Amerikan yük maşını simulyatorunu necə izah edə bilərəm

Sok sok kampaniya, en ucuz Toy masinlari bey masini, gelin masini, nisan, xinayaxdi, korpelerin dogum evinden cixarilmasi, hava limanindan qonaglarin qarsilanmasi xidmeti heyata kecirilir. Xidmətlərimiz nəznində

Yük maşını

28 növdə Toy Maşınları ve Buta Rent a Carda 296 edey maşın fealiyyet gösterir.Qiymetler 40Azn den başlıyır,Qeyd olunan nomrede Zeng ve WhatsApp activdir.Depzaitsiz 5 deq erzinde senedlesme hernov avtomobillerin serfeli

Elanı diqqətlə oxu! Təkərlər təzədir.Maşının razdatkası işləyir. 1000 azn ilkin ödəniş verilməlidir və geri qaytarılmır. Ayda 1000 azn ödənişlə icarəyə verilir və qalmamaq şərti ilə.

Saxta shekillere, qiymetlere aldanmayin! Mashinlar oz qarajimizda yerleshir gelib canli baxib bron ede bilersiz. İstənilən növ toy avtomobilləri. Toy korteclərinin təşkili. Şəxsi avtomobillərin bəzədilməsi: toy,

Sok sok kampaniya, en ucuz Toy masinlari bey masini, gelin masini, nisan, xinayaxdi, korpelerin dogum evinden cixarilmasi, hava limanindan qonaglarin qarsilanmasi xidmeti heyata kecirilir. Xidmətlərimiz nəznində

Qiymət maşının yanında danışılacaq təcili satılır maşın hal hazırda papalindedir prablemi yoxdur ela vəziyyətdədir ilinə görə yaxşı qalıb təkərlər təzədir

Salam masinin nomresi satılır 1200 AZN deyilir razilasmag olar

Toy Nişan və digər tədbirlər üçün sifariş edə bilərsiz. ( Qiymət məsafəyə görə dəyişir ) Bəy gəlin maşını. Toy, Nişan, Yeni Doğulan Körpələrin Doğum Evindən Çıxarılması, Klip, Kino çəkilişləri üçün sifariş qəbul olunur

Salam Masinin Hec bir Problem Yoxdu her sey qaydasindadi qiymetde razilasmaq olar real sexsler narahat elesin

DİQQƏTLƏ OXUYUN ZƏHMƏT OLMASA: YALNIZ KREDİTLƏ, QALMAQ ŞƏRTİ İLƏ SATILIR: İlkin ödəniş -3000 azn +40 ay ×665 azn Prius 20 kuza.Kaliforniya maşınıdır,pası-çürüyü yoxdur.Suda batmış deyil.Udarı yoxdur.Şarları

Taxi ucun surucu axtarilir Ayliq emek haqqi 800 Azn Masinin butun xercleri menim terefimden qarsilanacaq

Salam Maşın 09.05.2023 cü ildə qəza edib. Maddi baxımdan təmir etdirə bilmədiyim üçün satıram. Maşının most karobka, matoru at kimi işleyir heç bir problemi yoxdu şəkildədə görsənir hamısı. Daim sürülən maşın olub yağ

Toy və özəl günlər üçün Camaro icarəsi. Maşının bəzəyi biz tərəfdən hədiyyə olunur. Əlavə olaraq istəyə uyğun bəzəklərlə ad və s. yazmaq mümkündür

После 5 тысяч пробега, автомобиль был у меня. Премиальная аудиосистема. Новые всесезонные шины. Ходовая в отличном состоянии. – 5 min km sonra maşın məndə olub. Premium audio sistem. Yeni bütün sezon təkərlər.

Tecılı satıram maşininheç bir problemi yoxdu aparıb yoxlada bilersiz ötür sur maşındı xaiş edirəm real alıcı zəng vursun

Maşının krasqaya ehtiyacı var sadəcə stock maşındır elegancedi mator yeni yığılıb salonuda səliqəli vəziyyətdədi hər birşeyi

Maşın tam ideal vəziyyətdədir hec bir problemi yoxdur MY avto servisində qulluq edilir .alan şəxs istənilən yerdə yoxlatdıra bilər maşını.real müştərilər zəng etsin . real müştəriyə endirim edəcəm

Maşın 2013-cü ildir amma istifadəyə 2014 dən başlayıb. Qadın maşınıdır. Tam əla vəziyyətdədir. Heç bir xərc tələb etmir. Yalnız kosmetik işlərı var. İstəyə görə elə də satılarsa onda bir az endirim olar. Hər detalı

Digər elanlar

yük maşını

yük maşını masinlar 2023 , Bakida yük maşını qiymeti , yük maşını ucuz qiymete yük maşını. Azerbaycanda ucuz qiymete yük maşını satisi

Masinlar.az saytı Bakida və Azərbaycanda rent a car baku, masin satisi, avtmobil icarəsi, kirayə masınlar, toy maşınları elanları axtarmaq üçün saytdır. Masini olmayanlar üçün arenda masinlar köməyə gəlir. siz gündəlik 50 azndən başlayan qiymətlərə kiraye masin Bakida asanlıqla götürə bilərsiz.
Sayt rəhbərliyi elanlara və reklam bannerlərinə görə məsuliyyət daşımır.
© 2016 MASINLAR.AZ | info [@] masinlar.az | Bizimlə əlaqə

Əllərin incə motor bacarıqlarını inkişaf etdirmə vasitəsi

Əlin gözəl motor bacarıqlarının formalaşması məktəbəqədər uşaqlıq dövründə uşağın ümumi fiziki və zehni inkişafı üçün vacibdir. İncə motor bacarıqlarının inkişaf səviyyəsi, uşağın vizual, konstruktiv, əmək və musiqi ifaçılıq bacarıqlarını mənimsəməsi, ana dilinə yiyələnməsi, ilkin yazı bacarıqlarını inkişaf etdirməsi və və s.

İncə (incə) motor bacarıqları termini dedikdə, əsasən kiçik əzələlərin cəlb olunduğu kiçik amplitüd və gücdən fərqli, dəqiq hərəkətlər nəzərdə tutulur. Bimanipulyar əl hərəkətləri, fərqli toxumalı materiallarla toxunma təması, görmə sisteminin funksional fərqlənməsi uşağın funksional əzələ qabiliyyətini kiçik, açıq şəkildə fərqlənən hərəkətləri inkişaf etdirir.

İncə, dəqiq hərəkətlərin inkişafı bir uşaq üçün yalnız bədənini inamla idarə etmək üçün lazımdır; incə barmaq motor bacarıqları beyni, idarəetmə, analiz etmə, əmr etmək qabiliyyətini inkişaf etdirir. Barmaq hərəkətlərini öyrətmək üçün sistematik məşqlər, MM Koltsovaya görə, «beyin qabığının səmərəliliyinin artırılması üçün güclü bir vasitədir».
Təcrübə məlumatları əl və nitq funksiyası arasında sıx əlaqəni göstərir, nitq sahələrinin morfoloji və funksional əmələ gəlməsi əllərdən gələn kinestetik impulsların təsiri altında baş verir. Qol əzələlərindən proprioseptiv impulsların təsiri yalnız bu qədər əhəmiyyətlidir uşaqlıqnitq motor sahəsi qurulur. Uşağın nitq inkişafı gecikirsə, barmaqların hərəkətlərini öyrədərək onu stimullaşdırmaq tövsiyə olunur.

Gənc və orta məktəbəqədər qruplarda təhsil müəssisələri bir çox uşağın barmaq hərəkətlərinin inkişafında sapmalar var: hərəkətlər qeyri-dəqiq, əlaqələndirilməmiş, təcrid olunmuş barmaq hərəkətləri çətindir. Barmaqların hərəkətlərini yaxşılaşdırmaq üçün məqsədyönlü iş aparmaq uşağın ümumi inkişafına, bütün zehni proseslərin formalaşmasına və əlin yazıya hazırlanmasına faydalı təsir göstərir. Uşaq bağçalarında islah və inkişaf işi sistemində, barmaqların incə hərəkətlərinin meydana gəlməsinə daha çox diqqət yetirmək lazımdır.
Barmaq oyunları – bu barmaqların kiçik əzələlərinin inkişafı üçün bir növ məşqdir. Motor reaksiyalarının dəqiqliyini öyrədirlər, hərəkətlərin koordinasiyasını inkişaf etdirirlər və diqqəti cəmləşdirməyə kömək edirlər.
Uyğunluq bu mövzunun seçimi və nəzəri və empirik tədqiqatların aparılması və təsvir edilməsi məntiqi müəyyən edilmişdir. Bu məsələnin inkişafının praktik əhəmiyyəti əhəmiyyətini itirmədən bir neçə on ildir qorunub saxlanılmışdır.
Ziddiyyət 4-5 yaşlı uşaqlarda yetərincə inkişaf etməmiş incə motor bacarıqları ilə gündəlik həyatda uşağın tam hüquqlu nöropsik fəaliyyəti üçün inkişaf səviyyəsini artırmağın zəruriliyi arasında görürük. Tədqiqat problemi: Seçilmiş barmaq oyunları seriyası orta məktəbəqədər yaşlı uşaqlar üçün gözəl motor bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün təsirli bir vasitə olacaqmı?
Bir obyekt — orta məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda gözəl motor bacarıqları.
Şey — orta məktəbəqədər yaşda olan uşaqlarda bir sıra vasitələrlə incə motor bacarıqlarının inkişafıbarmaq oyunları.
məqsəd: orta məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda incə motor bacarıqlarının inkişafında bir sıra barmaq oyunlarının effektivliyini nəzəri əsaslandırmaq və empirik şəkildə ortaya qoymaq.
Tədqiqat fərziyyəsi: bir sıra barmaq oyunları orta məktəbəqədər yaşdakı uşaqlarda gözəl motor bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün təsirli bir vasitə olacaqdır:
— oyunlar hər iki əlin kiçik əzələlərinin hərəkətlərini əlaqələndirməyə və sinxronlaşdırmağa yönəldilmişdir;
— hərəkətlərin dəyişdirilməsi bir yetkinin modelinə görə həyata keçirilir (şouya görə və onunla eyni vaxtda);
— hərəkətlər dəqiqliklə, təkrarlamalar zamanı sürətlənmə ilə həyata keçirilir.
İddia olunan hipotez əvvəlcədən təyin edilmişdir tapşırıqlar tədqiqat:

Tədqiqat probleminə dair psixoloji, pedaqoji və elmi və metodiki ədəbiyyatı öyrənmək və təhlil etmək.
Diaqnostik metodları seçin və orta məktəbəqədər yaşdakı uşaqlarda incə motor bacarıqlarının inkişafının ilkin səviyyəsini müəyyənləşdirin.
Bir seriya aparın orta məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda incə motor bacarıqlarının inkişafı üçün barmaq oyunları.
Orta məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda incə motor bacarıqlarının inkişafı üzrə eksperimental işin effektivliyini müəyyənləşdirmək.
Əldə olunan empirik məlumatları təhlil edin. Nəticə vermək.

