, əlaqə yaratmaqdan çəkinməyin. Şəxsi və ya peşəkar nöqteyi-nəzərdən insanlarla əlaqə saxlamağınız məntiqlidirsə, o zaman ağıllı şəbəkənizi qurun. Ola bilsin ki, bu gün bütün bu bağlantılara ehtiyacınız olmaya bilər, bəs 5 il sonra? Sonradan sağlam təməlin qoyulması üçün şəbəkənizə indidən investisiya qoyun. Müxtəlif sahədən olan insanlarla yaradılmış əlaqələr sizə nə vaxtsa hər cür qapıları aça və heç vaxt təsəvvür etmədiyiniz imkanları yarada bilər.

3) Davamlı olaraq hesabınıza zaman ayırın və dəyər verin – yeni müştəriləri biznesinizə yönləndirməyin ən dəqiq yoludur desək, yanılmarıq. Linkedin-də fərqlənmək və yaddaqalan olmaq istəyirsinizsə, davamlı olaraq aktiv olmalısınız. Dəyər vermək o deməkdir ki, siz bağlantılarınızla daim ən yaxşı və ən uyğun məzmunu paylaşırsınız. Bağlantılarınızı motivasiya edəcək, ruhlandıracaq, problemlərini həll etməyə, daha yaxşı hiss etməyə və ya həyatlarında daha çox şey əldə etməyə kömək edə biləcək məzmunlar paylaşın. Ümumi mövzularla yanaşı, zaman-zaman məhz öz sahənizlə də bağlı məzmunu paylaşmaq vacibdir. Beləliklə, özünüzü sahənizdə peşəkar kimi təqdim edə biləcəksiniz. Əgər həqiqətən bir mütəxəssis kimi görünmək istəyirsinizsə, öz fikirlərinizi dərc etməlisiniz. Çünki günün sonunda, Linkedin-də marketoloq yox, marketinq üzrə influencer kimi tanınmaq daha vacib rol oynayır. Siz daim aktiv olmaqla və keyfiyyətli məzmun paylaşmaqla bağlantılarınıza şəxsi və ya peşəkar həyatlarında növbəti səviyyəyə qalxmalarına kömək edəcəksiniz.

4) Yeri gəldikdə başqalarını önə çəkin, reklam edin. Bağlantılarınıza kömək etmək onları və bizneslərini inkişaf etdirməyin sürətli yoludur. Problem ondadır ki, insanların çoxu şəbəkələşmənin bu aspektinə diqqət yetirmirlər, çünki onlar öz məhsullarını satmağla məşğuldurlar. Kontaktlarınızı tanıtmaqla, yeni tanışlıqlar və tövsiyələr vasitəsilə müvafiq formada onları birləşdirin. Buna şəbəkənizi təhlil etməklə başlaya bilərsiniz – şəbəkənizdə qarşılıqlı fayda əldə edə biləcək insanları müəyyən edə bilərsiniz. Yaxud bağlantılarınızla görüşlər və ya kiçik qrup tədbirləri təşkil edin. İnsanları bir araya gətirmək çox əhəmiyyətli bacarıqdır və sizi “influencer” kimi mövqeləndirir. Həmçinin, əlaqələrinizi ictimaiyyət qarşısında tanıdın, yaxşı mənada qiymətləndirin və bağlantılarınızın nailiyyətlərini daim dəyərləndirin. Bu cür fəaliyyətlər başqaları üçün çox böyük önəm kəsb edir və nəticədə, siz bu prosesdə özünüz üçün də biznes uğurlarına nail olacaqsınız.

5) Linkedin üzvləriylə münasibətdən çəkinməyin. Bu, Linkedində uğurlu olmaq üçün ən vacib ipucudur. Əgər siz bu sosial şəbəkədə introvert birisi olaraq mövcud olacaqsınızsa, yuxarıda sadalanan məsləhətlərin heç biri yararlı olmayacaq. Şəbəkənizdə lazımi insanlarla daha dərin əlaqələr qursanız, təsir gücünüzün artacağına şahid olacaqsız. Uğur əldə etmək liderlik, güvən, bəyənilmə və təsir yaratmaq kimi bir çox meyarlar əsasında yaranır. Linkedində əlaqə yaratmağa çalışın. Şəbəkə üzvlərinizlə dialoqa başlaya biləcəyiniz sualları və paylaşa biləcəyiniz şərhləri düşünün. Söhbətlərə başlamaq başqalarını işə cəlb etməyə təşviq edir ki, bu da şəbəkənizi əvvəllər heç görmədiyiniz və ya görüşmədiyiniz insanlarla genişləndirmək üçün qapı açır.

