Press "Enter" to skip to content

Bir Elektrik Stansiyası Necə Seçilir

Bir elektrik stansiyası satın almadan əvvəl bunun nə məqsədlə lazım olduğunu, nə qədər və hansı enerji istehlakçısına bağlı olacağını düşünün. Yüksək güc istehlakının generatorun həddindən artıq yüklənməsinə və onun sıradan çıxmasına səbəb olmaması üçün stansiyaya qoşulacaq cihazların gücünün nə olduğunu öyrənin.

“Xızı-Abşeron” külək elektrik stansiyasının Azərbaycan üçün hansı əhəmiyyəti var?

“Xızı-Abşeron” külək elektrik stansiyasının Azərbaycan üçün hansı əhəmiyyəti var? “Qətiyyətlə demək olar ki, 1994-cü ildə imzalanmış neft kontraktlarında ulu öndərin Heydər Əliyevin enerji siyasətini bu gün Prezident İlham Əliyevin elan etdiyi “Yaşıl enerji” strategiyasına transformasiyası gələcəkdə ölkəyə böyük dividendlər gətirəcək”.

15 Yanvar , 2022 11:52

https://static.report.az/photo/3f5d0a5c-1cd7-35f3-ba61-a4f724d3fb5c.jpg

“Qətiyyətlə demək olar ki, 1994-cü ildə imzalanmış neft kontraktlarında ulu öndərin Heydər Əliyevin enerji siyasətini bu gün Prezident İlham Əliyevin elan etdiyi “Yaşıl enerji” strategiyasına transformasiyası gələcəkdə ölkəyə böyük dividendlər gətirəcək”. Bunu “Report”a açıqlamasında adıçəkilən qanun layihəsini şərh edən “Azalternativenerji” MMC-nin baş energetiki Tahir Cəfərov qeyd edib. “Belə ki, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi regionu üçün yeni strategiya Cəbrayılda 240 MVT günəş və Kəlbəcərdə 100 MVT külək elektrik stansiyalarının, 80 MVT-a yaxın kiçik su elektrik stansiyalarının bərpası və 140 MVT-lıq “Xudafərin” və “Qız qalası” su elektrik stansiyalarında işlərin başa çatdırılması regionun enerji təchizatında yaşıl enerji mənbələri hesabına artıqlaması ilə təmin etməyə imkan verəcək. Abşeron regionunda isə 240 MVT-lıq günəş və 240 MVT-lıq külək enerjisi stansiyalarının quruaşdırılması ekoloji təmiz enerji hesabına elektrik enerjisinin ixrac potensialının artırmaqla yanaşı, elektrik stansiyalarında istifadə olunan 5,6 milyard kubmetr qazın bir hissəsinin qənaət edilərək ixraca yönəldilməsinə imkan verəcək. Beləliklə ölkənin artan enerji tələbatı nəyinki “Yaşıl enerji” hesabına ödəniləcək, həm də yaradılan bu izafi elektrik güclərinin Zəngəzur dəhlizi vasitəsi ilə Naxçıvan üzərindən qardaş Türkiyəyə də ötürmək mümkün olacaq. Elektrik stansiyalarında karbohidrogen yanacağından az istifadə edilməsi hesabına milyon tonlarla karbon dioksidinin qarşısı alınacaq və ölkədə ekoloji sağlamlaşma prosesinə təkan veriləcək. Bu həm də beynəlxalq konvesiyalara uyğun atqılar kvotasının icrası sürətləndirilmiş olacaq”. Energetika Nazirliyinin mətbuat sektorunun müdiri – mətbuat katibi Cahid Mikayılov isə qeyd edib ki, 2 gün öncə təməli qoyulan layihə bir çox xüsusiyətlərinə görə əhəmiyyətli olacaq: “Bildiyiniz kimi yanvarın 13-də Xızı rayonu ərazisində külək elektrik stansiyasının təməli qoyuldu. Səudiyyə Ərəbistanının”ACWA Power” şirkəti tərəfindən tikiləcək “Xızı-Abşeron” külək elektrik stansiyası ölkəmizdə xarici sərmayə cəlb edilməklə həyata keçiriləcək ilk sənaye həcmli bərpa olunan enerji layihəsidir. Eyni zamanda stansiya Azərbaycanda ən böyük külək enerji stansiyası olacaq. Müqayisə üçün qeyd edim ki, hazırda ölkəmizdə ən böyük elektrik stansiyası Xızı rayonunun ərazisində yerləşən 50 MVT gücündə “Yeni Yaşma” külək elektrik stansiyasında 20 külək turbini var və onların hər birinin gücü 