Fəsil 1. İnkişaf probleminin nəzəri tədqiqi
Bir sıra vasitəsilə barmaq oyunları, yerli və xarici alimlərin baxışları, incə motor bacarıqlarının inkişafı haqqında
Hərəkət «orqanizm — mühit» sistemindəki əsas tarazlıq mexanizmlərindən biridir. İnsan bədəni yalnız ətraf mühitlə tarazlaşmır, həm də aktiv şəkildə uyğunlaşır, uyğunlaşır və bu uyğunlaşma prosesində bir tərəfdən struktur və funksional olaraq yaxşılaşır, digər tərəfdən ətraf mühiti aktiv şəkildə dəyişdirir və uyğunlaşdırır. Bu müddətdə insan hərəkəti spesifik, keyfiyyətcə yeni bir xarakter qazanır. İnsan fəaliyyətinin şüurlu, sosial-bioloji təbiəti ilə əlaqədardır, əsas əlaqə və qarşılıqlı əlaqə, aktiv uyğunlaşma, iş və təhsil fəaliyyətidir, bu da öz növbəsində insan əllərinin koordinasiya qabiliyyətlərinin inkişaf səviyyəsindən asılıdır.
Hərəkətin psixofizioloji quruluşu mürəkkəbdir. N.A. Bernstein “barmaqların incə hərəkətlərinin koordinasiyasını… hərəkət edən bir orqanın həddindən artıq sərbəstlik dərəcələrini aşmaq, başqa sözlə onu idarə olunan bir sistemə çevirmək kimi təyin etdi. Və ya «koordinasiya motor aparatının idarəolunanlığının təşkilidir.»
Hərəkət tempi insanın fərdi xüsusiyyətlərindən asılıdır. Bir müddət tez bir zamanda refleks meydana gətirmək və nəticədə vahid hərəkətlər etmək bacarığı böyük ölçüdə sinir proseslərinin tarazlığından asılıdır. Bir tempdən digərinə sürətlə keçmək qabiliyyəti sinir proseslərinin hərəkətliliyi ilə əlaqələndirilir. Sanqvin xasiyyəti olan insanlar hərəkət tempini asanlıqla dəyişdirirlər. Həyəcan prosesinin ətaləti olan, sinir proseslərinin dengesizliyi olan insanlar (xolerik insanlar) sürətli bir tempdən yavaş bir sürətə keçmirlər və çətinliklə vahid hərəkətlər edirlər (və ya heç edə bilmirlər). Atıl əyləc prosesi olan insanlar yavaş tempdən daha sürətli bir sürətə keçməkdə çətinlik çəkirlər. Flegmatik və melankolik insanlar hərəkətlərə daha yavaş bir sürətlə asanlıqla uyğunlaşırlar. Xarici qıcıqlandırıcılar tez-tez insanların, əsasən də xolerik insanların, bir müddət refleksin disinhibisyonu səbəbiylə hərəkət sürətini sürətləndirməsinə səbəb olur. Xarici stimullar bərabər şəkildə təqdim olunursa, zəif sinir sistemi olan insanlar hərəkətlərini bu stimulların sürətinə uyğunlaşdırırlar.
I.M.Sechenov, I.P.Pavlovun əsərləri və yüksək sinir fəaliyyətinin müasir tədqiqatları, şərtli refleks müvəqqəti əlaqələr və dinamik bir stereotipin formalaşması doktrinasına əsaslanan motor bacarıqlarının, o cümlədən incə motor bacarıqlarının formalaşma qanunauyğunluğuna nüfuz etməyə imkan verir. Motor təhsili prosesindəki bütün insan fəaliyyəti daha yüksək sinir fəaliyyətindən asılıdır və həm mərkəzi sinir substratlarının (motor sisteminin ən yeni orqanları və onun üzərində qurulmuş yarımkürələrin frontal sistemləri) anatomik olgunlaşması, həm də koordinasiya səviyyələrinin işinin funksional olgunlaşması və tənzimlənməsi ilə müəyyən edilir.
Motor sistemi orqanlarının anatomik olgunlaşması 2-2,5 ilə qədər başa çatır. Əvvəlcə qədim beyin quruluşlarının (beyincik, qırmızı nüvə, “qara maddə”) yetişməsi gəlir. İkincisi, yalnız beyin qabığı ilə deyil, həm də bir insanda doğuş vaxtı hələ inkişaf etməmiş və həyatın 5-6 aylarında yetişən sistemlə əlaqələndirilir. Həyatın ilk altı ayına qədər bir uşaq avtomatik və qoruyucu bir təbiətin kütləvi fərqli hərəkətləri ilə xarakterizə olunur. 5-6 aylıq bir körpənin motor bacarıqlarında bir dönüş nöqtəsi meydana gəlir: sinkinezdən sinerjiyə keçid var (sinkinez semantik əlaqədən məhrum olan sinxron hərəkətlər, sinerji dost hərəkətlər və ya müəyyən bir motor vəzifəsini birlikdə həll etməyə yönəldilmişdir). 7 aya qədər körpə pozadır.
İlin ikinci yarısı gəzməyə və qaçmağa hazırlıq dövrüdür. 2 yaşlı uşaqlar qabarıq insan haqqında təəssürat yaradır, 3-7 yaşlı uşaqlar ifadəli vizual və gündəlik motor bacarıqlarında özünü göstərən hərəkətlilik, lütfkarlıq və motor zənginliyi ilə seçilir. Kortikal mexanizmlərin inkişaf etməməsi səbəbindən bu yaşdakı uşaqlar dəqiq hərəkətlər etməkdə çətinlik çəkirlər.
7 ilə 10 yaş arasında, motor mexanizmlərinin son anatomik olgunlaşması ilə əlaqədar olaraq, uşaqlarda hərəkətlərin koordinasiyası yaxşılaşdırılır və hərəkətlərin dinamik stereotipləri daha tez inkişaf etdirilir və birləşdirilir. 11 yaşına qədər hərəkətlərin zənginliyi bir qədər azalır, ancaq kiçik, dəqiq hərəkətlər yaxşılaşır.[13, s. 127-128]
Mühərrik aparatının yenidən qurulması yetkinlik dövründə baş verir: hərəkətləri idarə etmək və onları ölçmək qabiliyyəti pozulur, nəticədə yöndəmsizlik, açısallıq, həddindən artıq qırışmalar və hərəkətlərin qeyri-kafi koordinasiyası görünür. Motor dinamik stereotipinin formalaşması yalnız yetkinlikdən sonra başa çatır, yəni. mərkəzi sinir sisteminin anatomik formasiyasından xeyli sonra başa çatır.
Şüurlu və ya şüursuz olan bütün dərin psixoloji proseslər əllərimizin, jestlərimizin, kiçik barmaq hərəkətlərimizin vəziyyətində əks olunur. Uşağın beynini, uşaqların psixikasını araşdıran tədqiqatçılar əl işinin böyük bir stimullaşdırıcı təsirini qeyd edirlər. I. Kant yazırdı: “Əl çıxmış bir beyindir.”
İnsanlar öz əlləri ilə getdikcə daha həssas və mürəkkəb bir iş gördükləri üçün insanların barmaqlarının hərəkətləri nəsildən-nəslə yaxşılaşmışdır. Bu baxımdan insan beynində əlin motor proyeksiyası sahəsində bir artım oldu.
Fizioloqlar sübut etdilər ki, anatomik baxımdan beyin qabığının motor proyeksiyasının bütün sahəsinin üçdə biri danışma zonasına çox yaxın olan əl proyeksiyası tərəfindən tutulur. Əlin proyeksiyasının böyüklüyü və motor zonasına yaxınlığı, əlin artikulyasiya aparatı ilə eyni şəkildə «danışma orqanı» kimi qəbul edilməsinə səbəb olur. Bu baxımdan incə barmaq hərəkətlərinin uşağın nitq funksiyasının formalaşmasına və inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə təsiri barədə bir fərziyyə irəli sürüldü. Bu səbəbdən bir körpəyə danışmağı öyrətmək üçün yalnız artikulyasiya aparatını öyrətmək deyil, barmaqlarının hərəkətlərini və ya incə motor bacarıqlarını inkişaf etdirmək lazımdır.[19, s. 32].
Giordano Bruno “İnsanı bütün canlılar üzərində ağa çevirən intellektual üstünlüklər deyil, bütün orqanların bu orqanı olan əllərə tək sahib olmağımızdır” yazırdı. Təkamül prosesində fırça yalnız iradə icraçısı deyil, eyni zamanda beynin yaradıcısı, tərbiyəçisi olur. Serebral korteksin ön mərkəzi girusundakı əlin və xüsusən də baş barmağın proyeksiya sahəsi bədənin qalan hissəsi ilə demək olar ki, eynidir.
Fırça funksiyası unikal və çox yönlüdür. Bütün müxtəlifliyi ilə əsas əmək orqanıdır. Əl düşüncəmizə, təcrübələrimizə, işimizə o qədər bağlıdır ki, dilimizin köməkçi hissəsinə çevrilib. İnsanda tutulmayan, ifadə edilə bilməyən, söz tapa bilməyən hər şey əl vasitəsilə ifadə axtarır. Bir söz kimi bir jest insanı yüksəldə bilər, sakitləşdirə bilər, incitir, sığallayır, ədalətli bir işə inam aşılayır, sözləri təsdiqləyir, onları daha ağırlaşdırır.
V. Suxomlinskinin dediyinə görə uşaqların qabiliyyət və istedadlarının mənşəyi parmaklarınızın ucundadır. Əlin əmək aləti ilə qarşılıqlı əlaqəsi nə qədər incədirsə, bu qarşılıqlı əlaqə üçün zəruri olan hərəkətlər bir o qədər mürəkkəbdir. Uşağın əlində nə qədər çox bacarıq varsa, o qədər də ağıllı olur.
Uşaqlarda nitq inkişaf səviyyəsinin barmaqların əmələ gələn incə hərəkətlərinin dərəcəsi ilə birbaşa nisbətdə olduğu aşkar edildi. Barmaq hərəkətlərinin inkişafı geridə qalırsa, nitqin inkişafı da ləngiyir.
Neyropatoloq və psixiatr V.M. Bekterev, əl hərəkətlərinin həmişə nitqlə sıx əlaqəli olduğunu və inkişafına kömək etdiyini yazdı. İnsanlarda əl və nitq funksiyalarının inkişafı paralel gedirdi. Əvvəlcə barmaqların incə hərəkətləri inkişaf edir, sonra sözlərin açıqlanması görünür; nitq reaksiyalarının sonrakı bütün yaxşılaşması birbaşa barmaq hərəkətlərinin hazırlıq dərəcəsindən asılıdır. İngilis psixoloq D. Seli də uşaqlarda düşüncə və nitqin inkişafı üçün “əllərin yaradıcılıq işinə” böyük əhəmiyyət verirdi.
Qeyd etmək lazımdır ki, barmaqların yüz təlimi nitq funksiyasının olgunlaşmasına təsir edir. Laboratoriya elektrofizyolojik tədqiqatında T.P. Xrizman və M.N. Zvonareva, bir uşağın barmaqları ilə ritmik hərəkətlər etdikdə, beynin frontal və müvəqqəti bölgələrinin koordinasiyalı fəaliyyətinin kəskin artdığı aşkar edildi.
Sağ əllər sol frontal bölgədə bir motor danışıq zonasına və sol müvəqqəti bölgədə hissedici bir danışma zonasına sahib olduğundan, bir uşağın sağ əlinin barmaqları ilə ritmik hərəkətlər edərsə, beynin sol yarımkürəsində cəbhədə koordinasiya edilmiş elektromaqnit salınımlarında bir artım olduğu ortaya çıxdı. və müvəqqəti zonalar. Sol əl barmaq hərəkətləri sağ yarımkürədə eyni aktivasiyaya səbəb oldu.
