Lilliyə Görə əmək Pensiyası Necə Hesablanır
Pensiya yaşı çatan şəxsin yığım hesabında minimum məbləğdən çox vəsait var, amma onun iş təcrübəsi 12 ildən azdır və bu zaman əmək pensiyası ala bilirmi?
Azərbaycanda pensiya belə hesablanacaq (İZAH)
Bir müddət öncə Milli Məclis “Əmək pensiyaları haqqında” qanununa dəyişiklik layihəsini qəbul edib. Layihəyə əsasən, polis və hərbi qulluqçular istisna olmaqla bütün peşələr üzrə pensiyaya çıxmaq üçün tələb olunan iş stajı artırılır. Dövlət qulluqçuları üçün hazırda qüvvədə olan 15 təqvim ilinin 20 təqvim ilinə, prokurorlar üçün 25 təqvim ilinin 35 ilə, o cümlədən digər peşələr üçün də tələb olunan staj ilinin müvafiq olaraq 5 il qaldırılması layihədə əksini tapıb.
Artıq hər kəs pensiya ala bilməyəcək – ARAŞDIRMA
Lakin hələ də bəzi məqamlar pensiyaya hazırlaşanlar üçün qaranlıq qalıb. İstiPress-in məlumatına görə, ekspert Vüqar Bayramov pensiya sistemində edilən yeni dəyişikliklər ilə bağlı ünvanlanan sualların çoxluğunu nəzərə alaraq bir neçə məqama yadınlıq gətirib. Qeyd edək ki, bu dəyişikliklərin şərhi deyil, yalnız izahıdır.
Əmək pensiyası almaq üçün yığım məbləği nə qədər olmalıdır?
Yeni dəyişikliklərə əsasən pensiyada olmaq yaşı orta hesabla 12 il nəzərdə tutulduğunu və minimum pensiya məbləğinin 110 manat olduğundan tələb edilən minimum yığım məbləği aşağıdakı kimi hesablanır:
12 il X 12 ay X 110 manat= 144 X 110 manat- 15 840 manat
Deməli, əmək pensiyasının alınması üçün 15 840 manat yığım tələb edilir.
Əgər pensiya yaşınadək 15 840 manat yığımaq mümkün olmayıbsa o zaman pensiya almaq üçün həmin məbləği necə artırmaq olar?
Qadın rəhmət getmiş həyat yoldaşının pensiyasını ala bilər, amma.
Əgər vətəndaşın pensiya yaşı tamam olubsa və onun hesabında 15 840 manat yoxdursa o zaman dəyişikliyə əsasən həmin məbləği 2 halda artırmaq mümkündür:
– Həmin şəxsin yığım hesabı açıq qalır və bu zaman həmin şəxs işləməkdə davam edib hesabına əlavə vəsait ödəyə bilər.
– Vətəndaş qalan fərqi birbaşa nağd şəkildə hesabında yerləşdirə bilər. Məsələn, pensiya yaşı tamam olan şəxsin hesabında 10 000 manat var və 5840 manat kəsir var. Bu zaman həmin şəxs özü, və ya övladı və hətta işlədiyi təşkilat belə həmin pulu ödəyərsə o əmək pensiyası almaq hüququ qazana bilir.
Əgər tələb edilən yığım mümkün olmayıbsa və hesaba əlavə ödəniş imkanı yoxsa bu halda əmək pensiyası ala bilərmi?
Dəyişiklik bu halda istisnalar nəzərdə tutub. Əgər vətəndaş 25 il və daha çox əmək fəaliyyəti ilə məşğul olub həmin müddətdə hər az sosial ödəniş edibsə o zaman hesabında hansı məbləğin olmasından asılı olmayaraq minimum məbləğdə əmək pensiyası ala bilir. Məsələn, pensiya yaşı tamam olan vətəndaşımızın yığım hesabında 7 min manat vəsait var, amma 25 il iş təcrübəsinə malikdirsə o zaman da pensiya almaq hüququna malik olur.
Pensiya yaşı çatan şəxsin yığım hesabında minimum məbləğdən çox vəsait var, amma onun iş təcrübəsi 12 ildən azdır və bu zaman əmək pensiyası ala bilirmi?
