Təhsil sahəsi işçilərinin qulluqçu vəzifələrinin vahid tarif-İxtisas
12-ci drc (II kateqoriya metodist) – ali thsilli, 5 ildn artq pedaqoji v ya mvafiq i staj;
Ekoloji Konu Anlatımı
Biyoloji ayt konu anlatımı, Biyoloji tyt konu anlatımı , Biyoloji yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Ekoloji hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz..
Ekoloji
Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları çevreyle olan ilişkilerini inceleyen biyolojinin alt bilim dalına ekoloji adı verilir. Bir canlının doğal çevresi, canlının yaşadığı ortamdaki canlı ve cansız tüm varlıkları kapsar.
Küresel ısınma, çevre kirliliği ve diğer çevresel sorunların ekoloji ile iş birliği içinde çözülmesi mümkündür. Bu yüzden ekoloji gittikçe önem kazanan bir bilim dalı olarak görülmektedir.
Ekolojide Kullanılan Bazı Terimler
Bir türe ait bireylerin yaşamsal faaliyetlerini en iyi şekilde devam ettirebildikleri yaşam alanına habitat denir.
Ekolojik niş: Bir organizmanın yaşadığı ortamda yaptığı işe, göreve ekolojik nişadı verilir. Bir organizmanın ekolojik nişi; bu organizmanın hangi canlılarla beslendiği, hangi canlılar tarafından yenildiği ile çevresinin biyolojik, fiziksel ve kimyasal yapısını nasıl etkilediği gibi özellikleridir.
Ekolojik nişleri çalışkan iki veya daha fazla organizmadan her birinin yaşamak için gerekli kaynağı ele geçirme mücadelesine rekabet denir.
Biyosfer: Canlı organizmaların birbirleriyle ilişkilerini sürdüğü kayaç, su ve hava katmanlarında oluşan yeryüzü örtüsüdür.
Tür: Ortak bir atadan gelen, çiftleştiğinde verimli bireyler oluşturan canlı topluluğuna tür adı verilir.
Popülasyon: Belirli bir bölgede yaşayan aynı türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa denir. Örneğin Beynam ormanlarındaki tavşanlar bir popülasyon oluşturur.
Komünite: Aynı alanda birbirleriyle ilişkili tüm popülasyonların oluşturduğu topluluğa denir. Örneğin Sapanca gölünde yaşayan tüm popülasyonlar komüniteyi oluşturur. Komüniteyi oluşturan canlıların yaşamlarını sürdürmek için ihtiyaç duydukları coğrafi alana biyotop denir. Doğada komüniteler tamamen birbirinden bağımsız olmayıp aralarında ekoton adı verilen geçiş bölgeleri bulunur.
Ekosistem: Canlı ve cansız çevrenin birlikte oluşturduğu bölgeler ekosistem olarak adlandırılır. Ekosistem ekosferin alt birimidir.
Besin Zinciri ve Besin Ağı
Bir komünite içinde, enerjinin taşınabileceği organizmalar dizisine besin zinciri , karmaşık olarak birbirine girmiş çok sayıda besin zincirinin tümüne besin ağı denir.
Besin zinciri hangi hayvanın hangi hayvanı yediğini ve sonuçta nasıl insana gelene kadar büyüdüğünü gösterir. Besin zincirinde canlılar üreticiler tüketiciler ve çürükçüller olarak sınıflandırılır.
Üreticiler bitkiler, tüketiciler hayvanlar ve insanlar, çürükçüller ise besin artıklarını ve üreticilerin kalıntılarını yiyerek temizleyen ve toprağa karışmasını sağlayan bakterilerdir.
Besin zinciri aynı zamanda hayvanların sınıflanmasında ve hangi hayvanın hangisiyle besleneceğinin tespit edilmesinde etkilidir. Bu sayede hangi hayvanın neslinin tükendiği durumlarda besin zincirinin etkileneceği veya hangi hayvanın hangisini yiyeceği bilineceği için hayvansal planlamanın yapılması kolaylaşacaktır.
Canlıların Beslenme Şekilleri
Canlılar besinlerini elde etme şekline göre ototrof, heterotrof ve hem ototrof hem heterotrof olmak üzere üç gruba ayrılır.
Ototrof Canlılar
İnorganik maddelerden organik madde sentezleyebilen canlılardır. Ototrof canlılar kullandıkları enerji kaynağına göre ikiye ayrılırlar.
Fotosentetik Ototroflar: Güneşten gelen enerjiyi kullanarak organik madde sentezi yaparlar. Klorofil taşıyan bu organizmalar güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürerek organik besin sentezini gerçekleştirirler. Yeşil bitkiler, öglena, algler ve bazı bakteriler örnek olarak verilebilir.
Kemosentetik Ototroflar: Organik besin sentezi için kimyasal enerjiye ihtiyaç duyarlar. Bu kimyasal enerjiyi amonyak, nitrit, demir gibi inorganik maddelerin oksidasyonundan elde ederler. Demir, nitrit, nitrat, kükürt bakterileri örnek olarak verilebilir.
Heterotrof Canlılar
Besinlerini dış ortamdan hazır olarak alırlar. Besinlerini alma biçimlerine göre üç grupta incelenirler.
Holozoik Beslenenler: Besinlerini katı parçacıklar halinde alıp sindirim organlarında sindirebilen canlılardır. Sindirim sistemleri, duyu organları, kas ve sinir sistemleri gelişmiştir. Aldıkları besin türüne göre otçul (geviş getiren memeliler. kemirgen memeliler gibi), etçil (aslan, kaplan gibi). hem otçul hem etçil (ayı, domuz gibi) olarak gruplandırılırlar.
Çürükçül Beslenenler (Saprofitlik): Sindirim enzimlerini hücre dışına salgılayıp ölü organizmaları yapıtaşlarına kadar parçalayıp, monomer halinde hücreye alırlar. Örnek: Maya mantarları ve bazı bakteriler.
Birlikte Yaşama (Simbiyozluk):Farklı türe ait iki canlının birlikte yaşaması ve beslenmesidir. Yararlı birlikler ve zararlı birlikler olmak üzere iki grupta incelenir.
Madde Döngüleri
Hayatın devamı için gerekli olan maddelerin ekosistem içinde canlılar ve cansız çevreleri arasındaki dolaşımına ekolojik madde döngüleri denir. Bu döngülerin biyolojik, kimyasal ve jeolojik etmenleri olduğundan biyojeokimyasal döngüler de denir.
Su Döngüsü
Suyun litosfer (taş küre), hidrosfer (deniz ve tatlı sular) ile atmosfer arasındaki hareketine su döngüsü denir.
Okyanus, deniz, göl veya kara yüzeyinde bulunan su kütleleri iklimin etkisi ile su buharına dönüşmektedir. Atmosferdeki hareketlerin etkisi ile yer değiştiren su buharı başka alanlarda yoğunlaşarak yağışa dönüşmekte ve tekrar yüzeye inmektedir.
Su döngüsünde en önemli aşama suyun gaz hale geçmesi olayı yani buharlaşmadır. Atmosferdeki nemim %90’ı okyanus deniz ve göllerden buharlaşma ile sağlanmaktadır.Bitkilerin yüzeyinden su moleküllerinin atmosfere karışması terleme olarak adlandırılmaktadır.
Su buharının gaz halden sıvı hale geçmesi olayı yoğuşma olarak adlandırılır. Önce yoğuşan su buharı, sıcaklığın düşmesiyle yağışa dönüşmektedir. Yeryüzüne inen su kütlesinin yüzeydeki hareketine yüzey akışı, yer altındaki hareketi ise yer altı akışı olarak adlandırılır.
Karbon Döngüsü
Karbon doğada hem mineral biçiminde (kömür, elmas, gaz olarak veya suda çözünmüş durumda karbon dioksit olarak) hem de organik (canlıların yapısındaki karbonhidratlarda, proteinlerde vs.) biçimde bulunur.
İnsanlar, hayvanlar ve bitkiler oksijenli solunum yaptıklarında atmosfere CO2 gazı verirler. Kömür, petrol ürünleri gibi fosil yakıtların yakılması ve orman yangınları da atmosfere CO2 salınmasını sağlar. Bu CO2 fotosentez yapan yeşil bitkiler tarafından alınır ve besin üretiminde kullanılır. Böylece CO2 deki karbon yeniden canlılara geçer bu canlıların ölmesiyle toprağa karışan karbon fosil yakıtların oluşmasına neden olur. Yine deniz ve okyanuslarda çözünen CO2 kireç taşı oluşumuna neden olmaktadır; fotosentez ve solunum olayları deniz ve okyanuslarda da gerçekleşir.
Azot Döngüsü
Atmosferdeki azotun canlılar tarafından kullanımı ve tekrar atmosfere dönmesi olayına azot döngüsü denir.
Azot, canlılar için en önemli yapı maddesi olan proteinlerin yapısında bulunduğu gibi ATP, nükleik asit ve vitamin gibi organik maddelerin yapısına da katılır. Azot bağlayıcı bakteriler, havadaki azot gazını bitkilerin kullanabileceği azot
tuzlarına dönüştürür.
Bitkiler topraktan aldıkları nitrat (NO3 —) gibi azot tuzlarını fotosentez tepkimelerinde kullanarak organik besinleri (amino asit gibi) üretirler. Hayvanlar ise azot ihtiyaçlarını beslenme yoluyla bitki ve diğer hayvanlardan karşılarlar.
Ölü bitki ve hayvanlardaki ya da organizmaların atıklarındaki azotlu organik bileşiklerin ayrıştırıcılar tarafından parçalanması ile amonyak (NH3) ya da amonyum (NH4 +) iyonları oluşur.
Amonyak ve amonyum iyonlarının kemosentetik bakterilerin faaliyeti sonucunda nitrata (NO3 —) dönüştürülmesine nitrifikasyon denir. Toprakta bulunan nitrit ya da nitratın bakteriler tarafından atmosferdeki azot
gazına dönüştürülmesine denitrifikasyon denir.
Oksijen Döngüsü
Oksijen canlıların besin üretimi için kilit önem taşımaktadır. Oksijen atmosferde üç şekilde bulunmaktadır. Bunlar atomik oksijen (O), moleküler oksijen (O²) ve ozon (O³)’dur.
Moleküler oksijen solunum için gereklidir. Ayrıca oksijen hidrojen, sülfür, karbon ve fosfor gibi maddelerle bileşim halinde gelebilmektedir. Ozon, Güneş’ten gelen ultraviyole ışınlarını tutmaktadır.Oksijenin en önemli kaynağı fotosentez yapan bitkilerin oluşturduğu oksijendir. Ayrıca atmosferdeki su molekülleri fotoliz yoluyla ayrışarak oksijen üretimine katkıda bulunmaktadır.
Oksijen canlı solunumu, yanma ve organik maddelerin çürümesi esnasında tüketilmektedir. Oksijen oranının ölçülebilir miktarda değişim olmadığı için oksijen döngüsünün denk kapandığı söylenebilir.
Ekosistemi Etkileyen Faktörler
Ekologlar, canlılar üzerinde etkili olan faktörleri abiyotik ve biyotik faktörler olarak ikiye ayırır.
Abiyotik Faktörler (Cansız Varlıklar)
Abiyotik faktörler, canlıların yaşamlarını devam ettirebilecekleri çevresel koşulları ifade eder.
– Işık, iklim, sıcaklık, su, ortam pH’sı, toprak ve mineraller canlıları etkileyen abiyotik faktörlere örnek olarak verilebilir.
– Her canlı türü için abiyotik faktörlerin alt ve üst sınırları vardır. Bu iki sınıra tolerans sınırları denir. Tolerans sınırları arasında kalan aralığa ise tolerans (hoşgörü) aralığı adı verilir.
Biyotik Faktörler (Canlı Varlıklar)
Bir ekosistemde bulunan canlı varlıkların hepsine biyotik faktör denir. Biyotik faktörler ekolojik nişlerine göre üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar olmak üzere üçe ayrılır. Ekosistemde ki canlılığın devamı biyotik faktörler arasındaki ilişkinin devamlılığına bağlıdır.
Üreticiler: İnorganik maddeleri organik maddelere dönüştürerek kendi besinini üreten canlılara üretici (ototrof) canlılar denir.
Güneş enerjisini kullanarak kendi besinini üreten canlılara fotoototrof denir. Bitkiler, algler, öglena, bazı bakteriler ve arkeler bu canlılara örnek olarak verilebilir. İnorganik maddelerin oksidasyonu sırasında açığa çıkan kimyasal enerji yardımıyla kendi besinini üreten canlılara kemoototrof denir.
Tüketiciler: Kendi besinini üretemeyen, bulundukları ortamdan hazır alan canlılara tüketici (heterotrof) canlılar denir. Hayvanlar ve mantarların tamamı bu gruba girer. Ayrıca bakteri ve protistlerin çoğu da tüketici olarak beslenir.
Ayrıştırıcılar: Organik atıkları inorganik maddelere çevirerek, yeniden ototrofların kullanımına sunarlar. Bu yüzden madde döngülerinde önemli bir göreve sahiptirler. Saprofit olarak da adlandırılan ayrıştırıcıların en önemli örneklerini mantarlar, bazı
bakteriler, toprak solucanı vb. canlılar oluşturur
təhsil sahəsi işçilərinin qulluqçu vəzifələrinin vahid tarif-İxtisas
Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi qeydə almışdır Qeydiyyat № 40 04 aprel 1997-ci il Nazir əvəzi S. Həsənov Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin 29 mart 1997-ci il tarixli 16-4/3 nömrəli kollegiya qərarı ilə təsdiq edilmişdir Nazir Ə. Nağıyev Təhsil sahəsi işçilərinin qulluqçu vəzifələrinin Vahid Tarif-İxtisas sorğu kitabçası Hissə – 75 G i r i ş Qulluqçu vəzifələrinin Vahid Tarif-İxtisas Sorğu (VTİS) kitabçasının Təhsil, tərbiyə bölməsinə daxil olan qulluqçu vəzifələrinin tarif-ixtisas xüsusiyyətləri Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 21 aprel 1993-cü il tarixli 205 saylı “Azərbaycan Respublikasında fəhlə və qulluqçuların əməyinin Vahid Tarif Cədvəli əsasında ödənilməsi haqqımda” və 25 aprel 1995-ci il tarixli 93 saylı “Fəhlə peşələri və qulluqçu vəzifələri üzrə ümum- respublika təsnifatının və fəhlə peşələrinin, qulluqçu vəzifələrinin, Vahid Tarif-İxtisas Sorğu kitabçalarının işlənib hazırlanması haqqında” qərarlarının icrası ilə əlaqədar tərtib olunmuşdur. Tarif-ixtisas sorğu kitabçası əməyin Vahid Tarif Cədvəli (VTC) əsasında ödənilməsinin tətbiqi zamanı normativ sənəd kimi istifadə edilmək üçün hazırlanmışdır.
Post on 31-Dec-2016
Documents
dliyy Nazirliyi qeyd
04 aprel 1997-ci il
Nazir vzi S. Hsnov
mk v halinin Sosial
29 mart 1997-ci il tarixli
16-4/3 nmrli kollegiya qrar
il tsdiq edilmidir
Thsil sahsi iilrinin qulluqu
vziflrinin Vahid Tarif-xtisas
Qulluqu vziflrinin Vahid Tarif-xtisas Soru (VTS) kitabasnn Thsil, trbiy blmsin daxil olan qulluqu vziflrinin tarif-ixtisas xsusiyytlri Azrbaycan Respublikas Nazirlr Kabinetinin 21 aprel 1993-c il tarixli 205 sayl “Azrbaycan Respublikasnda fhl v qulluqularn myinin Vahid Tarif Cdvli sasnda dnilmsi haqqmda” v 25 aprel 1995-ci il tarixli 93 sayl “Fhl pelri v qulluqu vziflri zr mum-respublika tsnifatnn v fhl pelrinin, qulluqu vziflrinin, Vahid Tarif-xtisas Soru kitabalarnn ilnib hazrlanmas haqqnda” qrarlarnn icras il laqdar trtib olunmudur.
Tarif-ixtisas soru kitabas myin Vahid Tarif Cdvli (VTC) sasnda dnilmsinin ttbiqi zaman normativ snd kimi istifad edilmk n hazrlanmdr.
