Ailə təbabəti: tarix, nə öyrənir, metodologiya

AİLƏ HƏKİMLİYİ

Təqdimatda məgsəd və hədəflər

• Məqsədimiz – bu dərsin sonunda ailə həkimliyi haggında məlumata nail olmaqdır
• Hədəflər:
• Ailə haqqında.
• Ailə həkimliyi haqqında.
• Ailə həkimliyinin tarixi barədə.
• Ailə həkimliyinin məqsədi.
• Ailə həkimliyinin üstünlükləri.
• Ailə həkimliyi və Azərbaycan.

AİLƏ

Ailə, insanın doğulduğu və ən əsas ehtiyaclarının qarşılandığı, birgə yaşayışa hazırlandığı məkandır.

Ailə cəmiyyəti əmələ gətirən kiçik bir vahiddir.

Bir-birinə qan və evlilik bağı ilə bağlanmış iki və daha çox sayda üzvdən ibarət olan qrupdur.

AİLƏ

Bir-biriləri ilə bioloji, psixoloji, sosial əlaqələri və mənəvi qarşılıqlı təsirləri olan bir qrupdur.

Bir evdə yaşayan üzvlərin cinsi, psixoloji, sosial və iqtisadi ehtiyaclarının qarşılandığı, cəmiyyətə uyğunlaşma və iştiraklarının təmin və təşkil edildiyi məkandır.

AİLƏ

Forma baxımından ailənin üç tipi var:

Geniş ailə – şərqdə ənənəvi bir ailə tipidir, kənar bölgələrdə rast gəlinən birgə yaşayış formasıdır, ailənin ən yaşlı kişisi avtoritar gücdür və eyni zamanda iqtisadi güc də onun iradəsindədir. Qadınlar arasında qaynənə ilk yerdə dayanır. Ailə içi və cəmiyyətlə olan münasibətlər adət-ənənələrə, dini qaydalara görə düzənlənir.

AİLƏ

2. Kiçik ailə – ana, ata və uşaqlardan ibarət, evlilik bağı ilə meydana gəlmiş ailə tipidir. Belə ailədə qohumlarla əlaqə geniş deyildir, qohumların ailə üzərində inanc, adət-ənənə, siyasət məsələlərində təzyiqi yoxdur və ya çox azdır, evliliyin davam etdirilməsinin, uşaqların sayı, yetişdirilməsinin və tərbiyəsinin məsuliyyəti ər və arvada aiddir.

AİLƏ

3. Gənc ailə – qohumlarından uzaqda yataqxanada, gecəqondularda yaşayan ailə tipidir. Bu ailələr bir tərəfdən geniş ailədə keçərli olan düşüncə və adət-ənənələri davam etdirmək, digər tərəfdən içərisində yaşadıqları məhəllənin adət-ənənələrinə, iqtisadi çətinliklərə uyğunlaşmaq məcburiyyətindədirlər.

AİLƏ

Xoşbəxtlik baxımından ailə 2 cür olur:

sağlam və qalmaqallı. Qalmaqallı ailədə fərdlər həm psixolojik, həm də cismani olaraq xəstə olurlar, zərərli vərdişlərə meyl göstərirlər, biri digərinin rahatsızlığına cavabdehlik hissi ilə yanaşmır, qayğısına qalmır. Bu cür ailələrə daha çox diqqət göstərilməlidir.

KEÇMİŞDƏ AMBULATOR VƏ STASİONAR XİDMƏTİNİN ETAPLARI

I etap – FMM-də, HA-da, KSX-da həkimə qədər xidmət;

II etap – HA-da, KSM-də həkim xidməti;

III etap – MRX-da, DE-də, dispanserlərdə ixtisaslı həkim xidməti;

IV etap – ŞX-da, ŞDE-də, VX-da, şəhər dispanserlərində ixtisaslı həkim xidməti;

V etap – ETİ-da, KX-da yüksək ixtisaslı tibbi xidmət.