Panashenko L.A. həyatın ilk həftələrindəki uşaqlarda bir iş edildi. Altı həftəlik körpələrdə beyin cərəyanları qeydə alındı, sonra bu uşaqların bəzilərində sağ əl, bəzilərində sol əlləri öyrədildi. Təlim əl masajı və passiv (yəni uşağın özü tərəfindən deyil, bir yetkin tərəfindən istehsal olunur) barmaqların əyilməsindən və uzanmasından ibarət idi. Bu cür təlimlərin başlamasından bir ay və iki ay sonra beyin bio cərəyanları yenidən qeyd edildi və yüksək tezlikli dalğaların görünüşündə (beyin qabığının yetişməsinin göstəricisidir) sabitlik dərəcəsi riyazi metodlarla hesablandı. Tədqiqat nəticəsində məlum oldu ki, bir aylıq məşqdən sonra motor proyeksiya sahəsində, iki aydan sonra — gələcək nitq zonasında, təlim keçmiş əlin əks tərəfindəki yarımkürədə yüksək tezlikli ritmlər qeyd olunmağa başladı.
Təsvir edilmiş elektrofiziki tədqiqatların məlumatları onsuz da birbaşa danışma sahələrinin barmaqlardan gələn impulsların təsiri altında meydana gəldiyini göstərir.
Tibb elmləri doktoru, professor-fizioloq M.M. Koltsova hesab edir ki, “əlin nitq orqanı kimi qəbul edilməsinin səbəbləri var — bunlar artikulyasiya aparatı ilə eynidir. Bu baxımdan əlin proyeksiyası beynin başqa bir danışma sahəsidir. ”
Xüsusi düzəliş təhsilinə ehtiyacı olan uşaqlarda motor sahəsinin öyrənilməsinin və inkişaf etdirilməsinin vacibliyinə işarə edən Vygotsky, nisbətən müstəqil, yüksək intellektual funksiyalardan asılı olmayan və asanlıqla həyata keçirildiyi üçün motor sahəsinin intellektual qüsuru kompensasiya etmək üçün ən zəngin bir fürsət yaratdığını yazdı. .
Beləliklə, «incə motor bacarıqları» dedikdə, əsasən kiçik amplituda və gücün yüksək dərəcədə fərqlənmiş dəqiq hərəkətləri nəzərdə tutulur. Sosiallaşan hərəkətlərdə bunlar əl barmaqlarının hərəkətləri və artikulyasiya aparatının elementləridir.
İncə motor bacarıqları fərdin motor qabiliyyətlərinin ayrılmaz hissəsidir və sosiallaşmış hərəkətlərin optimal motor stereotipidir. İnkişafı optimal bədən statikasının, optimal motor stereotipinin və əzaların hərəkətlərinin, musiqi ritmik hərəkətlərinin formalaşmasına əsaslanır.
İncə motor bacarıqları, insan motor inkişafının optimal motor stereotipinin ən yüksək səviyyəsinə uyğundur. Bir tərəfdən kiçik seqmentlərin statik mövqeləri ilə həmsərhəddir, digər tərəfdən incə motor bacarıqları böyük və ya ümumi motor bacarıqlarına keçid zonasına malikdir. Optimal motor stereotipi yaratmaq üçün ümumi motor bacarıqlarına əsaslanan bütün əsas motor qabiliyyətlərinin paralel formalaşması sistemində incə motor bacarıqları inkişaf etdirilməlidir.
Beləliklə, incə motor bacarıqları kiçik əzələləri əhatə edən bir hərəkət növüdür. Bu hərəkətlər gəzinti, qaçış, tullanma kimi şərtsiz bir refleks deyil və xüsusi inkişaf tələb edir. Əllərin incə motor bacarıqları diqqət, düşüncə, optik-məkan qavrayışı (koordinasiya), xəyal, müşahidə, görmə və motor yaddaş, danışıq kimi yüksək şüur \u200b\u200bxüsusiyyətləri ilə qarşılıqlı əlaqə qurur. Alimlər, psixoloqlar və müəllimlər gözəl motor bacarıqlarını uşağın fiziki və nöropsik inkişafının göstəricilərindən biri hesab edirlər. Və bundan əvvəl məktəb yaşı motor inkişafı zehni inkişafın təməlidir, çünki zehni qabiliyyətlər erkən və ümumi motor və əl işləri daxil olmaqla fəaliyyətlərin genişləndirilməsi ilə sıx əlaqədə formalaşmağa başlayır.
Məktəbəqədər uşaqlarda gözəl motor bacarıqlarının inkişafını növbəti fəsildə daha ətraflı nəzərdən keçirin.
Məktəbəqədər uşaqlıqda incə motor bacarıqlarının inkişafı
Əlin gözəl motor bacarıqlarının inkişafı, məktəbəqədər uşaqlıq dövründə uşağın ümumi fiziki və zehni inkişafı üçün davamlı əhəmiyyət daşıyır. Psixoloqlar, fizioloqlar, həkimlər, müəllimlər davamlı olaraq vurğulayırlar ki, incə motor bacarıqlarının formalaşma səviyyəsi uşağın vizual, konstruktiv, əmək və musiqi ifaçılıq bacarıqlarına yiyələnməsinin, ana dilinə yiyələnməsinin və ilkin yazı bacarıqlarının inkişafının müvəffəqiyyətini müəyyənləşdirir.
İncə motor bacarıqları barmaqların koordinasiyalı hərəkətləridir, uşağın bu hərəkətləri «istifadə etmək» qabiliyyəti: bir qaşıq və bir qələm tutmaq, düyməni yuxarı qaldırmaq, rəsm çəkmək, heykəltəraşlıq etmək. Barmaqların kələ-kötürlüyü, incə motor bacarıqlarının hələ kifayət qədər inkişaf etmədiyini «söyləyir».
Hər şeydən əvvəl, uşağın gözəl motor bacarıqlarının inkişafı onun ümumi fiziki inkişafı ilə əlaqələndirilir. Tədqiqat M.M. Koltsova, əlin hər barmağının beyin qabığında kifayət qədər geniş bir nümayəndəliyə sahib olduğunu sübut etdi. Əllərin və barmaqların incə hərəkətlərinin inkişafına kömək edən uşağın motor fəaliyyəti, mövzu-manipulyasiya fəaliyyəti, uşağın nitq funksiyasına, nitqin duyğu və motor aspektlərinin inkişafına stimullaşdırıcı təsir göstərir. Barmaqların inkişafı sayəsində beyində «insan bədəninin sxemi» proyeksiyası əmələ gəlir və danışıq reaksiyaları barmaqların uyğunluğu ilə birbaşa nisbətdədir.
Motor bacarıqlarının inkişafı ilə paralel olaraq, hər cür qavrayış növü inkişaf edir, məsələn görmə, toxunma, əzələ və oynaq hissi. Bu uşağın əlində olanı anlaya bilməsi üçün bir şərtdir. Gözəl motor bacarıqları uşağa ətrafdakı şeyləri araşdırmağa, müqayisə etməyə, təsnif etməyə kömək edir və beləliklə yaşadığı dünyanı daha yaxşı anlamasına imkan verir. Uşağın özünə xidmət etməsinə kömək edirlər. Doğrudan da, bir düyməni düyməyə basmaq da müzakirə olunan sıra arasından müəyyən bir bacarıq tələb edir.
Gözəl motor bacarıqları uşağın özünü yaradıcılıq yolu ilə ifadə etməsinə kömək edir — oyun, plastik, uşağın özünə hörmətini artırmağa kömək edir. Oyunlarda və (məktəb yaşında) işlərdə iştirakını asanlaşdırırlar, yəni. sosial təcrübə qazanmaq, bir obyektə baxmaq, tutmaq, bir yerə qoymaq və qoymaq, obyektlərlə manipulyasiya etmək, rəsm çəkmək, kitabla işləmək bacarığı təmin etmək; götürmək, çeşidləmək və seçmək; cisimlərin varlığının dəyişməzliyi haqqında bir fikir formalaşdırmaq.
Əl düşüncənin inkişafına səbəb olur. Fəaliyyət prosesində əllərin əzələləri üç əsas funksiyanı yerinə yetirir: hərəkət orqanları, idrak orqanları, enerji akkumulyatorları (həm əzələlərin özləri, həm də digər orqanlar üçün). Bir uşaq bir şeyə toxunursa, bu zaman əllərin əzələləri və dərisi gözləri və beyni görməyi, toxunmağı, ayırmağı, xatırlamağı “öyrədir”.
Əl motorikasının inkişafındakı ilk mərhələ tutma refleksidir (0-1 ay) — bu toxunma köməyi ilə aktivləşdirilən bir refleks hərəkətidir. Uşaq əlinə qoyulmuş bir barmağını tutur və buraxmır.
Tutma refleksi 3-4 aydan başlayaraq solmağa başlayır və dirsək-palmar tutma meydana gəlir. Yeni doğulmuş uşaq xurma ilə yanaşı orta, üzük və çəhrayı barmaqları ilə tutur. Uşaq bir əli ilə tutarsa, o biri əli də hərəkət edir. Bəzən körpə bir şey tutanda bu cismi yan tərəfə (əyri şəkildə) tutur.
5-6 ayda bir radial-palmar tutma görünür: cismi bütün ovucuyla tutur və barmaqlarını ətrafına bükür. Hər iki əlinizlə kifayət qədər böyük əşyaları tuta və sərbəst buraxa bilərsiniz; oyuncağı bir əldən digərinə ötürün.
Barmaq tutma 8-9 ayda baş verir: obyektləri dörd və ya beş barmaqla tutur. Uşaq «Al-götür» kimi oyun oynamağı çox sevir, hər əlində bir kub tutub bir-birinə vura bilər, barmaqları ilə əşyalar götürür.
11-12 ayda bir çimdik tutma müşahidə olunur: obyekt baş barmağı və əl barmağı ilə tutulur. Bu yaşda, uşaq yerdə yatan hər cür kiçik əşyaları tapmağı sevir; cismi yuxarıdan, əlin arxası yuxarı tutur.
1, 5 yaşında, uşaq müstəqil olaraq üç blokdan ibarət «qüllə» qurur; bir qaşıq sapı boyunca tutaraq tutur; təkbaşına yeyə bilir, ancaq çox şey tökülür.
Uşaq 2 yaşına çatanda çarpaz tutuş (qarmaq) ilə qələm və ya qaşıq tutur, altı kubdan ibarət “qüllə” qurur və topu müəyyən bir istiqamətə atır.
3 yaşında uşaq bir kupaya su tökür, səkkiz kubdan ibarət «qüllə» tikir, «xaç» tutuşu ilə yüksək bir qələm tutur.
Fırça tutmağı 3 ilə 4 yaş arasında müşahidə olunur. Üst barmaq tutma da deyilir, çünki uşaq artıq cismi tutmaq üçün yalnız barmaqlarını istifadə edir.
4 yaşında uşaq əli və barmaqları ilə hərəkətlər etməyə başlayır. Əlləri ilə bir «fincan» meydana gətirərək böyük və kiçik bir top tutur; xətt boyunca kəsmək, bir əlinizlə bir kupaya su tökmək; tez-tez hansı əlin üstünlük təşkil etdiyini bilir.
Baş barmağın müxalifəti son olaraq təxminən altı yaşında inkişaf edir: baş barmağın digər barmaqların hər birinin uclarına toxunma qabiliyyəti olmalıdır. Baş barmaq o qədər hərəkətli olur ki, onun iştirakı ilə bir üzük düzəldə bilərsiniz və onu (barmağınızı) dırnağınızla ovucun üstünə bükə bilərsiniz. Əgər baş barmağı yuxarıda təsvir olunduğu kimi digər barmaqların uclarına «tərs» dayana bilmir və ya dönə bilmir, o zaman uşaqda «forseps» ilə tutuş yaranmır. Uşaq təkbaşına çörək və yağ kəsə bilər; divarı böyük bir topla vurur, havaya atır və tutur; formaları kəsir.
7 yaşında, uşaq ilk dəfə hər iki əlini bıçaq və çəngəl ilə yemək kimi koordinasiyalı şəkildə istifadə edə bilər. Bir qaşıq çəkərkən, yazarkən və tutarkən bir yetkin xarici tutuşa sahibdir. Uşaq müstəqil olaraq yeməyi kəsə bilər, S, Z hərfləri şəklində şəkillər kəsdirə bilər və spiraller və yazarkən qələmi sərbəst tuta bilir.