Burada gstrilmyn vziflr zr thsil sahsind ilyn qulluqularn v fhllrin myinin dnilmsi thsil mssislri iilri n nzrd tutulmu rtlr nzr alnmaqla mvafiq sahlr n myyn olunmu qaydada hyata keirilir.
Tarif ixtisas soru kitabas kadrlarn seilmsi v yerldirilmsi, onlarn pe ixtisasnn artrlmas, elc d mk funksiyalarnn v myin dnilmsi drclri zr ixtisas tlblrinin mvafiq qaydada uyunluunu tmin edir.
Vzif maalar v stavkalar tat cdvli zr orta maalara riayt olunmadan myyn edilir.
TARF – XTSAS XSUSYYTLR
THSL PROBLEMLR ZR RESPUBLKA ELM-METODK
Mrkzin btn faliyytin vahid rhbrlik edir, kollektivin iini istiqamtlndirir, slahiyytlri daxilind thsil sistemind Vahid dvlt siyastinin hyata keirilmsini tmin edir, Elmi-metodiki v normativ sndlrin ilnib hazrlanmasn v mvcud qaydada nr etdirilmsini tkil edir. Mrkzin slahiyyti daxilin aid olan msllr bard kollegiyaya sndlr hazrlanmasn tmin edir. Mrkzin i plan, onun yerin yetirilmsin dair hesabat hazrlayr. Kadrlarn seilmsi, yerldirilmsi v ixtisasnn artrlmasn hyata keirir, metodiki urann iin rhbrlik edir. sasnamdn irli gln vziflrin hyata keirilsi il bal problemlrin hlli n nazirliyin idar v blri, sah, idar v nazirliklri v digr ictimai tkilatlarla ii laqlndirir. Respublikann elmi-metodiki xidmtl bal uyun struktur qruplar il mrkzin laqsini tkil edir. Mrkzin vziflrin daxil olan mliyyatlar aparr, qvvd olan qanunlara sasn Mrkzin vsait v mlakna nzart edir. dar, mssis, tkilatlarla v ayr-ayr xslrl mxtlif mqavillr balayr.
Taprlan sahnin problemlrini, tkilatlq v idar-etmnin saslarn, tlim v trbiy msllrind dair dvlt v hkumt orqanlarnn qrarlarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
19-cu drc – ali thsilli, pedaqoji v rhbr ilrd 15 ildn yuxar staj olan
bnin iin rhbrlik edir v onun btn faliyyti n cavabdehdir. bnin iini istiqamtlndirir, mkdalar arasnda vzif blgs aparr, cari, rblk v illik i planlarnn hazrlanmas v tsdiqini tmin edir v mrkzin i planna dair tkliflr verir. z slahiyytlri daxilind ali v orta ixtisas mktblri, yerli thsil orqanlar, mumthsil mktblri v mktbdnknar tdris mssislrinin iin elmi-metodiki kmklik gstrilmsind mkdalar sfrbr edir.
bnin istiqamtin mvafiq elmi-metodiki xidmtin vziyytini yrnir, thlil edir v bu iin yaxladrlmas n tkliflr hazrlayb rhbrliy tqdim edir. Thsil mssislri n normativ sndlrin hazrlanmasnda fal itirak edir. Tlim-trbiynin keyfiyytini yaxladrmaq v pedaqoji kadrlara kmklik mqsdil elmi-nzri, elmi-praktik konfranslar, seminarlar, mavirlr keirilmsini tkil edir v elmi-metodiki xarakterli xlar edir. z sahsind pedaqoji ryi yrnmk mqsdil sosioloji axtarlar edir v mvafiq tkliflr verir.
bnin hazrlad btn sndlrin elmiliyi, aktuall, keyfiyyti, hminin mkdalarn mk v icra intizamnn tmin edilmsi n msuliyyt dayr.
Thsil dair “Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanunu”nu, thsill bal qanunvericilik aktlarn, Respublika Thsil Nazirliyinin mvafiq mr, srncam v gstrilrini, pedaqogika v pedaqoji-psixologiya v metodika elmlrinin nailiyytlrini, respublikada metodiki iin tkilini v bu sahd beynlxalq tcrbni, z mk funksiyas rivsind tliml bal tdqiqatlarn nticlrini, hminin thsil dair mk qanunvericiliyinin saslarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
16-c drc – ali ixtisas thsilli, az 5 il pedaqoji i staj, tkilatlq bacar olan;
17-ci drc – ali ixtisas thsilli, az 10 il pedaqoji i staj, tkilatlq bacar v rhbrlik etm tcrbsi olan.
METODST (BYK, BA METODST)
Mul olduu sah zr tdris metodiki v normativ sndlrin hazrlanmas iini bilavasit hyata keirir, tdris mssislrind, elmi-tdqiqat institutlarnda, idarlrind, tkilatlarnda v digr mssislrd alan mtxssislrl bir-baa laq saxlayr, onlar tdris vasitlrinin ilnib hazrlanmasna clb edir, hazrlanm tdris vasitlrinin mzakirsini, msabiqsini, ry verilmsini v apa hazrlanmasn tkil edir, normativ sndlr hazrlayr, qabaqcl pedaqoji tcrbni yrnir v onu mumildirrk yayr. Thsil mssislri iilrin tlimin keyfiyytini yaxladrmaq n tvsiylr verir v mli kmklik gstrir. Hazrlad tdris metodiki v normativ sndlrin keyfiyytin gr msuliyyt dayr, tdris mssislri iilrin v thsilin digr sahlrind alan mtxssislr thsilin keyfiyytini yaxladrmaq n bu v ya digr elmi tcrbi eksperimentlrin keirilmsin mli kmklik gstrir; ixtisas zr fnnin tdrisi keyfiyytini mntzm olaraq yrnir, thlil edir v fnnin tdrisi keyfiyytini yaxladrmaq n mvafiq tkliflr hazrlayr: z ii haqqnda b rhbrin hesabat verir.
Thsil dair “Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanunu” nu, thsill bal qanunvericilik aktlarn, respublikada metodiki iin tkilini v bu sahd beynlxalq tcrbni, z mk funksiyalar rivsind tliml bal tdqiqatlarn nticlrini, hminin thsil dair mk qanunvericiliyinin saslarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
13-c drc (metodist) – ali ixtisas thsilli, pedaqoji i staj 5 ildn az olmayan, professional chtdn Hazrlql, qabaqcl pedaqoji tcrb il dvr mtbuatda ardcl x edn v pedaqoji-tkilat bacar olan;
14-c drc (byk metodist) – staj 8 ildn az olmayan, z faliyytind kemi v masir mtrqqi ideyalardan, tlimin masir forma v metodlarndan istifad etmyi bacaran, elmi-metodiki tvsiy, mqallri v s. olan
15-ci drc (ba metodist) ali ixtisas thsilli, pedaqoji i staj 10 ildn az olmayan, drslik, drs vsaitlri, pedaqogika, psixologiya v metodist sahsind dyrli yazlar, hminin fxri ad olan.
RESPUBLKA BA PEDAQOJ KADRLARIN XTSASININ
ARTIRILMASI V YENDN HAZIRLANMASI NSTTUTU
TDRS-METODKA KABNETNN MDR
Tdris-metodika kabinetinin btn faliyyt sahlrin rhbrlik edir, onun iinin cari v perspektiv planladrlmasn hyata keirir, tlim-trbiy faliyytinin elmi-metodik tminat zr ii tkil edir, lazmi elmi tdqiqatlar keirir, rhbr v digr pedaqoji kadrlarn ixtisasnn artrlmas v yenidn hazrlanmas sahsind smrli forma v metodlardan istifad olunmasna kmklik edir. Yerli MT-lrin, rayon (hr) metodik kabinetlrinin, TPM v orta ixtisas tdris mssislrinin metodik, ixtisasartrma v yenidn hazrlanma sahsindki ilrini laqlndirir. Metodik mslhtlr hazrlayr. Qabaqcl pedaqoji tcrbni yrnir, mumildirir v tkil edir. Respublika miqyasnda tlimat seminar, mavir v PK-nn keirilmsini tkil edir v bu i rhbrlik edir. Kabinetin lazmi tdris avadanl, yani vasit v TTV il znginldirilmsini tmin edir. myin mhafizsi v avadanln saxlanmas tlblrinin yerin yetirilmsin, ayrlm vsaitin dzgn xrclnmsin nzart edir. Qbul edilmi hesabatlarn trtibind uot v kargzarlq ilrinin aparlmasn tkil edir.
Thsil mssislrinin iinin tkili zr yuxar orqanlarn v digr rhbr tkilatlarn qrar, srncam, mr, metodik v digr normativ sndlrini, agirdlrin tlim v trbiy zr masir metod v formalar, psixoloji v pedaqoji elm sahsind lknin v xarici lklrin nailiyytlrini, pedaqoji kadrlarn ixtisasnn artrlmas v yenidn hazrlanmasnn nnvi, yeni forma v metodlarn, tdris metodik sndlrin ilnmsin veriln tlb v qaydalar, yerli MT, rayon (hr) metodik kabinetlrinin, TPM v orta ixtisas tdris mssislrinin metodik, ixtisasartrma v yenidn hazrlanma sahsind nailiyytlrinin thlilini, qbul edilmi hesabatlarn uotunun aparlmas v trtibi qaydalarn.
Mhazirilr v mllim heytinin myinin dnilmsi qaydalarn, myin mhafizsi v thlksizlik texnikas zr qayda v normalar.
dni drclrin ixtisas tlblri:
16-c drc – ali thsilli, 15 ildn az olmayaraq pedaqoji i
staj olan v bundan n az 5 ildk rhbr pedaqoji i staj olan;
17-ci drc – ali ixtisas thsilli, 15 ildn ox pedaqoji i staj v bundan n az 10 il rhbr pedaqoji i staj olan.
TDRS – STNAD MNTQSNN MDR
Tdris-istinad mntqsinin faliyytin rhbrlik edir. Mntq zr tdris-metodik ii tkil edir. Mntqnin hat etdiyi rayon v hrlr zr ixtisasartrma kurslarna clb edilck pedaqoji kadrlarn kontingent plann, illik v beillik, myynldirilir. Kurslar zr ar qrafikinin v yerlrd keirilck kurslarn mddtlrini dqiqldirir. Kurslarn keirilmsin nzart v rhbrlik edir. Kurs sndlrinin (tdris lvazimat, drs cdvllri, tabel v s.) aparlmasn tmin edir. Mdavimlrin kurslara mntzm davam etmsini tkil edir. Bu sahd yerli thsil orqanlar il sx laq saxlayr. Mntqnin tdris-metodika kabinetlri vasitsil yerlrd metodik iin vziyytini yrnir, bu sahd thsil orqanlarna, pedaqoji kollektivlr mli kmklik gstrir. Ba institunun professor-mllim heytinin kmkliyi il tdris plan v proqramlarnn yerin yetirilmsini tmin edir. Mntqnin maddi-texniki raitinin yaxladrlmasn tmin edir. Yuxar tkilat qarsnda mntqd aparlan ilrin daha da yaxladrlmas zr tkliflr hazrlayr.
Thsil v maliyy tsrrfat faliyyti zr qanunvericilik v normativ sndlri; mk qanunvericiliyini v myin thlksizliyi saslarn; tdris-proqram sndldirilmsi zr ii; iqtisadiyyat, idaretm msllrini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsilli, pedaqoji sahd v idaretm orqanlarnda 10 ildn az olmayan i stajna malik olanlar.
16-c drc – mdavimlri say 500 nfrdk olduqda;
17-ci drc – mdavimlrin say 500 nfrdn ox olduqda.
METODST (BYK, BA METODST)
Pedaqoji kadrlarn ixtisasnn artrlmas v yenidn hazrlanmasnn btn forma v nvlri zr tdris metodik ii tkil edir v hyata keirir; tdris prosesinin planladrlmasnda, tdris v proqramlarnn vsait v metodik tvsiylrinin ilnmsind, mhafizilr heytinin seilmsind, tdris qruplar n drs cdvlinin hazrlanmasnda itirak edir, ktlvi pedaqoji tdbirlri tkil edir. Qabaqcl pedaqoji tcrbni yrnir, mumildirir v tbliini tkil edir. Yerli “MT” rayon (hr) metodik kabinetlrinin, TPM v orta ixtisas tdris mssislrinin metodist heytin ixtisasartrma v yenidn hazrlanma sahsind metodik kmklik edir. Keiriln mllrin keyfiyytin v mllr davamiyyt, tdris plan v proqramlarnn yerin yetirilmsin lazmi sndlm iinin dzgn aparlmasna nzart edir, mhazirilr heyti v mdavimlri mvafiq tdris v metodik dbiyyatla tmin edir. Metodik kabinetlri tlimi yani vasitlrl v TTV il tmin edir, kadrlarla aparlan iin forma v metodlarn tkmilldirir, qabaqcl pedaqoji tcrbni yrnir, mumildirir v tbli edir. Yekun mllrin keirilmsind itirak edir, grln ilrin qbul edilmi qaydada uotunu aparr, onun nticlrini v smrliliyini thlil edir.
Thsil zr direktiv v normativ sndlri, lknin v xarici lklrin pedaqoji-psixoloji elmi sahsindki nailiyytlri; thsil sahsind pedaqoji kadrlarn ixtisaslarnn artrlmas v yenidn hazrlanmas zr forma v metodlar, tdris plan, proqram. v digr tdris-metodik sndlrin ilnmsini, mk qanunvericiliyinin saslarn, myin mhafizsi zr qayda v normalar, yerli MT, rayon (hr) metodik kabinlri, TPM v orta ixtisas tdris mssislrinin ixtisasartrma v yenidn hazrlanma sahsind ilrini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
13-c drc (metodist) – ali ixtisas thsilli, 10 il pedaqoji i staj v bundan 5 ildn az olmayaraq metodist i staj olan;
14-c drc (byk metodist) – ali ixtisas thsilli, 10 ildn 15 ildk pedaqoji i staj v bundan 5 ildn az olmayaraq metodist i staj olan;
15-ci drc (ba metodist) – ali ixtisas thsilli, 15 ildn yuxar pedaqoji i staj v bundan 10 ildn az olmayaraq metodist i staj olan.
MLLMLR TKMLLDRM NSTTUTU
nstitutun direktoru elmi-pedaqoji v ixtisasartrma iini drindn biln, Thsil Nazirliyi trfindn tyin olunmu, institutun btn faliyytini masir tlblr baxmndan istiqamtlndirmyi bacaran xs rhbrlik edir.
Direktor institutun mlak v avadanlqlarndan mqsdynl istifad olunmasna srncam verir, saxlanlmasna nzart edir, ayr-ayr mssislrl mqavillr balayr, maliyy v digr hesablar ar, slahiyyti daxilind mrlr verir, i qbul edir v idn azad edir, kadrlarn dzgn seilmsi v yerldirilmsini hyata keirir.
Direktor institutun adndan yuxar tkilatlar qarsnda xlar edir, tkliflr verir v msl qaldrr. xtisasartrma msllrin dair hkumt v dvlt orqanlarnn qrarlarn yerin yetirir, qabaqcl pedaqoji tcrbnin yrnilib yaylmas v mumildirilmsi sahsind xarici lklrin thsil sistemindki nailiyytlrin ttbiqin xsusi diqqt yetirir.
Tdris-metodiki iin aparlmasn, ixtisasartrmann btn nvlri zr plan v proqramlarn yerin yetirilmsini, mhazirilr heytinin iinin keyfiyytin nzarti hyata keirir. nstitutun tdris-metodik kabinetlrinin faliyytini mllimlrin v thsilin digr iilrinin ixtisasnn artrlmasnda yksk v effektivliy nail olmaa ynldir.
nstitutun iilrinin yaradc tbbsnn inkiafna hrtrfli kmk gstrir, iini istiqamtlndirir. nstitutun maddi-texniki bazasnn genilndirilmsini tmin edir.
Hkumtin thsil msllrin aid qrarlarn, thsil orqanlarnn, pedaqoji iilrin ixtisasnn artrlmas msllrin aid mrlrini, tdqiqatlarn, srncamlarn v digr normativ sndlrini, pedaqoji v psixoloji elmi nailiyytlrini; ixtisasartrmann mzmununu, metodlarn, mk mhafizsi v thlksizlik texnikas zr qayda v normalar.
dni drclrin ixtisas tlblri:
17-ci drc – ali thsilli pedaqoji v rhbr vziflrd ixtisas zr i staj 5 ildn az olmayan:
18-ci drc – ali thsilli pedaqoji v rhbr vziflrd ixtisas zr i staj 10 ildn ox olan.
