Zamanı Yox, Özünüzü İdarə Etməlisiniz! – 2023 Təhsildə Motivasiya

Birincisi, fizioloji ehtiyaclar var. Fizioloji ehtiyaclara qida, su, yuxu və oksigen – həyatda qalmağımız üçün çox vacib ehtiyaclar daxildir. Sözün əsl mənasında bunlardan ac qalan bir insanın bu ehtiyaclarını təmin etməkdən başqa heç bir marağı yoxdur. Onların enerjisi bu təməl ehtiyacların ödənilməsinə həsr olunur.

Özünü Aktuallaşdırma nədir?

20-ci əsrin ən məşhur psixoloqlarından biri Abraham Maslow idi.

Maslow bu gün insanların ehtiyaclarının iyerarxiyasına sahib olduğu fikri ilə ən yaxşı xatırlanır.

Birincisi, fizioloji ehtiyaclar var. Fizioloji ehtiyaclara qida, su, yuxu və oksigen – həyatda qalmağımız üçün çox vacib ehtiyaclar daxildir. Sözün əsl mənasında bunlardan ac qalan bir insanın bu ehtiyaclarını təmin etməkdən başqa heç bir marağı yoxdur. Onların enerjisi bu təməl ehtiyacların ödənilməsinə həsr olunur.

Növbəti səviyyədə təhlükəsizlik üçün ehtiyaclar var. Bizi elementlərdən və yırtıcılardan qoruyan və proqnozlaşdırıla bilən bir mühit təmin edəcək nisbi sabit və etibarlı mühitlərə ehtiyacımız var. Təhlükəsizliyə olan ehtiyaclarımız yerinə yetirildikdə, sakitlik, təhlükəsizlik və rahatlıq yaşayırıq.

Bundan sonra aidiyyət və sevgi ehtiyacları var. Sevgiyə olan ehtiyaclarımız təmin edilmədikdə, istənilməyən, dəyərsiz, boş və tənha hiss olunuruq. Bu ehtiyaclar yerinə yetirildikdə, bir istilik hissi, içimizdə yenilənmiş güc və bütöv olma hissi hiss edirik.

Növbəti səviyyədə hörmət ehtiyacları – özümüzü qiymətləndirmə ehtiyacımız var. Birincisi, səriştəlilik və fərdi nailiyyət arzusu var. İkincisi, başqalarının təqdirinə və tanınmasına ehtiyac var. Bu ehtiyaclar ödənildikdə özümüzü inamlı, ustad və layiq hiss edirik.

Maslow, yuxarıdakıları ‘kəsir’ ehtiyacları olaraq adlandırdı, çünki insanın çatışmayan bir şey əldə etməyə çalışdığı bir vəziyyəti təsvir edir. Ancaq bu ehtiyaclar ödənildikdə, insanlar özünü həyata keçirmək olan növbəti səviyyəyə keçirlər. Bu, aşağıdakı kimi müxtəlif xüsusiyyətlərə aiddir:

• Reallığı necə qəbul etdiyimizdə səmərəlidir

• Özümüzü və digər insanları qəbul etmək

• Dərin əlaqələr qurmağı bacarır

• Öz daxili məqsəd və dəyərlərimizi rəhbər tuturuq

• Duyğuları sərbəst və aydın ifadə edə bilir

Özünü aktuallaşdırmaq insanların ən yaxşı səviyyədə olduqları bir vəziyyətdir.

İndiyə qədər hamısı sizin üçün bəlkə də tanış ola bilər, amma burada Maslow nəzəriyyəsinin arxasında daha az bilinən əsas fikir var.

Maslowun əsas fikri, özünü həyata keçirməyin insanlar üçün standart vəziyyət olduğu idi. Dedi: ‘Mən özünü həyata keçirən insanı adi bir şey əlavə edilmiş bir adam kimi deyil, heç bir şey götürülməmiş adi insan kimi düşünürəm. ‘

Bu barədə düşünmək üçün bir saniyə ayırın, çünki bu Maslow nəzəriyyəsi haqqında bildiyinizi düşündüyünüz hər şeyi alt-üst edə bilər.

Əslində Maslow deyirdi ki, özümüzü reallaşdırmaq çox çətin. Bu fikrin təsirləri heyrətləndiricidir.

Bu fikirləri ciddiyə alsaq və müəssisələrimizi – məktəblərimizi, universitetlərimizi və s. İnsanların özlərini reallaşdırmaq üçün çətin olduqları fikri ətrafında dizayn etməyə başlasaq, necə olacağını təsəvvür edirsiniz?

Doğruluq psixologiyası haqqında daha çox yeni kitabımdan öyrənin Orijinal. Özünüz necə olursunuz və bunun nə üçün əhəmiyyəti var www.authenticityformula.com

Maslow. A.H. (1968), Varlıq Psikologiyasına Doğru (2 edn), New York: Van Nostrand

Maslow, A.H. (1943), ‘İnsan motivasiya nəzəriyyəsi’, Psixoloji İcmal, 50, 370-96.