Yaşlı məktəbəqədər yaşda olan uşaqlar kağız və parça ilə işləməkdən məmnundurlar, kiçik məktəbəqədər uşaqlardan fərqli olaraq onsuz da praktik bacarıqlara sahibdirlər və əsas texnikaları mənimsəyirlər. Kağız və parça qırışa bilər, müəyyən bir məqsəd üçün qayçı ilə kəsilə bilər — fərqli kəsmə üsullarından istifadə edərək müəyyən bir forma əldə etmək (çapraz, zolaqlar, düz, bir bucaq altında, bir dairədə, ziqzaq, sektorlar və seqmentlər). Əsərlər oyunda istifadə edilə bilər. Bir yetkin onlara qoşulsa, bu cür oyunlar daha maraqlı olacaqdır.

Son onilliklərdə (1974-cü ildən bəri) uşaqların sağ əlinin gücünə dair tədqiqatların təhlili hər yaşda mənfi dinamika göstərir. Ən böyük geriləmə ibtidai məktəb yaşında müşahidə olunur. Oğlanlar və qızlar üçün bu eynidır və 15-16% təşkil edir. Verilənlər uşaqlarda karpal hərəkətliliyinin inkişaf səviyyəsində azalma istiqamətində həyəcan verici bir tendensiyanı göstərir. Beləliklə, M.M. Bezrukikh, SP. Efimova, yazı ilə öyrənmə çətinliyi olan uşaqların sayı 20-30% -dir və bu çətinliklər ibtidai siniflərdə bitmir.
Görkəmli İtalyan müəllimi Maria Montessori, uşağa işə başlamazdan əvvəl işi görməyi öyrətməyin bir yolunu tapmaq lazım olduğunu iddia etdi, yəni. təkrarlanan məşqlərlə hərəkətlər hazırlayın. Həm də yazırdı ki, bir uşağın pis işlədiyi şeyləri götürərək səhvlərinə qarşı həssaslığını darıxdırır. Unutmaq olmaz ki, uşağın ilk təəssüratı ən güclü və ən parlaqdır. Yəni səhv məktubu yazmaqla. Təhrif olunmuş şəkildə əzbərləyir, ona görə məktəbə qədər yazı öyrətmək məsləhət deyil. Ancaq əlin kiçik əzələlərini gücləndirən məşqlər tələb olunur. Bunlar yalnız ümumi və incə motor bacarıqlarının inkişafı üçün deyil, həm də nitqin inkişafı, həmçinin intellektual inkişaf və beyin qabığının funksiyalarının yaxşılaşdırılması üçün lazımdır.
Tərbiyəçilər və psixoloqlar səkkiz aylıqdan uşağın barmaqlarını aktiv şəkildə öyrətməyə başlamağı tövsiyə edirlər. Uşaq bağçasında barmaqların incə hərəkətləri təhsili səhər məşqlərində 1,5-2 dəqiqə və ya frontal siniflərdə 2-3 dəqiqə verilə bilər. Həddindən artıq dozanın olmadığını daim nəzarət etməlisiniz. Məşqlər kiçik hissələrə bölünməlidir, lakin onları optimal bir yüklə, geniş bir hərəkət diapazonu ilə edin. Diqqətsiz, rahat idman etmir. Artan mürəkkəblik, yəni barmaqlarımızın gündəlik həyatda etmədiyi hərəkət hərəkətlərinə xüsusi diqqət yetirin. Görünən və sürətli bir təsir göstərən barmaqların bu təlimi. İki ay barmaqları öyrətdikdən sonra əl yazmağa tamamilə hazırdır. Barmaq hərəkətləri dəqiq və koordinasiyalı olur. Sonra tərbiyəçilərin rəhbərliyi altında uşaqlar yazılı dəftərlərdə iş görürlər.
Uşaqların nitqinin inkişafı əllərin incə motor bacarıqlarının vəziyyəti ilə sıx bağlıdır. Məsələn, Yaponiyada uşaqların barmaqlarını uşaq bağçalarında tərbiyə etmək, zehni inkişafı stimullaşdırdığını və soyunma və soyunma, düymələri açma və açma düymələri, çubuqlarla, qaşıqlarla manipulyasiya kimi əsas elementar bacarıqların inkişafına kömək etdiyini nəzərə alaraq iki yaşından başlayaraq həyata keçirilir., qayçı.[1, s. 63]
Beləliklə, elm adamları incə barmaq hərəkətləri təlimində sistemli işin, nitqin inkişafına stimullaşdırıcı təsir göstərməyin, beyin qabığının performansını artırmaq üçün güclü bir vasitə olduğunu, uşaqların diqqətini, yaddaşını, eşitməsini və görmə qabiliyyətini yaxşılaşdırdığını gördülər. Məktəbəqədər yaşda incə motor bacarıqlarının inkişafı da vacibdir, çünki bir uşağın bütün gələcək həyatı geyinmək, rəsm çəkmək və yazmaq, habelə müxtəlif məişət və təhsil fəaliyyətlərini həyata keçirmək üçün zəruri olan əllərin və barmaqların dəqiq, koordinasiyalı hərəkətlərindən istifadə etməyi tələb edəcəkdir. Qarşıdakı təhsil fəaliyyəti uşaqdan kiçik, dəqiq, müxtəlif hərəkətləri yerinə yetirmək üçün barmaqların incə hərəkətlərinin müəyyən bir səviyyədə hazırlığını tələb edəcəkdir. Əzələsi kifayət qədər inkişaf etmiş, hərəkətləri koordinasiyalı və dəqiq olmalıdır. İncə motor bacarıqlarının ən kiçik pozuntuları belə məktəbəqədər uşağın zehni inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.

Bir məktəbəqədər uşağın motor inkişafının əsas psixofizioloji qanunlarını anlamaq üçün N.A. Bernşteyn. Uşağın motor sahəsinin inkişafı, düzəldilməsi, aydınlaşdırılması və icrası zamanı dəyişikliklər səbəbindən müxtəlif hərəkətlərin sürətli, düzgün və dəqiq yerinə yetirilməsini təmin edən hərəkətlərin ən mürəkkəb təşkilinin formalaşmasından ibarətdir.

Bernstein yazırdı: «Hərəkətlərin koordinasiyası, sürücülük edən orqanın həddindən artıq sərbəstlik dərəcələrinin aşılması, bir idarəetmə sisteminə çevrilməsidir.» İnsan əlinin çiyindən barmaq ucuna qədər çox sayda var azadlıq dərəcələri:məqsədyönlü (könüllü) bir əl hərəkəti etmək, deyək ki, bir qaşıq ağzına gətirmək, bu sonsuz sərbəstlik dərəcələrinin reallaşmasına imkan verməmək, onları bu vəziyyətdə lazım olan minimuma məhdudlaşdırmaq deməkdir. Məsələn, bir qaşıqla hərəkət etməyi öyrənən bir uşaq, oynaqların hərəkətliliyini məhdudlaşdırmağı öyrənir.

Bernstein, hərəkət nəzarətinin tamamilə yeni bir anlayışını təklif etdi: buna çağırdı sensorimotor düzəlişlərin prinsipi,hərəkəti prosesindəki motor impulslarını axınının vəziyyətindəki dəyişikliklər barədə davamlı daxil olan məlumatlar əsasında müəyyənləşdirmək. Geribildirim siqnallarının hansı məlumatları daşıdığını izah etdi: əzələ gərginliyinin dərəcəsini, bədən hissələrinin vəziyyətini, sürətini, afferent siqnalların beynin müxtəlif hiss mərkəzlərinə gəldiyini və buna görə fərqli səviyyələrdə motor yollarına keçdiklərini bildirirlər.

Bernstein bina hərəkətlərinin səviyyələrini izah etdi. Hər səviyyə yalnız özünə xas olan spesifik motor təzahürlərinə malikdir, hər səviyyə öz hərəkət sinifinə malikdir: mərkəzi idarəetmə şöbəsi — mərtəbə, sensor düzəlişlərin növü, motor tapşırıqlarının növü və hərəkət repertuarı.

Səviyyə A – bu səviyyə yeni doğulmuş uşağın həyatının ilk həftələrindən fəaliyyət göstərir. Bədəni tarazlıqda saxlayır. Bu səviyyənin lider rolunu oynadığı hərəkətlər: titrək, ritmik-titrəmə hərəkətləri, müəyyən bir duruş tutmaq və tutmaq, bu səviyyədə tənzimlənən hərəkətlərin əksəriyyəti həyat boyu istər-istəməz qalır.
Səviyyə B – bu səviyyə bədən hissələrinin nisbi vəziyyətini bildirən əzələ-artikulyar reseptorlardan gələn siqnalların işlənməsini təmin edir, koordinasiyalı işi təmin edir. böyük qruplar əzələlər. Bu səviyyə bir uşağın həyatının 2-ci ilində fəaliyyətə başlayır.
A və B səviyyə ümumi bir duruş saxlayır, məsələn, uşaq əl və barmaq hərəkətlərini yerinə yetirdikdə. Hərəkətə birbaşa rəhbərlik etməmələrinə baxmayaraq, işləyən orqanın bütün bədənlə koordinasiyasını təmin edirlər. Təkrarlanan hərəkətlərdə B səviyyəsi optimal əl və üçün ritmik bir təşkilat təmin edir enerji xərcləriyəni fon səviyyələri kimi çıxış edir.
Səviyyə məkan sahəsinin səviyyəsidir. Xarici mühitin vəziyyəti haqqında məlumat alır. Bu səviyyə cisimlərin məkan xüsusiyyətlərinə — onların formasına, kütləsinə və digər xüsusiyyətlərinə uyğunlaşdırılmış hərəkətlərin qurulmasından məsuldur. Bunların arasında hərəkət növü (hərəkət), əllərin incə motor bacarıqları və s. Bu səviyyə təmin edilərkən, qabıq altı quruluşlarla birlikdə korteks də iştirak edir, buna görə də onun erkən yetişməsi, həyatın ilk ilindən başlayaraq, uşaqlıq və hətta gənclik dövründə davam edir.
Bir yetkinin təhsil müddətində uşağa qoyduğu motor vəzifələri və uşağın onları həll etmək cəhdləri, hərəkətlərin qurulmasının müvafiq səviyyələrinin inkişafı üçün zəruri şərtdir. Beləliklə, incə motor bacarıqları üçün müxtəlif tapşırıqlar əllərin və barmaqların incə hərəkətlərinin inkişafına kömək edir.