Yeni dəyişikliklərə əsasən 12 illik minimum iş təcrübəsi ləğv edilib. Bu baxımdan, əgər minimum məbləğ hətta 5 il ərzində yığılsa da belə həmin şəxs əmək pensiyası almaq hüququna malikdir.
Əmək pensiyasına pensiya yaşı tamam olmadan çıxmaq mümkündürmü?
Bu hal yeni dəyişikliklərə daxil edilməyib və gözlənilir ki, növbəti dəyişikliklərdə bu nəzərə alınacaq. Bu isə o deməkdir ki, mövcud qaydalar pensiya yaşı tamam olmadan pensiya almaq hüququ vermir. Yəni, vətəndaş hətta minimum yığım məbləğini daha tez toplasa da belə pensiya yaşı tamam olandan sonra ondan istifadə edə bilər.
Sosial ödənişlərin neçə faizi vətəndaşın hesabında əks olunur?
Hadı Rəcəbli: “Qadınlar gec ölür deyə pensiya yaşı artırılmalıdır”
Yeni qaydalara əsasən, sosial ödənişlər tam olaraq, 100 faiz hesabda saxlanılacaq. Son dəyişikliklərədək ödənişlərin 50 faizi yığım hesabında əks olunurdu, digər yarısı cari xərclər üçün istifadə edilirdi.
2006-cı ildən mövcud dəyişikliklərədək olan dövrdə sosial ödənişlərin yığım hesabında əks olunmayan hissəsi, yəni 50 faizi hesablara qaytaılacaqmı?
Mövcud dəyişikliklərə əsasən, sözügedən müddətdə hesabda əks olunmayan vəsait 10 faiz hesabın idarəedilməsi və s. xərclər üçün çıxılmaqla digər bütün qalan hissəsi yığım hesabına əlavə ediləcək.
Minimumdan artıq yığımlar edən ancaq pensiya yaşı çatmamış və ya pensiya almağa başladıqdan bir müddətdən sonra dünyasını dəyişən vətəndaşların yığımları hansı hallarda onu varisinə ödəniləcək?
Həmin vəsaitlərin varisə qaytarılması halları o zaman baş verəcək ki, ailədə əlilliyə görə pensiya alan, yaşı 18-ə (əyanı ali təhsil alanlar üçün 23) çatmayan övladı varsa və ya həyat yoldaşı pensiya alan şəxslər olarsa bu yığımdan faydanala biləcək. Məsələn, rəhmətə gedən ailə başçısının yüksək əmək haqqı ilə çalışıb və onun hesabında daha böyük məbləğdə vəsait yğılıb. Amma onun həyat yoldaşının pensiya məbləği aşağıdır. Bu zaman o öz pensiyasından imtina edib rəhmət getmiş həyat yoldaşının pensiyasını ala bilər.
Xidməti müqavilə ilə çalışanlar əmək pensiyası ala biləcəklər?
Yığım hesabında vəsaitin əmək yoxsa xidməti müqaviləsi ilə toplanmasının heç bir fərqi yoxdur. Minimum məbləğ yığan şəxs pensiya hüququ əldə edəcək.
25 illik iş stajı ilə bağlı istisna xidmət müqaviləsi ilə çalışanlara aiddirmi?
25 il işləyən və aylıq sosial ödənişlər edən hər bir vətəndaş əmək və xidmət müqaviləsi ilə çalışmasından asılı olmayaraq və hesabındakı vəsaitin məbləğinə baxmayaraq pensiya ala biləcək.
Əlilliyə Görə əmək Pensiyası Necə Hesablanır
Video: Əlilliyə Görə əmək Pensiyası Necə Hesablanır
Video: Yaşa görə əmək pensiyası, onun təyin edilməsi və hesablanması qaydası. 2023, Bilər
2023 Müəllif: Sophia Winter | [email protected] . Son dəyişdirildi: 2023-05-24 07:13
- sosial əlillik pensiyası;
- dövlət pensiya təminatı;
- və əlillik pensiya.
Yetkinlik dövründə sağlamlığını itirən insanlar üçün ən uyğun olan üçüncü seçimdir. Bununla əlaqədar olaraq, bu təqaüdün digər iki sosial təminat növündən bir neçə mühüm fərqi var.
