Azerbaycan xalq nagillari

Biri var idi, bir yox idi. Qonşu kəndlərin birində bağçada oyun oynamağı çox sevən Kamran adlı bir uşaq yaşayırdı. Kamran hər gün rəngarəng kəpənəklər, qızılgüllər və çiçəklər arasında qaçırdı. Təbiətlə ilk dəfə tanış olan Kamran hər dəfə sıçrayan bir qurbağa və ya otlayan bir inək gördükdə sevinərək: “Hər şey nə qədər gözəl və əyləncəlidir” -,deyə düşünürdü.

Azərbaycan nağılları

Azərbaycan nağılları — Azərbaycanın şifahi xalq ədəbiyyatının epik növünə aid janr. Azərbaycan nağılları Azərbaycan xalqının dünya görüşünü, həyata münasibətini, zülmə qarşı mübarizəsini, gələcək üçün arzularını və inamını əks etdirən şifahi xalq ədəbiyyatının çox qədim və geniş yayılmış növlərindəndir. Azərbaycan nağıllarını mövzularına görə bir-neçə hissəyə bölmək olar:

• Heyvanlar haqqında olan nağıllar:

M.Təhmasibin fikrincə bu növ nağıllar ən qədim nağıllardır. Qədim insanlar bəzi heyvanlara ecazkar varlıq kimi baxıb onları müqəddəsləşdirmişlər. Totem və tetemizim də belə yaranmışdır. Azərbaycan nağıllarının çoxunda (“Göyçək Fatma”, “Fatmanın inəyi”, “Ovçu Pirim”) totem heyvanlara rast gəlmək olar. [1] Heyvanlara aid olan nağılların içərisində böyük bir qismini alleqorik nağıllar təşkil edir (“Şəngilim, Şüngülüm, Məngülüm” və s.).

• Sehirli nağıllar – Bu nəğıllarda qəhrəmanlar sehr, cadu, əfsun və əfsanəvi köməkçilərlə düşmənə qarşı mübarizə aparır (“Sehirli üzük”, “Şəms və Qəmər”, “Məlikməmməd” və s.).
• Tarixi nağıllar – Bu nağılların qəhrəmanı tarixi şəxsiyyət, hökmdar, xalqın qəhramanı və ya məşhur bir sənətkardır (“İsgəndər və fağır”, “Saleh və Valeh”, “Üç bacı” və s.).
• Məişət nağılları – bu növ nağıllar daha real və xalqın ictimai və məişət problemləri ilə daha bağlıdırlar (“Hacının köpəyi”, “Yeddi qardaş bir bacı”, “Dərzi şagirdi Əhməd” və s.).
• Novellistik nağıllar — sehrli və heyvanlar haqqında nağıllarla müqayisədə, əsasən, icitmai və məişət problemlərinə daha yaxındır. Bu nağıllar tapmacanın, çətin sualın müdrik cavabı, rəhmsiz və ağılsız padşahın, ağanın, mollanın, tənbəlin ələ salınması və sair barədə süjetləri birləşdirir. Azərbaycan novellistik nağıllarında baş rolun iştirakçıları hazırcavab çobanlar, ağıllı qardaşlar, zirək və hazırcavab qızlar, müdrik və ədalətli şahlar, qazılardır. Padşahın verdiyi çətin suala naxırçının ağıllı qızı və ya adi çoban cavab tapır, qardaşlar yerə düşən izə görə itmiş dəvənin əlamətlərini müəyyənləşdirirlər, düşmən ölkəni müharibə ilə hədəlikdə padşah ağıllı, hazırcavab insanların sayəsində ölkəni xilas etməyə nail olur. Bir sözlə, bu nağıllar insan ağlının, zəkasının bir təntənəsinə çevrilir.

Mündəricat

İlk xalq nağılları e.ə. 6-7-ci əsrlərdə yaranmışdır. Azərbaycanın müxtəlif mədəniyyətlərin kəsişdiyi bir coğrafi məkanda yerləşməsi nəticəsində yaranan özünəməxsus xüsusiyyət özünü xalq nağıllarında daha aydın surətdə əks etdirir. Azərbaycan nağıllarında həm şərq, həm də yunan-ellin və ərəb mədəniyyətlərinin izlərinə rast gəlmək mümkündür.