AİLƏ HƏKİMLİYİ

Ailə həkimliyi – fərdlərə və bütövlüklə ailələrə mütəmadi və hərtərəfli ilkin səhiyyə xidməti göstərən, bütün yaş qruplarını, hər iki cinsi, bütün sistem və xəstəlikləri əhatə edən bir tibbi xidmət modelidir.

Bu gün İngiltərə və Almaniyada I pillə səhiyyə xidmətinin göstərilməsində ailə həkimliyi modelindən istifadə edilir.

AİLƏ HƏKİMLİYİ

Ailə həkimləri I pillə tibb müəsisələrində: tibb və həkim məntəqəslndə, həmçinin evdə xidmət göstərirlər.

I pillə səhiyyə xidməti göstərən tibb müəsisələri səhiyyə maarifi, profilaktik xidmət, xəstələnmə hallarında ilk olaraq müraciət edilən və ambulator tibbi xidmət göstərən quruluşdur.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN TARİXİ

1923-cü ildə Dr. Francis Peabody ümumi həkimliyə dönüş çağırışını etmış, bu fikir o zamanlar özünə çox səs toplamamışdır. 1960-cı illərdə bu məsələyə yenidən qayıdılmış, tibb fakultəsindən məzun olan pratisyenlərin bilik və bacarıq yetərsizliklərini aradan qaldırmaq məqsədiylə yeni bir ixtisas sahəsi təşkil edilmişdir.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN TARİXİ

Bu yeni ixtisas sahəsinin adı “Genəl Pratisyenlik”dir. Bu yeni ixtisas sahələri 1965-də İngiltərədə, 1966-da ABŞ-da, 1994-də Almaniyada, 1996-da Kanadada rəsmən tanınmışdır. ABŞ-da ailə həkimi ixtisası təlimi 15 pilot bölgədə başlamış, 1992-də 394 bölgəni əhatə etmişdir. Tibb fakultəsi məzunlarının 11-13%-i bu ixtisası seçir.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN TARİXİ

Ailə həkimləri tək və ya qrup şəklində çalışırlar.

ABŞ səhiyyəsinin maliyələşməsi özəl sığorta sistemində dayandığı üçün sığorta şirkətləri ilə bağlanmış müqavilələrə əsasən maliyələşir.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN MƏQSƏDLƏRİ

Ailə həkimliyinə keçiddə məqsəd təməl olaraq fərdlərə və onların ailələrinə I pillə səhiyyə xidməti verməkdir. Bu xidmətin tərkibində sadəcə müalicəedici xidmətlər deyil, eyni zamanda fərdə yönəlik qoruyucu xidmətlər də (səhiyyə maarifi, peyvəndləmə və müayinə) yer almışdır.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN MƏQSƏDLƏRİ

Erkən aşkarlamaq və müalicəni təşkil etmək,

Xəstəlik və sağlamlıq baxışlarına sadəcə bədən deyil, sosial və psixoloji elementləri də göz önünə alaraq yaxınlaşmaq.

Sağlamlıqla əlaqəli bütün məsələlərdə ilk dəyərləndirməni aparmaq.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN MƏQSƏDLƏRİ

4. Təxirəsalınmaz ilkin tibbi yardımın vaxtında və tam həcmdə xəstəyə çatdırmaq.

5. Xronik xəstəliklərdə müntəzəm baxış və müalicəni həyata keçirtmək, belə xəstəlikləri olan şəxsləri nəzarətdə saxlamaq.

6. Xəstələrlə uzun müddətli təmaslar quraraq onları nəzarətdə saxlamaq.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN MƏQSƏDLƏRİ

I pillədə fərdlərin ehtiyacları olan qoruyucu xidmətlər barədə əhaliyə məlumat vermək.

Səhiyyə maarifi işini aparmaq.