6) Linkedin alqoritmindən bəhrələnin – Linkedinə daxil olduğunuz zaman bəzi yazıları dərhal görürsünüz, digərləri isə bəzən başqa məzmunların arasında gözdən qaçır. Məzmununuzun başqaları tərəfindən görülməsindən əmin olun. Bunun üçün Linkedin alqoritminin necə işlədiyini bilmək kifayətdir. Linkedin alqoritmi 3 fərqli filtrlə işləyir:

  • Keyfiyyət – paylaşılan məzmun spam olmamalıdır. Əks halda, Linkedin botları, dərhal məzmununuzu siləcək!
  • Qarşılıqlı təsir(interaction) – aktivliyiniz postunuzun əldə etdiyi bəyənmələr, şərhlər və paylaşımlara əsasən ölçülür. Siz hətta bir neçə sözdən ibarət mem (qısa mətn) paylaşa bilərsiniz! Vacib olan bağlantılarınızın üzündə gülüş yaratmaqdır.
  • Etimad – Linkedin yaxşı məzmun yazan insanları bəyənir. Əgər yeni başlayırsınızsa, davamlı olaraq yaxşı yazılar yazmaq zaman keçdikcə etimad qazandıracaq.

Bonus: Nə qədər çox postunuz olsa, Linkedin sizi bir o qədər önə çıxaracaq. İlk başlarda kifayət qədər yüksək “engagement” əldə etməyə bilərsiniz. Ancaq daha çox paylaşımınız olarsa, məzmun daha yaxşı sıralanar və istifadəçilərin qarşısına daha çox çıxar.

7) Keyfiyyətli postlar hazırlayın – Linkedin yazıları uzun bir kitab deyil kimi deyil, qısa bir xülasə formasında olmalıdır. Linkedin-də məzmun oyununundan qalib çıxmaq istəyirsənsə:

  • Qısa və pozitiv yazılar yazın.
  • Diqqət çəkmək istəyirsinizsə, şəkil əvəzinə video kontentdən yararlanın.
  • Video sevmirsinizsə, sırf mətn kontentlərinə üstünlük verin.
  • Sual-cavablar təşkil edin.

Məzmununuza daha çox trafik əldə etmək istəyirsinizsə, hamının yatdığı gecə yarısı saatlarında paylaşım etməyin. Gecələr məzmun yazmağı xoşlayırsansa, səhərə saxlayın! İdeal olaraq, insanların işlədiyi saatları – səhər 9-dan axşam 5-ə kimi olan vaxt aralığını seçin.

Nəticə olaraq bunu demək olar ki, Linkedin hesabı yaratmaq hələ yolun başlanğıcıdır, və bu yolda uğurlu olmaq üçün sadalanmış məsləhətləri gözdən keçirməkdə fayda var. Linkedini CV-nizi yaxud işinizi virtual şəkildə nümayiş etdirmək üçün bir yer olaraq düşünə bilərsiniz, lakin bu şəbəkə bundan daha çox məna kəsb edir. Profil məlumatlarını doldurmaq təkcə sizi axtaran insanlara kömək etmir, həm də Linkedin-in profilinizi axtarış nəticələrində göstərmə ehtimalını artırır. Unutmayın ki, Linkedin hər zaman “tam və təbii” profillərə üstünlük verir.

Müəllif: Web Coder

Black Friday və Cyber Monday günlərində satışlarınızı necə artıra bilərsiniz?