Azərbaycanda nağıllar əsrlər boyu şifahi formada nəsildən-nəslə ötürülmüş və yalnız 20-ci əsrin əvvəlllərində yazılı şəkildə qeydə alınmışdır. Avropa nağıl mədəniyyətində olduğu kimi, Azərbaycan nağılları da nəsihətverici xarakter daşıyır. Qəhrəmanları heyvanlar olan nağıllarla yanaşı, mifik xarakterlər və fantastik elementlərlə zəngin nağıllara da rast gəlmək mümkündür.

Nağıllarda hər zaman Azərbaycan xalqının gündəlik məişət həyatı əks olunur. [2]

Cırtdanın nağılı (2010-cu ilin poçt markası)
(2010-cu ilin poçt markası)
Yalançı çobanın nağılı (2010-cu ilin poçt markası)
İstinadlar

1. ↑Məmmədhüseyn Təhmasib. Seçilmiş əsərləri. 2 cilddə. I cild. Bakı: Mütərcim, 2010, səh. 474.
2. ↑ Azərbaycanın ədəbi ənənəsi, Azərbaycan xalq nağılları

Xarici keçidlər

Avqust 05, 2021
Ən son məqalələr

Abazallı

Abazin rayonu

Abaziniya

Abazinlər

Abaçılı (Urmiya)

Abaşiri həbsxanası

Abaəli

Abbas

Abbas-Abad briqi

Abbas (Şəki)