TDRS – METODKA KABNETNN MDR
Kabinet mdirlri institutda tdris-metodika kabinetinin i plann, lazm olan sndlri hazrlayr, ixtisasartrma v trbiy iinin, mhazir, seminar v praktik ilrin tlb olunan sviyyd keirilmsini tkil edir.
mumthsil mktblrind btn fnlr zr tdris prosesinin vziyytini yrnir, onu thlil edir, tdrisin elmi-metodik v trbiysi baxmndan effektivliyinin yksldilmsin gmk gstrir v tkliflr verir. Elmi-metodiki tvsiylr, mqallr, tdris plan v proqramlarn, didaktik materiallarn, cdvl, diaqram, xrit, testlrin hazrlanmas v drsliklrin yazlmasnda, olimpiadalarn keirilmsind tbbs gstrir v itirak edir. Kabinet mdiri metodistin iini dzgn istiqamtlndirir, eksperimental xarakterli tdris prosesinin thlilini verir, rhbr v pedaqoji iilrin qabaqcl tcrbsini yrnib, mumildirib yaylmasn tkil edir. Bu i aid aray v sndlri Ba idar v Respublika Thsil Nazirliyi kollegiyasnda mzakiry xarr.
Kabinet urasnn v ictimai v ictimai metodistlrin iini, qruplarn komplektldirilmsini, yani v qiyabi kurslarn iini, znthsil yolu il z ixtisasn artran xslr metodik kmyi tkil edir.
Mhazir v mllrin keyfiyyti, tdris plan v proqramlarnn yerin yetirilmsi zrind nzarti hyata keirir.
Hkumtin thsil msllrin aid qrarlarn, xalq thsil orqanlarnn pedaqoji iilrin ixtisasnn artrlmas msllrin aid mrlrini, tlimatlarn, srncamlarn v digr normativ sndlri, ixtisasartrmann forma v metodlarn, tdris-metodik sndlrin, hesabatlarn hazrlanmas qaydasn, mk qanunvericiliyinin saslarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
16-c drc – ali ixtisas thsilli, 10 ildn ox pedaqoji staj olan;
17-ci drc – ali ixtisas thsilli, 15 ildn ox pedaqoji staj olan.
TDRS – METODKA KABNETNN METODST
Metodistlr kabinetin i plannda nzrd tutulmu tdbirlrin keirilmsini, qruplarn komplektldirilmsini tkil edir. Mktblrd tdrisin vziyytini yrnir, onu thlil edir v metodik kmk gstrir. Proqramlarn planladrlmasnda, metodbirlm iinin tkilin istiqamt verir. Grkmli xslrl grlr, olimpiada, msabiq v srgilrin, dbi-bdii geclrin, yubileylrin keirilmsind mllimlr mslhtlr verib orada fallq gstrir. Elmi metodik tvsiy, testlr hazrlayr, onlarn nrin alr. Qabaqcl pedaqoji tcrbni yrnir, mumildirir v mtbuat vasitsil yayr.
Mllimlri v thsilin digr iilrini yuxar tkilatlarn tlimat-metodik gstrilri il, yeni elmi v metodik dbiyyatla tkil edir. agirdlrin tlim-trbiysi sahsind tcrblr aparlmasnda mktblrin v thsilin digr mssislrinin ilrin kmk gstrir. nstitutun rhbrliyi n hesabat v digr mlumat material hazrlayr.
Hkumtin thsil msllrin aid qrarlarn, yuxar thsil orqanlarnn pedaqoji iilrin ixtisasnn artrlmas msllrin aid mr, srncamlarn v digr normativ sndlrini, ixtisasartrmann forma v metodlarn, tdris-metodik sndlrin, hesabatlarn hazrlanmas qaydasn, mk qanunvericiliyinin saslarn
dni drclrin ixtisas tlblri:
13-c drc (metodist) – ali thsilli v pedaqoji staj 5 ildn az olmayan;
14-c drc – (byk metodist) – ali ixtisas thsilin v metodist vzifsind n az 5 il kimi i stajna malik olan;
15-ci drc (ba metodist) – ali ixtisas thsilin v metodist vzifsind n az 8 ildn az olmayan i stajna malik olan.
TEXNK – PE THSL ZR RESPUBLKA
TDRS – METODKA KABNET
Direktor respublikada faliyyt gstrn pe mktbi v pe liseylrind ixtisasl fhl kadrlar hazrlnn metodiki tminat v onun tkmilldirilmsi n msuliyyt dayr.
Thsil Qanununu, Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini v texniki-pe thsili zr respublika tdris metodika kabinetinin sasnamsin uyun olaraq onun faliyytini respublikada ixtisasl fhl kadrlar hazrlanmas iinin yaxladrlmasna istiqamtlndirir.
Respublikada ixtisasl fhl kadrlarnn hazrlanmasnn vziyytini thlil edir, onun yaxladrlmas n nazirliy konkret v saslandrlm tkliflr verir. Pe mktbi v pe liseylrini plan v proqramlarla, tdris metodika dbiyyat il yani vasitlrl, didaktik materiallarla, elektron hesablama texnikas n pedaqoji proqramlarla, tlim-trbiy prosesinin kompleks tminat n lazm olan digr vasitlrl, uot v blank sndlri il tmin edilmsi n tdbirlr grr.
Rhbr v mhndis-pedaqoji iilrin metodiki hazrln v ixtisasartrma vziyytinin thlilini tkil edir.
Elmi-pedaqoji konfranslarn, seminar-praktikumlarn keirilmsini tkil edir. Tlimin yeni forma v metodlarnn ttbiqin dair eksperimentlrin keirilmsin v onun nticlrinin mumildirilmsin rhbrlik edir.
Respublikada ixtisasl fhl kadrlar hazrl sahsind nazirlik, ba idarlr, zl tkilatlar v mssislrl laq saxlayr, xalq tsrrfatnn inkiafna uyun olaraq yeni pelrin myynldirilmsi iini tkil edir.
Bununla yana, texniki pe thsili zr respublika tdris metodika kabinetinin sasnamsind nzrd tutulmu digr vziflri hyata keirir.
Kollektivin faliyytin rhbrliyi tmin etmk n qvvd olan mvafiq qanunlar; Thsil Qanununu; Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini, maliyy-tsrrfat ilrini idar etmyin forma v metodlarn; elmin v texnikann yeniliklrini; pedaqogika v psixologiyann saslarn; tlim-trbiy prosesinin forma v metodlarn, normativ sndlrin trtibi qaydalarn;
pe mktbi v pe liseylrinin rhbr v mhndis-pedaqoji iilrinin ixtisas xarakteristikasn; pe mktbi v pe liseylrinin attestasiya aparlma qaydalarn. Tdris planladrma sndlrinin unifikasiya, diferensiasiya v inteqrasiyasnn forma v metodlarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
18-ci drc – ali thsil, 10 il pedaqoji v 5 il rhbr ilrd staj.
Direktor mavini respublikada faliyyt gstrn pe thsili mssislrind ixtisasl fhl kadrlar hazrlnn metodiki tminat v onun tkmilldirilmsi zr i aparr.
Thsil Qanununa, Thsil Nazirliyinin normativ sndlrin v texniki pe thsili zr respublikada tdris-metodika kabinetinin sasnamsin uyun olaraq onun laboratoriyalarnn faliyytin nzart edir, onlarn iini ixtisasl fhl kadrlarnn hazrlanmas keyfiyytinin yksldilmsin istiqamtlndirir v bu iin daha da tkmilldirilmsi n tkliflr verir.
Rhbr v mhndis-pedaqoji iilrin metodiki hazrl v ixtisasnn artrlmas vziyytinin thlil edilmsi, tlim v trbiynin yeni forma v metodlarnn ttbiqin dair eksperimentlrin keirilmsi v onlarn nticlrinin mumildirilmsi ilrind itirak edir.
Respublikann xalq tsrrfatnn inkiafna uyun olaraq yeni pelrin myynldirilmsi, onlarn pe mktbi v pe liseylrind hazrlanmas n tkliflrin verilmsind itirak edir.
Pe mktbi v pe liseylrind tdris plan v proqramlarn yerin yetirilmsind, metodiki ilrin tkilind rhbr v mhndis-pedaqoji iilr metodiki kmklik gstrir v bu sahd qarya xan tinliklrin aradan qaldrlmas n lazmi mslhtlr verir.
Direktor olmayanda mvafiq qaydada onu vz edir.
“Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanunu” nu, Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini, maliyy-tsrrfat ilrini idar etmyin forma v metodlarn, pedaqogika v psixologiyann saslarn, normativ sndlrin trtibi qaydalarn, tdris plan v proqramlarn trtibin dair tlblrin, kabinet v pe thsili mssislri iilrinin ixtisas xarakteristikasn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsil, 10 il pedaqoji v 3 il rhbr ilrd staj. Direktorun vzif maandan 10-20 faiz aa vzif maa myynldirilir.
Laboratoriyann iini planladrr v tkil edir. Normativ sndlrin, tdris plan v proqramlarn, drslik v drs vsaitlrinin, metodik tvsiylrin ilnilmsin v onlarn nr hazrlanmasna rhbrlik edir.
Pe mktbi v pe liseylrinin metodiki tminat n tdbirlr grr.
Pe mktbi mssislrinin rhbr v mhndis-pedaqoji iilri il metodika blmlrinin, seminarlarn, seminar-praktikumlarn, tlimat-metodika mavirlrinin keirilmsini tkil edir v fnn olimpiada v bax-msabiqlrin tkilind mktblr kmklik edir.
Qabaqcl pedaqoji tcrbnin yrnilib yaylmas, tlimin yeni forma v sullarnn ttbiqi, eksperiment-tcrb ilrinin aparlmas, tdris mssislrind metodiki orqanlarn iinin smrliliyinin artrlmas sahsind laboratoriya metodistlrinin faliyytini laqlndirir v istiqamtlndirir.
Fnlrin tdrisinin, pelrin tlimi vziyytinin, agirdlrin bilik, bacarq v vrdilrinin sviyysinin yrnilmsi v thlili sahsind metodistlrin iini tkil edir, nticlri mumildirir, tkliflr ilyib hazrlayr, texniki pe thsili zr Respublika Tdris-Metodika Kabineti haqqnda sasnamdn irli gln digr vziflri hyata keirir.
“Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanunu” nu, Thsil Nazirliyinin mr v srncamlarn, pe mktblri v pe liseylrinin normativ sndlrini, mk qanunvericiliyinin, pedaqogika v psixologiyann saslarn, tdris plan v proqramlarnn quruluu v mzmununu, idaretm qaydalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
15-ci drc – ali thsili, pedaqoji staj 5 ildn az olmayan v rhbrlikd sritsi olan;
16-c drc – ali thsili, pedaqoji staj 10 ildn ox, rhbrlikd sritsi olan.
METODST (BYK, BA METODST)
Texniki pe thsili zr Respublika Tdris Metodika Kabineti haqqnda sasnamy uyun olaraq pe mktbi v liseylrind tlim-trbiy v metodiki ilrin vziyytini yrnir v thlil edir, onun smrliliyinin yksldilmsin dair tkliflr verir. Konkret ixtisas zr tdris plan v proqramlarn, drs vsaitlrinin, tdris-metodiki sndlrin, didaktik materiallarn, tlim vsaitlrinin hazrlanmasnda itirak edir. Tdris mssislrind eksperimental ilrin nticlrini thlil edir v mumildirir, qabaqcl pedaqoji tcrbni yrnir, mumildirir v yayr. Metodiki blmlrin, seminar v seminar-praktikumlarn, keirilmsind olimpiada, bax msabiq v metodiki srgilrin tkilind itirak edir. Elmi-texniki trqqinin tlblrin uyun olaraq tdris-proqram sndlrind lazmi dyiikliklr aparr v onlarn ttbiqi sahsind tdris mssislrin kmklik gstrir.
Fnlrin tdrisi, pelrin tlimi keyfiyytini yrnir. Bu mqsdl drs v mllrd itirak edir, yoxlama v snaq ilrinin, imtahanlarnn nticlrini mumildirir, tlim-trbiy prosesinin tkmilldirilmsi sahsind pe thsili mssislrinin pedaqoji kollektivlrin mslht v tvsiylr verir, aq drslr, tlimat-metodika mavirlrini tkil edir.
Mktbin pedaqoji uras v metodiki komissiyalarnn (fnn birlmlrinin) iind itirak edir.
stehsalat tcrbsinin dqiq proqramlarnn, tdris istehsalat ilrinin siyahlarnn, nzart v yoxlama ilrinin, mvzularn v mtnlrin ilnib hazrlanmasnda itirak edir. Pe thsili mssislrind qabaqcl pedaqoji tcrbnin, elm v texnika nailiyytlrinin, tlimin yeni forma v metodlarnn ttbiqi sahsind pedaqoji kollektivlr kmk edir.
Ba metodist gstrilnlrdn lav aadak vziflri d yerin yetirmlidir:
-metodist blmlr (birlmlr) rhbrlik etmyi, xsn aq drslr kemyi;
-tdris-proqram sndlrinin, didaktik materiallarn, drslik v drs vsaitlrinin ilnib hazrlanmasna rhbrlik etmyi;
-tdris mssislrind tcrb-eksperimental ilr aparr, elmi-tdqiqat ilrinin nticlri zr tkliflrin hazrlanmasnda itirak edir.
Thsil Qanununu, normativ sndlri, pedaqogika v psixologiyann saslarn, mumi v xsusi metodikan, tdris prosesinin tkili sistemini, ixtisaslar zr tdris planlarnn v fnlr zr proqramlarn trtibi v onlarn istifad qaydalarn, pe thsili mssislrind pedaqoji iin smrli forma v metodikalarnn myynldirilmsi v mumildirilmsi metodikasn, metodiki iin tkili prinsiplrini v mzmununu, nriyyat ilrinin saslarn, elmi-texniki v pedaqoji informasiya materiallarnn sistemldirilmsi prinsiplrini, mk qanunvericiliyi saslarn, myin mhafizsi qaydalarn v normalarn, yann thlksizliyi tlblrini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
13-c drc (metodist) – ali thsilli, pedaqoji staj 5 ildn 10 ildk;
14-c drc (byk metodist) – ali thsilli, pedaqoji staj 10 ildn yuxar:
15-ci drc (ba metodist) – ali thsilli, 10 il metodist staj olan.
ESTETK TRBY ZR RESPUBLKA TDRS-METODK MRKZ
Direktor Respublikada faliyyt gstrn ali, orta ixtisas v mumthsil mktblrind v mktbdnknar mssislrd mktbli v tlb gnclrin estetik trbiy iinin tkilin, onlarn bdii zvqlrinin formaladrlmasna, salam v fiziki chtdn qsurlu (kar-lal, kor v zif grn, paralic v s.) olan uaqlarn bdii trbiysi zr eksperimentlrin qoyulmasna v estetik trbiy iinin tkmilldirilmsin msuliyyt dayr.
Azrbaycan Respublikasnn qvvd olan qanunlarna, Thsil Qanununa, Thsil Nazirliyinin normativ sndlrin v Respublika Tdris-Metodik Mrkzin sasnamsin uyun olaraq Estetik Trbiy zr Respublika Tdris-Metodik Mrkz rhbrlik edir. Tabeliyind olan mtxssis v iilrin faliyytini respublikada mktbli v tlb gnclrin bdii v estetik trbiylrinin inkiaf etdirilmsi iin istiqamtlndirir. Onun n lazmi rait yaradr. Respublikada faliyyt gstrn thsil mssislrind estetik trbiy iinin vziyytini thlil edir, onun yaxladrlmas n nazirliy konkret v saslandrlm tkliflr verir. Tdris mssislrinin plan, proqram, metodik tvsiy, vsait v yani vsaitlrl tmin olunmasn tkil edir.
Mktbli v tlb gnclrin estetik trbiy ii il mul olan mllim, pedaqoq, trbiyi v drnk rhbrlrinin ixtisaslarnn tkmilldirilmsi sahsind seminar, mavir, tcrb mbadilsi, elmi-nzri konfranslarn keirilmsini tkil edir. Respublikann rayon v hrlrind mrkzin filiallarnn, kil qalereyalarnn, srgi salonlar v incsnt kabinetlri yaradlmasn tkil edir.