Endirimli alış-veriş günləri olan Black Friday və Cyber Monday hər zaman olduğu kimi bu il də dünyada maraqla qarşılanır. Hər ilin noyabr ayının son həftələrində texnoloji alətlərdən tutmuş geyimə qədər bir çox məhsulun endirimə düşdüyü bu ərəfədə bir çox şirkətlər endirim kampaniyaları, kuponları təşkil edir. Bəs bu günlərdə satışlarınızı necə artıra bilərsiniz? Bu suala cavab vermək üçün əvvəlcə sözügedən günlərin yaranma səbəblərini, satış statistikalarını, alıcı psixologiyasını, ümumiyyətlə, bu endirim festivallarının məğzini anlamaq lazımdır.

Əvvəla, belə günlər dünyanın bütün ölkələrində iqtisadiyyatı, müxtəlif sektorları dirçəltmək məqsədiylə keçirilir. Azərbaycanca “Qara Cümə” kimi tərcümə olunan Black Friday bütün dünyada keçirilən alış-veriş festivalına verilən addır. Bu gün Şükranlıq günündən (Thanksgiving Day), yəni noyabrın 4-cü cümə axşamından sonrakı cümə gününə təsadüf edir və Milad alış-veriş mövsümünün ilk günü hesab olunu. Black Friday bu il noyabrın 26-na, cümə gününə təsadüf edir. İlin ən böyük satış dövrü olan Black Friday endirimləri normalda 24 saat davam edir. Lakin artan tələbat səbəbindən endirimlər 3-4 gün davam edə, hətta 10 gün öncədən başladıla bilər. Nə üçün bir çox insanın alış-veriş etdiyi bu günə Qara Cümə deyilir? Bu sualın dəqiq bir cavabı yoxdur, amma bir sıra iddialar var. İlk ehtimal budur ki, 1869-cu il sentyabrın 24-də Wallstreet-də işləyən iki iş adamı, Cey Qould və Cim Fisk “birja krizi” yaratmışdı. İki dost birjada dəyəri artırmaq üçün ABŞ-dan bacardıqları qədər qızıl alaraq birjada çaxnaşma dalğası yaratdılar. Bu dəyişiklik bir anda bir çox ABŞ vətəndaşına ziyan vurdu. Media ölkədəki vəziyyəti ümumiləşdirmək üçün “Black Friday” ifadəsindən istifadə etdi.

Başqa bir iddia 1800-cü illərin sonlarına doğru mağazaların Şükran günündən bir gün sonra endirimlər təklif etməsiylə bağlıdır. Zamanla bu endirimlər hər il sistemli şəkildə həyata keçirilməyə başlayıb və beləliklə, 1920-ci illərdə bu ənənəvi hal almağa başlayıb. 1961-ci ildəki Şükran günü sonrası endirim vaxtı bir çox xoşagəlməz hadisə baş verib: alış-verişin çoxluğu, yol qəzaları və insanlar arasında yaşanan zorakılıq halları və s. Bundan sonra Şükran Günü sonrası satışlara Black Friday adı verilib və polis də bu addan şəhərin mərkəzində, alış-veriş məkanlarında piyadaların və avtomobillərin hərəkətini təsvir etmək üçün istifadə edib.

1950-ci illərdə insanlar xəstə olduqlarını bəhanə edərək Şükran Günündən sonrakı gün istirahətlərini uzatmaq üçün istirahət etməyə başladılar. Mağazaların açıq olduğunu bilən insanlar artıq təlaşla alış-verişə başlamışdılar. Şirkətlər kimin həqiqətən də xəstə olduğunu müəyyən etmək əvəzinə həmin günü ödənişli məzuniyyət elan etdilər. Beləliklə, Qara Cümə tarixi adını almadan çox əvvəl məşğul alış-veriş günü idi. Geyimə, texnoloji məhsullara, avtomobillərə, xidmətlərə də tətbiq olunan Black Friday günü mağazalar çox erkən açılır və gec bağlanır. ABŞ-da başlayan və sürətlə Avropaya yayılan Black Friday günü insanlar hətta gecə yarısından etibarən böyük endirimlər üçün mağazaların qapılarında uzun növbələr yaradırlar.

Black Friday alıcılarının ümumi sayı 2017-ci ildə 174,6 milyondan ikən, 2019-cu ildə 189,6 milyona qədər artmışdı. Bununla belə, hazırkı pandemiya səbəbindən onların sayı 186,4 milyona düşüb. Lakin ilk dəfə olaraq onlayn Black Friday alıcılarının sayı 100 milyona çatıb. Bu, ötən illə müqayisədə 8% artım deməkdir.