1.2 İbtidai məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda zərif motor bacarıqlarının inkişaf xüsusiyyətlərinin ümumi xüsusiyyətləri

Uşağın həyatının ilk aylarından incə motor bacarıqlarının inkişafına diqqət yetirilir. ONLAR. Sechenov, insan əl hərəkətlərinin irsi olaraq əvvəlcədən təyin edilmədiyini, ancaq ətraf ilə aktiv qarşılıqlı təsir müddətində vizual hisslər, toxunma və əzələ hissləri arasında assosiativ əlaqələrin meydana gəlməsi nəticəsində təhsil və təlim prosesində meydana gəldiyini yazdı.
A.M. Fonareva, görmə analizatorunun əl hərəkətlərinin inkişafında aparıcı rol oynadığına inanır. Son on ildə həssas aparatların köməyi ilə körpələrin görmə reaksiyalarının öyrənilməsi, əllərin hərəkətinin təməlində olan toxunma və kinesteziya daxil olmaqla körpənin duyğu orqanlarının inkişafının görmə qabaqcıl iştirakı ilə həyata keçirildiyini göstərdi. Görmə qabiliyyətinin ən erkən funksiyası — cisimlərin əks olunması — vizual analizatoru hərəkət idrakında mərkəzi aparata çevirir. İ.M.-nin göstərdiyi kimi hərəkət qavrayışı baş verir. Sechenov, real dünyanın fəza-müvəqqəti xüsusiyyətlərinin əks olunması.
Praktik təmas quran hərəkət — əlin xarici bir cisimlə “həqiqi görüşü” onun xüsusiyyətlərinə itaət edir: cismə toxunarkən əl ölçüsünü və konturunu çoxaldır və motor aparatından gələn siqnallar vasitəsilə beyində “tökmə” əmələ gətirir.
A.N. Leontiev yazırdı: “’Təlim edilmiş gözün retinası’ əslində gözdən əvvəlcə əldən öyrənilən retinadır. Bir obyekt tərəfindən zorla tətbiq edildiyi kimi hərəkətdə həyata keçirilən forma, ölçü və məsafənin təmas qəbulu prosesindən fərqli olaraq, sərt şəkildə təyin olunmur və idarə olunmur: axı cisim özü baxışların hərəkətinə fiziki müqavimət göstərmir ki, bu da onun boyunca hərəkət edən bir ələ edər.
Bu, analizatorların qarşılıqlı əlaqələrinin mürəkkəbliyini, görmə-toxunma-kinestetik əlaqələrin qarşılıqlı əlaqəsini anlamağa imkan verir. «Göz əl öyrədir — əl göz öyrədir.»
Bir uşaqda tutacaqlarının hərəkətlərini bir obyektə yönəltmə qabiliyyəti və hissi yalnız 4 ayda olur. Bir cismin tutulması 5 ilə 6 ay arasında olur. Əlin bir analizator kimi inkişafı uşağın içində çırpma hərəkətlərinin görünməsi ilə başlayır. Əl burada obyektin arxasında deyil, cisim boyunca hərəkət edir.
Uşağın hərəkətlərinin intensiv inkişafı hiss ilə başlayır. 5 aya qədər iki hərəkətin birləşdirildiyi bir tutma hərəkəti inkişaf etdirir: əlini nəfəs alaraq bir cismə yönəltmək və tutacaqlarını araşdırmaq.
Tutma hərəkəti vizual-motor koordinasiyasının formalaşması ilə əlaqələndirilir və bu, bir obyektlə müxtəlif manipulyasiyaların inkişafı üçün vacib şərt olan ilk istiqamətli hərəkəti təmsil edir.

6-cı aya qədər — uşaq müstəqil olaraq yalançı mövqedən oturma vəziyyətinə keçir. Bu, uşağın gözləri ilə cisimlə əllərin hərəkətini izləməsinə imkan verir.
7 ayda — obyekt demək olar ki, dərhal tutulur. Tutma hərəkəti baş barmağının qalan hissəyə qarşı olması ilə həyata keçirilir.
Bir uşağın həyatının ikinci yarısında əl hərəkətləri xüsusilə intensiv inkişaf edir. N.L. Figurin və M.P. Denisova, təkrarlanan hərəkətlərin ortaya çıxması ilə hərəkətlərin inkişafında yeni bir mərhələnin başladığını göstərir.
Əvvəlcə yumruqlama görünür — uşaq nəsə bir şeylə vurur, sonra obyekti əldən digər ələ keçirir. Zəncirvari hərəkətlər yaranır, yəni. bir neçə fərqli hərəkətin bir-birini izlədiyi hərəkətlər.
Uşaqda təkrarlanan və zəncirvari hərəkətlərin formalaşması prosesində obyektlərin xüsusiyyətləri və bu obyektlərlə mümkün hərəkətlər haqqında fikirlər formalaşır. Gələcəkdə uşaq eyni zamanda iki obyektlə manipulyasiya etməyi öyrənir, bu obyektlərlə ilk funksional hərəkətləri var.
Həyatın 1-ci ilinin sonuna qədər uşağın hərəkətlərinin inkişafında əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verir. Təxminən 10-11 ayda uşaqlar eyni hərəkətləri böyüklərin onlara göstərdikləri oyuncaqlar ilə edirlər.
Bu hərəkətlər əvvəlcə bir yetkin ilə birgə fəaliyyətdə, daha sonra bu hərəkətlər əsasında baş verir — müstəqil hərəkətlər ortaya çıxır.
İnkişafın ilkin mərhələsində uşağın hərəkətləri obyektlərlə deyil, onunla hərəkət metodunun göstərildiyi və öyrənildiyi tək bir şeylə əlaqələndirilir. İlk funksional hərəkətlər hələ obyektiv fəaliyyət deyildir. Obyektiv hərəkətlərin assimilyasiyasında nitq ən vacib rolu oynayır — bir yetkin ilə uşaq arasında əsas ünsiyyət vasitəsi kimi.
Erkən uşaqlıqda hərəkətlərin formalaşması uşağın yönəldici fəaliyyətinin təbiətindəki dəyişikliklə sıx bağlıdır.
Mərhələ I — «manipulyasiya fəaliyyəti».
Mərhələ II — vizual yönüm. Rəqəmlərin forması, uşağın obyekt ilə mümkün hərəkətləri qurduğu istinad nöqtələri üçün əsasdır. Bununla əlaqədar nə edilə bilər, mövzudakı oriyentasiya məsələsidir.
Kiçik yaşlı uşaqlarda obyektlərlə 2 növ hərəkət var:

1. obyektlərlə — alətlərlə hərəkət. Cisimlərin öz xüsusiyyətlərinə və istifadəsi şərtlərinə yönəlməyə əsaslanan hərəkətlər. Məsələn, bir fincandan süd içmək kimi bir hərəkətdə. Bütün hərəkətlər fincanın formasına və içindəki südün mövcudluğuna yönəldilmişdir. P.Ya. Halperin bir alətin mənimsənilməsinin əsas mərhələlərini müəyyənləşdirdi bu mətn onlar nəzərə alınmır).
2. daha çox funksionallığı olan oyuncaqlar ilə hərəkətlər, onlarla hərəkət azadlığına imkan verir. Eyni obyekt bir obyekt aləti və oyuncaq rolunu oynaya bilər. Küp bununla bir hərəkət aləti kimi bir qurucu kimi bir fincan süd kimi fərqli hərəkətlər etməyə imkan verir.
1.3 İbtidai məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda incə motor bacarıqlarının inkişaf səviyyəsinin diaqnostikası

İncə motor bacarıqlarının inkişafının vacibliyi səbəbindən sadə tapşırıqlar üzərində incə motor bacarıqlarının səviyyəsini tez bir zamanda müəyyənləşdirmək məsələsi aktual olaraq qalır. Ölkəmizdə 1923-cü ildə N. Ozeretskinin testindən geniş istifadə olunurdu. «Motor bacarıqlarını qiymətləndirmək üçün testlər» müxtəlif hərəkət komponentləri üçün bir neçə qrupa birləşdirilir: statik koordinasiya; dinamik koordinasiya; hərəkət sürəti; hərəkətlərin gücü; müşayiət edən hərəkətlər. Testlər yaş normalarına uyğun olaraq psixomotor inkişafın diaqnozu üçün bir təlimat kimi hazırlanmışdır. 4-8 yaşlı uşaqlar üçün bəzi testləri nəzərdən keçirək. Bunlar incə əl hərəkətləri tələb edən vəzifələrdir.
«Statik koordinasiya». Gözlərinizi yumaraq, sol və sağ əllərinizin göstərici barmaqlarına (növbə ilə) burun ucuna toxunun.
«Hərəkət sürəti». Sikkələrin bir qutuya qoyulması (bu testi apararkən hər yaşdan subyektlərə lazımi sürətdə sikkələr qoymaları barədə xəbərdarlıq edilməlidir).

5 yaşlı uşaqlar üçün.
«Dinamik koordinasiya». Mövzuya dördkünc kağız vərəq verilir və sağ əlinin barmaqları ilə mümkün qədər tez topa yığılması istənilir.
«Hərəkət sürəti». Kibrit qutusuna qoyulması.
«Statik koordinasiya». Şaquli xətlərin yazısı.
Test «Labirint». Masada oturan mövzu qarşısında iki labirint qoyulur, mövzu sağ əli ilə itilənmiş bir qələm alır və səs siqnalı ilə labirentdən çıxana qədər qələmlə davamlı bir xətt çəkməyə başlayır.

Kart açma testi. 8 il.
Kiçik barmağınızdan başlayaraq eyni əlin digər barmaqlarının uclarına növbə ilə baş barmağın ucu ilə toxunuş etmək.
Son on ildə, fərdi motor inkişaf xəritələrinin bölmələrindən biri olaraq incə motor test maddələrinin batareyasını yaratmağa cəhd göstərildi. Bu cür vəzifələr arasında, bu və ya digər yaş səviyyəsində, mənimsənilən psixofizioloji inkişafın müəyyən edilmiş normalarına uyğunluğuna şahidlik edən obyektiv və instrumental hərəkətlərin icrasıdır.
Beləliklə, «Pedaqoqun Gündəliyi» ndə 3 yaşından başlayaraq məktəbəqədər uşaqlar üçün incə motor bacarıqlarının inkişafını müəyyənləşdirmək üçün tapşırıqlar daxil olmaqla testlər təqdim olunur. Tapşırıqların çoxu maddələrlə həyata keçirilir; N. Ozeretskinin testlərindən seçici şəkildə istifadə olunur.

3-4 yaşlı uşaqlar üçün. Kiçik əşyaların (düymələr, cips, noxud) bir-bir köçürülməsi, masa səthini kiçik bir qutunun içinə.
4-5 yaşlı uşaqlar üçün. Orta ölçülü muncuqları (və ya düymələri) qalın balıqçılıq xəttinə çəkmək.
5-6 yaşlı uşaqlar üçün. Krujevanı çəkmə hissəsinə daxil edin, çarpaz çarpaz bağlayın, çəkməni bağlayın.
6-7 yaşlı uşaqlar üçün. Baş barmağınızın ucu ilə növbə ilə kiçik barmağınızdan başlayaraq eyni tərəfin barmaqlarının uclarına, sonra da əks istiqamətdə toxunun; əvvəlcə sağ üçün, sonra sol üçün çevik bir tempdə çıxış edin.