Ən çox oxunan

Azərbaycan–Gürcüstan münasibətləri

Azərbaycan–Honduras münasibətləri

Azərbaycan–Kamerun münasibətləri

Azərbaycan–Kabo-Verde münasibətləri

Azərbaycan–Kolumbiya münasibətləri

azərbaycan, nağılları, azərbaycanın, şifahi, xalq, ədəbiyyatının, epik, növünə, janr, azərbaycan, xalqının, dünya, görüşünü, həyata, münasibətini, zülmə, qarşı, mübarizəsini, gələcək, üçün, arzularını, inamını, əks, etdirən, şifahi, xalq, ədəbiyyatının, çox, q. Azerbaycan nagillari Azerbaycanin sifahi xalq edebiyyatinin epik novune aid janr Azerbaycan nagillari Azerbaycan xalqinin dunya gorusunu heyata munasibetini zulme qarsi mubarizesini gelecek ucun arzularini ve inamini eks etdiren sifahi xalq edebiyyatinin cox qedim ve genis yayilmis novlerindendir Azerbaycan nagillarini movzularina gore bir nece hisseye bolmek olar Heyvanlar haqqinda olan nagillar M Tehmasibin fikrince bu nov nagillar en qedim nagillardir Qedim insanlar bezi heyvanlara ecazkar varliq kimi baxib onlari muqeddeslesdirmisler Totem ve tetemizim de bele yaranmisdir Azerbaycan nagillarinin coxunda Goycek Fatma Fatmanin ineyi Ovcu Pirim totem heyvanlara rast gelmek olar 1 Heyvanlara aid olan nagillarin icerisinde boyuk bir qismini alleqorik nagillar teskil edir Sengilim Sungulum Mengulum ve s Sehirli nagillar Bu negillarda qehremanlar sehr cadu efsun ve efsanevi komekcilerle dusmene qarsi mubarize aparir Sehirli uzuk Sems ve Qemer Melikmemmed ve s Tarixi nagillar Bu nagillarin qehremani tarixi sexsiyyet hokmdar xalqin qehramani ve ya meshur bir senetkardir Isgender ve fagir Saleh ve Valeh Uc baci ve s Meiset nagillari bu nov nagillar daha real ve xalqin ictimai ve meiset problemleri ile daha baglidirlar Hacinin kopeyi Yeddi qardas bir baci Derzi sagirdi Ehmed ve s Novellistik nagillar sehrli ve heyvanlar haqqinda nagillarla muqayisede esasen icitmai ve meiset problemlerine daha yaxindir Bu nagillar tapmacanin cetin sualin mudrik cavabi rehmsiz ve agilsiz padsahin aganin mollanin tenbelin ele salinmasi ve sair barede sujetleri birlesdirir Azerbaycan novellistik nagillarinda bas rolun istirakcilari hazircavab cobanlar agilli qardaslar zirek ve hazircavab qizlar mudrik ve edaletli sahlar qazilardir Padsahin verdiyi cetin suala naxircinin agilli qizi ve ya adi coban cavab tapir qardaslar yere dusen ize gore itmis devenin elametlerini mueyyenlesdirirler dusmen olkeni muharibe ile hedelikde padsah agilli hazircavab insanlarin sayesinde olkeni xilas etmeye nail olur Bir sozle bu nagillar insan aglinin zekasinin bir tentenesine cevrilir Mundericat 1 Tarixi 2 Sekiller 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerTarixi RedakteIlk xalq nagillari e e 6 7 ci esrlerde yaranmisdir Azerbaycanin muxtelif medeniyyetlerin kesisdiyi bir cografi mekanda yerlesmesi neticesinde yaranan ozunemexsus xususiyyet ozunu xalq nagillarinda daha aydin suretde eks etdirir Azerbaycan nagillarinda hem serq hem de yunan ellin ve ereb medeniyyetlerinin izlerine rast gelmek mumkundur Azerbaycanda nagillar esrler boyu sifahi formada nesilden nesle oturulmus ve yalniz 20 ci esrin evvelllerinde yazili sekilde qeyde alinmisdir Avropa nagil medeniyyetinde oldugu kimi Azerbaycan nagillari da nesihetverici xarakter dasiyir Qehremanlari heyvanlar olan nagillarla yanasi mifik xarakterler ve fantastik elementlerle zengin nagillara da rast gelmek mumkundur Nagillarda her zaman Azerbaycan xalqinin gundelik meiset heyati eks olunur 2 Sekiller Redakte Cirtdanin nagili 2010 cu ilin poct markasi 2010 cu ilin poct markasi Yalanci cobanin nagili 2010 cu ilin poct markasi Istinadlar Redakte Memmedhuseyn Tehmasib Secilmis eserleri 2 cildde I cild Baki Mutercim 2010 seh 474 Azerbaycanin edebi enenesi Azerbaycan xalq nagillariXarici kecidler Redakte Vikimenbede Azerbaycan nagillari ile elaqeli melumatlar var Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan nagillari amp oldid 5905476, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.

Azerbaycan xalq nagillari

Son əlavə olunanlar

Mahnı oxuyan toyuq

Kəkilli fərə mahnı oxumağı çox sevərdi. Özü də hər dəfə yumurtlamamış başlayırdı oxumağa. Hamı bilərdi ki, kəkilli fərənin yenə yumurtası var. Bir xeyli mahnı oxuyardı, sonra yumurtlayardı. Dostları çox sevərdi onun oxuduğu mahnıları. Amma hindəki bəzi toyuqlar hövsələdən çıxardı.

Gözəl bağça, şən bağça

Salatının 5 yaşı var idi. Onun adını bağçaya yazdırsalar da, hey şıltaqlıq edir, heç cür bağçaya getmək istəmirdi.

Fuad çox dəcəl oğlan idi. Bağdakı kəpənəkləri, böcəkləri incidirdi həmişə. Yazıq quşlara da göz verib işıq vermirdi, daş atıb onların rahatlığını pozurdu. Dəfələrlə ata-anası ona nəsihət versə də, dəcəlliyindən qalmırdı ki, qalmırdı. Bir gün o, yuxudan oyanıb ətrafa boylandı. Evdə nənə-babasından başqa, heç kim yox idi. Bacısı Lalə məktəbə, ata-anası isə işə getmişdi. Eyvanda dayanıb o tərəf-bu tərəfə baxdı. Birdən qulağına səs gəldi. Bir qaranquş eyvanda özünə yuva qurmuşdu. Yuvanın içində ətcə balalar civildəyirdi. Tez nərdivanı gətirdi. Əlinə taxta parçası alıb yuxarı dırmaşdı. Yuvanın içinə baxmaq istəyirdi. Ətcə balalar, deyəsən, təhlükəni hiss etmişdilər. Onlar ucadan cikkildəməyə başladı. Qəfildən Fuad taxta parçası ilə yuvaya vurmağa başladı. Bu zaman hardansa bir qaranquş uçub gəldi. Sən demə, bu, ətcə balaların anası imiş. Ana qaranquş fəryad edərək qanadlarını açıb balalarını altına yığdı. Fuad taxta parçası ilə yuvaya vurmağa davam edirdi. Bundan hirslənən ana qaranquş Fuadın əlini dimdiklədi.