Fərdlərin yaşayış keyfiyyətlərini və sağlamlıq vəziyyətlərini yaxşılaşdırmağa çalışaraq əhalinin inkişafına kömək etmək.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN ÜSTÜNLÜKLƏRİ

Səhiyyə xidməti ailə üzvlərinin hamısına təqdim olunmuş olur.

Üzvlər içərisində yaşadıqları ailə ortamında dəyərləndirilir, bununla da sağlamlığın sadəcə xəstəlik və ya əlilliklərin yoxluğu demək olmadığı, eyni zamanda sosial və psixoloji olaraq da tam bir yaxşı hal anlamına gəlindiyi baxışı ilə hərəkət edilmiş olunur.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN ÜSTÜNLÜKLƏRİ

Üzvlərə və onların ailələrinə sağlamlıq ilə əlaqəli məsələlərdə söhbət aparmaq və təlim vermək fürsəti əldə olunmuş olur.

I pillədə həll olunmayan sağlamlıq problemləri üçün II pilləyə (xəstəxanaya) göndərilməsi və II pillədə xəstənin nəzarət etmə imkanını verir.

AİLƏ HƏKİMLİYİNİN ÜSTÜNLÜKLƏRİ

5. Üzvlərə və onların ailələrinə müntəzəm görüşəcəkləri, tanıdığı, bildiyi bir həkim vasitəsilə səhiyyə xidmətlərinin təqdim edilməsini təmin edir. Bu isə xüsusilə sağlamlığa zərərli təsiri olan bəzi davranışların dəyişdirilməsi yolunda aparılacaq təlimə müsbət təsir göstərir. Şəxsin öz həkiminə daha artıq güvən duymasını, həkimini daha yaxşı tanınmasını təmin edir. Xəstə həkim kontaktı (münasibəti) daha uğurlu olur.

AİLƏ HƏKİMLİYİNDƏ XƏSTƏLƏRƏ YANAŞMA

Modern tip yanaşma – “xəstə diqqət mərkəzində” yanaşmadır. Beləliklə ailə həkimi xəstəni problemləri ilə bərabər, bütöv olaraq ələ alır, onu həyat və yaşayış anamnezi, sosial və peşə problemləri, ailəsi və fiziki əhatəsi ilə birlikdə dəyərləndirir, nəticədə pasiyentin həm somatik xəstəliyi, həm də psixoloji vəziyyəti yaxşılaşmış olur.

AİLƏ HƏKİMLİYİNDƏ DÖVRİ SAĞLAMLIQ MÜAYİNƏLƏRİ

0-12 yaş qrupunda dövri müayinələr;

12-20 yaş qrupunda dövri müayinələr;

20-64 yaş qrupunda dövri müayinələr;

65 və böyük yaş qrupunda dövri müayinələr;

Peyvəndlər.

AİLƏ HƏKİMLİYİ VƏ AZƏRBAYCAN

Azərbaycan Respublikası səhiyyə nazirliyinin 01.09.2008-ci il tarixli “Azərbaycan Respublikası səhiyyə nazirliyinin müəssisələrində istifadə olunan ixtisasların və vəzifələrin nomenklaturası haqqında” 119 saylı əmri ilə AİLƏ HƏKİMİ vəzifəsi nomenklaturaya salınmışdır.

AİLƏ HƏKİMLİYİ VƏ AZƏRBAYCAN

AİLƏ HƏKİMİ vəzifəsini terapiya və pediatriya ixtisaslı həkimlər tuta bilərlər. Azərbaycan Respublikası səhiyyə nazirliyinin 31.10.2008-ci il tarixli “Azərbaycanda əhalinin tibbi kadrlar və xəstəxana çarpayıları ilə təminatının normativlərinin təsdiq edilməsi barədə” 151 saylı əmri ilə İlkin səhiyyə xidməti (I səviyyə) göstərən müəsisələrdə AİLƏ HƏKİMİ ştat normativi təsdiq olunmuşdur.