Mktbli v tlb gnclrin bdii v estetik trbiysini, yaradcln ks etdirn filmlr, bukletlr, mahn toplular hazrlatdrr.
Xalq yaradcl, festival, olimpiada v msabiqlrinin tsviri incsnt v dekorativ-ttbiqi snt srkilrinin tkil edilmsin rhbrlik edir. Respublikann Yaradclq Birliklri v Cmiyytlri il canl laq yaradr, mktbli v qlb gnclrin bdii estetik trbiy iind onlarn imkanlarndan istifad edir.
Tdris-metodik mrkzin tkilati v tsrrfat faliyytin rhbrliyi hyata keirir. Dvlt v ictimai tkilatlarda onu tmsil edir. Bankda hesablar ar. Azrbaycan Respublikas Thsil Nazirliyi trfindn ayrlan bdc vsaitindn z slahiyyti daxilind myyn edilmi qaydada istifad edir.
Azrbaycan Respublikasnn qvvd olan qanunlarn, Thsil Qanununu, Thsil Nazirliyinin btn normativ sndlrini; maliyy-tsrrfat ilrini idar etmyin forma v metodlarn; ya psixologiyasn v tlim-trbiy prosesinin sullarn; tdris plan v proqramlarnn trtibin qoyulan tlblri; yani v texniki vasitlrdn estetik trbiy iind istifad etmk qaydalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
15-ci drc – mvafiq ixtisas zr ali thsilli, 5 ildn ox pedaqoji staj v rhbrlikd sritsi olan.
KABNET, B V LABORATORYA MDRLR
Mrkzd faliyyt gstrn kabinetin, bnin, laboratoriyann iini planladrr v tkil edir. Onun yerin yetirilmsin nzarti hyata keirir. Metodistlrin iini tkil edir v istiqamtlndirir. sasnam, tlimat, metodik tvsiy v vsait, plan, proqram v s. sndlrin trtib edilmsini, nr hazrlanmasn, nr etdirilmsini v yerlr atdrlmasn hyata keirir, onlarn hazrlanmasnda bilavasit itirak edir.
Mllim v drnk rhbrlri n metodiki tdbirlrin, metodiki blmlrin, seminarlarn, mavirlrin, festival, olimpiada, bax v msabiqlrin, srgilrin, aq drslrin tkilin rhbrlik edir.
Qabaqcl tcrbnin yrnilib yaylmasn hyata keirir, onlarn ttbiqini tkil edir.
Bdii v estetik trbiy zr eksperimentlrin aparlmasnda, onlarn thlilind, ttbiq edilmsind itirak edir, mllim, drnk rhbri v thsil blrin mli v metodik kmyi hyata keirir. Metodiki iin smrliliyini artrmaq n kabinet, b v laboratoriya metodistlrinin iini laqlndirir v istiqamtlndirir. Drnk studiya v eksperimental mktblrin iin rhbrlik edir.
Mrkzin sasnamsindn irli gln digr vziflri planl v keyfiyytli kild yerin yetirir.
Kabinetin, bnin, laboratoriyann iinin nticlrini mumildirir, thlil edir v onun yaxladrlmas n tkliflr verir.
Thsil haqqnda respublikann qanun v qrarlarn, Thsil Qanununu, Respublika Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini, Mrkzin sasnamsini, tdris plan v proqramlarnn qurulu v mzmununu, estetik trbiy iinin saslarn v istiqamtini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
13-c drc – ali thsilli, ixtisas zr 3 ildn yuxar staj olan laboratoriya mdiri;
14-c drc – mvafiq ixtisas zr ali thsilli 4 il pedaqoji staj olan b mdiri.
Estetik trbiy zr Respublika Tdris-Metodik Mrkzi haqqnda sasnamy uyun olaraq ali, orta ixtisas v mumthsil mktblrind v mktbdnknar mssislrd mktbli v tlb gnclrin bdii v estetik trbiy iinin qoyuluu vziyytini yrnir, thlil edir, onun smrliliyinin yksldilmsin dair tkliflr verir, bu istiqamtd mllim, drnk rhbri v thsil mssislrin mli kmk gstrir.
Bdii v estetik trbiy ii zr metodik tvsiy, vsait, tdris plan v proqramlar, tdris-metodiki sndlr, konkret sah zr tdbirlr n ssenarilr ilyib hazrlayr. Onlarn ry v tsdiq edilmsini tkil edir. Mrkzd v tdris mssislrind qoyulan eksperimentlrin nticsini thlil edir, mumildirir, qabaqcl mssislrin mllim, drnk rhbri v s. i tcrbsini yrnir, mumildirir v yayr. Metodik blmlr seminar-mavir, tcrb mbadilsi, aq drslr v mslhtlr keirir, srkilr, bax-msabiqlr, olimpiada v toplanlar tkil edir. Bdii trbiy v xalq yaradcl zr bax-msabiqlr tkil edir, onlarn tbli v inkiaf etdirilmsi n mli tdbirlr hyata keirir. n istedadl mktblilrin frdi srgilrini, xlarn tkil edir, onlar mtbuat vasitsil tbli edir. Drnk, studiya v eksperimental mktblr uaqlarn clb olunmasn tkil edir.
Yaradclq Birliyi mssislri il laq yaradr, onlarn kmyindn mktbli v tlb gnclrin bdii v estetik trbiysinin formalamas iind istifad olunmasn planladrr v istiqamtlndirir.
“Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanunu” nu, tdris mssislrinin faliyytini tnzimlyn normativ sndlri; estetik trbiy iinin psixoloji v pedaqoji saslarn, ya xsusiyytlrini; bdii v estetik trbiy iinin metodikasn.
Metodik tvsiy, vsait, tdris plan v proqramlarn, konkret sah zr tdbirlrin ssenarisinin ilnib hazrlanmas prinsipini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
11-ci drc metodist – ali ixtisas thsilli, mvafiq ixtisas zr 3 il qdr staj olan;
12-ci drc (II kateqoriya metodist) – ali thsilli, 5 ildn artq pedaqoji v ya mvafiq ixtisas zr i staj olan;
13-c drc (I kateqoriya metodist) – ali thsilli, kateqoriya metodist vzifsind 2 il staj olan;
14-c drc (ali kateqoriya metodist – ali thsilli, I kateqoriya metodist vzifsind 2 il i staj olan.
THSL ALAN GNCLRN RESPUBLKA BD YARADICILIQ EV
Respublikada thsil alan gnclrin arasnda yaradclq iinin tkilin, istedadl uaqlarn seilib akara xarlmasna, onlarn bdii zvqlrinin formalamasna bilavasit balq edir. Tlb-gnclrin estetik trbiy iinin tkilin, uaqlarn bdii trbiysi zr eksperimentlrin qoyulmasna msuliyyt dayr. Thsil Nazirliyinin qvvd olan tlimatlarna, normativ sndlrin, Thsil Qanununa uyun olaraq, Bdii Yaradclq Evin rhbrlik edir. Tabeliyind olan iilri mktbli v tlb gnclrin bdii v estetik zvqnn inkiaf etdirilmsin istiqamtlndirir. ilr n lazmi i raiti yaradr. Respublikada faliyyt gstrn thsil mssislrind bdii yaradclq iini v zfaliyytin vziyytini thlil edir, onlarn yaxladrlmas n laqdar tkilatlara saslandrlm tkliflr verir. Thsil mssislrind bdii faliyyt yaradclnn inkiaf n tlb olunan ssenarilr, plan, proqram, metodiki tvsiy, vsait v yani vsaitlr il tmin olunmasn tkil edir. Bdii Yaradclq Evinin tkilat v tsrrfat faliyytin rhbrlik edir. Dvlt v ictimai tkilatlarda onu tmsil edir. Bankda hesablar ar. Azrbaycan Respublikas Thsil Nazirliyi trfindn ayrlan bdc vsaitindn z slahiyytlri daxilind myyn edilmi qaydada istifad edir.
Azrbaycan Respublikasnn qvvd olan qanunlarn, Thsil Qanununu, Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini; maliyy v tsrrfat ilrini, idaretmnin forma v metodlarn; bdii yaradclq iinin metodlarn; plan, ssenari, proqram v baqa yaradclq ii n lazm olan sndlrin trtib edilmsini; yani v texniki vsaitlrdn istifad etm qaydalarn;
dni drclrin ixtisas tlblri:
15-ci drc – ali pedaqoji thsilli, 5 ildn artq pedaqoji staj v rhbrlikd sritsi olan.
bnin iini planladrr v tkil edir. Metodistlrin iini tkil edir v istiqamtlndirir. sasnam, tlimat, metodiki tvsiy v vsait, plan v proqram, ssenari v s. sndlrin trtib edilmsini, yerlr atdrlmasn hyata keirir. Nmunvi drnk rhbrlrinin i tcrbsini myynldirir. Bu tcrblrin yaylmas n metodiki tdbirlrin, blmlrin, seminarlarn, seminar mavirlrin, festival, olimpiada, msabiq, aq drs, yaradclq v hesabat konsertlrinin tkil edilmsind itirak edir. Bdii yaradclq ii sahsind eksperimentlr aparlmasnda, onlarn thlilind, ttbiqind fal itirak edir. Metodistlrl drnk rhbrlrinin, mayitilrin, ifalarn iini laqlndirir. Bdii Yaradclq Evinin sasnamsindn irli kln digr vziflri yerin yetirir. hr, rayon v zonalar zr zfaliyyt bax msabiqlrinin, festivallarn keirilmsind itirak edir. Bdii yaradclq ii zr eksperimental mktblrin, studiyalarn, klublarn, drnk v digr yaradclq birliklrinin yaradlmasnda itirak edir.
Thsil haqqnda respublikann qanun v qrarlarn, Thsil Qanununu, Respublika Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini, Bdii Yaradclq Evinin sasnamsini, tdris plan v proqramlarnn qurulu mzmununu, estetik trbiy iinin saslarn v istiqamtini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
13-c drc – ali thsilli, incsnt ixtisasl mtxssis-metodist vzifsind 5 ildn ox staj olan;
14-c drc – ali thsilli, incsnt ixtisasl mtxssis-metodist vzifsind 3 ildn ox staj olan.
Bdii Yaradclq Evi haqqnda sasnamy uyun olaraq thsil alan gnclrin bdii yaradclnn, frdi qabiliyytinin inkiaf etdirilmsi, estetik zvqlrinin, maraq v meyllrinin dzgn istiqamtlndirilmsi, asud vaxtlarnn smrli v maraql tkili n rait yaradr. Gnclrin zfaliyyt kollektivlrin clb olunmas iin smrli v mqsdynl kmklik gstrir. Drnk rhbrlrin tkliflr verir. Onlarn iini gnn tlblri sviyysind qurur. Bdii Yaradclq ilri, zfaliyyt kollektivlrinin tkili zr metodiki tvsiy, vsait, konkret tdbirlr zr ssenarilr, plan v proqramlar ilyib hazrlayr. Seminar mavirlr, frdi konsertlr, hesabat konsertlri. yaradclq geclri, mllif konsertlri, grlr, yubiley nliklri, bayram nliklri, bax-msabiqlr, sual-cavab geclri; msahib v mslht saatlar, toplanlar tkil edir. Xalq yaradcl adt-nnlrini, yeniliklrini yksk qay v tlbkarlqla yrnib yeniyetmlr arasnda tbli etmlidir.
“Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanunu” nu, tdris mssislrinin faliyytin aid olan normativ sndlri, bdii yaradclq iini, trbiy iinin psixoloji ya xsusiyytlrini; bdii yaradclq v zfaliyyt iinin metodikasn, metodiki tvsiy, tlimat, vsait, plan v proqramlarn, ssenarilrin ilnib hazrlanmas qaydalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
11-ci drc – ali incsnt v ya pedaqoji thsili olan;
12-ci drc – ali incsnt v ya pedaqoji thsilli, 3 ildn ox ixtisas zr i staj olan; 13-c drc – ali incsnt thsilli, 5 ildn artq ixtisas zr i staj olan;
14-c drc – ali incsnt thsilli, 10 ildn ox ixtisas zr i staj olan.
RESPUBLKA EKOLOJ TRBY V TCRBLK MRKZ
Faliyytinin btn istiqamtlri zr mrkzin iini tkil edir. Mrkzin metodiki uras il birlikd mssisnin inkiafnn sas istiqamtlrini myynldirir, dvlt v ictimai orqanlarda onun mnafeyini mdafi edir. Kadrlarn seilmsi v onlarn yerldirilmsini hyata keirir, mk qanunvericiliyi v dxili intizam qaydalarna uyun olaraq iilrin mk funksiyalarn myynldirir. Tbiti mhafiz, ekologiya v gnc tbitilrin ilrini genilndirmk mqsdil respublikann rayon v hrlrind drnk v digr birlmlrin bklrinin genilndirilmsi n tdbirlr grr.
Tdris, mktbqdr v mktbdnknar mssislrd ekoloji trbiy v knd tsrrfat tcrbilik ilrinin dzgn tkili il laqdar respublika zona, hr, rayon tdbirlri (konfranslar, tlimat seminarlar, mavirlr, srgilr, olimpiadalar v s.) tkil edir.
Tdris, mktbdnknar, mktbqdr mssislrin pedaqoji kollektivlrin ekoloji trbiy, tcrbilik, gnc tbitilrin ilrinin dzgn tkilin mli v metodiki kmkliklr gstrir.
Mssisnin metodiki urasna rhbrlik edir, tlim-trbiy iinin mzmunu, effektliliyi zrind nzarti hyata keirir. Pedaqoji kadrlarn attestasiyaya hazrln v onun keirilmsini tkil edir.
Thsil mssislrinin iinin tkili zr thsil v trbiy msllrin dair hkumt v digr dvlt orqanlarnn, normativ sndlrini, pedaqogikan, uaqlarn fiziologiyasn, gigiyenasn, mk qanunvericiliyini v maliyy-tsrrfat msllrini, myin mhafizsini, texniki thlksizlik, yanndan mhafiz qaydalar v normalarn, tkilatlq v idaretmnin saslarn, ictimai tkilatlarn gnc nslin trbiysi il laqdar funksiyalarn v hquqlarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
15-ci drc – bioloq v ya knd tsrrfat zr ali thsilli mtxssis, 5 ildn yuxar pedaqoji v ya mvafiq rhbr vziflrd i staj v rhbrlikd sritsi olan.
bnin faliyytin rhbrlik edir, bilavasit ona tabe olan iilrin i keyfiyytin nzart edir. Plan v proqramlarn yerin yetirilmsini tmin edir. Ktlvi tdbirlrin keirilmsin aid metodiki tvsiylrin, sasnamlrin hazrlanmasna, metodiki i v proqram-metodiki materiallarn hazrlanmasna rhbrlik edir v aidiyyat tkilatlara vaxtnda atdrlmasn tmin edir. Mrkzin maddi bazasnn inkiafnn v mhkmlndirilmsinin, avadanlq v inventarlarn saz saxlanmasnn, sanitariya-gigiyena tlblrinin gzlnilmsini, mk mhafizsi qaydalarna ml edilmsini tmin edir.
Thsil msllrin dair qanunvericilik v normativ sndlri; mk qanunvericiliyinin saslarn; pedaqogika v psixologiyan; pe tliminin metodikalarn; gigiyena v fiziologiyann saslarn; biologiya v knd tsrrfat zr masir nailiyytlri; uaq v gnclrin tlimi v trbiysi msllri zr hkumt v digr dvlt orqanlarnn qrarlarn.
dni drcsin ixtisas tlblri
14-c drc – ali ixtisas thsilli, mvafiq ixtisas zr 5 il i staj olan.
Mrkzin b mdiri trfindn veriln taprqlar yerin yetirir. Metodiki v trbiy iinin vziyytini thlil edir, metodiki materiallar sistemldirir v informasiya materiallar hazrlayr. Konkret sahlr zr tdris metodiki sndlrin, vsaitlrin, didaktik materiallarn, metodiki tvsiylrin, ktlvi tdbirlrin sasnamlrinin ilnmsi, ry v tsdiq verilmsini tmin edir; metodiki trbiyvi ilrin tkilind thsil mssislrinin pedaqoji iilrin mslhtlr verir; msabiq, srgi, olimpiada, toplan, yar, elmi-praktik konfrans v seminarlarn keirilmsi zr zruri sndldirm ilrini tkil edir v ilyib hazrlayr; qabaqcl i tcrbsinin mumildirilmsi v yaylmasna kmklik edir.