Əlillər üçün əmək pensiyasının məqsədi, quruluşu və nüansları
Əlilliyə görə pensiya təqaüdü xəsarət və ya xəstəlik səbəbiylə öz gücünə öz qazanma fürsətini itirən insanların ən azından nisbətən layiqli bir həyat tərzi sürə bilməsi üçün tətbiq olundu. Bunun üçün dövlət onlara bir vaxtlar əmək yolu ilə qazandıqları aylıq gəliri (daha doğrusu, bir hissəsini) kompensasiya edir.
Bu ödənişlər üç komponentdən ibarətdir:
- İş stajından asılı olmayaraq peşə fəaliyyəti ilə məşğul ola bilməyən bir vətəndaşa ödənilməsi lazım olan minimum məbləğ kimi qiymətləndirilən əsas (məcburi) hissə; onun ölçüsü yalnız əlillik qrupundan təsirlənir.
- Əlilliyin başlama vaxtından və orta qazancdan birbaşa asılı olan maliyyələşdirilən hissə (bildiyiniz kimi, sığorta fonduna ödənişlər ödənilir). Çox vaxt maliyyələşdirilən hissə yüksək maaşla belə son dərəcə aşağı olur, çünki hər kəs iş kitabında bir işarə ilə işləmir.
- Və vətəndaşın qeydiyyatda olduğu sığorta təşkilatının fondundan təyin olunan sığorta hissəsi.
Bu quruluşa görə bu tip sosial müavinətlərə əmək, əlillik pensiyası deyil, əksər hallarda sığorta deyilir.
Rusiyada kimsənin onun üçün ən əlverişli pensiya seçimini seçməsini qadağan etmək haqqı yoxdur. Beləliklə, bəzən əmək pensiyasından imtina etmək daha faydalıdır (məsələn, qısa bir iş stajı və ya aşağı “rəsmi” maaş) və əlillərə görə sosial pensiya üçün müraciət etmək, yəni hər bir kateqoriya üçün dəqiq bir məbləğ.
Əlillər üçün pensiya qorunması: federal qanunlar
Əlillərə verilən əmək pensiyasının xüsusiyyətləri, alınması şərtləri, ödənişlərin hesablanması normaları və digər aspektlər birdən bir neçə normativ sənədlə tənzimlənir.
Əsas olan 15 dekabr 2001-ci il tarixli, 166 saylı “Rusiya Federasiyasında dövlət pensiyası təminatı haqqında” Federal Qanundur. Bütün növ pensiyaların xüsusiyyətlərini, hər birinin təyin olunması şərtlərini müəyyənləşdirir və bir çox digər məsələləri nəzərdən keçirir.
Əmək (və ya sığorta) əlilliyi pensiyası 17 dekabr 2001-ci il tarixli 173 saylı “Rusiya Federasiyasında əmək pensiyaları haqqında” Federal Qanunda daha ətraflı nəzərdən keçirilir.
Təqaüdlərin hesablanması proseduru xaricində əsas cəhətlər 28 dekabr 2013-cü il tarixli 400 saylı “Sığorta pensiyaları haqqında” Federal Qanunda müəyyən edilmişdir.
Əlbətdə ki, cari il üçün minimum ödəniş məbləğini göstərən Rusiya Federasiyası Hökumətinin qərarlarını unutmamalıyıq.
Əlillərə sığorta təqaüdünün təyin edilməsi şərtləri və xüsusiyyətləri
Qanuna görə, aşağıdakı şəxslər əmək əlilliyi pensiyası üçün müraciət edə bilərlər:
- Rusiya vətəndaşları;
- Rusiya Federasiyası ərazisində daimi yaşayan əcnəbilər;
- vətəndaşlığı olmayan şəxslər – əlbəttə ki, yalnız Rusiyada daimi yaşamaq şərti ilə.
Sığortanın növü yalnız artıq əmək qabiliyyətinə çatmış şəxslərə verilir (Rusiyada bu 18 yaşa bərabərdir) və pensiya yaşının başlanğıcına qədər (kişilər və qadınlar üçün 60 və 55 yaş) ödənilir, müvafiq olaraq).