Black Friday ilə bağlı maraqlı statistika:

• İstehlakçıların 73%-i endirimlərdən və ya mövsüm üçün əldə edə biləcəkləri ən yaxşı təkliflərdən yararlanmaq üçün Black Friday alış-verişi etməyi planlaşdırır. 23%-i isə onlayn alış-verişə nifrət etdiklərinə görə ənənəvi alış-veriş etməyi üstün tutur.

• Black Friday alış-veriş qərarlarına təsir edən amillər arasında pulsuz çatdırılma (49%), promosyonlar/məhdud müddətli satışlar (36%), istifadəsi asan vebsayt/proqram (21%) daxildir.

• Black Friday xüsusi endirimlərində pulunua orta hesabla 37% qənaət edilir.

• Black Friday alıcılarının 50,4%-i qadınlardır.

Cyber Monday (Kiber Bazarertəsi) endirimləri isə Black Friday-in onlayn alternativi olaraq başladılmışdır. Bu gün ilk dəfə 2005-ci ildə təşkil edilib və onu başladan, adlandıran təşkilat Shop.org olmuşdur. Həmin dövrdə onlayn alış-veriş yayılmağa başlamışdı. Xüsusilə bazar ertəsi günlərində artım müşahidə olunurdu və böyük mağazalar yalnız onlayn endirimlər təklif etməyə başladı.Bunu etməkdə əsas məqsədlərdən biri də Black Friday ilə rəqabət aparmaq idi. Bəs sual olunur: əgər məqsəd rəqabət aparmaqdırsa, niyə Cyber Saturday yox, Cyber Monday ? Çünki araşdırmalar nəticəsində insanların daha çox bazar ertəsi günü internetdən alış-veriş etdikləri müəyyən olunmuşdu. Digər bir tərəfdən həmin vaxtlarda heç də hər kəsin evində sürətli internet əlaqəsi yox idi – bu da insanların alışverişi bazar ertəsi etməyinin ən əsas səbəbi idi. Çünki, onlar sürətli internetlə alış-verişlərini internetdə etməyə üstünlük verirdilər.Buna görə də bazar ertəsi onlayn mağazalar üçün ən ideal gün olmağa başladı. İnternet alış-veriş statistikasını izləyən Adobe Digital Insights-a görə, 2009-cu ildə Cyber Monday-də əldə olunan qazanc 2018-ci ildə artıq 8 qatına çıxmışdı. 2010-cu ildə ilk dəfə olaraq 1 milyard dolları keçərək 1 milyard 38 milyon dollar qazanc əldə edilmişdi. 2011-ci ildə rəqəmlər artmağa davam edərək 1,3 milyard dollara çatdı. 2012-ci ildə əldə edilən 1,5 milyard dolların 12,9 faizini mobil cihazlar vasitəsilə edilən alışlar təşkil edirdi.

2013-cü ildə Cyber Monday xərcləri 20 faiz artaraq 2,29 milyard dollara çatdı və Black Friday çərçivəsində edilən alışlarda azalma müşahidə edildi. 2015-ci ildə xərclərin ümumi həcmi 3,04 milyard dollara çatıb. 2016-cı ildə 5,6 milyard, 2017-ci ildə isə 6,59 milyard dollar xərclənib. 2018-ci il ən yüksək xərcləmə rekordu qırdı. 2020-ci ildə Cyber Monday onlayn alış-veriş üçün ən əlamətdar gün oldu, çünki o, rəqəmsal gəlir üzrə bütün zamanların rekordunu qıraraq 10,8 milyard dollara çatdı. Bu, bütün zamanların ən böyük e-ticarət satış günü olaraq tarixə keçdi. Əlbəttə ki, bunda dünyanı sarsan pandemiyanın və onun gətirdiyi bir sıra məcburiyyətlərin rolu böyük oldu.