Thsil Qanununu, thsil haqqnda normativ sndlri, pedaqogika v ya psixologiyasnn saslarn, metodbirlmlrin tkili prinsiplri v mzmununu; nriyyatlarda i saslarn, metodiki v informasiya materiallarnn sistemldirilmsi prinsiplrini, mk qanunvericiliyinin saslarn, myin mhafizsi qaydalar v normalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri
11-ci drc (metodist) – ali ixtisas thsilli, mvafiq ixtisas zr 5 ildk i staj;
12-ci drc (II kateqoriya metodist) – ali thsilli, 5 ildn artq pedaqoji v ya mvafiq i staj;
13-c drc (I kateqoriya metodist) – ali thsilli, II kateqoriya metodist vzifsind 2 il i staj;
14-c drc (ali kateqoriya metodist) – ali thsilli, II kateqoriya metodist vzifsind 2 il i stajna malik olan
RESPUBLKA GNC TURSTLR V DYARNASLIQ MRKZ
Mrkzin i planlarnn vaxtnda yerin yetirilmsin, tlim-trbiy, metodiki v ktlvi ilrin vziyytin – maliyy – tsrrfat faliyytin, kadrlarn seilib yerldirilmsin, myyn olunmu mk qanunvericiliyin sasn iilrin i qbul v idn azad edilmsin, mk intizamna ml olunmasna gr msuliyyt dayr.
Azrbaycan Respublikas Hkumtinin thsil zr qrarlarnn, mr v gstrilrinin yerin yetirilmsini tmin edir. ilrin tbbskarlnn inkiaf etdirilmsin onlarn pe sviyysinin yksldilmsin rait yaradr. Mssisnin sosial inkiaf, onun pedaqoji, maliyy, tkilat-tsrrfat faliyyti il bal msllr zr tdbirlr grr. Yanndan mhafiz olunma qaydalarnn yerin yetirilmsini tmin edir, bdc vsaitlrindn dzgn smrli istifad olunmasn tmin edir. Turizm-diyarnaslq v ekskursiya ilrini genilndirmk mqsdil respublikann hr v rayonlarnda, gnc turistlr stansiyalarnda orta ixtisas, mumthsil, texniki pe v ali mktblrd, yaay sahlrind drnk bklrinin daha da artrlmas n tdbirlr grr.
Azrbaycan Respublikas Thsil Nazirliyinin rhbrliyin grln ilr bard hesabat verir.
RGTDM-in faliyytini Turist klubu, Tbiti Mhafiz Cmiyyti, Respublika Turizm v Ekskursiya urasnn digr tkilatlar il ii laqlndirmyi tmin edir.
Thsil sisteminin v pedaqoji elmlrin sas istiqamtlrini v inkiaf perspektivlrini; mktbdnknar mssislrin tlim-trbiy proqramlarn; qabaqcl pedaqoji tcrbni; mk qanunvericiliyini v myin elmi tkilinin saslarn; Thsil Qanununu v thsil dair direktiv sndlri; mktbdnknar mssislr zr normativ sndlri.
dni drcsin ixtisas tlblri
15-ci drc – ali ixtisas thsilli, ixtisas zr 5 il i staj v rhbrlikd sritsi olan.
b ii planladrr, rblk v illik i plan tutur, i plannn b iilri trfindn yerin yetirilmsin nzart edir. Metodiki v tlimat vasitlrin v tvsiylrin ilnmsi, qabaqcl tcrbnin mumildirilmsi v s. ilr rhbrlik edir. Tlim-trbiy mssislri n turizm-diyarnaslq zr kadrlarn hazrlanmas il laqdar seminarlar, kurslar, konfranslar tkil edir. Metodiki kmk mqsdil respublikann hr v rayon mktblri il, mktbdnknar mssislrl, XT il laqd drnk rhbrlri il pedaqoji i aparr. Ekspedisiya, diyarnaslq v turizm ilrinin tblii v bununla laqdar trtibat ilrin – plakatlarn, afialarn, soru kitablarnn v s. apna nzart edir. Daxili nizam-intizama nzart edir. Direktor v direktor mavini trfindn veriln gstri v taprqlar yerin yetirir.
planlarnn dzgn tutulmasn; ktlvi tdbirlrin tkili v keirilmsin rhbrliyi; mssisnin nizamnamsini; turizm-diyarnaslq zr normativ sndlri.
dni drcsin ixtisas tlblri
14-c drc – ali ixtisas thsilli, mvafiq ixtisas zr 5 il i staj
Mktbdnknar trbiy mssislrinin pedaqoji iilrin proqramlarn, drnklrd, blmlrd, studiyalarda v digr birliklrd agirdlrd aparlan ilrin mzmun, forma v metodlarnn hazrlanmasnda v tkmilldirilmsind metodik kmyi hyata keirir. Pedaqoji prosesin v onun nticlrinin thlili sasnda mktbdnknar trbiy mssislri iilrinin pedaqoji ustalnn yksldilmsi il mul olur. Drsdn sonrak i sahsind qazanlan qabaqcl tcrbni yrnir v yayr. agirdlrin drsdn sonrak faliyytinin tkili zr mktblilrl, valideynlrl, mktbdnknar v digr tlim-trbiy mssislrinin iilri il mslht xarakterli ilr aparr. Mktbdnknar trbiy mssissinin inkiafnn perspektiv yollarn proqnozladrr, informasiya faliyytini hyata keirir, sinifdnxaric v mktbdnknar ilr zr metodik tvsiylr, mktbdnknar trbiy mssissinin faliyytinin mqsdli proqramn ilyib hazrlayr.
Elmi-tdqiqat ilrinin v mqsdli planladrmann metodlarn; mqsdli kompleks proqramlarn trtibini; uaq xsiyyti inkiafnn sas qanunauyunluunu, onun ehtiyac v maraqlarnn spesifikasn, trbiynin nzriyy v metodlarn, pedaqogikasn v pedaqoji psixologiyan, tlimin v agirdlrin trbiysi v inkiaf metodlarn; elmin, texnikann, mdniyytin v incsntin masir nailiyytlrini; mktbdnknar mssislri faliyytinin mzmununu v onlarn iini nizama salan normativ sndlri; myin mhafizsi v texniki thlksizlik zr norma v qaydalar.
dni drclrin ixtisas tlblri
11 -ci drc (metodist) – ali ixtisas thsilli, mvafiq ixtisas zr 5 il qdr i staj;
12-ci drc (II kateqoriya metodist) – ali thsilli, 5 ildn artq pedaqoji v ya mvafiq ixtisas zr i staj;
13-c drc (I kateqoriya metodist) – ali thsilli, II kateqoriya metodist vzifsind 2 il i staj;
14-c drc (ali kateqoriya metodist) – ali thsilli, I kateqoriya metodist vzifsind 2 il staj olan.
TEXNK YARADICILIQ MRKZ
Faliyytinin btn istiqamtlri zr mrkzin iini tkil edir. Mrkzin metodiki uras il birlikd mssisnin inkiafnn sas istiqamtlrini myynldirir, dvlt v ictimai orqanlarda onun mnafeyini mdafi edir. Kadrlarn seilmsi v onlarn yerldirilmsini hyata keirir, mk qanunvericiliyini v daxili intizam qaydalarna uyun olaraq iilrin mk funksiyalarn myynldirir. Uaqlarn qorunmas, agirdlrin v mllimlrin myin mhafizsinin tlblrin ml etmsin nzart edir.
Tdris, mktbqdr v mktbdnknar mssislrd uaq v yeniyetmlrin texniki yaradclnn inkiafna dair respublika, zona, hr, rayon tdbirlri, elmi-praktik konfranslar, tlimati seminarlar, yarlar, mavirlr, srkilr, olimpiadalar v s. tkil edir. Hmin mssislrin yaradclq drnklrinin rhbrlrin drnk ilrinin tkili v aparlmasna dair metodiki tvsiylrin, nmunvi proqramlarn hazrlanmasn, agird elmi cmiyytlrinin, klublarn, texniki drnklrin qabaqcl i tcrblrinin yrnilib yaylmasn tkil edir.
Tdris v mktbdnknar mssislrin pedaqoji kollektivlrin texniki yaradclq, smrldiricilik v ixtiralq ilrinin dzgn tkilin mli v metodiki kmklik gstrilmsini tkil edir.
Mssisnin metodiki urasna rhbrlik edir, tlim-trbiy iinin mzmunu v effektliyi zrind nzarti hyata keirir. Mssisnin xsi heytinin yksk mhsuldarlqla ilmsi, yaradclq sviyysinin yksldilmsi n lverili rait yaradr, pedaqoji kadrlarn attestasiyaya hazrln v onun keirilmsini tkil edir.
Ayrlm dvlt vsaitindn smrli istifad olunmasn tmin edir.
Thsil mssislrinin iinin tkili zr thsil v trbiy mssislrin dair hkumt v digr dvlt orqanlarnn qrarlarn, Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini, pedaqogikan, uaqlarn fiziologiyasn, gigiyenasn, mk qanunvericiliyini, myin mhafizsini, texniki thlksizlik, yanndan mhafiz qaydalar v normalarn.
dni drcsin ixtisas tlblri
15-ci drc – ali thsilli, pedaqoji v ya rhbr ilrd 5 il i staj.
B V LABORATORYA MDRLR
bnin v laboratoriyann faliyytin rhbrlik edir, bilavasit ona tabe olan iilrin i keyfiyytin nzart edir. Plan v proqramlarn yerin yetirilmsini tmin edir. Ktlvi tdbirlrin keirilmsin aid metodiki tvsiylrin, sasnamlrin hazrlanmasna, metodiki i v proqram-metodiki materiallarn hazrlanmasna rhbrlik edir v aidiyyti tkilatlara vaxtnda atdrlmasn tmin edir. Mrkzin maddi-texniki bazasnn inkiafn v mhkmlndirilmsini, avadanlq v inventarlarn saz saxlanlmasn, sanitariya-gigiyena tlblrinin gzlnilmsini, mk mhafiz qaydalarna ml edilmsi tmin edir. Tdris v mktbdnknar mssislrin pedaqoji kollektivlrin, texniki yaradclq drnklrinin rhbrlrin metodiki v mli kmklik gstrir. Drnk zvlri il mxtlif ktlvi tdbirlr keirir.
Thsil mssislrin dair qanunvericilik v normativ sndlri, mk qanunvericiliyinin saslarn, pedaqogika v psixologiyan, pe tliminin metodlarn, gigiyena v fiziologiyann saslarn; texniki yaradclq, smrldiricilik v ixtiralq zr masir nailiyytlri; uaq v gnclrin tlimi zr hkumt v digr dvlt orqanlarnn qrarlarn.
dni drclrin ixtisas tlblri
13-c drc (laboratoriya mdiri) – ali thsilli, 3 il i staj v ya orta ixtisas thsilli, 5 il i staj;
14-c drc (b mdiri) – ali ixtisas thsilli, pedaqoji v ya mvafiq ixtisas zr 5 il i staj.
Mrkzin b mdiri trfindn veriln taprqlar yerin yetirir. Metodiki v trbiy iinin vziyytini thlil edir; metodiki materiallar sistemldirir v informasiya materiallar hazrlayr. Konkret sahlr zr tdris-metodiki sndlrin, vsaitlrin, didaktik materiallarn, metodiki tvsiylrin, ktlvi tdbirlrin sasnamlrinin ilnmsini, ry v tsdiq verilmsini tmin edir. Metodiki v trbiyvi ilrin tkilind thsil mssislrinin pedaqoji iilrin mslht verir; msabiq, srgi, olimpiada, toplan, yar, elmi-praktik konfrans v seminarlarn keirilmsi zr zruri sndlm ilrini tkil edir v ilyib hazrlayr; qabaqcl i tcrbsinin mumildirilmsi v yaylmasna kmklik edir.
“Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanunu” nu; thsil haqqnda normativ sndlri, pedaqogika v ya psixologiyasnn saslarn; nriyyatla iin saslarn; metodiki v informasiya materiallarnn sistemldirilmsi prinsiplrini; mktbdnknar mssislrin faliyytinin mzmununu v onlarn iini nizama salan normativ sndlri; myin mhafizsi v texniki thlksizlik zr norma v qaydalar.
dni drclrin ixtisas tlblri
11-ci drc (metodist) – ali ixtisas thsilli, mvafiq sah zr 5 ildk i staj;
12-ci drc (II kateqoriya metodist) – ali thsilli, 5 ildn yuxar pedaqoji v ya mvafiq ixtisas zr i staj;
13-c drc (I kateqoriya metodist) – ali thsilli, II kateqoriya metodist vzifsind 2 il i staj;
14-c drc (ali kateqoriya metodist) – ali thsilli, I kateqoriya metodist vzifsind 2 il i staj olan.
Rayon (hr) filmotekalarn tdris kinofilmlri v kinofraqmentlri il tmin edrk, kinofondun saxlanmas v istifadsin rhbrlik edir. mumthsil mktblrind v baqa tlim-trbiy mssislrind tdris kinofilmlrinin geni ttbiq v tbli edilmsini tkil edir. Thsil konsepsiyasnn sas istiqamtlrinin hyata keirilmsi mqsdil tdris filmlrinin tbliin aid tdbirlr keirir, mktb kinoqurularna drs ilinin sonunda bax keirir v profilaktiki tmir iini tkil edir. Mllim v laborantlar kinoqurularn idar edilmsini yrtmk mqsdi il mllimlri tkmilldirm institutlar trfindn tkil ediln kurslarn keirilmsind v onlara vsiqlrin verilmsind itirak edir, hr bir tdris ilinin sonunda rayon (hr) filmotekalarnda filmofondun inventarizasiyasnn keirilmsini tkil edir. Filmoteka mkdalarnn ixtisasartrma kurslarndan kemsini, yeni drs ili n rayon (hr) filmotekalarnn i plann tsdiq edir. Yeni tdris filmlrinin kilmsi v oxaldlmas n lazm olan sndlri trtib edib bu ii tkil edir: Mssisnin tsrrfat faliyytini hll edir, ayrlm dvlt vsaitindn smrli surtd istifad olunmasn tmin edir. Tdris maddi bazann uotunu, qorunmasn v artrlmasn, sanitar-gigiyena rejimi, myin mhafizsi, texniki thlksizlik v yanndan mhafiz qaydalarna ml olunmasn tmin edir. Kadrlarn seilmsi v yerldirilmsini hyata keirir, filmoteka iilrinin attestasiyaya hazrln v onun keirilmsini tkil edir.
Tlimin texniki vasitlrin v thsil dair hkumt v digr dvlt orqanlarnn qrarlarn, tdris kinosuna dair normativ sndlri, respublikamzda v xaricd pedaqogika, psixologiya elminin son nailiyytlrini, hr bir orta mktbin bir tdris ili mddtind n qdr kinofilmdn v elc d digr ekran vasitsindn istifad etmsini, mk qanunvericiliyi v maliyy tsrrfat faliyytinin saslarn, myin mhafizsini, texniki thlksizlik v yanndan mhafiz qaydalarn, respublikann mumthsil mktblrindki tdris kinoaparatlarnn istifad vziyytini v s.
dni drclrin ixtisas tlblri
15-ci drc – ali ixtisas thsilli, pedaqoji v ya rhbr ilrd 5 ildn ox i staj olan.