Hökümət qərarına əsasən, Rusiya Federasiyasında əlillər, tam hüquqlu bir həyat tərzi sürmələrinə imkan verməyən əlillər və ya bədən funksiyaları pozulmuş insanlar olaraq tanınır. Bu tərifdə həm eşitmə, görmə, danışma, əzələ-hərəkət sistemi zəifliyi olan insanlar və həm də sağalmaz xəstəliklərdən əziyyət çəkən və ya aktiv həyat tərzinə müdaxilə edən insanlar daxildir.
Belə bir təqaüdün ölçüsü (həmçinin ona hüququ) əlilliyin səbəbindən asılı deyil: məsələn, əmək kitabçasına əsasən işləyən əlil uşağın əlillik pensiyası almaq şansı eyni avtomobil qəzası nəticəsində gözünü itirən bir vətəndaş. Əlilliyin baş verdiyi an da rol oynamır: rəsmi vəzifələrin icrası zamanı, yeni bir vəzifəyə gəlməzdən əvvəl və ya iş yerindən qovulduqdan sonra.
Düzdür, qanunda hələ də komissiyanın bir vətəndaşın əlilliyi səbəbindən bir pensiya almaqdan imtina etmək hüququ olduğu əsasları təmin edir. Bunlardan yalnız üçü var:
- Bir cinayət əməli törədildikdə iş qabiliyyətinin olmaması;
- Əlavə peşə fəaliyyəti ilə uyğun olmayan qəsdən özünə xəsarət yetirmə;
- Vətəndaşın rəsmi iş təcrübəsi yoxdur.
Bu hallarda bir insan yalnız sosial təqaüdə güvənə biləcəkdir (əlil uşaqlarla əlaqəli olan adi “sosial sistem” dən fərqli olaraq, yalnız standart pensiya yaşına çatdıqdan sonra təyin ediləcəkdir).
Əlillərə əmək pensiyasının verilmə müddəti
Əlilliyə görə pensiya hesablanacağı müddət iki şəkildə hesablanır:
- Əlilliyin başlanğıcından bəri. Bu metod, sığortalı tərəfindən əmək qabiliyyətinin itirildiyi gündən 1 gündən 12 aya qədər olan hər hansı bir müddətdə pensiya təyin edilməsi üçün vəsatət verdikdə istifadə olunur. Məsələn, qrup 1 Fevral 2017-ci ildə təyin edilmişsə və təqaüd təyin edilməsi üçün müraciət eyni ilin oktyabr ayında göndərilmişsə, vətəndaş fevral ayından başlayaraq 8 ay müddətinə pensiya müavinətlərini ödəmək hüququna malik olacaqdır. Sentyabr daxil.
- Sənədlər təqdim olunduğu gündən. Bu metod əlillik verildikdən bir ildən çox müddətdə pensiya almaq üçün müraciət edənlər üçün pensiyanın hesablanması üçün istifadə olunur.
Bu cür tələblər əlil insanları qorumaq üçün qəbul edildi: axı tez-tez belə olur ki, bir nəfər əlillik aldıqdan sonra xəstəxanada yatır və ya reabilitasiya keçir və dərhal aidiyyəti qurumlarla əlaqə qura bilmir. Eyni zamanda, digər insanlar kimi həyat üçün də maddi vasitələrə ehtiyac duyur, çünki bir çoxları müalicə üçün təsirli hesablar ödəməlidirlər.
Təqaüdün fasiləsiz verilməsi üçün vaxtında tibbi müayinədən keçmək lazımdır (əlilliyin müddətsiz verildiyi hallar, bərpa edilə bilməyən xəsarətlərlə baş verən hallar istisna olmaqla – məsələn, əzanın kəsilməsi). II və III əlillik kateqoriyalı vətəndaşlar hər il tibbi müayinədən keçməli olacaqlar. I qrupu olan insanlar üçün hər 2 ildə bir dəfə BTİ-yə ziyarət etmək kifayətdir.
Əmək pensiyası əlillərə yaşa görə sığorta pensiyası hesablanana qədər ödənilir. Və ya, bütün rəsmi iş yerlərində iş təcrübəsi 5 yaşdan az olduqda, sosial yaşa görə təqaüdün təyin edildiyi ana qədər (yəni qadınlar üçün 60 yaşa qədər, kişilər üçün 65 yaş).