Bəs bu iki fərqli endirim günlərinin arasındakı fərqlər nələrdir? Ən böyük fərq odur ki, Black Friday pərakəndə satış məntiqini və Cyber Monday isə onlayn satış məntiqi əsasında yaranmışdır. Başqa sözlə desək, Cyber Monday başladığı illərdə insanlar cümə günləri mağazalarda, bazar ertəsi isə kompüter başında alışveriş edirdilər. İndi onlayn satışlar ən az Cyber Monday qədər Black Friday günü də edilir. Minlərlə insan mağazaların qapısında gözləməyə davam etsə də, Black Friday onlayn ticarətin ən böyük paydaşlarından birinə çevrildiyini danmamalıyıq.

Hansı günün endirimləri daha yaxşıdır ? Black Friday endirimlərini nəzərdən keçirsək, Cyber Monday ilə müqayisədə daha yüksək tariflər təklif edir. Çünki mağazalar hətta insanları qapıdan keçirtmək bahasına bəzi məhsullara zərər vurma riskini də alırlar. Bütün bunlar bir satış strategiyasıdır. Digər tərəfdən, insanların Cyber Monday endirimlərindən yararlanmaq üçün növbə gözləmək və ya insanlarla dava etmək məcburiyyətində qalmaması qiymətlərin artmasına səbəb olur. Çünki satıcılar bir neçə düyməni basmaqla mağazaya getmək arasındakı fərqi bilirlər.

Maraqlı bir nüans isə bu endirim günlərinə sosial medianın təsiridir. Sosial şəbəkə istifadəçilərin sayı hər il artır və onların üçdə biri sevimli mağazalarının Facebook, Instagram səhifələrini və endirim kampaniyalarını izləyir. İki dəfə çox istifadəçi məhsul almadan əvvəl rəylərə baxdıqlarını bildirib. Mağazalar da istehlakçıların sosial mediadan istifadə vərdişlərinə əsaslanaraq sosial mediada məhsul və kampaniyaları tanıdır. Bu mağazaların yarıdan çoxu öz internet saytlarını mobil istifadə üçün optimallaşdırır, hətta satıcıların 20%-i də planşet istifadəsi üçün veb-saytlarını optimallaşdırır. Onların bir çoxu reklam lövhələrində və jurnallarda məhsulun sosial mediadakı satış səhifələrini də vurğulayır

İndi isə keçək əsas mövzuya: Black Friday və Cyber Monday günlərində satışları təbii şəkildə necə artıra bilərik ? Əgər satışlarınızı onlayn formada edirsinizsə, izləməli olduğunuz məsləhətlər:

  • Məhsullarınızı optimallaşdırın.
  • Lazımi məhsullara düzgün endirimləri tətbiq edin – saytda bütün məhsulların endirimdə olması heç də inandırıcı görsənməyəcək.
  • Ödəniş formanızı ən rahat formada təşkil edin – əgər ödəniş bölməsi qəliz olarsa, alıcı həvəsdən düşə, saytınızı tərk edə bilər.
  • Saytınıza trafik çəkmək üçün sosial medianın gücündən istifadə edin – əvvəlcədən endirim kampaniyaları barədə elan verin. Yaxud sosial şəbəkələrdən gələn izləyicilərə xüsusi endirim tətbiq edin.
  • Yüksək keyfiyyətli e-poçt marketinq kampaniyaları yaradın– vizual cəhətdən diqqət cəlb edən e-poçt məktubları daha uğurlu qəbul edilir.
  • Veb-saytınızdakı şəkilləri çeşidləyin.
  • Çatdırılma xərclərini düzgün planlayın.
  • Müştəri xidməti ən üst səviyyədə təmin edin – endirim günlərindən sonra belə bu sizin üçün avantaja çevriləcək.
  • Veb saytınızı müxtəlif brauzerlərdə sınayın – işlək vəziyyətdə olmasına, həmçinin istifadəçi rahatlığına diqqət yetirin.