Yeni alnm tdris filmlrin v kinofraqmentlrin bax keirir. Bu filmlrin tdris prosesind istifadsin dair metodiki rylr, annotasiya hazrlayb mktubla yerlr gndrir, rayon filmotekalarna v mktblrin metodiki tkilat ilrin hyata keirilmsind, ekran vasitlrindn istifad edilmsind praktik kmklik gstrir. Elmi-praktik konfranslarn, seminarlarn keirilmsind yaxndan itirak edib, mvcud vziyyti thlil etmk mqsdil mruz il x edir. Kino nmayiilrinin hazrlanmas v vsiqlrin verilmsi, aparatlarn bldrlmsi iini tkil edir. Mktblrd tlimin texniki vasitlrinin saxlanmas, istifad edilmsi v silinmsi haqda aray trtib edir, fondun yararsz kinofilmlrinin silinmsind itirak edir. Rayon (hr) filmoteka metodistlrinin grdklri ilr dair hesabatlarn dinlyir, onlardan irli gln mlumatlar mumildirir. Mktb kinoteatrlar zrind nzart v uotun aparlmas, festival, kinoteatrlar, shrciklr v digr ilrin tkili iini aparr. Mktblrd mxtlif fnlr zr tdris kinofilmlrindn istifad edilmsin dair aq drslr tkil edir. Qabaqcl mllimlrin tdris filmlrindn istifad etmk sahsind qazandqlar tcrbni yrnib, mumildirib mktblr arasnda yayr. Yeni Thsil Qanununun tlblrin mvafiq olaraq mktblrin filmoteka il laqlrinin gclndirilmsi iini tkil edir. Rayon filmotekalarnn tdris kinofilmlri il tmin olunmasnda itirak edir. Mntzm olaraq ayr-ayr fnn mllimlrinin drslrind tdris filmlrindn istifad vziyytini yrnmk mqsdi il itirak edir.
Filmoteka metodistinin sas vziflrini, filmotekadan tdris kinofilmlrinin alnmas n sndlrin rsmildirilmsi v onun prokat qaydalarn, tlimin vasitlri v thsill laqdar olan dvlt qrarlarn, pedaqoji v psixoloji dbiyyatdak yeniliyi, mktblrin tdris filmlrindn v kinoaparatlarndan istifad etmsi vziyytini, mktblrdki kinonmayiilrin sayn, filmotekann fondunda saxlanlan tdris filmlrinin fnlr zr sayn v s.
dni drclrin ixtisas tlblri
11-ci drc (metodist) – ali thsilli, 5 il pedaqoji staj olan;
12-ci drc (II kateqoriya metodist) – ali thsilli, 5 ildn 10 ildk pedaqoji staj olan;
13-c drc (I kateqoriya metodist) – ali thsilli, 10 ildn 15 ildk pedaqoji staj olan;
14-c drc (ali kateqoriya metodist) – ali thsilli, 15 ildn yuxar pedaqoji staj olan.
T. SMAYILOV ADINA BAKI UAQ-GNCLR YARADICILIQ SARAYI
Faliyytinin btn istiqamtlri zr sarayn iini tkil edir. Mssisnin metodiki urasnn qrar il mrkzin inkiafnn sas istiqamtlrini myynldirir, dvlt v ictimai orqanlarda onun mnafeyini mdafi edir. Kadrlarn seilmsi v onlarn yerldirilmsini hyata keirir, mk qanunvericiliyi v daxili intizam qaydalarna uyun olaraq iilrin mk funksiyalarn myynldirir. Uaqlarn qorunmas, agirdlrin v mllimlrin myinin mhafizsi tlblrin nzart edir. Mssisnin metodiki urasna rhbrlik edir, tlim-trbiy iinin mzmunu v effektivliyi zrind nzarti hyata keirir. Mssisnin xsi heytinin yksk mhsuldarlqla ilmsi, agirdlrin yaradclq sviyysinin yksldilmsi n lverili rait yaradr, pedaqoji kadrlarn attestasiyaya hazrln v onun keirilmsini tkil edir. Mssisnin v onun blrinin, blmlrinin faliyytini yaxladrmaq istiqamtind i aparr. Tlim-trbiy, metodiki, ktlvi ilr nzart edir. Eyni zamanda mumthsil mktblrinin, uaq birliklri tkilatnn rhbrlrin v mktb pedaqoji kollektivin profil zr metodiki kmklik gstrilmsini planladrr.
Ayrlm dvlt vsaitindn smrli istifad olunmasn tmin edir. Mssisnin maddi bazasnn uotunu, qorunmasn v artrlmasn, sanitar-gigiyena rejimi, myin mhafizsi, texniki thlksizlik v yanndan mhafiz qaydalarna ml olunmasn tmin edir.
“Azrbaycan Respublikas Thsil Qanununu, thsil mssislrinin iinin tkili zr thsil v trbiy msllrin dair hkumt qrarlarn, Thsil Nazirliyinin normativ sndlrini, pedaqogikan, uaqlarn fiziologiyas v gigiyenasn, mk qanunvericiliyi v maliyy-tsrrfat msllrinin saslarn, myin mhafizsini, texniki thlksizlik v yanndan mhafiz qaydalarn v normalarn, tkilatlq v idaretmnin saslarn, ictimai tkilatlarn gnc nslin trbiysi il laqdar funksiyalarn v hquqlarn.
dni drcsin ixtisas tlblri
15-ci drc – ali thsilli (pedaqoji, incsnt) thsil-trbiy mssislrind pedaqoji v rhbr vziflrd 5 ildn az olmamaqla i staj.
bnin iini planladrr v tkil edir, i planlarnn yerin yetirilmsin nzart edir. bnin iini yoxlayr. b inventarnn qorunub saxlanmasna cavabdehdir. b (blm) iilrinin faliyytin v mk funksiyalarnn yerin yetirilmsin nzart edir, bnin (blmnin) iin dair iilr gstri verir, z slahiyyti hcmind bnin (blmnin) btn iilrindn daxili qayda qanuna riayt edilmsini tlb edir, b (blm) iilrinin iin qiymt verir, onlarn iinin keyfiyyti haqqnda qrar qbul edir. bnin iilri idn azad olunarkn yax iin gr mkafat verilmsi haqqnda tkliflr verir, mdiriyyt trfindn veriln btn taprqlarn vaxtnda v dzgn yerin yetirilmsin nzart edir. Mssisd, ondan knarda profil uyun tdbirlrin tkili v keirilmsin rhbrlik edir, mktblr v digr trbiy mssislrin profil uyun tdbirlrin keirilmsind metodiki v praktiki kmk gstrir. Drnk rhbrlrin metodiki v praktiki kmklik gstrir. Tdris prosesind agirdlrin yaradclnn, profil zr trbiynin qoyuluunu yrnir v yaylmas tbbsnd olur. Metodiki uraya msllr hazrlayr. Profil zr msabiqlr, yarlar, seminarlar, srgilr tkil edir.
“Azrbaycan Respublikas Thsil Qanunu” nu, Azrbaycan Uaqlar Birliyinin sasnamsini, thsil msllrin dair qanunvericilik v normativ sndlri, mk qanunvericiliyinin saslarn, pedaqogika v psixologiyan, pe tliminin metodikalarn, gigiyena v fiziologiyann saslarn, uaq v gnclrin tlim-trbiy msllri zr hkumt v digr dvlt orqanlarnn qrarlarn.
dni drclrin ixtisas tlblri
14-c drc – mvafiq ixtisas zr ali thsilli v 5 ildn az olmayaraq mvafiq i staj olan;
13-c drc – mvafiq ixtisas zr ali thsilli v 3 ildn az olmayaraq mvafiq i staj olan.
Respublikada v Bak hrind yerln mktbdnknar uaq yaradclq mrkzlri v mssislri il i aparr, bu kateqoriyalar n seminar mllr, konfranslar, ktlvi tdbirlr tkil edir, mktblr, uaq yaradclq mrkzlrin gedir, onlara tkilati, tlimi-metodiki kmk gstrir, mslht saatlar tkil edir. Profilli blrin, drnk rhbrlrinin, metodistlrin yncaqlarnda itirak edir, onlarn tlimi-metodiki iin nzart edir, mktbdnknar mssislrin n yax i tcrbsinin yrnilmsi v yaylmasna, metodiki tvsiylrin hazrlanmasna nzart edir. Thsil Nazirliyi trfindn veriln mr, srncam, tlimatlar, mk qanunvericiliyin riayt olunmasna dair sndlrin yrnilib mktbdnknar mssis iilrin v sarayn metodistlrin atdrlmasna nzart edir.
“Azrbaycan Respublikas Thsil Qanununu, Thsil haqqnda normativ sndlri, Azrbaycan Uaqlar Birliyinin sasnamsini, pedaqogika v psixologiyan, metodbirlmlrin tkili prinsiplri v mzmununu.
dni drclrin ixtisas tlblri
14-c drc (ali kateqoriyal metodist) – ali thsilli, I kateqoriyal metodist vzifsind 2 il i staj;
13-c drc (I kateqoriyal metodist) – mvafiq ixtisas zr ali thsilli v II kateqoriya metodist vzifsind 2 il i staj;
12-ci drc (II kateqoriyal metodist) – mvafiq ixtisas zr ali thsilli v 5 ildn artq i staj;
11-ci drc (metodist) – mvafiq ixtisas zr ali thsilli v 5 il qdr i staj.
UAQLAR BRLY TKLATI RHBR HAZIRLAYAN MKTB
Kadrlarn seilib yerldirilmsini hyata keirir, thsil alanlar n mnzil-mit raitinin yaradlmasn tmin edir. Tlim-trbiy ilrinin tkilin rhbrlik edir. agirdlrin qabiliyyt v maraqlarnn inkiafna kmklik gstrir, trbiy prosesinin hyata keirilmsini tmin edir. Mdavimlrin drsdn sonrak bo vaxtlarnda drnk mllrin, idman yarlarna, bdii zfaliyyt birliklrin clb olunmasna, mktb mdavim qbuluna, mdavimlrin drs davamiyytin, tdris proqramlarnn yerin yetirilmsin cavabdehdir. Mktbin znn idar orqanna kmk gstrir.
Thsil msllrin dair hkumtin qrar v gstrilrini, thsilin iqtisadi saslarn, tlimati – normativ sndlri, mssislrin faliyyti msllrin dair thsil orqanlarnn metodik tvsiylrini v sanitar qaydalarn, mk qanunvericiliyini.
dni drclrin ixtisas tlblri
14-c drc – ali pedaqoji thsil, 5 ildn az olmayan pedaqoji i staj v rhbr ilrd tcrbsi olan.
Ali mktb onun profilin uyun yksk ixtisasl elmi-pedaqoji iilr arasndan mvcud qaydada seilmi v ya tyin olunmu rektor rhbrlik edir.
Rektor ali mktbin faliyytinin nticlrin gr tam msuliyyt dayr v mvcud qanunvericiliy uyun olaraq ali mktb adndan faliyyt gstrir. Btn orqanlarda, yuxar tkilatlarda, idarlrd, mssislrd v s. onu tmsil edir, mqavillr balayr; etibarnamlr verir, bankda hesab ar. z slahiyyti daxilind btn iilr, aspirantlar, doktorantlar, dinlyicilr, tlblr n mcburi olan mrlr, srncamlar v gstrilr verir. O, prorektorlarn konkret vziflrini v msuliyytlrini myyn etmk, z slahiyytlrinin bzilrinin icrasn onlara vermk hququna malikdir. Rektor mk qanunvericiliyin uyun olaraq ali mktbin fhl v qulluqularn (tsisinin nomenklaturasnda olanlardan baqa) i gtrr v idn azad edir, kadrlarIn seilmsini v yerldirilmsini hyata keirir.
Thsil v trbiy msllrin dair hkumt v dvlt orqanlarnn qrarlarn, ali thsill bal normativ sndlri, ali mktb pedaqogikasn, psixologiyasn, elementar tibbi gigiyena msllrini, thsilin iqtisadiyyatnn saslarn, mk qanunverici v maliyy-tsrrfat faliyytinin saslarn, myin mhafizsini, texniki thlksizliyi v yanndan mhafiz qaydalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri.
Mvafiq profilli thsil mssislrind pedaqoji, yaxud rhbr vziflrd 5 ildn az olmamaqla i staj, ali thsil sahsind i tcrbsi. Mvafiq elmi drcsi v elmi ad.
17-ci drc – III kateqoriya ali mktbin rektoru;
18-ci drc – II kateqoriya ali mktbin rektoru;
19-cu drc – I kateqoriya ali mktbin rektoru.
mk funksiyas: Rektor qarsnda cavabdehlik damaqla btn iilr, tlblr, aspirantlar, doktorantlar v dinlyicilr n mcburi olan srncam v gstrilr verir. Tdris, elmi-tdqiqat ilrin, elmi v elmi-pedaqoji kadrlarn hazrlanmas, beynlxalq laqlr, humanitar, tsrrfat v digr sahlr zr ilr nzart etmkl rektor qarsnda hesabat verir.
Rektor olmadqda onun slahiyytlrini icra edir.
Bilmlidir: Thsil, elm v trbiy msllrin dair hkumt v dvlt orqanlarnn qrarlarn, ali thsill v elmi-tdqiqatla bal normativ sndlri, xarici lklrin elm v thsil sahsindki nailiyytlrini, ali mktb pedaqogikas v psixologiyasn, thsilin iqtisadiyyatn, maliyy-tsrrfat faliyytinin saslarn, tdrisin tkilini, mk qanunvericiliyi v myin mhafizsini, texniki thlksizlik v yanndan mhafiz qaydalarn.
dni drcsin ixtisas tlblri:
18-ci drc – mvafiq profil zr alimlik drcsi, elmi ad, pedaqoji sahd v ya rhbr vziflrd 5 ildn az olmayan mk staj olmaqla znidaretm prinsipi sasnda faliyyt gstrn ali mktblrd aldqda.
AL MKTB FLALININ DREKTORU
Ali mktbin filialnda tdris, tdris-metodiki v elmi ilr bilavasit rhbrlik edir; kafedralarn v fakltlrin iin istiqamt verir; filialn trkib hisssi olduu ali mktbin keirdiyi tdbirlrd (konfrans, mavir v iclaslarda) itirak edir; filial n elmi-pedaqoji kadrlarn hazrlanmasn v onlarn ixtisasnn artrlmasn nzartd saxlayr. O, tlb elmi cmiyytinin TEC tdris v elmi tdqiqat laboratoriyalarnn normal iin rait yaradr, filialda yrdiln ixtisaslar zr tdris planlarnn hazrlanmasna v hyata keirilmsin rhbrlik edir. Filialn direktoru tabe olduu ali mktb qarsnda mntzm olaraq hesabat verir.
Thsill bal qrarlar, mrlri, srncamlar, gstrilri, normativ sndlri, tdris planlarn, ixtisaslarn xarakteristikasn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Pedaqoji sahd v rhbr ilrd 5 ildn az olmamaqla i staj. Elmi drcsi v elmi ad olan.
16-c drc – elmlr namizdi, elmi drcsi olan;
17-ci drc – professor ad v ya elmlr doktoru elmi drcsi olan.
TDRS LR ZR PROREKTOR
Ali mktblrin tdris ilri zr prorektorlar hmin mssisnin tdris, tdris-metodiki v trbiy ilrin bilavasit rhbrlik edir, hmin ilr n rektor qarsnda cavabdehlik dayr. Onun sas vziflrin aadaklar daxildir: faklt v kafedralarda tdris, tdris-metodiki v trbiyvi ilrin tkilin, tdris-kmki qurumlarn (tdris emalatxanalar, tdris tsrrfatlar v s.) iin rhbrlik, tlblrin tdris v istehsalat tcrblrinin keirilmsin nzart; tdris metodiki konfranslarn tkili iin rhbrlik; rektor olmadqda onun slahiyytlrini icra etmk.
Thsil v gnclrin trbiy msllri il bal hkumtin, Milli Mclisin, prezidentin qrar v gstrilrini; ali thsill laqdar normativ sndlri; ali mktb pedaqogikasn v psixologiyasn, elementar tibbi-gigiyena normalarn, tdris planlarnn trtibi v ttbiqi qaydalarn; ali thsil sahsindki son nailiyytlri, thsilin iqtisadiyyatnn v maliyyldirilmsi prinsiplrinin saslarn; tdris prosesinin tkili v idar olunmas qaydalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Mvafiq profilli thsil mssislrind pedaqoji, yaxud rhbr vziflrd 5 ildn az olmayaraq i staj, elmi drcsi, yaxud elmi ad
16-c drc – III kateqoriyal ali thsil mssislrind
17-ci drc – II kateqoriyal ali thsil mssislrind
18-ci drc – I kateqoriyal ali thsil mssislrind
ELM V TEXNKA ZR (ELM LR ZR) PROREKTOR
Elmi-metodiki v elmi ilr bilavasit rhbrlik etmk, kafedralarn elmi-metodiki v elmi-tdqiqi ilrinin tkili, elmi konfranslarn tkili; aspirantlarn (tdqiqatlarn) hazrlanmasna v elmi-pedaqoji kadrlarn ixtisasnn artrlmasna nzart; elmi nailiyytlrin xalq tsrrfatna ttbiqi zr tdbirlrin ilnmsi; tlb elmi cmiyytlrin rhbrlik; elmi tdqiqat blmsin rhbrlik; elmi tdqiqat laboratoriyalarna rhbrlik.