Fərqli əlillər kateqoriyasına görə pul müavinətlərinin miqdarı
Əmək qabiliyyətini itirmiş şəxslər üçün pensiya təqaüdü sabit deyil, hər müraciət edən üçün ayrı-ayrılıqda hesablanır.
Onun ölçüsünə bir neçə amil təsir göstərir:
- tibbi müayinənin nəticələrinə əsasən təyin olunan əlillik kateqoriyası;
- əmək pensiyası üçün müraciət edən bir vətəndaşın əmək (sənədlərdə göstərilən məcburi məmur) iş stajı;
- əlilliyin başlanğıc tarixi;
- və iş qabiliyyətinin olmadığı barədə rəsmi etirafı olan əlilin peşə fəaliyyətinə davam etdiyi dövr. Məsələn, ölkəmizdə III, II və hətta I qrup əlillərə iş verən təşkilatlar var.
Bundan əlavə, təqaüd üçün müraciət edən şəxs Uzaq Şimalda uzun müddət yaşayırsa və ya özlərini təmin edə bilməyən əlil ailə üzvlərinin himayəsindədirsə, aylıq ödənişlərin həcmi yenidən hesablanacaqdır. Bu şərtlər əsas məbləğə sabit bir aylıq mükafat verir.
Sadə bir düsturdan istifadə edərək əlillik əmək pensiyasının ölçüsünü (müavinətlər istisna olmaqla) hesablaya bilərsiniz:
TPPI (Əmək Əlilliyi Pensiyası) = PC / (T * K) + B, burada:
- “PC” – bir əlilin təqaüd kapitalı, daha dəqiq desək, müraciət günü onun miqdarı.
- “T” şəxsin müavinət alacağı “sağ qalma dövrüdür” (bu müddət əlillik pensiyası təyin olunduğu andan, yaşa görə əmək pensiyası ödənişlərinin başlanmasına qədər hesablanır). 2013-cü ildən bu günə qədər müəyyən edilmiş maksimum müddət 228 aydır və ya 19 ildir.
- “K” – sığorta əmsalı (qeyd, əmək deyil!) Təcrübə. Əlilliyin qanuni tanınması zamanı 180-ə bölünən sığorta müddəti kimi müəyyən edilir. Əmək yaşına çatdıqdan sonra sağlamlığını itirən, lakin 19 yaşa qədər olan insanlar üçün avtomatik olaraq 12 ay olaraq təyin edilir. Əlillik sonrakı yaşda baş verərsə, hər sonrakı il üçün 4 aylıq sığorta təcrübəsi əlavə olunur. Ölkəmizdə kişilər üçün tam işləmə müddəti 42 ildir (18 ilə 60 yaş arası), bu 180 aylıq sığorta təcrübəsinə tam uyğundur. Təqaüd yaşı 5 il əvvəl olan qadınlar üçün maksimum xidmət müddəti 160 ay olacaq. Buradan belə çıxır ki, şikəstlik nə qədər gec baş verərsə, “K” əmsalı dəyəri o qədər aşağı olacaqdır, bu da aylıq ödənişlərin səviyyəsinin yüksəlməsi deməkdir.
- “B” hər bir əlillik kateqoriyası üçün dövlət tərəfindən ayrı-ayrılıqda təyin olunan pensiyanın əsas məbləğidir. Bu, bir vətəndaşa ödəniləcək minimum pensiya məbləğidir.
2017-ci ildə, 1 fevral tarixindən indeksləşdirməyə görə, sığorta pensiyasının əsas məbləği 4.805 rubl 11 qəpik olaraq təyin edildi. Buna görə minimum sabit ödəniş aşağıdakılardır:
- I qrup əlillər üçün – 9 610, 22 rubl
- II qrup əlillər üçün – 4,805.11 rubl.
- III qrup əlillər üçün – 2.402.56 rubl.
Sığorta pensiyasının ümumi məbləğinə əlilin himayəsində olanların (yəni yetkinlik yaşına çatmayanların və ya əlil uşaqların və ya əlil tərəfindən dəstəklənən digər qohumların) olması və ya olmaması da təsir göstərir.