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2023
rəhbərliyinə müraciət

Ailə təbabəti: tarix, nə öyrənir, metodologiya

The Ailə təbabəti Ailənin bütün üzvlərinin diqqət və qayğısına yönəlmiş ixtisasdır. Yalnız fərdi diaqnozlara yönəlməyən, eyni zamanda narahatlıq və ya xəstəliyin mənşəyini təyin etmək üçün insanların ətrafını və vərdişlərini araşdıran bir intizamdır.

Bu ixtisas bədənin bütöv bir şəkildə araşdırılması ilə xarakterizə olunur, burada həkimlər həm uşaqlar, həm də böyüklər tərəfindən göstərilən simptomları qiymətləndirirlər və şərtlər fiziki və ya daxili olsun, evin hər bir üzvünə təsir göstərir. Bu analiz sahəsinin məqsədi biopsixososial kontekstdəki şərtləri anlamaqdır.

Nəticədə ailə təbabətinin travmatologiya, rentgenoqrafiya və nevrologiya kimi bir neçə elmi sahədən qaynaqlandığı ifadə edilə bilər; bununla yanaşı şamanizm və sokratizm də təsir edir.

Bu səbəbdən, intizamın müəyyən bir kimliyi var, çünki analiz metodu xəstəyə və ailələrinə daha çox təhlükəsizlik təklif etmək üçün fərqli kultları və qərəzsiz fərziyyələri özündə cəmləşdirmək olan empirik və mənəvi cəhətdən rəğbətlidir.

Bu mənada ailə təbabətinin vəzifəsi xəstənin inkişafını və rifahını təşviq edən profilaktik müalicə və nəzəriyyələr yaratmaqdır. Bundan əlavə, təsirlənmiş şəxsin ətrafındakı insanların onların sağalmasına və ya ölümlərini mənimsəməsinə kömək etməsi üçün bir həyat dövrü uydurur.

Tarix

20-ci əsrin ilk onilliklərində, iki səbəbdən kişilərə klinik baxımdan müraciət etmək çətin idi; Birincisi, məsləhətləşmələrin və müalicələrin nə qədər bahalı ola biləcəyinə görə, ikincisi şəhərlərdə və populyar bölgələrdə qaynaq çatışmazlığından ibarət idi.

Bu səbəbdən Salvador Minuchin (1921-2017) və Ian McWhinney (1926-2012) da daxil olmaqla bir qrup alim, tibbin mənasını yenidən şərh etmək qərarına gəldi və sağlamlığın məhdudlaşdırılmaması və tək bir sahədə ixtisaslaşmaması lazım olduğunu dilə gətirdi.

Bu şəkildə ailə təbabəti adlandırdıqları yeni bir layihə ortaya çıxdı. Əvvəldən bu ixtisas praktiki və öyrənmə məqsədi ilə insanların qayğısına qalırdı. Həkimlər xəstəliyi deyil, doğuşunu vurğuladılar.

Yəni mütəxəssislər, necə yaşadıqlarını bilmək məqsədi ilə xəstələrinin evlərini ziyarət etdilər, vərdişlərin narahatlığın yaranmasına və irəliləməsinə necə töhfə verə biləcəyini araşdırdılar.

Bu baxımdan bu gün də qüvvədə olan intizam prinsipini əldə etdi. Eynilə, ailə təbabətinin irəli sürdüyü ideal, təsirlənmiş insanların adət-ənənələrini və qohumlarını bilmədən dərman yazmağın və ya şərtləri uyğunlaşdırmağın əlverişsiz olmasını təmin edir. Bu təzahür sayəsində ixtisas elmi bir mövzu kimi qiymətləndirildi.

Elmi filial

1978-ci ildə, Alma Alta həkimlərinin söylədiklərindən sonra ailə təbabəti müasir səhiyyə xidmətini təbliğ edən və bütün sakinlər üçün bərabərliyi təmin edən müasir bir ixtisas və ya elmi və beynəlxalq bir mövzu olaraq təyin olundu.