Zamanı Yox, Özünüzü İdarə Etməlisiniz! – 2023 Təhsildə Motivasiya

“Zamanın idarəsi yoxdur, özünü idarə vardır.” deyib yazıçı Rory Vaden TedX çıxışında. Bu ifadə ilə tanış olduqdan sonra “əslində zamanın idarə olunması anlayışı həqiqətən yanlışdır” deyə düşündüm, çünki biz zamanı necə idarə edə bilərik ki, saatın əqrəblərini tutub saxlamaq imkanımız olmadığına görə biz zamanı deyildə, özümüzü idarə etməyə çalışmalıyıq. “Zamanımı necə idarə edə bilərəm?” düşüncəsini “özümü necə idarə edə bilərəm ki, günüm daha səmərəli və produktiv keçsin?” sualı ilə əvəz etməliyik.

Bəs Özümüzü Necə İdarə Etməliyik?

İlk növbədə “Zaman su kimi axıb keçir”, “Saatlar ele tez keçir ki, heç fərqində olmuram”, “Heçnəyə vaxtım çatmır” bəhanələrindən əl çəkməlisiniz. Çünki hər dəfə zamanım yoxdur dedikcə hər dəfə mövcud olan zamanıda yox etmiş olursunuz. Hərkəs üçün 24 saat vardır və bu zaman müddətində özünüzü elə idarə etməlisiniz ki, günün sonunda nələr etmiş olduğunuzun hesabatını etdikdə üzülməyəsiniz. “Bu günüm çox boş keçdi” deyə pis olmaq yerinə “bu gün nə qədər iş çatdıra bildim, günüm çox produktiv keçdi” deyə hüzurlu və xoşbəxt olmalısınız. Bəs bunun üçün nə etməli?

Aşağıdakı metodlardan istifadə edərək gününüzü daha səmərəli və produktiv keçirə bilərsiniz:

1.Vərdişlər Qazanın!

Hər gün edə biləcəyiniz və sizə faydalı olan, produktivliyinizi artıracaq vərdişlər qazanın. Bütün uğurlu insanların həyat hekayələrinə nəzər yetirsək, həmin insanların hər gün etdiyi və dəyişilməyən vərdişləri olduğunun fərqində olarıq. Əsas 3 vərdişləri olur və həmin vərdişlər isə əsasən bunlar olur:
-Hər sabah erkən saatlarda 5-6 arasında oyanarlar;
-Hər gün idmanla məşğul olarlar;
-Və hər gün meditasiya edərlər;
Daha sonra isə onlar üçün vacib olan işlərlə davamlı və uzunmüddətli məşğul olarlar. Beləliklə uğur qazanmanın tək sirrinin bu kiçik detaylarda və vərdişlərdə gizli olduğunun müşahidə edə bilərik. Hər gün eyni saatlarda oyanmalı və eyni saatlarda sizin üçün vacib olan işləri görməlisiniz.

2.Planla Hərəkət Edin!

İkinci ən vacib məqam isə günü planlamaqdan keçir. Oyandıqdan sonra ilk işiniz günüzü planlamaq olsun. Yəni To Do List hazırlamalısınız, gün ərzində etməli olduğunuz işlərin siyahısını tərtib edin. Məsələn, 13:00-da dərs çalışacam, 15:00-da yürüyüşə çıxacam və s. bu tipli siyahı hazırlayın ki, gününüz daha səmərəli keçsin. İlk sıralara isə gün ərzində etməli olduğunuz ən vacib işləri daxil edin, çünki bəzən fors-major halları olur və vacib işlərə zaman ayırmaq alınmır.

3.Sosial Mediada Keçirdiyiniz Zamanı Azaldın!

Çünki zamanımızın bəlkədə çox bir hissəsini sosial medialarda sərf edə bilirik. Telefonu əlimizə alıb “5 dəqiqə baxıb çıxacam” deyərkən belə, bir anda saatlarımızı keçirdiyimizin fərqinə vara bilirik. Buna görədə bu kimi halları yaşamaqdan ötrü, sosial medialara gün sonunda və ya işlərinizi bitirdikdən sonra daxil olun. Hətta sosial medialarda keçirdiyiniz zamanı minumuma endirin, çünki bunun sizə təsir edən həm fiziki, həm də mənəvi faydalarını görmüş olacaqsınız.

4.Evinizi Səliqəli Saxlayın!

Araşdırılmalar əsasında müəyyən olunmuşdur ki, vaxt itkisinin ən böyük səbəbi dağınıqlıqdır. Hər zaman evinizi ya da çalışma otağınızı səliqəli saxlayın. Hər bir əşyanızın bir yeri olmalı və səliqəli olmalısınız.

Son olaraq isə sizinlə bəlkədə bir yerlərdə görmüşsünüz amma yenədə o möhtəşəm cümlələri paylaşmaq istəyirəm: “Bir ilin dəyərini yekun imtahanlardan keçə bilməmiş bir tələbədən soruş. Bir anın dəyərini isə bir qəzadan sağ çıxan birindən soruş.” Hər bir saatımızın və anımızın dəyərini bilmək ümidi ilə hər birimizə uğurlar arzu edirəm!

Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.