İstər onlayn, istər ənənəvi satışlarınızı artırmaq üçün etməli olduğunuz ilk şey düzgün planlamadır. Məhsullarınızı və büdcənizi planlı şəkildə satış strategiyanıza uyğunlaşdırmalısınız. Edəcəyiniz kampaniyalar və endirimlər üçün nə cür büdcəniz olduğunu və bu büdcə ilə məhsullarınızı necə qiymətləndirə biləcəyinizi strateji olaraq planlaşdırmaq bu endirim günlərindən faydalanmağınızı təmin edəcək. Black Friday və Cyber Monday satışlarınıza hazırlaşarkən strateji addımlar atmalısınız; hansı mövsümdə olduğunuzu və hansı məhsulların hansı bölgədə daha çox sevildiyini müəyyən etməli və əlinizdə olan məhsul/xidməti buna uyğun təşkil etməlisiniz. Xüsusilə sosial media məzmunu vasitəsilə reklamlarınızı “engagement”-ə uyğun gün və saatlarda yerləşdirərək daha təsirli etməlisiniz. Əsasən onlayn alış-verişdə aktual olduğu bu dövrdə internet saytınızın təhlükəsiz olması sizin üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Veb saytınızın trafikinin artacağı bu günlərdə hər hansı problemlə qarşılaşmamağınız və satışlarınızın kəsilməməsi üçün endirim günlərindən əvvəl texniki tədbirləri görməlisiniz. Satışlarınızda rol oynayan hər bir komanda üzvü bu gərgin prosesə hazır olmalıdır.

Black Friday və Cyber Monday çərçivəsində edəcəyiniz endirim və kampaniyalarla bağlı diqqət yetirilməli olan digər bir məsələ də endirimlərinizin etibarlılığıdır. Bir araşdırmaya görə, məhsulların 85%-i Black Friday günündən əvvəl eyni və ya daha ucuz, Black Friday-dən sonra məhsulların yalnız 1%-i ucuz qiymətə olur. Ona görə də təklif etdiyiniz endirimlər və kampaniyalar real və etibarlı olmalıdır. Bu gərgin dövrdə satışlarınızı artırmaq vacib olsa da, uzun müddətdə müştəri məmnuniyyətini qorumaq sizin üçün daha vacibdir. İnsanlar alış-veriş etməyə istəklidirlər, lakin əmin olun ki, onlar saxta vəd və təkliflərin də fərqindədirlər.

Marketinq və reklam prosesinizə başlamazdan əvvəl istehlakçı auditoriyanızı kateqoriyalara ayırmalısınız. Qeydiyyatdan keçmiş müştərilərinizə göndərdiyiniz elektron məktublarla özünüzə daha yaxın auditoriya yarada bilərsiniz. Keçmiş müştərilərinizə gəldikdə isə, onların əvvəlki seçimlərinə, yaş qruplarına və bölgələrinə uyğun plan qurmalı və kontentinizi buna uyğun formalaşdırmalısınız. Beləliklə, müştərilərinizi tam olaraq axtardıqları məhsullarla qarşılaya, fərdiləşdirilmiş kampaniyalar təklif edərək onların alış-veriş ehtimalını artıra bilərsiniz. E-poçt məktubu göndərərkən diqqət cəlb edən bir başlıq alıcıya endirim və ya kampaniyanın qısamüddətli olduğunu və bunun qaçırılmamalı bir fürsət olduğunu hiss etdirmək üçün təsirli bir üsul olacaq. Statistikaya görə, e-poçt marketinqinə xərclədiyiniz hər 1 dolları 42 dollar olaraq geri qaytara bilərsiniz. Bu o deməkdir ki, mövcud müştərilərinizi əldə saxlamaq yeni müştərilər əldə etmək qədər vacibdir.

Black Friday və Cyber Monday münasibətilə endirim edənlərdən biri də bizik:

Webcoder olaraq BÜTÜN xidmətlərimizə 20% endirim tətbiq edirik. Xidmətlərimizə daxildir:

• Saytların hazırlanması (Unikal dizayn, Front-end proqramlaşdırma, Back-End proqramlaşdırma, Kontentin yazılması)

• SEO Xidməti (SEO aylıq hesabatı, Açar sözlər, SEO kopiraytinq, Texniki optimallaşdırma, Mobil sayt optimallaşdırılması)

• Mobil Tətbiq (iOS, Android, Windows, Blackberry)

• Brendinq (Loqo dizaynı, Dizayn işləri, Korporativ stil)

• SMM Xidmətləri (Qurulması və optimallaşdırılması, Orijinal sosial şəbəkə postları

• Neyminq (Ad vermə, Sloqanın təyini)

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.