Məbləği təqaüdün əsas hissəsinin 1/3 hissəsi olan hər bir asılı şəxsə (lakin üçdən çox olmayan) əlavə ödənilir. 4, 5 və ya daha çox övladının əlilin himayəsində olması halında, ödənişin artımı bu qrup üçün müəyyən edilmiş bir əsas məbləğə bərabər olacaqdır.
Beləliklə, 2017-ci il üçün minimum pensiya müavinəti I qrup üçün olacaqdır:
- Bir asılı varsa, 11211, 93 rubl;
- İki himayəsində olan əlillər üçün 12813, 63 rubl.
- üç və ya daha çox himayədarı olan bir əlil üçün minimum məbləğ 14.415.33 rubl təşkil edir.
II qrup əlillər üçün minimum ödəniş məbləği aşağıdakılara bərabər olacaqdır:
- 1 asılı ilə 6406, 81 rubl;
- 8008, 51 rubl – ikisi ilə;
- Üç və ya daha çox əlil qohum ilə birlikdə 9610, 21 rubl.
III qrup əlilliyi olan vətəndaşlar, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər üçün müavinətlər nəzərə alınmaqla əsas pensiya 4004, 26 rubl, 2443, 96 rubl və 7207, 66 rubl olacaqdır.
Rusiyada Uzaq Şimalda (və müvafiq olaraq, iqlim şərtlərinə görə onlara yaxın bölgələrdə) uzun müddət yaşayan və işləyən insanlar üçün pensiya üçün xüsusi müavinətlər mövcuddur. İki növ ittiham var:
- Uzaq Şimal bölgələrində 15 il və ya daha çox işləyən insanlar üçün əsas pensiyanın 50% -i (əlilliyin şiddətindən asılı olduğunu xatırlayın) (belə bir üstünlükdən Arxangelsk, Murmansk, Magadan və əksəriyyəti istifadə edir) Irkutsk bölgələri, Nenets Muxtar Dairəsi, Kamçatka Bölgəsi, Çukotka Yarımadası, Yakutiya və bəzi digər bölgələr).
- 30% – Uzaq Şimala bərabərləşdirilən bölgələrdə əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan insanlar üçün (bunlar arasında Altay, Buryatiya, Transbaikaliya, Primorsky Bölgəsinin bəzi şəhərləri və s.). Təqaüd almaq üçün bu şərtlər altında işləmə müddəti ən azı 20 il olmalıdır.
Sirr deyil ki, inflyasiya səbəbindən pulun alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşə bilər. Təqaüd ödənişlərinin real dəyərindəki azalmanı kompensasiya etmək üçün indeksləşdirmə aparılır. Sosial təqaüddən fərqli olaraq, əlillik əmək müavinəti ildə iki dəfə – 1 fevral və 1 aprel tarixlərində indeksləşdirilir və bu da daimi qiymət artımları şəraitində onu daha sərfəli edir.
Əlilliyə görə əmək pensiyasının hesablanmasına bir nümunə
İqtisadiyyatdan kənar bir çox insan, əlilliyə görə ala biləcəyi təqaüdün miqdarını hesablamaqda çətinlik çəkir. Eyni zamanda, bəzən bunu etmək lazımdır (məsələn, sosial müavinət növünün seçilməsi ilə bağlı sual yarananda). Konkret bir nümunədən istifadə edərək iş qabiliyyətini itirmiş şəxs üçün pensiya təqaüdünün hesablanması prosesini nəzərdən keçirək.
Vətəndaş N, 28 yaşında, II qrup əlillik təyin edildi. İş qabiliyyətini itirdiyi zaman təqaüd kapitalının miqdarı 160.000 rubl, iş kitabındakı ilk girişin 18 yaşa aid olduğunu nəzərə alaraq ümumi iş təcrübəsi 10 ildir. Vətəndaş 1 asılı şəxsdən məsuldur.
Başlamaq üçün vətəndaş N.-nin sığorta təcrübəsini hesablayaq. İşin ilk ili üçün 12 aya, hər sonrakı il üçün 4 aya bərabər olacaq. Düsturu alırıq: 12 + (9 * 4). Cəmi – 48 ay sığorta təcrübəsi.
Bu vəziyyətdə sağ qalma müddəti (T) maksimuma (228 ay) qoyulacaqdır.
“K” – sığorta təcrübəsi əmsalı – 48/180, yəni 0, 26-ya bərabər olacaqdır.