Ümumi tibb sahəsinə daxil olduğu gündən bu akademik filial kiçik sapmalarla bağlı araşdırmalara üstünlük verdi; Anadangəlmə şərtlərin inkişafını dayandırmaq üçün bir yol da tapdı.

Ailə təbabəti nə öyrənir? (tədqiqat obyekti)

Ailə təbabətinin rolu insanı təhdid edən narahatlıqları və ya narahatlıqları araşdırmaqdır. Yalnız irsi xəstəlikləri və ya son mərhələsində deyil, əzablara səbəb olduqlarını da öyrənir.

Əlavə olaraq, bu intizam psixoloji narahatlıq və ya baş ağrısı kimi sosial stresin yaratdığı narahatlıqlarda ixtisaslaşır. Bu intizamın maraqlandığı digər cəhətlər bunlardır:

– İnsan orqanizmlərini məhv edən xəstəliklərin böyüməsi. Buna görə niyə yalnız ailənin bir üzvünə təsir etdiyini öyrənməyə çalışır.

– Xəstənin yaşadığı cəmiyyətin problemlərini araşdırır və fərdi onların yaşadığı mühitdə inkişafını anlamağa çalışır.

– Ailə dairələri tərəfindən təqdim olunan ehtiyaclar və qayğı və sağlamlıqla əlaqədar gözlədikləri ilə işləyir.

Metodologiya

Ailə təbabəti hərtərəfli bir intizamdır, çünki bura nozoloji, sosiologiya və digər mədəni aspektlərə yanaşmaları əhatə edir. Həkim, xəstə və ailə arasında əlaqə axtaran bir ixtisasdır. Buna görə elmi bir mövzu olaraq bir metodologiya tələb olunur.

Tədqiqat üsulu keyfiyyət və kəmiyyət təhlili və sahə işləri ilə qurulur, buna baxmayaraq ailə həkimi həqiqəti parçalanmış şəkildə yox, vahid olaraq öyrənir. Metodoloji çərçivəni inkişaf etdirərkən həkimlər aşağıdakı elementlərə etibar edirlər:

Bioloji

Ailənin digər tibb sahələrindən fərqli olaraq duyğuları narahatlıq və ya xəstəlik səbəb olduğu ağrıdan ayırmaq mümkün olmayan bioloji proseslər kimi qiymətləndirir və araşdırır.

Orta mərkəzli

Bu cəhət xəstələrin və ailə üzvlərinin sağalma və ya müalicədə aktiv şəkildə iştirak etməli olduqlarını bildirir. Eynilə, həyat şərtləri vacibdir, çünki həll və ya narahatlıq yarada bilər.

Əsas anlayışlar

Ailə təbabəti klinik, bioloji və davranış elmlərini birləşdirən ixtisasdır. Bu intizamı tətbiq edən həkimlər hər orqanla və immunitet sistemi ilə işləmək qabiliyyətinə malikdirlər.

İllərdir bu elmi və akademik qol biyomedikal paradiqmasını psixologiya kimi humanist sütunlarla əlaqələndirir. Məqsəd ailə dairəsini istiqamətləndirmək və fərdi düşüncələrini bədəni və ətrafı ilə əlaqələndirməyi öyrənmək üçün istiqamətləndirməkdir.

Hal-hazırda bu ixtisas inkişaf etmiş ölkələrdə böyük aktuallığa malikdir, lakin siyasi və iqtisadi təşkilatın olmaması səbəbindən inkişaf etməmiş ölkələrdə deyil. Ailə təbabətinin iki əsas konsepsiyası aşağıda nümayiş olunacaq:

Əsas qayğı

İntizamın əsasını təşkil edir. Nə əziyyət çəkdiyini belə bilmədən, rifahını koordinasiya etmək məqsədi ilə həkimə etibar etdiyi xəstə ilə ilk təması təmsil edir.