2,5 MVT-dır. Bu layihədə isə təxminən 37 ədəd külək turbini olacaq və hər birinin gücü 6,5 MVT olacağı planlaşdırılır. Layihənin investisiya dəyəri 300 milyon ABŞ dolları həcmində qiymətləndirilir. Təbii ki, belə böyük həcmdə özəl investisiyanın ölkəmizə cəlb olunması Azərbaycanda aparılan islahatların məntiqi nəticəsidir. Ölkəmizdə iqtisadi sabitlik və əlverişli investisiya mühiti hazırda sərmayədarlarda inam yaradır. Nəticə etibarilə Azərbaycanda iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə, o cümlədən bərpaolunan enerji sahəsinə özəl investisiyalar yatırılır. Elektrik stansiyasinda ildə 1 milyard kilovat/saata elektrik enerjisi istehsalı proqnozlaşdırılır ki, buda təxminən 300 min evin elektrik enerjisi ilə təmini deməkdir.
Layihənin müxtəlif istiqamətlərdə üstünlükləri var ki, onlardan birini biz enerji təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsinə töhfə kimi qeyd edə bilərik. Bilirsiniz ki, enerji mənbələrinin şaxələndirilməsi enerji təhlükəsizliyinə töhvə verən əsas amillərdən biridir. Ölkəmizdə hazırda təbii qaz əsaslı ənənəvi elektrik stansiyaları, su elektrik stansiyaları və günəş elektrik stansiyaları fəaliyyət göstərir. Məhz 240 MVT-lıq külək elektrik stansiyasının inşasına başlanması bu diversifikasiyaya bir töhfədir”. C. Mikayılovun fikrincə, bu layihənin işə düşməsi ilə ildə atmosferə 400 min tondan artıq karbon qazı emissiyasının qarşısı alınacaq: “Bu da təbii ki, ekologiyaya verilən müsbət töhfədən xəbər verir. Həmçinin bu vasitəylə ildə 200 milyon kubmetr qaza qənaət ediləcək. Layihənin ekoloji faydalarından danışdıqda onu qeyd etmək lazımdır ki, bu layihə həmçinin qlobal iqlim hədəflərinə yaxınlaşmağa kömək edəcək. Bildiyiniz kimi, 2050-ci ilə qədər ölkəmizdə karbon qaz emissiyasının həcminin 40 %-ə qədər azaldılması hədəf kimi götürülüb. Məhz bu layihəni həm də həmin hədəfə çatmaq üçün atılmış addım kimi də qiymətləndirmək olar. Eyni zamanda Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 2030-cu ilə qədər ölkəmizdə bərpaolunan enerji mənbələri üzrə qoyuluş gücünü 30 %-ə çatdırılması hədəf kimi qoyulub. Bu hədəfə nail olmaq üçün 1 500 MVT gücündə yeni qoyuluş güclərinin istismara verilməsi tələb olunur. “Xızı-Abşeron” stansiyasının təməlinin qoyulması ilə bunun ilk 240 MVT-ı müəyyən olundu və 2023-cü ildə istismara verilməklə bu hədəfin ilk hissəsi tamamlanmış olacaq. Bu layihənin sosial üstünlükləri də var. Layihəni işə düşməsi ilə yeni iş yerlərinin açılması, həm yeni istehsal və xidmət sahələrinin yaradılmasına öz töhfəsini vermiş olacaq. Bu həm də xarici investorlarla işin təşkili təcrübəsi deməkdir. Bundan əlavə reallaşan bu layihə yerli ixtisaslı kadr potensialının formalaşmasına da kömək olacaq”.

Bir Elektrik Stansiyası Necə Seçilir

Getdikcə daha çox insan evlərini və bağ evlərini elektrik stansiyaları ilə təchiz edir. Onlar kifayət qədər yığcamdırlar və mərkəzi elektrik şəbəkəsi birdən enerjisiz qaldıqda bir evə elektrik enerjisi vermək üçün əla bir iş görürlər. Bir stansiya seçmək məsələsinə düzgün yanaşmaq çox vacibdir. Bir elektrik stansiyası necə seçilir

Təlimat

Addım 1

Elektrik stansiyası elektrik generatoru və dizel və ya benzinli mühərrikdən ibarət olan bir generator dəstinə əsaslanır. Elektrik stansiyasının işindəki ən vacib funksiya generator tərəfindən yerinə yetirilir, çünki hava təchizatı sistemi, işə salma, soyutma və s.