Elmi-tdqiqat ilri v texnika il bal dvlt v hkumt orqanlarnn qrar, gstri v tvsiylrini, normativ sndlri v metodik sndlri, xarici lklrin (o cmldn MDB dvltlrinin) elm sahsindki nailiyytlrini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Mvafiq profilli elm v ya thsil mssissind pedaqoji, yaxud rhbr vzifd 5 ildn az olmayaraq i staj, elmi drcsi, yaxud ad.
16-c drc – elmlr namizdi elmi drcsi v dosent elmi ad olan;
17-ci drc – elmlr doktoru elmi drcsi olan.
TRBY LR ZR PROREKTOR
Ali mktbd trbiy ilrin bilavasit rhbrlik edir, hmin ilr n rektor qarsnda cavabdehlik dayr.
Faklt v kafedralarda, digr struktur blmlrd trbiyvi ilri laqlndirir, ona nzart v rhbrliyi hyata keirir. Tlblrin tdris proseslrind v drsdn knar vaxtlarda trbiysi il bal keiriln tdbirlr nzart edir v istiqamt verir. Trbiy ilri il bal keiriln btn tdbirlrd itirak edir. Trbiy ilri zr prorektoru olduu ali mktbin trbiyvi tdbirlrini digr ali mktblrd aparlan trbiyvi ilrl laqlndirir.
Trbiy msllri il bal direktiv orqanlarn qrar v gstrilrini; trbiy il laqdar normativ sndlri; ali mktb psixologiyas v pedaqogikasn (xsusil trbiy nzriyysini); mllim-tlb mnasibtlrinin saslarn, trbiy sahsind yeniliklri
dni drclrin ixtisas tlblri:
Thsil, tlim v ya trbiy sahlrind 5 ildn az olmayaraq i staj v elmi drcsi olan.
16-c drc – elmlr namizdi elmi drcsi olan;
17-ci drc – elmlr doktoru elmi drcsi olan.
QYAB V AXAM BS ZR PROREKTOR
Qiyabi v axam blrind tdris-trbiy v metodiki ilr bilavasit rhbrlik edir. Hmin ilr n rektor qarsnda cavabdehlik dayr. Qiyabi thsil alan tlblrin yoxlama v kurs ii mvzularnn vaxtnda gtrlmsi v thvil verilmsin nzart edir, rektor v I prorektor qarsnda hesabat verir.
Axam v qiyabi blrind thsilin mzmununu. Axam v qiyabi thsill bal normativ sndlri, hkumtin qrar, mr, gstri v srncamlarn; tlimatlarla ilmyi.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Thsil mssislrind pedaqoji v ya rhbr vziflrd 5 ildn az olmayaraq i staj, elmi drcsi, yaxud elmi ad.
16-c drc – elmlr namizdi elmi drcsi olan;
17-ci drc – elmlr doktoru elmi drcsi olan.
BEYNLXALQ LAQLR ZR PROREKTOR
lklrin thsil v elm mssislri il birbaa laqlrin yaradlmasn, inkiaf etdirm v hyata keirilmsini tmin edir, beynlxalq sviyyli tdbirlrd ali mktb nmayndlrinin itirakn laqlndirir v tmin edir. Thsil Nazirliyinin mvafiq idarsi vasitsil beynlxalq proqram v proyektlrd z ali mktbinin itirakn tmin etmk n mkdaln stn istiqamtlrinin hazrlanmasn tkil edir. Xarici tlblrin tdris-trbiy v metodiki ilrin bilavasit rhbrlik edir, hmin ilr n rektor qarsnda cavabdehlik dayr. Xarici lklrd thsilin quruluunu, bzi lklrd tdris-trbiy ilrinin mzmun v xsusiyytlrini yrnir.
Xarici tlblrin regional xsusiyytlrini, xarici dillrdn birini, normativ sndlri, laq saxlad xarici lklrd ehtiyac hiss olunan faliyyt sahlrini, xarici tlblr n trtib olunmu tdris planlar v proqramlarndan ba xarma v s.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Elmi drcsi, yaxud elmi ad, idaretm sahsind tcrbsi olmaldr. Thsil mssislrind pedaqoji v ya rhbr vziflrd 5 ildn az olmayaraq i staj.
15-ci drc – xarici tlblrin say 300 nfr qdr olduqda;
16-c drc – xarici tlblrin say 300 nfrdn ox olduqda.
NZBAT-TSRRFAT LR ZR PROREKTOR
Tdris mssislrinin tsrrfat, mdni-mit ilrin bilavasit rhbrlik edir. Ali mktblrin auditoriyalarnda kabinet v laboratoriyalarnda, tdris-idman bazalarnda, yataqxana v yemkxanalarda sanitar-gigiyena vziyytini v qayda-qanunu tmin edir, tikintiy, kapital v cari tmir rhbrlik edir, tdris binasn, laboratoriyalar, kabinetlri, tsrrfat v mdni-mit mssislrini avadanlqlarla, inventar v materiallarla tmin edir; tlblrin v professor-mllim heytinin maddi-mit raitinin yaxladrlmas zr tdbirlr keirir; rektorun tapr il maliyy-tsrrfat mslsi zr digr mssislrl mqavil balayr.
Tdris mssissinin maddi-texniki bazasnn mhkmlndirilmsin ynldilmi qrar, mr v srncamlar; texnika v texnologiya sahsindki yeniliklri; normativ sndlri, tikinti v onun iqtisadiyyat msllrini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsili, inzibati v tsrrfat faliyyti sahsind tcrbsi v 3 ildn az olmayaraq i staj.
14-c drc – III kateqoriyal ali mktbin inzibati-tsrrfat ilri zr prorektor vzifsini icra edn;
15-ci drc – II kateqoriyal ali mktbin inzibati-tsrrfat ilri zr prorektor vzifsini icra edn;
16-c drm – I kateqoriyal ali mktbin inzibati-tsrrfat ilri zr prorektor vzifsini icra edn.
FLAL DREKTORUNUN MAVN
Filialda tdris-trbiy ilrin bilavasit rhbrlik edir. Filialn Elmi urasnn katibi kimi ictimai i aparr. Baza thsil proqramlar v tdris planlarna uyun olaraq tdris proqramlarnn ttbiqin rhbrlik edir. Tdris prosesin, tlblrin tdris v istehsalat tcrbsin nzart edir. Dekanlarla birg drs cdvlini hazrlayb direktorun tsdiqin verir. Filialda drs deyir, tdris mllrind, semestr imtahanlarnda itirak edir, onlara lazmi elmi-metodiki kmklik gstrir. Onlarn frdi planlarnn yerin yetirilmsin nzart edir. Kafedralarda elmi-tdqiqat ilrinin vaxtnda mzakir olunmasna v thvil verilmsin nzart edir.
Faklt v kafedralarn i prinsipini, tdris, trbiy v elml bal mr v gstrilri, metodiki tvsiylrdn istifad etmyi, tdris planlarnn trtibi qaydalarn, ii planlarnn hazrlanmasn, ali mktb pedaqogikasn, psixologiyasn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Elmi drcsi v ad; tdris-trbiy sahsind pedaqoji i tcrbsi. Vzif maa filial direktoru vzifsin gr veriln vzif maandan 10-20% aa miqdarda dnilir.
Fakltd tdris, trbiy v elmi ilr, thsil proqramlarnn v tdris planlarnn yerin yetirilmsin bilavasit rhbrlik edir v bunlar n cavabdehdir. Faklt elmi urasna sdr v yekun buraxl attestasiyas sdrinin mavinidir. Fakltd drs v imtahan cdvllrinin trtibin rhbrlik edir v onlarn dzgn icrasna, elc d fakltnin tlblrinin semestr-kurs mqbul v imtahanlarnn, dvlt imtahanlarnn gediin nzart edir. Buraxl imtahanlarna v ya buraxl ilrinin mdafisin tlblrin buraxlmas iinin obyektiv tkilin cavabdehdir. Mvcud qaydalara uyun olaraq tlblrin tqad almalar n tkliflr verir. Fakltd tdris yklrinin hesablanmas v blgsn nzart edir. Fakltd aspirantlarn v doktorantlarn hazrlanmas iin rhbrlik edir. Faklt elmi urasnda keiriln vzify sekilr (dosent, ba mllim, mllim, assistent v s.) n tam cavabdehdir. Fakltnin professor, mllim heytinin ixtisasnn artrlmas zr plan v qrafiki trtib edir. Fakltnin trkibin daxil olan kafedralar zr tdris olunan fnlrin proqramlarnn hazrlanmas, drsliklrin yazlmas v tdris metodiki vsaitlrin hazrlanmasnn tkilatsdr, Fakltd v hminin kafedralararas elmi v elmi-metodiki konfranslar elmi seminarlar tkil edir, birbaa fakltnin profilin uyun simpoziumlarn v konfranslarn tkilind, keirilmsind itirak edir. Faklt tlblrinin v mkdalarnn elmi-metodiki ilrin rait yaradr v hesabatlarn tlb edir. Mtxssis hazrlna lazm olan digr tdbirlri hyata keirir, Faklt tlblri v mkdalarn z slahiyytlri daxilind hvslndirir v ya inzibati tnbehlr grr. Ali mktb rektoruna v ali mktbin elmi urasna faklt il bal tkliflrl mracit edir. Fakltnin istehsalatla v xarici laqlrini tkil etmk mqsdil tkliflr verir v ya tmin edir. Fakltnin elmi-pedaqoji, elc d tdris yardm heytinin seilib yerldirilmsin nzart edir.
Tdris v trbiy il bal dvlt v hkumtin qrar v gstrilrini; tdrisl bal normativ sndlri, metodiki tvsiylri; tdris planlarnn trtibini v mzmununu, tdris planlarnn trtib qaydasn, tdris-trbiy sahsind xarici lklrd qazanlm son nailiyytlri, tlblr tqad myynldirmyi, onlarn trbiysi v istirahti n tdbirlr grmyi.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Elmi drcsi v elmi ad; tdris-trbiy sahsind pedaqoji i tcrbsi;
Kafedrada tutduu vzif maann 10%-i hcmind lav haqq dnilir.
FAKLT DEKANININ MAVN
Fakltd tdris-trbiy v elmi ilrin gediin rhbrlik edir. Thsil proqramlarna uyun olaraq tdris planlarnn trtib olunmasna rhbrlik edir. Fakltd tdris prosesin, tlblrin tdris-istehsalat tcrbsin nzart edir, drs v imtahan cdvlini hazrlayb dekann tsdiqin verir, fakltd tdrisin keyfiyytin nzart edir, mllimlrin tdris mllrind itirak edir, onlara lazmi metodiki kmklik gstrir, semestr imtahanlarnn hazrlanmasnda v keirilmsind itirak edir. Kafedralarda elmi-tdqiqat ilrinin vaxtnda mzakir olunmasna v thvil verilmsin nzart edir. Dekanlqda v kafedralarda tdris prosesi il bal ilrin tkilini tmin edir. Tlblrin tdris, trbiy v elmi faliyytini istiqamtlndirir. Tdrisin tkili il bal dekana tkliflr verir, dekan olmadqda onu vz edir.
Tdris-trbiy v elml bal qrar, srncam v gstrilri, tdrisl bal normativ sndlri, metodiki tvsiylri, tdris planlarnn trtib olunmas v ii planlarn hazrlanmas qaydalarn, ali mktb pedaqogikasn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Elmi drcsi v elmi ad; tdris-trbiy sahsind pedaqoji i tcrbsi; dekan vzifsin gr veriln haqdan 10% aa haqq dnilir.
Thsilin btn formalar zr mhazirlrin, laborator, praktik seminar mllrinin v s. tkili v keirilmsind kafedra zvlrin rhbrlik edir. Yekun buraxl imtahanlarna, istehsalat tcrbsin kurs v diplom layihlrin, tlblrin mstqil ilrin, kurs imtahan v mqbullarnn keirilmsin, tlblr arasnda trbiyvi ilrin tkilin rhbrlik edir; Kafedrann professor-mllim heytinin drs yknn blgsn aparr, onun mzakirsi v tsdiqini tkil edir. Professor-mllim heytinin frdi v tqvim planlarn tsdiq edir. Kafedrada tsdiq olunan fnlr zr myyn olunmu qaydada tdris proqramlarnn ilnib hazrlanmasna rhbrlik edir v onlar tsdiq etdirir. Bu proqramlara uyun drsliklrin tdris metodiki v tdris vsaitlrinin hazrlanmasn tmin edir. Digr kafedralarla kafedralararas laqlr yaradr. Tsdiq olunmu plana uyun olaraq professor-mllim heytinin v tlblrin elmi-tdqiqat ilri aparlmasna rait yaradr, bitmi elmi-tdqiqat ilrinin mzakirsini keirir v onlarn nticlrinin istehsalata ttbiqin nzart edir. Professor-mllim heyti sekilri il bal kafedrada mzakir tkil edir. Kafedrada vakant yerlr v saathesab ilynlr tqdimat verir. Ali mktb rhbrliyinin gndrii il daxil olmu knar tdqiqatlarn, elc d kafedra mkdalarnn mdafiy tqdim etdiyi dissertasiyalarn mzakirsini tkil edir.
Digr kafedralarla, idar, mssis v tkilatlarla laqlr yaradr. Ali mktb mzunlar, kafedrann aspirant mzunlar il sistematik laqlr yaradlmasn tkil edir; kafedra zvlrinin ixtisasartrmaya (yaxud staj kemy) gndrilmsi n tkliflr verir.
Tdris v trbiy, o cmldn ali thsill bal dvlt v hkumtin qrarlarn, mrlri, gstrilri. Ali thsil v kafedralarn faliyyti il bal normativ sndlri, metodiki tvsiylri, professor-mllim heytinin arasnda drs ykn blmyi, tdris planlarnn trtibi v qaydalarn. Kafedrada tdris olunan hr bir fnn zr proqramlarn, kafedrann laborant-texniki heytinin v professor-mllim heytinin grcyi auditoriyadan knar ilrin mzmununu; mllim v tlblrin elmi-tdqiqat ilrin rhbrlik etmk qaydalarn, baqa kafedra v thsil mssislrinin qabaqcl i tcrbsini yrnmyi v yayma, tdris prosesind tlimin texniki vasitlrindn istifad etmk qaydalarn; aspirant v doktorantlara rhbrlik etmyi.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Elmi drcsi v elmi ad, pedaqoji i tcrbsi. Kafedrada tutduu vzif zr mk haqqnn 10%-i hcmind lav haqq dnilir.
TDRS-METODKA BSNN MDR
Ali mktbin faklt v kafedralarnda tdris-metodiki ilrin tkilin v tdris-metodik bnin ilrin rhbrlik edir.
Ali mktbin tdris planlar v proqramlarnn yaradlmas v tkmilldirilmsi zr btn ilri istiqamtlndirir.
Tdris yknn bldrlmsi prinsiplrinin saslarn tyin edir. Drs yklrinin kafedralar zr blgsn v yerin yetirilmsin nzart edir. Kafedralarn tat cdvlini planladrr.
Tdris-metodiki ilrl bal btn msllrin hllind itirak edir.
Thsil prosesini, tdris v tdris-metodiki ilrl bal normativ sndlri, qanun, qrar, mr, gstri v srncamlar, tdris plan v proqramlarnn quruluunu, mzmununu v ttbiqini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
14-c drc – elmlr namizdi elmi drcsi olmayan dosent;
15-ci drc – elmlr namizdi, dosent;
16-c drc – elmlr doktoru elmi drcsi olmayan professor;
17-ci drc – elmlr doktoru, professor.
Ali mktbin faklt v kafedralarnda tdris ilrini tkil edir. Tdris yklrin dair taprqlar fakltlr atdrr, onlarn sasnda ii tdris planlarnn hazrlanmasna nzart edir. Kafedralarda professor-mllim, elc d tdris yardm heyt tatlarnn myynldirilmsi, tdrisl bal btn statistik mlumatlarn hazrlanmas v aidiyyti zr gndrilmsin, tdris bsinin (hissnin) iilrinin faliyytin istiqamt verir v rhbrlik edir. Tlblrin tdris planna uyun drslrinin normal keirilmsini tkil edir. Tlblrin kurs imtahan v mqbullarnn keirilmsin, akademik borclarn lvin, mslht saatlarnn tkilin v keirilmsin, tlblrin drs davamiyytin nzart edir, tdris-trbiy v elml bal btn msllrin hllind itirak edir.