Ardıcıl diaqnoz

Xəstələrin sağlamlıqlarına dair xüsusi bir hesabat gözləmək qabiliyyətidir. Diaqnoz qoymazdan əvvəl ailə mütəxəssisləri narahatlığın təkamülünü və insanın xəstəliyini gündəlik mühitlə necə əlaqələndirdiyini müşahidə edirlər.

İstinadlar

1. Alvarez, R. (2012). Ümumi və inteqral tibb haqqında mövzular. 6 Oktyabr 2019 tarixində Milli Tibb Akademiyasından alındı: anm.org.ve
2. Blasco, G. P. (2004). Ailə təbabətində iki əsas prinsip. 5 oktyabr 2019-cu il tarixdə Tibb Arxivindən alındı: archivosdemedicina.com
3. Bogdewic, S. (2010). Praktik idealizm: ailə təbabəti. 5 Oktyabr 2019 tarixində Boston Universitetindən alındı: book.bu.edu
4. Irigoyen, C. (2015). Ailə təbabətinin yeni əsasları. 5 oktyabr 2019-cu il tarixində Venesuela Mərkəzi Universitetindən alındı: libraryucv.ve
5. Stange, K. (2017). Ailə təbabətinin töhvəsi. 6 oktyabrda Mississippi Universitetindən alındı: olemiss.edu
6. Whinney, I. (2006). Dərmanın əhəmiyyəti. 6 oktyabr 2019-cu il tarixində Tibb və Tədqiqat Jurnalı: elsevier.es

Ailə təbabəti: tarix, öyrəndiyi şey, metodologiya

The Ailə Həkimliyi Ailənin bütün üzvlərinə diqqət və qayğı göstərən ixtisasdır. Yalnız fərdi diaqnozlara diqqət yetirməyən, həm də narahatlıq və ya xəstəliyin mənşəyini müəyyən etmək üçün insanların ətraf mühitini və adətlərini öyrənən bir fənndir.

Bu ixtisas, həkimlərin həm uşaqlar, həm də böyüklər tərəfindən təqdim olunan simptomları qiymətləndirdikləri və fiziki və ya daxili olan hər bir ev üzvünə təsir etdiyini düşündükləri bədəni bir bütün olaraq araşdırmaqla xarakterizə olunur. Bu analiz sahəsinin məqsədi biopsikososial kontekstdəki şərtləri anlamaqdır.

Ailə təbabəti həm uşaqların, həm də böyüklərin təqdim etdiyi simptomları qiymətləndirərək bədəni bir bütün olaraq araşdırır. Mənbə: pixabay.com

Nəticə olaraq, ailə təbabətinin travmatologiya, radioqrafiya və nevrologiya kimi bir neçə elmi sahədən qaynaqlandığını söyləmək olar; buna baxmayaraq şamanizm və sokratizmdən də təsirlənir.

Bu səbəbdən, intizam xüsusi bir kimliyə malikdir, çünki analiz metodu, xəstə və ailələrinə daha çox təhlükəsizlik təmin etmək üçün fərqli kultları və qərəzsiz fərziyyələri özündə birləşdirməklə empirik və mənəvi cəhətdən simpatikdir.

Bu mənada ailə təbabətinin vəzifəsi xəstənin inkişafını və rifahını təşviq edən profilaktik müalicələr və nəzəriyyələr yaratmaqdır. Bundan əlavə, təsirlənmiş fərdin ətrafındakı insanların sağalmalarına və ya ölümlərini mənimsəmələrinə kömək etmək üçün bir həyat dövrü qurur.

• 1 Tarix
  • 1.1 Elm sahəsi
  • 3.1 Bioloji
  • 3.2 Orta mərkəzli
  • 4.1 İlkin tibbi yardım
  • 4.2 Ardıcıl diaqnoz

  Tarix

  20 -ci əsrin ilk onilliyində kişilərə iki səbəbdən kliniki baxımdan istifadə etmək çətin idi; birincisi, konsultasiyaların və müalicələrin nə qədər bahalı ola biləcəyinə görə idi, ikincisi isə şəhərlərdə və populyar yerlərdə qaynaq çatışmazlığından ibarət idi.