Fəsil 2. Daha kiçik məktəbəqədər uşaqlarla barmaq gimnastikasının pedaqoji cəhətləri
2.1 Barmaq gimnastikasının ibtidai məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda əllərin incə motor bacarıqlarının inkişafı üçün əhəmiyyəti
Təlimlərin və ritmik barmaq hərəkətlərinin yerinə yetirilməsi induktiv şəkildə beynin danışıq mərkəzlərində həyəcana və nitq zonalarının koordinasiyalı fəaliyyətində kəskin bir artıma gətirib çıxarır ki, bu da nitqin inkişafına təkan verir.
Barmaq oyunları əlverişli bir emosional zəmin yaradır, bir yetkini təqlid etmə qabiliyyətini inkişaf etdirir, diqqətlə dinləməyi və nitqin mənasını başa düşməyi öyrədir və uşağın nitq fəaliyyətini artırır.
Uşaq diqqətini cəmləşdirməyi və düzgün paylamağı öyrənir.
Uşaq məşqləri qısa poetik sətirlərlə müşaiyət edərsə, nitqi daha aydın, ritmik, canlı olacaq və həyata keçirilən hərəkətlərə nəzarət artacaqdır.
Uşağın yaddaşı inkişaf edir, çünki müəyyən əl mövqelərini və hərəkət ardıcıllığını əzbərləməyi öyrənir.
Körpədə xəyal və fantaziya inkişaf edir. Bir çox məşqə yiyələnərək bütün hekayələri “əlləri ilə izah edə” biləcək.
Barmaq hərəkətləri nəticəsində əllər və barmaqlar güc, yaxşı hərəkətlilik və rahatlıq qazanacaq və bu yazı bacarığına yiyələnməyi daha da asanlaşdıracaqdır.

2.2 Barmaq gimnastikasının ümumi xüsusiyyətləri
Barmaq gimnastikası –
Təlimlər təxminən üç qrupa bölünə bilər.
I qrup Əllər üçün məşqlər
Təqlid qabiliyyətini inkişaf etdirmək;
Əzələləri gərginləşdirməyi və rahatlamağı öyrədirlər;
Barmaqların mövqeyini bir müddət qorumaq qabiliyyətini inkişaf etdirin;
Bir hərəkətdən digərinə keçməyi öyrənin.

Qrup II. Barmaq hərəkətləri şərti olaraq statikdir.
Daha əvvəl əldə edilmiş bacarıqları daha yüksək səviyyədə inkişaf etdirin və daha dəqiq hərəkətlər tələb edin.
III qrup. Dinamik barmaq hərəkətləri
Hərəkətlərin dəqiq koordinasiyasını inkişaf etdirmək;
Barmaqların əyilməsini və açılmasını öyrənin;
Baş barmağını qalanlara qarşı qoymağı öyrədirlər.
Bütün bu məşqlər yalnız nitqin inkişafında gecikmə olan və ya hər hansı bir pozğunluğu olan uşaqlar üçün deyil, həm də nitqin inkişafının vaxtında baş verdiyi uşaqlar üçün də faydalı olacaqdır.
Oyun oynayarkən aşağıdakı qaydalara əməl olunmalıdır:
Birinci qrupdan başlayaraq bütün məşqləri ardıcıllıqla həyata keçirin.
Oyun tapşırıqları tədricən daha da çətinləşməlidir.
Yalnız uşaq oynamaq istəyəndə oynamağa başlaya bilərsiniz.
Özünüz yorulduğunuzda və ya uşağınız yaxşı deyilsə, heç vaxt oyuna başlamayın.
Uşağın oyundakı həddindən artıq yorğunluğu qəbuledilməzdir.
Unutmayın! Hər hansı bir məşq yalnız müntəzəm məşqlə təsirli olacaqdır. Gündəlik 5 dəqiqə idman edin.
Əllərin incə motor bacarıqlarının inkişafı üçün iş formaları ənənəvi və qeyri-ənənəvi ola bilər.
Ənənəvi:
Əl və barmaqların öz-özünə masaj edilməsi (sığallamaq, yoğurma);
Danışıq müşayiəti ilə barmaq oyunları;
Danışıq müşayiəti olmadan barmaq gimnastikası;
Qrafik məşqlər: kölgə salmaq, şəkil çəkmək, qrafik dikte, nöqtələrlə əlaqə, sətrin davamı;
Mövzu fəaliyyəti: kağız, gil, hamur, qum, su ilə oynamaq, rəngli qələmlər, kömür ilə rəsm;
Oyunlar: mozaika, inşaat dəstləri, bağlama, qatlanan kəsilmiş şəkillər, əlavə ilə oyunlar, qatlanan matryoshka bebekləri;
Kukla teatrları: barmaq, mitten, əlcək, kölgə teatrı;
Toxunma qavrayışının inkişafı üçün oyunlar: «Hamar — kobud», «Toxunuşa eyni şeyi tapın», «Gözəl çanta».
Qeyri-ənənəvi:
Əllərin və barmaqların qoz, qələmlər, masaj fırçaları ilə özünü masaj etməsi;
Müxtəlif materiallardan istifadə edərək barmaqlarla oyunlar: tullantılar, təbii, ev.
2.3 Barmaq gimnastikası üçün məşqlərin seçilməsi
«Barmaqlar» barmaq gimnastikası
məqsəd
Uşaqlar psixoloqdan sonra sözləri və hərəkətləri təkrarlayırlar:
İki əlim var (əllərinizi qabağınıza qaldırın)
On barmaq da var. (barmaqları bir-birindən ayırın)
On çevik və şən,
Sürətli möcüzə oğlanları. (barmaqlarını yırğalayın)
Barmaqlarımız işləyəcək (yumruqlara yapışmaq və iki əlin barmaqlarını açmaq)
Maraqlı oğlanlar tənbəl olmamalıdır!
«Görüş» barmaq gimnastikası
Məqsəd: Danışıq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Uşaqlar sözləri təkrarlayır və sağ əllərinin barmaqları ilə öz növbəsində sol əllərinin barmaqlarını ucu ilə bir-birinə toxunaraq «salamlayır».
Sağ qolda barmaqlar var.
Sol qolda barmaqlar var.
Onların görüşmə vaxtı gəldi –
Çamadanlarınızı hazırlayın.
Parmak gimnastikası «Ağaclar»
Əllərinizi qarşınıza qoyun, ovuclar özünüzə tərəf. Barmaqlar bir-birindən ayrılır və gərgindir. Məşq etdikdən sonra əl sıxın.
Bir ağac tarlada dayanır
Külək budaqları hərəkətə gətirir. (Qollarınızı bir tərəfdən bir tərəfə silkələyin.)
Üzümüzə külək əsir
Kiçik ağac yelləndi! (Barmaqlarınızı əymədən qollarınızı yuxarı və aşağı silkələyin.)
«Göbələklər üçün» barmaq gimnastikası
Məqsəd:nitq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Uşaqlar sözləri təkrarlayır və kiçik barmağından başlayaraq barmaqlarını əyirlər:
Bir qutuya qoyacağıq
Ən kiçik göbələk:
Boletus, boletus
Və gülməli bir donuz
Ağ, göbələk, russula,
Boletus, əlbəttə
Və gözəlliklər agaric uçur
Yamacı bəzəsin!
«Kəpənək» barmaq gimnastikası
Məqsəd:nitq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Biləklərinizi çarpazlayın və ovuclarınızı bir-birinizə arxalarınızla basıb saxlayın. Düz barmaqlar. Əllərinizi biləklərinizdə yüngül bir hərəkətlə, bir kəpənəyin uçuşunu simulyasiya edin.
Kələm kəpənəyi
Çiçək üzərində uçmaq
Sevinclə çırpındı –
Polen toplandı.
Parmak gimnastikası «Günlükdə»
Məqsəd:nitq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Günlüklə qeyd edin, logla qeyd edin
Bir böcək sürünürdü (Böcəyin hərəkətlərini təqlid edərək hər iki əlinizin barmağını masa səthi boyunca gəzdirin)
Bir kəpənək uçdu (Biləklərinizi çarpazlayın və ovuclarınızı arxa ilə basın bir-birinin yanındadır.)
Quş uçdu. (Barmaqlar düzdür. Yüngül, lakin Biləklərdəki əllərin kəskin hərəkətləri bir quşun uçuşunu təqlid edir.)
«Yağış» barmaq gimnastikası

Məqsəd:nitq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Sağ və sol əllərin yastıqlarını masaya sıxın. Piano çalmaq kimi növbə ilə masa səthinə vurun.
Yağış, yağış
Yağmur!
Yağmur! Gözləyin!
Çıx, çıx, canım –
Alt alt.
Parmak gimnastikası «Böyük barmağın ziyarətində»

Məqsəd:nitq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Uşaqlar psixoloqdan sonra sözləri və hərəkətləri təkrarlayırlar.
Böyük barmağın ziyarətində (Başparmak yuxarı.)
Düz evə gəldi (Hər iki əlinizin barmaq uclarını bir açı ilə birləşdirin.)
İndeks və orta, (Alternativ olaraq adlandırılan barmaqlar eyni zamanda iki əlin baş barmağı ilə birləşir.)
Adsız və sonuncusu
Kiçik barmağın özü (B kiçik barmaqları uzatın, barmaqlar yumruğa sıxılıb.)
Eşiyi döydüm. (Yumruqlar bir-birlərini döyür.)
Birlikdə barmaqlar dostdur (Hər iki əldəki barmaqların ritmik bir sıxılması.)
Bir-birləri olmadan yaşaya bilməzlər.
“Çiçəklər” barmaq gimnastikası

Məqsəd:nitq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Sözləri tələffüz edərkən, sinxron olaraq hər iki əlin əllərini yumruqları asma yerindən barmaqları bir-birinə ayıraraq yuxarı qaldırılmış əllərə aparın.
Bağda çiçəklər açdı
Görünməmiş gözəllik.
Çiçəklər günəşə uzanır
Beş sehrli ləçək.
“Çiçəklər” barmaq gimnastikası
Məqsəd:nitq funksiyasının inkişafı və əllərin və barmaqların hərəkəti.
Qırmızı çiçəklərimiz ləçəklər açır. (Yavaşca barmaqlarınızı yumruqlardan açın.)
Rüzgar biraz nəfəs alır, ləçəklər yellənir. (Əlləri sağa və sola salmaq.)
Qırmızı çiçəklərimiz ləçəkləri örtür (Yavaş-yavaş bir yumruğa barmaqlarını sıx.)
Başlarını silkələyirlər, sakitcə yuxuya gedirlər. (Kameraları irəli və geri silkələyin.)

Nəticə
Tədqiqatın məqsədi barmaq gimnastikasından ibtidai məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda əllərin gözəl motor bacarıqlarını inkişaf etdirmə vasitəsi kimi istifadə etmək xüsusiyyətlərini öyrənmək idi.
Bu hədəfə çatmaq üçün nəzəri problemləri həll etdik və aşağıdakı nəticələrə gəldik:

İncə motor bacarıqları bir insanın əl və barmaqlarının incə hərəkətləridir, bir çox insan hərəkətlərinin zəruri bir hissəsidir: insan cəmiyyətinin mədəni inkişafı zamanı inkişaf etdirilən mövzu, alət, əmək.
İncə motor bacarıqlarının inkişafı yazı daxil olmaqla obyekt və alət hərəkətlərinin həyata keçirilməsi üçün çox vacibdir.
Mütəşəkkil əl hərəkətləri övladda ömrünün birinci — ikinci altı ayı ərzində, ilk növbədə, cisimlərlə hərəkətlərin inkişafı nəticəsində tədricən formalaşır.
Diaqnostik testlər yaş normalarına uyğun olaraq psixomotor inkişafın diaqnozu üçün bir təlimat kimi hazırlanmışdır. İncə əl hərəkətləri tələb edən maddələr
Barmaq gimnastikası əllərin inkişafına kömək edir və barmaqlar güc, yaxşı hərəkətlilik və rahatlıq qazanacaq və bu yazı bacarığının mənimsənilməsini daha da asanlaşdıracaqdır.
Barmaq gimnastikası — bunlar hamuru, çınqıl və noxudlu oyunlar, düyməli və bağlama oyunlarıdır. Bütün bu fəaliyyətlər əl və barmaqların motor bacarıqlarını və bacarıqlarını inkişaf etdirməyə, cisimlərlə kompleks manipulyasiya etməyə kömək edir.

