Həsənov Həsrət (tərtibçi). Müasir Azerbaycan dilinin leksikası

Dilçilikdə ən mürəkkəb problemlərdən biri də omonimiya hadisəsidir. Dildə omonimlərin mövcudluğu yeni hadisə deyildir. o, tarixi kateqoriyadır. Dilin eyni formalı bütün vahidləri (morfem, söz, söz birləşmələri və cümlələr) arasında omonimik münasibət vardır. Omonimiya dilin və nitqin qanunauyğun təbii Ieksik-semantik və Ieksik-qrammatik amilləridir. Omonimiya dilin leksik və qram¬matik elementlərini birləşdirərək, öz fonetik strukturuna görə dilin müəyyən inkişaf dövründə uyğunlaşan morfem, söz, söz birləş¬mələri və cümlələri araşdırır .

Azərbaycan Dilinin Omonimlər Luğəti – Həsrət Hesenov

Dilçilikdə ən mürəkkəb problemlərdən biri də omonimiya hadisəsidir. Dildə omonimlərin mövcudluğu yeni hadisə deyildir. o, tarixi kateqoriyadır. Dilin eyni formalı bütün vahidləri (morfem, söz, söz birləşmələri və cümlələr) arasında omonimik münasibət vardır. Omonimiya dilin və nitqin qanunauyğun təbii Ieksik-semantik və Ieksik-qrammatik amilləridir. Omonimiya dilin leksik və qram¬matik elementlərini birləşdirərək, öz fonetik strukturuna görə dilin müəyyən inkişaf dövründə uyğunlaşan morfem, söz, söz birləş¬mələri və cümlələri araşdırır .

Dilçilikdə omonimiya probleminin öyrənilməsinin həm nəzəri, həm də praktik əhəmiyyəti vardır. Çünki semasiologiyanın bir sıra məsələləri, xüsusən söz probleıni, onun mənası omonimlərlə çox bağlıdır .

Omonimlər linqvistik hadisə olub, dilin leksik və qrammatik xüsusiyyətlərini birləşdirən, öz səs tərkibinə görə dilin inkişaf dövrlərində müəyyən oxşarlığı olan, mənaca müxtəlif sözlərdir. Bunlar bir dilə yox, bütün dillərə xas olan bir hadisədir. Hər dildə işlənən omonimlərin öz xüsusiyyəti var, onu mexaniki olaraq başqa bir dilə köçürmək olmaz. Bu həm müxtəlif, həm də eyni sistemli dillərə aiddir. Türk dillərinin hamısında omonim var; lakin onlar tam eynilik təşkil etınir. Türk dillərinin nəşr olunmuş lüğətlərini bir-biri ilə müqayisə etsək, omonimlərdə olan fərqi aydın görmək olar. Məsələn, Azərbaycan dilindəki ağ – ağ; ay – ay; arı – arı; at – at; aşıq – aşıq; bağ-bağ; bal – bal; bez – bez; bel – bel; biz – biz; boz – boz; qaz – qaz; qara – qara; qəza – qəza; qərar – qərar; qurd – qurd; dağ- dağ; dar- dar; divan – divan; dolu – dolu; don – don; dövlət – dövlət; düz – düz; əsər – əsər; göy – göy; mat – mat; sağ sağ; sap – sap; sarı – sarı; saç – saç; səfər – səfər; sirkə – sirkə ; ..

Həsənov Həsrət (tərtibçi). Müasir Azerbaycan dilinin leksikası

Söz dilin əsas vahididir. Dildəki sözlərin hamısı birlikdə dilin lüğət tərkibini, yəni leksikasını təşkil edir. Dilin lüğət tərkibindən bəhs edən bölmə leksikologiya adlanır. Sözün ifadə etdiyi məna onun leksik mənasıdır. Yəni həmin sözü deyərkən nəyi başa düşməyimizdir. Sözün qrammatik mənası da olur. Qrammatik məna sözün hansı nitq hissəsinə aid olması və həmin nitq hissəsinə aid xüsusiyyətləri daşımasıdır. «İzin» sözü: icazə almaq leksik mənası, isim və adlıq halda olması qrammatik mənasıdır. Sözün leksik mənasını müxtəlif yollarla izah etmək olar: həmin sözə yaxın mənalı söz; seçməklə: təməl-bünövrə; Əşyanın, hərəkətin əlamətlərini izah etməklə: sarıköynək — sarı rəngli quş; şütümək — sürətlə ötüb keçmək. Sözün hissələrinin mənasını açmaqla: ovlaq — ov yeri.

• Чтобы скачать этот файл зарегистрируйтесь и/или войдите на сайт используя форму сверху.
• Регистрация

• Узнайте сколько стоит уникальная работа конкретно по Вашей теме:
• Сколько стоит заказать работу?

Həsənov Həsrət. Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti

Kitabda antoimlər – mənaca bir-birnə əks olan sözlər toplanmışdır. Onların hamısı bədii əsərlərdən gətirilən misallarda nümayiş etdirilir. Burada ancaq müxtəlif köklü leksik antonim cütlüklər verilmişdir.

• Sign up or login using form at top of the page to download this file.
• Sign up

See also

Hacıyev E.İ. Azərbaycanca-İngiliscə lüğət

• Category: Languages and linguistics → Azerbaijanian language

Bakı: Şərq-Qərb, 2005. — 896 s. ISBN: 9952-418-20-2 Lüğətə təxminən 55. 000 söz, söz birləşməsi və cümlə daxil edilmişdir. Lüğət əsasən ingilis dilini öyrənmək arszusundan doğmuştur. Mündəricat Lüğətin tərtibi prinsipləri Lüğətdə istifadə edilmiş şərti işarələr Lüğətdə istifadə edilmiş ixtisarlar azərbaycanca ingiliscə Lüğətin tərtibində istifadə edilmiş mənbələr Azərbaycan.

• 80,75 MB
• added 06/06/2014 21:13
• info modified 06/12/2014 15:21

Məmmədov İ. Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti

• Category: Languages and linguistics → Azerbaijanian language

Bakı: “Şərq-Qərb”, 2007, 424 səh., ISBN: 978-9952-34-109-6 Lüğətdə 11 minə qədər eyni və yaxın mənəları əks etdırən sinonim söz və ifadə vermilişdir ki, bunlardan 4 mini dominant sözdür. Sınonımlər lüğətinin tərtibində ədəbi dilimizin öz lüğət fondunan, başqa dillərdən alınmalardan, danışıqda işlənən sözlərdən, o cümlədən məhəlli və dialekt sözlərindən və bəzi terminlərdən.

• 29,35 MB
• added 06/20/2014 20:57
• info modified 06/23/2014 18:33