Tdris-trbiy v elml bal normativ sndlri, qrar, gstri v srncamlar, tdris plannn quruluunu v mzmununu, drs yklrinin kafedralar zr v ayr-ayr mllimlr arasnda blgsn v s.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsili, tdris sahsind tcrbsi.
12-ci drc – III kateqoriya ali mktbd;
13-c drc – II kateqoriya ali mktbd;
14-c drc – I kateqoriya ali mktbd.
TDRS LABORATORYASININ MDR
Laborant-texniki heytl birlikd laboratoriya cihaz v avadanlqlarn tdris mllrind istifad etmk n hazrlayr. Laboratoriya ilrinin yerin yetirilmsind tlblr elmi-pedaqoji istiqamt verir.
Laboratoriyada saxlanlan cihaz v avadanlqlarn xsusiyytlrini, i prinsipini, laboratoriyann profilin uyun fnni
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsili, yaxud elmi ad v drcsi
11-ci drc – ali thsilli;
12-ci drc – elmi ad v elmi drcsi olan.
TDRS-MSLHT MNTQSNN MDR
Mvafiq struktur blmnin faliyytin rhbrlik; Qiyabi thsil alan tlblrin imtahan v mqbullara hazrlanmas, yoxlama v kurs ilrinin qbulunu v s. ilri tkil etmk.
Tdrisl bal mslht ilrinin tkilini; Mllimlri mslht iin clb etmyi; pedaqogika v psixologiyan, mvafiq normativ sndlri
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsilli, tdris mssissinin profilin uyun ideoloji i tcrbsi olan
11-ci drc – III kateqoriya ali mktblrd
12-ci drc – II kateqoriya ali mktblrd
13-c drc – I kateqoriya ali mktblrd
DOKTORANTURA V ASPRANTURA BSNN MDR
Aspiranturaya (doktoranturaya) qbulu planladrr, elm v texnika zr prorektorun imzas il Thsil Nazirliyin tqdim edir. Aspiranturaya snd qbul edir v mzakir n mvafiq kafedralara gndrir, mzakir nticlrini aspirantn sndlri il birlikd elmi uraya tqdim edir; Aspirant v dissertantlarn mvzularn tsdiq etdirir v onlarn plan zr ilmsin nzart edir. Aspirantlarn thsilini tkil edir, onlarn tyinat il bal mslnin hllind itirak edir.
Aspirant v dissertantlarla nsiyytd olma; pedaqogikan, psixologiyan, elmi v elmi-pedaqoji kadrlarn hazrlanmas il bal sndlri.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsili, elmi-pedaqoji kadrlarn hazrlanmas sahsind i tcrbsi olan.
12-ci drc – elmi drcsi olmadqda;
13-c drc – elmi drcsi olduqda.
KADRLAR BSNN RS
Thsil-trbiy mssislrinik kadrlarla tmin olunmas iin rhbrlik edir. Mssisnin iqtisadi v sosial inkiaf planlarnn sasnda kadrlara tlbatn myynldirilmsi v proqnozladrlmas iind itirak edir. mk haqqnn dzgn hesablanmas, idn azad olunma, bir idn digrin krlm il laqdar mracit edn thsil iilrini qbul edir, kadrlarn yerldirilmsi v onlardan dzgn istifad olunmas msllrin nzart edir. Mssis rhbri il birlikd gnc mtxssislrin il tmin olunmas, staj kemsi v trbiysi msllri il mul olur. Vzif v ixtisas drclrini artrmaq n vaxtar olaraq mtxssislrin igzarlq keyfiyytini yrnir. Thsil iilrinin ixtisasnn tkilind itirak edir. mkdalarn i qbul olunmas, bir vzifdn digrin krlmsi v idn azad edilmsi il bal sndlm ilrini vaxtnda tkil edir. Hmkarlar tkilat il birlikd mssis iilrin v onlarn aillrin pensiya tyin etmk n zruri olan sndlrin hazrlanmasn v sosial tminat orqanlarna verilmsini tmin edir. Kadrlar zr inspektorlarla metodiki rhbrliyi hyata keirir. Kadrlarla bal qrar, mr v gstrilrin blm rhbrlri trfindn icra olunmasna nzart edir. Btn kateqoriyalardan olan kadrlarla ilrin forma v metodlarnn tkmilldirilmsi zr tdbirlr grr. Kadrlarla ilrin yekunlarn yrnir v mumildirir, kadr axclnn, zrsz iburaxma hallarnn blrini v baqa mk intizam pozuntularn thlil edir, kadrlarn mhkmlndirilmsi, akar olunmu nqsanlarn aradan qaldrlmas haqqnda tkliflr hazrlayr, srbstlmi fhl v qulluqularn i dzldilmsi zr tdbirlr grr; tabel uotunu, ezamiyyt qrafiklrinin trtibi v yerin yetirilmsini tkil edir.
Yuxar orqanlarn qrar, gstri v mrlrini, kadrlarla i dair metodiki, normativ v digr rhbrlik n nzrd tutulan materiallar; thsil mssissinin xsi heytinin uotunu; xalq tsrrfat sahlrinin inkiaf perspektivlrini; thsil mssissinin kadrlarla komplektldirilmsi planlarnn tyin olunmas v dnilmsi qaydas haqqnda sasnamni; mkdalarn i qbul edilmsi, keirilmsi v idn azad edilmsi, onlarn mk kitabalar v xsi ilrinin aparlmas v qorunmas qaydasn; mssisnin iilrin v onlarn aillrin pensiya tminatn rsmildirmyi; tabel uotunun tkili; peynmnn, myin sosiologiyasn, iqtisadiyyatn saslarn, myin elmi tkilini, istehsalatn v idaretmnin tkilini, mk qanunuluunu, myin mhafizsinin, thlksizlik texnikasnn istehsalat sanitariyasnn v yanndan mhafiznin norma v qaydalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsilli, mtxssislrl v rhbr iilrl idaretmnin tkili zr 5 ildn az olmayaraq staj olan;
11-ci drc – III kateqoriya ali mktblrd;
12-ci drc – II kateqoriya ali mktblrd.
13-c drc – I kateqoriya ali mktblrd
HQUQ BSNN MDR (BA HQUQNAS)
Thsil-trbiy mssissind qanunuluun gzlnilmsini v onun hquqi maraqlarnn mdafisini tmin edir: Qanunuluun tlblrin uyun olaraq mssisd hazrlanm mr, tlimat, sasnam layihlrin nzarti hyata keirir, habel zruri hallarda bu sndlrin hazrlanmasnda itirak edir. Mssisd mk intizamn mhkmlndirmk n tdbirlr hyata keirilmsind itirak edir. Mssis trfindn verilmi mrlrin v digr normativ aktlarn ttbiqi iin dair mslhtlr verir. ctimai tkilatlara kmklik gstrir. Hquqi biliklri tbli edir.
“Azrbaycan Respublikasnn Thsil Qanununu, yuxar orqanlarn qrar, srncam v mrlrini, hquqi faliyyt zr metodiki, normativ v digr sndlri; faliyytd olan qanunlar; mlki mk; maliyy; inzibati-hquq; qanunuluq v normativ aktlar zr mlumat-informasiya ilrinin avtomatladrlmas v mexanikldirilmsin dair texniki vasitlri; tdris mssissinin tsrrfat-maliyy faliyyti haqqnda hesabat trtibi v uotunun aparlmas qaydasn; mqavillrin trtibi v balanmas qaydasn; iqtisadiyyatn, myin, istehsalatn tkilini; myin mhafizsi, texniki thlksizlik; istehsalat sanitariyas v yanndan mhafiz norma v qaydalarn.
dni drclrin ixtisas tlblri
14-c drc – ali hquq thsilli v ixtisas zr 5 ildn az olmayaraq i staj.
Ali mktb rektorunun kmkisi yuxar tkilatlardan ali mktb daxil olan mr v srncamlar rhbrliy atdrr. Rektorluun btn tdbirlrinin keirilmsinin tkilin kmklik gstrir. Rektora lazm olan sndlri toplayr, sahmana salr v ona tqdim edir. Rektorun qbul gnlrind itirak edir, mracit v ikaytlri qeyd alr v onlar icra etmk n aidiyyti olan xslr (kafedra mdirlrin, dekanlara, dekan mavinlrin, blr, blmlr v s.) atdrr, nticsi bard mlumat toplayr v rektora tqdim edir.
Faklt dekanlar, kafedra mdirlri, nriyyat, mtb, tsrrfat sahsi v digr struktur blmlrin rhbrlri il laq saxlayr, ali mktb rhbrliyinin taprqlarn onlara atdrr.
Rektorlua mracit edn xslrl nzaktli davranma, mvcud etik normalara riayt etmyi, mvafiq normativ sndlrin, qaldrlan msllrin v ediln mracitlrin kim aid olduunu.
dni drclrin ixtisas tlblri:
9-cu drc – ali thsilli, adamlarla i sahsind tcrbsi olan.
Rektorun mslhtisi ali mktb iini yax biln, yksk tkilatlq qabiliyytin v kollektivd yksk nfuza malik olan elmi ad v drcy malik professor-mllimlr srasndan tyin edilir.
O, ali mktbin elm v tdris ilrinin tkil olunmasnda yaxndan itirak edir, tsisinin v dvlt orqanlarnn mr v gstrilrinin icrasna nzart edir. Rektorluun v elmi urann keirilmsind fal itirak edir Faklt kafedra v digr struktur blmlrd irli qurulub qaldrlan msllri yrnir, mvafiq blmni mslhtlr verir. Ali mktbin elmi urasnda. Habel rektorun itirak il keiriln mavirlrd irli srnn tkliflri thlil edib, qbul olunan qrarlarn icra vziyytini yrnib, mvafiq ry v tkliflr hazrlayr. Rektorun gstrii il aparlan yoxlamalarn nticlrini mumildirir v rektora mslht xarakterli mlumatlar hazrlayr. Rektorun qbul gnlrind rizi v ikaytilr mvafiq mslhtlr verir.
Ali thsill bal mvcud qrar v gstrilri, mr v srncamlar, normativ sndlri, ali mktb pedaqogika v psixologiyasn.
dni drclrin ixtisas tlblri:
14-c drc – elmi ad v elmi drcsi, pedaqoji v ya rhbr vzifd 5 ildn az olmayaraq i staj.
DSPETER (BYK DSPETER D DAXL OLMAQLA)
Ali mktbd hazrlanan pe ixtisaslar zr mvcud tdris normalar v illik tdris yk sasnda drs cdvllrini nizamlamaq, hr bir fakltd mhazir, seminar v praktik (laborator) mllr n auditoriyalar myynldirmk v onlar drs cdvllrin nzr almaq; semestr v dvlt (buraxl) imtahanlar n auditoriyalar ayrmaq v bu bard faklt dekanlarna mlumat vermk. Ba dispeter ali mktb rhbrlri qarsnda, hr bir fakltnin dispeteri is ali mktbin ba dispeteri qarsnda msuliyyt dayr.
Drs cdvllrini tnzimlmyi; mllim v tlblrl smimi nsiyytd olma v s.
dni drclrin ixtisas tlblri:
4-c drc – dispeter;
5-ci drc – byk dispeter.
Tdris-istehsalat emalatxanasnn faliyytin rhbrlik etmk; emalatxanann tikinti materiallar, alt v avadanlqlarla tchiz olunmasn tmin etmk; tdris-istehsalat emalatxanalarnda drsin normal kemsini tkil etmk.
z ixtisasn; emalatxanadak cihaz, dzgah, alt v avadanlqlarn xsusiyytlrini v ilm prinsipini, onlardan istifad etmk qaydalarn; mllimlr metodiki istiqamt vermyi.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali v ya orta ixtisas thsilli, istehsalatda 3 ildn az olmayaraq i staj.
11-ci drc – orta ixtisas thsilli;
12-ci drc – ali thsilli.
STEHSALAT TCRBSNN RHBR
Ali mktbd istehsalat tcrbsinin tkili, aparlmas v yekunladrlmasna mumi rhbrliyi hyata keirir, myyn edilmi vaxtlarda nazirlik, idar, mssis v tkilatlara tlblrin istehsalat tcrbsini tkil etmk n sifarilr verir; hr il tcrb bazalar il mqavillr balayr, tcrbnin keirilmsi qrafiklrini v proqramlarn tcrb bazalar il razladrr; tcrb rhbrlrini kafedra mdiri v dekanlqla birlikd myyn edir v onu lazmi tlimatlarla tmin edir; tcrb il bal keiriln btn tdbirlrd itirak edir.
stehsalat tcrbsi il bal normativ sndlri, qrar, mr, srncam v gstrilri; tcrb bazalarnn i xsusiyytlrini.
dni drclrin ixtisas tlblri:
Ali thsil; pedaqoji v ya istehsalat sahsind i tcrbsi.
11-ci drc – III kateqoriya ali mktbd;
12-ci drc – II kateqoriya ali mktbd;
13-c drc – I kateqoriya ali mktbd.
LABORANT (BYK LABORANT DA DAXL OLMAQLA)
ldiyi kafedradak laboratoriyalarn lazmi cihaz v avadanlqlarla tchiz olunmasna kmklik edir; kafedrann tdris v elmi ilrinin tkilind yaxndan itirak edir; Tdris mllrinin gedii prosesind fnn mllimin kmk gstrir. Laboratoriyada keirilck drslrin qrafikini tnzimlyir; kafedrann tkilati tdbirlrind itirak edir.
ldiyi kafedrann i xsusiyytlrini, mhazir, seminar v praktik mllr vvlcdn hazrlq ilri grmyi, drs cdvlini trtib etmyi, drs ykn hesablama, tlblrl davranma, nsiyytd olma v onlara lazmi elmi-metodiki gstrilr, izahatlar vermyi.
dni drclrin ixtisas tlblri:
5-6-c drc – laborant, orta thsilli v ya ali thsilli;
7-ci drc – byk laborant, orta ixtisas thsilli;
8-ci drc – byk laborant, ali thsilli;
9-cu drc – byk laborant, ali thsilli, elmi drcsi olan.
Thsilin btn formalarnda (yani, qiyabi, axam) tdris planlarna v proqramlarna uyun olaraq ixtisaslar zr mhazirlr aparr, praktik, laborator v seminar mllrin rhbrlik edir; dosent, ba mllim, mllim v assistentlrin, habel tabeliyind olan laborant v texniki heytin faliyytin istiqamt verir. stehsalat tcrbsin rhbrlik edir; tlblri kurs v diplom layihlrin, mstqil ilrin rhbrlik edir; dvlt v kurs imtahanlarn, habel mqbullar qbul edir; frdi plana uyun olaraq elmi-tdqiqat iini yerin yetirir, digr mllimlrin elmi ilrin, dissertasiyalara ry verir; aspirant v dissertantlara, tlb elmi-tdqiqat yerin rhbrlik edir, tlblrin trbiysi il laqdar tdbirlr grr; drslik, drs vsaitlri, metodik tvsiylr yazr, proqramlar trtib edir. Tdqiq etdiyi problemlrl bal respublika v xarici lklrd keiriln simpoziumlarda, konfranslarda mavirlrd v digr elmi mclislrd mruz v mlumatlarla xlar edir.
Thsil-trbiy, o cmldn ali thsil v elml bal hkumtin v dvltin qrar, mr v gstrilrin, ali thsill bal normativ sndlri; metodik tvsiylri, tdris planlarnn mzmununu, mllimlrin, laborant-texniki heytin vziflrini, drslik, drs vsaiti yazma, proqram trtib etmyi, elmi mclislr (simpoziumlar, konfrans, mavir v s.) tkil etmyi v ona rhbrlik etmyi, elm adamlar il laq yaratma, aspirant, dissertantlara rhbrlik etmyi.
dni drclrin ixtisas tlblri:
16-c drc – elmlr doktoru elmi drcsi olmayan;
17-ci drc – elmlr doktoru elmi drcsi olan;
18-ci drc – akademik, akademiyann mxbir zv.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.