  Bu səbəbdən Salvador Minuchin (1921-2017) və Ian McWhinney (1926-2012) daxil olmaqla bir qrup elm adamı, tibbin mənasını yenidən şərh etmək qərarına gəldi və sağlamlığın məhdudlaşdırılmamalı və ya tək bir sahədə ixtisaslaşmamalı olduğunu ifadə etdi.

  Bu şəkildə ailə təbabəti adlandırdıqları yeni bir layihə ortaya çıxdı. Əvvəldən bu ixtisas praktik və öyrənmə məqsədi olaraq insanların qayğısına qaldı. Həkimlər xəstəliyi deyil, doğuşunu vurğuladı.

  Yəni mütəxəssislər xəstələrinin necə yaşadıqlarını bilmək üçün evlərinə baş çəkmiş, vərdişlərin narahatlığın yaranmasına və irəliləməsinə necə kömək edə biləcəyini öyrənmişlər.

  Bu baxımdan bu gün də qüvvədə olan intizam prinsipi ortaya çıxdı. Eynilə, ailə təbabətinin ortaya qoyduğu ideal, təsirlənmiş insanların adət -ənənələrini və qohumlarını bilmədən dərman yazmağın və ya vəziyyəti uyğunlaşdırmağın əlverişsiz olmasını təmin edir. Bu təzahür sayəsində ixtisas elmi bir mövzu olaraq qiymətləndirildi.

  Elmi şöbə

  1978 -ci ildə, Alma Alta həkimlərinin söhbətindən sonra ailə təbabəti ilkin səhiyyə xidmətini təşviq edən və bütün sakinlər üçün bərabərliyi qəbul edən müasir bir ixtisas və ya elmi və beynəlxalq mövzu olaraq təyin edildi.

  Ümumi tibb sahəsinə daxil edildikdən sonra, bu akademik şöbə kiçik sapmalar üzərində araşdırma apardı; anadangəlmə xəstəliklərin inkişafını dayandırmağın bir yolunu da tapdı.

  Ailə həkimi nə öyrənir? (öyrənmə obyekti)

  Ailə təbabətinin rolu, insanı təhdid edən narahatlıq və ya narahatlıqları araşdırmaqdır. Yalnız irsi xəstəlikləri və ya son mərhələlərini deyil, həm də əziyyət çəkmə yollarını öyrənir.

  Bundan əlavə, bu intizam psixoloji narahatlıq və ya baş ağrısı kimi sosial stresin yaratdığı xəstəliklər üzrə ixtisaslaşmışdır. Bu intizamın maraqlandığı digər cəhətlər bunlardır:

  – İnsan orqanizmlərini məhv edən xəstəliklərin artması. Buna görə də, bunun yalnız bir ailə üzvünə nə üçün təsir etdiyini öyrənməyə çalışır.

  – Xəstənin yaşadığı cəmiyyətin problemlərini araşdırır və fərdinin yaşadığı mühitdə inkişafını anlamağa çalışır.

  – Ailə dairələrinin təqdim etdiyi ehtiyaclar və qayğı və sağlamlıq ilə bağlı gözlədikləri ilə işləyir.

  Metodologiya

  Nosologiya, sosiologiya və digər mədəni aspektlərə yanaşmaları özündə cəmləşdirdiyi üçün ailə təbabəti hərtərəfli bir intizamdır. Həkim, xəstə və ailə arasında əlaqə axtaran bir ixtisasdır. Buna görə də elmi bir mövzu olaraq bir metodologiya tələb olunur.