Addım 2

Bir elektrik stansiyası satın almadan əvvəl bunun nə məqsədlə lazım olduğunu, nə qədər və hansı enerji istehlakçısına bağlı olacağını düşünün. Yüksək güc istehlakının generatorun həddindən artıq yüklənməsinə və onun sıradan çıxmasına səbəb olmaması üçün stansiyaya qoşulacaq cihazların gücünün nə olduğunu öyrənin.

Addım 3

Elektrik mühərrikləri olan nasoslar, soyuducular və s. Kimi cihazlara xüsusi diqqət yetirin. Bu cür cihazları bir elektrik stansiyasına bağlamağı planlaşdırırsınızsa, daha güclü bir avadanlıq seçin, çünki elektrik motorunu işə salmaq üçün lazım olan güc nominal gücdən üç dəfə çoxdur.

Addım 4

Cihazın nominal gücünü ən böyük motorla üç dəfə artıraraq və eyni zamanda işləyəcək qalan istehlakçıların güc dəyərlərini əlavə edərək nə qədər güc tələb olunduğunu hesablayın. Bəzi elektrikli cihazların (məsələn, soyuducular) mühərriklərinin eyni vaxtda aça biləcəyini də unutmayın. Bu vəziyyətdə əvvəlcə ən güclü cihazı generatora, daha sonra gücündə və s. Birləşdirməlisiniz. Alınan güc göstəricisini 10% artırın. Bu gücün bir generatoru ən yaxşı uyğun olardı.

Addım 5

Mini elektrik stansiyaları yay kottecləri və evlər üçün ən uyğundur, çünki yığcamdırlar və az yanacaq sərf edirlər. Enerji generatorları əsasən böyük istehlakçıların enerji təchizatı üçün alınır. Məqsədlərinə uyğun olaraq tikinti sahələri və kommunal obyektlərin işıqlandırılması üçün xüsusi stansiyalar təchiz edilmişdir. Saxlama batareyalarını doldurmaq üçün xüsusi elektrik avadanlıqları və birbaşa cərəyan vahidləri ilə təchiz edilmiş şarj generatorları istifadə olunur.

Elektrik sahəsinin qüvvə xəttləri. Bircins elektrik sahəsi

Elektrik sahəsini əyani olaraq təsəvvür etmək üçün qüvvə xətləri anlayışı daxil olunur.

Elektrik sahəsinin qüvvə xətləri elə bir xətlərə deyilir ki, bu xətlərin hər bir nöqtəsində çəkilmiş toxunan intensivlik vektoru ilə üst-üstə düşür.

Qüvvə xətlərinə nəzər yetirsək sahənin bəzi xassələrini təyin etmək olar.

Qüvvə xətləri sıx olan yerlərdə, sahənin intensivliyi böyük olur. Qüvvə xətləri aralı olan yerlərdə, sahənin intensivliyi kiçik olar.

“Müsbət” nöqtəvi yükün elektrik sahəsinin qüvvə xətləri yükdə başlayır və yükdən kənara yönəlib. “Mənfi” nöqtəvi yükün elektrik sahəsinin qüvvə xətləri yükə tərəf yönəlib və yükdə qurtarır.

Əgər elektrik sahəsi müxtəlif işarəli nöqtəvi yük tərəfindən yaranıbsa onda qüvvə xətləri “müsbət” yükdə başlayır və “mənfi” yükdə qurtarır.

Müxtəlif işarəli yüklənmiş iki lövhənin arasındakı qüvvə xətləri paraleldir.

Bütün nöqtələrində intensivliyi bərabər olan sahəyə bircins sahə deyilir. Bircins elektrik sahənin qüvvə xətləri paraleldir və bir birindən eyni uzaqlıqda yerləşir. Müxtəlif işarə ilə yüklənmiş iki lövhə arasındakı elektrik sahəsi bircinsdir.

Bircins elektrik sahəsi sonrakı xassələrə malikdir:
1. Bircins sahənin bütün nöqtələrində intensivlik eynidir;

E1 = E2 = E3 = E4 = E5.

2. Bircins elektrik sahəsinin qüvvə xətləri paralel və bir birindən eyni uzaqlıqda yerləşir.

Bircins elektrik sahısinə yerləşdirilmiş müsbət sınaq elektrik yükünə təsir edən qüvvə sahənin qüvvə xətlərinin istiqamətində yönəlib.

Bircins elektrik sahısinə yerləşdirilmiş mənfi sınaq elektrik yükünə təsir edən qüvvə sahənin qüvvə xətlərinin əksi istiqamətində yönəlib.

скачать dle 12.1
Müəllif: Ağakişiyev Səbuhi

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.