II qrup üçün əsas pensiya 4.805.11 rubldur.
Məlum məlumatları “TPPI = PC / (T * K) + B” düsturuna qoyaraq aşağıdakı rəqəmləri görürük:
TPPI = 160,000 / (228 * 0,26) + 4805.11 = 7,504.16 rubl.
Bu məbləğə bir asılı şəxs üçün əlavə edirik (II qrup üçün baza ölçüsünün 1/3 hissəsi, yəni 1 601,7 rubl).
Beləliklə, vətəndaş N üçün aylıq əmək əlilliyi təqaüdünün ümumi ölçüsü 9105 rubl 86 qəpik olacaqdır.
Əmək əlilliyi pensiyası üçün necə müraciət etmək olar
Əmək əlilliyi pensiyası təyin etmək üçün məcburi sənədlər paketi təqdim etməlisiniz:
- şəxsiyyət sənədi;
- təyin olunmuş əlillik qrupunu göstərəcək tibbi müayinədən keçmək barədə arayış;
- SNILS;
- IPR (Fərdi Reabilitasiya Planı)
Əmək əlilliyi təqaüdünün təyin edilməsi üçün müraciətlərə sənədlər təqdim olunduğu gündən 10 gün ərzində baxılır.
Əmək əlilliyi pensiyası, elastikliyinə görə digər sosial müavinətlərlə müqayisə edilir. Eyni zamanda, bu cür kompensasiya hər kəs üçün uyğun deyil. Sənədləri təqdim etməzdən əvvəl əlillər üçün bir sığorta pensiyasının bütün müsbət və mənfi cəhətlərini diqqətlə nəzərdən keçirməlisiniz və yalnız bundan sonra Pensiya Fonduna getməlisiniz.
DSMF: Vəfat etmiş şəxsin pensiyasını vərəsəsi ala bilər – VİDEO
Əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan elə şəxslər var ki, pensiya təyin edildikdən qısa müddət sonra vəfat edir. Təbii ki, həmin şəxsin hesabında müəyyən qədər vəsait olur. Bu zaman həmin vəsaitin aqibəti haqqında müəyyən suallar yarana bilər. DSMF bu məsələyə aydınlıq gətirib. Belə ki, pensiya təyin edilmiş vətəndaşın vəfat etməsindən sonra onun almadığı pensiya ödənişləri vərəsələrinə yönəldilə bilər.
Yeniavaz.com “xəzərxəbər”ə istinadla xəbər verir ki, pensiya təyin edilmiş vətəndaşın vəfat etməsindən sonra onun almadığı pensiya ödənişləri vərəsələrinə yönəldilə bilər. Dövlət sosial müdafiə fondunun şöbə müdiri Eyvaz İsmayılov bildirib ki,indiyə qədər 150 minədək vərəsəyə vəfat etmiş şəxsin pensiyası təyin edilib.
Şöbə müdirinin sözlərinə görə qanunvericilikdə bu məqsədlə bir sıra tələblər nəzərdə tutulub.Pensiya ala biləcək vərəsə qismində vəfat etmiş pensiyaçının həyat yoldaşı çıxış edə bilər. Burada əsas şərtlərdən biri həyat yoldaşının da pensiya alacaq yaşda olmasıdır.
Eyvaz İsmayılov bildirib ki,vəfat etmiş şəxsin həyat yoldaşı da pensiya alırsa, bu zaman ona seçim etmək hüququ verilir
Həyat yoldaşından başqa vəfat etmiş şəxsin övladları da vərəsə kimi pensiyanı ala bilərlər.Bu zaman bir sıra meyarlar əsas götürülür
Eyvaz İsmayılovun sözlərinə görə pensiya təyin edilmiş vətəndaş vəfat etdikdən sonra onun heç bir vərəsəsi olmasa, yaxud da həyat yoldaşı və övladları pensiya almaq üçün nəzərdə tutulan tələblərə cavab vermirlərsə, o zaman balansda yığılan vəsait cari pensiyaçıların maliyyələşdirilməsinə yönəldilir.Vərəsə qismində pensiya alacaq vətəndaşlar lazımi sənədlərlə dövlət sosial müdafiə fondunun rayon şöbələrinə müraciət edə bilərlər.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.