Gülzar İbrahimova. 8 Mart

– Cəfər boynunun dalını qaşıya-qaşıya soruşdu: – Ana, bu gün nə bayramıdır? – Martın 8- i Qadınların bayramıdır!

Biri var idi, bir yox idi. Qonşu kəndlərin birində bağçada oyun oynamağı çox sevən Kamran adlı bir uşaq yaşayırdı. Kamran hər gün rəngarəng kəpənəklər, qızılgüllər və çiçəklər arasında qaçırdı. Təbiətlə ilk dəfə tanış olan Kamran hər dəfə sıçrayan bir qurbağa və ya otlayan bir inək gördükdə sevinərək: “Hər şey nə qədər gözəl və əyləncəlidir” -,deyə düşünürdü.

Zahid Xəlil. Ev əşyalarının yeri dəyişir

Kəmalənin еvə gəlişi ilə bütün işlər baş ayaq oldu. Əvvəlcə ev əşyalarına bir əl gəzdirildı. Aydındır ki, Kəmalənin çarpayısından başlandı. Çarpayı tərsinə qoyuldu. Ana əvvəlcədən bilirdi ki, əgər Kəmalənin çarpayısının yeri dəyişməsə qızının qırıq patefon ciyiltisinə oxşayan cır səsi aləmi başına götürəcəkdi. Çarpayı tərsinə qoyulandan sonra gərək döşək də tərsinə salınaydı. Ancaq ana nə qədər əlləşdisə bunu edə bilmədi. Çünki döşəyi hansı üzünə saldısa elə düz göründü. Qızın isə səsi kəsmirdi ki, kəsmirdi. Yaxşı ki, ata işə qarışdı. Onlar yorğanı uşağın altına döşəyi isə üstünə saldılar. Bu başqa məsələ. Kəmalə belə bir yatacaqda keyfi istəyən qədər qığıldana bilərdi.

Похожие статьи

• Azerbaycan sifahi xalq ədəbiyyatı numuneleri

  Azerbaycan sifahi xalq ədəbiyyatı numuneleri Eləmi, Vətən yeri, Yurd yeri, Vətən yeri. Haraylayıb gəzirəm Bülbüllər ötən yeri. ŞİFAHİ XALQ ƏDƏBİYYATI…

• Azerbaycan sifahi xalq edebiyyati

  Ifahi xalq ədəbiyyatında ədəbi növlər və janrlar Sabah aparırıq bizə. Şifahi xalq ədəbiyyatı. Bədii ədəbiyyat şifahi və yazılı olaraq 2 yolla formalaşır….

• Azerbaycan sifahi xalq ədəbiyyatı

  Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı Paşa Əfəndiyev (аудиокнига) Редкостная хрень, наполненная самолюбованием автора и повторением Солжевских страшилок об…

• Azerbaycan sifahi xalq dbiyyatı

  Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına Qoz yemənın insan orqanizmində əmələ gətirdiyi dəyişikliklər.Qrammənfi və qrammüsbət bakteriyalar orqanizm üçün çox…

• Azerbaycan xalq rəqsləri

  Azerbaycan xalq rəqsləri Ritminə görə rəqslər 3 cür olur: Azərbaycan rəqsləri Azərbaycan rəqsləri — özündə qədim və zəngin tarixi daşıyır. Eramızdan 2–3…