Əllərin incə motor bacarıqları inkişaf etdirilir:

Şeirlərdən, mahnılardan, uşaq şerlərindən istifadə edərək barmaq gimnastikası və xalq nağılları;
Sürtmək barmaqları və əl masajçıları ilə masaj;
Xurma ilə xalq oyunları;
Təbii material ilə oyunlar;
Ev əşyaları ilə oyunlar;
Qum və su ilə oyunlar;
Barmaq Teatrı;
İplik terapiyası;
Didaktik oyunlar;
Məhsuldar fəaliyyətdə dərslər (rəsm, modelləşdirmə, tətbiqetmə).

Müxtəlif fəaliyyətlərdə incə motor bacarıqlarından istifadə: Məhsuldar fəaliyyət
Fərdi iş
Müstəqil fəaliyyət
gəzmək
Səhər gimnastikası
Özünəxidmət

a) əlin xurma səthinə dişlər;
b) əlin xarici səthinə dişlər.

Çoxsaylı nöqtə stimullarının köməyi ilə əl əzələləri kifayət qədər güclü və nöqtəli motor hissləri alır. Bu, yeni simulyatordan danışıq terapiyası məşq terapiyasında uğurla istifadə etməyə imkan verir.
Barmaq gimnastikası nitq funksiyası ilə ümumi motor sistemi arasında sıx əlaqə yaratmağa imkan verir. Bədənin hərəkətləri və nitq orqanlarının birləşməsi gərginliyi, danışmağın monotonluğunu, danışma pauzalarına riayət etməyi təmin edir, nəfəsinizi idarə etməyinizi öyrədir (7 yaşınadək bir uşaq hələ tənəffüs aritmiyasına sahibdir), düzgün tələffüzün formalaşması və toxunma hisslərinin işlədilməsi şair mətnin əzbərlənməsini yaxşılaşdıracaq və sürətləndirəcəkdir. Barmaqlar üçün gimnastika passiv və aktiv olaraq bölünür. Pasif gimnastika, zərif motor inkişafı aşağı səviyyədə olan uşaqlar üçün aktiv gimnastikadan əvvəl ilkin mərhələ kimi tövsiyə olunur. Sonra aktiv barmaq gimnastikası məşqlərinə getməlisiniz. Bütün məşqlər oynaq bir şəkildə həyata keçirilir. Onların mürəkkəbliyi uşağın əllərinin incə motor bacarıqlarının inkişaf səviyyəsindən asılı olaraq seçilməlidir.
Bağlama, bağlayıcılar, düymələr, fermuarlar… Gündəlik həyatda bu obyektlərə tez-tez rast gəlirik. Uşağın əlləri asanlıqla idarə olunmaq üçün hələ kifayət qədər inkişaf etməyib. Hər yerdə bağlamaq, düymələmək, bağlamaq və ilk dəfə işləməyəcəyi təqdirdə heç bir halda kədərlənə biləcək hər şeyə dair hər yerdə məşq etmək lazımdır. Daha çox səbr, diqqət, dözüm lazımdır.

Müxtəlif materiallardan məktublar düzəltmək — ciddi bir məşğuliyyət. Uşaqlardan əzm və səbr tələb edir, verilmiş bir nümunəyə uyğun bir hərəkət etmək bacarığını inkişaf etdirir. Dərsi bir neçə mərhələyə bölmək olar. Əvvəlcə bir yetkin insan kağız üzərində nümunə bir məktub çəkir və ya çəkir və uşağa təqdim edir. Sonra körpə təklif olunan materialdan məktubu köçürür. Növbəti mərhələ, məktəbəqədər uşaq bir yetkinin köməyi ilə sadə sözlər söylədikdə, oxumağı öyrəndikdə, mozaika, toxum, kiçik qoz-fındıq, düymələr, kağız parçaları, budaqlar, sayma çubuqları, qalın iplər istifadə edirəm. Uşağı bu tapşırıqları yerinə yetirmək üçün materialı özü tapmağa dəvət edirəm. Kiçik əşyalardan istifadə olunan bütün dərslər bir yetkin tərəfindən nəzarət olunmalıdır.

Qələm, taxıl, muncuq, qoz-fındıq ilə oyunlar… Uşağa müntəzəm olaraq dənli bitkilərlə məşğul olmağı təklif edirəm: çeşidləyin, qapalı gözlərlə təxmin edin, baş barmağınızla barmaqlarınız arasında gəzin, fırlanma hərəkətləri etməyə çalışarkən hər iki əlinizin bütün barmaqları ilə növbə ilə masaya basın. Bir uşağın bir əlinizin barmaqları ilə iki qoz (çınqıl, top) gəzdirməsini öyrətmək heç də çətin deyil, əvvəlcə ovuclar arasında altıbucaqlı bir qələm gəzdirməyi təklif edin. Bütün bunlar əla bir tonik və canlandırıcı təsir göstərir. Bu sadə və təsirli masaj, barmaqlarınızdakı sinir uclarına qan axını davamlı olaraq beyinə müsbət impulslar göndərir.

Sinifdə uşaqlarla işin əsas istiqamətləri:
İncə motor bacarıqlarının inkişafı üçün metodlardan biri: sistemin «sadədən mürəkkəbə» istifadəsi, buna görə də uşaqlarda əllərin incə motor bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün öz-özünə masaj üsullarını öyrətməyə başlaya bilərsiniz.
Öz-özünə masaj – Bu barmaqların passiv gimnastikasının növlərindən biridir. Hər gün gündə 2-3 dəfə keçirtdim, çünki öz-özünə masaj mərkəzi sinir sisteminə tonik təsir göstərir, yolların reseptorlarının işini yaxşılaşdırır. Öz-özünə masaj barmaqların yastıqlarını uclarından avuçuna, sonra digərinə doğru istiqamətdə yüngülcə sürtməklə başladı.

Bundan sonra xurma əvvəlcə bir əlinizlə digərinin baş barmağı ilə ortadan kənarlara sürtüldü.
Əllərin incə motor bacarıqlarının inkişafı üçün müxtəlif idman ləvazimatları və bəzi kiçik əşyalardan istifadə edə bilərsiniz: atlama ipləri, toplar, gimnastika çubuqları, üzüklər, çubuqlar, bayraqlar, ağırlıqlı çantalar.
Uşaqların yeni məşqlərlə tanışlığı həyata keçirilir bədən tərbiyəsi... İncə əl hərəkətlərinin daha da formalaşması, motor bacarıqlarının yaxşılaşdırılması gimnastika, fiziki məşqlər və gəzinti zamanı həyata keçirilir.
Əllərin incə motor bacarıqlarının inkişafı üzrə uşaqlarla işləməkdə əhəmiyyətli bir yer kiçik ölçülü toplarla həyata keçirilir: ölçüsü, materialı, rəngi, toxuması, quruluşu və funksional məqsədi müxtəlifdir. Bu cür kiçik toplar

birincisi, uşağın fərdi, yaş, fiziki xüsusiyyətlərini nəzərə almağa imkan verir;
ikincisi, hərəkətlər zamanı əzələ hissi, vizual və toxunma həssaslığı sayəsində uşaq cisimləri müqayisə etməyi öyrənir;
üçüncüsü, uşaqlar xüsusi hərəkətlərin adları ilə tanış olur, fərqli işarələr və obyektlərin xüsusiyyətləri və daha sonra ola bilər

Bu məşqləri edə bilərsiniz. Obyektin dəyişdirilməsində məşqlər.
Bir cisim atmaq, atmaq və tutmaq (bir cisimlə hoqqabazlıq) hərəkətləri.
Cüt-cüt cisim atma və tutma hərəkətləri.
Torbaları iki əllə atıb tutmaq, uşaqlar bir-birlərindən 2-4 m məsafədə dayanırlar.
Bir əli ilə kisəni bir-birinə atmaq. Digər tərəfdən eyni
Eyni zamanda torbaları iki əllə bir-birinə atmaq, ardından tutmaq.
Bir obyektin ötürülməsi, atılması və tutulmasında qrup hərəkətləri.

Ağırlıqlı çantalarla məşqlərdə yaranan bacarıq daha sonra digər əşyalarla bənzər məşqlərə köçürülür: parça, daha sonra rezin toplar, üzüklər və s. Müxtəlif kiçik əşyalarla işlətmək nitq patologiyası olan bir uşağın motor sahəsinin inkişafında nəzərə çarpan nəticələr əldə etməsinə imkan verir. və nitq funksiyasını stimullaşdırır.
Bir uşağın erkən inkişafı həmişə başqa şeylər arasında gözəl motor bacarıqlarının inkişafını, yəni kiçik əşyalarla tutmağı və işləməyi öyrətməyi nəzərdə tutur. Əllərin gözəl motor bacarıqlarını inkişaf etdirməyin müxtəlif yolları var: hər bir valideyn özünə və uşağına uyğun olanı seçməkdə sərbəstdir. Aşağıda incə motor bacarıqlarının inkişafı ilə əlaqəli əsas nüanslar, niyə onu inkişaf etdirməli olduğunuz sualına cavab verilmişdir və körpənizi mütləq ovsunlayacaq oyunlar təqdim olunur.
İncə motor bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün nə üçün və nə vaxt lazımdır?
Alimlər incə motor bacarıqlarının inkişafının bir uşağın nitq inkişafına təkan verdiyini çoxdan sübut etdilər. Anaların mütəmadi oyun oynadıqları, öyrənmək üçün çox sayda fərqli toxuma mövzusu verilən uşaqlar, bu əyləncələrdən məhrum olan yaşıdlarından daha tez danışmağa başlayırlar. Bundan əlavə, bu cür uşaqlar məlumatları daha tez mənimsəyirlər (toxunma hissləri beyin fəaliyyəti ilə əlaqələndirilir), daha asan öyrənir və daha sürətli yazmağa başlayır. Çox vaxt toxunma hisslərinin inkişafı məktəbə hazırlıq kimi istifadə olunur.
Yuxarıda göstərilənlərdən bir uşağın incə motor bacarıqlarının inkişafının mümkün qədər erkən olması lazım olduğu qənaətinə gələ bilərik. Demək olar ki, doğuşdan oynana bilən barmaq oyunları var.

Fərqli illərdəki uşaqlarda incə motor bacarıqlarını necə inkişaf etdirmək olar?
Hər yaşın öz oyunları var. Bu ifadə ilə mübahisə edə bilməzsiniz, buna görə bir şeyə tələsməmək və uşağa davamlı olaraq yaşına uyğun oyuncaqlar təklif etmək vacibdir.
Doğuşdan altı aya qədər
Bu anda körpə tək başına toxunma bacarıqlarını aktiv şəkildə inkişaf etdirir. 3-4 aydan başlayaraq, uşaq şüurlu şəkildə əllərini oyuncaqlara çəkir, çırpıntıları, ananın əllərini hiss edir, barmaqlarını araşdırır. Çocuğunuza fərqli oyunlar təklif edə bilərsiniz.

Dəstəyin masajı — uşaqların barmaqlarını yavaşca yoğurun, vurun, yumşaq bir şəkildə bükün. Prosesi qafiyələr və zarafatlarla müşayiət edə bilərsiniz.
Körpəyə baş barmağınızı verin və körpəni yuxarı qaldırmağa çalışın. Bu işi nə qədər tez-tez etsəniz, qırıntı əllərinizi daha sıx tutacaqdır.
Körpənizə kağız kitablarını və ya düz kağız vərəqələrini təklif edin. Yırtıla biləcəyini, büzülməsini, bükülməsini göstərin.
Çınqıltılar, toplar və yivli oyuncaqlar erkən uşaqlıq inkişafında böyük köməkçilərdir.