  Ailə təbabəti həkim, xəstə və ailə arasındakı əlaqəni axtarır. Mənbə: pixabay.com

  Tədqiqat metodu keyfiyyət və kəmiyyət təhlili və sahə işlərindən ibarətdir, lakin ailə təbabəti reallığı parçalanmış şəkildə deyil, vahid olaraq öyrənir. Metodoloji çərçivə hazırlayarkən həkimlər aşağıdakı elementlərə güvənirlər:

  Bioloji

  Digər tibb sahələrindən fərqli olaraq ailə, duyğuları narahatlıq və ya xəstəlik səbəbiylə meydana gələn ağrıdan ayırmaq mümkün olmayan bioloji proseslər kimi qiymətləndirir və araşdırır.

  Orta mərkəzli

  Bu aspekt xəstələrin və ailə üzvlərinin sağalma və ya müalicədə fəal iştirak etməli olduqlarını bildirir. Eyni şəkildə, yaşayış şəraiti də vacibdir, çünki həll və ya narahatlıq yarada bilər.

  Əsas anlayışlar

  Ailə təbabəti klinik, bioloji və davranış elmlərini birləşdirən ixtisasdır. Bu intizamı tətbiq edən həkimlər hər orqanla və immun sistemi ilə işləmək qabiliyyətinə malikdirlər.

  İllər keçdikcə bu elmi və akademik sahə biyomedikal paradiqmasını psixologiya kimi humanist sütunlarla əlaqələndirir. Məqsəd, ailə dairəsini istiqamətləndirmək və fərdinə düşüncələrini bədəni və ətrafı ilə əlaqələndirməyi öyrənməkdir.

  Hal -hazırda, bu ixtisas inkişaf etmiş ölkələrdə böyük əhəmiyyət kəsb edir, lakin siyasi və iqtisadi təşkilat olmaması səbəbindən inkişaf etməmiş ölkələrdə deyil. Ailə təbabətinin iki əsas anlayışı aşağıda nümayiş olunacaq:

  İlkin qayğı

  İntizamın əsasını təşkil edir. Xəstə ilə ilk təmasını təmsil edir, nə yaşadığını belə bilmədən, rifahını əlaqələndirmək üçün həkimə güvənir.

  Ardıcıl diaqnoz

  Xəstələrin sağlamlıqları ilə bağlı konkret bir hesabat gözləmək qabiliyyətidir. Ailə mütəxəssisləri diaqnoz qoymadan əvvəl, narahatlığın təkamülünü və xəstəliyinin gündəlik mühitlə necə əlaqələndirdiyini müşahidə edirlər.

  İstinadlar

  1. Alvarez, R. (2012). Ümumi və inteqral tibb mövzular. 6 Oktyabr 2019 tarixində Milli Tibb Akademiyasından alındı: anm.org.ve
  2. Blasco, G.P. (2004). Ailə təbabətində iki əsas prinsip. 5 oktyabr 2019 tarixində Tibb Arxivlərindən alındı: archivosdemedicina.com
  3. Bogdewic, S. (2010). Praktik idealizm: ailə təbabəti. 5 Oktyabr 2019 tarixində Boston Universitetindən əldə edildi: book.bu.edu
  4. Irigoyen, C. (2015). Ailə Həkimliyinin Yeni Vəqfləri. 5 oktyabr 2019 tarixində Venesuela Mərkəzi Universitetindən alındı: libraryucv.ve
  5. Stange, K. (2017). Ailə təbabətinin töhfəsi. 6 oktyabrda Mississippi Universitetindən alındı: olemiss.edu
  6. Whinney I. (2006). Dərmanın əhəmiyyəti. 6 Oktyabr 2019 tarixində Tibb və Araşdırma Jurnalından əldə edildi: elsevier.es

  Related posts:

  1. Azrbaycan tarixi 7 sinif ksq 5
  2. Azrbaycan tarixi 8-ci sinif şkil
  3. 2015-2025-ci illərdə azərbaycan gənclərinin i nkişaf strategiyası
  4. 2018-ci_ilin_pul_siyasəti_icmalı.