Piramidalar — uşağı ölçü anlayışı ilə tanış edəcəklər və bir çubuqda üzükləri sürətlə silmək qabiliyyətini inkişaf etdirəcəklər.
Taxıl, lobya, makaron — mətbəxdə nə tapırsınız. Yad cisimlərin udulmaması üçün övladınıza hər zaman nəzarət etmək vacibdir.
Ondan müxtəlif dolğularla tikilmiş parça və çantalar.
İnşaatçı.
Kublar.

Su. Çocuğunuzu bir qabdan digərinə su tökün, mümkün qədər az maye tökün.
Bağ və bağlama.
Muncuqlar, düymələr, paltar sancaqları və digər ev əşyaları.
Chopsticks.
Bulmacalar və mozaika.
Rəsm.

Testlə işləmək.
Barmaq gimnastikası.
Origami.
Qayçı və rəngli kağız ilə işləmək.

un — 250 qram;
duz — 250 qram;
su — 125 ml.

Gözəl motor oyuncaqlar
Aydınlıq üçün aşağıda toxunma toxunma hissini inkişaf etdirməyə və körpənin barmaqlarını beynin sinir impulslarına uyğun hərəkət etməsini “öyrətməyə” kömək edən oyuncaqların ümumi siyahısı verilmişdir.

Piramida.
Kublar.
Yivli şaqqıltı
Müxtəlif ölçülü toplar.
Sorter.
Konveks şəkilləri olan kitablar.
İnşaatçı.
Abakus.
Bulmacalar.
Labirintlər.
Bağlayıcı çərçivə.
Muncuq.

Amerikan yük maşını simulyatorunu necə izah edə bilərəm

Bloqun mündəricatı (sizə uyğun olan başlığa klikləyərək birbaşa o bölməni oxuya bilərsiniz)

Smart Customs tətbiqində bəyan etmək qaydası (ümumi məlumat)
Smart Customs tətbiqinə daxil olmaq qaydası
Smart Customs tətbiqində məhsulun bəyan edilməsi qaydası
Bildiriş olmadan Smart Customs tətbiqinə məhsul bəyan etmək
Smart Custom tətbiqində qeydiyyat və bəyənnamə əlavə edilməsi videosu

Smart Customs tətbiqində bəyan etmək qaydası yazımız vasitəsi ilə siz: Smart Customs tətbiqində məhsulu tam sıfırdan sona qədər bəyan etmək qaydasını öyrənəcəksiniz. Qaydalar içərisində Smart Customs-a məhsulun tracking ID məlumatını daxil etmək, məhsulun invoys qiymətinin yazılması, Smart Customs tətbiqində bəyənnamə əlavə edən zaman məhsulların əlavə edilməsi, bağlamada bir neçə məhsul olarsa digər məhsulu necə əlavə edəcəyiniz barədə bütün məlumatlar qeyd edilmişdir. Hazırsınızsa yazını sona qədər oxuyun.

Əgər Smart Customs tətbiqində qeydiyyatdan keçməmisinizsə “Smart Customs tətbiqində qeydiyyatdan keçmək qaydası” yazımızı oxuyaraq Smart Customs-un mobile app və web versiyasında necə qeydiyyatdan keçə biləcəyiniz barədə məlumat əldə edə bilərsiniz.

Smart Customs tətbiqinə daxil olmaq forması

Qeydiyyatınız tamamlandıqdan sonra https://e.customs.gov.az/auth/login linki vasitəsi ilə smart customs tətbiqinin daxil olmaq paneline keçid edirsiniz. Daha sonra “Asan Login” bölməsinə klik edib açılan pəncərədə yenidən “Asan login” butonuna klikləyirsiniz. Növbəti açlan pəncərədə “İdentifikasiya nömrəsi ilə” bölməsinə klik edərək açılan səhifədə şəxsiyyətinizi təsdiq edən sənədin FİN nömrəsini daxil edib “irəli” butonuna klikləyirsiniz. Açılan səhifədə şifrərinizi yazaraq sistemə daxil olmuş olursunuz.

Smart Customs tətbiqində məhsulun bəyan edilməsi qaydası

Şəxsi kabinetinizə daxil olduqdan sonra solda olan pəncərədə “Fiziki şəxslər üçün” olan bölməyə klik edib “Sadələşdirilmiş bəyənnamə – Elektron ticarət” bölməsinə klik edirsiniz.

Açılan pəncərədə əgər xarici anbara daxil olmuş məhsulunuz varsa sistem sizə mövcud xarici anbarda olan və bəyan etməli olduğunuz məhsul haqqında aşağıda göstərilən formada bildiriş görünəcəkdir. (ilkin olaraq bildiriş vasitəsi ilə bəyan edilməsi izah ediləcəkdir, yazının davamında isə bildiriş olmadan bəyan etmək qaydası izah ediləcəkdir)

“Bəyan et” butonuna klik edərək bildirişi gələn bağlamanın bəyan edilməsi mərhələsinə başlaya bilərsiniz. “Bəyan et” butonuna kliklədikdən sonra açılan pəncərədə şəxsi məlumatlarınızın doğruluğunu yoxlayaraq ən aşağıda olan bölməyə əlaqə nömrənizi qeyd edirsiniz.

Bildiriş vasitəsi ilə bəyan etmə prossesinə başladığınız üçün açılan növbəti səhifədə

Bağlama izləmə nömrəsi (tracking id)
Daşıyıcı şirkət
Göndərən ölkə
Satıcı (alış ünvanı)

Məlumatları sistem tərəfindən avtomatik formada dolduruluş olacaqdır.

“İrəli” butonuna klik edərək növbəti səhifədə bağlamaya daxil olan məhsulların bəyənnaməyə əlavə edilməsi mərhələsinə keçid edirsiniz. Açılan səhifədə sol yuxarıda olan “Yeni mal əlavə et” butonuna klik edərək baglama daxilində olan məhsulları bəyənnaməyə əlavə etmək lazımdır.

“Yeni mal əlavə et” butonuna klik etdikdən sonra açılan pəncərədə baglama daxilində olan məhsulun məlumatlarını daxil edirik. (Nümunə trendyoldan sifariş edilmiş gümüş boyunbağ üzərindən izah edilmişdir)

Bu bölmədə siz malın aid olduğu əsas qrupu seçirsiniz, daha sonra malın aid olduğu altqrupu seçirsiniz, malın invoys qiymətini qeyd edirsiniz (invoys qiymətin eyol şəxsi kabinetinizdə bağlamalarım bölməsi vasitəsi ilə öyrənə bilərsiniz), həmin invoys qiymətinin valytasını qeyd edirsiniz, bildiriş vasitəsi ilə bəyan edildiyi üçün daşınma xərci sistem tərəfindən avtomatik olaraq qeyd ediləcəkdir. Miqdarı bölməsində isə həmin məhsulun bağlama içərisində olan sayını qeyd edib “Əlavə et” butonuna klik edirsiniz.

Vacib qeyd:

Əgər eyni baglama daxilində fərqli kateqoriyadan olan bir neçə mal mövcud olarsa bəyənnaməni təsdiqləmədən əvvəl “Yeni mal əlavə et” butonuna klik edərək həmin bağlamaya o malları da əlavə etməlisiniz.

Məsələn: Siz Trendyolda Zaradan şalvar və köynək sifariş etmisiniz. Hər ikisi eyni mağazadan sifariş edildiyi üçün eyni bağlamada xarici anbarımıza daxil olub, eyni bağlamada da yerli anbarımıza göndəriləcəkdir. Bu bağlamanı sizə bəyan edən zaman hər iki məhsulu (şalvar və köynək) 1 bəyənnamə içərisində qeyd etməlisiniz. Yəni 1 bağlama daxilində olan hər iki məhsulu o bağlama üçün yazdığınız bəyənnamədə göstərməlisiniz. (yeni bəyənnamə əlavə etmirsiniz. Təsdiq mərhələsindən əvvəl “Yeni mal əlavə et” butonuna klik edərək digər məhsulun ayrılıqda kateqoriyasını, alt kateqoriyasını, invoys qiymətini, və miqdarını göstərməlisiniz. Eyni bəyənnamə daxilində 2-ci məhsulu əlavə etdiyiniz üçün sistem tərəfindən avtomatik daşınma xərci 0 olaraq qeyd ediləcəkdir. Digər məhsulun invoys qiymətini trendyol profilinizdən məhsul üçün ödədiyiniz məbləğ olaraq qeyd etməlisiniz. Eyol profilinizdə bağlamanın yekun qiyməti qeyd edilir, baglama daxilində hər məhsulun ayrılıqda qiyməti qeyd edilmir.)

Bütün mərhələləri tamamladıqdan sonra aşağı bölmədə olan məlumatların doğruluğunu təsdiqləmə bölməsini işarələdikdən sonra “Təsdiqlə” botonu aktiv olacaqdır. “Təsdiqlə” butonuna klikləyərək bəyənnamənizi təsdiq edə bilərsiniz.

Bildiriş olmadan smart custom tətbiqinə məhsul bəyan etmək

Bildiriş olmadan smart customs-a bağlama bəyan edən zaman bütün prosseslər yuxarıda qeyd edilən ardıcıllıq üzrə gedəcəkdir. Sadəcə 2-ci mərhələdə məhsulun Tracking id məlumatını, Daşıyıcı şirkəti, göndərən ölkə məlumatını və Satıcı məlumatını əl ilə daxil edəcəksiniz. Son mərhələdə məhsulun daşınma qiymətini də manual olaraq əlavə edəcəksiniz. Məhsulun tracking məlumatını Eyol şəxsi kabinetinizdə “Bağlamalarım” bölməsində tapa bilərsiniz. Nümunə olaraq aşağıda qeyd olunan şəkildə bağlamanın EYL ilə başlayan trackink id məlumatı qeyd edilmişdir.

Smart Custom tətbiqində qeydiyyat və bəyənnamə əlavə edilməsi videosu

Youtube kanalımızda yayımladığımız video vasitəsi ilə Smart Customs tətbiqində qeydiyyatdan keçmək, bəyənnamə əlavə edilməsi ilə detallı tanış ola bilərsiniz.

Siz də bağlamalarınızın daşınmasını bizə əmanət edərək 1 dollardan başlayan qiymətlərimizdən yararlana bilərsiniz. Məhsulunuz Türkiyə anbarımıza daxil olduqdan sonra 3-7 iş günü ərzində Bakı anbarımızdan təhvil verilməyə hazır olur.

Əgər hələ də qeydiyyatdan keçməmisinizsə “Tariflərimiz” səhifəsindən tariflərimizlə tanış ola və ya “Qeydiyyat” səhifəmiz vasitəsi ilə Eyol.az ailəsinə qoşula bilərsiniz. Ailəmizin sayı hər gün daha da çoxalmaqdadır. Sizi aramızda görməkdən çox məmnun olarıq.

Biz arzularınızı çatdırırıq!

Amerikan yük maşını simulyatorunu necə izah edə bilərəm

Yük maşını

yük maşını

Əllərin incə motor bacarıqlarını inkişaf etdirmə vasitəsi

Amerikan yük maşını simulyatorunu necə izah edə bilərəm

Smart Customs tətbiqinə daxil olmaq forması

Smart Customs tətbiqində məhsulun bəyan edilməsi qaydası

Bildiriş olmadan smart custom tətbiqinə məhsul bəyan etmək

Smart Custom tətbiqində qeydiyyat və bəyənnamə əlavə edilməsi videosu

Related posts: